Research Paper Relationship Between Coping Strategies and Locus of Control With the Anxiety of Death in Old People

Transcript

1 July 207. Vol 2. Num 2 Research Paper Relationship Between Coping Strategies and Locus of Control With the Anxiety of Death in Old People *Hadi Hashemi Razini, Shahab Baheshmat Juybari, Maryam Ramshini 2. Department of General Psychology, Faculty of Psychology and Education, Kharazmi University, Tehran, Iran. 2. Department of Psychology and Education of Exceptional Children, Faculty of Humanities and Social Sciences, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. Use your device to scan and read the article online Citation: Hashemi Razini H, Baheshmat Juybari Sh, Ramshini M. [Relationship Between Coping Strategies and Locus of Control With the Anxiety of Death in Old People (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 207; 2(2): org/0.2859/sija :: Received: 09 Feb. 207 Accepted: 26 Apr. 207 Key words: Death anxiety, Coping strategies, Locus of control, Older adults A B S T R A C T Objectives The prevalence of death anxiety in older adults is high. Thus, the aim of the present study was to explore the relationship between coping strategies and locus of control with death anxiety in older adults. Methods & Materials In this descriptive and crosssectional study, 3 elderly adults older than 60 years were recruited from the city of Tehran via available sampling method. For data collection, the Coping Strategies Inventory, Locus of Control Inventory and Death Anxiety Scale were employed. Then, the data were analyzed using SPSS 2 software and statistical tests such as Pearson correlation coefficient and Stepwise regression. Results The mean (SD) age of the participants was 65.9(3.93) years. The mean scores of problemfocused coping, emotionfocused coping, avoidancefocused coping, internal locus of control, external locus of control, and death anxiety were 48.20±7.45, 50.93±6.92, 50.39±8.67, 7.85±5.70, 6.5±6.08 and 8.67±2.3, respectively. Based on study findings, there was a statistically significant relationship between coping strategies (P<0.05) and locus of control (P<0.05) with death anxiety among older adults. The results of stepwise regression analysis indicated that avoidance and emotion oriented coping and external locus of control significantly predict death anxiety (P<0.0). Conclusion Death anxiety is one of the key factors in the mental health of older adults. With regard to our findings, coping strategies and locus of control have an important role in death anxiety in older adults. Therefore, by designing psychological interventions based on coping strategies and changing locus of control from external to internal, death anxiety among the older adults can be improved. D Extended Abstract. Objectives eath is a source of fear and anxiety for the older people; this is because death threatens the meaning of existence and ends life. Due to the deterioration and loss associated with aging, it is expected that death anxiety increases as age increases. A review of the literature shows that there are several factors contributing to the anxiety of death such as locus of control, and accordingly, coping strategies have been investigated in several studies. Given the uncertainty, uncontrollability and irreversible process of death, anxiety * Corresponding Author: Hadi Hashemi Razini, PhD Address: Department of General Psychology, Faculty of Psychology and Education, Kharazmi University, Tehran, Iran. Tel: +98 (2) hadihashemirazini@yahoo.com 232

2 July 207. Vol 2. Num 2 is mainly associated with avoidance and emotionfocused strategies. Problemoriented strategy known as trying to change the environment, does not seem to be associated with death anxiety. Furthermore, studies show that internalization is associated with more positive results, compared to externalization. For example, a sense of personal control is negatively accompanied by high perceived stress, negative mood and death anxiety. Therefore, the current study aimed to investigate the predictive role of coping strategies and locus of control in old people s death anxiety. 2. Methods & Materials The current study is crosssectional correlational study. The study sample comprised of all aged people in Tehran selected from public places such as neighborhood house, parks and cultural centers. To estimate the sample size, the proposed formula of Tabachnick and Fidel (2007) was used. Accordingly, the sample size was determined to be 06 using this formula. To ensure that the questionnaires are returned and also the possibility of partial completion of the questionnaire, and to prevent sample loss, the sample size was increased by 0% and finally 20 questionnaires were distributed to the population. To select the subjects needed for research, criteria such as the age of 60 years and above, lack of acute and chronic debilitating physical and mental diseases, lack of cognitive disorder and the ability to read and write were considered for inclusion. Due to the specific characteristics of the study population and inclusion criteria, convenient sampling was used for sample selection. Eventually, after collecting the questionnaires and removing the faulty questionnaires, 3 questionnaires were analyzed. In order to observe moral considerations, informed consent to participate in the study was obtained from the participants. This study had no mental and physical harm on the participants, and all the participants were ensured that their information would remain strictly confidential. To collect the data, the Coping Strategies Scale, Multidimensional Locus of Control Scale, and Death Anxiety Scale (DAS) were distributed among sample subjects. It should be noted that research instruments were completed under close observation of the coauthor at the place of the study. Data analysis was done using SPSS software version 2, and descriptive statistical methods were used to calculate the central tendency and variability indexes. Also, to evaluate the hypotheses, the Pearson productmoment correlation coefficient and stepwise regression analysis were used. 3. Results The average age of participants was 65.9±3.93 years. The mean (standard deviation) of problemoriented coping, emotionfocused coping, avoidance coping, locus of control, external locus of control, and death anxiety were 48.20±7.45, 50.93±6.92, 50.39±8.67, 7.85±5.70, 6.5±6.08, and 8.67±2.3, respectively. In order to investigate the role of coping strategies and locus of control in explanation and prediction of death anxiety in the old Table. Results of stepwise regression analysis in prediction of death anxiety based on the predictor variables Step Predictive Variables B ß R R 2 F Sig. Tolerance Linearity Assumption Variance Inflation Fixed External control Fixed External control Avoidance coping Fixed External control Avoidance coping Emotion coping Hashemi Razini H, et al. Relationship Between Coping Strategies and Locus of Control With the Anxiety of Death in Old People. Iranian Journal of Ageing. 207; 2(2):23224.

