Η Ενέργεια στο ΑΕΙΦΟΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ. Γιώργος Παυλικάκης Δρ Περιβαλλοντικών Επιστημών Σχολικός Σύμβουλος Φυσικών

Transcript

1 Η Ενέργεια στο ΑΕΙΦΟΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Γιώργος Παυλικάκης Δρ Περιβαλλοντικών Επιστημών Σχολικός Σύμβουλος Φυσικών

2 Αειφόρο Ελληνικό Σχολείο Όλοι νοιαζόμαστε, όλοι συμμετέχουμε Ένα σχολείο κοινότητα

3 Οι Οκτώ Πυλώνες του Ελληνικού Αειφόρου Σχολείου 1. Δημοκρατία, συμμετοχή και ένταξη στο σχολείο 2. Η βελτίωση του πλαισίου μάθησης 3. Η προαγωγή του πολιτισμού και των τεχνών στο σχολείο 4. Το αειφόρο κτίριο και ο σχολικός κήπος στο σχολείο 5. Η πολιτική για την εξοικονόμηση ενέργειας και τις μετακινήσεις από και προς το σχολείο. Ενεργειακή αποτύπωση του σχολείου 6. Η ορθολογική διαχείριση του νερού, των υλικών και των απορριμμάτων 7. Η προαγωγή της υγείας στο σχολείο 8. Από την τοπική στην πλανητική κλίμακα

4 Γιατί μας απασχόλησε το ζήτημα της ενέργειας;

5 Το ενεργειακό ζήτημα επιτείνεται: - συνεχιζόμενη αύξηση του πληθυσμού - διάδοση και υιοθέτηση του υπερκαταναλωτικού τρόπου ζωής Η διαχείριση των ενεργειακών αναγκών είναι σημαντική: - για την οικονομία μας - για την ποιότητα ζωής των πολιτών Απαιτείται: αναπροσανατολισμός των επιλογών μας σε κοινωνικό και ατομικό επίπεδο προς την κατεύθυνση της Αειφόρου Ανάπτυξης

6 Ως γνωστόν Η ενέργεια παρουσιάζεται με πολλές μορφές όπως μηχανική, χημική, πυρηνική, κλπ, αλλά η πλέον χρησιμοποιούμενη μορφή ενέργειας είναι η ηλεκτρική ενέργεια. Η ενέργεια παράγεται από ανανεώσιμες ή μη ανανεώσιμες πηγές, δεν χάνεται αλλά μετατρέπεται από τη μια μορφή στην άλλη

7 Στη χώρα μας, όπως και σε πολλές άλλες χώρες οι πλέον διαδεδομένες πηγές παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας είναι τα ορυκτά καύσιμα όπως ο λιγνίτης, ο λιθάνθρακας, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Πρόβλημα: έξαρση του φαινομένου του θερμοκηπίου και υπερθέρμανση του πλανήτη, Αποτέλεσμα: κλιματική αλλαγή Συνέπειες: - στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον - εμφάνιση ασθενειών - περιβαλλοντικοί πρόσφυγες

8 Αναζητούνται τρόποι που με τη βοήθεια της Τεχνολογίας να αξιοποιούνται περισσότερο οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ήλιος, αέρας και νερό. Η χρήση τους συμβάλλει στη μείωση της εξάρτησης από τις μη ανανεώσιμες μορφές ενέργειας και είναι συμβατή με την έννοια της αειφόρου ανάπτυξης.

9 Για τους παραπάνω λόγους

10 Είναι επιτακτική η ανάγκη για τον περιορισμό της σπατάλης ενέργειας σε ατομικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο με: την ανάπτυξη συνείδησης ατομικής οικονομίας, τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων, τον περιορισμό της σπατάλης ενέργειας για μεταφορές, τη βελτίωση της ενεργειακής επάρκειας, ώστε με λιγότερη ενέργεια να διεκπεραιώνεται η ίδια εργασία, την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών παραγωγής και διαχείρισης της ενέργειας, τον περιορισμό της χρήσης μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την αύξηση της συμμετοχής των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στον ενεργειακό σχεδιασμό

