ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Πρεσβεία της Ελλάδος στο Παρίσι Γραφείο Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων. Η Γαλλική Αγορά Τυροκομικών Προϊόντων

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Πρεσβεία της Ελλάδος στο Παρίσι Γραφείο Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων Η Γαλλική Αγορά Τυροκομικών Προϊόντων Ιούνιος 2018

2 Πίνακας Περιεχομένων Α. ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ...3 i. Εγχώρια Παραγωγή...3 ii. Εξαγωγές...3 iii. Εγχώρια κατανάλωση...5 Β. ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΔΙΚΤΥΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ...7 Γ. ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ - ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ...8 i. Εξαγωγές Ελλάδας Εισαγωγές φέτας από τη Γαλλία Ανταγωνισμός Περιπτώσεις Κατάχρησης της Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης Φέτα Εισαγωγές Κασεριού από τη Γαλλία Ανταγωνισμός...13 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ...14 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

3 Α. ΜΕΓΕΘΟΣ ΑΓΟΡΑΣ i. Εγχώρια Παραγωγή Σύμφωνα με στοιχεία του Γαλλικού Υπουργείου Γεωργίας και Τροφίμων, η συνολική παραγωγή τυριών στη Γαλλία το 2016 ανήλθε σε 1,9 εκ. τόνους, μειωμένη κατά 1,5% σε σχέση με το Συνολικά στη γαλλική αγορά δραστηριοποιούνται περί τις τυροκομικές εταιρείες. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται η παραγωγή τυριών της Γαλλίας και ο αριθμός των τυροκομικών μονάδων το 2016 ανά κατηγορία τυριού. Γαλλική παραγωγή τυριών από νωπό γάλα και τυριά που έχουν υποστεί ωρίμανση, 2016 Παραγωγή Μεταβολή Αριθμός παραγωγικών Μερίδιο σε σύνολο Κατηγορίες Τυριών (σε τόνους) 2016/2015 μονάδων παραγω γής Αγελαδινά τυριά ,1% ,9% Φρέσκα αγελαδινά τυριά ,6% ,7% Μαλακά τυριά ,8% ,2% Ημίσκληρα τυριά ,3% ,9% Σκληρά τυριά ,9% ,2% Μπλε τυριά ,1% 41 2,0% Κατσικίσια τυριά ,3% 141 5,4% Πρόβεια τυριά ,8% 76 3,3% Λοιπά τυριά (από ανάμεικτο γάλα) ,1% 66 0,4% Συνολική παραγω γή ,5% ,0% Πηγή: Υπουργείο Γεωργίας και Τροφίμων Γαλλίας Στην παραγωγή τυριού της Γαλλίας, το αγελαδινό γάλα κατέχει περίοπτη θέση, καθώς τα τυριά που παράγονται από αυτό αντιστοιχούν στο 91% της παραγωγής, ενώ τα τυριά από κατσικίσιο και από πρόβειο γάλα αποτελούν μόλις το 9% της παραγωγής. Αξιοσημείωτο είναι πάντως ότι το κορυφαίο γαλλικό τυρί ΠΟΠ Roquefort παράγεται από πρόβειο γάλα στον νότο της χώρας. ii. Εξαγωγές Συνολικά το 2017, η Γαλλία εξήγαγε τυροκομικά προϊόντα αξίας 3 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,7% σε σχέση με το 2016 οπότε είχαν ανέλθει σε 2,9 δισ. ευρώ. Το συντριπτικό μερίδιο των γαλλικών εξαγωγών, σε ποσοστό 78%, κατευθύνεται προς τα λοιπά κ-μ της Ε.Ε. Σε επίπεδο χωρών, την πρώτη θέση μεταξύ των αγοραστών γαλλικών τυριών κατέχει η Γερμανία, με εισαγωγές αξίας 711 εκ. ευρώ το 2017 και μερίδιο 23,4% επί της αξίας των συνολικών γαλλικών εξαγωγών τυροκομικών προϊόντων. Ακολουθεί το Βέλγιο με εισαγωγές αξίας 407,1 εκ. ευρώ και μερίδιο 13,4%, το Ην. Βασίλειο με 279 εκ. ευρώ εισαγωγές και μερίδιο 9,2% και η Ισπανία με αξία εισαγωγών 259 εκ. ευρώ και μερίδιο 8,6%. Την πρώτη πεντάδα συμπληρώνει η Ιταλία με εισαγωγές αξίας 183 εκ. ευρώ και μερίδιο 6%. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 21η θέση των αγοραστών γαλλικών τυριών με εισαγωγές ύψους 17,8 εκ. ευρώ κατά το 2017, μειωμένες κατά 4,6% σε σχέση με το 2016 και μερίδιο 0,6% επί της αξίας των συνολικών γαλλικών εξαγωγών τυροκομικών προϊόντων. 3

