Θεωρύεσ Μϊθηςησ και ΤΠΕ Συμπεριφοριςμόσ

Transcript

1 Θεωρύεσ Μϊθηςησ και ΤΠΕ Συμπεριφοριςμόσ 3 ο Κεφϊλαιο 5 ο Κεφϊλαιο Κόμησ, Β. (2004), Ειςαγωγή ςτισ Εφαρμογέσ των ΤΠΕ ςτην Εκπαίδευςη, Αθόνα, Εκδόςεισ Νϋων Τεχνολογιών

2 Σκοπόσ Η ςυνοπτικό παρουςύαςη των βαςικών αρχών τησ ςυμπεριφοριςτικόσ θεωρύασ μϊθηςησ και των πιο γνωςτών τησ μοντϋλων και το πωσ επηρεϊζει την ϋνταξη των ΤΠΕ ςτην εκπαύδευςη και τη ςχεδύαςη εκπαιδευτικών εφαρμογών. Η ϋμφαςη δύνεται ςτο πωσ η ςυμπεριφοριςτικό θεωρύα επιδρϊ ςτο ςχεδιαςμό και την ανϊπτυξη διδακτικών ςυςτημϊτων με τη χρόςη υπολογιςτικών και δικτυακών τεχνολογιών. ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 2

3 Έννοιεσ Κλειδιά Εκπαιδευτικό λογιςμικό Συμπεριφοριςτικό θεωρύα Σχολό τησ ςυμπεριφορϊσ Προγραμματιςμϋνο βιβλύο Προγραμματιςμϋνη διδαςκαλύα Διδακτικόσ ςχεδιαςμόσ Λογιςμικό κλειςτού τύπου Γραμμικό οργϊνωςη τησ πληροφορύασ Μϋθοδοσ πολλαπλών επιλογών Κλαςικό διδαςκαλύα Διδαςκαλύα με τη βοόθεια του Υπολογιςτό Λογιςμικό καθοδόγηςησ και διδαςκαλύασ Λογιςμικό εξϊςκηςησ και πρακτικόσ Τεςτ ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 3

4 Εκπαιδευτικό Λογιςμικό (1) Εφαρμογϋσ λογιςμικού (αλλϊ και υλικού) που χρηςιμοποιούνται για την υπολογιςτική υποςτόριξη τησ διδαςκαλύασ και τησ μϊθηςησ. Έχει διϊφορεσ μορφϋσ: ειδικό λογιςμικό με ςαφό μαθηςιακό και διδακτικό ςκοπό, π.χ. ςε μορφό CD-ROM, δικτυακού τόπου, εφαρμογών ρομποτικόσ, κλπ. λογιςμικό γενικόσ χρόςησ, π.χ. λογιςμικό επεξεργαςύασ εικόνων, κειμενογρϊφοσ, λογιςτικό φύλλο, βϊςεισ δεδομϋνων, κλπ. που χρηςιμοποιούνται για την ανϊπτυξη γνώςεων και δεξιοτότων ςε διϊφορα γνωςτικϊ αντικεύμενα. ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 4

5 Εκπαιδευτικό Λογιςμικό (2) Συχνϊ, αντύ του όρου «εκπαιδευτικό λογιςμικό», χρηςιμοποιεύται ο όροσ «υπολογιςτικό περιβάλλον για τη διδαςκαλία και την ανθρώπινη μάθηςη». Η υπολογιςτική υποςτήριξη τησ διδαςκαλίασ Σχετύζεται με τη βοόθεια προσ το μαθητό ώςτε να προςεγγύςει και να οικοδομόςει μια προκαθοριςμϋνη από το αναλυτικό πρόγραμμα ύλη Η υπολογιςτική υποςτήριξη τησ μάθηςησ αφορϊ ςτην ενύςχυςη του μαθητό ώςτε να αναπτύξει δεξιότητεσ υψηλού επιπϋδου που θα τον καταςτόςουν ικανό να αντεπεξϋλθει ςτισ διαρκώσ μεταβαλλόμενεσ και ολοϋνα αυξανόμενεσ απαιτόςεισ του ςύγχρονου κόςμου. ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 5

6 Γλσζηηθέο ζεσξίεο Μοντϋλα μϊθηςησ (1) Την ανϊπτυξη εκπαιδευτικού λογιςμικού επιδρούν οι ακόλουθεσ ψυχολογικϋσ θεωρύεσ ο ςυμπεριφοριςμόσ (behaviorism) Pavlov, Skinner, Crowder, Gagné η γνωςτικό ψυχολογύα (cognitive psychology) Newell, Simon, Anderson ο εποικοδομιςμόσ (constructivism) Piaget, Papert, Bruner οι κοινωνικοπολιτιςμικέσ (sociocultural) ό ιςτορικοπολιτιςμικέσ (historicocultural) προςεγγίςεισ. Vygotsky, Luria, Leontiev, Bruner ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 6