3 July 207. Vol 2. Num 2 people, the Pearson productmoment correlation coefficient and stepwise regression analysis were used. These tests have assumptions as parametric tests, which were measured and evaluated before inferential analysis. The results of the assumption tests showed that these tests can be used to evaluate the hypothesis of the research. Pearson correlation coefficients showed that the avoidance and emotionfocused strategies have a significant negative correlation with death anxiety. In contrast, problemfocused coping strategies showed a significant negative correlation with death anxiety. It was also found that the external locus of control has a significant negative relationship with death anxiety, and the locus of control has a positive relationship with death anxiety. Stepwise regression analysis (Table ) shows that in the first step, the first variable that was entered into the analysis and remained was the external control; this means that it was the most effective variable compared to other predictive variables. In the second step, after external control variable, avoidance coping variable entered into the equation. In the second step, according to the coefficient of determination obtained, it can be stated that about 3% of the death anxiety of old people was due to the two variables of external control and avoidance coping strategies. In the third step, the last variable that entered into the analysis was predictor variable of emotionfocused coping. The correlation coefficient calculated in this step was 0.404, and the coefficient of determination was The F obtained shows that the calculated regression model is significant at a confidence level of 99%. According to the coefficient of determination, it seems that 0.6 of variations of the variable can explain the criterion for death anxiety in old people by three predictive variables of external control, avoidance coping, and emotionfocused coping. The amount of beta shows that external control can directly predict death anxiety and avoidance coping and emotionfocused predict it in the opposite direction. In other words, with the increasing avoidance and emotionfocused coping, the level of death anxiety in old participants was reduced, and the more the external control increases, the more the death anxiety also increases along with it. Although in the research literature, especially studies by Folkman et al., there is a consensus on the negative impact of avoidance and emotionfocused coping, there are consequences and emotional events and coping strategies known as adaptive strategies to deal with stressful events. However, these assumptions are true when stressful events are manageable. In explaining this conclusion, it seems that old people who use avoidance and emotionfocused strategies deal with the ambiguous nature of the coming death more adoptively. Furthermore, Levenson (973) believed that people with an internal locus of control have control over the consequences of an event go out of the cycle of repetitive thoughts easier. When people believe that they can cope with a stressful event, their concern is decreased and anxiety levels are also reduced on using effective coping strategies. As a result, it can be said that the more the external locus of control in old people, the less their ability to control racing repetitive thoughts to death. Acknowledgments This research did not receive any specific grant from funding agencies in the public, commercial, or notforprofit sectors. Conflict of Interest All authors certify that this manuscript has neither been published in whole nor in part nor being considered for publication elsewhere. The authors have no conflicts of interest to declare. Conclusion Hashemi Razini H, et al. Relationship Between Coping Strategies and Locus of Control With the Anxiety of Death in Old People. Iranian Journal of Ageing. 207; 2(2):

4 2 شماره 2. دوره 396. تابستان سالمندان در مرگ اضطراب با کنترل منبع و مقابله راهبردهای ارتباط بررسی 2 رامشینی مریم جویباری باحشمت شهاب رزینی هاشمی هادی * ایران. تهران خوارزمی دانشگاه تربیتی علوم و روانشناسی دانشکده عمومی روانشناسی گروه ایران. تهران اسالمی آزاد دانشگاه تحقیقات و علوم واحد اجتماعی و انسانی علوم دانشکده استثنایی کودکان آموزش و روانشناسی گروه بهمن 2 دریافت: تاریخ 396 اردیبهشت 06 پذیرش: تاریخ کلیدواژهها: مرگ اضطراب منبع مقابله راهبردهای سالمندان کنترل اضطراب با کنترل منبع و مقابله راهبردهای ارتباط بررسی حاضر پژوهش از هدف است. شایع سالمند افراد در مرگ اضطراب اهداف است. سالمندان در مرگ شدند. انتخاب دسترس در نمونهگیری روش به تهران شهر در سال 60 باالی سالمند 3 توصیفیمقطعی مطالعه این در ها روش و مواد اجرا پژوهش نمونه گروه در مرگ اضطراب مقیاس و کنترل منبع چندبعدی مقیاس مقابلهای راهبردهای مقیاس دادهها گردآوری برای.دش تجزیهوتحلیل گامبهگام رگرسیون و پیرسون همبستگی ضریب آماری آزمونهای و SPSS نرمافزار 2 نسخه با دادهها سپس شد. هیجانمدار مقابله مسئلهمدار مقابله استاندارد انحراف و میانگین بود. 65/9±3/93 شرکتکنندگان سنی میانگین ها یافته 50/39±8/67 50/93±6/92 48/20±7/45 ترتیب به مرگ اضطراب و بیرونی کنترل منبع درونی کنترل منبع اجتنابی مقابله اضطراب با کنترل منبع و مقابلهای راهبردهای بین پژوهش یافتههای اساس بر بود. 8/67±2/3 و 6/5±6/08 7/85±5/70 و اجتنابی مقابله بیرونی کنترل داد نشان رگرسیون تحلیل نتایج )0/05<P(. دارد وجود معنیداری رابطه سالمندان در مرگ )0/0<P(. میکنند پیشبینی را سالمندان در مرگ اضطراب معنیداری طور به هیجانمدار مقابله نقش کنترل منبع و مقابله راهبردهای یافتهها به توجه با است. سالمندان روان سالمت در مؤثر عوامل از یکی مرگ اضطراب گیری نتیجه از کنترل منبع تغییر و مقابله راهبردهای اساس بر روانشناختی مداخالت طراحی با بنابراین دارند. سالمندان مرگ اضطراب در مهمی بخشید. بهبود میتوان را مرگ اضطراب سالمت درونی به بیرونی مقدمه بر مزمن بیماریهای و فیزیکی ناتوانیهای بر عالوه سالمندی مطالعات ][. است اثرگذار نیز روانشناختی و رفتاری مشکالت آن از ناشی پیامدهای و اضطراب که است آن مؤید انجامشده سالمندان روانشناختی بهزیستی و عمومی عملکرد کاهش به انسان اجتنابناپذیر رویارویی راستا همین در ]2[. میشود منجر اضطراب و ترس از منبعی عنوان به سالمندی دوره در مرگ با تهدید را هستی و وجود معنای مرگ زیرا میشود شناخته کمبودهای و زوالها دلیل به میبخشد. پایان زندگی به و میکند مرگ اضطراب سن افزایش با همراه میرود انتظار سن با مرتبط نگرش عاطفی ب عد عنوان به مرگ اضطراب ]3[. یابد افزایش نیز ادراکشده روانشناختی تنش به و است شده تعریف مرگ به به آماری نظر از سالمندان ]4[. میکند اشاره مرگ از ناشی طور به مرگ اضطراب اخیر سالهای در هستند. نزدیکتر مرگ ]5[. است شده بررسی سالمندی دوره در گستردهای عامل چندین که میدهد نشان پژوهشی ادبیات بر مروری مذهبی باورهای ]3[ من انسجام همچون مرگ اضطراب در مؤثر ]9[ مقابله راهبردهای و ]8[ کنترل منبع ]7[ همدلی ]6[ متغیرهای بین از است. شده بررسی مختلف پژوهشهای در در کنترل منبع و مقابله راهبردهای نقش بررسی در ذکرشده میخورد. چشم به متناقضی گاه و مبهم نتایج مرگ اضطراب داخل در زمینه این در اندکی تجربی پژوهشهای این بر عالوه هدف با حاضر پژوهش دلیل همین به است. شده انجام کشور برطرفکردن همچنین و ناهماهنگ و پراکنده نتایج از ابهامزدایی است. شده انجام زمینه این در اطالعاتی فقر گسترده اقبال با مثبتگرا روانشناسی اخیر سالهای در اب که روانشناسی از شاخهای است. بوده مواجه روانشناسان را افراد مثبت نگرشهای و ویژگیها با مرتبط مفاهیم از طیفی مسئول: نویسنده * رزینی هاشمی هادی دکتر عمومی. روانشناسی گروه تربیتی علوم و روانشناسی دانشکده خوارزمی دانشگاه تهران نشانی: +98 )2( تلفن: hadihashemirazini@yahoo.com الکترونیکی: پست 235

5 تابستان 396. دوره 2. شماره 2 قادر میسازد با روشهای سالمتر و سازندهتری با موقعیتهای تنشزا مقابله کنند ]0[. الزاروس و فولکمن )984( مقابله را توانش شناختی و رفتاری برای مقابله با تنیدگی میدانند ][. در ادبیات پژوهش از سه نوع سبک مقابله بحث شده است که عبارتند از: راهبردهای مسئلهمدار )رفتارهای حل مسئله و جستوجوی حمایت اجتماعی( راهبردهای هیجانمدار )اضطراب و خودانتقادی( و راهبردهای اجتنابی )تفکر آرزومندانه 2 و انکار مشکالت(. در مدل سبکهای مقابلهای اندلر و پارکر )990( سبکهای هیجانمدار و اجتنابی به عنوان سبکهای ناسازگار و سبک مسئلهمدار به عنوان سبک سازگار برای مقابله با تنشهای زندگی روزمره در نظر گرفته شده است ]2[. با توجه به ابهام کنترلناپذیری و غیرقابل تغییر بودن فرایند مرگ اضطراب به طور عمده با راهبردهای اجتنابی و هیجانمدار مرتبط است. به نظر نمیرسد راهبرد مسئلهمدار که به عنوان تالش برای تغییر محیط شناخته میشود با اضطراب مرگ در ارتباط باشد ]3[. نیمیر 3 و همکاران ]4[ در پژوهشی نشان دادند پزشکانی که اضطراب مرگ زیادی داشتند به احتمال بیشتری از راهبردهای اجتنابی و انکار هنگام مواجهه با مرگ بیمارانشان استفاده میکردند. میکولینسر و فلورین ]5[ 4 به این نتیجه رسیدند که اشتغال به رویدادهای منفی زندگی با افزایش ترس از مرگ همراه است و در این رابطه راهبردهای مقابله هیجانمدار نقش میانجی دارند. ویتکووسکی ]3[ 5 در پژوهش خود نشان داد بین راهبردهای مقابله اجتنابی و هیجانمدار با نگرش به مرگ رابطه معنیداری وجود دارد. از سوی دیگر منبع کنترل به تفاوت باورهایی اشاره دارد که افراد با آنها رویدادهای زندگیشان را در زندگی روزمره کنترل میکنند. بنابراین منبع کنترل به دو دسته بیرونی و درونی طبقهبندی میشود. افراد با منبع کنترل بیرونی بر این باورند که رفتارهایشان با سرنوشت و شانس و دیگر شرایط بیرونی هدایت میشود درحالیکه افراد دارای منبع کنترل درونی معتقدند رفتارشان از طریق تالش و تصمیمات