4 25 κύριοι αγοραστές γαλλικών τυριών Μεταβολή 2017/2016 Μερίδιο Αξία σε ευρώ σε 100 kg Αξία σε ευρώ σε 100 kg Αξίας ς ως προς αξία 2017 α/α Συνολικές εξαγωγές ,67% 1,19% 100,00% 1 Γερμανία ,78% -0,96% 23,43% 2 Βέλγιο ,49% 1,45% 13,43% 3 Ην. Βασίλειο ,48% -3,72% 9,19% 4 Ισπανία ,48% 0,05% 8,55% 5 Ιταλία ,57% 2,24% 6,03% 6 Λουξεμβούργο ,47% 6,01% 5,40% 7 ΗΠΑ ,90% -5,16% 5,23% 8 Ολλανδία ,32% 15,91% 3,30% 9 Ελβετία ,00% -4,38% 3,12% 10 Ιαπωνία ,97% 8,85% 1,95% 11 Δανία ,55% 11,50% 1,46% 12 Σουηδία ,74% -17,70% 1,38% 13 Καναδάς ,12% 1,24% 1,15% 14 Σαουδική Αραβία ,23% -6,45% 1,14% 15 Πορτογαλία ,23% 21,51% 1,01% 16 Αυστραλία ,04% 18,86% 0,86% 17 Πολωνία ,66% -5,40% 0,84% 18 Ν. Κορέα ,28% -1,92% 0,76% 19 Κίνα ,56% -6,34% 0,64% 20 Αυστρία ,74% 12,47% 0,60% 21 Ελλάδα ,64% -9,20% 0,59% 22 Λίβανος ,93% 6,27% 0,56% 23 ΗΑΕ ,48% -10,93% 0,52% 24 Μαρόκο ,20% 8,57% 0,47% 25 Ιρλανδία ,67% -14,00% 0,46% Πηγή: EUROSTAT, Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Παρισίων Ως προς τη δομή των γαλλικών εξαγωγών τυροκομικών προϊόντων, το μεγαλύτερο μερίδιο κατέχει ο Κωδικός Συνδυασμένης Ονοματολογίας Άλλα τυριά με ποσοστό 64,24% επί της αξίας των συνολικών γαλλικών εξαγωγών τυριών και ακολουθούν τα νωπά τυριά που δεν έχουν υποστεί ωρίμανση (ΚΣΟ ) με μερίδιο 17,3%, τα λιωμένα τυριά (ΚΣΟ ) με μερίδιο 10,8%, τα τριμμένα τυριά ή σε σκόνη (ΚΣΟ ) με μερίδιο 4,1% και τα μπλε τυριά (ΚΣΟ ) με μερίδιο 3,6%. 4

5 17,27% 4,12% 10,76% 3,61% Δομή γαλλικών εξαγωγών ΚΣΟ 0406, ,24% Τυριά νωπά (χωρίς ωρίμανση) Τυριά τριμμένα ή σε σκόνη Τυριά λιωμένα Μπλε τυριά Άλλα τυριά Πηγή: EUROSTAT, Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Παρισίων Μεταξύ των τυριών της κατηγορίας , το μεγαλύτερο ποσοστό εξαγωγών (27,9%) καταλαμβάνουν τα τυριά περιεκτικότητας κατά βάρος σε λιπαρές ουσίες που υπερβαίνει το 62% αλλά δεν υπερβαίνει το 72% (ΚΣΟ ), και ακολουθεί το τυρί Brie (ΚΣΟ ) με μερίδιο 17,8%, τα λοιπά τυριά (ΚΣΟ ) με μερίδιο 10,4%, τα τυριά Esrom, italico, kernhem, saint-nectaire, saint-paulin, taleggio (ΚΣΟ ) με μερίδιο 7,6% και το τυρί Emmental (ΚΣΟ ) με μερίδιο 7,1%. iii. Εγχώρια κατανάλωση Οι Γάλλοι είναι από τους μεγαλύτερους καταναλωτές τυριών. Με σχεδόν 26 κιλά κατά κεφαλήν κατανάλωση ετησίως, η χώρα καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση παγκοσμίως μετά την Ελλάδα. Το 2017, περισσότερο από το 92% των Γάλλων κατανάλωσε τυροκομικά προϊόντα τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, ενώ το 47% αυτών δηλώνει ότι καταναλώνει τυρί σε καθημερινή βάση. Η μέση δαπάνη των γαλλικών νοικοκυριών για τυροκομικά προϊόντα αντιπροσωπεύει περίπου το 7% του συνολικού προϋπολογισμού τους για είδη διατροφής. Η μεγαλύτερη κατανάλωση τυροκομικών προϊόντων στη χώρα συγκεντρώνεται κυρίως στις περιοχές της Βόρειας και Ανατολικής Γαλλίας. Οι πωλήσεις τυριών έμμενταλ (emmental) και καμαμπέρ (camembert) είναι οι υψηλότερες στη χώρα. Συγκεκριμένα, τα τυριά καμαμπέρ καταναλώνονται περισσότερο στις περιοχές της Δυτικής και Βόρειας Γαλλίας και τα τυριά έμμενταλ διατίθενται σε μεγάλες ποσότητες στο βόρειο και στο νότιο-ανατολικό τμήμα της χώρας. Τα κρεμώδη τυριά (fromages fondus) προτιμώνται στην Ανατολική, Κεντρο-Ανατολική και Νοτιο- Ανατολική Γαλλία. Συνολικά, ανά την επικράτεια, τα 6 πλέον δημοφιλή είδη τυριών είναι τα κάτωθι: έμμενταλ (emmental) καμαμπέρ (camembert) κατσικίσιο τυρί (chèvres) κρεμώδη τυριά (fromages fondus) κουλομιέρ (coulommier) κοντέ (comté) 5

6 Τα τυροκομικά είδη με ιδιαίτερα έντονη γεύση προτιμώνται από τους άνδρες καταναλωτές ενώ οι γυναίκες φαίνεται να προτιμούν τα τυριά με ήπια γεύση, φρέσκα είτε σε κρεμώδη μορφή. Η πλειοψηφία των Γάλλων, παραδοσιακά, συνηθίζει να καταναλώνει τυροκομικά προϊόντα μετά το κυρίως γεύμα, συνοδευόμενα ως επί τω πλείστον με κόκκινο ή γλυκό κρασί. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανιστεί κι έχουν διαδοθεί εναλλακτικοί τρόποι κατανάλωσης τυριού με το απεριτίφ ή και σαν σνακ. Χαρακτηριστικό της αγοράς τυριού στη Γαλλία είναι η τάση των καταναλωτών να ανακαλύψουν και να απολαύσουν ακατέργαστα και αυθεντικά προϊόντα. Ο καταναλωτής ενδιαφέρεται για την ιστορία και τον τρόπο παρασκευής του τυριού που αγοράζει και δεν αρκείται πλέον στο να απολαμβάνει απλά ένα καλό τυρί. 6

