دانشگاه آزاد اسالمي واحد علوم و تحقيقات. رساله دكتري رشته شيالت (Ph.D) موضوع:

Transcript

1 أ

2 دانشگاه آزاد اسالمي واحد علوم و تحقيقات رساله دكتري رشته شيالت (Ph.D) موضوع: تعيين خصوصيات زيستي و برآورد پارامترهاي پويايي جمعيت ماهي کوتر مواج putnamae( )Sphyraena در خليج فارس )آبهاي استان هرمزگان( استادان راهنما دكتر تورج ولي نسب دکتر شهال جميلي استاد مشاور دکترعباس متين فر نگارنده: فلورا محمدي زاده سال تحصيلي: ب

3 سپاسگزاري: بدينوسيله از زحمات بي دريغ اساتيد راهنما جناب آقاي دکتر ولي نسب كهه بهدون راهنماييههاي ايشهان قهادر بهه انجام ايهن تحقيهن ندهودم هم نهين سهرکار خهاند دکتهر جميلهي تشهرر فهراوان و قهدر دانهي مهي نمهايدح از زحمهات اسهتاد بزرگوار جناب آقاي دکتر متين فهر کهه بها راهنماييههاي ارزشمندشهان اينجانهب رادر انجهام ايهن تحقيهن ههدايت نمودنهد سپاسهههگزاري مهههي نمهههايدح ازاسهههاتيد محتهههرم جنهههاب آقهههاي دکترکيمهههرام جنهههاب آقهههاي دکتهههر سهههل اني جنهههاب آقهههاي دکترشمسايي جنهاب آقهاي دکترکايميهان جنهاب آقهاي دکترپه يرا كهه بها مسهاعدتها و راهنماييههاي ارزشمندشهان هي مسير تحقين را بر من آسان نمودند کمال تشرر و قدر داني دارمح ازاسههاتيد محتههرم حههامي تحقيههن جنههاب آقههاي دکتههر دهقههاني معاونههت محتههرم پسوهشههي دانشههگاه آزاد اسههالمي واحههد بندرعداس جناب آقاي دکتر مرتضوي رياست محترم پسوهشرده اکولوژي خليج فارس و درياي عمهان کارشناسهان ارشد محترم پسوهشرده اکولوژوي خليج فهارس و دريهاي عمهان جنهاب آقهاي مهنهدس کمهالي جنهاب آقهاي مهنهدس سهاررپور جنهاب آقهاي مهنهدس شهجاعي جنهاب آقهاي مهنهدس درويشهي جنهاب آقهاي مهنهدس بهزادي جنهاب آقهاي مهنهدس رامشهي جنهاب آقهاي مهنهدس بهپوري سهرکار خهاند مهنهدس سهراجي سهرکار خهاند مهنهدس محدهي كهه بها حمايتها و مساعدتهاي همه جانده مشوق و ياراي انجام اين تحقين بودند تشرر فراوان داشته وبدينوسيله از تمامي زحماتشان قدرداني مينمايدح ازهمراران محترم در اجراي پروژه جناب آقاي مهندس توکلي کلور سرکارخاند مهندس خهاج کهرام الهديني سهرکار خاند مهندس خاتمي سرکارخاند مهندس کوپشي جناب آقاي مهندس حريمهي جنهاب آقهاي مهنهدس خواجهه نهوري جناب آقاي سدحاني جناب آقاي مهنهدس اسهد جنهاب آقهاي مهنهدس حسهين پهور جنهاب آقهاي مهنهدس عليهزاده جناب آقاي مهندس حسنی پور که مشكالت انجام اين تحقين را برمن سهل نمودند کمال تشرر و قدر داني را دارمح " در پايان بر خود رزم مي داند از زحمات کليه دوستاني که در ي اين تحقين اينجانب راياري نموده و سهوا نامشان از قلد افتاده است ضمن پوزش تشرر و قدر داني نمايدح ج

4 تقديد به : روح پاك استاد گرانقدر مرحوم دکترامين کيوان بنيانگ ار علوم شيالتي در ايران روح بزرگ و متعالي پدر عزيز و بزرگوارم اي پدر جاي تو هميشه در بين ما خالي است دايي مهربان و عزيزم جناب آقاي صدرا ححح عظيمي گهوهر كسب موفقيت درمراحل مختلف زندگيم بوده است. حمايتهااي باي درياي ايشااب سابب مادرفداکارومهرباند گذشت و صبر در زندگي درس بزرگي است كه از ايشاب آموختم. خواهران مهرباند با دلسوزي فراواب همواره ياراي من در در تمام سخيتهاي زندگي بوده اند. - تمامي آناني كه موجب موفقيت من در انجام اين تحقيق بوده اند. د

5 ص 5 فهرست م الب چكيدهححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 1 مقدمهححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 3 فصل اول : کليات 1-1 تحقيقات انجام شده در ايرانححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح تحقيقات انجام شده در كشورهاي ديگرحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح رده بنديححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح ريختشناسي Morphologyحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح رنگححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح يدححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح كوترماهيان من قه 51 FAO )غرب اقيانوس هند(حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح كوتر چشد درشت Sphyraenaححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح forsteri كوتر دهان زرد Sphyraenaحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح obtusata كوتر ساده Sphyraenaحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح jello كوتر مواج Sphyraenaحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح putnamae پراكنش جهانيححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 19 فصل دوم : مواد و روش کار 1-2 تعيين محل و نحوه نمونهبرداريححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح عمليات زيستسنجيحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح رژيد غ اييحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح ول نسدي روده Gut) Relative )ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح Lenght of شاخص معدي-بدني GastroSomatic (حححححححححححححححححححححححححححححح Index( GaSI شاخص چاقي ( f k )حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح درجه پر بودن معده) FI (حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح تعيين شاخص خالي بودن معده ( CV )حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح ارجحيت غ اييححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح توليد مثلحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح آماده سازي و تهيه برش از غدد جنسيحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح مراحل آمادهسازي بافت گنادها جهت تهيه برشحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 30 I -آبگيري Dehydrationححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 30 II -شفاف كردن و الكلگيري Clearingحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 30 -III آغشتگي به پارافين wax) Impregnation )حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح with 30 -IV قالبگيري Blockingححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح توصيف مراحل باروريححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح مرحله نابالغ ( Immature )حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح اولين نشانههاي رشد و نمو گناد( Development (First signs of ححححححححح فاز استراحت) phase Resting )حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح مرحله پيشرفته ( Development Advanced )ححححححححححححححححححححححححححححححححححححح بالغ ( Mature )ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 31 ه

6 رسيده ( Ripe )ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح تخد ريخته ( Spent )ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح شاخص کددي ) HSI (حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح شاخص رسيدگي جنسي ) GSI (ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح تعيين هدآوريحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح هدآوري نسديحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح م العه ق ر تخمک حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح تعيين ول ماهي در زمان بلوغححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح تعيين نسدت جنسيححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح راب ه ول و وزن ماهي ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح تعيين پارامترهاي پويائي جمعيت حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 34 فصل سوم : نتايج 1-3 آناليز آماري داده هاي ولي و وزنيحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح توزيع فراواني ولي ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح فراواني وزنيححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح راب ه ول کل و چنگالي با وزن کل ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح راب ه ول کل - وزن کل بدن ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح راب ه ول چنگالي- وزن کل بدن حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح شاخص چاقي ( f ) K حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح نتايج حاصل از بررسيهاي تغ يه ماهي کوتر مواج در استان هرمزگان ححححححححححححححححححح شاخصههههههههههههههههها FI,CV حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح ول نسدی روده RLGححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح ارجحيت غ اييحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح توليد مثلححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح مشاهده غدد جنسي و شناخت مراحل باروريححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح ماده نابالغ )مرحله 1 (ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح ماده بالغ در حال استراحت )مرحله 2 (ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح ماده بالغ رسيده )مرحله 3 (ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح ماده بالغ آماده تخمريزي )مرحله 4 (ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح ماده در حال تخمريزي )مرحله 5 (حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح ماده تخمريزي کرده )مرحله 6 (ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح دوره تخمريزي حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح محاسده شاخص کدد ) HSI (ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 63 )LM ول ماهي در زمان بلوغ( حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح تعيين نسدت جنسيحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح ميزان هد آوريححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح ق ر تخمکححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح تعيين پارامترهاي پويايي جمعيتححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 72 فصل چهارم : بحث 1-4 آناليز آماري ول کل و چنگالي ماهي کوتر مواجحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح آناليز آماري وزن کلححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح ارتدا ول و وزن ماهي کوتر مواجحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح نوسانات رشدححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 77 و

7 5-4 شاخص چاقی ( f K (حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح رژيد غ اييحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح توليد مثلححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح فصل تخمريزي ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح فراواني مراحل مختلف رسيدگي جنسي ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح شاخص کددي ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح هد آوري ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح راب ه ميزان هد آوري و ول و وزن ماهي کوتر مواج حححححححححححححححححححححححححححححح ق ر تخمک حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح ول در زمان بلوغ جنسی) )LM 50 ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح نسدت جنسيحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح پارامترهاي پويايي جمعيتحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 86 نتيجه گيري و پيشنهاداتححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 89 پيوستهاحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 90 فهرست منابع حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 101 ز

8 فهرست جداول جدول 1-1 :آمار صيد كوترماهيان در غرب اقيانوس هند )من قه 51 صيادي (حححححححححححح 21 جدول 2-1: ميزان صيد كوترماهيان). sp )Sphyraena در آبهاي جنوب ايران ححححححححححححححح 22 جدول 1-3: آناليزآماري داده هاي ولي و وزني ماهي کهوتر مهواج در آبههاي خلهيج فهارس-اسهتان هرمزگان ) ( حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 38 جدول 2-3: تغييرات FI, CV در ماهي کوتر مواج به تفريک جنس و ماه در آبهاي خليج فهارس - استان هرمزگان ) (حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 51 جهدول 3-3 : آنهاليز آمهاري شهاخص هول نسهدي روده RLG مهاهي کهوتر مهواج در آبههاي خلهيج فارسحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 52 جدول 4-3 :فراواني مراحل مختلف رسيدگي جنسي ماهي کوتر مواج جنس ماده به تفريهک مهاه در آبهاي خليج فارس - استان هرمزگان ) (حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 62 جدول 5-3: فراواني نسدي مراحل مختلف رسيدگي جنسي ماهي کوتر مواج جنس ماده بهه تفريهک ماه در آبهاي خليج فارس - استان هرمزگان )آبان 85 تا آبان 86 (حححححححححححححححححححححححححححححححح 62 جهدول 6-3 : آنهاليز آمهاري شهاخص گنهادي ) GSI (مهاهي کهوتر مهواج جهنس مهاده در آبههاي خلهيج فارس- استان هرمزگان) (حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 64 جههدول 7-3 : آنههاليز آمههاري شههاخص گنههادي )GSI( مههاهي کههوتر مههواج جههنس نههر در آبهههاي خلههيج فارس- استان هرمزگان ) (ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 64 جدول 8-3 : آناليز آماري شاخص گنادي )GSI( ماهي کوتر مهواج جنسههاي نهر و مهاده در آبههاي خليج فارس- استان هرمزگان ) (حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 64 جدول 9-3 : نسدت جنسي و آزمون Chi-square ماهي کوتر مواج در آبهاي استان هرمزگان به تفريک ماه )با حدود ا مينان 95 %(حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 67 جههدول 10-3 :آنههاليز آمههاري ميههزان همههيوري مههاهي کههوتر مههواج در آبهههاي خلههيج فههارس - اسههتان هرمزگانححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 69 جدول 11-3 : پارامترهاي پويايي جمعيت ماهي کوتر مواج در استان هرمزگانححححححححححححححححححح 73 ح

9 فهرست نمودارها نمودار )1-3(: فراوانههي ههول کههل مههاهي کههوتر مههواج جههنس مههاده در آبهههاي خلههيج فههارس-اسههتان هرمزگان).. 39 نمودار )2-3(: فراواني ول کل ماهي کوتر مواج جنس نر در آبهاي خليج فارس-استان هرمزگان ( ( نمودار) 3-3 (: فراواني ول چنگهالي مهاهي کهوتر مهواج جهنس مهاده در آبههاي خلهيج فهارس ) ) ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 40 نمهودار) 4-3 (: فراوانهي هول چنگهالي مهاهي کهوتر مهواج جهنس نهر در آبههاي خلهيج فهارس ) )ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 40 نمههودار) 5-3 (: فراوانههي وزن کههل مههاهي کههوتر مههواج جههنس مههاده در آبهههاي خلههيج فههارس ) )1385 نمههودار) 6-3 (: فراوانهههي وزن کههل مهههاهي کهههوتر مههواج جهههنس نهههر در آبهههاي خلهههيج فهههارس ) (حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 41 نمهههودار) 7-3 (: راب هههه هههول کهههل م وزن کهههل مهههاهي کهههوتر مهههواج جنسههههاي نرومهههاده دراسهههتان هرمزگان نمودار) 8-3 (: راب ه ول کل م وزن کل ماهي کوتر مهواج جهنس مهاده در اسهتان هرمزگهان ) (حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 43 نمهودار) 9-3 (: راب هه هول کهل م وزن کهل مهاهي کهوتر مهواج جهنس نهمر در اسهتان هرمزگهان ) (حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 44 نمهودار) 10-3 (: راب هه هول چنگهالي م وزن کهل مهاهي کهوتر مهواج جنسههاي نرومهاده در اسهتان هرمزگانحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 45 نمودار) 11-3 (: راب ه ول چنگالي م وزن کهل مهاهي کهوتر مهواج جهنس مهاده در اسهتان هرمزگهان ) (ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 46 نمهودار) 12-3 (: راب هه هول چنگهالي م وزن کهل مهاهي کهوتر مهواج جهنس نهمر دراسهتان هرمزگهان ) (ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 46 نمودار) 13-3 (:تغييرات ميانگين شهاخص چهاقي مهاهي کهوتر مهواج جهنس مهاده بهه تفريهک مهاه در آبهاي خليج فارس ) (حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 47 نمهودار) 14-3 (:تغييهرات ميهانگين شهاخص چهاقي مهاهي کهوتر مهواج جهنس نهمر بهه تفريهک مهاه در آبهاي خليج فارس ) (ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 48 نمودار) 15-3 (:تغييرات ميانگين شاخص چاقي ماهي کوتر مواج جنسهاي نروماده به تفريک مهاه در آبهاي خليج فارس ) (حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 48 نمودار) 16-3 (: تغييرات شاخص پري روده )وزن محتويات روده( ماهي کوتر مواج جنس ماده به تفريک ماه ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 50 نمودار) 17-3 (: تغييرات شاخص پري روده )وزن محتويات روده( ماهي کوتر مهواج جهنس نهر بهه تفريک ماهححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 50 نمودار) 18-3 (: تغييرات شاخص پري روده )وزن محتويات روده( ماهي کوتر مواج جنسهاي نرو ماده به تفريک ماهحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 50 نمودار) 19-3 (: روند تغييرات شاخصها FI,CV به تفريک ماه در جنسها نروماده در ماهی کوتر مواج حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 52 نمودار) 20-3 (: فراواني نسهدي مراحهل مختلهف رسهيدگي جنسهي مهاهي کهوتر مهواج جهنس مهاده بهه تفريک ماهححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 63 ط

10 ح( نمودار) 21-3 (: تغييرات ميانگين شاخص گنادي ماهي کوتر مواج جنس ماده به تفريک ماه ) نمودار) 22-3 (: تغييرات ميانگين شاخص کددي ماهي کوتر مواج جنس ماده به تفريک ماه ) (ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 65 نمودار) 23-3 (: تغييرات ميانگين شاخص گنادي و کددي ماهي کوتر مهواج جهنس مهاده بهه تفريهک ماهححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 65 نمههههههههودار) 24-3 (:درصههههههههد فراوانههههههههي مههههههههاده هههههههههاي بههههههههالغ در انههههههههدازه مختلههههههههف مههههههههاهي کوترمواجحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 66 نمهودار) 25-3 (: درصهد تعهداد ماهيهان کهوتر مهواج نهر و مهاده بهه تفريهک ماه)آبهان 85 تها آبهان 86 ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 68 نمهودار )26-3(: راب هه هول چنگهالي و ههد آوري م لهن مهاهي کهوتر مهواج در اسهتان هرمزگهان ) (ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 70 نمههودار )27-3(: راب ههه وزن و هههد آوري م لههن مههاهي کههوتر مههواج در اسههتان هرمزگههان ) (ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 70 نمودار) 28-3 ) : درصد فراواني ق ر تخمک ماهي کوتر مواج در آبهاي خليج فارس) (ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 71 ي