7 Μοντϋλα μϊθηςησ (2) Σσμπεριυοριστικές θεωρίες Γπαμμική Οπγάνυζη Πληποθοπίαρ (Skinner) Γνωστικές θεωρίες Δομικόρ εποικοδομιζμόρ (Piaget) Κοινωνικοπολιτισμικές θεωρίες Κοινυνικόρ εποικοδομιζμόρ Μέθοδορ πολλαπλών Επιλογών (Crowder) Διδακηικόρ Σσεδιαζμόρ (Gagné) Εποικοδομιζμόρ ηος Papert (constructionism) Ανακαλςπηική μάθηζη (Bruner) Επεξεπγαζία ηηρ πληποθοπίαρ (γνυζηικοί τςσολόγοι) Κοινυνικοπολιηιζμική θευπία ηος Vygotsky Εγκαθιδπςμένη γνώζη (situated cognition) Καηανεμημένη γνώζη (distributed cognition) Σςνδεζιαζμόρ (Varela, Maturana) Θευπία ηηρ δπαζηηπιόηηηαρ (επίγονοι ηηρ θευπίαρ ηος Vygotsky) ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 7

8 Συμπεριφοριςμόσ Μϊθηςη: τροποπούηςη τησ εξωτερικϊ παρατηρούμενησ ςυμπεριφορϊσ Στόχοσ τησ διδαςκαλύασ: η επύτευξη τησ επιθυμητόσ ςυμπεριφορϊσ Βαςικού εκπρόςωποι Pavlov Skinner ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 8

9 Αρχϋσ του ςυμπεριφοριςμού δεν υπϊρχει δυνατότητα πρόςβαςησ ςτισ νοητικϋσ καταςτϊςεισ των υποκειμϋνων δεν υπϊρχει ενδιαφϋρον για την εςωτερικό (τη νοητικό) λειτουργύα των υποκειμϋνων τα «πιςτεύω», οι προςδοκύεσ, οι προθϋςεισ όπωσ και τα κύνητρα δεν εύναι παρατηρόςιμα το μόνο που προϋχει εύναι η περιγραφό τησ ςυμπεριφορϊσ και όχι η εξόγηςό τησ υπϊρχουν γενικού νόμοι που διϋπουν την ανθρώπινη ςυμπεριφορϊ ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 9

10 Βαςικόσ νόμοσ του ςυμπεριφοριςμού Μοντϋλο Stimuli Response Πεξηβάιινλ Εύςοδοσ: Ερεθύςματα Έξοδοσ: Συμπεριφορϊ Υπνθείκελν Το υποκεύμενο μϋςω εξϊςκηςησ δημιουργεύ ςυνδϋςεισ ανϊμεςα ςτα εξωτερικϊ ερεθύςματα και τη ςυμπεριφορϊ του Επιθυμητό ςυμπεριφορϊ: Θετικό ενύςχυςη Μη επιθυμητικό ςυμπεριφορϊ: Αρνητικό ενύςχυςη ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 10

11 Μϊθηςη (ςυμπεριφοριςμόσ): ερεθύςματα αντιδρϊςεισ Η κάζεζε είλαη δήηεκα δεκηνπξγίαο ζπλδέζεσλ κεηαμύ ησλ εξεζηζκάησλ θαη ησλ αληηδξάζεσλ Εζηηάδεη ηελ πξνζνρή ζηελ αλάιπζε ησλ ραξαθηεξηζηηθώλ εηζόδνπ εμόδνπ ηεο αλζξώπηλεο ζπκπεξηθνξάο Γηα λα αληηιεθζνύκε ηελ πνιππινθόηεηα ησλ ζπκπεξηθνξώλ πξέπεη λα ηηο θαηαηκήζνπκε ζε ζηνηρεηώδεηο κνλάδεο ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 11

12 Ενύςχυςη τησ επιθυμητόσ ςυμπεριφορϊσ Η ελίζρπζε ηεο ελεξγνύο ζπκπεξηθνξάο έρεη κεγαιύηεξεο πηζαλόηεηεο επαλάιεςεο ζεηηθνί θαη αξλεηηθνί εληζρπηέο: επιβρϊβευςη και «τιμωρύα» Κύρια ελαζρόιεζε ησλ ζπκπεξηθνξηζηώλ Η κειέηε ησλ αιιαγώλ ζηελ εκθαλή ζπκπεξηθνξά ηνπ ππνθεηκέλνπ ζε ζρέζε κε ηελ θαηάιιειε νξγάλσζε ηνπ πεξηβάιινληνο ηεο κάζεζεο ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 12