7 Β. ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΔΙΚΤΥΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ Η αγορά τυριού στη Γαλλία αντιπροσωπεύει κύκλο εργασιών 8,16 δισ. ευρώ το 2016, μειωμένες κατά 2,6%. Αντίστοιχα, σε όρους ποσότητας, η πωληθείσα παραγωγή το 2016 ανήλθε σε 2 εκ. τόνους, οριακά μειωμένη κατά 0,6%. Το μεγαλύτερο ποσοστό των πωλήσεων (περίπου 80%) πραγματοποιείται μέσω των υπεραγορών/σούπερ μάρκετ, ενώ το υπόλοιπο 20% πραγματοποιείται μέσω εξειδικευμένων τυροκομικών καταστημάτων. Πωληθείσα παραγωγή σε αξία, 2016 (σε χιλ. ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένων των φόρων) Μεταβολή /2015 Φρέσκα τυριά ,50% Άλλα τυριά ,70% Λιωμένα τυριά ,20% Σύνολο ,58% Πηγή: Υπουργείο Γεωργίας και Τροφίμων Γαλλίας Πωληθείσα παραγωγή σε ποσότητα, 2016 (σε τόνους) Μεταβολή /2015 Φρέσκα τυριά ,00% Άλλα τυριά ,90% Λιωμένα τυριά ,80% Σύνολο ,58% Πηγή: Υπουργείο Γεωργίας και Τροφίμων Γαλλίας Τα σημαντικότερα δίκτυα διανομής τυροκομικών προϊόντων στη Γαλλία αποτελούν οι μεγάλες αλυσίδες λιανικής πώλησης (υπεραγορές τροφίμων και σούπερ μάρκετ), με ποσοστό 66,5% επί του συνολικού όγκου πωλήσεων και ακολουθούν οι ανεξάρτητοι έμποροι με ποσοστό 15,1%, τα εξειδικευμένα τυροκομικά καταστήματα με ποσοστό 13,7% και τέλος τα μικρά καταστήματα της γειτονιάς με ποσοστό 3,3%. Δίκτυα διανομής τυροκομικών προϊόντων στη Γαλλία 1,4% 3,3% 13,7% 15,1% Υπεραγορές/Σούπερ Μάρκετ Ανεξάρτητοι έμποροι Εξειδικευμένα καταστήματα Μαγαζιά της γειτονιάς Λοιπά 66,5% Πηγή: Lactimed, Le marché des produits laitiers Etude sur les débouchés internationaux, Février

8 Γ. ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ - ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ Κατά το 2017, η Γαλλία εισήγαγε προϊόντα του Κωδικού Συνδυασμένης Ονοματολογίας 0406 (Τυριά και πηγμένο γάλα για τυρί) αξίας 1,5 δισ. ευρώ και ποσότητας 347 χιλ. τόνων, καταγράφοντας αύξηση κατά 12,8% σε όρους αξίας και 5% σε όρους ποσότητας σε σχέση με το Το συντριπτικό μερίδιο των γαλλικών εισαγωγών προέρχεται από τις λοιπές χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ποσοστό 97%. Πιο συγκεκριμένα, οι δέκα πρώτοι προμηθευτές τυροκομικών προϊόντων της Γαλλίας κατά το 2017 είναι: 1. Ιταλία: καταλαμβάνει την πρώτη θέση μεταξύ των προμηθευτών της Γαλλίας, με εξαγωγές ύψους 471 εκ. ευρώ το 2017, αυξημένες κατά 13,8% σε σχέση με το 2016 και μερίδιο 30,8% επί των συνολικών γαλλικών εισαγωγών τυροκομικών προϊόντων. 2. Ολλανδία: εξαγωγές 327 εκ. ευρώ, αυξημένες κατά 13,7% σε σχέση με το 2016 και μερίδιο 21,4%. 3. Γερμανία: εξαγωγές αξίας 251 εκ. ευρώ, αυξημένες κατά 8,6% σε σχέση με το 2016 και μερίδιο 16,4%. 4. Βέλγιο: εξαγωγές αξίας 117 εκ. ευρώ, αυξημένες κατά 11,8% σε σχέση με το 2016 και μερίδιο 7,7%. 5. Ην. Βασίλειο: εξαγωγές αξίας 90 εκ. ευρώ, αυξημένες κατά 3,3%, και μερίδιο 5,9%. 6. Ισπανία: εξαγωγές αξίας 78,6 εκ. ευρώ, αυξημένες κατά 22,2% σε σχέση με το 2016 και μερίδιο 5,1%. 7. Ελβετία: εξαγωγές αξίας 46,9 εκ. ευρώ, μειωμένες κατά 2%, και μερίδιο 3%. 8. Ιρλανδία: εξαγωγές αξίας 42,7 εκ. ευρώ, αυξημένες κατά 30%, και μερίδιο 2,8%. 9. Δανία: εξαγωγές αξίας 34,3 εκ. ευρώ, αυξημένες κατά 19%, και μερίδιο 2,2%. 10. Ελλάδα: βρίσκεται στη 10η θέση μεταξύ των προμηθευτών της Γαλλίας, με εξαγωγές ύψους 21,8 εκ. ευρώ σε αξία και τόνων σε ποσότητα, αυξημένες κατά 11,7% και 49,5% αντιστοίχως, και μερίδιο 1,43% επί των συνολικών γαλλικών εισαγωγών τυροκομικών προϊόντων. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται το σύνολο των προμηθευτών τυροκομικών προϊόντων (ΚΣΟ 0406) της Γαλλίας κατά τα έτη