شخصی خودشان کنترل میشود ]6[. شواهد تجربی نشان میدهد منبع کنترل درونی با سطوح پایین مرگومیر و بیماری مرتبط است. به عبارت دیگر سطوح پایین منبع کنترل درونی پیشبینیکننده افزایش افسردگی است ]7[. مطالعات نشان میدهد درونیسازی بیشتر از بیرونیسازی با نتایج مثبت همراه است. برای مثال احساس کنترل شخص به صورت منفی با استرس ادراکشده باال خ لق منفی و اضطراب مرگ همراه است ]8[. سامرین و زوبیر ]9[ 6 در بررسی کارکنان پلیس نشان دادند منبع کنترل درونی با اضطراب مرگ رابطه منفی و منبع کنترل بیرونی با اضطراب مرگ رابطه مثبت معنیداری دارد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد منبع کنترل بیرونی پیشبینیکننده اضطراب مرگ است. در پژوهش براون ]20[ 7 منبع کنترل بیرونی با افزایش اضطراب مرگ مرتبط بود. عالوه بر این سطوح باالی منبع کنترل بیرونی پیشبینیکننده کاهش امیدواری به زندگی بود. ابوه 8 و همکاران ]8[ رابطه معنیداری بین منبع کنترل درونی و بیرونی با اضطراب مرگ نشان دادند. در تناقض با این یافتهها برمن و هایز ]2[ 9 رابطه معنیداری بین منبع کنترل بیرونی و اضطراب مرگ به دست نیاوردند. ادبیات پژوهشی نشان میدهد نقش راهبردهای مقابله و منبع کنترل در اضطراب مرگ سالمندان به صورت جامع بررسی نشده است و پژوهشهای صورتگرفته داخلی نیز بیشتر بر نقش باورها و جهتگیریهای مذهبی در اضطراب مرگ تمرکز کردهاند. باوجود تأکید ادبیات پژوهشی به نقش راهبردهای مقابلهای و منبع کنترل در اضطراب مرگ سالمندان متغیرهای یادشده در مطالعات داخلی به حد کافی مورد توجه قرار نگرفته است. از اینرو پژوهش حاضر به بررسی نقش پیشبینیکننده راهبردهای مقابله و منبع کنترل در اضطراب مرگ سالمندان میپردازد. روش مطالعه روش پژوهش حاضر توصیفیمقطعی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش حاضر تمام سالمندان شهر تهران بود که از مکانهای عمومی همچون سرای محله پارک و فرهنگسرا انتخاب شدند.برایبرآورد حجمنمونه پژوهشاز فرمول پیشنهادی تاباکنیک و فیدل ]22[ 0 در مطالعات همبستگی )N 50+8M( استفاده شد که حجم نمونه پژوهش با استفاده از این فرمول 06 نفر تعیین شد. برای اطمینان از برگشت پرسشنامه و همچنین احتمال تکمیل ناقص برخی از پرسشنامهها به منظور جلوگیری از افت نمونه الزم 0 درصد به حجم نمونه افزوده شد و درنهایت 20 پرسشنامه در جامعه آماری توزیع شد. با توجه به ویژگیهای خاص جامعه آماری و معیارهای ورود برای انتخاب نمونه پژوهش از روش نمونهگیری در دسترس استفاده شد. به منظور جمع آماری اطالعات از پرسشنامهای مشتمل بر چهار بخش استفاده شد. با توجه به ویژگیهای خاص این گروه سنی معیارهایی از قبیل سن 60 سال به باال نداشتن بیماریهای حاد و مزمن 6. Samreen and Zubair 7. Brown 8. Aboh 9. Berman and Hays 0. Tabakhnick and Fidell. Lazarus and Folkman 2. Endler and Parker 3. Neimeyer 4. Mikulincer and Florian 5. Wittkowski»هادی هاشمی رزینی و همکاران. بررسی ارتباط راهبردهای مقابله و منبع کنترل با اضطراب مرگ در سالمندان«236

6 2 شماره 2. دوره 396. تابستان توانایی و شناختی اختالل نداشتن روانی و جسمی ناتوانکننده این شد. گرفته نظر در مطالعه به ورود برای نوشتن و خواندن )محققساخته( فردی اطالعات ثبت پرسشنامه با معیارها اعضای همراه به بررسیشده سالمندان تمامی شد. گردآوری مطالعه به ورود برای را الزم معیارهای و میکردند زندگی خانواده شرکتکنندگان ورود اخالقی مالحظات رعایت منظور به داشتند. گرفت صورت سالمندان از آگاهانه رضایت گرفتن با پژوهش به خواهد باقی محرمانه آنها شخصی اطالعات که شد تضمین و به جسمی و روانی آسیب هیچگونه پژوهش این در ماند. پژوهش در کامل رضایت با افراد تمام و نشد وارد شرکتکنندگان ماند. باقی محرمانه کامال نیز کسبشده اطالعات و کردند شرکت در که نویسندگان از یکی نظر تحت پژوهش ابزارهای درنهایت نمونهگیری فرایند شد. تکمیل بود حاضر مطالعه اجرای محل گردآوری منظور به یافت. ادامه مدنظر نمونه تعداد تکمیل تا راهبردهای مقیاس جمعیتشناختی سؤالهای از اطالعات و 3 )IPC( 2 لونسون کنترل منبع چندب عدی مقیاس مقابلهای شد. استفاده )DAS( 4 تمپلر مرگ اضطراب مقیاس ساختهاند )990( پارکر و اندلر را مقابلهای راهبردهای مقیاس مدار اجتناب و هیجانمدار مسئلهمدار مقابلهای سبک سه که هر در او نمره به توجه با فرد هر غالب سبک میکند. ارزیابی را گویههای میشود. تعیین مقابلهای سبکهای سهگانه ابعاد از یک تا اصال ): لیکرت پنجدرجهای مقیاس اساس بر مقیاس این ویژگیهای بررسی منظور به میشوند. نمرهگذاری همیشه( 5: شهرآرای و پیری ایرانی فرهنگ با پرسشنامه روانسنجی 0/8 مسئلهمدار سبک برای را کرونباخ آلفای ضریب ]23[ پژوهش این در کردند. برآورد 0/80 اجتنابی و 0/85 هیجانمدار به مسئلهمدار و هیجانمدار اجتنابی راهبردهای کرونباخ آلفای شد. محاسبه 0/79 و 0/82 0/77 ترتیب چندب عدی پرسشنامه فارسی نسخه از کنترل منبع برای عبارت 24 شامل که شد استفاده )IPC( لونسون کنترل منبع قدرتمند افراد مقیاس دورنی مقیاس قبیل از زیرمقیاس سه و نمرههای مجموع از حاضر پژوهش در است. شانس مقیاس و منبع از شاخصی عنوان به شانس و قدرتمند افراد زیرمقیاس دو لیکرت طیف در باید پاسخدهندگان شد. استفاده بیرونی کنترل از یک هر با را خود مخالفت یا موافقت میزان گزینهای شش آن بیانگر مقیاس هر در باال نمرههای