13 Αρχϋσ τησ ςυμπεριφοριςτικόσ μϊθηςησ Σύμφωνα με τον B.F. Skinner η επιτυχόσ διδαςκαλύα και μϊθηςη απαιτούν ενεργό ςυμμετοχό του παιδιού δόμηςη τησ διδακτϋασ ύλησ ςε ςύντομεσ διδακτικϋσ ενότητεσ, βαθμωτό πρόοδο τησ διδαςκόμενησ ύλησ ςύμφωνα με τουσ ρυθμούσ του μαθητό (προςαρμογό), ϊμεςη επαλόθευςη τησ απϊντηςησ του μαθητό, ενύςχυςη τησ ςωςτόσ απϊντηςησ ςτην τιθϋμενη ερώτηςη, Αρνητικό ενύςχυςη τησ λϊθουσ απϊντηςησ και παροχό επεξηγόςεων ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 13

14 Παρϊδειγμα: το ςκυλύ του Παβλώφ ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 14

15 Επύδραςη του Συμπεριφοριςμού έδξαζε θαηαιπηηθά ζηηο γεληθόηεξεο απόςεηο γηα ηε δηδαζθαιία θαη ηε κάζεζε: ϋμφαςη ςτην εξατομύκευςη τησ διδαςκαλύασ και ςτουσ προςωπικούσ ρυθμούσ του μαθητό προςπϊθεια να ληφθεύ υπόψη η προηγούμενη ςυμπεριφορϊ ζην ζρεδηαζκό αλαιπηηθώλ πξνγξακκάησλ θαη αληίζηνηρνπ εθπαηδεπηηθνύ πιηθνύ οδόγηςε Στην προγραμματιςμϋνη διδαςκαλύα Στα διδακτικϊ ςυςτόματα με υπολογιςτό ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 15

16 Εφαρμογϋσ του ςυμπεριφοριςμού ςτη διδαςκαλύα Προςπϊθεια για μηχανοπούηςη τησ εκπαύδευςησ Δημιουργύα προγραμματιςμϋνων βιβλύων (προγραμματιςμϋνη διδαςκαλύα) Δημιουργύα διδακτικού εκπαιδευτικού λογιςμικού (ςυςτόματα καθοδόγηςησ & ςυςτόματα εξϊςκηςησ και πρακτικόσ) ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 16

17 Μηχανοπούηςη τησ εκπαύδευςησ Σχόμα των αρχών του 20 ου αιώνα για την εφαρμογό τεχνολογιών ςτην εκπαύδευςη ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 17

18 Προγραμματιςμϋνη διδαςκαλύα Προγραμματιςμϋνο βιβλύο Διδακτικό μηχανό ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 18

19 Πληροφορύα: γραμμικό οργϊνωςη ό οργϊνωςη με διακλαδώςεισ; Οι διδακτικϋσ μηχανϋσ του B. Skinner ακολουθούν γραμμικό οργϊνωςη τησ πληροφορύασ Η πρωτεύουςα τησ Ελλϊδασ εύναι η Αθόνα: Σωςτό Λϊθοσ Οι διδακτικϋσ μηχανϋσ του Crowder ακολουθούν διακλαδωτό (ό με πολλαπλϋσ επιλογϋσ) οργϊνωςη τησ πληροφορύασ Η Ελλϊδα ϋχει πρωτεύουςα: Αθόνα Σπϊρτη Ναύπλιο Παρύςι Αλ ε απάληεζε είλαη νξζή ζπλερίδεηαη ε καζεζηαθή δηαδξνκή δηαθνξεηηθά δίλνληαη επηπιένλ πιεξνθνξίεο Αλάινγα κε ηελ απάληεζε αθνινπζείηαη άιιε καζεζηαθή δηαδξνκή ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 19