9 Προμηθευτές Γαλλίας τυροκομικών προϊόντων (ΚΣΟ 0406) Μεταβολή 2017/2016 Μερίδιο ως α/α Χώρες Αξία σε ευρώ σε 100 kg Αξία σε ευρώ σε 100 kg Αξίας ς προς αξία 2017 Συνολικές εισαγωγές ,82% 5,07% 100,00% 1 Ιταλία ,85% 20,99% 30,80% 2 Ολλανδία ,67% -1,14% 21,39% 3 Γερμανία ,62% -0,83% 16,38% 4 Βέλγιο ,78% -0,02% 7,66% 5 Ην. Βασίλειο ,30% -13,64% 5,89% 6 Ισπανία ,21% 18,96% 5,13% 7 Ελβετία ,98% -3,00% 3,06% 8 Ιρλανδία ,13% 11,91% 2,79% 9 Δανία ,03% 0,03% 2,24% 10 Ελλάδα ,74% 49,50% 1,43% 11 Πολωνία ,70% 33,82% 0,92% 12 Λουξεμβούργο ,74% 62,97% 0,69% 13 Τσεχία ,71% 28,09% 0,49% 14 Αυστρία ,52% -11,96% 0,49% 15 Πορτογαλία ,78% -14,20% 0,18% 16 Ουγγαρία ,02% 156,36% 0,13% 17 Σλοβακία ,90% -0,54% 0,12% 18 Βουλγαρία ,39% -0,34% 0,05% 19 Κύπρος ,78% 21,87% 0,05% 20 Σουηδία ,67% 574,78% 0,03% 21 ΗΠΑ ,25% -4,49% 0,03% 22 Φινλανδία ,72% -84,31% 0,01% 23 Κροατία ,37% 0,01% 24 Ρουμανία ,07% -10,10% 0,01% 25 Λιθουανία ,74% 1211,76% 0,00% 26 Εσθονία ,91% 90,63% 0,00% 27 Μη κατονομαζ, εδάφη ,76% -9,09% 0,00% 28 Ισραήλ ,27% -34,78% 0,00% 29 Αυστραλία ,89% 0,00% 30 Λεττονία ,03% -97,67% 0,00% 31 Μπαχρέιν ,00% Πηγή: EUROSTAT, Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Παρισίων Ως προς τη δομή των γαλλικών εισαγωγών τυροκομικών προϊόντων, το μεγαλύτερο μερίδιο κατέχει ο Κωδικός Συνδυασμένης Ονοματολογίας Άλλα τυριά με ποσοστό 52,4% επί της αξίας των συνολικών γαλλικών εισαγωγών τυριών και ακολουθούν τα νωπά τυριά που δεν έχουν υποστεί ωρίμανση (ΚΣΟ ) με μερίδιο 25,2%, τα τριμμένα τυριά ή σε σκόνη (ΚΣΟ ) με μερίδιο 12,2%, τα λιωμένα τυριά (ΚΣΟ ) με μερίδιο 7,8%, και τα μπλε τυριά (ΚΣΟ ) με μερίδιο 2,5%. Σε επίπεδο προϊόντων (8ψήφια ανάλυση ΚΣΟ), η Γαλλία εισήγαγε το 2017 κυρίως Mozzarella (αξία 199,8 εκ. ευρώ, μερίδιο 13% σε συνολικές εισαγωγές τυριών από Γαλλία), τυριά τριμμένα (αξία 186,3 εκ. ευρώ, μερίδιο 12,2%), Emmental (αξία 138,3 εκ. ευρώ, μερίδιο 9%), άλλα νωπά τυριά εκτός της mozzarella (αξία 126,9 εκ. ευρώ, μερίδιο 8,3%), τυριά λιωμένα (αξία 118,7 9

10 εκ. ευρώ, μερίδιο 7,8%), Grana padano, parmigiano reggiano (αξία 87,7 εκ. ευρώ, μερίδιο 5,7%), maasdam (αξία 79,6 εκ. ευρώ, μερίδιο 5,2%) κ.ά. Στο Παράρτημα της παρούσης παρατίθεται πίνακας με το σύνολο των εισαγωγών της Γαλλίας σε όλους τους Κωδικούς Συνδυασμένης Ονοματολογίας σε 8ψήφια ανάλυση. Δομή γαλλικών εισαγωγών τυροκομικών προϊόντων 12,17% 25,17% 52,40% Τυριά νωπά (που δεν έχουν υποστεί ωρίμανση) Τυριά τριμμένα ή σε σκόνη, κάθε τύπου Τυριά λιωμένα, άλλα από τα τριμμένα ή σε σκόνη Μπλε τυριά Άλλα τυριά (εκτός των ανωτέρω κατηγοριών) 7,76% 2,50% Πηγή: EUROSTAT, Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Παρισίων i. Εξαγωγές Ελλάδας Η Ελλάδα καταλαμβάνει τη 10η θέση μεταξύ των προμηθευτών της Γαλλίας, με συνολικές εξαγωγές αξίας 21,8 εκ. ευρώ και ποσότητας τόνων, καταλαμβάνοντας μερίδιο 1,43% σε όρους αξίας και 1,22% σε όρους ποσότητας επί των συνολικών εισαγωγών τυροκομικών προϊόντων της Γαλλίας, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat. Το συντριπτικό μερίδιο των εξαγωγών αυτών καταλαμβάνει ένα μοναδικό προϊόν, η φέτα (ΚΣΟ ), η οποία αντιπροσωπεύει το 97,7% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών τυροκομικών προϊόντων στη Γαλλία. Οι εξαγωγές φέτας από την Ελλάδα προς τη Γαλλία ανήλθαν σε 21,3 εκ. ευρώ και τόνους το 2017, αυξημένες κατά 12% σε όρους αξίας και 50% σε όρους ποσότητας. Εκτός από τη φέτα, η Ελλάδα εξήγαγε επίσης νωπά τυριά, με λιπαρά που δεν υπερβαίνουν το 40% (ΚΣΟ ) αξίας ευρώ, και νωπά τυριά με λιπαρά άνω του 40% (ΚΣΟ ) αξίας ευρώ, άλλα τυριά περιεκτικότητας κατά βάρος σε λιπαρές ουσίες <= 40% και περιεκτικότητας κατά βάρος σε νερό στη µη λιπαρή ύλη > 62% αλλά <= 72% (ΚΣΟ ) αξίας ευρώ, άλλα τυριά περιεκτικότητας κατά βάρος σε λιπαρές ουσίες > 40% (ΚΣΟ ) αξίας ευρώ, κεφαλογραβιέρα και κασέρι (ΚΣΟ ) αξίας ευρώ. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι ελληνικές εξαγωγές τυροκομικών προϊόντων προς τη Γαλλία κατά τα έτη 2016 και 2017, η μεταβολή τους, καθώς και το μερίδιο που κατέχουν οι ελληνικές εξαγωγές κάθε προϊόντος στις συνολικές εισαγωγές τυροκομικών προϊόντων της Γαλλίας. 10

11 Ελληνικές εξαγωγές τυροκομικών προϊόντων στη Γαλλία ανά Κωδικό Συνδυασμένης Ονοματολογίας, Μεταβολή 2017/2016 Σύνολο εισαγωγών Γαλλίας Μερίδιο Ελλάδας ΚΣΟ Περιγραφή προϊόντος Αξία σε ευρώ σε 100 kg Αξία σε ευρώ σε 100 kg Αξίας ς Αξία σε ευρώ σε 100 kg Ως προς αξία Ως προς ποσότητα 0406 Τυριά και πηγμένο γάλα για τυρί ,74% 49,50% ,43% 1,22% Τυριά νωπά (που δεν έχουν υποστεί ωρίμανση) ,73% 24,53% ,05% 0,03% Άλλα τυριά νωπά (που δεν έχουν υποστεί ωρίµανση), περιεκτικότητας κ.β. σε λιπαρές ουσίες <= 40% ,37% 23,29% ,09% 0,05% Άλλα τυριά νωπά (που δεν έχουν υποστεί ωρίµανση), περιεκτικότητας κ.β. σε λιπαρές ουσίες > 40% ,97% 27,73% ,14% 0,10% Τυριά λιωμένα, άλλα από τα τριμμένα ή σε σκόνη ,02% 0,04% Άλλα τυριά λιωμένα, περιεκτικότητας κ.β. σε λιπαρές ουσίες <= 36% και περιεκτικότητας σε λιπαρές ουσίες κ.β. ξερής ύλης > 48% ,41% 0,86% Τυριά που έχουν στη μάζα τους πράσινα στίγματα και άλλα τυριά για την παρασκευή των οποίων έχει χρησιμοποιηθεί Penicillium roqueforti ,12% -61,54% ,01% 0,01% Roquefort ,24% 2,13% Άλλα τυριά με πράσινα στίγματα ,08% -69,23% ,03% 0,02% Άλλα τυριά (εκτός των ανωτέρω κατηγοριών) ,56% 49,26% ,69% 2,49% Άλλα τυριά, που προορίζονται για µεταποίηση ,04% 0,01% Kashkaval ,26% -31,25% ,34% 0,23% Φέτα ,03% 50,29% ,65% 56,37% Κεφαλοτύρι ,36% 0,44% Τυριά πρόβεια ή βουβαλίσια, σε δοχεία που περιέχουν άρµη ή σε ασκούς από δέρµα προβάτου ή κατσίκας ,83% 434,62% ,05% 0,24% Άλλα τυριά, περιεκτικότητας κ.β. σε λιπαρές ουσίες <= 40% και περιεκτικότητας κ.β. σε νερό στη µη λιπαρή ύλη <= 47%, π.δ.κ.α ,02% 0,02% Camembert ,93% -100,00% ,01% 0,00% Κεφαλογραβιέρα, κασέρι ,61% 68,42% ,10% 58,18% Άλλα τυριά, περιεκτικότητας κ.β. σε λιπαρές ουσίες <= 40% και περιεκτικότητας κ.β. σε νερό στη µη λιπαρή ύλη > 47% αλλά <= 52%, π.δ.κ.α Άλλα τυριά, περιεκτικότητας κ.β. σε λιπαρές ουσίες <= 40% και περιεκτικότητας κ.β. σε νερό στη µη ,26% 0,23% λιπαρή ύλη > 52% αλλά <= 62%, π.δ.κ.α ,84% ,02% 0,01% Άλλα τυριά, περιεκτικότητας κ.β. σε λιπαρές ουσίες <= 40% και περιεκτικότητας κ.β. σε νερό στη µη λιπαρή ύλη > 62% αλλά <= 72%, π.δ.κ.α Άλλα τυριά, περιεκτικότητας κ.β. σε λιπαρές ,52% ,35% 0,30% ουσίες > 40%, π.δ.κ.α ,15% -71,59% ,17% 0,13%