میکردند. مشخص عبارات فراهانی دارد. را مقیاس آن منبع توسط کنترل انتظار فرد که بود کرونباخ آلفای کرد. ترجمه فارسی به را پرسشنامه این ]24[ ترتیب به شانس و قدرتمند افراد درونی زیرمقیاسهای برای آلفای حاضر پژوهش در آمد. دست به 0/76 و 0/56 0/67 0/76 بیرونی کنترل منبع و 0/89 درونی کنترل منبع کرونباخ آمد. دست به )970( تمپلر پرسشنامه از مرگ اضطراب متغیر ارزیابی برای مقیاس این دارد. را زمینه این در کاربرد بیشترین که شد استفاده و صحیح سؤال 5 از متشکل خودگزارشدهی پرسشنامه یک بیانگر باال نمره و است پانزده تا صفر از نمرهها دامنه است. غلط نشاندهنده فرد پاسخ که صورتی در باالست. مرگ اضطراب نشاندهنده فرد پاسخ که صورتی در و یک نمره باشد اضطراب بحرانی و رجبی میگیرد. تعلق او به صفر نمره باشد اضطراب نبود بر کردند. بررسی ایران در را پرسشنامه این روایی و پایایی ]25[ درونی همسانی ضریب و 0/60 تصنیفی پایایی ضریب اساس این استفاده با پرسشنامه پایایی حاضر پژوهش در شد. گزارش 0/73 شد. محاسبه 0/68 کرونباخ آلفای ضریب از معیوب پرسشنامههای حذف و پرسشنامهها گردآوری از پس 2 نسخه از استفاده با دادهها شد. بررسی پرسشنامه 3 مرکزی شاخصهای محاسبه برای و تجزیهوتحلیل SPSS نرمافزار استفاده توصیفی آمار روشهای از پژوهش متغیرهای پراکندگی و ضریب آماری آزمونهای از پژوهش فرضیههای بررسی برای شد. گامبهگام رگرسیون تحلیل و پیرسون گشتاوری همبستگی شد. استفاده یافتهها )60/2 نفر 68 پژوهش در شرکتکننده سالمند 3 بین از 60 سنی دامنه در که بودند مرد درصد( )39/8 نفر 45 و زن درصد( قرار سال( 65/9±3/93 استاندارد انحراف و )میانگین سال 75 تا مدرک درصد( 67/3 معادل نفر )76 شرکتکنندگان بیشتر داشتند. و سیکل تحصیالت درصد( )5 نفر 7 داشتند. دیپلم تحصیلی میانگین داشتند. دانشگاهی تحصیالت درصد( )7/7 نفر 20 و کمتر در پژوهش متغیرهای در مطالعهشده افراد نمرههای استاندارد و بیشتری میانگین شرکتکنندگان است. شده ارائه شماره جدول مقابلهای راهبرد و 50/93±6/92 هیجانمدار مقابلهای راهبردهای در میدهد نشان نتایج این آوردند. دست به 50/39±8/67 اجتنابی راهبرد از بیشتر ذکرشده راهبردهای از پژوهش این سالمندان کنترل منبع متغیر در میکنند. استفاده 48/20±7/45 مسئلهمدار شد جمع یکدیگر با شانس و قدرتمند افراد زیرمقیاس دو نمرههای کنترل منبع عنوان تحت زیرمقیاس دو این نمرههای مجموع و درونی کنترل منبع در شرکتکنندگان میانگین شد. بررسی بیرونی آمد. دست به 6/5±6/08 بیرونی کنترل منبع در 7/85±5/70 و کنترل منبع و مقابلهای راهبردهای نقش بررسی منظور به آزمونهای از سالمندان مرگ اضطراب پیشبینی و تبیین در گامبهگام رگرسیون تحلیل و پیرسون گشتاوری همبستگی ضریب چندمتغیره آزمونهای عنوان به مذکور آزمونهای شد. استفاده. Coping Inventory for Stressful Situations (CISS) 2. Levenson Multidimensional Locus of Control Scales 3. Internality, Powerful Others, and Chance Scales (IPC) 4. Templer Death Anxiety Scale (DAS) 237 سالمندان«در مرگ اضطراب با کنترل منبع و مقابله راهبردهای ارتباط بررسی همکاران. و رزینی هاشمی»هادی

7 2 شماره 2. دوره 396. تابستان پژوهش متغیرهای پراکندگی و مرکزی شاخصهای. جدول متغیر تعداد کمینه بیشینه میانگین انحرافمعیار 7/45 48/ مسئلهمدار مقابله 6/92 50/ هیجانمدار مقابله 8/67 50/ اجتنابی مقابله 5/70 7/ درونی کنترل 6/08 6/ بیرونی کنترل 2/3 8/ مرگ اضطراب پژوهش متغیرهای همبستگی ماتریس 2. جدول متغیر مسئلهمدار مقابله 0/504 ** هیجانمدار مقابله 2 0/070 0/7 اجتنابی مقابله 3 0/05 0/300 ** 0/328 ** درونی کنترل 4 0/4 0/50 0/23 * 0/227 * بیرونی کنترل 5 0/28 ** 0/92 * 0/270 ** 0/240 * 0/9 * مرگ اضطراب 6 * P>0/05 ** P>0/0 و سنجش استنباطی تحلیل از پیش که داشتند پیشفرضهایی متغیرهای توزیع طبعیبودن پیشفرضها از یکی شدند. ارزیابی سنجش برای اسمیرنوف کولموگروف آزمون از که است پژوهش طبق شد. استفاده مالک و پیشبین متغیرهای دادههای برازش طبیعی منحنی با متغیرها نمرههای از هیچیک بهدستآمده نتایج توزیع طبیعیبودن نشاندهنده که )0/05<P( ندارند زیادی اختالف بین رابطه خطیبودن دوم پیشفرض است. پژوهش متغیرهای متغیرهای تمام که زمانی است پیشبین متغیر یک و مالک متغیر F آزمون معنیداری سطح میشوند. داشته نگه ثابت دیگر پیشبین کمتر مالک با پیشبین متغیرهای رابطه خطیبودن سنجش برای خطیبودن نتیجه این است. )0/05=α( تعیینشده آلفای مقدار از میکند. تأیید را بررسیشده متغیرهای رابطه بین زیاد همبستگی عدم رگرسیون تحلیل دیگر پیشفرض بررسی منظور به است. خطی( )چندگانگی پیشبین متغیرهای استفاده واریانس تورم عامل و تحمل یا رواداری آماره دو از آن بین خطی چندگانگی پدیده داد نشان دادهها تحلیل شد. یک به نزدیک رواداری میزان زیرا ندارد وجود مستقل متغیرهای رعایت با بنابراین است. دو از کمتر واریانس تورم عامل میزان و از استفاده رگرسیون تحلیل و همبستگی آزمون پیشفرضهای ندارد. مانعی پژوهش فرضیههای بررسی برای آزمونها این داد نشان 2( شماره )جدول پیرسون همبستگی ضریب ماتریس هیجانمدار و اجتنابی راهبردهای مقابلهای راهبردهای بین از راهبرد مقابل در دارند. مرگ اضطراب با معنیداری منفی رابطه مرگ اضطراب با معنیداری منفی رابطه مسئلهمدار مقابلهای میدهد نشان بهدستآمده همبستگی ضرایب بررسی داد. نشان