20 Ομοιότητεσ και διαφορϋσ Ξεκϊθαρη ςχϋςη ανϊμεςα ςτην απϊντηςη του μαθητό και ςτο μαθηςιακό υλικό ό τη διορθωτικό ενύςχυςη που θα παρουςιαςτεύ Δυνατότητα πραγματοπούηςησ εξατομικευμϋνων ρυθμύςεων κατϊ τη μϊθηςη Δύο αντιλόψεισ για το «λϊθοσ» Η μϋθοδοσ του Skinner πιςτεύει ότι το πρόγραμμα πρϋπει να εύναι καταςκευαςμϋνο με τϋτοιο τρόπο ώςτε να αποφεύγονται τα λϊθη από τη μεριϊ του μαθητό η μϋθοδοσ του Crowder πιςτεύει ότι όταν ο μαθητόσ κϊνει λϊθοσ πρϋπει να του παρϋχονται περαιτϋρω επεξηγόςεισ ανϊλογα με το λϊθοσ ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 20

21 Σύγχρονη εκδοχό του ςυμπεριφοριςμού Διδαςκαλύα με τη βοόθεια Υπολογιςτό Λογιςμικϊ «κλειςτού» τύπου Συςτόματα καθοδόγηςησ και διδαςκαλύασ (με μορφό ηλεκτρονικού βιβλύου) Συςτόματα εξϊςκηςησ και πρακτικόσ (ςυνόθωσ με μορφό τεςτ) Εκπαιδευτικϊ παιγνύδια πολυμϋςων Το μοντϋλο του Διδακτικού Σχεδιαςμού (Instructional Design) του Gagné ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 21

22 Διδακτικόσ ςχεδιαςμόσ Βαςύζεται ςτη θεωρύα του γνωςτικού ψυχολόγου Gagné Συνδυϊζει ςυμπεριφοριςμό και θεωρύα τησ επικοινωνύασ Δάσκαλος Μήνσμα - Μέσο Μαθητής Πρακτική Ανατρουοδότηση ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 22

23 Στϊδια διδακτικού ςχεδιαςμού Συςχϋτιςη ςκοπών & ςτόχων Αξιολόγηςη διδακτικών αναγκών Επιλογό ςτρατηγικών & μεθόδων Επιλογό & οργϊνωςη περιεχομϋνου Εφαρμογό τησ Διδαςκαλύασ Αξιολόγηςη του μαθητό Σχεδιαςμόσ & ανϊπτυξη τησ διδαςκαλύασ ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 23

24 Κατηγορύεσ ςυμπεριφοριςτικών λογιςμικών & κύριοι εκπρόςωποι ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 24

25 Πωσ λειτουργεύ ϋνα λογιςμικό κλειςτού τύπου; 1. Ειςαγωγική ενότητα 2. Παρουςίαςη πληροφορίασ (κείμενο, ήχοσ, εικόνεσ, βίντεο) 3. Ερώτηςη πάνω ςτην πληροφορία (λογιςμικό) & Απάντηςη (μαθητήσ) 6. Τζλοσ ενότητασ 5. Ανάδραςη από το λογιςμικό (θετική ή αρνητική) ή πρόςθετεσ πληροφορίεσ 4. Έλεγχοσ απάντηςησ (λογιςμικό) ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 25

26 Κλαςικό ό μετωπικό διδαςκαλύα Ομοιότητεσ με την κλαςικό ό μετωπικό διδαςκαλύα: Α. Ειςαγωγικό ενότητα με παρουςύαςη του ςκοπού και των ςτόχων του μαθόματοσ καθώσ και πιθανό ςύνδεςη με τα προηγούμενα μαθόματα Β. Παρουςύαςη μύασ πληροφορύασ, ενόσ γεγονότοσ ό μιασ ϋννοιασ (που αφορϊ ςε ςυγκεκριμϋνο περιεχόμενο με ςαφεύσ διδακτικούσ ςτόχουσ) δομημϋνων κϊτω από το πρύςμα ςυγκεκριμϋνων αρχών Γ. Ερώτηςη ό ερωτόςεισ πϊνω ςτισ παρεχόμενεσ πληροφορύεσ, γεγονότα ό ϋννοιεσ. Δ. Απαύτηςη για απϊντηςη (ςτην τιθϋμενη ερώτηςη) από το μαθητό και υποχρϋωςό του να χρηςιμοποιόςει τισ πληροφορύεσ που ϋχουν δοθεύ ςτο μϊθημα όταν απαντϊ ςε ανϊλογεσ ερωτόςεισ. Ε. Εκτύμηςη και αξιολόγηςη (τησ απϊντηςησ του μαθητό με βϊςη τουσ διδακτικούσ ςτόχουσ) και λόψη αποφϊςεων αναφορικϊ με την ποιότητα των παρεχόμενων απαντόςεων. ΣΤ. Κλεύςιμο τησ ενότητασ. ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 26

27 Εφαρμογό ςυμπεριφοριςμού: Λογιςμικϊ «κλειςτού» τύπου (1) Συςτόματα εξϊςκηςησ και διδαςκαλύασ με τη βοόθεια υπολογιςτό ό καθοδηγούμενησ από υπολογιςτό διδαςκαλύασ Θεωρύα μϊθηςησ: Συμπεριφοριςμόσ Διδακτικό μοντϋλο: η γνώςη μεταδύδεται Ο υπολογιςτόσ υποκαθιςτϊ πλόρωσ ό εν μϋρει το δϊςκαλο Το λογιςμικό επιβραβεύει θετικϊ ό αρνητικϊ το μαθητό ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 27

28 Εφαρμογό ςυμπεριφοριςμού: Λογιςμικϊ «κλειςτού» τύπου (2) Εκπαιδευτικϊ λογιςμικϊ που αναλαμβϊνουν εν μϋρει ό εξ ολοκλόρου την παροχό πληροφοριών, τη διδαςκαλύα των εννοιών και ςυνεπώσ όλη την προςϋγγιςη τησ διδακτϋασ ύλησ ςε ϋνα ςυγκεκριμϋνο γνωςτικό αντικεύμενο. Εμπεριϋχουν, ωσ εγγενϋσ τμόμα τουσ, μια διαδικαςύα αξιολόγηςησ των γνώςεων και των δεξιοτότων που αποκτόθηκαν από τουσ μαθητϋσ μετϊ το πϋρασ τησ χρηςιμοπούηςόσ τουσ θετικό ό αρνητικό επιβρϊβευςη για το αποτϋλεςμα ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 28

29 Βαςικϋσ κατηγορύεσ λογιςμικών «κλειςτού» τύπου Λογιςμικό Καθοδόγηςησ ό Διδαςκαλύασ Πλόρεσ ςύςτημα με παροχό πληροφοριών και γνώςεων και πρακτικό εξϊςκηςη για την αξιολόγηςη αυτών των γνώςεων Π.χ. ηλεκτρονικό βιβλύο με θεωρύα και ερωτόςεισ πϊνω ςτη θεωρύα Λογιςμικό Εξϊςκηςησ και Πρακτικόσ Περιϋχει μόνο το μϋροσ τησ διαδικαςύασ αξιολόγηςησ των γνώςεων και των δεξιοτότων π.χ. τεςτ γνώςεων με ερωτόςεισ ςωςτού/λϊθουσ, ςυμπλόρωςησ ό πολλαπλόσ επιλογόσ ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 29

30 Παρϊδειγμα λογιςμικού καθοδόγηςησ ό διδαςκαλύασ ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 30

31 Παρϊδειγμα λογιςμικού ϊςκηςησ & πρακτικόσ ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 31

32 Η ςυμβολό του ςυμπεριφοριςμού ςτο ςχεδιαςμό εφαρμογών ΤΠΕ (1) Τα ςυμπεριφοριςτικϊ ςυςτόματα όταν η πρώτη μεγϊλη προςπϊθεια εφαρμογόσ των υπολογιςτών ςτην εκπαύδευςη Τελευταύα οι ςυμπεριφοριςτικϋσ προςεγγύςεισ δεν εύναι ςτο προςκόνιο τησ ερευνητικόσ δραςτηριότητασ Πολλϋσ αρχϋσ του πλαιςύου αυτού εξακολουθούν να ϋχουν ιςχύ και εγκυρότητα Εξατομύκευςη τησ μϊθηςησ Προςωπικόσ ρυθμόσ του μαθητό Ανατροφοδότηςη Αξιολόγηςη τησ επύδοςησ του μαθητό Η χρόςη ςυμπεριφοριςτικών λογιςμικών εύναι ςκόπιμη και ωφϋλιμη ςε πολλϋσ πτυχϋσ τησ εκπαιδευτικόσ διαδικαςύασ, κυρύωσ όταν ςυνδυϊζεται και με ϊλλου τύπου λογιςμικϊ ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 32