11 Στο Αειφόρο Ελληνικό Σχολείο ενημερώνουμε και ευαισθητοποιούμε

12 Μερικά στοιχεία

13 Τι μας απασχολεί όσον αφορά στην ενέργεια; Χρήση και επάρκεια ενέργειας τι συμβαίνει; Χρήση φυσικών πόρων γίνονται, άραγε, οι οικονομίες μας πιο παραγωγικές; Κατανάλωση στα νοικοκυριά πόσο σημαντική είναι; Μεταφορές, τρόφιμα και δόμηση οι πλέον σημαντικές περιοχές της κατανάλωσης Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ μεγάλη πρόκληση της κλιματικής αλλαγής. Αλλάζοντας τον τρόπο σκέψης μας γύρω από τις πολιτικές για το περιβάλλον. Η τεχνολογική πρόοδος θα δώσει λύση στο πρόβλημα; 13

14 Μειώνουμε τη χρήση ενέργειας; Χρησιμοποιούμε την ενέργεια πιο αποτελεσματικά; Η οικονομική μεγέθυνση απαιτεί λιγότερη πρόσθετη κατανάλωση ενέργειας, κυρίως λόγω των δομικών αλλαγών στην οικονομία. Εντούτοις, η συνολική κατανάλωση ενέργειας αυξάνεται ακόμη Η συνολική κατανάλωση ενέργειας στην Ευρώπη των 25 αυξήθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό λίγο πιο κάτω από 0.7 % την περίοδο , ενώ το ΑΕΠ αυξήθηκε με μέσο ετήσιο ρυθμό 2 %. Ως αποτέλεσμα, η συνολική ενεργειακή ένταση στην Ευρώπη των 25 μειώθηκε με μέσο ρυθμό 1.3 % ανά έτος. Παρ όλη αυτή τη σχετική σύζευξη της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας και της οικονομικής μεγέθυνσης, η συνολική κατανάλωση ενέργειας αυξήθηκε 8.4 % σ αυτήν την περίοδο.

15 18 % εκπομπών GHG Εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (GHG): οι τρεις πιο σημαντικές περιοχές της κατανάλωσης 29 % των εκπομπών GHG 19 % των εκπομών GHG Τροφή Δόμηση Μετακίνηση Οι περιβαλλοντικές πιέσεις από αυτές τις τρεις, κατά προτεραιότητα, περιοχές αποτελούν τα 2/3 των συνολικών πιέσεων 15

16 t CO2-eq. GHG per cap Φαγητό και ποτό (ca. 2 t CO 2 -eq. GHG/cap) eating & drinking restaurants; 0.2 electricity; food products and beverages + agricultural products;

17 17 Τι μπορούμε να κάνουμε στην περιοχή φαγητό και ποτό ; Θετική τάση για βελτιώσεις:!! Αλλαγή στη διατροφή: λιγότερα ζωικά προϊόντα (π.χ. μοσχάρι, γαλακτοκομικά) Λιγότερα απορρίμματα τροφών: περίπου το 1/3 της τροφής πετιέται στα σκουπίδια. Η μείωση των απορριμμάτων από τις τροφές συνεπάγεται λιγότερες πιέσεις από την παραγωγή. Οφέλη από την αποτελεσματικότητα της παραγωγής: γεωργία (λιγότερα λιπάσματα, διαχείριση της λίπανσης), περιορισμός της τρέχουσας μικτής παραγωγής Βιομηχανία επεξεργασίας τροφίμων (λιγότερη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας) Οφέλη από την αποτελεσματικότητα της αποθήκευσης και παρασκευής φαγητού στον μεταποιητικό τομέα, τα εστιατόρια, τα ιδιωτικά νοικοκυριά

18 Δόμηση Στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Περιβάλλοντος, ο κτιριακός τομέας καταναλώνει περίπου το 35% της συνολικής ενέργειας σε εθνικό επίπεδο και είναι υπεύθυνος για την παραγωγή του 40% του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπεται στην ατμόσφαιρα