منبع و معنیدار منفی رابطه مرگ اضطراب با بیرونی کنترل منبع دارد. معنیداری مثبت رابطه مرگ اضطراب با درونی کنترل میدهد نشان 3( شماره )جدول گامبهگام رگرسیون تحلیل نتایج کنترل ماند باقی و شد تحلیل وارد که متغیری اولین اول گام در دیگر به نسبت مزبور متغیر تأثیر بیشترین معنی به که بود بیرونی بیرونی کنترل متغیر از پس دوم گام در است. پیشبین متغیرهای به توجه با مرحله این در شد. معادله وارد اجتنابی مقابله متغیر 3 درصد حدود داشت اظهار میتوان بهدستآمده تعیین ضریب متغیر دو تغییرات از ناشی سالمندان مرگ اضطراب تغییرات از گامبهگام رگرسیون تحلیل در است. اجتنابی مقابله و بیرونی کنترل میگیرد. قرار تحلیل مبنای آخر گام معموال متغیر شد تحلیل وارد که متغیری آخرین سوم گام در همبستگی ضریب بود. هیجانمدار مقابله پیشبینیکننده به 0/63 تعیین ضریب و 0/404 گام این در محاسبهشده رگرسیونی مدل میدهد نشان بهدستآمده F میزان آمد. دست سالمندان«در مرگ اضطراب با کنترل منبع و مقابله راهبردهای ارتباط بررسی همکاران. و رزینی هاشمی»هادی 238

8 تابستان 396. دوره 2. شماره 2 جدول 3. نتایج تحلیل رگرسیون گامبهگام در پیشبینی اضطراب مرگ بر اساس متغیرهای پیشبین Sig. F R 2 R β B گام متغیرهای پیشبین مفروضه همخطی تحمل تورم واریانس /000 /000 0/003 9/53 0/079 0/28 0/28 2/089 0/07 ثابت کنترل بیرونی ثابت 6/047 0/978 /023 0/000 8/39 0/32 0/364 0/264 0/094 2 کنترل بیرونی 0/978 /023 0/234 0/062 مقابله اجتنابی ثابت 9/895 /068 /024 0/936 0/976 0/000 7/09 0/63 0/404 0/209 0/227 0/080 0/060 کنترل بیرونی مقابله اجتنابی 3 /049 0/953 0/80 0/060 مقابله هیجانی محاسبهشده در سطح اطمینان 99 درصد معنیدار است. با توجه به ضریب تعیین به نظر میرسد 0/6 از تغییرات متغیر مالک اضطراب مرگ سالمندان با سه متغیر پیشبین کنترل بیرونی مقابله اجتنابی و مقابله هیجانمدار قابل تبیین باشد. مقدار بتا نشان میدهد کنترل بیرونی به صورت مستقیم و مقابله اجتنابی و هیجانمدار در جهت عکس اضطراب مرگ را پیشبینی میکنند. به عبارت دیگر با افزایش مقابله اجتنابی و هیجانمدار از میزان اضطراب مرگ سالمندان گروه نمونه پژوهش کاسته میشود و هر چه کنترل بیرونی افزایش مییابد اضطراب مرگ نیز به موازات آن افزایش مییابد. بحث این مطالعه با هدف پیشبینی اضطراب مرگ سالمندان بر اساس راهبردهای مقابله و منبع کنترل انجام شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد راهبردهای مقابلهای اجتنابی و هیجانمدار همبستگی منفی معنیداری با اضطراب مرگ در سالمندان گروه نمونه پژوهش دارند اما راهبرد مسئلهمدار رابطه مثبت معنیداری با اضطراب مرگ نشان داد. اگر چه همبستگیهای مشاهدهشده ضعیف بود این رابطه از نظر آماری معنیدار به دست آمد. این یافته با برخی از مطالعات انجامشده در ادبیات پژوهشی مرتبط با موضوع پژوهش همخوان بود. همسو با این نتایج ویتکووسکی ]3[ در بررسی افراد 20 تا 93 ساله نشان داد بین راهبردهای مقابله اجتنابی و هیجانمدار با نگرش به مرگ رابطه معنیداری وجود دارد. یافتههای مطالعه میکولینسر و فلورین ]5[ نیز تا حدودی با این نتایج همخوان است زیرا در پژوهش خود به این نتیجه رسیدند که قرارگرفتن در معرض رویدادهای منفی زندگی با افزایش ترس از مرگ همراه است اما مقابله اجتنابی تا حدودی این ترس را تعدیل میکند. در همین راستا برخی مطالعات نشان میدهد پزشکان نیز به علت مشاهده مرگ بیمارانشان اضطراب مرگ بیشتری نسبت به افراد عادی دارند برای مثال نیمیر و همکاران ]4[. در پژوهشی نشان دادند پزشکانی که اضطراب مرگ زیادی داشتند راهبردهای اجتنابی و انکار را هنگام مواجهه با مرگ بیمارانشان نشان دادند و از این راهبردهای مقابله به عنوان مکانیسمی برای کاهش اضطراب استفاده میکردند. درمجموع در پیشینه پژوهشی مطالعهای که به طور خاص نقش راهبردهای مقابله را در اضطراب مرگ سالمندان بررسی کرده باشد یافت نشد. اگر چه در ادبیات پژوهشی و بهخصوص مطالعات فولکمن و همکاران ]26[ نوعی توافق کلی مبنی بر تأثیر منفی مقابله اجتنابی و هیجانمدار بر پیامدها و رویدادهای هیجانی وجود دارد مقابله مسئلهمدار به عنوان راهبردی سازگارانه برای مواجهه با رویدادهای تنشزا شناخته میشود اما این مفروضات زمانی صادق است که رویدادهای تنشزا قابل کنترل باشند. در تبیین این نتیجه به نظر میرسد سالمندانی که از راهبردهای اجتنابی و هیجانمدار برخوردارند به صورت سازگارتری با ماهیت مبهم مرگ کنار میآیند. در مقابل هرگونه مواجهه و تفکر مسئلهمحور با مرگ موجب برانگیختهشدن اضطراب و تنیدگی خواهد شد. یافتههای پژوهش نشان داد منبع کنترل بیرونی و درونی به ترتیب رابطه مثبت و منفی معنیداری با اضطراب مرگ در سالمندان گروه نمونه پژوهش دارند. همسو با این نتایج سامرین و زوبیر ]9[ در بررسی کارکنان پلیس نشان دادند منبع کنترل درونی با اضطراب مرگ رابطه منفی و منبع کنترل بیرونی با اضطراب مرگ رابطه 239»هادی هاشمی رزینی و همکاران. بررسی ارتباط راهبردهای مقابله و منبع کنترل با اضطراب مرگ در سالمندان«