33 Η ςυμβολό του ςυμπεριφοριςμού ςτο ςχεδιαςμό εφαρμογών ΤΠΕ (2) Ενεργό και διαρκόσ ςυμμετοχό του μαθητό κατϊ τη διαδικαςύα τησ μϊθηςησ. Κατανόηςη του ρόλου τησ γρόγορησ και διορθωτικόσ (εϊν αυτό απαιτεύται) ανατροφοδότηςησ ςε κϊθε ενϋργεια του μαθητό. Ανϊδειξη τησ ςημαςύασ για μϊθηςη μϋςω εξϊςκηςησ και πρακτικόσ. Μελϋτη των αντικειμενικών ςυνθηκών μϋςα ςτισ οπούεσ λαμβϊνει χώρα η διδακτικό και μαθηςιακό διαδικαςύα. Καθοριςμόσ ξεκϊθαρου και λειτουργικού οριςμού των ακολουθούμενων διδακτικών ςτρατηγικών και των προσ επύτευξη διδακτικών ςτόχων καθώσ και τησ αξιολόγηςόσ τουσ. Έμφαςη ςτην εςτύαςη πϊνω ςτα (ϋκδηλα) μαθηςιακϊ αποτελϋςματα, τα οπούα ςυνηγορούν για την αποτελεςματικότητα τησ διδακτικόσ ςτρατηγικόσ. ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 33

34 Μορφϋσ και τρόποι χρόςησ ςυμπεριφοριςτικών λογιςμικών Τα ςυμπεριφοριςτικϊ λογιςμικϊ χρηςιμοποιούνται για παροχό εποπτικόσ διδαςκαλύασ Σε ειδικϋσ περιπτώςεισ κατϊρτιςησ ςτη χρόςη ςυςτημϊτων ό εργαλεύων για εμπϋδωςη χαμηλού επιπϋδου γνώςεων και δεξιοτότων για αξιολόγηςη και προςωπικό εργαςύα των μαθητών ςτην προςχολικό και την πρώτη ςχολικό ηλικύα ςτην ειδικό αγωγό ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 34

35 Γενικϋσ προδιαγραφϋσ ςυμπεριφοριςτικών λογιςμικών Προςϋλκυςη προςοχόσ, πληροφόρηςη για τουσ ςτόχουσ & παροχό κινότρων ςτο μαθητό Διϋγερςη και ανϊκληςη πρότερων γνώςεων Παρουςύαςη και οργϊνωςη των πληροφοριών ό το περιεχόμενο τησ εξϊςκηςησ με διακριτϊ χαρακτηριςτικϊ Ερωτόςεισ που θϋτει και απαντόςεισ που επιδϋχεται το ςύςτημα Παροχό ανατροφοδότηςησ και τισ πρόςθετεσ πληροφορύεσ Τϋλοσ ενότητασ (ανϊπτυξη μνόμησ μεταφορϊ μϊθηςησ) ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 35

36 Παροχό κινότρων ςτο μαθητό (1) Το ςύςτημα φροντύζει για την παροχό κινότρων ςτο μαθητό και δύνει ϋμφαςη ςτην εςωτερικό παρότρυνςη όταν αυτό εύναι δυνατόν. Η παρότρυνςη εύναι ςε γενικό επύπεδο (να ςχετύζεται δηλαδό με ςτρατηγικϋσ) ό ςε ςυγκεκριμϋνο επύπεδο (να ςχετύζεται με τα χαρακτηριςτικϊ του μαθόματοσ). Το ςύςτημα εςτιϊζει ςτη διϋγερςη και την ανϊκληςη πρότερων γνώςεων. Το ςύςτημα (όταν αυτό εύναι δυνατόν) ϋχει παιγνιώδη μορφό και ενθαρρύνει την ϊμιλλα με τουσ ϊλλουσ και τον ςυναγωνιςμό με τον εαυτό, με τουσ ϊλλουσ ό με τον υπολογιςτό. ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 36

37 Παροχό κινότρων ςτο μαθητό (2) Το ςύςτημα μεριμνεύ για την παρουςύαςη ερεθιςμϊτων με διακριτϊ χαρακτηριςτικϊ, παρϋχει ϋνα κατϊλληλο επύπεδο «προκλόςεων» και αφυπνύζει και διατηρεύ την περιϋργεια. Το ςύςτημα, όταν περιϋχει επύπεδα δυςκολύασ, επιτρϋπει ςτουσ χρόςτεσ να αλλϊζουν εύκολα επύπεδο και δραςτηριότητεσ. Το ςύςτημα επιτρϋπει ςτουσ χρόςτεσ να εργϊζονται ανεξϊρτητα και να μην χρειϊζονται υποςτόριξη (εκτόσ ύςωσ από τισ αρχικϋσ δραςτηριότητεσ). ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 37