19 Δράσεις κατά προτεραιότητα στη δόμηση και τις υποδομές Θετική τάση για βελτιώσεις :!! Θέρμανση των κτιρίων και ζεστό νερό: π.χ. θερμική μόνωση, χρήση ηλιακών θερμοσιφώνων Οφέλη από την αποτελεσματικότητα στη βιομηχανία οικοδομικών υλικών (περιλαμβανομένων και εναλλακτικών οικοδομικών υλικών) Μείωση των νέων οικοδομών και υποδομών Αντιστροφή των τάσεων για μεγαλύτερα διαμερίσματα, μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα και κτίρια γραφείων 19

20 Tonnen THG pro Kopf Μεταφορές προσώπων και αγαθών (ca. 1,9 t CO 2 -eq. GHG/cap) transport of persons & goods vehicles (manufact.); 0.4 transport services; car driving private households;

21 Δράσεις σχετικές με τις μεταφορές προσώπων και αγαθών Θετική τάση για βελτιώσεις :!! Καλύτερη αποτελεσματικότητα των καυσίμων των οχημάτων Προσπάθειες / πρωτοβουλίες για μείωση της μεγέθυνσης των μεταφορών (ειδικά των ιδιωτικών) 21 Καλύτερη οργάνωση των δημόσιων μεταφορών

22 Η τεχνολογία θα λύσει το πρόβλημα; / 1 Τα σημερινά αυτοκίνητα είναι καθαρότερα και οικονομικότερα όσον αφορά στα καύσιμα, απ ότι ήταν πριν 15 χρόνια, (σκούρο πράσινο) αλλά... Ο αριθμός των αυτοκινήτων στο δρόμο έχει υπερδιπλασιστεί... Οι άνθρωποι οδηγούν περισσότερο (ανοικτή πράσινη γραμμή) εξαιτίας του lifestyle... Έτσι, έχουμε μεγαλύτερες επιπτώσεις από τις μεταφορές (μπλε γραμμή) 22

23 Η τεχνολογία θα λύσει το πρόβλημα; / 2 Τα σημερινά πλυντήρια, οι τηλεοράσεις και τα πλυντήρια πιάτων είναι πιο αποτελεσματικά απ ότι 15 χρόνια πριν, (διακεκομμένες γραμμές) αλλά... Οι αριθμοί των χρησιμοποιούμενων συσκευών έχουν αυξηθεί δραματικά (συνεχής γραμμή) Έτσι, έχουμε μεγαλύτερη κατανάλωση ηλεκτρισμού (κόκκινη γραμμή) 23

24 Πρέπει να μειωθεί το οικολογικό μας αποτύπωμα 1. (Ελληνικά) 2. (Αγγλικά, Γαλλικά, ισπανικά κ.ά) 3. (Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά) 4. Για υπολογισμό: ofootprint.htm Click on: Latest version (MS Excel file)

25 UNEP: Η πρόκληση αλλά και το κλειδί: η διαφορετική και αποτελεσματική κατανάλωση και χρήση της ενέργειας Σε πολλές περιπτώσεις χρειάζεται: η αναδιανομή της δυνατότητας για κατανάλωση Παράγων 4: Πρέπει τις επόμενες δεκαετίες να ζήσουμε δύο φορές καλύτερα, χρησιμοποιώντας τους μισούς από τους πολύτιμους φυσικούς πόρους. Παράγων 10: Πρέπει να εργαστούμε προς την κατεύθυνση της βελτίωσης κατά δέκα φορές της παραγωγικότητας των φυσικών πόρων στις βιομηχανικές χώρες, μέχρι το 2050 Τα σχέδια παραγωγής και κατανάλωσης θα γίνουν πιο αποτελεσματικά αν επιδιώξουμε ίση πρόσβαση στους φυσικούς πόρους για όλους αλλά και τα ίδια όρια στην πρόσβαση για όλους.

26 Στο Αειφόρο Ελληνικό Σχολείο αποτυπώνουμε ενεργειακά το σχολείο μας

27 Στο Αειφόρο Ελληνικό Σχολείο καταστρώνουμε σχέδια και προχωράμε σε δράσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας

28

29 Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας!