Research Paper The Effect of a Resistance Training Course on Blood Pressure and Nitric Oxide Levels in Elderly Women

Transcript

1 Spring Vol 13. Num 1 Research Paper The Effect of a Resistance Training Course on Blood Pressure and Nitric Oxide Levels in Elderly Women Alireza Behjati Ardakani 1, *Ahmad Qassemian 2, Maryam Koushki 2, Elham Shakour 2, Ahmad Mehrez 2 1. Department of Sport Sciences, Faculty of Literature and Humanities, Shahrekord University, shahrekord, Iran. 2. Department of Physical Education, School of Education & Psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran. Use your device to scan and read the article online Citation: Behjati Ardakani A, Qassemian A, Koushki M, Shakour E, Mehrez A. [The Effect of a Resistance Training Course on Blood Pressure and Nitric Oxide Levels in Elderly Women (Persian)]. Iranian Journal of Ageing. 2018; 13(1): :: Received: 23 Aug Accepted: 21 Jan Key words: Nitric oxide, Blood pressure, Older women, Resistance exercise A B S T R A C T Objectives Endothelial function is an important factor in the assessment of atherosclerosis, lipid deposition in the inner walls of the arteries, high blood pressure, and heart failure. Vascular endothelial cells play an important role in regulating vascular activities by producing substances such as nitric oxide to stimulate vessels. Methods & Materials The current study was attempted to find out the effect of resistance training on old women s plasma nitric oxide levels and blood pressure. Twentyfour postmenopausal women (age: 67.37±6.02, BMI=26.87±4.16, and WHR=0.92±0.4 mean±sd) were selected objectively and divided into control (n=12) and experimental (n=12) groups randomly. Experimental group performed resistance training for eight weeks, three sessions per week with 4065% intensity. Study variables were measured and recorded before and after training program. Paired and independent sample t tests were used for data analysis. The significance level was lower than Results The results revealed that resistance training had a significant effect on nitric oxide levels (P=0.01) and blood pressure (P=0.006, P=0.002) in old women. Conclusion A period of resistance training with present study characteristics can reduce both systolic and diastolic hypotension and increase plasma nitric oxide levels, and therefore is recommended for prevention of cardiovascular diseases, atherosclerosis, and hypertension in old women. O in Extended Abstract 1. Objective ne of the common diseases after menopause is atherosclerosis [1]. Vascular endothelial cells play an important role regulating vascular activity by producing vasoactive substances such as nitric oxide [2]. Nitric oxide acts as a vasodilator that can lower blood pressure with this mechanism [3, 4]. Old blood vessels produce lesser amount of endothelial nitric oxide [5]. Furthermore, strong correlation reported between the reduction of nitric oxide bioavailability and the outbreak of cardiovascular diseases in postmenopausal women [6, 7]. However, regular physical exercises, es * Corresponding Author: Ahmad Qassemian, PhD Candidate Address: Department of Physical Education, Faculty of Education and Psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran. Tel: +98 (937) ahmadqassemian@gmail.com 16

2 Spring Vol 13. Num 1 pecially resistance exercises may reduce or delay the impairment of the endothelial function in the elderly people and causes the endothelial function to return in people with atherosclerosis [8, 9]. Therefore, due to limited research on the effect of physical activity on elderly people and the all the abovementioned materials, current study was undertaken with the aim to investigate the effect of a resistance training course on the concentration of nitric oxide in elderly women. 2. Methods and Materials This research was quasiexperimental and was performed as a 2group research project with pretest and posttest. 24 elderly women were selected purposefully as the research sample. They did not have any history of participation in resistance training and were not afflicted with heart disease or specific illnesses. After filling out the consent form by the subjects, they were randomly divided into two groups: resistance training group and control group (n=12). First, the questionnaire of general health, physical activity level, and the medical history was completed by the subjects. To assess their initial situation, we measured their height, weight, BMI, daily systolic and diastolic blood pressure, and resting heart rate. Experimental group participated in course comprising eight weeks of resistance training, three sessions a week with 4065% intensity and at most one repetition [1012]. Blood pressure was measured 48 hours before and after resistance training and 5 cc blood sample was taken from each subject to measure the concentration of nitric oxide. Blood sampling was done at 8 a.m. and after 12 hours of fasting. Blood samples were taken, and immediately sent to the lab before starting the resistance training program. Blood plasma was separated with centrifuge and frozen at 700C. After taking posttest blood samples and separation of blood plasma, samples were sent to the medical diagnostic laboratory at once for analysis. In the lab, concentration of nitric oxide was measured using the GLASY ELISA kit, USA, with a precision of 0.1 μmol/l. Correlated ttest was used to review intragroup variations and independent ttest was used for intergroup differences. The level of significance was less than This research was approved by the Ethics Committee of the Physical Education Department of Shahrekord University. 3. Result This study was conducted with a sample of 24 postmenopausal women [mean age of 67.37±6.02, Body Mass Index (BMI) of 26.87±4.16, and WeightHip Ratio (WHR) of 0.92±0.4 who were selected purposefully and divided randomly into experimental and control groups. There was a significant no significant difference between the two groups in terms of the general characteristics of the subjects and the mean variables of the research before intervention. However, it should be noted that average weight and average WHR of experimental group decreased after intervention and those differences were significant at the level of P Based on the findings, it has been determined that mean Nitric Oxide (NO) levels in the experimental group in the pretest and posttest setting were and 27.00, respectively, and the difference between them was significant in this group (P=0.008). In the control group, there was no significant difference between the means of NO in pretest and posttest scores, which were and 24.50, respectively (P>0.05). Independent ttest results showed that there was a significant difference between the means of NO in the posttest in both groups (P=0.01). In other words, intervention of independent variable (resistance training) had significant effect on the increase in NO levels in the experimental group. Therefore, it can be said that eight weeks of resistance training significantly increases NO levels in elderly women (Figure 1). Our study also confirmed that systolic (P=0.006) and diastolic blood (P=0.002) pressure decreased significantly in the experimental group after the intervention, and based on ttest results on the average blood pressure in pre and posttest. However, the mean difference between these two pressures was not significant in the control group in pre and posttest (P>0.05). In examining the relationship between variables, correlation (r) of nitric oxide concentration variable µmol/l Control Group Experimental Group Pretest Posttest Mean difference Figure 1. Comparison of mean NO levels in control and experimental groups before and after intervention 17 Behjati Ardakani A, et al. The Effect of a Resistance Training Course on Blood Pressure and Nitric Oxide Levels in Elderly Women. Iranian Journal of Ageing. 2018; 13(1):1627.