11 فهرست اشرال شرل) 1-1 ( : forsteri Sphyraenححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 15 شرل) 2-1 ( : obtusata Sphyraenaححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 16 شرل) 3-1 ) : jello Sphyraenaحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 17 شرل (4-1( : putnamae Sphyraenaحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 18 شرل )1-2(: اندازه گيري ول ماهي کوتر مواج Sphyraenaحححححححححححححححح 26 putnamae شرل ) 2-2 (:اندازه گيري وزن دستگاه گوارش همراه با محتوياتحححححححححححححححححححححححححححححححححح 26 شرل) 1-3 (:تره ماهيان يافت شده در معده ماهي کوتر مواجححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 53 شرل) 2-3 (:ماهي الل يافت شده در معده ماهي کوتر مواجحححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 54 شرل) 3-3 (:ق عات ماهي موجود در معده ماهي کوتر مواجححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 54 شرل) 4-3 (:ماهي پنجزاري خارج شده از معده ماهي کوترمواجححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 54 شرل) 5-3 (:ماهي پرنده يافت شده در معده ماهي کوترمواجححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 54 شرل) 6-3 (:تره اي از پنجزاري ماهيان به عنوان عمه ماهي کوتر مواجححححححححححححححححححححححح 55 شرل) 7-3 (:بزماهي Mullidae تغ يه شده توسط ماهي کوتر مواجححححححححححححححححححححححححححححححح 55 شرل) 8-3 (:فانوس ماهي Myctophidae خارج شده از معده ماهي کوتر مواجحححححححححححححح 55 شرل) 9-3 (: پنجزاري ماهي يافت شده در معده ماهي کوترمواجححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 55 شرل )10-3(: تصوير بخشي از بيضه ماهي کوتر مواج )بزرگنمايي 25 برابر (حححححححححححححح 56 شههرل )11-3(: تصويربخشههي از تخمههدان مرحلههه بههاروري 1 در مههاهي کوترمههواج) بزرگنمههايي 25 برابر(ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 58 شرل )12-3(: تخمدان مرحله باروري 2 در ماهي کوتر مواج )بزرگنمايي 25 برابر (حححححححح 58 شرل) 13-3 (: تخمدان مرحله باروري 3 در ماهي کوتر مواج )بزرگنمايي 100 برابر (حححححح 59 شرل )14-3(: تخمدان مرحله باروري 3 در ماهي کوتر مواج )بزرگنمايي 10 برابر (ححححححح 59 شرل) 15-3 (: تخمدان مرحله باروري 4 در ماهي کوتر مواج )بزرگنمايي 100 برابر (حححححح 60 شرل )16-3(: تخمدان مرحله باروري 5 در ماهي کوتر مواج )بزرگنمايي 100 برابر (ححححح 60 شرل )17-3(: تخمدان مرحله باروري 6 در ماهي کوتر مواج)بزرگنمايي 50 برابر ححححححححححح 61 شههههههرل )1-4(: A -تشههههههريم سههههههاختمان فههههههک درbarracuda B- Sphyraena عملرههههههرد فرينbarracuda Sphyraena در عمل گاز گرفتن اقتداس از )2008 al., (Grubich, et ححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 81 شرل )2-4(: فرين وموقعيت قرار گرفتن دندانها درputnamae Sphyraena ححححححححححححححح 81 فهرست نقشه ها نقشه 1 : پراكنش جهاني ماهي كوتر مواجححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 20 نقشه 2: من قه نمونه بهردار مهاهی کهوتر مهواج ( putnamae Sphyraena (در آبهها اسهتان هرمزگان ) (حححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححححح 24 ك

12 چكيده: بررسي خصوصيات زيس يت و برآورد پارامترهاي 1 جمعيت پويايي ماهي کوتر مواج putnamae) (Sphyraema از آبااب مااه 1385 تاا آبااب 1386 باه مادت 13 مااه در آبهااي اساتاب هرمزگاب صورت پذيرفت. تعداد 486 عدد ماهي کوتر مواج مورد زيست سنجي کالبد شکافي و بررسي زيس يت مثل و...( قرار گرفت و تعداد 3094 عادد مااهي ني زا ( تغذيه تولي دا باه جهات بارآورد پارامترهااي رشاد و مارو و ميار ماورد سانجق قارار گرفتند.نموناه هاا از ساه من قاه بندرلنگاه بنادرعباس و بنادر جاساع جما آوري شدند. کمتارين و بيشاترين طاوک کال و وزب گرم بوده است. بررسيه يا مشااهده شاده 11/7 و 135 ساانتي متار و 8/03 و 4140/0 RLG= داده بودند. تغذيه اي نشاب داد که اين ماهي با دارا باودب مياانگين طاوک نسابي روده ±0/002 0/34 گوشتخوار )ماهي خاوار( شاديد باوده و بايق از %98 محتوياات معاده را ماهيااب تشاکيل بررسي تغييرات شاخص خالي بودب معده با مقدار CV=47/3% نشااب از تغذياه متوسا ايان آبازي دارد. ميزاب تغذيه در اسفند ماه )قبل از تخمريزي( افزايق مي يابد و در خرداد و شهريور ماه )همزماب با زماب تخمريزي( کاهق مي يابد. از نظر توليد مثلي اين ماهي داراي دو اوج تخمريزي در ارديبهشت و شهريور است کاه تخمري زيا اصلي آب در ارديبهشت است. نسبت جنسي نر : مااده برابار 1 : 1/2 و ميازاب X 2 برابار 2/11 باود که اختالف معني داري با س ح قابل انتظار 1 : 1 نشاب نداد (0/05 > P). ميانگين هم آوري م لاق و نسبي اين ماهي به ترتيب ± / /1 و 1097/7± 94/3 به واحد وزب بدست آمد.کمترين و بيشترين ق ر تخمع رسيده 200 و 750 ميکاروب و مياانگين آب ±0/ /10 ميکروب بود. مقدار L M50 ماهي کوتر مواج 54/01 سانتيمتر محاسبه شاد بعباارتي ديگار از نظار ماديريت شايال يت ماهياب کوچکتر از 54/01 سانتيمتر نبايد صيد شوند. ميزاب R 2 محاسبه شده در راب ه هاي طوک وزب کل نشاب دهنده همبستگي شديد بين طوک و وزب اين ماهي است و راب ه بدست آمده شامل w= 0/0071 FL بوده است. 2/9295 شااخص k بااراي اياان مااهي در مناااطق جاساع بناادرعباس و بنادر لنگاه بااه ترتي باا و 0/46 بر ساک و شاخص FL آب نيز در منااطق ماورد نظار بترتي با 0/37 0/ و 134 ساانتي

13 متر تخمين زده شدند. ضريب رشد )مونرو( براي مناطق فوق الاذکر باه ترتياب 3/647 3/601 و 3/917 محاسبه شد و در مناطق مورد بررسي اختالف معني داري بين جمعيتها مشاهده نشد. مقدارضاريب مارو و ميار کال (Z) 0/76 1/12 و 1/07 بار سااک مقدارضاريب مارو و مي را طبيع ياا (M) 0/46 0/63 و 0/70 باار ساااک وضااريب ماارو و مياار صاايادي (F) 0/30 0/49 و 0/37 بر ساک بدست آمد. مقدارميانگين ضريب بهره برداري E محاسبه شده برابر 0/39 بر ساک که نشاانگر آب اسات کاه ايان گونه از آبزياب کمتر بهره برداري شده بوده و فشار صيادي زيادي بر روي آب وجود ندارد. بيشترين ميزاب بهره برداري در بندرعباس و کمتارين ميازاب بهاره بارداري در من قاه بندرلنگاه ماي باشد. 2

14 مقدمه: نياز روزافزوب بشار باه ماواد پروت ين يا كاه در ارار افازايق ساري جمعيات بوقاو ميپيونادد گرايق مردم را به استفاده بيشتر از مناب زيس يت آ يب در پي داشته است. بر هماين اسااس در كشاورهايي كاه داراي گسترههاي آبي مرتب با درياي آزاد هستند صياداب براي صيد آبزياب تالش بيشتري را انجاام ميدهند. شراي زيست محي ي مناسب در خليج فاارس باعاگ گردياده کاه ايان من قاه آباي محاي زيسات گوناه ه يا متعددي از آبزياب مناطق گرمسيري و نيمه گرمسيري بوده و به همين دليال مااهيگيري يک يا از قديمي ترين مشاغل مردم اين من قه مي باشد. گونااه هاااي مختلفااي از آبزياااب کفاازي نزديااع بااه کااف صااخره اي جزاياار مرجاااني و همچنااين س حزياب مهاجر در خليج فارس ديده مي شاوند کاه در اصا ال شايال يت باه چناين ترکيب يا ذخااير مرکب Mixed resourses گفته مي شود)نياميمندي.)1369 بر اساس خصوصيات رفتاري آبزياب و شراي محي ي بستر دريا ادوات صيد مختلفي جهت بهره برداري از آبزياب خليج فارس مورد استفاده قرارمي گيرد. ابزارصيد دربيشترمواق به شکل انتخابي عمل ننموده وداراي صيد ضمني مي باشند که ناخواسته در ادوات صيادي ديده مي شوند. آبزيا ين که در اين من قه آباي دياده ماي شاوند داراي فصاوک رشاد زمااب تخمري زيا و زيساتگاههاي متفاوت بوده و در برخي مواق زمااب صايد برخاي گوناه هاا همزمااب باا زمااب توليادمثل و بازساازي گونه هاي ديگري م يا باشاد. چنانچاه فاکتورهااي تغذياه اي و رقابات غاذايي را نياز باه ايان مجموعاه پبچيده واردشود مشکالت مديريتي بر اين ذخاير پيچيده تر مي گردد. هدف اساسي مديريت صيد بهرهبرداري بهينه از ذخاير آبزياب در دراز مدت و حفا گوناهه يا تحات بهرهبرداري در شراي ي اسات كاه تاواب بازساازي ميازاب برداشات شاده را بوسايله تولياد مثال داشاته باشند. براي رسيدب به اين س ح از مديريت بايد يكسري اطالعات اوليه راج به جمعيت ماورد م العاه در دسترس باشد. براي بدسات آوردب ايان اطالعاات از جمعيات باياد باه علام پوياايي شناساي جمعيات كاه وظيفااه آب بررسااي پارامترهاااي رشااد نر هاااي ماارو و مياار احيااا مياازاب تولياادمثل و فراوانااي جمعيت است متوسل گرديد( 1995 (King,. بررسي بيولوژي آبزياب شناخت صحيح از چرخه زندگي آبزي را دربر دارد. 3

15 خانواده كوترماهياب Sphyraenidae معروف به گرو درياا از جملاه ماهيااب ارزشامند و اقتصاادي جنوب ايراب به شمار ميروند مضاافا از گوشات لذياذ باا ارزش غاذايي باا برخوردارند)مهندساين مشاور يکم 1364(. در خالک سنوات اخير ذخاير اين ماهياب تا حد زيادي در سا ح خلايج فاارس و دريااي عمااب افازايق يافتاااه ب وريكاااه جاااز )ولي نسب و همكاراب 1383(. تغييرات در جمعيتهاي گونااهه يا ضمني در شيوهه يا 10 گوناااه غالاااب در ايااان دو اكوسيساااتم آباااي بسااايارمهم محساااوب ميگاااردد ماهياب دريايي تحقيقات وسيعي را در زمينه ارزيا يب ذخاير آناب نياز دارد. مختلفااي از كوترماهياااب در خلاايج فاارس و درياااي عماااب وجااود دارد كاه باه عنااواب صاايد مختلف صيد از جمله تراک كفي قالب و غيره ديده ميشوند. مااهي كوترماواج Sphyraena putnamae باا اسام انگليس يا Sawtooth barracuda از جملاه مهمترين و فراوانترين ماهياب اين خانواده ميباشد با توجاه باه اهميات اقتصاادي ايان مااهي و فقاداب هر گونه اطالعات در اين تحقيق خصوصيات زيس يت استاب هرمزگاب مورد بررسي قرار گرفته است. و محاسبه پارامترهاي پويايي جمعيات آب در 4

16 فصل اوک کليات 5

17 1-1 تحقيقات انجام شده در ايران: -در ساااک 1364 مهندسااين مشاااور يكاام مختصااري در راب ااه بااا اكولااوژي كوترماهياااب در طاار م العات جنوب-ذخاير آبزياب در خليجفارس و درياي عماب ارائه دادند. -نياميمناادي در ساااک 1369 در قالااب بررسااي برخااي از خصوصاايات زيسااتي هشاات گونااه ماهياااب خليجفارس مرور كلي نيز بر خانواده كوترماهياب داشته است. -ولااي نسااب و سااايرين در ساااک باار روي مياازاب تااوده زنااده و صاايد باار واحااد ساا ح كوترماهياب در گزارشات تحت عنواب تعيين ميزاب توده زنده كفزياب خليجفاارس و دريااي عمااب باه روش مساحت جاروب شده م العه نموهاند. -حسيني در ساک 1386 )منتشر نشده ) در پاياب ناماه دكتاري رشاته زيستشناساي درياا خصوصايات زيساتي و بارآورد پارامترهاااي پويااايي جمعياات گوناه كااوتر ساااده Sphyraena jello را درآبهاااي استاب بوشهر بررسي نموده است. - حسيني و همکاراب در ساک 2008 تغذيه و توليادمثل مااهي کاوتر سااده Sphyraena jello را در آبهاي شماک غرب خليج فارس را م العه نموده اند. 2-1 تحقيقات انجام شده در كشورهاي ديگر: -در ساک 1918 Gudger ريختشناسي رفتارهاا و تاريخچاه مااهي Sphyraena barracuda را ماااورد بررساااي قااارار داده اسااات.در ايااان م العاااه رفتارهااااي زيساااتي منجملاااه تغذياااه و جايگااااه سيستماتيع ماهي کوتر بزرو بررسي شده است. Gudger- و Breder در ساک 1928 مقالهاي تحت عنواب كوترماهياب (Sphyraena) خ رناا براي انساب ارائه دادهاند.ايشاب در راب ه با حمله کوترماهياب به انساب تحقيق نموده اند و بيااب کارده اند که تعاداد کماي گازارش از حملاه کاوتر ماهيااب باه انسااب وجاود دارد و خ ار جادي وجاود نداشاته است. Williams- در ساااک 1959 ماهياااب جاان Sphyraena را در آبهاااي غاارب آفريقااا )انگلسااتاب( گزارش نموده است. او در اين تحقيق گونه هاي کوتر ماهياب را در غرب آفريفا معرفي نموده است. Sphyraena در ساک 1961 بر روي نشانهگذاري ماهي كوتر بزرو Springer و McErlean- barracuda م العه نمودهاند. Sphyraena barracuda سيستماتيع و تاريخچه زندگي باراکوداي بازرو 1963 De Sylva- را بررسي نموده است. 6