12 1. Εισαγωγές φέτας από τη Γαλλία Ανταγωνισμός Η Γαλλία κατά το 2017 εισήγαγε φέτα αξίας 39 εκ. ευρώ και ποσότητας τόνων, καταγράφοντας αύξηση 6,6% σε όρους αξίας και 24,4% σε όρους ποσότητας σε σχέση με το Η φέτα αντιστοιχεί στο 2,55% των συνολικών γαλλικών εισαγωγών τυριών. Η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση μεταξύ των προμηθευτών της Γαλλίας, με εξαγωγές αξίας 21,3 εκ. ευρώ και μερίδιο 54,6% επί των συνολικών γαλλικών εισαγωγών. Στη 2η θέση βρίσκεται η Δανία με εξαγωγές αξίας 9,2 εκ. ευρώ και μερίδιο 23,6% και ακολουθούν η Γερμανία (εξαγωγές 3,2 εκ. ευρώ, μερίδιο 8%), η Ιταλία (εξαγωγές 2,9 εκ. ευρώ, μερίδιο 7,7%) και η Ισπανία (εξαγωγές 2,1 εκ. ευρώ, μερίδιο 5,4%). Προμηθευτές Γαλλίας προϊόντων του ΚΣΟ Φέτα, Φέτα Μεταβολή 2017/2016 Μερίδιο ως προς Χώρες Αξία σε ευρώ σε 100 kg Αξία σε ευρώ σε 100 kg Αξίας ς αξία 2017 Ελλάδα ,03% 50,29% 54,65% Δανία ,05% -12,31% 23,59% Γερμανία ,48% -6,49% 8,11% Ιταλία ,65% 137,01% 7,66% Ισπανία ,42% 50,70% 5,44% Κύπρος ,14% 155,56% 0,27% Βέλγιο ,27% -69,65% 0,14% Ολλανδία ,05% 11,76% 0,10% Βουλγαρία ,28% -85,34% 0,03% Λουξεμβούργο ,80% -83,33% 0,02% Ην. Βασίλειο ,46% -97,30% 0,01% Ρουμανία ,41% 0,00% Συνολικές εισαγωγές ,57% 24,42% 100,00% Πηγή: EUROSTAT, Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Παρισίων 2. Περιπτώσεις Κατάχρησης της Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης Φέτα Από έρευνα που έχει πραγματοποιήσει το Γραφείο μας διαπιστώθηκε ότι στη Γαλλία στη γενική κατηγορία φέτα μεγάλων σούπερ-μάρκετ περιλαμβάνονται και λευκά τυριά, κυρίως γαλλικής προέλευσης (π.χ Salakis ), ενίοτε και με συσκευασία που να παραπέμπει σε ελληνικό τυρί. H νομοθεσία που αφορά τα Προϊόντα ΠΟΠ γίνεται εν γένει σεβαστή στη Γαλλία, χωρίς ωστόσο να λείπουν περιπτώσεις όπου προκύπτουν παραβάσεις. Συγκεκριμένα κατά το 2017 δύο περιπτώσεις τέτοιων παραβάσεων περιήλθαν εν γνώσει του Γραφείου μας. Στην περίπτωση του σούπερ-μάρκετ Auchan, χρησιμοποιήθηκε η ονομασία φέτα σε καρτελάκι προωθητικής ενέργειας, επικολλημένο στο ψυγείο, για προϊόν που αφορούσε λευκό τυρί τουρκικής προέλευσης με την επωνυμία BAKTAT. Επιπλέον, στην περίπτωση του σούπερ-μάρκετ Carrefour διαπιστώθηκε παράβαση, καθώς στην παρουσίαση στο ηλεκτρονικό κατάστημά του ορισμένων λευκών τυριών, κυρίως γαλλικής προέλευσης, χρησιμοποιούταν καταχρηστικά ο όρος φέτα, παραπλανώντας με τον τρόπο αυτό τον καταναλωτή. Ωστόσο, μετά από παρεμβάσεις του Γραφείου μας προς τις αρμόδιες γαλλικές αρχές, οι εταιρείες προέβησαν άμεσα σε διορθωτικές ενέργειες και στις δύο ανωτέρω περιπτώσεις. Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελούν τα έτοιμα γεύματα που περιέχουν φέτα (π.χ σαλάτα τύπου ελληνικής, χτυπητή κ.α) και παρασκευάζονται στη Γαλλία, όπου αναγράφεται συχνά η ονομασία φέτα, χωρίς να μπορεί να ελεγχθεί εάν έχει χρησιμοποιηθεί ελληνικό προϊόν. Το συγκεκριμένο θέμα αφορά πληθώρα σημείων πώλησης, πέραν των σούπερ μάρκετ, καθώς η γαλλική αγορά 12

13 έτοιμων γευμάτων (υπό τη μορφή ζεστών γευμάτων, αλλά και σάντουιτς, σαλάτας κοκ) είναι ιδιαίτερα διευρυμένη. Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση του γαλλικού ομίλου Lactalis. Ο όμιλος εμφανίζεται να διακινεί τυρί γαλλικής παραγωγής με την ονομασία φέτα υπό το εμπορικό σήμα Valbreso, το οποίο όμως δεν διαθέτει στη γαλλική αγορά, αλλά εξάγει στις Η.Π.Α., καθώς, ενδεχομένως, και σε άλλες χώρες εκτός Ε.Ε. Στη Γαλλία, η ίδια εταιρεία διακινεί το τυρί τύπου φέτας υπό το γνωστό εμπορικό σήμα Salakis ήδη από το 1985, χωρίς ωστόσο να γίνεται χρήση της Π.Ο.Π. ονομασίας Φέτα. Η παραγωγή τυριού τύπου φέτα, συναντάται στη Γαλλία από το 1932 και συνδέεται τόσο με την παρουσία της ελληνικής κοινότητας στο Cargesse της Κορσικής, όσο και με την μετεγκατάσταση Ελλήνων προσφύγων της Μικράς Ασίας, μετά την Μικρασιατική Καταστροφή στις περιοχές της Νοτίου Γαλλίας και κυρίως στη Μασσαλία. Η εταιρεία Lactalis (τότε Besnier) δημιούργησε, πρώτη, κατά την δεκαετία του 80 μονάδα παραγωγής φέτας σε τεμάχια με την εμπορική ονομασία Valbreso στην επαρχία Lozere της Προβηγκίας στη Νότια Γαλλία, με κυρίως εξαγωγικό προσανατολισμό, αρχικώς προς τις ΗΠΑ και την Γερμανία. 3. Εισαγωγές Κασεριού από τη Γαλλία Ανταγωνισμός Η Γαλλία κατά το 2017 εισήγαγε κεφαλογραβιέρα και κασέρι (ΚΣΟ ) αξίας 95 χιλ. ευρώ και ποσότητας 11 τόνων, καταγράφοντας μείωση 3,2% σε όρους αξίας και 41,5% σε όρους ποσότητας σε σχέση με το Η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση μεταξύ των προμηθευτών της Γαλλίας, με εξαγωγές αξίας 49 χιλ. ευρώ και μερίδιο 51% επί των συνολικών γαλλικών εισαγωγών. Στη 2η θέση βρίσκεται η Ισπανία με εξαγωγές αξίας 43 χιλ. ευρώ και μερίδιο 45,4%. Στις δύο χώρες αντιστοιχεί το 96,5% των γαλλικών εισαγωγών των εν λόγω προϊόντων. Προμηθευτές Γαλλίας προϊόντων του ΚΣΟ Κεφαλογραβιέρα, Κασέρι, Κεφαλογραβιέρα, κασέρι Μεταβολή 2017/2016 Μερίδιο Αξία σε Αξία σε ως προς Χώ ρες ευρώ σε 100 kg ευρώ σε 100 kg Αξίας ς αξία 2017 Ελλάδα ,61% 68,42% 51,10% Ισπανία ,88% 360,00% 45,38% Γερμανία ,48% -100,00% 1,93% Ιταλία ,08% -100,00% 0,70% Ολλανδία ,85% -100,00% 0,51% Κύπρος ,38% Συνολικές εισαγω γές ,17% -41,49% 100,00% Πηγή: EUROSTAT, Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Παρισίων 13