3 Spring Vol 13. Num 1 and systolic blood pressure equaled to and the relationship was significant at the level of P= Therefore, it can be concluded that there is a direct relationship between increasing plasma nitric oxide concentration and the decreasing systolic blood pressure. On the contrary, correlation of nitric oxide concentration with diastolic blood pressure found to be 0.257, which was not significant at the level of P In summary, the results of this study have shown that a course on resistance training has a significant effect on the increase in plasma nitric oxide levels and the decrease in the systolic and diastolic blood pressure in elderly women. 4. Conclusion Our study established that a course of eight weeks on resistance training with 4065% intensity and at most one repetition has a significant effect on the increase in plasma concentration of nitric oxide in elderly women and this is an important indicator to prevent cardiovascular disease, especially atherosclerosis and hypertension. Moreover, this training course caused a significant decrease in systolic and diastolic blood pressure in elderly women. Decreased blood pressure can be due to the reduction in catecholamines production, because of the training and the subsequently reduced environmental resistance. In addition, sports activities can lower blood pressure by increasing the number of capillaries in active skeletal muscle, reducing vascular resistance due to the diffusion, reducing blood flow resistance, improving nervous system regulation of blood vessels, and decreasing heart rate during rest and activity [13]. Considering the results of our study as well as other benefits of physical activity, resistance exercise can be recommended to the elderly and those who suffer from conditions like hypertension. Acknowledgments This research did not receive any specific grant from funding agencies in the public, commercial, or notforprofit sectors. Conflict of Interest The authors declared no conflicts of interest. Behjati Ardakani A, et al. The Effect of a Resistance Training Course on Blood Pressure and Nitric Oxide Levels in Elderly Women. Iranian Journal of Ageing. 2018; 13(1):

4 1 شماره 13. دوره بهار سالمند زنان در نیتریکاکساید و خون فشار بر مقاومتی تمرین دوره یک تأثیر 2 محرز احمد 2 شکور الهام 2 کوشکی مریم 2 قاسمیان احمد * 1 اردکانی بهجتی علیرضا ایران. شهرکرد شهرکرد دانشگاه انسانی علوم و ادبیات دانشکده ورزشی علوم گروه 1 ایران. شیراز شیراز دانشگاه روانشناسی و تربیتی علوم دانشکده ورزشی علوم و بدنی تربیت گروه شهریور 01 دریافت: تاریخ 1396 بهمن 10 پذیرش: تاریخ شرایین تصلب بیماریهای ارزیابی در مهمی عامل اندوتلیال عملکرد است. شرایین تصلب یائسگی از پس شایع بیماریهای از یکی اهداف فعالیتهای تنظیم در مهمی نقش عروقی اندوتلیال سلولهای است. قلبی نارسایی و خون فشار و عروق داخلی دیواره در چربی رسوب و دارند. برعهده نیتریکاکساید مانند عروق فعالکننده مواد تولید با عروقی نز 24 میکند. بررسی را سالمند زنان خون فشار و نیتریکاکساید غلظت بر مقاومتی تمرینات دوره یک تأثیر تحقیق این ها روش و مواد تصادفی و هدفمند صورت به 0/92±0/4( باسن به کمر نسبت و 26/87±4/16 بدن توده شاخص 67/37±6/02 سنی میانگین )با یائسه شدت با جلسه( سه هفته )هر مقاومتی تمرین هفته هشت در تجربی گروه شدند. تقسیم تجربی و كنترل 12 نفره گروه دو به و انتخاب t آماری آزمونهای از شد. اندازهگیری تحقیق متغیرهای تمرینی برنامه از بعد و قبل کردند. شرکت بیشینه تکرار یک درصد 65 تا 40 شد. گرفته نظر در 0/05 از کمتر معنیداری سطح و استفاده یافتهها ارزیابی برای مستقل همبسته کلیدواژهها: فشار نیتریکاکساید سالمند زنان خون مقاومتی تمرین و )0/01=P( پالسمایی نیتریکاکساید غلظت بر معناداری تأثیر مقاومتی تمرین دوره یک داد نشان تحقیق این نتایج ها یافته )0/002=P(. دارد سالمند زنان دیاستولی و )0/006=P( سیستولی خون فشار نیز و دیاستولی و سیستولی خون فشار کاهش در میتواند حجم و شدت این با مقاومتی تمرین دوره یک میرسد نظر به گیری نتیجه زنان خونی پ رفشار و آترواسکلروز و قلبیعروقی بیماریهای از جلوگیری برای مهم عامل یک عنوان به پالسما نیتریکاکساید افزایش باشد. مؤثر سالمند مقدمه کرده نگران را جهانی جامعه که مشکالتی جدیترین از یکی است. سالمند افراد از بهداشتی مراقبتهای تأمین چگونگی قلبیعروقی بیماریهای سالمندی دوران مشکالت جمله از آترواسکلروز را کرونری عروق بیماریهای دلیل مهمترین است. کودکی دوران از آترواسکلروز پاتولوژیک تغییرات ]1[. میدانند ]1[. میکند بروز باالتر سنین در مرحله چند در و میشود آغاز پیشرفت سن افزایش با آترواسکلروز بیماریزایی تغییرات سالمندی دوران در مرگ به منجر درنهایت و میکند بیماریهای پیدایش در مؤثر عوامل شناخت بنابراین میشود دارد مهمی نقش بیماری پیشرفت از پیشگیری در قلبیعروقی خون پ رفشاری سیگار مصرف باال 1 LDLC جنس سن ]2[. c نوع چگال کم کلسترول 11 قلبیعروقی بیماریهای همه به ابتال دلیل بیتحرکی و دیابت محسوب بیماریها این در مرگ عوامل شناختهشدهترین و هورمونهای کاهش