18 -در سااک 1965 Williams بيولاوژي ماهيااب سا حزي غارب آفريقاا خانوادههااي گايق ماهيااب Caranjidae و كوترماهياب Sphyraenidae را م العه کرده است. Randall- در سااااک 1967 در م العاااه عاااادات غاااذايي ماهيااااب منااااطق مرجااااني غااارب اقياااانوس هند تغذيااه دوگونااه از كوترماهياااب Sphyraena barracuda و Sphyraena picudilla را بررسي و تشريح نموده است. Morton- و Burklew در ساک 1970 بروز مسموميت در ماهي كوتر غارب ساواحل فلوريادا را بررسي کردند. Sylva- De در ساک 1973 يك بررسي مقدماتي بر روي ردهبندي و اكولوژي خانواده كوترماهيااب در اقيانوس هند و درياهاي مجاور انجام داده است. Blaber- در ساک 1982 اكولوژي ماهي كوتر بزرو.S barracuda را تعيين نموده است. Sylva- )1982( De مقالهاي تحت عنواب كوترهاي خ رنا زنده يا مرده ارائه داده است. Sylva- De در ساااک 1984 تكامال راب ااههاي مسااير رشااد و ردهبناادي راسااته كااوتر ماهياااب را بررسي نموده است. Lewis- و )1984( Enden مسااموميت حاصاال از گوشاات و امعااا و احشااا ماااهي كااوتر ساااده Sphyraena jello را ارائه کرده اند. Sphyraena در ساک 1987 مورفولوژي و آناتومي اندام بويايي يع ماهي درياييjello Sinha- را بررسي نموده است. Tosteson- و همكاراب )1988( به فراواني فصلي مسموميت حاصل از كوتر ماهيااب در جناوب غرب پورتريكو پرداختند. -در سااک 1989 Schmidt عاادات غاذايي راب اه طاوک و وزب و شااخص چااقي کاوتر ماهيااب جواب Sphyraena barracuda را در خليج فلوريدا تعيين نموده است. ABDUL-SALAM- و SREELATHA در سااااااک 1993 جساااااتجويي بااااار روي انگلهااااااي Didyomozoid Trematods در ماهي كوتر دهاب زرد Sphyraena obtusata در خليج كويت داشته اند.آناب 4 گونه از اين انگل را در ناحيه سر 3 گوناه را در ناحياه سا حي بادب و 1 گوناه را در دياواره معاده مااهي کاوتر دهااب زرد پيادا نمودناد. همچناين گزارشاي از حضاور 2 گوناه جدياد از Didyomozoid در من قه مورد م العه داشته اند. Lin- و 1995( Somero ( سازگاريهاي دماايي آنزيمهااي هيادروژناز در گوناه هااي کاوتر ماهيااب spp. Sphyraena شرق اقيانوس آرام )نقق آنزيمهاي فشرده شده ) را بررسي کردند. 7

19 Matsuura- و Suzuki سااااااااااااک 1997 باااااااااااه تكامااااااااااال روي دوگوناااااااااااه از كوترماهيااااااااااااب Sphyraena guachancho و Sphyraena tome )خانواده كوترماهياب( در جنوبيترين ساحل برزيل پرداختند. Paterson- )1998( مقالهاي تحت عناواب بررساي گروههااي كوترمااهي بازرو Sphyraena در جزاير Turks و Caicos ارائه داده است. Paterson- )2000( رفتارهاي اكولوژي كوتربزرو Sphyraena barracuda را مورد م العه قرار داده است. Pallaoro- وDulci اولين گزارش از حضور Sphyraena chrysotaenia در درياي آدرياتيع را در ساک 2001 ا ارائه داده اند. Wadie- Riskalla, صيد کوتر ماهياب در بخق جنوب غربي دريااي مديتراناه را در سااک 2001 بررسي نموده اند. Barreiros-, همکاراب )2002( عادات غذايي رفتارهاي صايادي و گاروه بنادي در کاوتر دهااب زرد Sphyraena viridensis را در آبهاي جزاير Azores تعيين نموده اند. - سااک 2002 Gavrenkov گزارشاي از صايد دوبااره کاوتر قرماز Sphyraena pinguis در جنوب Primorski Krai ارائه کرده است. Pottier- و همكااااراب )2003( م العااااتي جهاااات شناساااايي عملكااارد آهسااااته و ساااري سااااموم در مسموميتهاي شديداز ماهي باراكودا Sphyraena barracuda بوسيله روش Hplc/MS و روش استفاده از نشانگرهاي راديوئي در پيوندهاي فيزيكي را انجام دادهاند. Allam- و همکاراب بيولوژي توليد مثال 3 گوناه از کاوتر ماهيااب را درساواحل کشاور مصار در ساک 2004 م العه کرده اند. Porter- و )2004( Motta مقايسااهاي در راب ااه بااا نحااوه برخااورد و صاايد طعمااه در 3 گونااه از ماهياب گوشتخوار notata) redfin needel fish (Strongylura Great وloarracuda Florida gar (Lepisosteus platyrhincus) barracuda) Sphyraena )را مورد م العه قرار دادند. Backok- و همكاراب )2004( رژيم غذايي و عادات غذايي ماهياب دريائي )نزدياك كاف درياايي و س حزي( آبهاي Terengganu در ساحل غربي peninsular در كشور مالزي را بررسي كردهاند كااه در اياان م العااه رژياام غااذايي دو گونااه از كوترماهياااب Sphyraena jello و Sphyraena obtusata را نيز تعيين کرده اند. 8

20 - Dechraoui Bottein و همكاراب در ساک 2005 باا اساتفاده از دو شايوه مساموميتهاي ناشاي از سموم brevetoxins را در باراكوداي بزرو من قه Florida keys بررسي نمودهاند. -در ساک 2006 Wilson و همکااراب خصوصايات کاوتر بازرو Sphyraena barracuda را با استفاده از اشکاک طبيعي بدب م العه نموده اند. Ramachandran- و همكااراب )2007( ويژگيهااي فيزيكوشايميايي پروت ينهااي ماهيچاهاي مااهي كوتر ساده Sphyraena jello را در گروههاي وزني متفاوت تعيين نمودهاند. Grubich- و همکاراب ) 2008 (به ريختشناسي و مكانيك صيد طعمه در كوتر بزرو Sphyraena barracuda پرداخته اند. با توجه به اين نکته که کوترماهياب شکارچياب سيري ناپذير در محي هاي دريايي هستند آناب در م العه خاود عملکارد ريخات شناساي و بيوفيزياع را در رفتارهاي صيد و گاز گرفتن کوتر بزرو م العه نموده اند. 9

21 س) رده بندي: 3-1 Strack در ساااااک 1900 خااااانواده كااااوتر ماهياااااب (Sphyraenidae) را باااار اساااااس شااااباهتهاي ريختشناساي (morphology) هماراه باا خاانواده كفااک ماهيااب (Mugilidae) و گالآذين ماهيااب (Atherinidae) در زير راسته ماهياب خاردار Percesoces قرار داد. از آب زماب به بعد ردهبندي خانواده كوترماهياب (Sphyraenidae) به شدت تغيير يافت. Perciformes و همكاراب در ساک 1966 كوترماهياب را در راسته Greenwood وف ماهي شكالب( همراه باا زيار راساته هااي Mugiloidei )كفااک ماهيااب( و Polynemoidei )راشگو ماهياب( قرار داد. در اين ردهبندي راسته Atheriniformes )پهلو نقرهاي ماهي شكالب( در فوق راسته Atherinomorpha )پهلو نقرهاي( قرار گرفت. )1986 ( Johnson باقي مانده در زير راسته بياب نمود كه خانواده كوترماهياب توب ماهياب Sphyraenidae اجداد قديمي و از گروه Scombroidei ميباشد. )1994( Nelson 5 خانواده با 45 جن را در زير راسته نمود كه خانوادهه يا مذكور شامل: توب ماهياب Scombroidei مشاخص 1)Sphyraenidae 2)Gempylidae 3)Trichiuridae 4)Scombridae 5)Xiphiidae بودند 1997(.)Matsuura&Suzuki, 10

22 كوترماهياب Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Sub phylum: Craniata Super class: Gnathostomata Class: Actionoptergii Division: Teleostei Sub Division: Euteleostei Super order: Acantopterygii Order: Perciformes Family: Sphyraenidae (Nelson, 2006) Genus: Sphyraena Sphyraenidae داراي ردهبندي به شر زير ميباشد: زيار راساته Sphyraenoidei تنهاا شاامل خاانواده Sphyraenidae )كوترماهيااب( ميباشاد كاه در حادود 21 گوناه از جان Sphyraena را شاامل ميشااود (2006 (Nelson,.كوترماهيااب باا نااام انگليسااي Barracuda از جملاه ماهياااب مهاااجر ساا حي نزديااك كااف دريااايي Pelagic Neritic Fishes ميباشند )كيواب 1369(. اين ماهياب شكارچياب ترسناكي براي ساير ماهياب هستند بدب آنها كشيده و شابيه ارد مااهي اسات. دو باله پشتي كامال از هم جدا هستند. آرواره تحتاني جلو آمده است. دندانهاي تيز محكم و ترسنا در آروارهها وجود دارد. دم دو شاخه است و خارهاي آبششي كوچك يا وجود ندارند. طر و شكل بدب آنها يك نو حالت حد واس بين شكل ماهياب شاكاري انتظااري و شاكارچياب فعااک به حساب ميآيد و از اين نظر جالب توجه است. باراكوداها در آبهاي شفاف به طور فعاک به اطراف شنا ميكنند و به طور معموک به صورت دستهجمعي به جستجوي طعمه ميپردازند. مق عرضي باريك سر و رنگ نقرهاي باعگ كاهق قابليت ديد توس طعمه ميشاود در حاالي كاه ناحيه دمي طويل به همراه قرار گرفتن بالهه يا كه سرعت انفجاري داشته باشند و فاصله بين خود و طعمه را سري پشتي و مخرجي در عقب بدب باه آنهاا امكااب ميدهاد زمااني ماثرر اسات كاه ميازاب ناور كام باشاد.طوک بااراكوداي بازرو اقياانوس اطلا پر كنند. اين شايوه باه خصاو Sphyraena barracuda در حدود 2 متر است و حمله به غواصاب نيز گزارش شده است اما اين نو حمالت 11

23 در مااورد 19 گونااه ديگاار نااادر اساات و در واقاا ناشااناخته مانااده اساات. بااا اياان وجااود آنهااا ماهياااب خوراكي عالي و ماهياب صيد ورزشي م لوب محسوب ميشوند )ستاري و همکاراب 1382(. 4-1 ريختشناسي :Morphology -بدب كشيده و طويل و معمو كمي از دو پهلو فشرده است. -سر بزرو و داراي پوزه طويل و نو تيز است. -دهااب بازرو و افقااي اسات. فااك پاااي ني متحركاات و آرواره تحتااني جلااوتر از آرواره فوقاااني قاارار ميگيرد. -بر روي هر دو فك دندانهاي نيق قوي با اندازه نامساوي قرار دارند. -داراي دو باله پشتي كامال مجزا و كوتاه با فاصله زياد نسبت به هم قرار دارناد. اولاين بالاه داراي 5 خار قوي و سخت است كه ب ور تقريبي در مقابل بالهه يا شاكمي قارار گرفتاه اسات. بالاه پشاتي دوم از شعاعهاي نرم تشكيل شده و حدودا در مقابل باله مخرجي واق شده است. -بالهه سياي نهاي كوتاه )كوتاهتر از سر( هستند. -باله دمي دو شاخه است. -خ جانبي به خوبي توسعه يافته و بصوت مستقيم است. -فلسها دايرهاي )در هنگام لم كردب نرم( ميباشند (1984 Bianchi,.(Fischer and رنگ: -معمو قسمت با ي بدب خاكستري تا آبي با انعكاسهايي از رنگ نقرهاي است. -قسمت پهلويي و شكم روشنتر تا سافيد و گااهي اوقاات بار روي بادب خ اوط ياا ميلاهه يا عماودي و مورب ديده ميشود. -كوترماهياب اساسا" ماهي خوار جسور و کنجکاو مي باشندح -کوتر ماهي غوک پيکر Sphyraena barracuda طعمه خود را ب ور کامل از قسمت سر يا دم مي بلعد يا طعمه )ماهي( خود را به دو يا چند تکه مساوي تقسيم مي کند.به ايان ترتياب کاه در ي عا حمله سري و جسورانه طعمه خود را به دو قسمت مساوي تقسيم مي نمايد سپ به آهستگي اقدام باه بلعيدب طعمه تکه شده مي کند )1963, Sylva.(De - شكارچياب پرخور و حريصي هستند كه دردرياهااي منااطق حااره و گارم-معتادک عمادتا در آبهااي ساحلي يافت ميشوند اما آنها را در اقيانوس آزاد نيز ميتواب يافت. 12

24 بي- شتر در آبهاي س حي به سر ميبرند اما تا عمق 100 متر يا بيشتر نيز ديده ميشوند. -اغلب گونهه يا كوچك و ماهياب جواب رفتارهاي گروهي و اجتماعي از خود نشاب ميدهند. -ماهياب بالي بزرو نسبت به گونه انفرادي يا كم و بيق اجتماعي هستند. -گونهه يا بزرو انفرادي خ رنا هستند. چندين مورد حمله آنها به انساب در غرب اقياانوس هناد گازارش شاده اسات. حماالت بيشاتر در آبهااي تيره كم عمق روي ميدهد. كوترماهياب نيز همانند كوسهها مشكلي براي صياداب صانعتي باه حسااب ميآيناد. گوشات آنهاا خاوب اسااات و باااه صاااورت تاااازه ياااخ زده خشاااك نماااك ساااود ياااا دودي باااه باااازار عرضاااه ميشاااود.)Fischer and Bianch, 1984( 1- صي 5 د: وسايل و ابزار صيد كوترماهياب عبارتند از: 1 -قالبهاي خزنده يا Trolling 2 -تك قالب 3 -تورتراک کف 4 -تور گوشگير 6-1 كوترماهيان من قه FAO 51 )غرب اقيانوس هند(: آبهاي خليج فارس و درياي عماب از نظر تقسيم بندي FAO جز من قه 51 صيادي مي باشد که تاا کنوب 11 گونه مختلف از اين من قه گزارش شده اند )1984 Bianchi, )Fischer and که عبارتند از: 1)Sphyraena acutipinnis Day, )Sphyraena africana Gilchrist & Thompson, )Sphyraena barracuda (Walbaum, 1792) 4)Sphyraena flavicauda Ruppell, )Sphyraena forsteri Cuvier,

25 6)Sphyraena jello Cuvier, )Sphyraena novaehollandiae Gunther, )Sphyraena obtusata Cuvier, )Sphyraena putnamiae Jordan & Seale, )Sphyraena genie klurizinger, )Sphyraena raghara Chandhuri, 1917 (Fischer and Bianchi, 1984) همچنااين باار اساااس م العااات اساادي و دهقاااني )1375( 4 گونااه کااوتر ماااهي متعلااق بااه خااانواده Sphyraenidae در آبهاي خليج فارس و درياي عماب زيست مينمايند که عبارتند از: 1 -كوتر چشم درشت Sphyraena forsteri 2 -كوتر دهاب زرد Sphyraen obtusata 3 -كوتر ساده Sphyraena jello 4 -كوتر مواج Sphyraena putnamae )اسدي و دهقاني 1375( 14

26 بيشي كوتر چشد درشت Sphyraena forsteri نام انگليسي : barracuda Bigeye مشخصات: -بدب كشيده و كمي فشرده -اولين كماب آبشق خارهاي آبششي ندارد -تعدادي صفحه زبر در بخق باا داراي خارهاي مشخصي هستند. ي كمااب آبشاق وجاود دارد. صافحهه يا تا 115 پولك روي خ جانبي قرار دارند -مبدأ باله پشتي اوک كمي عقبتر از مبدأ باله شكمي است بخاق پااييني كمااب آبشاق -رنگ بدب در با آبي- سياه طرفين نقرهاي فام فاقد نوار عمودي يا شكسته تيره رنگ در طارفين باله دمي تيره داخل دهاب خاكستري تيره)اسدي و دهقاني 1375( -در مناطق صخرهاي و تا عمق 300 متري زندگي ميكنند -در آب و هواي استوايي نه درازاي بدب تا 23 S 75 CM 30 N زيست نموده و داراي ارزش شيال يت گزارش شده است ( ميباشد. شرل) 1 - )1 : forsteri Sphyraen 15