14 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το τυρί είναι ένα ιδιαίτερα δημοφιλές προϊόν στη Γαλλία και αποτελεί πραγματικά μέρος της πολιτιστικής ταυτότητάς της, με το εύρος των ειδών του να φθάνει τα 400. Με συνολική εγχώρια παραγωγή τυριών 1,9 εκ. τόνων το 2016 και περί τις τυροκομικές εταιρείες, η Γαλλία αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παραγωγούς τυροκομικών προϊόντων παγκοσμίως. Οι Γάλλοι είναι από τους μεγαλύτερους καταναλωτές τυριών, με περίπου το 1/2 του πληθυσμού να καταναλώνει τυρί ημερησίως. Παρά το γεγονός ότι τα προηγούμενα χρόνια οι Γάλλοι συνήθιζαν να καταναλώνουν τυρί κατά το τέλος του γεύματος, πλέον η κατανάλωση τυριού ως σνακ ή ως συνοδευτικό του απεριτίφ έχει αρχίσει να κατακτά ολοένα και περισσότερο έδαφος. Με συνολικές πωλήσεις που ανήλθαν σε 8 δισ. ευρώ το 2016, οι μεγάλες αλυσίδες λιανικής πώλησης (υπεραγορές τροφίμων και σούπερ μάρκετ) αποτελούν τα σημαντικότερα δίκτυα διανομής, ενώ ακολουθούν οι ανεξάρτητοι έμποροι και τα εξειδικευμένα τυροκομικά καταστήματα, τα οποία γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλή τα τελευταία χρόνια, καθώς οι καταναλωτές αναζητούν πιο παραδοσιακά και αυθεντικά προϊόντα. Η Γαλλία αποτελεί η ίδια έναν από τους σημαντικότερους εξαγωγείς τυροκομικών προϊόντων. Το 2017, οι συνολικές γαλλικές εξαγωγές τυριών ανήλθαν σε 3 δισ. ευρώ και κατευθύνθηκαν κατά το μεγαλύτερο μερίδιό τους (77%) προς τα λοιπά κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ταυτόχρονα, ωστόσο, η Γαλλία εισάγει επίσης αξιόλογες ποσότητες τυριών, η αξία των οποίων ανήλθε σε 1,5 δισ. ευρώ το 2017, με το συντριπτικό ποσοστό αυτών να προέρχεται από τις χώρες της Ε.Ε. Η Ελλάδα καταλαμβάνει τη 10η θέση μεταξύ των προμηθευτών της Γαλλίας, με συνολικές εξαγωγές αξίας 21,8 εκ. ευρώ και ποσότητας τόνων, καταλαμβάνοντας μερίδιο 1,43% σε όρους αξίας και 1,22% σε όρους ποσότητας επί των συνολικών εισαγωγών τυροκομικών προϊόντων της Γαλλίας. Ο χαμηλός όγκος εξαγωγών της Ελλάδας οφείλεται κυρίως στην υψηλή εγχώρια παραγωγή της Γαλλίας, αλλά ταυτόχρονα και στον έντονο ανταγωνισμό που υφίσταται από τις λοιπές χώρες παραγωγούς τυροκομικών προϊόντων και ιδίως την Ιταλία, την Ολλανδία και τη Γερμανία. Ως εκ τούτου, κρίσιμα στοιχεία για την επιτυχή διείσδυση των ελληνικών τυριών στη γαλλική αγορά αποτελούν η στοχευμένη προώθηση και προβολή των προϊόντων, η σωστή τοποθέτησή τους, καθώς και η ανάδειξη των προϊόντων μέσω της καλαίσθητης συσκευασίας. 14

15 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Εισαγωγές τυροκομικών προϊόντων στη Γαλλία ανά προϊόν, ΚΣΟ Περιγραφή προϊόντος Αξία σε ευρώ Μεταβολή 2017/2016 σε 100 kg Αξία σε ευρώ σε 100 kg Αξίας ς Μερίδιο ως προς αξία Τυριά και πηγμένο γάλα για τυρί ,82% 5,07% 100,00% Τυριά νωπά (που δεν έχουν υποστεί ωρίμανση), στα οποία περιλαµβάνεται και το τυρί από ορό γάλακτος, και πηγµένο γάλα για τυρί ,42% 16,91% 25,17% Mozzarella, είτε βρίσκεται µέσα σε υγρό είτε όχι, περιεκτικότητας κατά βάρος σε λιπαρές ουσίες <= 40% ,62% 27,90% 13,06% Άλλα τυριά νωπά (που δεν έχουν υποστεί ωρίµανση), περιεκτικότητας κατά βάρος σε λιπαρές ουσίες <= 40% (εκτός της mozzarella) ,60% 14,58% 8,29% Άλλα τυριά νωπά (που δεν έχουν υποστεί ωρίµανση), περιεκτικότητας κατά βάρος σε λιπαρές ουσίες > 40% ,26% -6,33% 3,83% Τυριά τριμμένα ή σε σκόνη, κάθε τύπου ,07% 9,61% 12,17% Τυριά λιωμένα, άλλα από τα τριμμένα ή σε σκόνη ,57% 0,06% 7,76% Τυριά λιωμένα, για την παρασκευή των οποίων δεν χρησιµοποιούνται άλλα τυριά, εκτός των emmental, gruyère και appenzell, συσκευασµένα για τη λιανική πώληση, περιεκτικότητας σε λιπαρές ουσίες κατά βάρος ξερής ύλης <= 56% ,12% 41,86% 1,35% Άλλα τυριά λιωμένα, περιεκτικότητας κατά βάρος σε λιπαρές ουσίες <= 36% και περιεκτικότητας σε λιπαρές ουσίες κατά βάρος ξερής ύλης <= 48% ,44% -4,44% 5,87% Άλλα τυριά λιωμένα, περιεκτικότητας κατά βάρος σε λιπαρές ουσίες <= 36% και περιεκτικότητας σε λιπαρές ουσίες κατά βάρος ξερής ύλης > 48% ,08% -25,29% 0,40% 15