آن دنبال به و یائسگی ]3[. میشوند شکمی چربی بهویژه چربیبدن افزایش و جنسی استروئیدی زنان در را متابولیکی و قلبیعروقی بیماریهای به ابتال امکان بیماریهای خطرزای عوامل کلی طور به ]4[. میدهد افزایش ]5[. میشوند تشدید چاقی و سن افزایش با قلبیعروقی به ابتال خطر معرض در را فرد میتواند چاقی و کمتحرکی ]6[. دهد قرار خون فشار افزایش جمله از متابولیک سندرمهای جریان تنظیم در پیچیدهای و حیاتی نقش عروق اندوتلیوم پروستاسیکلین نیتریکاکساید مانند شیمیایی مواد تولید و خون عروق اندوتلیوم هومورال و عصبی عوامل بر عالوه دارد. اندوتلین و ممکن منظم فیزیکی تمرینات ]7[. میکند کنترل نیز را پوست در تأخیر یا کاهش باعث غیرفارماکولوژیک عامل عنوان به است مسئول: نویسنده * قاسمیان احمد ورزشی. علوم و بدنی تربیت گروه روانشناسی و تربیتی علوم دانشکده شیراز دانشگاه شیراز نشانی: +98 )937( تلفن: ahmadqassemian@gmail.com الکترونیکی: پست 19

5 بهار دوره 13. شماره 1 جدول 1. مشخصات عمومی آزمودنیها قبل و بعد از مداخله مشخصات عمومی آزمودنیها گروه تجربی تغییرات درونگروهی گروه کنترل تغییرات درونگروهی P میانگین و انحراف استاندارد پیشآزمون میانگین و انحراف استاندارد پسآزمون میانگین و انحراف استاندارد پیشآزمون میانگین و انحراف استاندارد پسآزمون P 67/63±5/22 سن )سال( 67/38±6/28 151/90±6/39 قد )سانتیمتر( 154/15±9/85 0/131 68/01±13/01 67/03±21/52 0/048 63/38±10/9 وزن )كیلوگرم( 64/53±11/45 0/240 29/60±6/63 29/33±6/75 0/051 26/67±2/98 27/08±3/17 شاخص توده بدن ( 2 )kg/m 0/491 0/0943±0/031 0/3989±0/037 0/037 0/8612±0/041 نسبت کمر به باسن 0/9160±0/044 0/547 24/50±6/98 25/25±7/95 0/008 27/00±6/10 22/58±6/93 نیتریکاکساید )µmol/l( 0/495 13/882±0/95 13/849±0/98 0/006 12/363±1/111 13/113±1/85 فشارخون سیستولیک )میلیمتر جیوه( 0/318 8/802±0/50 8/76±0/54 0/002 8/161±0/81 8/648±0/35 فشار خون دیاستولیک )میلیمتر جیوه( ایجاد اختالل در عملکرد اندوتلیال افراد پیر و برگشت عملکرد اندوتلیال در افراد آترواسکلروزیس شود. ورزش با افزایش جریان خون تنش برشی 2 را در عروق افزایش میدهد و در صورت سالم بودن اندوتلیال منجر به گشادی عروق میشود ]8[. با توجه به اینکه هنگام ورزش با افزایش درجه حرارت مرکزی جریان خون پوست برای تسهیل انتقال حرارت از مرکز به پوست افزایش مییابد ممکن است افزایش جریان خون پوست هنگام ورزش در اثر تغییرات مکانیکی با ایجاد جریان پالسی به تغییر عملکرد اندوتلیال یا افزایش حساسیت در عوامل شلکننده مشتق از اندوتلیوم در عروق پوست منجر شود ]9[. تمرین مقاومتی میتواند فوایدی حتی فراتر از تمرینات استقامتی برای بهبود نیمرخ متابولیکی در افراد پرخطر داشته باشد ]10[. مشخص شده است انقباضهای ایزومتریک تأثیراتی شبهانسولینی بر برداشت گلوکز در عضله اسکلتی دارند ]12 11[. اخیرا به نیتریکاکساید در قالب ماده واسطهای مهمی در انواع ا عمال فیزیولوژیک مانند انتقال جریانات عصبی تنظیم فشار خون گشادشدن رگها فعالیت ایمنی و دفاعی توجه فراوان شده است ]13[. نیتریکاکساید ناشی از اندوتلیوم با ایجاد تون گشادکننده مداوم در بستر عروق موجب خونرسانی بهتر به اندامها میشود ]14[. NOSIII 3 enos اولینبار در سلولهای اندوتلیال عروق یافت شد. enos NOSIII متصل به غشای سلولی است و باعث انبساط عروق میشود و در تنظیم فشار خون نقش دارد ]15[. سلولهایاندوتلیال عروقی با تولید مواد فعالکننده عروق مانند اندوتلین و نیتریکاکساید نقش مهمی در تنظیم فعالیتهای عروقی برعهده دارند ]16[. عامل رشد اندوتلیال عروقی موجب آزادسازی نیتریکاکساید وابسته میشود ]17[ که این به دلیل افزایش کلسیم سیتوزولی و سنتز نیتریکاکساید اندوتلیالی است ]18[. رگهای خونی پیر سنتز نیتریکاکساید آندوتلیالی کمتری نشان میدهند ]19[ که باعث تولید نیتریکاکساید کمتری میشود ]20[ کاهش تولید نیتریکاکساید میتواند با افزایش فعالیت پالکتهای خونی و ترومبوس شریانی ]21[ همچنین با افزایش آرتروژنز همراه باشد ]22[. از طرفی میان کاهش فعالیت زیستی نیتریکاکساید و شیوع بیماریهای قلبیعروقی در زنان یائسه ارتباطی قوی گزارش شده است ]24 23[. برخی مطالعات اثر اجرای تمرینات ورزشی منظم را در بهبود اندوتلیال عروق زنان یائسه نشان دادهاند. ورزش با افزایش جریان خون موجب تحریک مکانیکی در عروق میشود و در صورت سالم بودن اندوتلیال به 33 ژن نیتریک اکساید سنتاز اندوتلیالی 2. Shear Stress»علیرضا بهجتی اردکانی و همکاران. تأثیر یک دوره تمرین مقاومتی بر فشار خون و نیتریکاکساید در زنان سالمند«20

6 1 شماره 13. دوره بهار كنترل و تجربی گروه بین پسآزمون و نیتریکاکساید اختالف مقایسه 2. جدول P T نیتریکاکساید اختالف میانگین استاندارد انحراف میانگین اختالف 0/01 2/820 5/17 0/65 0/14 4/42 0/75 تجربی كنترل ]25[. میشود منجر نیتریکاکساید رهایش و تولید افزایش تمرینات درمانی نقش به خود تحقیق در همکاران و هاروی بهبود برای هورموندرمانی جایگزین مداخله عنوان به ورزشی نتایج همچنین ]26[. کردند اشاره یائسه زنان اندوتلیال عملکرد فشار داد نشان 2009 سال در همکاران و زاوروس تحقیق طور به ورزشی تمرین ماه 6 از پس دیاستول و سیستول خون افزایش با همراه کاهش این البته که یافت کاهش معنیداری توجه با بنابراین ]27[. بود نیتریکاکساید متابولیتهای سطح یائسگی و هستند جامعه از بزرگی بخش یائسه زنان اینکه به میشود پدیدار زنان تمام زندگی در که است فیزیولوژیک رویدادی میشود منجر عروقی اندوتلیوم عملکرد در نامطلوب