27 بيشي كوتر دهان زرد Sphyraena obtusata نام انگليسي : barracuda Abtuse مشخصات: -بدب كشيده و كمي فشرده. -2 خار روي اولين کماب آبششي تعدادي صفحه هاي زبر بر روي بخشهاي با )کماب اوک آبششي( موجود است ولي خار مشخص ندارند. يي و پاييني -در هر دو آرواره دندانهاي پهن شدهاي موجود است كه در جلاو بازرو و در عقاب كوچكترناد چناد عدد دنداب سه گوش پهن شده روي سقف دهاب )استخواب كامي( وجود دارد. -پولكها درشت عدد روي خ جانبي -رنگ بخق با ي بدب خاكساتري- قهاوهاي طارفين سافيد نقارهاي و بادوب هرگوناه ناوار عماودي ياا شكسته تيره داخل دهاب زرد يا نارنجي روشن)اسدي و دهقاني 1375(. -در آبهاي لب شور مناطق صخرهاي درياها و در اعماق متري زندگي ميكند. o o -در مناطق استوايي 30 N 32 S زيست نموده و دار يا نه درازاي بدب تا 55 cm گزارش شده است ( base.org) ارزش تجاري ميباشد. شرل) 2-1 ( : obtusata Sphyraena 16

28 بيشي كوتر ساده Sphyraena jello نام انگليسي : barracuda Pickhandle مشخصات: -بدب كشيده و قدري گرد -دهاب بزرو در هار دو فاك دنادانهاي قاوي و ناو تياز و تعاداد كماي دنادانهاي ساه گاوش در ساقف دهاب. -بخق با يي و پاييني اولين كماب آبششي فاقاد خاار آبششاي داراي تعاداد صافحات ساخت )زبار( اماا بدوب خار مشخص -فلسها كوچك است. -رنگ بدب در با آبي-سياه يا قهوهاي طرفين نقرهاي واجد طار نوارهااي عماودي ماارپيچ كاه تاا كمااي زياار خاا جااانبي ادامااه دارنااد فاقااد لكااهه يا جااوهري در بخااق عقااب باادب )اساادي و دهقاااني.)1375 -در آبهاي لب شور مابين صخرهه يا مرجاني و در اعماق بين متري زندگي ميكند. -در مناطق استوايي زيست نموده و داراي ارزش تجاري ميباشد. نه درازاي بدب تا 150 cm و حداكثر وزب بدب 11/5 كيلوگرم به ربت رسيده است (www. fishbase.org) شرل) 3-1 ) : jello Sphyraena 17

29 بيشي كوتر مواج Sphyraena putnamae نام انگليسي Sawtooth barracuda مشخصات: -بدوب خار آبششي است -آرواره با يي تقريبا به لبه جلويي چشم ميرسد. آرواره پايين داراي يك نو گوشتالو است. -مبدأ باله پشتي اوک در عقب مبدأ باله لگني و درست در جلوي نو باله سينهاي واق است. -تقريبا 15 خ شكسته به شدت زاويهدار در طرفين بدب ديده ميشود كاه جهات رأس آنهاا باه سامت جلواست )اسدي و دهقاني 1375( -باله دمي بشدت سياه رنگ است. -با و پايين سرپوش آبششي داراي صفحات كوچك خوني ميباشند. -كل خارهاي باله پشتي 6-6 و كل شعاعهاي نرم باله پشتي 9-9 خارهاي باله مخرجي 2 و شعاعهاي نرم باله مخرجي 7-9 عدد ميباشد. -در مناطق گرمسيري و صخرهاي زيست مينمايد. -داراي ارزش شيال ين )تجاري و صيد ورزشي( ميباشد. نه درازاي بدب 90 سانتي متر گزارش شده است ) شرل (4-1( : putnamae Sphyraena 18

30 7-1 پراكنش جهاني: شرق اقيانوس آرام درياي سر وآبهاي غرب آفريقا تا New caledonia و Vanuatu شاماک تاا جنوب ژاپن از فيجي تاوالو خليج فارس و درياي عماب و درياي عرب گزارش گرديده است. کشورهايي که حضور ماهي کوترمواج Sphyraena putnamae در آبهاي سرزميني آنها گزارش شده اند عبارتند از: استراليا- فيجي- فرپولينزيا- هند- اندونزي- ايراب- ژاپن- عماب - مالزي- موزامبيع- نيوکالدونيا- پاکستاب- پا ئو- پاپوآنگيوب- فيليپين- عربستاب- سومالي- تايواب- تايلند- آفريق يا جنوبي- تووالو 19

31 نقشه 1 : پراكنش جهاني ماهي كوتر مواج ) 20

32 )Fao Year book, 2007) جدول )1-1( :آمار صيد كوترماهيان در غرب اقيانوس هند )من قه 51 صيادي ) ارقام:تن گونه Sphyraena jello Sphyraena obtusata Sphyraena barracuda Sphyraena spp. Barracuda nei 21

33 جدول )2-1(: ميزان صيد كوترماهيان). sp )Sphyraena در آبهاي جنوب ايران (سالنامه آماري شيالت ) 86 ساک سيستاب و بلوچستاب هرمزگاب بوشهر خوزستاب جم ارقام:تن

34 فصل دوم مواد و روش كار 23

35 1-2 تعيين محل و نحوه نمونهبرداري: جهاات نمونااه باارداري سااه تخليااهگاه اصاالي صاايد آبزياااب اقتصااادي از جملااه ماااهي کااوتر در اسااتاب هرمزگاب )بندرلنگه و كنگ بندرعباس و بندر جاسك( انتخاب شدند. در بررسيهاي زيساتي )تغذياه و توليادمثل( باه دليال مشاکالت اجاراي کاار و هزيناه هاا نموناه هاا از تخليه گاه بندرعباس و جهت بررسيهاي پويايي جمعيت نمونه ها از سه تخليه گاه ذکر شده تهيه شدند. نمونه برداري ب ور اتفاقي از بين ماهياب انجام گرديد. نقشه 2: من قه نمونهبرداري ماهي کوتر مواج putnamae( )Sphyraena در آبهاي استان هرمزگان ) ( 24

36 عمليات نموناهبرداري از آبااب 1385 تاا آبابمااه 1386 در باازار ماهيفروشااب بنادرعباس مراكاز تخلياه مااهي در بنادر جاساك و بنادر لنگاه و كناگ باه مادت 13 مااه انجاام شاد.در خارداد مااه 1386 طوفاب گونودراستاب هرمزگاب حادث شد که تا انتهاي خرداد ماه باه دليال وزش بااد شاديد و نامسااعد بودب شراي جوي صيد ماهي انجام نشد. بود. نمونه ها به طرق مختلف جم آوري شدند حضور در مراکز تخليه صيد ماهي جاسع بندر لنگه و کناگ حضاور در باازار مااهي فروشااب بنادرعباس و نياز از طرياق نموناه بارداري از شاناورهاي ترالر فعاک در فصل صيد ميگو و نيز گشت تحقيقاتي تعيين توده زنده کفزياب با کشتي فردوس. روش صيد صياداب محلاي كاه ماهيااب را در مراكاز تخلياه مااهي و باازار عرضاه ميگردناد متفااوت از قاالب تاور گوشاگير قالبهااي خزناده و تاور تاراک جهات صايد كوترماهيااب اساتفاده كارده بودناد. نمونهبرداري ب ور ماهانه بين 30 تا 50 عدد ماهي جهت م العات زيستي و عدد ماهي بمنظور برآورد پارامترهاي پويايي جمعيت بررسي شدند. جمعا 486 عدد مااهي از لحااظ بيولاوژي ماورد بررساي قارار گرفتناد و تعاداد 3094 عادد مااهي از لحاظ بيومتري )طوک كل طوک چنگالي طوک استاندارد و وزب كل ) Body weight مورد سنجق قرار گرفتند. 2-2 عمليات زيستسنجي: در طي 13 ماه م العه و بررساي جمعاا تعاداد 486 عادد مااهي كاوتر ماورد م العاه زيستسانجي و 3094 عدد ماهي جهت محاسبه پارامترهاي گرفتند. جمعيتا پويايي شاخصهاي مورد نظر براي زيستسنجي در اين عمليات عبارت بودند از: 1 -طوک كل Length) (Total از ابتداي پوزه تا انتهاي باله دمي ماهي از لحااظ بياومتري ماورد بررساي قارار 2- طوک چنگالي Length) (Fork از ابتداي پوزه تا حد انتهاي فرورفتگي هاا ميااني دم ياا محال دو شاخه شدب باله دمي 3 -طوک استاندارد Length) (Standard از ابتداي پوزه تا انتهاي ساقه دمي 4 -ارتفا بدب depth) (Body از باله شكمي تا ابتداي باله پشتي 5 -طوک سر Length( )Head فاصله بين پوزه تا خلفيترين لبه استخواني سرپوش آبششي با دقت 0/5 سانتيمتر اندازهگيري شد. 6 -وزب بدب با دقت 0/1 گرم بوسيله ترازوديجيتالي اندازهگيري شد. 25

37 اين عمليات براي نمونههاي جم كه قبال تهيه شده بود ربت گرديد )پيوست شماره 1( آوري شده انجام پذيرفت كه نتاايج حاصال در فرمهااي زيستسانجي شرل )1-2(: اندازه گيري ول ماهي کوتر مواج Sphyraena putnamae پ از انجام عمليات زيست سنجي هر نمونه كالبدشكافي گرديد کبد دستگاه گوارش و غدد جنسي از بدب استخراج گرديد. وزب گناد وزب کبد و نيز وزب معده با ترازوي ديجيتالي و با دقت 0/01 گرم براي هر نمونه اندازه گيري شد و پ از ربت آنها اقدام به بررسي و محاسبه آنها با استفاده از نرم افزارهاي Excel و Spss گرديد. 26

38 3-2 رژيد غ ايي: شرل ) 2-2 (:اندازه گيري وزن دستگاه گوارش همراه با محتويات جهاات بررسااي رژياام غااذايي وزب معااده و روده بااا محتويااات و سااپ وزب محتويااات معااده و روده همچنين وزب كبد با تقريب 0/01 گرم با ترازوي ديجيتاک اندازهگيري و به هماراه تعياين ناو غاذاي خورده شده و شدت تغذيه معده و روده در فرمهاي مربوطه ( پيوست شماره ) 2 ربت گرديد. نو محتويات موجود در هر معاده تاا حاد امکااب در حاد گوناه شناساايي و غاذاهايي کاه نيماه هضام و غيرقابل شناسايي دقيق بودند در حد جن شد. ياخانواده دسته بندي شدند. سپ طوک روده جهت محاسابه طاوک نسابي روده RLG باا دقات 0/5 ساانتيمتر انادازهگيري و ربات در رژيد غ ايي موارد در نظر گرفته شده عدارتند از: RLG = طوک نسبي روده Gut) (Relative Lenght of كه از فرموک زير محاسبه ميگردد. (AL Hussainy, 1949) طول روده طول ک ل ب دن اگاار مياازاب RLG كااوچكتر از يااك باشااد ماااهي گوشااتخوار و اگاار بيشااتر از يااك باشااد متماياال بااه گياهخواري مي باشد و اندازه متوس نشانه همه چيزخواربودب ماهي است شاخص معدي-بدني )GastroSomatic Index( GaSI 27

39 اين شاخص براي مقايسه ميزاب مصرف غذا در ماههاي مختلف كارايي دارد و ميتواب اررات محي ي و فيزيولوژيكي را بر ميزاب تغذيه مشخص كرد. شاخص معدي بدني براي هر ماه تعيين گرديد. باا باراي تعياين GaSI وزب معاده و روده باا محتوياات آب باراي هار مااهي انادازهگيري شاده و پا داشتن وزب هر ماهي GaSI از معادله زير بدست آمد. GaSI = وزن م عده و روده ب ا مح توي ات 100 وزن ک ل ب دن (Desai, 1970) شاخص چاقي ( f (k ضريب چاقي در ارر تغذيه از فرموک زير محاسبه گرديد: K f 5 w 10 (Hile, 1936 cited in Biswas, 1993) 3 L K =شاخص f چاقي W =وزب ماهي L =طوک ماهي درجه پر بودب معده) FI ( درجه پر بودب معده بر اساس کشيدگي عضالت معده و حجم غذايي دروب آب به سه دساته پار نيماه پر و خالي تقسيم گرديد.شاخص FI بوسيله معادله زير تعيين گرديد تعداد کل معده هاي مورد بررسي/تعداد معده ها با درجه پر بودن(= FI 100*) )Dadzie et al., (2000 ES CV TS تعيين شاخص خالي بودب معده (CV) كه ميزاب اشتهاي ماهي براي تغذيه را معين ميسازد. معدهها و رودههاي مورد بررسي به سه دسته )خالي نيمه پر و پر( تقسيم شدند. مال پرونيمه پربودب معده و روده ميزاب كشيدگي عضالت )ميزاب حجم غذا( بود. شاخص خالي بودب معده از معادله زير بدست آمد 100 )Euzen,1987( كه در اين معادله: =CV شاخص خالي بودب معده 28

40 =ES تعداد معدهه يا =TS تعداد كل معدهه يا خالي مورد بررسي تفسير مقدار CV بدست آمده با شراي اگر اگر زير مشخص ميشود (1987.(Euzen, اگر > 20 CV 0 باشد نتيجه من قي آب است كه آبزي مورد نظر پرخور ميباشد. 20 CV CV 60 اگر 60 CV 80 اگر 80 CV 100 باشد نتيجه من قي آب است كه آبزي موردنظر نسبتا پرخور است. باشد نتيجه من قي آب است كه آبزي مورد نظر تغذيه متوس ي دارد. باشد نتيجه من قي آب است كه آبزي مورد نظر نسبتا كمخور ميباشد. باشد نتيجه من قي آب است كه آبزي مورد نظر كمخور ميباشد ارجحيت غ ايي : با توجه به اينكه بيق از %98 از محتويات معده ايان مااهي را سااير ماهيااب تشاكيل مايداد بناابراين محاسبه ارجحيت غذايي در اين تحقيق امكابپذير نبود. 29

41 4-2 توليد مثل آماده سازي و تهيه برش از غدد جنسي غدد جنسي هر ماهي پ از خارج نمودب از بدب با اساتفاده از تارازوي ديجيتااک باا دقات 0/01 گارم وزب گرديد وهمراه با نو جنسيت آب ربت شد. سپ ب ور ظاهري مراحل باروري تعيين و ربت گرديد. براي تعيين مراحل باروري تعاريف Johnsoin, s در ساک 1970 اقتباس از ) De silva 1983( Yoneda و همكارانق )2001( مورد توجه قرار گرفت. هر ماه از تعدادي تخمداب و بيضه در مراحل مختلف جنسي ق عات كوچكي از بخاق جلاويي مياا ين و عقبي تهيه گرديد. از غدد جنسي كه تشخيص مرحله باروري ب ور ظاهري مشكل بود نيز ق عاتي جدا گرديد. ق عااات تهيااه شااده از گنادهااا در محلااوک بااوئن )كمااالي و ولااي نسااب 1382( بااه ماادت 24 ساااعت نگهداري شد و سپ الكل اتانوک %85 جايگزين محلوک بوئن گرديد تا گنادهاا باراي مادت بيشاتري نگهداري شوند 2001) al.,.(yoneda et پ از آمادهسازي بافتي (passage) در پارافين جامد مر )نق ه ذوب درجه ساانتيگراد( قالاابگيري شاادند سااپ از قالبهااا بااا اسااتفاده از دسااتگاه باارش بافاات ناارم )ميكروتااوم( برشااهايي بااه ضخامت 7 ميكروب تهيه گرديد )پوستي و اديب مرادي 1385( مقاط تهيه شده پ از انتقاک بر روي م به روش هماتوكسايلين وائاوزين رناگآميزي شاده و ساپ با مل و چسب انتالن پوشيده شدند )پوستي و اديب مرادي 1385(. مهاي آماده جهت بررسي ميكروسكوپي مراحل باروري مورد بررسي قرار گرفتندو از تعادادي از اين مها عك تهيه شد. 30

42 2-4-2 مراحل آمادهسازي بافت گنادها جهت تهيه برش: جهت آمادهسازي بافتها مراحل زير انجام گرديد. Dehydration I -آبگيري 1 -قراردادب ق عات بافتي در الكل 90 درجه به مدت 1 ساعت 2 -قراردادب ق عات بافتي در الكل 96 درجه به مدت 1 ساعت 3 -قراردادب ق عات بافتي در الكل 100 درجه به مدت 1 ساعت Clearing كردن و الكلگيري II -شفاف قرار دادب ق عات بافتي در گزيلوک جهت شفافسازي بافت به مدت 1 ساعت. (Impregnation with wax) آغشتگي به پارافين -III ماوادي نظيار چرباي در شافاف كاردب از باين ميروناد بناابراين باياد حفرههاا و مجااري خاالي را از پارافين پر كرد تا نسج حالت طبيعي خود را حف كند. براي اين منظور ميتاواب از پاارافين باا نق اه ذوب درجه و در انكوباتور استفاده كرد. 1 -جهت خارج شدب گزيلوک حمام پارافين به مدت 45 دقيقه 2 -جهت خارج شدب الكل حمام پارافين به مدت 45 دقيقه Blocking قالبگيري -IV براي نگهداري و سهولت در برش نمونه ها در تودهاي پارافين مذاب قالب گيري شدند..(Woodland, 2006) 31