38 Παρουςύαςη & οργϊνωςη πληροφοριών ό περιεχομϋνου τησ εξϊςκηςησ (1) Το ςύςτημα (όταν πρόκειται για ςύςτημα διδαςκαλύασ ό καθοδόγηςησ) διαθϋτει ϋναν προϋλεγχο ςτην ειςαγωγικό ενότητα ώςτε να εξακριβώνει εϊν εύναι κατϊλληλο για τον μαθητό. Το ςύςτημα (όταν πρόκειται για ςύςτημα εξϊςκηςησ και πρακτικόσ) εςτιϊζει ςτη δεξιότητα που επιδιώκεται να αποκτηθεύ και εμπεριϋχει ϋνα ςχετικό εύροσ από επύπεδα δυςκολύασ που να καλύπτει το ςύνολο των μαθητών. Το ςύςτημα ςτοχεύει ςτην προςϋλκυςη προςοχόσ και ςτην πληροφόρηςη για τουσ ςτόχουσ του μαθόματοσ. Το ςύςτημα χρηςιμοποιεύ κατϊλληλεσ μορφϋσ παρουςύαςησ (π.χ. κεύμενα, όχοσ, εικόνεσ, βύντεο), τα κεύμενα εύναι λακωνικϊ, ςαφό, καλϊ μορφοποιημϋνα και ςε κατϊλληλο επύπεδο ανϊγνωςησ, ενώ τα γραφικϊ και τα βύντεο χρηςιμοποιούνται για τισ ςημαντικϋσ πληροφορύεσ. ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 38

39 Παρουςύαςη & οργϊνωςη πληροφοριών ό περιεχομϋνου τησ εξϊςκηςησ (2) Το ςύςτημα ςτοχεύει ςτην παροχό καθοδόγηςησ ςτη μϊθηςη. Το ςύςτημα οργανώνει τισ πληροφορύεσ με ιεραρχικό τρόπο ό βαςύζεται ςε διακριτϊ επύπεδα δυςκολύασ. Το ςύςτημα αποφεύγει την απλό γραμμικό οργϊνωςη τησ πληροφορύασ και την δομεύ με διακλαδώςεισ ανϊλογα με την επύδοςη. Το ςύςτημα επιτρϋπει τον ϋλεγχο τησ κύνηςησ ςτον χρόςτη ώςτε να μπορεύ να πηγαύνει μπροςτϊ, πύςω, ςτην αρχό, του παρϋχει δυνατότητα επανεκκύνηςησ μύασ διαδικαςύασ και προςφϋρει δυνατότητα επιλογόσ και ελϋγχου τησ ςειρϊσ ςτουσ «ϋμπειρουσ» χρόςτεσ. ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 39

40 Ερωτόςεισ που θϋτει & απαντόςεισ που επιδϋχεται το ςύςτημα Το ςύςτημα θϋτει ςυχνϊ ερωτόςεισ και ιδιαιτϋρωσ ερωτόςεισ κατανόηςησ και οι ερωτόςεισ αφορούν ςημαντικϋσ πληροφορύεσ. Το ςύςτημα επιτρϋπει περιςςότερεσ από μύα προςπϊθειεσ για να απαντόςει κϊποιοσ ςε μύα ερώτηςη. Η ϋμφαςη του ςυςτόματοσ δύνεται ςτην ενεργό και ςτη διαρκό ςυμμετοχό του μαθητό κατϊ τη διαδικαςύα τησ μϊθηςησ, ςτην ενύςχυςη τησ επιθυμητόσ ςυμπεριφορϊσ και ςτην αποθϊρρυνςη τησ μη επιθυμητόσ ςυμπεριφορϊσ. ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 40

41 Παροχό ανατροφοδότηςησ και πρόςθετεσ πληροφορύεσ (1) Το ςύςτημα παρϋχει κατϊλληλουσ τρόπουσ ανατροφοδότηςησ, όπωσ ανατροφοδότηςη με κινούμενη εικόνα ό όχο καθώσ και πιο ςύνθετουσ τρόπουσ ανατροφοδότηςησ, όπωσ μϋςω υποδεύξεων, επεξηγόςεων και αλληλεπιδραςτικόσ υποςτόριξησ ό καθοδόγηςησ. Το ςύςτημα εςτιϊζει ςτην κατανόηςη του ρόλου τησ γρόγορησ και διορθωτικόσ (εϊν αυτό απαιτεύται) ανϊδραςησ ςε κϊθε ενϋργεια του μαθητό και δύνει ςύντομη ϋγκριςη όταν η απϊντηςη εύναι ςωςτό. Το ςύςτημα εςτιϊζει ςτην παροχό πληροφοριακόσ ανατροφοδότηςησ, όταν η απϊντηςη εύναι πετυχημϋνη. Το ςύςτημα επιτρϋπει και ϊλλη απϊντηςη όταν η αρχικό εύναι εςφαλμϋνη, δύνοντασ διορθωτικό ανατροφοδότηςη. Πρόκειται για πολύ ςημαντικό προδιαγραφό, αφού η επιλογό τησ κατϊλληλησ διορθωτικόσ ανατροφοδότηςησ ςυνιςτϊ ουςιαςτικό ςτοιχεύο για τη ςυνϋχιςη τησ διαδικαςύασ. Εύναι ςκόπιμο η ανατροφοδότηςη αυτό να προϋρχεται από μια εκ των προτϋρων ανϊλυςη των δυνατών ςφαλμϊτων των μαθητών. ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 41