تغییرات به و بدنی فعالیت تأثیر درباره محدود تحقیقات به توجه با همچنین و دوره یک تأثیر بررسی هدف با مطالعه این زمانی دوره این در شد. انجام سالمند زنان نیتریکاکساید غلظت بر مقاومتی تمرین مطالعه روش طرح قالب در و است نیمهتجربی نوع از تحقیق این اجرا پسآزمون و پیشآزمون صورت به دوگروهی تحقیق قد سال 67/37±6/02 سن میانگین )با سالمند زن 24 شد. 65/78±12/30 کیلوگرم وزن 153/02±8/12 سانتیمتر باسن به کمر نسبت و 26/87±4/16 Kg/m 2 بدن توده شاخص کردند. شرکت تحقیق در داوطلبانه طور به 0/92±0/4( را مقاومتی تمرین هیچ در شرکت سابقه انتخابشده افراد نبودند. مبتال خاص بیماریهای یا قلبی بیماریهای به و نداشتند این در شرکت رضایتنامه فرم پرکردن از پس آزمایششده افراد نفر( )12 مقاومتی تمرین گروه دو به تصادفی صورت به پژوهش سالمت پرسشنامه ابتدا شدند. تقسیم نفر( )12 کنترل گروه و ارزیابی برای پزشکی پیشینه و بدنی فعالیت سطح عمومی وزن و قد سپس شد. تکمیل آزمودنیها توسط اولیه وضعیت فشار روزانه متوسط و است آمده ادامه در که فرمولی مبنای بر ضربان پزشک و شد اندازهگیری دیاستولیک و سیستولیک خون 4 بیورر دستگاه با صبح 9 تا 8 ساعت در را همگی استراحت قلب برگزاری محل در جیوه میلیمتر 0/1 دقت با آلمان ساخت کرد. اندازهگیری تمرینات نیتریکاکساید اندازهگیری وزن (KG) مجذور قد (M) BMI= از مقاومتی تمرین هفته هشت از بعد و قبل ساعت 48 شد. گرفته بازویی قدامی ورید از خون سیسی 5 داوطلب هر که حالی در ساعت 12 از پس و صبح 8 ساعت رأس خونگیری شد. انجام سالمندان سرای پزشک اتاق در بودند ناشتا آزمودنیها شده گرفته مقاومتی تمرین برنامه شروع قبلاز که نمونهخونهایی دستورالعمل مطابق و شدند فرستاده آزمایشگاه به بالفاصله بودند سانتریفیوژ با آنها پالسمای استفادهشده تخصصی کیت پس شد. فریز سانتیگراد درجه 70 منهای دمای در و جداسازی جداسازی و مقاومتی تمرین هفته 8 در خونها نمونه گرفتن از هب یکجا صورت به تجزیهوتحلیل برای نمونهها آن پالسمای را نیتریکاکساید غلظت تا شد ارسال طبی تشخیص آزمایشگاه دقت با آمریکا( گلوری شرکت )ساخت االیزا کیت از استفاده با شود. اندازهگیری (µmol/l) لیتر بر میکرومول یکدهم مقاومتی تمرین برنامه تجربی گروه آزمودنیها بدنی آمادگی سطح ارزیابی از پس در دقیقه 60 حدود جلسه هر در و جلسه سه هفته هر هفته 8 دقیقه 10 شامل تمرین برنامۀ کردند. شرکت مقاومتی تمرینهای 10 انجام سپس و نرمشی و کششی حرکات انواع با گرمکردن در بود. دقیقه 40 تا 30 در دایرهای صورت به ایستگاهی حرکت شامل ایستگاهها شد. گرفته نظر در سردکردن دقیقه 10 نیز انتها آزمون پیش آزمون پس میانگین اختالف تجربی گروه کنترل گروه µmol/l مداخله از بعد و قبل گروه دو در نیتریکاکساید میانگین مقایسه 1. تصویر.4 beurer 21 سالمند«زنان در نیتریکاکساید و خون فشار بر مقاومتی تمرین دوره یک تأثیر همکاران. و اردکانی بهجتی»علیرضا

7 1 شماره 13. دوره بهار پیرسون همبستگی آزمون نتایج 3. جدول نیتریکاکساید سیستولیک خون فشار دیاستولیک فشارخون 0/257 0/100 0/582 * 0/014 1 اکساید نیتریک پیرسون همبستگی معنیداری 0/394 0/ /582 * 0/014 سیستولیک خون فشار پیرسون همبستگی معنیداری 1 0/394 0/086 0/257 0/100 دیاستولیک خون فشار پیرسون همبستگی معنیداری معنادار همبستگی * جلوبازو شانه پرس سینه پرس پا )پرس مقاومتی تمرین نوع 10 زانو خمکردن ران( )چهارسر زانو اکستنشن لتپول پشتبازو عضله )تقویت پاشنه روی بلندشدن همسترینگ( و )سرینی دور شامل 3 جلسه هر در تمرین برنامۀ بود. درازنشست و دوقلو( بود. بیشینه تکرار یک درصد 65 تا 40 شدت با و تکرار 12 با استراحت زمان و ثانیه 60 تا 45 ایستگاهها بین استراحت زمان گونهای به اضافهبار اصل شد. گرفته نظر در ثانیه 90 دور هر بین یک آزمون یک تمرین جلسه شش هر از بعد که شد طراحی درصد 5 و شد انجام ایستگاه هر در فرد هر برای بیشینه تکرار از بیشینه تکرار یک تعیین برای 28[. ]29 شد اضافه آن به وزنه ]29[: شد استفاده زیر فرمول )کیلوگرم( وزنهجابهجاشده 1RM= خستگی) 1/0278 ] تا تکرار [( 0/0278 تعداد کادوره برنامه به توجه با تحقیق این تمرینی برنامه است گفتنی بود شده گرفته کار به سالمند افراد در که ]30[ همکاران و کالج ویژه توصیههای به پژوهش این در همچنین شد. طراحی شد توجه سالمند افراد برای 28[ ]29 5 ورزش طب آمریکایی شهرکرد دانشگاه بدنی تربیت گروه اخالق مستقل کمیته و ]30[ تمام تمرین طول در کردند. تأیید را تحقیق این خود جلسه در و جسمانی آمادگی ویژه مربی مستقیم نظارت با تمرین مراحل شد. اجرا خانم بدنسازی محدودیتهای بود: دسته دو شامل تحقیق این محدودیتهای محدودیتهای کنترلنشدنی. محدودیتهای و قابلکنترل همه بود. عمومی سالمت و سن جنسیت شامل کنترلشده فاقد و سال 75 تا 60 سنی گروه در سالمند زنان آزمودنیها محدودیتهای داشتند. نسبی سالمت و بودند حاد بیماری سابقه آزمودنیها غذایی رژیم کامل كنترلنکردن شامل کنترلنشدنینیز زا فردی تفاوتهای آزمودنیها اضطراب و هیجان كنترلنکردن اندازهگیری در وراثتیآنها ویژگیهای و ژنتیكی خصوصیات نظر و روحی وضعیت نظر از آزمودنیها فردی تفاوت شاخصها برخی ابتال احتمال کامل کنترل امکان عدم و تمرین جلسات در روانی بود. تحقیق اجرای هنگام آسیب یا بیماری به یافتهها تمرین هفته هشت از بعد و قبل آزمودنیها عمومی مشخصات 1 شماره جدول در مختصر طور به که شد اندازهگیری مقاومتی P مقدار 1 شماره جدول یافتههای اساس بر است. شده گزارش خون فشار برای و 0/008 نیتریکاکساید برای تجربی گروه در است. 0/002 و 0/006 ترتیب به دیاستولیک و