43 3-4-2 توصيف مراحل باروري: جهت تعيين مراحل باروري گنادها با توجه به خصوصيات ظاهري به 6 مرحله تقسيم شدند.)De Silva, 1983( مرحلهه نابهالغ :(Immature) گنادهاا بارياك و كشايده و قابليات تشاخيص باين نار و مااده وجود نداردح اولين نشانهه يا رشد و نمو گناد Development) (First signs of : در نرهاا گنااد رشاد نماوده و رناگ خاكسااتري دارد. در مادهها گناد خاكستري و در حاک رشد به سمت خلفي بدب است فاز استراحت phase) :(Resting بيضهها تقريبا تمام طوک حفره بدب را پوشاانده اسات. تخمداب قرمز يا بيرنگ است و تخمكها به سختي قابل رويت هستند مرحلههه پيشههرفته Development) :(Advanced بيضااهها پهنتاار شااده و عروقدهااي شدهاند. تخمداب زرد بزرو و اووسيتها قابل رويت هستند بهالغ :(Mature) بيضاه در حاداكثر انادازه خاود ميباشاد و بسايار صااف اسات و عاروق بسيار دارد. تخمدابها كامال متورم و تخمكها شفاف شدهاند رسههيده :(Ripe) بيضااهها كااامال رشااد يافتااه و بااا فشااار اسااپرم از آنهااا خااارج ميشااود. تخمدانها بسيار صاف و با كمي فشار تخمكها از آب جدا ميشوند تخد ريخته :(Spent) بيضهها بسيار پهن و ناز شدهاند. تخمداب كوچك قرمز و شاكننده ميباشد. مراحال بااروري از طرياق بارش باافتي تخماداب بار اسااس تعري فا Yoneda و همكاارانق )2001 (تشخيص داده شد كه به شر زير ميباشد: 1 -در اوايل اين مرحله هستك تمام هسته اووسيت را پر كرده و سلوک سيتوپالسم كمي دارد در اواخر اياان مرحلااه مجموعااهاي از هسااتك در اطااراف داخلااي هسااته قاارار ميگيرنااد و ساالولهاي فوليكااولي بصورت يه نواري در اطراف اووسيت مشاهده ميشوند 2 -در ابتداي اين مرحله حبابچهه يا زرد در بخق محي ي سيتوپالسم ظاهر ميشود و در اواخر اي نا مرحله گويچهه يا زردهاي در بين حبابچهه يا زرده ظاهر شده و افزايق مييابناد و ي ها ه يا سالولي تكا و گرانولوزا قابل مشاهده ميشوند. 3 -در ابتداي اين مرحله تخمكها بزرگتر هستند. سيتوپالسم مملو از گويچهه يا زردهاي است. و در اواخر اين مرحله روند تجم زرده سرعت ميگيرد كه در نتيجه آب حجم سلوک افزايق مييابد. 32

44 4 -در ابتداي اين مرحله گويچهه يا زرده با يكديگر تركيب ميشوند و بصاورت بزرگتار در ميآيناد. در انتهاي اين مرحله حبابچهه يا زرده در هم ميشكند و گويچهه يا زرده بشكل يك توده در ميآيند. 5 -در اين مرحله يه سلولي فوليكولها هپيرتاووفي )چروكياده( ميشاوند و تخمكهاا از تخماداب خاارج ميشوند. 6 -مرحله استراحت در اين مرحله هار دو دساته اووسايتهاي رسايده و اووسايتهاي اولياه )پايق زرده سازي( حضور دارند و يه پوششي آنها ناز شده است شاخص کددي :)HSI( نوسانات و تغييرات وزني کبد در طوک وتيلوژنز در حادي اسات کاه در مجماو از نوساانات وزناي کبد در طوک ساک جهت تعيين زماب تخمريزي و وتيلن سازي استفاده مي کنند )1992 Pankhurst, Scott and اقتبااس از حساين زاده صاحافي 1376 ( زيارا بخاق اعظام گليکوژب موجود در کبد به مصرف تهيه پيق ساز زرده )وتيلوژنين( مي رسد و لذا نسابت وزب کباد به کل بدب را معيار مناسابي باراي بلاو تخماداني و زرده ساازي دانساته اناد) Hatun-Han, 1978 اقتباس از حسين زاده صحافي 1376 (. جهت تعيين شاخص کبدي يعني راب ه بين وزب کبد با توليدمثل از راب ه ذيل استفاده شد: HSI=) * ( وزن ماهي / وزن کدد 100 (Olsson et al., 1987) شاخص رسيدگي جنسي :)GSI( شاخص بلو جنسي روش غير مستقيمي براي تخمين فصل تخمريزي بع گونه خواهد بود. اين شاخص با استفاده از راب ه ذيل محاسبه شد: GSI = * ( وزن کل بدن / وزن اندامهاي جنسي( 100 )Biswas, 1993) تعيين هدآوري: براي تعيين همآوري تخمدانهايي كه در مراحل آخر بلو جنسي بودند انتخاب گرديدند. تخمدانها پ از توزين بوسايله تارازوي ديجيتاا يل باا تقريبا 0/01 باه ظاروف تارياك حااوي محلاوک گيلسوب منتقل شدند. اين محلوک باعگ ميشود كه بافتهاي همبند و پوششي كه تخمكها را احاطه كرده است از بين بارود و تخمكهااا از بافتهااا جاادا شااوند )كمااالي و ولينسااب 1382( تخمادانها بااه ماادت حااداقل 2 ماااه در اي ناا محلوک نگهداري و طي اين مدت محلوک بارها هم زده شدند تا آزادسازي تخمكها بخوبي انجام گيرد. 33

45 پ از دو ماه محلوک گيلسوب حاوي تخمك را دروب صافي با چشمه 60 محلوک از تخمكها جدا گردد. تخمكه يا ميكاروب عباور داده تاا اي نا باقي مانده در صافي پ از رطوبتگيري توسا كاغاذ خشاككن از هار نموناه ساه زي را نمونه هر يك به مقدار 0/005 گرم را باا تارازوي ديجيتااک 0/001 گارم انتخااب كارده و هار ياك باه صورت مجزا توس تناسب ميزاب همآوري لوپ شمارش گرديدند. مياانگين هار ساه نموناه محاسابه و ربات گردياد. ساپ باا به طريق وزني و طبق فرمولهاي زير محاسبه شدند: ng F g )Biswas, 1993) F= همآوري م لق n= تعداد تخمه يا وزب تخمداب) g ( G= وزب نمونه) g ( g= نمونه Subsample هدآوري نسدي وزن بدن/ هد آوري = R F BW م العه ق ر تخمک: ق ار تخمکهاا باا کماع ياع ميکرومتار انادازه گي ريا صورت تصادفي اندازه گيري و ارقام مربوطه ربت گرديد تعي ني تعيين ول ماهي بلوغ: در زمان شاد.از هار نموناه بلو جنسي برپايه ساختار طولي جهت تعيين راه كارهاي مديريت شيال يت بسيار مهم است.(Demartini et al., 2000) ق ار 30 عادد تخماع باه در ارزيا يب ذخاير طوک ماهي در زماب بلو جنسي بر پايه Lm50 )طولي كه 50 درصد ماهيانه بالي هساتند( محاسابه گرديد. در تعيين طوک در زماب بلو جنساي درصاد فراواناي نموناهه يا مراحال 3 و 4 در دساتهه يا طاولي مشخص گرديد كه با محاسبه مجمو مربعات و از طريق معادله زير نمودار مربوطه رسم گرديد. P= درصد ماهياب بالي در طوک معين r= شيب منحني P= 1/(1+ exp [-r (L- Lm)]) (King, 1995) 34

46 طوک ماهي در هنگام رسيدگي جنسي) Cm ( =Lm طوک کل) Cm ( = L تعيين نسدت جنسي: براي بدست آوردب نسبت جنسي از تعداد ماهي ه يا نر و ماده کالبدشکافي شده طي هر ماه در زماب نمونه برداري استفاده شد. ازآزموب Chi-square جهت معني دار بودب اخاتالف تعاداد نرهاا و مااده ها در نسبت قابل انتظار) 1 1( : استفاده گرديد راب ه ول و وزن ماهي: راب ه طوک و وزب ماهي براساس مدک نمايي براي كل جمعيت با استفاده از معادله زير بدست آمد: = W وزب كل ماهي برحسب گرم L= طوک كل ماهي بر حسب سانتيمتر a= عدد رابت b= شيب خ W=aL b (Biswas, 1993) تعيين 5-2 پارامترهاي جهت تعيين پارامترهاي شاخه مي باشد ازتوزي طبقاااتي پويايي پويا يئ جمعيت : جمعيت باتوجه به اين نکته که ماهي کوتر مواج داراي دم کاام دو فراواني طوک چنگاالي اساتفاده شاد. طولهااي چنگاالي هار من قاه در فواصال 3 سااانتي متااردر ناارم افاازار FISAT II ELEFAN1 محاسبه گرديد. وارد شااد.پارامترهاي رشااد براساااس روش از آزموب Ǿ جهت مقايسه پارامترهاي رشد بدست آمده در ساير م العات مشابه استفاده شد. ضريب مرو وميرطبيعي) M ( براساس فرموک تجربي پائولي) 1987( بدست آمد. Log (M) = - 0/0066-0/279 Log (L ) + 0/6543 Log (K) + 0/4634 Log (T) M =ضريب مرو و مير طبيعي L= بيشترين اندازه طولي كه گونه مورد نظر در زندگي خود به آب ميرسد بر حسب سانتي متر K= ضريب رشد بر حسب ساک 35

47 T= ميانگين درجه حرارت آب که بر اساس م العاات ابراهيم يا م العه محاسبه شده است. در سااک 1376 در 3 من قاه ماورد ضريب مرو ومير کل )Z( با استفاده از روش Length-Converted catch curve تعيين گرديد.)Gayanilo and Pauly, 1997( ضريب مرو و مير صيادي )F( با استفاده از معادله =F Z-M و ضاريب بهاره بارداري )E( باا استفاده از فرموک E=F/Z محاسبه شد( 1998 &Venema, (Sparre. 36

48 فصل سوم نتايج 37

49 1-3 آناليز آماري داده هاي ولي و وزني : تجزيه وتحليل داده هاي طولي )کل چنگالي و استاندارد( و وزني حاصل از 734 عدد ماهي کوتر مواج به تفکيع جن )ماده نر و نر و ماده( در جدوک 1-3 آورده شده است. 2-3 توزيع فراواني ولي : کل داده هاي طولي ربت شده در طي تحقيق که از بررسي بيومتري طولي بدست آمد شامل 734 نمونه که شامل 251 عدد ماده 207 عدد نر و 276 عدد ناشناخته بود. داده هاي طولي بر اساس کالسهاي طولي 5 سانتيمتري دسته بندي شد و فراواني طوک کل و چنگالي اين گونه براساس جنسيت براي کالسهاي طولي)نمودارهاي 1-3 تا 4-3( بدست آمد. اوج فراواني طوک چنگالي و کل در ماده ها به ترتبب سانتيمتر و اوج فراواني طوک چنگالي و کل در نرها به ترتيب سانتيمتر بود. ميانگين طوک چنگالي استاندارد و کل در ماده ها به ترتيب 49/0±0/89 44/9± 1/02 و 0/98 54/3± سانتيمتر ميانگين طوک چنگالي استاندارد و کل در نرها به ترتيب 1/05 ± 50/2 46/6 ± 1/09 و 55/6±1/16 سانتيمتر و ميانگين طوک چنگالي استاندارد و کل در جمعيت ماهياب به ترتيب ±0/71 ±0/74 38/1 44/7 و ±0/79 42/0 سانتيمتر مي باشد. 3-3 فراواني وزني : تعداد 734 عدد ماهي کوتر مواج شامل 251 عدد ماده و 207 عدد نرو 276 عدد ناشناخته اين داده ها بر اساس کالسهاي وزني 150 گرمي دسته بندي شده و فراواني وزني اين گونه بر اساس جنسيت براي کالسهاي وزني)نمودارهاي 5-3 و 6-3 ( بدست آمد. محدوده تغييرات وزني در کل 734 عدد ماهي کوتر از 8/03 تا 4140/0 گرم متغيير است. ميانگين وزب 532/6± 23/56 مي باشد. توزين شد. محدوده تغييرات وزني ماده ها از 36/6 تا 3600/0 و در نرها از 46/7 تا 4140/0 گرم متغيير است. اوج فراواني وزني ماده ها در کالس وزني گرمي و ميانگين 783/2±39/50 گرم در نرها در کالس وزني گرمي و ميانگين 863/0±47/44 گرم است. 38

50 جدول )1-3(: آناليزآماري داده هاي ولي و وزني ماهي کوتر مواج در آبهاي خليج فارس-استان هرمزگان ) ( پارامتر ماده نر کل )نر و ماده( SE SE SE حداقل حداکثر ميانگين حداقل حداکثر ميانگين حداقل حداکثر ميانگين 0/79 42/0 106/0 11/7 1/16 55/6 106/0 21/3 0/98 54/3 104/5 21/0 TL(cm) 0/71 38/1 96/5 10/6 1/05 50/2 96/5 19/0 0/89 49/0 95/5 19/0 FL(cm) 0/74 33/7 88/0 7/9 1/09 46/6 88/0 17/5 1/02 44/9 87/5 17/0 SL(cm) /56 532/6 4140/0 8/03 47/44 863/0 /0 46/7 39/50 783/2 /0 36/6 BW(g)

51 فراوانی ) درصد) N = طول کل (سانتیمتر) نمودار )1-3(: فراواني ول کل ماهي کوتر مواج جنس ماده در آبهاي خليج فارس-استان هرمزگان ) ) فراوانی ) درصد) N = طول کل (سانتیمتر) نمودار )2-3(: فراواني ول کل ماهي کوتر مواج جنس نر در آبهاي خليج فارس-استان هرمزگان ) ) 40

52 N = فراوانی ) درصد) طول چنگالی (سانتیمتر) نمودار) 3-3 (: فراواني ول چنگالي ماهي کوتر مواج جنس ماده در آبهاي خليج فارس ) ) فراوانی (درصد) N = طول چنگالی (سانتیمتر) نمودار) 4-3 (: فراواني ول چنگالي ماهي کوتر مواج جنس نر در آبهاي خليج فارس ) ) 41

53 فراوانی (درصد) وزن کل (گرم) نمودار) 5-3 (: فراواني وزن کل ماهي کوتر مواج جنس ماده در آبهاي خليج فارس ) ) فراوانی (درصد) وزن کل (گرم) نمودار) 6-3 (: فراواني وزن کل ماهي کوتر مواج جنس نر در آبهاي خليج فارس ) ) 42

54 4-3 راب ه ول کل و چنگالي با وزن کل : براي تعيين راب ه طوک کل و چنگالي با وزب جمعا 734 عدد ماهي کوتر مواج مورد بررسي قرار گرفتند که اين راب ه بر اساس معادله نمايي W=aL b مورد تجزيه وتحليل قرار گرفت ونتايج بدست آمده به شر زير است : 5-3 راب ه ول کل وزن کل بدن : تعداد 736 عدد مااهي نار ومااده باا 95 درصاد اطمينااب) > 0/05 P ) ماورد محاسابه قارار گرفات. نتايج نشاب دادند که بين طوک کل و وزب يع راب ه نمايي وجود دارد)نمودار 7-3 ). رواب بدست آمده برابر است با: تعداد 251 عدد ماهي ماده با 95 درصد اطميناب) <P( 0/05 بدست آمده برابر است با : 2/905 BW=0/0059 TL R 2 = 0 / 9963 N= 736 ماورد محاسابه قارار گرفات راب اه 2/9122 BW=0/0057 TL R 2 = 0 / 9904 N= 251 تعداد 207 عدد ماهي نار باا 95 درصاد اطمينااب )0/05 <P ) ماورد محاسابه قارار گرفات راب اه بدست آمده برابر است با : 2/8889 BW=0/0063 TL R 2 = 0 / 9934 N=