42 Παροχό ανατροφοδότηςησ και πρόςθετεσ πληροφορύεσ (2) Το ςύςτημα παρϋχει διορθωτικό αντιμετώπιςη για κακϋσ επιδόςεισ κατ επανϊληψη. Αυτό μπορεύ να εύναι, για παρϊδειγμα, μύα ςύςταςη για περαιτϋρω μελϋτη ό μελϋτη από την αρχό. Το ςύςτημα παρϋχει πληροφορύεσ για την πρόοδο του μαθητό αλλϊ και ϊλλεσ πληροφορύεσ, όπωσ τον χρόνο εναςχόληςησ με κϊθε ενότητα, δραςτηριότητα ό ϊςκηςη, κλπ. Το ςύςτημα ςτοχεύει ςτην ανϊδειξη τησ ςημαςύασ για μϊθηςη μϋςω εξϊςκηςησ και πρακτικόσ καθώσ και τησ ανϊγκησ για διαφοροπούηςη των παραγόμενων τησ μαθηςιακόσ διαδικαςύασ ανϊλογα με τον τύπο και την πολυπλοκότητϊ τουσ. Το ςύςτημα ευνοεύ τη μελϋτη των αντικειμενικών ςυνθηκών μϋςα ςτισ οπούεσ λαμβϊνει χώρα η διδακτικό και μαθηςιακό διαδικαςύα, Το ςύςτημα δύνει ϋμφαςη ςτην εςτύαςη πϊνω ςτα (ϋκδηλα) μαθηςιακϊ αποτελϋςματα, τα οπούα ςυνηγορούν για την αποτελεςματικότητα τησ διδακτικόσ ςτρατηγικόσ. ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 42

43 Τϋλοσ ενότητασ κλεύςιμο (ανϊπτυξη μνόμησ μεταφορϊ μϊθηςησ) Το ςύςτημα επιτρϋπει προςωρινό τερματιςμό ανϊλογα με την επύδοςη και μόνιμο τερματιςμό που βαςύζεται ςτην επύδοςη του μαθητό. Το ςύςτημα επιτρϋπει την αποθόκευςη των δεδομϋνων του χρόςτη και την επανεμφϊνιςό τουσ ςτην επανεκκύνηςη. Το ςύςτημα προςφϋρει εξαγωγό ςυμπεραςμϊτων και αποτελεςμϊτων καθώσ και αξιολόγηςη ςυμπεραςμϊτων αποτελεςμϊτων. Το ςύςτημα προςφϋρει προοπτικϋσ για την ανϊπτυξη μνόμησ και τη μεταφορϊ τησ μϊθηςησ, τη δυνατότητα δηλαδό των γνώςεων που ϋχουν αποκτηθεύ ςε ϊλλα πλαύςια. ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 43

44 Γενικϋσ κατηγορύεσ εκπαιδευτικού λογιςμικού & Θεωρύεσ Μϊθηςησ Υποιογηζηηθά Περηβάιιοληα γηα ηε Δηδαζθαιία & ηελ Αλζρώπηλε Μάζεζε Λνγηζκηθά θιεηζηνύ ηύπνπ Λνγηζκηθά αλνηθηνύ ηύπνπ Σσζηήκαηα Καζοδήγεζες θαη Δηδαζθαιίας Σσζηήκαηα Έθθραζες, Αλαδήηεζες θαη Επηθοηλωλίας ηες Π ιεροθορίας Σσζηήκαηα Μάζεζες κέζω Αλαθάισψες, Δηερεύλεζες θαη Ο ηθοδόκεζες Θεωπία ηος Σςμπεπιθοπιζμού Θεωπία επεξεπγαζίαρ ηηρ π ληποθοπίαρ Κοινωνικοπ ολιηιζμικέρ Θεωπίερ Θεωπίερ ηος οικοδομιζμού και ηος κοινωνικού οικοδομιζμού ΤΠΕ και Εκπαύδευςη, Β. Κόμησ 44