سیستولیک اینكه به توجه با میشود مشاهده 1 شماره جدول در كه همانطور نیتریکاکساید میانگین اختالف است 0/05 از كمتر P مقدار است بوده معنیدار تجربی گروه پسآزمون و پیشآزمون در و 0/745=P نیتریکاکساید برای كنترل گروه در كه حالی در و 0/495 ترتیب به دیاستولیک و سیستولیک خون فشار برای و است ]0/05=α[ معنیداری سطح از بیشتر كه 0/318 است نیست. پسآزمون و پیشآزمون در معنیداری اختالف یعنی این مداخله از بعد و قبل گروه دو در نیتریکاکساید میانگین مقایسه است. آمده 1 شماره تصویر در پسآزمون اختالف مقایسه برای مستقل t آزمون نتایج آمده 2 شماره جدول در كنترل و تجربی گروه بین نیتریکاکساید شماره جدول در بهدستآمده P مقدار اینكه به توجه با است. بین معنیداری تفاوت است ]0/05=α[ از كمتر و 0/01 2 دیگر عبارت به دارد. وجود غلظتها اختالف بین و میانگینها نیتریکاکساید درافزایش مقاومتی[ ]تمرین مستقل متغیر دخالت هفته هشت بنابراین است داشته معنیداری تأثیر تجربی گروه زنان نیتریکاکساید افزایش بر معنیداری تأثیر مقاومتی تمرین دارد. سالمند غلظت بین 3 شماره جدول در متغیرها بین رابطه بررسی در همبستگی ضریب سیستولیک خون فشار و نیتریکاکساید )در معنیدار همبستگی نشاندهنده که آمد دست به 0/ ACSM سالمند«زنان در نیتریکاکساید و خون فشار بر مقاومتی تمرین دوره یک تأثیر همکاران. و اردکانی بهجتی»علیرضا 22

8 1 شماره 13. دوره بهار غلظت افزایش بین مستقیم ارتباط و است( مشخص * با جدول با است. سیستولیک خون فشار کاهش و پالسما نیتریکاکساید دیاستولیک خون فشار و نیتریکاکساید غلظت بین حال این همبستگی نشاندهنده که آمد دست به 0/257 همبستگی ضریب و پالسما نیتریکاکساید غلظت افزایش بین غیرمعنیدار و پایین است. دیاستولیک خون فشار کاهش بحث مقاومتی تمرین هفته 8 داد تحقیقنشان کهنتایجاین همانطور زنان پالسمای نیتریکاکساید غلظت افزایش بر معنیداری تأثیر ورزشی فعالیت میدهند نشان بررسیها برخی داشت. سالمند دیگر برخی که حالی در میشود نیتریکاکساید افزایش باعث میشود. نیتریکاکساید کاهش باعث فعالیتبدنی دادهاند نشان زیاد شدت با مقاومتی تمرین جلسه یک تأثیر همکاران و گوزل آنان تحقیق نتایج کردند. بررسی تمریننکرده مرد 20 بر را کم و افزایش را نیتریکاکساید سطح شدید مقاومتی تمرین داد نشان با مقایسه در زیاد شدت با مقاومتی تمرین همچنین میدهد. تولید در بیشتری افزایش موجب کم شدت با مقاومتی تمرین ]31[. میشود آزاد رادیکالهای را ورزشی تمرین ماه شش تأثیر همکاران و زاورس همچنین بررسی خون پرفشار زنان نیتریکاکساید متابولیتهای سطح بر روز سه خون پ رفشاری به مبتال زن 11 تحقیق این در کردند. ذخیرهای قلب ضربان درصد 50 با دقیقه 60 جلسه هر هفته در متابولیتهای افزایش باعث ورزش داد نشان نتایج کردند. فعالیت دیاستول و سیستول فشارخون کاهش درنتیجه و نیتریکاکساید برنامه هفته 10 تأثیر همکاران و هریس که حالی در ]27[. میشود بر متر 30 سرعت با تردمیل روی دویدن شامل ورزشی شدید بر را جلسه هر در ساعت یک مدت به درصد 5 شیب و دقیقه بر تأثیری تمرینات این کردند مشاهده و بررسی موش سر 20 و سونگ همچنین ]32[. ندارد سولئوس عضله نیتریکاکساید بررسی را تردمیل روی ورزشی تمرین هفته 12 تأثیر همکاران مردانی بر را هوازی فعالیت ماه شش تأثیر همکاران و گیلن و کردند مذکور تحقیق دو هر در کردند. بررسی داشتند قلبی بیماری که 33[. ]34 شد نیتریکاکساید معنیدار کاهش باعث ورزشی تمرین و مدت شدت با میتوان را نتایج در اختالف علت میرسد نظر به افراد اولیه آمادگی میزان بیماران تغذیه بدنی تمرینات برنامه نوع دانست. مرتبط آزمودنیها سن و فردی تفاوتهای میدهد نشان گذشته سال 10 در تحقیقات و تجربیات فیزیولوژیک اعمال انواع در مهمی واسطهای ماده نیتریکاکساید جریانات انتقال و عروق گشادشدن و خون فشار تنظیم مانند کشف 6 زاوادزکی و فورگات اینکه از بعد 32[. ]33 است عصبی گستردهای پژوهشی فعالیتهای کردند کشف را 7 اندوتلیوم ماده پژوهشها این در است. شده انجام عروقی گشادکنندههای روی به موضعی پرخونی اثر در گشادکنندهها این است شده اشاره ]30[. میآیند وجود عامل کردند اعالم همکاران و فورگات میالدی 1986 سال در همان شیمیایی ساختار نظر از اندوتلیوم از مشتق شلکننده زا موجود طبقهبندیهای تمامی در ]30[. است نیتریکاکساید داخل 8 یونیزه کلسیم سطح افزایش به عمومی محرکهای این با کاتیون این است. شده اشاره اندوتلیوم سلولهای در سلولی در اصلی سنتز و نیتریکاکساید آنزیم عمل برای مثبت بار دو یک نیتریکاکساید و سیترونین به الآرژینین آمینه اسید تبدیل واکنش این از که نیتریکاکسایدی است. ضروری و الزم کوفاکتور منتشر عروق صاف عضالت سلولهای داخل در میشود تشکیل منجر سیکالز گوانیالت آنزیم فعالشدن به سلولها این در و مونوفسفات گوانوزین ترکیب آنزیم این فعالشدن با میشود. همچنین میشود. تشکیل 10 تریفسفات ازگوانوزین 9 حلقوی عروق گشادکننده آلی مواد وسیله به سیکالز گوانیالت آنزیم سدیم مانند غیرآلی ترکیبات و نیتروگلیسیرین داروی همچون سطح افزایش با شود. فعال مستقیم طور به میتواند نیتروپروساید صاف عضالت سلولهای داخل حلقوی مونوفسفات گوانوزین سارکوپالسمیک شبکه توسط یونیزه کلسیم برداشت عروق جدار میوزین کوتاه زنجیره حساسیت موضوع این مییابد. افزایش افزایش موجب درنتیجه میدهد کاهش را یونیزه کلسیم به و درونرگی فشار کاهش و رگها جدار صاف عضالت شلشدن 30[. ]35 میشود شریانی سیستم اتساع آن متعاقب هنگام در نیتریکاکساید دادند نشان دیگر مطالعات همچنین میتواند عامل این ورزش حین و است مهمی بسیار عامل ورزش وجود وریدی