55 y = x R 2 = N = طول کل (سانتیمتر) نمودار) 7-3 (: راب ه ول کل م وزن کل ماهي کوتر مواج جنسهاي نروماده دراستان هرمزگان وزن کل (گرم) y = x R 2 = N = طول کل (سانتیمتر) وزن کل (گرم) نمودار) 8-3 (: راب ه ول کل م وزن کل ماهي کوتر مواج جنس ماده در استان هرمزگان ) ) 44

56 y = x R 2 = N = نمودار) 9-3 (: طول کل (سانتیمتر) راب ه ول کل م وزن کل ماهي کوتر مواج جنس نمر در استان هرمزگان ) ) وزن کل (گرم) 6-3 راب ه ول چنگالي وزن کل بدن : تعااداد 734 عاادد ماااهي ناار و ماااده بااا 95 درصااد اطميناااب) > 0/05 P (مااورد م العااه قاارار گرفت. نتايج حاصله بيانگر يع راب ه نمايي بين طوک چنگالي و وزب کل بدب مي باشد ( نمودار 3-10 (. راب ه بدست آمده برابر است با : 2/9295 BW=0/0071 FL R 2 = 0 / 996 N= 734 تعداد 251 عدد ماهي ماده با 95 درصد اطميناب) <P 0/05 ) ماورد محاسابه قارار گرفات راب اه بدست آمده برابر است با : 2/9049 BW=0/0078 FL R 2 = 0 / 9894 N=

57 تعداد 207 عدد ماهي نار باا 95 درصاد اطمينااب) <P 0/05 ) ماورد محاسابه قارار گرفات راب اه بدست آمده برابر است با : 2/8857 BW=0/0086FL R 2 = 0 / 993 N= 207 ميزاب b محاسبه شده در راب ه هاي فوق رقمي نزديع به )2/8 3 و ) 2/9 مي باشد که نشاب دهنده رشد ايزومتريع در ماهي کوتر مواج است y = x R 2 = N = طول چنگالی (سانتیمتر) نمودار) 10-3 (: راب ه ول چنگالي م وزن کل ماهي کوتر مواج جنسهاي نروماده در استان هرمزگان وزن کل (گرم) 46

58 y = x R 2 = N = طول چنگالی (سانتیمتر) وزن کل (گرم) نمودار) 11-3 (: راب ه ول چنگالي م وزن کل ماهي کوتر مواج جنس ماده در استان هرمزگان ) ) y = x R 2 = N = طول چنگالی (سانتیمتر) وزن کل (گرم) نمودار) 12-3 (: راب ه ول چنگالي م وزن کل ماهي کوتر مواج جنس نمر دراستان هرمزگان ) ) 47

59 7-3 شاخص چاقي ( f ) K : در ماهي کوتر مواج ضريب چاقي به تفکيع جن محاسبه گرديد. کمترين ضريب چاقي براي جنساهاي نار و مااده باه ترتياب معاادک ± 0/01 0/32 ± 0/01 و 0/31 در خرداد ماه و بيشترين ضريب چاقي براي جنسهاي مذکور به ترتيب معادک 0/52 ± 0/01 و ± 0/01 0/54 در اسفند ماه مشاهده گرديد. نمودارهاي 13-3 تا 15-3 تغييرات ماهانه ضريب چاقي در 251 عدد ماهي ماده و 207 عدد ماهي نر و 734 عدد ماهي نر و ماده را نشاب مي دهند. با توجه به نمودارهاي مربوطه مشاهده مي شود که ضريب چاقي در هر دو جان مااهي کاوتر مواج در ماه اسفند به حداکثر خاود رسايده و پا از آب باا شارو فصال تولياد مثال کااهق يافتاه است. البته افزليق مجددي نيز در تير ماه مشاهده گرديد شاخص چاقی 0.30 آبان 85 آذر 85 دی 85 بهمن 85 اسفند 85 فروردین 86 اردیبهشت 86 خرداد 86 تیر 86 مرداد 86 شهریور 86 مهر 86 آبان 86 ماه نمودار) 13-3 (:تغييرات ميانگين شاخص چاقي ماهي کوتر مواج جنس ماده به تفريک ماه در آبهاي خليج فارس ) ) 48

60 آبان 85 آذر 85 دی 85 بهمن 85 اسفند 85 فروردین 86 اردیبهشت 86 خرداد 86 تیر 86 مرداد 86 شهریور 86 مهر 86 آبان 86 شاخص چاقی ماه نمودار) 14-3 (:تغييرات ميانگين شاخص چاقي ماهي کوتر مواج جنس نمر به تفريک ماه در آبهاي خليج فارس ) ) شاخص چاقی 0.30 آبان 85 آذر 85 دی 85 بهمن 85 اسفند 85 فروردین 86 اردیبهشت 86 خرداد 86 تیر 86 مرداد 86 شهریور 86 مهر 86 آبان 86 ماه نمودار) 15-3 (:تغييرات ميانگين شاخص چاقي ماهي کوتر مواج جنسهاي نروماده به تفريک ماه در آبهاي خليج فارس ) ) 49

61 8-3 نتايج حاصل از بررسيهاي تغ يه ماهي کوتر مواج در استان هرمزگان: در بررسيهاي انجام شده بر روي معده کوتر مواج شاخص پري روده)وزب محتويات روده( به تفکيع جن )ماده نر و نر و ماده( ب ور ماهيانه محاسبه گرديد و تغييرات شاخص پري روده به تفکيع جن در نمودارهاي 16-3 تا 18-3 نشاب داده شده است. شاخص پري روده در ماهي کوتر مواج در بهمن و تير ماه افزايق و درارديبهشت و شهريور ماه يابد. کاهق مي شاخصهاي : FI, CV شاخص خالي بودب معده CV و شاخص پربودب معده FI به تفکيع جن )ماده ها نرها و نر و ماده ها ) محاسبه ودر جدوک 2-3 آورده شده است. ميازاب CV بدسات آماده درسااک باراي مااده هاا نرهاا و نار و مااده هاا باه ترتي 3 /اب 50/0 45 و 47/3 و شاخص پار باودب معاده FI درمااده هاا نرهاا و نار و مااده هاا باه ترتي 7 /اب 50/0 54 و 52/7 بدست آمد. تغييرات شاخص خالي بودب معده و شاخص پر بودب معده در نمودار 19-3 نشاب داده شده است. شااخص خاالي بااودب معاده) CV ( مااده هاا در بهمان و مهاار مااه افاازايق يافتاه و در نرهااا در آذر و ارديبهشت ماه افزايق نشاب مي دهد شاخص پر بودب معده )FI( نيز در هر دو جن نر و ماده در اسفند ماه افزايق داشته است. 50

62 آبان 85 شاخص پری روده آذر 85 دی 85 بهمن 85 اسفند 85 فروردین 86 اردیبهشت 86 خرداد 86 تیر 86 مرداد 86 شهریور 86 مهر 86 آبان 86 ماههای نمونه برداری نمودار) 16-3 (: تغييرات شاخص پري روده )وزن محتويات روده( ماهي کوتر مواج جنس ماده به تفريک ماه شاخص پری روده آبان 85 آذر 85 دی 85 بهمن 85 اسفند 85 فروردین 86 اردیبهشت 86 خرداد 86 تیر 86 مرداد 86 شهریور 86 مهر 86 آبان 86 ماههای نمونه برداری نمودار) 17-3 (: تغييرات شاخص پري روده )وزن محتويات روده( ماهي کوتر مواج جنس نر به تفريک ماه آبان 85 آذر 85 دی 85 بهمن 85 اسفند 85 فروردین 86 اردیبهشت 86 خرداد 86 تیر 86 مرداد 86 شهریور 86 مهر 86 آبان 86 شاخص پری روده ماههای نمونه برداری نمهودار) 18-3 (: تغييهرات شهاخص پهري روده )وزن محتويهات روده( مهاهي کهوتر مهواج جنسههاي نهرو مهاده بهه تفريهک مهاه 51

63 جدول )2-3 (: تغييرات FI, CV در ماهي کوتر مواج به تفريک جنس و ماه در آبهاي خليج فارس - استان هرمزگان ) ( نمرومماده نمر مماده CV FI مماه CV FI CV FI CV FI مماه مماده نمر مماده نمر آبان آبان آذر آذر دي دي بهمن بهمن اسفند اسفند فروردين فروردين ارديدهشت ارديدهشت خرداد خرداد تير تير مرداد مرداد شهريور شهريور مهر مهر آبان آبان کل سال کل سال

64 درصد فراوانی آبان 85 آذر 85 دی 85 بهمن 85 اسفند 85 فروردین 86 اردیبهشت 86 خرداد 86 تیر 86 مرداد 86 شهریور 86 مهر 86 آبان 86 کل سال ماههای نمونه برداری CV FI نمودار (19-3): روند تغييرات شاخصهايCV FI, به تفريک ماه در جنسهاي نروماده در ماهي کوترمواج Gut) (Relative Length of در ماهياب به تفکيع جن محاسبه شد.) ول نسدي رودهRLG : طوک نسبي روده که آناليز نتايج حاصله در جدوک 3-3 نشاب داده شده است. ميانگين طوک نسبي روده در ماهياب معادک 0/34 محاسبه شده است ( جدوک 3-3 جدول )3-3(: آناليز آماري شاخص ول نسدي روده RLGماهي کوتر مواج در آبهاي خليج فارس جنسيت ماده نر نر و ماده تعداد /14 0/ 14 0/ 21 حداقل 0/68 0/ 68 0/ 54 حداکثر 0/34 0/ 34 0/ 35 ميانگين 0/002 0/ 003 0/ 003 SE 53

65 3-8-3 ارجحيت غ ايي : براي مشخص نمودب غذاي غالب با توجه به اينکه بيق از %98 از محتويات معده کوتر ماهياب را ساير ماهياب تشکيل مي داد بنابراين محاسبه ارجحيت غذايي در اين تحقيق انجام نشد. ا م هي نا يافت شده درمحتويات معده ماهي کوتر مواج به شرح زير بودند : الل ساير اقالم غ ايي يافت شده شامل يک مورد 1- Rastrelliger kanagurta موتو ماهيان -2 Engraulida موتوي هندي 3- Stolephorus indicus شگ ماهيان -4 Clupeidae ساردين روغني 5- Sardinella longiceps گيش ماهيان -6 Carangidae گيش گوش سياه -7 Atule mate پنجزاري ماهيان -8 Leiognathidae پنجزاري کج پوزه -9 Sectur insidator فانوس ماهيان -10 Myctophidae حسون ماهيان)ب ه ماهي ) Synodontidae -11 گوازيد ماهيان)ب ه ماهي ) Nemipteridae -12 بز ماهيان -13 Mullidae نيزه ماهيان -14 Istiophoridae عروس ماهيان -15 Drepanidae کوتر ماهيان -16 Sphyraenidae 17- Gobiidae zooplankton و يک مورد ماهي مرکب بودح 54

66 شرل) 1-3 (:تره ماهيان يافت شده در معده ماهي کوتر مواج شرل) 2-3 (:ماهي الل يافت شده در معده ماهي کوتر مواج شرل) 3-3 (:ق عات ماهي موجود در معده ماهي کوتر مواج شرل) 4-3 (:ماهي پنجزاري خارج شده از معده ماهي کوترمواج 55

67 شرل) 5-3 (:ماهي پرنده يافت شده در معده ماهي کوترمواج شرل) 6-3 (:تره اي از پنجزاري ماهيان به عنوان عمه ماهي کوتر مواج شرل) 7-3 (:بزماهي Mullidae تغ يه شده توسط ماهي کوتر مواج شرل) 8-3 (:فانوس ماهي Myctophidae خارج شده از معده ماهي کوتر مواج 56

68 شرل) 9-3 (: پنجزاري ماهي يافت شده در معده ماهي توليد مثل : کوترمواج مشاهده غدد جنسي و شناخت مراحل باروري: غدد جنسي در بيشتر ماهياب استخواني ماده لوله اي شکل و در مراحل اوليه بلو به رنگ کرم روشن و درمراحل رسيده به رنگ کرم متمايل به قرمز مي باشند. غده هاي جنسي نر در ماهي کوتر مواج در مراحل اوليه بلو سفيد متمايل به کرم و در مراحل رسيده کرم متمايل به خاکستري است و شکل آب برو مانند و طويل مي باشد. در طي فصل تخمريزي غدد جنسي نر و ماده حجيم و بزرو شده و به راحتي از يکديگر متمايز مي شوند در غدد جنسي رسيده در جن ماده تخمکها دقيقا قابل رويت بوده و غدد جنسي رسيده درجن نر صورت فشار يا برش دادب ماي سفيد رنگي خارج مي گرديد. در ماهيهاي نابالي تعيين جنسيت ب ور ظاهري مشکل و در بعضي موارد غير ممکن بود. در برشهاي بافتي بيضه ماهي کوتر مواج از نو لوبولي تشخيص داده شد )شکل 10-3 (. 57

69 شرل )10-3(: تصوير بخشي از بيضه ماهي کوتر مواج )بزرگنمايي 25 برابر ) L= لوبول غدد جنسي در هر دو جن )ماده و نر( دو قسمتي بود که در قسمت انتهايي به يع مجرا ختم مي شد که اين مجرا به مجراي ادراري تناسلي مي پيوست. تخمدانهاي رسيده نسبت به بيضه هاي بالي حجم بيشتري از حفره شکمي را پر مي کرد. تخمدانهاي رسيده و آماده تخمريزي کامال فضاي حفره شکمي را اشغاک کرده بود. ماده ها بر طبق ميزاب رسيدگي تخمدانها به 6 مرحله تقسيم بندي مي شوند) 1983, Silva De و.(Yoneda et al., ماده نابالغ )مرحله ) 1 گناد نابالي از نظر ظاهري کوچع و باريع و به رنگ کارم روشان بودناد و در برشاهاي باافتي کاه از آنهااا تهيااه شااد در ابتااداي اياان مرحلااه تخمااع هاااي پاايق زرده اي هستع بودند و در اواخر اين مرحله تعداد هستع ها زياد بود )شکل 11-3 (. previtellogenic ماده بالغ در حال استراحت )مرحله 2 (ح و داراي 58

70 تخمدانها ب ور ظاهري به رنگ کرم پر رنگ و ق ار تخماداب بزرگتار از مرحلاه قبال دياده شاد. در برشهاي بافتي تخمداب در اين مرحله تخمع ها داراي هسته مي باشند که در مرکز تخمکها ديده ماي شود و در اطراف هسته اجسام زرده اي Yolk granules بصورت پراکناده دياده ماي شاوند )شاکل.) ماده بالغ رسيده )مرحله ) 3 در اين مرحله تخمداب ب ور ظاهري به رنگ کرم متمايل به قرمز و داراي رگهاي خوني در اطراف تخمداب مي باشد و تخمع ها با چشم غير مسلح ديده مي شوند. از نظر بافت شناسي هسته درمرکز تخمع مشاهده شد و اجسام زرده اي به ميزاب زيادي در تخمع مشاهده گرديد. در اواخر اين مرحله هسته به سمت ديواره حرکت مي کند )شکل 13-3 و.) ماده بالغ آماده تخمريزي )مرحله ) 4 تخمدانها کامال حجيم شده و فضاي داخلي شکم را پر مي کند. برشهاي بافتي اجسام زرده اي تمام سلوک را ب ور فشرده اي پر مي کند و گاهي هسته در ديواره تخمکها ديده مي شد )شکل 15-3 ( ماده در حال تخمريزي )مرحله ) 5 تخمها در داخل تخمداب ب ور جداگانه بخوبي ديده شده و حالت چسبندگي نيز ندارند. باا مختصار فشاار در قسامت منفاذ تناسالي تخمهااي رياز وناارنجي رناگ از منفاذ تناسالي خاارج ماي ماده تخمريزي کرده )مرحله ) 6 بخق اعظم تخمداب خالي شده و تخمها خارج گشته اند. تخمداب ها ظاهري چروکيده دارند. گردند. 59