9 2 شماره 2. دوره 396. تابستان کنترل منبع داد نشان رگرسیون تحلیل نتایج دارد. معنیداری مثبت پژوهش در همچنین است. مرگ اضطراب پیشبینیکننده بیرونی کاهش و مرگ اضطراب افزایش با بیرونی کنترل منبع ]20[ براون یافتهها این با متناقضی نتیجه در بود. همراه زندگی به امیدواری و بیرونی کنترل منبع بین معنیداری رابطه ]2[ هایز و برمن نیاوردند. دست به مرگ اضطراب متفاوت روششناسی به میتوان را یافتهها تناقض دلیل برمن مطالعه داد. نسبت زمینه این در انجامشده پژوهشهای منبع پرسشنامه از استفاده با و دانشجویان روی ]2[ هایز و منبع نقش زمینه در پژوهشی ادبیات است. شده انجام راتر کنترل پژوهشگران از برخی مثال برای است. دوگانه و متناقض کنترل منبع که سرطان همچون مزمن بیماری با افرادی میکنند فرض نشان بیماری با ضعیفتری سازگاری و مقابله دارند بیرونی کنترل چنین در دادند نشان پژوهشگران از دیگر برخی اما ]27[ میدهند با بهتر دارند باالیی بیرونی کنترل منبع که افرادی موقعیتهایی را ایجادشده شرایط بیماران این زیرا میشوند سازگار بیماریشان ]28[. میبینند پزشکان مسئولیت و خود اختیار از خارج کنترل منبع که افرادی است باور این بر )973( لونسون راحتتر و دارند کنترل واقعه پیامدهای بر معتقدند دارند درونی که دارند باور افراد وقتی میشوند. خارج تکراری افکار چرخه از کاهش آنها نگرانی کنند مقابله استرسزا واقعه یک با قادرند سطوح کارآمد مقابلهای راهبردهای از استفاده با و مییابد اظهار میتوان درنتیجه ]29[. مییابد کاهش نیز آنها اضطراب توانایی باشد بیرونیتر سالمندان کنترل منبع چه هر داشت و دارند مرگ به مربوط تکراری افکار نشخوار کنترل بر کمتری میکنند. تجربه زمینه این در را بیشتری اضطراب آن دنبال به این روانشناختی و جسمانی محدودیتهای دیگر سوی از موجب و میسازد اطرافیان به وابسته و ناتوان را سالمندان دوره کنترل از خارج دیگران از بیش را زندگی رویدادهای میشود سالمندانی در یادشده ناتوانیهای و محدودیتها ببینند. خویش اب کنند مقابله آن از ناشی تنشهای با بهخوبی نمیتوانند که نشان نیز رگرسیون نتایج است. همراه مرگ اضطراب افزایش اجتنابی مقابله بیرونی کنترل پژوهش متغیرهای بین از میدهد رد مرگ اضطراب پیشبینیکننده میتوانند هیجانمدار مقابله و باشند. سالمندان بر تأییدی حاضر مطالعه یافتههای نظری سطح در با اما است )973( لونسون کنترل منبع نظریه مفروضههای نظری مفروضههای مرگ مبهم و ناشناخته ماهیت به توجه ازجمله نشد. تأیید )990( پارکر و اندلر مقابلهای راهبردهای اندیشهها فراهمسازی حاضر پژوهش یافتههای نظری پیامدهای است. مرگ اضطراب بر مؤثر عوامل زمینه در جدید فرضهای و تجربی مبنای میتواند حاضر پژوهش نتایج کاربردی سطح در در درمانی و مداخلهای آموزشی برنامههای تدوین برای مناسبی باشد. سالمندان مرگ اضطراب زمینه سطح پایینبودن به میتوان حاضر پژوهش محدویتهای از فرایند طوالنیشدن موجب که کرد اشاره سالمندان از برخی سواد شد. نمونهگیری افزایش منظور به میشود پیشنهاد پژوهش یافتههای به توجه با در مؤثری روانشناختی مداخالت سالمندان روانی سالمت ارتقای توجه با همچنین شود. انجام مرگ اضطراب کنترل و مقابله زمینه زمینه این در عالقهمند پژوهشگران به ذکرشده محدودیت به سنجش روشهای دیگر از آتی پژوهشهای در میشود پیشنهاد نتایج به دستیابی منظور به مصاحبه همچون اطالعات گردآوری و کنند. استفاده دقیقتر قدردانی و تشکر که حاضر پژوهش در شرکتکننده محترم سالمندان کلیه از تکمیل و پژوهش انجام به نسبت شکیبایی و صبر و عالقه با حامی حاضر پژوهش میکنیم. تشکر نمودند اقدام پرسشنامهها است. نداشته مالی نهایی نتیجهگیری مشکالتی حیات پایان به نزدیکشدن با افراد سالمندی دوره در نشان پژوهش این نتایج میکنند. تجربه را مرگ اضطراب همچون مفیدی نظری چهارچوب کنترل منبع و مقابله راهبردهای داد نتایج پیامدهای میکند. فراهم سالمندان در مرگ اضطراب برای شرح به کاربردی و نظری سطح دو در میتوان را حاضر پژوهش کرد: مطرح زیر سالمندان«در مرگ اضطراب با کنترل منبع و مقابله راهبردهای ارتباط بررسی همکاران. و رزینی هاشمی»هادی 240

10 July 207. Vol 2. Num 2 References [] Mejia M, Hyman SM, Behbahani S, FarrellTurner K. Death anxiety and ageist attitudes are related to trainees interest in working with older adults. Gerontology & Geriatrics Education. 206; 6. doi: 0.080/ [2] Potes A, Gagnon G, Touré EH, Perreault M. Patient and clinician assessments of symptomatology changes on older adults following a psychoeducational program for depression and anxiety. Psychiatric Quarterly. 206; 87(4): doi: 0.007/s [3] Hui VKY, Coleman PG. Afterlife beliefs and ego integrity as two mediators of the relationship between intrinsic religiosity and personal death anxiety among older adult british christians. Research on Aging. 202; 35(2): doi: 0.77/ [4] McClatchey IS, King S. The impact of death education on fear of death and death anxiety among human services students. Journal of Death and Dying. 205; 7(4): doi: 0.77/ [5] Momtaz YA, Haron SA, Ibrahim R, Hamid TA. Spousal death anxiety in old age. Journal of Death and Dying. 205; 72(): doi: 0.77/ [6] Chaiwutikornwanich A. Belief in the after life, death anxiety, and life satisfaction of buddhists and christians in Thailand: Comparisons between different religiosity. Social Indicators Research. 