16 ΚΣΟ Περιγραφή προϊόντος Αξία σε ευρώ Μεταβολή 2017/2016 σε 100 kg Αξία σε ευρώ σε 100 kg Αξίας ς Μερίδιο ως προς αξία Άλλα τυριά λιωμένα, περιεκτικότητας κατά βάρος σε λιπαρές ουσίες > 36% ,56% 57,10% 0,13% Τυριά που έχουν στη μάζα τους πράσινα στίγματα και άλλα τυριά με στίγματα για την παρασκευή των οποίων έχει χρησιμοποιηθεί Penicillium roqueforti ,29% -0,70% 2,50% Roquefort ,26% -62,40% 0,00% Gorgonzola ,73% 3,25% 1,62% Άλλα τυριά με πράσινα στίγματα (εκτός των Roquefort και Gorgonzola) ,27% -6,80% 0,88% Άλλα τυριά (εκτός των ανωτέρω κατηγοριών) ,75% -0,67% 52,40% Άλλα τυριά, που προορίζονται για µεταποίηση ,33% -22,64% 0,84% Emmental ,41% -14,48% 9,03% Gruyère, sbrinz ,99% -15,88% 1,15% Bergkäse, appenzell ,26% -11,21% 0,43% Fromage fribourgeois, vacherin mont d'or και tête de moine ,42% -8,35% 0,64% Cheddar ,58% 8,75% 4,49% Edam ,24% -0,56% 2,59% Tilsit ,79% -26,52% 0,01% Kashkaval ,91% -7,41% 0,14% Φέτα ,57% 24,42% 2,55% Κεφαλοτύρι ,28% -3,80% 0,02% Finlandia ,74% -69,23% 0,00% Jarlsberg ,25% -96,85% 0,00% 16

17 ΚΣΟ Περιγραφή προϊόντος Αξία σε ευρώ Μεταβολή 2017/2016 σε 100 kg Αξία σε ευρώ σε 100 kg Αξίας ς Μερίδιο ως προς αξία Τυριά πρόβεια ή βουβαλίσια, σε δοχεία που περιέχουν άρµη ή σε ασκούς από δέρµα προβάτου ή κατσίκας (εκτός από Φέτα) ,72% 179,11% 2,61% Grana padano, parmigiano reggiano ,55% 4,56% 5,73% Fiore sardo, pecorino ,36% 10,48% 0,50% Άλλα τυριά, περιεκτικότητας κατά βάρος σε λιπαρές ουσίες <= 40% και περιεκτικότητας κατά βάρος σε νερό στη µη λιπαρή ύλη <= 47%, π.δ.κ.α ,67% 28,71% 0,88% Provolone ,69% 16,71% 0,22% Maasdam ,26% 16,34% 5,20% Asiago, caciocavallo, montasio, ragusano ,33% 14,92% 0,06% Danbo, fontal, fontina, fynbo, havarti, maribo, samsø ,85% -23,49% 0,06% Gouda ,61% -5,19% 4,27% Esrom, italico, kernhem, saint-nectaire, saintpaulin, taleggio ,47% -3,42% 0,49% Cantal, cheshire, wensleydale, lancashire, double gloucester, blarney, colby, monterey ,88% -25,18% 0,16% Camembert ,92% -53,42% 0,06% Brie ,30% -8,45% 0,22% Κεφαλογραβιέρα, κασέρι ,17% -41,49% 0,01% Άλλα τυριά, περιεκτικότητας κατά βάρος σε λιπαρές ουσίες <= 40% και περιεκτικότητας κατά βάρος σε νερό στη µη λιπαρή ύλη > 47% αλλά <= 52%, π.δ.κ.α ,75% -34,83% 0,55% Άλλα τυριά, περιεκτικότητας κατά βάρος σε λιπαρές ουσίες <= 40% και περιεκτικότητας κατά βάρος σε νερό στη µη λιπαρή ύλη > 52% αλλά <= 62%, π.δ.κ.α ,60% -15,95% 3,81% 17

18 ΚΣΟ Περιγραφή προϊόντος Αξία σε ευρώ Μεταβολή 2017/2016 σε 100 kg Αξία σε ευρώ σε 100 kg Αξίας ς Μερίδιο ως προς αξία Άλλα τυριά, περιεκτικότητας κατά βάρος σε λιπαρές ουσίες <= 40% και περιεκτικότητας κατά βάρος σε νερό στη µη λιπαρή ύλη > 62% αλλά <= 72%, π.δ.κ.α ,75% 45,58% 1,65% Άλλα τυριά, περιεκτικότητας κατά βάρος σε λιπαρές ουσίες <= 40% και περιεκτικότητας κατά βάρος σε νερό στη µη λιπαρή ύλη > 72%, π.δ.κ.α ,76% 1,24% 1,21% Άλλα τυριά, περιεκτικότητας κατά βάρος σε λιπαρές ουσίες > 40%, π.δ.κ.α ,92% 9,97% 2,83% 18