71 شههرل )11-3(: تصويربخشههي از تخمههدان مرحلههه بههاروري 1 در مههاهي کوترمههواج) بزرگنمههايي 25 برابر( شرل )12-3(: تخمدان مرحله باروري 2 در ماهي کوتر مواج )بزرگنمايي 25 برابر ) V= اووسيت اوليه )پيش زرده( 60

72 شرل) 13-3 (: تخمدان مرحله باروري 3 در ماهي کوتر مواج )بزرگنمايي 100 برابر ) N= هسته V= اووسيت اوليه =Vt اووسيت در مراحل زرده سازي شرل )14-3(: تخمدان مرحله باروري 3 در ماهي کوتر مواج )بزرگنمايي 10 برابر ) 61

73 شرل) 15-3 (: تخمدان مرحله باروري 4 در ماهي کوتر مواج )بزرگنمايي 100 برابر ) N= هسته =VP اووسيت رسيده شرل )16-3(: تخمدان مرحله باروري 5 در ماهي کوتر مواج )بزرگنمايي 100 برابر ) 62

74 شرل )17-3(: تخمدان مرحله باروري 6 در ماهي کوتر مواج)بزرگنمايي 50 برابر ) در برشهاي بافتي که از تخمدانها در مراحل مختلف تهيه شد مشاهده گرديد که تقريبا در هار مرحلاه سلولهاي مراحل ديگر نيز ديده شد که اين نيز يکي از د يل تخمريزي دسته اي spawner) (Batch مي باشد. فراواني نسبي مراحل مختلف رسيدگي جنسي ماهي ماده در نمودار 20-3 نشاب داده شده است. 63

75 جدول ) 4-3 (:فراواني مراحل مختلف رسيدگي جنسي ماهي کوتر مواج جنس ماده به تفريک ماه در آبهاي خليج فارس - استان هرمزگان ) ( مماه آبان 85 آذر 85 دي 85 بهمن 85 اسفند 85 فروردين 86 ارديدهشت 86 خرداد 86 تير 86 مرداد 86 شهريور 86 مهر 86 آبان 86 کل سال I II III IV V VI-II تعداد نمونه جدول) 5-3 (: فراواني نسدي مراحل مختلف رسيدگي جنسي ماهي کوتر مواج جنس ماده به تفريک ماه در آبهاي خليج فارس - استان هرمزگان )آبان 85 تا آبان 86( مماه آبان 85 آذر 85 دي 85 بهمن 85 اسفند 85 فروردين 86 ارديدهشت 86 خرداد 86 تير 86 مرداد 86 شهريور 86 مهر 86 آبان 86 کل سال 40/2 56/ 7 3 / 8 57/ 1 60 / 9 17 / 6 60 / 0 60 / 0 40 / 0 90 / 0 35 / 7 I 18/8 40/ 0 19 / 2 0/ 0 4 / 3 5 / 9 20 / 0 40 / 0 60 / 0 10 / 0 50 / 0 II 12 /5 38/ 5 9/ 5 7/ 1 17 / 4 47 / 1 20 / 0 7 / 1 III 12/5 3/ 3 38/ 5 14/ 3 35/ 7 8 / 7 7 / 7 29 / 4 7 / 1 IV 15 /2 71 / 4 8 / / 0 84 / 6 V 0 /9 4 / 8 7 / 7 VI-II 64

76 100% 80% 60% 40% 20% درصد فراوان ی VI-II V IV III II 0% آبان 85 آذر 85 دی 85 بهمن 85 اسفند 85 فروردین 86 اردیبهشت 86 خرداد 86 تیر 86 مرداد 86 شهریور 86 مهر 86 آبان 86 I ماههای نمونه بردار ی نمودار) 20-3 (: فراواني نسدي مراحل مختلف رسيدگي جنسي ماهي دوره تخمريزي : کوتر مواج جنس ماده به تفريک ماه با استفاده از وزب تخمداب و وزب کل هر ماهي شاخص گنادو سوماتيع براي کل نمونه هاي بررسي شده )424 عدد شامل 226 عدد ماده 175 عدد نر و 23 عدد ناشناخته( بصورت ماهانه محاسبه شد. آناليز آماري شاخص گنادي در جداوک و 8-3 آورده شده است. ميانگين ماهانه شاخص گنادي تعيين گرديد ونمودار آب رسم شد نمودار 3-21 که در اين نمودار در يع دوره يکساله )13 ماه( ماهي کوتر مواج داراي دو اوج تخمريزي مي باشد که يع اوج تخمريزي در بهار با تاکيد برارديبهشت ماه ودومين آب با شدت کمتر درتابستاب با تاکيد بر شهريور ماه ديده شد محاسده شاخص کددي :(HSI) با کاربرد وزب کل ماهي و وزب کبد شاخص کبدي ماهياب ماده به صورت ماهانه محاسبه شد. با محاسبه ميانگين ماهانه شاخص کبدي نمودار آب رسم گرديد)نمودار 3-22 تغييرات ماهانه شاخص گنادي و شاخص کبدي بصورت همزماب نيز در نمودار )23-3( نشاب داده شده است. با توجه به نمودار مربوطه مشاهده مي شود HSI در جن ماده از بهمن ماه شرو به افزايق نموده و در اسفند ماه به حداکثر خود رسيده و پ از آب يع سير نزولي را در پيق گرفته ودر پاياب فصل توليدمثل به حداقل ميزاب خود رسيده است. 65

77 جدول )6-3(: آناليز آماري شاخص گنادي (GSI) ماهي کوتر مواج جنس ماده در آبهاي خليج فارس-استان هرمزگان) ) مماه آبان 85 آذر 85 دي 85 بهمن 85 اسفند 85 فروردين 86 ارديدهشت 86 خرداد 86 تير 86 مرداد 86 شهريور 86 مهر 86 آبان 86 کل سال N Min Max Range Mean SE جدول )7-3(: آناليز آماري شاخص گنادي (GSI) ماهي کوتر مواج جنس نردر آبهاي خليج فارس-استان هرمزگان) ) مماه آبان 85 آذر 85 دي 85 بهمن 85 اسفند 85 فروردين 86 ارديدهشت 86 خرداد 86 تير 86 مرداد 86 شهريور 86 مهر 86 آبان 86 کل سال N Min Max Range Mean SE جدول )8-3(: آناليز آماري شاخص گنادي (GSI) ماهي کوتر مواج جنسهاي نر و ماده در آبهاي خليج فارس-استان هرمزگان) ) مماه آبان 85 آذر 85 دي 85 بهمن 85 اسفند 85 فروردين 86 ارديدهشت 86 خرداد 86 تير 86 مرداد 86 شهريور 86 مهر 86 آبان 86 کل سال N Min Max Range Mean SE 66

78 آبان 85 آذر 85 دی 85 بهمن 85 اسفند 85 فروردین 86 اردیبهشت 86 خرداد 86 تیر 86 مرداد 86 شهریور 86 مهر 86 آبان 86 شاخص گنادی (GSI) ماههای نمونه برداری نمودار) 21-3 (: تغييرات ميانگين شاخص گنادي ماهي کوتر مواج جنس ماده به تفريک ماه ) ) آبان 85 آذر 85 دی 85 بهمن 85 اسفند 85 فروردین 86 اردیبهشت 86 خرداد 86 تیر 86 مرداد 86 شهریور 86 مهر 86 آبان 86 شاخص کبدی (HI) ماههای نمونه برداری نمودار) 22-3 (: تغييرات ميانگين شاخص کددي ماهي کوتر مواج جنس ماده به تفريک ماه ) ) شاخص گنادی (GSI) شاخص کبدی (HSI) آبان 85 آذر 85 دی 85 بهمن 85 اسفند 85 فروردین 86 اردیبهشت 86 خرداد 86 ماههای نمونه برداری تیر 86 مرداد 86 شهریور 86 مهر 86 آبان 86 GSI HSI نمودار) 23-3 (: تغييرات ميانگين شاخص گنادي و کددي ماهي کوتر مواج جنس ماده به تفريک ماه 67

79 L( M ول ماهي در زمان بلوغ( : براي محاسبه طوک ماهي در زماب بلو ابتدا بر اساس طوک چنگالي ماهيها دسته بندي شده و سپ با در نظر گرفتن درصد فراواني مراحل رسيده باروري در هر کالس طولي نمودار مربوطه رسام شد که طبق آب طوک در زماب بلو محاسبه شد. L m50 مقدار براي ماهي کوتر مواج 54/01 سانتي متر محاسبه گرديد )نمودار 24-3( Proportion of mature FL50= cm Fork length (cm) Lm 50 = نمودار) 24-3 (:درصد فراواني ماده هاي بالغ در اندازه مختلف ماهي کوترمواج 68

80 5-9-3 تعيين نسدت جنسي : نسبت جنسي نر به ماده براي ماهي کوتر مواج در ماههاي مختلف نمونه برداري تعيين گرديد که در جدوک 9-3 نشاب داده شده است. تعداد کل نمونه هاي مورد بررسي که جنسيت آنها تعيين گرديده 458 عدد بود که از اين تعاداد 251 عدد ماده و 207 عدد نر بودند و نسبت جنسي کل نر به ماده = 1:1/2 F M : بود. با محاسباتي که از طريق آزموب مرب کاي بين نسبت جنسي نر به ماده براي هر ماه بدست آمد پارامترهاي حاصل در مقايسه با نسبت جنسي 1:1 که نشانه هاي استاندارد جمعيت پايدار است اختالف معني داري را در کل و به تفکيع در ماههاي نمونه برداري غير از آذر و بهمن نشاب نمي دهد ( 05 <0/.(P درصد تعداد ماهياب نر و ماده به تفکيع ماه درنمودار 25-3 نشاب داده شده است. جدول (3-9 ): نسدت جنسي و آزمونChi-square ماهي کوتر مواج در آبهاي استان هرمزگان به تفريک ماه )با حدود ا مينان %( 95 فاکتور مماه تعمداد ماده تعمداد نمر جمع تعداد نر و ماده نسدت نر به ماده تعداد مورد انتظار کاي محاسداتي کاي جدول آبان : آذر : دي : بهمن : اسفند : فروردين : ارديدهشت : خرداد : تير : مرداد : شهريور : مهر : آبان : کل سال :

81 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% آبان 85 آذر 85 دی 85 بهمن 85 اسفند 85 فروردین 86 اردیبهشت 86 خرداد 86 تیر 86 مرداد 86 شهریور 86 مهر 86 آبان 86 کل سال نر ماده ماههای نمونه بردار ی درصد فراوان ی نمودار) 25-3 (: درصد تعداد ماهيان کوتر مواج نر و ماده به تفريک ماه )آبان 85 تا آبان 86 ) ميزان هد آوري : در بين تمامي ماهيهاي مورد بررسي تعداد 21 عدد از آنها واجد شراي براي تعيين هم آوري يعني داراي تخمکهاي رسيده بودند. نمونه هاي مورد م العه مربوط به مراحل باروري 5 بوده است از هر يع از تخمداني که در محلوک گيلسوب قرار داده شده بود پ از دوماه و پ از حذف بافت پيوندي و شستشو وخشع کردب تخمع ها تخمکها شمارش گرديد و هم آوري م لق و نسبي محاسبه گشت. آناليز آماري ميزاب هماوري در جدوک 10-3 نشاب داده شده است. کمترين هم آوري م لق و نسبي به ترتيب /2 و بيشترين آنها برابر /0 به واحد وزب مي باشد. ميانگين هم آوري م لق و نسبي به ترتيب /9 ± /1 و ± 94/3 1097/7 به واحد وزب است. 70

82 جدول) 10-3 (: آناليز آماري ميزان هميوري ماهي کوتر مواج در آبهاي خليج فارس - استان هرمزگان R F N Min Max Range Mean SE = F هميوري م لن = R هميوري نسدي )نسدت به وزن کل بدن( با انجام آزموب همبستگي مياب هم آوري م لق و طوک )کل و چنگالي ) و همچناين وزب بادب مشاهده گرديد که هم آوري با افزايق طوک )کل و چنگالي ) و وزب بدب نسبت مستقيم داشته و افزايق مي يابد و بهترين مدک براي اين رواب به شر زير است: = 1/062 TL هد آوري R 2 = 0/62 3/309 = 1/512 FL هد آوري R 2 = 0/62 3/305 = 182/73 BW هد آوري R 2 = 0/62 1/23 راب اه طاوک چنگاالي و وزب باا هام آوري م لاق در نمودارهااي 26-3 و 3-27 نشااب داده شاده است. با توجه به به نمودارهاي فوق مشاهده مي گردد راب ه طوک چنگالي و وزب بدب باا هام آوري م لاق يع راب ه نمايي است و با افزايق طوک چنگالي و وزب بدب هم آوري م لق نيز افزايق مي ياباد. 71

83 y = x R 2 = طول چنگالی )سانتیمتر ) هم آوری مطلق نمودار )26-3(: راب ه ول چنگالي و هد آوري م لن ماهي کوتر مواج در استان هرمزگان ) ) y = x R 2 = وزن )گرم ) هم آوری مطلق نمودار )27-3(: راب ه وزن و هد آوري م لن ماهي کوتر مواج در استان هرمزگان ) ) 72

84 7-9-3 ق ر تخمک: جهت اندازه گيري ق ر تخمع تعداد 30 عدد تخمع از هر تخمداب واجد شراي )مرحله 5 رسيدگي( به صورت تصادفي انتخاب و پ از گرفتن ميانگين ق ر متوس تخمع اين ماهي 402/10 ± 0/19 ميکروب محاسبه شد) حداقل ق ر تخمع 200 درصد فراواني ق ر تخمع در نمودار 28-3 نشاب داده شده است. و حداکثر آب 750 ميکروب بود.) درصد فراوانی قطر تخمک ( میکرون ) نمودار) 28-3 ) : درصد فراواني ق ر تخمک ماهي کوتر مواج در آبهاي خليج فارس ) ) 73

85 10-3 تعيين پارامترهاي پويايي جمعيت : کل داده هاي طوک چنگالي ربت شده در طي تحقيق که از بررسي بيومتري بدست آمد شامل 1274 عدد نمونه در من قه جاسع و 1111 عدد در من قه بندر لنگه بود 709 عدد نمونه در من قه بندر عباس داده هاي طوک چنگالي براساس کالسهاي طولي 3 سانتيمتري دسته بندي شده و فراواني طوک چنگالي براي کالسهاي طولي بدست آمد. با ورود اطالعات طولي در ماههاي مختلف نمونه برداري افزاری FISAT II و اجراي اين برنامه پارامترهاي رشد از قبيل مقدار Ǿ اين گونه در 3 من قه مذکور بدست آمد. به کامپيوتر در برنامه نرم L و K محاسبه شد. ضريب مرو و مير کل ضريب مرو و مير طبيعي و ضريب مرو و مير صيادي جدوک 11-3 آورده شده است. ضريب بهره برداري نيز با استفاده از نسبت مرو و مير صيادي محاسبه ودر و مرو و مير کل بدست آمد. پارامترهاي پويايي جمعيت ماهي کوتر مواج در استاب هرمزگاب و به تفکيع مناطق )جاسع بندرعباس وبندر لنگه( در جدوک) 11-3 ( آورده شده است. 74

86 جدول )11-3(: پارامترهاي پويايي جمعيت ماهي کوتر مواج در استان هرمزگان E F Z M Ǿ ) o C) دماي آب K FL cm من قه )در سال( 0/39 0/30 0/76 0/46 3/601 28/03 0/24 جاسک 129/0 0/43 0/49 1/12 0/63 3/647 28/25 0/37 بندرعداس 109/5 0/34 0/37 1/07 0/70 3/917 27/97 0/46 بندرلنگه 134/0 0/36 0/30 0/83 0/53 3/757 28/08 0/30 استان هرمزگان 138/0 75