204; 24(3): doi: 0.007/s [7] Garbay M, Gay MC, ClaxtonOldfield S. Motivations, death anxiety, and empathy in hospice volunteers in France. American Journal of Hospice and Palliative Medicine. 204; 32(5):52 7. doi: 0.77/ [8] Aboh JU, Nwankwo BE, Agu SA, Chikwendu CE, Obi TC. Locus of control, death anxiety and length of service of electricity workers in Nigeria. IFE Psychologia: An International Journal. 205; 23(): [9] McKenzie EL, Brown PM, Mak AS, Chamberlain P. Old and ill : Death anxiety and coping strategies influencing health professionals' wellbeing and dementia care. Aging & mental health. 207; 2(6):6344. doi: 0.080/ [0] Kobau R, Seligman MEP, Peterson C, Diener E, Zack MM, Chapman D, et al. Mental health promotion in public health: Perspectives and strategies from positive psychology. American Journal of Public Health. 20; 0(8): 9. doi: 0.205/ ajph [] Kronenberg LM, Goossens PJJ, van Busschbach J, van Achterberg T, van den Brink W. Coping styles in substance use disorder (SUD) patients with and without cooccurring Attention Deficit/ Hyperactivity Disorder (ADHD) or autism spectrum disorder (ASD). BMC Psychiatry. 205; 5(). doi: 0.86/s x [2] MarquezArrico JE, Benaiges I, Adan A. Strategies to cope with treatment in substance use disorder male patients with and without schizophrenia. Psychiatry Research. 205; 228(3): doi: 0.06/j.psychres [3] Wittkowski J. Coping and attitudes toward dying and death in German adults. Journal of Death and Dying. 205; 72(4): doi: 0.77/ [4] Neimeyer GJ, Behnke M, Reiss J. Constructs and coping: Physicians' responses to patient death. Death Education. 983; 7(2 3): doi: 0.080/ [5] Mikulincer M, Florian V. Stress, coping, and fear of personal death: The case of middleaged men facing early job retirement. Death Studies. 995; 9(5):43 3. doi: 0.080/ [6] Julius Ogunleye A. Health locus of control, death anxiety and risky sexual behavior among undergraduate students in Nigeria. Psychology and Behavioral Sciences. 205; 4(2):57. doi: 0.648/j.pbs [7] BenAri OT, Florian V, Mikulincer M. The impact of mortality salience on reckless driving: A test of terror management mechanisms. Journal of Personality and Social Psychology. 999; 76(): doi: 0.037/ [8] O Connor DB, Shimizu M. Sense of personal control, stress and coping style: A crosscultural study. Stress and Health. 2002; 8(4): doi: 0.002/smi.939 [9] Samreen H, Zubair A. Locus of control and death anxiety among police personnel. Pakistan Journal of Psychological Research. 203; 28(2): [20] Brown AJ, Sun CC, Urbauer DL, Bodurka DC, Thaker PH, Ramondetta LM. Feeling powerless: Locus of control as a potential target for supportive care interventions to increase quality of life and decrease anxiety in ovarian cancer patients. Gynecologic Oncology. 205; 38(2): doi: 0.06/j.ygyno [2] Berman AL, Hays JE. Relation between death anxiety, belief in afterlife, and locus of control. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 973; 4(2):38. doi: 0.037/h [22] Tabachnick BG, Fidell LS, Osterlind SJ. Using multivariate statistics. Boston: Pearson Education; 983. [23] Piri L, Shararay M. [The relationship between identity style, assertive and coping styles with mental pressure (Persian)]. Journal of Psychological Studies. 2005; (2):3954. doi: / PSY [24] Farahani MN. The relationship of locus of control, extraversion, neuroticism with the academic achievement of Iranian students. Wales: University of New South Wales; 994. [25] Rajabi G, Bohrani M. [Item factor analysis of death anxiety scale (Persian)]. Journal of Psychology. 200; 20:3344. [26] Folkman S, Chesney M, McKusick L, Ironson G, Johnson DS, Coates TJ. Translating coping theory into an intervention. The Social Context of Coping. 99; doi: 0.007/ _ [27] Coughlin AM, Badura AS, Fleischer TD, Guck TP. Multidisciplinary treatment of chronic pain patients: Its efficacy in changing patient locus of control. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation. 2000; 8(6): doi: 0.06/s (00)90035 [28] Broers S, Kaptein AA, Le Cessie S, Fibbe W, Hengeveld MW. Psychological functioning and quality of life following bone marrow transplantation. Journal of Psychosomatic Research. 2000; 48(): 2. doi: 0.06/s (99) [29] Moulding R, Kyrios M. Anxiety disorders and control related beliefs: The exemplar of Obsessive Compulsive Disorder (OCD). Clinical Psychology Review. 2006; 26(5): doi: 0.06/j. cpr Hashemi Razini H, et al. Relationship Between Coping Strategies and Locus of Control With the Anxiety of Death in Old People. Iranian Journal of Ageing. 207; 2(2):23224.