نظر از است ممکن که را محدودیتهایی از بسیاری مؤثر نیز متابولیک عوامل بر همچنین و بخشد بهبود باشد داشته پژوهششان در همکاران و گرین و همکاران و دلف ]36[. باشد دویدن هوازی تمرینی فعالیت انجام و غذایی رژیم از استفاده با پالسما نیترات و نیتریت سطح دریافتند گوناگون شدتهای با میزان با مقایسه در غیرورزشکار و ورزشکار گروه دو هر در یافتههای با نتیجه این 37[. ]38 بود یافته افزایش اولیه سطح درنتیجه و نیترات و نیترین معتقدند که همکاران و جانگرستن طور به جسمانی تمرینات شدت و مدت افزایش با نیتریکاکساید پژوهش این نتایج دارد. همخوانی مییابد افزایش معنیداری بیشتر ورزشکار افراد در )ایستا( ساکن پالسمای نیترات داد نشان تولید افزایش ضمن در ]39[. بود کنترل گروه غیرورزشکار افراد از 7. EDRF 8. Ca cgmp 10. GTP 6. Foregut & Zavadoski 23 سالمند«زنان در نیتریکاکساید و خون فشار بر مقاومتی تمرین دوره یک تأثیر همکاران. و اردکانی بهجتی»علیرضا

9 1 شماره 13. دوره بهار تمرینات و بدنی فعالیتهای که افرادی در پایه نیتریکاکساید عروقی محیطی مقاومت پاسخهای کاهش موجب دارند ورزشی داشتند تکیه هوازی تمرینات بر مذکور موارد اکثر ]40[. میشود شود. سنجیده مقاومتی تمرین تأثیرات شده دیده کمتر و تمرین هفته هشت انجام داد نشان رو پژوهشپیش دیگر نتیجه و سیستولیک خون فشار در معنیداری کاهش موجب مقاومتی مطالعه با پژوهش این نتایج میشود. سالمند زنان دیاستولیک کنترل و کاهش خود تحقیق در که ]41[ جوهانسن و کریستن کلیوی بیماران در هوازی ورزش یک از بعد را خون فشار که ]42[ همکاران و اسملتزر گزارش نتیجه با دادهاند گزارش فشار به مبتال بیماران در سیستولیک خون فشار کاهش بیانگر و ]43[ همکاران و یانگ نتایج با و بود فیزیکی فعالیت با خون همکاران و مایلر نتایج با ولی همراستا ]44[ همکاران و اینس هیچ بدنی فعالیت ماه شش از پس کردند مشاهده که ]45[ همچنین و نداشت وجود فشارخون میزان در معنیداری تغییر آن بین تفاوت نبود. همراستا ]46[ همکاران و هوردون نتایج با و شدت بین تفاوت به میتوان را رو پیش پژوهش و پژوهشها وضعیت و آمادگی سطح جنسیت سن تمرینی برنامههای مدت داد. نسبت آزمودنیها سالمت کاتکوالمینهای کاهش دلیل به میتواند خون فشار کاهش مقاومت کاهش در واکنش این باشد. تمرین اثر بر تولیدشده خون فشار کمشدن آن متعاقب و خون جریان برابر در محیطی سدیم دفع میتواند ورزشی فعالیتهای همچنین است. سهیم مایع حجم کاهش سبب درنتیجه و کند تسهیل را کلیهها از ورزشی فعالیتهای میرسد نظر به ]47[. شود فشارخون و فعال اسکلتی عضالت در مویرگها تعداد افزایش با میتوانند اتساعپذیری علت به عروق مقاومت کاهش برونده افزایش عروق عصبی تنظیم بهبود خون جریان برابر در مقاومت کاهش زمان در قلب ضربان وکاهش محیطی مقاومت کاهش خونی این ]48[. شود فشارخون کاهش باعث فعالیت و استراحت بهبود موجب و میدهد افزایش را حفره عرضی سطح سازگاریها هنگام خون جریان افزایش با بهطوریکه میشود عروق اتساع این که کرد ایجاد را زائد مواد حذف فرایند میتوان ورزشکردن ]49[. است مؤثر فشارخون کنترل و بهبود در به کمک یا پیشگیری و سیستولیک خون فشار سطح کاهش افراد به مقاومتی ورزش نوع این بنابراین شوند. آترواسکلروز درمان میبرند رنج خون پرفشاری مانند مشکالتی از که افرادی و مسن میشود. توصیه قدردانی و تشکر ندارد. مالی حامی مقاله این نهایی نتیجهگیری مقاومتی تمرینهای داد نشان تحقیق این نتایج کلی طور به فشار در معنیداری کاهش بیشینه تکرار یک درصد 65 تا 40 با معنیدار افزایشی باعث نیز و دارند دیاستولیک و سیستولیک خون از جلوگیری برای مهم شاخص عنوان به نیتریکاکساید مقادیر در خون پرفشاری و آترواسکلروز بهخصوص قلبیعروقی بیماریهای کاهش ضمن مقاومتی منظم تمرینهای دیگر طرف از میشوند. باعث میتوانند نیتریکاکساید افزایش با دیاستولیک خون فشار سالمند«زنان در نیتریکاکساید و خون فشار بر مقاومتی تمرین دوره یک تأثیر همکاران. و اردکانی بهجتی»علیرضا 24

10 Spring Vol 13. Num 1 References [1] Turk JR, Laughlin MH. Physical activity and atherosclerosis: which animal model? Canadian Journal of Applied Physiology. 2004; 29(5): doi: /h04042 [2] Lakatta EG, Levy D. Arterial and cardiac aging: Major shareholders in cardiovascular disease enterprises: Part I: Aging arteries: A set up for vascular disease. Circulation. 2003; 107(1): doi: /01.cir [3] Hagobian TA, Jacobs KA, Subudhi AW, Fattor JA, Rock PB, Muza SR, et al. Cytokine responses at high altitude: Effects of exercise and antioxidants at 4300 m. Medicine & Science in Sports & Exercise. 38(2): doi: /01.mss [4] Kanaley JA, Sames C, Swisher L, Swick AG, PloutzSnyder LL, Steppan CM, et al. Abdominal fat distribution in pre and postmenopausal women: The impact of physical activity, age, and menopausal status. Metabolism. 2001; 50(8): doi: / meta [5] Marques E, Carvalho J, Soares JMC, Marques F, Mota J. Effects of resistance and multicomponent exercise on lipid profiles of older women. Maturitas. 2009; 63(1):84 8. doi: /j.maturitas [6] Sharman MJ, Volek JS. Weight loss leads to reductions in inflammatory biomarkers after a verylowcarbohydrate diet and a lowfat diet in overweight men. Clinical Science. 2004; 107(4): doi: /cs [7] Moncada S, Palmer RM, Higgs EA. Nitric oxide: Physiology, pathophysiology, and pharmacology. Pharmacological Reviews, 1991; 43(2): PMID: [8] Wang JS. Effects of exercise training and detraining on cutaneous microvascular function in man: The regulatory role of endotheliumdependent dilation in skin vasculature. European Journal of Applied Physiology. 2004; 93(4): doi: /s [9] FuchsjagerMayrl G, Pleiner J, Wiesinger GF, Sieder AE, Quittan M, Nuhr MJ, et al. Exercise training improves vascular endothelial function in patients with type 1 diabetes. Diabetes Care. 2002; 25(10): doi: /diacare [10] Davis PG, Bartoli WP, Durstine JL. Effects of acute exercise intensity on plasma lipids and apolipoproteins in trained runners. Journal of Applied Physiology. 1992; 72(3): doi: / jappl [11] Koivisto VA, Eriksson J, Taimela S. Exercise and the metabolic syndrome. Diabetologia. 1997; 40(2): doi: / s [12] Poehlman ET, Dvorak RV, DeNino WF, Brochu M, Ades PA. Effects of resistance training and endurance training on insulin sensitivity in nonobese, young women: A controlled randomized trial. Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism. 2000; 85(7): doi: /jcem [13] Miyauchi T, Masaki T. Pathophysiology of endothelin in the cardiovascular system. Annual Review of Physiology. 1999; 61(1): doi: /annurev.physiol [14] Donato A, Lesniewski L, Delp M. The effects of aging and exercise training on endothelin1 vasoconstrictor responses in rat skeletal muscle arterioles. Cardiovascular Research. 2005; 66(2): doi: /j.cardiores [15] Wennmalm A, Benthin G, Edlund A, KielerJenson N, Lundin S, Petersson AS, et al. Nitric Oxide Synthesis and Metabolism in Man. Annals of the New York Academy of Sciences. 1994; 714(1): doi: /j tb12040.x [16] Rubanyi GM, Vanhoutte PM. Oxygenderived free radicals, endothelium, and responsiveness of vascular smooth muscle. American Journal of PhysiologyHeart and Circulatory Physiology. 1986; 250(5):H815 H821. doi: /ajpheart h815 [17] Ku DD, Zaleski JK, Liu S, Brock TA. Vascular endothelial growth factor induces EDRFdependent relaxation in coronary arteries. American Journal of PhysiologyHeart and Circulatory Physiology. 1993; 265(2):H586 H592. doi: /ajpheart h58 [18] Horowitz JR, Rivard A, van der Zee R, Hariawala M, Sheriff DD, Esakof DD, et al. Vascular endothelial growth factor vascular permeability factor produces nitric oxidedependent hypotensionevidence for a maintenance role in quiescent adult endothelium. Arteriosclerosis, Thrombosis, and Vascular Biology. 1997; 17(11): doi: /01.atv [19] Chou TC, Yen MH, Li CY, Ding YA. Alterations of nitric oxide synthase expression with aging and hypertension in rats. Hypertension. 1998; 31(2): doi: /01.hyp [20] Taddei S, Virdis A, Ghiadoni L, Salvetti G, Bernini G, Magagna A, et al. Agerelated reduction of NO availability and oxidative stress in humans. Hypertension. 2001; 38(2): doi: /01.hyp [21] Loscalzo J. Nitric oxide insufficiency, platelet activation, and arterial thrombosis. Circulation Research. 2001; 88(8): doi: /hh [22] Garg UC, Hassid A. Nitric oxidegenerating vasodilators and 8bromocyclic guanosine monophosphate inhibit mitogenesis and proliferation of cultured rat vascular smooth muscle cells. Journal of Clinical Investigation. 1989; 83(5): doi: / jci [23] Danilov AI, Andersson M, Bavand N, Wiklund NP, Olsson T, Brundin L. Nitric oxide metabolite determinations reveal continuous inflammation in multiple sclerosis. Journal of Neuroimmunology. 2003; 136(12): doi: /s (02) [24] Kahl KG, Zielasek J, Uttenthal LO, Rodrigo J, Toyka KV, Schmidt HHHW. Protective role of the cytokineinducible isoform of nitric oxide synthase induction and nitrosative stress in experimental autoimmune encephalomyelitis of the DA rat. Journal of Neuroscience Research. 2003; 73(2): doi: / jnr [25] Yang AL, Tsai SJ, Jiang MJ, Jen CJ, Chen H. Chronic exercise increases both inducible and endothelial nitric oxide synthase gene expression in endothelial cells of rat aorta. Journal of Biomedical Science. 2002; 9(2): doi: /bf [26] Kingwell BA. Nitric oxidemediated metabolic regulation during exercise: effects of training in health and cardiovascular disease. The FASEB Journal. 2000; 14(12): doi: / fj rev [27] Zaros PR, Pires CER, Bacci M, Moraes C, Zanesco A. Effect of 6months of physical exercise on the nitrate/nitrite levels in hypertensive postmenopausal women. BMC Women s Health. 2009; 9(1). doi: / [28] Engelke KA, Halliwill JR, Proctor DN, Dietz NM, Joyner MJ. Contribution of nitric oxide and prostaglandins to reactive hyper 25 Behjati Ardakani A, et al. The Effect of a Resistance Training Course on Blood Pressure and Nitric Oxide Levels in Elderly Women. Iranian Journal of Ageing. 2018; 13(1):1627.

11 Spring Vol 13. Num 1 emia in the human forearm. Journal of Applied Physiology. 1996; 81(4): doi: /jappl [29] Joyner MJ, Dietz NM. Nitric oxide and vasodilation in human limbs. Journal of Applied Physiology. 1997; 83(6): doi: /jappl [30] Jungersten L, Ambring A, Wall B, Wennmalm Å. Both physical fitness and acute exercise regulate nitric oxide formation in healthy humans. Journal of Applied Physiology. 1997; 82(3): doi: /jappl [31] Guzel NA, Hazar S, Erbas D. Effects of different resistance exercise protocols on nitric oxide, lipid peroxidation and creatine kinase activity in sedentary males. Journal of Sports Science & Medicine. 2007; 6(4): PMCID: PMC [32] Harris MB, Mitchell BM, Sood SG, Webb RC, Venema RC. Increased nitric oxide synthase activity and Hsp90 association in skeletal muscle following chronic exercise. European Journal of Applied Physiology. 2008; 104(5): doi: /s [33] Song W, Kwak HB, Kim JH, Lawler JM. Exercise training modulates the nitric oxide synthase profile in skeletal muscle from old rats. The Journals of Gerontology Series A: Biological Sciences and Medical Sciences. 2009; 64(5): doi: /gerona/glp021 [34] Gielen S, Adams V, MobiusWinkler S, Linke A, Erbs S, Yu J, et al. Antiinflammatory effects of exercise training in the skeletal muscle of patients with chronic heart failure. Journal of the American College of Cardiology. 2003; 42(5): doi: / s (03) [35] Mcallister RM, Hirai T, Musch TI. ontribution of Endothelium Derived Nitric Oxide (EDNO) to the skeletal muscle blood flow response to exercise. Medicine & Science in Sports & Exercise. 1995; 27(8): doi: / [42] Hinkle JL, Cheever KH. Brunner and Suddarth s textbook of medicalsurgical nursing [P. Sami, Persian Trans]. Tehran: Boshra; [43] Yang K, Bernardo LM, Sereika SM, Conroy MB, Balk J, Burke LE. Utilization of 3month Yoga program for Adults at High Risk for Type 2 Diabetes. EvidenceBased Complementary and Alternative Medicine. 2011; 2011:1 6. doi: /ecam/nep117 [44] Innes KE, Vincent HK. The influence if yogabased programs on risk profiles in adults with type 2 diabetes mellitus: A systsmatic review. EvidenceBased Complementary and Alternative Medicine. 2007; 4(4): doi: /ecam/nel103 [45] Miller BW, Cress CL, Johnson ME, Nichols DH, Schnitzler MA. Exercise during hemodialysis decreases the use of antihypertensive medications. American Journal of Kidney Diseases. 2002; 39(4): doi: /ajkd [46] Hordern MD, Cooney LM, Beller EM, Prins JB, Marwick TH, Coombes JS. Determinants of changes in blood glucose response to shortterm exercise training in patients with Type 2 diabetes. Clinical Science. 2008; 115(9): doi: /cs [47] Chen HH. Effects of oneyear swimming training on blood pressure and insulin sensitivity in mild hypertensive young patients. The Chinese Journal of Physiology. 2010; 53(4):1859. doi: /cjp.2010.amk042 [48] Andreazzi AE, Scomparin DX, Mesquita FP, Balbo SL, Gravena C, De Oliveira JC, et al. Swimming exercise at weaning improves glycemic control and inhibits the onset of monosodium Lglutamateobesity in mice. Journal of Endocrinology. 2009; 201(3): doi: /joe [49] Johansen KL. Exercise and chronic kidney disease: Current recommendations. Sports Medicine. 2005; 35(6): doi: / [36] Arsenault BJ, Côté M, Cartier A, Lemieux I, Després JP, Ross R, et al. Effect of exercise training on cardiometabolic risk markers among sedentary, but metabolically healthy overweight or obese postmenopausal women with elevated blood pressure. Atherosclerosis. 2009; 207(2): doi: /j.atherosclerosis [37] Delp MD, McAllister RM, Laughlin MH. Exercise training alters endotheliumdependent vasoreactivity of rat abdominal aorta. Journal of Applied Physiology. 1993; 75(3): doi: /jappl [38] Green DJ, Cable NT, Fox C, Rankin JM, Taylor RR. Modification of forearm resistance vessels by exercise training in young men. Journal of Applied Physiology. 1994; 77(4): doi: /jappl [39] Jungersten L, Ambring A, Wall B, Wennmalm Å. Both physical fitness and acute exercise regulate nitric oxide formation in healthy humans. Journal of Applied Physiology. 1997; 82(3): doi: /jappl [40] Duncker D. Nitric oxide contributes to the regulation of vasomotor tone but does not modulate O2consumption in exercising swine. Cardiovascular Research. 2000; 47(4): doi: / s (00) [41] Johansen KL. Exercise and chronic kidney disease: current recommendations. Sports Medicine. 2005; 35(6): doi: / Behjati Ardakani A, et al. The Effect of a Resistance Training Course on Blood Pressure and Nitric Oxide Levels in Elderly Women. Iranian Journal of Ageing. 2018; 13(1):

12 Spring Vol 13. Num 1 27