87 فصل چهارم بحگ 76

88 1-4 آناليز آماري ول کل و چنگالي ماهي کوتر مواج: کمترين و بيشترين طاوک کال در مااده هاا 21/0 در تيرمااه 86 و 104/5 در دي مااه 85 و در نرهاا 21/3 و 106/0 سانتيمتر در تير ماه 86 مشاهده شد. ميانگين طوک کل در ماده ها و نرها به ترتيب ± / /3 و 1/16 ± 55/6 کمترين وبيشترين طوک کل در جمعيت مورد بررسي 11/7 و 106/0 در تير ماه 86 42/0 ± 0/79 سانتي متر ديده شد) جدوک 1-3 (. سانتي متر بود. و ميانگين حداقل طوک چنگاالي باراي جان مااده و نار برابار باا 19 0/ ساانتي متار مرباوط باه تيار مااه باوده و حداکثر اين پارامتر براي دو جن تير مشاهده شد. به تفکيع برابر با ميانگين طوک چنگالي ماده ها و نرها به ترتيب ± /0 89 بود. 95/5 و کمترين وبيشترين طوک چنگالي در جمعيت مورد بررسي 10/6 و 96/5 38/1 ± 0/71 سانتي متر ديده شد) جدوک 1-3 (. 96/5 ساانتي متار درماههااي دي و 49 /0 و 50/2 ± 1/05 در تير ماه 86 Kulbickiوهمکاراب در ساک 2005 ميزاب طوک چنگالي ماهي کوتر مواج را در آبهاي New Caledonia و /5 سانتي متر اظهار نمودند. سانتي متر و ميانگين حسيني ساک 1386 کمترين و بيشترين طوک کل ماده هاي ماهي کوتر ساده) jello (Sphyraena را در آبهاي بوشهر 42/6 و 95/2 سانتي متر و در نرها 41/4 و 99/1 سانتي متر و ميانگين طوک کل ماده ها و نرها را 68/9 و 70/25 سانتي متر گزارش نموده است.همچنين کمترين و بيشترين طوک چنگالي ماده ها و نرها را به ترتيب 89/9 38/4 و 92/3 37/9 سانتيمتر و ميانگين آب را در ماده ها و نرها 64/15 و 65/1 سانتي متر اظهار نموده است. 2-4 آناليز آماري وزن کل: کمترين وزب کل ماده ها و نرها به ترتيب 36/69 و 46/7 گرم در تيار مااه بيشاترين وزب مااده هاا 3600/0 گرم در دي ماه و نرها 4140/0 گرم در تير ماه ربت شد. ميانگين وزب کل ماده ها و نرها به ترتيب ± 39/50 783/2 و ± 47/44 863/0 گرم بود. کمتااارين وبيشاااترين وزب کااال نموناااه هاااا 8/03 و / و مياااانگين ± 23/57 523/6 گااارم مشاهده شد )جدوک 1-3(. 77

89 حسيني) 1386( نيز کمترين و بيشترين وزب ماده ها و نرهاي ماهي کوتر ساده را در آبهاي بوشهر بااه ترتي 4 /ااب 1360/0 315 و 873/5 322/7 گاارم و ميااانگين وزب را در ماهياااب ماااده و ناار 837/7 و 598/1 گرم اعالم نموده است. 3-4 ارتدا ول و وزن ماهي کوتر مواج: همااان ور کااه در نمااودار 8-3 نشاااب داده شااده اساات طااوک کاال بااا وزب کاال در ماااهي ماااده داراي همبستگي بسيار با يي اسات همچناين طاوک چنگاالي باا وزب )نماودار 11-3( نياز داراي همبساتگي با يي مي باشند. در جن نر نيز طوک کل و چنگالي با وزب کال )نمودارهااي 9-3 و 12-3( داراي همبستگي بسيار با يي است ) 0/5 > 2 R). در جنسهاي نر و ماده نيز همبستگي بسيار با يي بين طوک کل چنگالي با وزب ماهي برقرار است )طبق نمودارهاي 7-3 حسيني و همکاراب و 10-3(. در ساک 2008 با م العه بار روي کاوتر سااده Sphyraena jello در آبهااي خليج فارس )استاب بوشهر ) اعالم نموده اند که دارد. %95 همبستگي بين طوک و وزب ايان مااهي وجاود با توجه به معادله بوجود آمده بين اين دو پارامتر راب ه نمايي بين آنها کامال مشهود است. تواب بدست آمده در معادله ارتباط طولهاي کل و چنگالي با وزب در ماده نر و نروماده ها به ترتيب 2/90 2/88 2/88 2/90 2/91 و 2/92 بود. توانهاي بدست آمده نزديع به 3 که معرف رشد ايزومتريع است مي باشند. در ساک 1993 بياب داشت که بين طوک و وزب ماهياب راب ه نمايي برقرار مي باشد Biswas که در اين تحقيق نيز اين راب ه بدست آمد. نمودار 9-3 تا 14-3 راب ه اين دوپارامتر به تفکيع دو جن نشاب مي دهد که نماي بدست آمده در معادله راب ه طوک و وزب در دو جن را تفاوت چشمگيري را نشاب نمي دهد و ميزاب اين نما در دو جن و همچنين در مجمو دو جن به مقدار 3 بسيار نزديع که معرف رشد ايزومتريع مي باشد ) 0/05 > P ).مي باشد حسيني و همکااراب ايزومتريع در اين گونه مي باشد. نياز ميازاب b را در مااهي کاوتر سااده برابار باا 3/32 يافتاه اناد کاه موياد رشاد ماهي معموآل نمي تواند شکل بدب خود را در طوک دوراب زندگي رابت نگه دارد و اين رواب ممکن است خارج از معاد ت باشد. از جمله د يل اين تغييرات مي تواب به نوسانات عوامل 78

90 زيست محي ي نظير دما شوري نور اکسيژب شراي تغذيه اي وشراي فيزيولوژي ماهي در زماب جم آوري نمونه اشاره کرد (1993 Biswas, (. 4-4 نوسانات رشد: توزي فراواني طوک کل در کالسهاي طولي ماده در بين 251 نمونه ماهي کوترمواج مورد بررسي محاسبه گرديد که در نمودار 1-3 نشاب داده شده است. بيشترين نمونه ها در کالس طولي سانتي متر قرار داشتند. اين داده ها نشاب دهنده اين بود که بيشترين فراواني اين گونه در ابتداي بلو جنسي بود. توزي فراواني طوک کل در کالسهاي طولي نر در بين 207 نمونه ماهي کوترمواج مورد بررسي نيز محاسبه گرديد که در نمودار 2-3 نشاب داده شده است. بيشترين نمونه ها در کالس طولي سانتي متر قرار داشتند. 5-4 شاخص چاقي ) f :(k براساس نمودارهاي 13-3 تا 15-3 بيشترين شاخص چاقي در ماهياب ماده نروهر دو جن در اسفندماه و کمترين شاخص چاقي در خردادماه محاسبه شده است که نشاب از ارتباط تغذيه با توليد مثل مي باشد به نحوي که بيشترين ميزاب شاخص چاقي در هر دو جن در ارر تغذيه مناسب و کسب انرژي جهت رسيدگي جنسي قبل از دوره تخمريزي )اسفند ماه( و کمترين ميزاب شاخص چاقي در زماب تخمريزي ربت شده است. حسيني و همکاراب )2008( کمترين ضريب چاقي براي جنسهاي نر و ماده ماهي کوتر سااده را در آبهااي اساتاب بوشاهر باه ترتياب معاادک 0/10 و 0/11 در مااه مهار و بيشاترين ضاريب چااقي باراي جنسهاي مذکور به ترتيب معادک 0/59 و 0/63 در ماههاي آباب و خرداد بياب نموده اند. 79

91 بي% رژيد غ ايي: ميانگين طوک نسبي روده Gut) RLG (Relative Length of در ماهي کوتر مواج بر طبق جدوک 6-3 معادک 0/34 محاسبه شده است. AL-Hussainy در ساک 1949 بياب مي نمايد که چنانچه RLGکوچکتر از يع باشد ماهي گوشتخوار مي باشد. بنابراين بر اساس همين نظريه ماهي کوتر مواج با داشتن ميانگين طوک نسبي روده معادک 0/34 يع ماهي گوشتخوار مي باشد. حسيني و همکاراب ( 2008( ميانگين طوک نسبي روده ماهي کوتر ساده را 0/64 بياب نمودند. (1963) Sylva Blaber (1982) Randall (1967) Williams (1965) De و (2004) Bachok گوشتخوار بودب کوتر ماهياب را بياب نمودند. بر اساس جدوک 3-2 ميانگين CV محاسبه شده معادک %47/3 بود است بنابراين نشاب دهنده اين مس له است که ماهي کوتر مواج تغذيه متوس که چوب دارد. ) 40 43/ 7 60( البته با توجه به اينکه اين ماهي گوشتخوار بوده و در گوشتخواراب آنزيمهاي گوارشي قوي تري وجود دارد و همچنين به دليل اينکه نمونه ها از بازار تهيه شده و فاصله زماني صيد )شب هنگام( تا زماب م العه بر روي آب زياد بود در نتيجه آنزيمهاي گوارشي بيشتر مواد غذايي دروب معده اين ماهي هضم شده است و به همين دليل نمي تواب ب ور يقين اعالم نمود که اين ماهي از دسته ماهياب متوس خور باشد. حسيني و همکاراب در ساک 2008 ميزاب نشاب از پر خور بودب ماهي کوتر ساده مي باشد. CV ماهي کوتر ساده را معادک 0/13 اب نمودند که نمودار 16-3 تا 21-3 نشاب داد که قبل از تخمريزي و بعد از تخمريزي ميزاب شاخص پري روده قبل و بعد از تخمريزي بيشترين مقدار را داشته اند و مشاهده شد که در اين دو اوج ماهي بيشترين تغذيه را داشته است. اين امر خاطر نشاب مي سازد که تغذيه ماهي با توليد مثل ارتباط نزديکي دارد. با بررسي محتويات معده مشخص شد که غذاي اصلي اين آبزي را ماهياب تشکيل داده است )شکل 1-3 تا 9-3.) Carpenter و همکاراب )1997 ) غذاي ماهي کوتر مواج را عمدتا" ماهي اعالم نموده اند. حسيني و همکاراب )2008( بياب نمودند غذاي اصلي ماهي کوتر ساده در آبهاي استاب بوشهر را Liza subviridis و ماهي صبور Tenualosa illisha محتويااات معااده تشااکيل داده و بچااه ماااهي مرکااب محتويات معده را تشکيل مي داد. به ترتيب با 42/8 و 39/8 درصد از Sepia pharanois بااا 5/9 درصااد کمتاارين

92 و )1967 ) اظهار نمود که % 95/5 از محتويات معده Randall % 82/1 از محتويات معده Sphyraena barracuda Sphyraenaغرب picudilla اقيانوس هند را ماهياب تشکيل داده اند. )2000( Paterson ماهي کوتر بزرو Sphyraena barracuda را يع آبزي ماهي خوار Barreirosو همکاراب نيز در ساک 2002 تغذيه کوتر ماهي دهاب زرد با نام علمي Sphyraena viridensis در جزاير آزور را بررسي نمودند و ماهي را تنها شکار يافت شده در معده اين آبزي معرفي نمودند. بچه ماهيmackerel Blue jack با نام علمي % 82/2 Trachurus picturatus از محتويات معده اين ماهي را تشکيل داده و غذاي اصلي مي باشد. آناب بياب نمودند که ميانگين اندازه شکار بستگي به ميانگين سايز ماهياب کوتر دارد. و همکاراب )2002( در طي 550 ساعت رفتارها و انوا تجم اين ماهي کوتر را مشاهده و اظهار نمودند که در شراي حضور مي يابند. زمستاب در گروههاي کوچع ودر تابستاب در گروههاي بزرو )2004( بر روي نحوه صيد و حمله به طعمه در Sphyraena barracuda Motta و Porter م العه نموده اند و کوتر ماهي بزرو را يع ماهي خوار معرفي کردند. Backok و همکاراب) 2004( تغذيه دو گونه از کوتر ماهياب Sphyraena jello و Sphyraena obtusata را در آبهاي Terengganu مالزي بررسي نموده و غذاي يافت شده در معده ماهي کوتر ساده را دو گونه از اسکاد ماهياب گزارش کردند. Grubich و همکاراب نيز در ساک 2008 ماهي خوار بودب را تأييد نمودند. Sphyraena barracuda )1963( گزارش نمود که Sphyraena barracuda طعمه خود را ب ور کامل از De Sylva قسمت سر يا دم مي بلعد و يا اينکه طعمه را به دو يا چند تکه تقسيم مي کند. او مالحظه نمود که کوتر ماهي بزرو در يع حمله سري طعمه را به دو قسمت مساوي تقسيم نموده پ و ح به آهستگي طعمه را دور مي زند تا طعمه تکه شده را بردارد. )1987( بياب نمود که کوتر ماهي غوک پيکر يع ماهي خوار سري است و از بويايي قوي براي يافتن طعمه استفاده مي نمايد. Barreirosو همکاراب) 2002( رفتارهاي صيد طعمه را در کوتر دهاب زرد Sphyraena viridensis ماهي به 4 روش به شر زير معرفي نمودند: A( يع شکارچي يع طعمه را تعقيب مي کند. B( چند شکارچي يع طعمه را دنباک مي نمايند. قوه بينايي تيز در آبهااي جزياره آزورز بررساي و شايوه هااي صايد طعماه را در اي نا 81

93 اي- ين يا C( يع شکارچي چند طعمه را تعقيب مي کند. D( چند شکارچي چند طعمه را دنباک مي نمايند. از نزدياع شادب باه طعماه باه طاور ناگهاا و خيل ساري -در روش اوک شاکارچي پا حمله مي کند حمله از جانب يع شکارچي به سمت يع شکار است. در تمام ساک اين نو حمله ديده شد. شکارچي تواما" به دنباک يع طعمه مي روناد. ايان شاکارچياب هام -در روش دوم 2 ا 8 لي اندازه بوده و واکنشي بر عليه هم نداشتند.سرعت تعقيب بسيار زياد )6 تا 48 رانياه تاا زمااب صيد طعمه( است. اين روش صيد طعمه بين ماههاي July و September ديده شد. ن روش صيد درتمام طوک ساک ديده شد يع شکارچي چندين بار به دنباک يع گروه از طعمه مي رود. mackerel Blue jack که غذاي اصلي ماهي کوتر دهاب زرد Sphyraena viridensis م يا باشاد باا ايان روش صايد ماي شدند.مشااهدات در شاب انجاام گرفات. شکارچي در حالي که مرتبا" به يع گروه ماهي حمله مي نمايد اندک اندک گروه را متفارق نماوده و باه گروههااي کاوچکتر تباديل ماي شاوند.نور مصانوعي اراري بار روي رفتاار شاکار و شاکارچي نداشت. -روش صيدي بود که بيشتر در تابستاب ديده شد. در اين روش 3 حالت پيق مي آمد : 1- طعمه نزديع به س ح آب قرار داشت شاکارچي در چناين ماوقعيتي باا تر از شاکار قارار گرفته و حمله مي کناد باه نحاوي کاه حيواناات سا و پاايين تار باه ياع ساو متفارق شاده و دوباره از کنار به شکار حمله مي کند. 2- شکار در س و ميا ين آب قارار داشاته و شاکارچي در وسا ياا بساتر آب قارار گرفتاه و باه صورت مستقيم حمله مي کنند. اغلب حيوانات س و با تر در اين حمله دخالتي ندارند. 3- شکار در پايين ترين قسمت آب قرار دارد و شکارچياب بزرو در ايان من قاه آنااب را ماورد حمله قرار مي دهند. با توجه به م الب فوق و محتويات يافت شده در معده ماهي کوتر مواج بيق از %98 محتويات معده اين ماهي را ماهياب تشکيل داده بودند که ماهياب کامل يا بخشي از آنها که قابل شناسايي بودند شناسايي و ربت گرديدند. موقعيت قرار گرفتن دهاب )دهاب زبرين( در اين ماهي نشاب دهنده تغذيه از س و با تر از بدب مي باشد. وجود دندانهاي تيز و اره مانند در دهاب نيز مثيد گوشتخوار بودب سري الشکارچي بودب و نحوه تغذيه شر داده شده در با مي باشد. 82

94 Sphyraena تشريم ساختمان فک درbarracuda (:A- شرل )1-4 (Grubich, et al., 2008 ( در عمل گاز گرفتن اقتداس از Sphyraena barracuda عملررد فرين B- شرل )2-4(: فرين وموقعيت قرار گرفتن دندانها درputnamae Sphyraena 83

95 7-4 توليد مثل : در اين بررسي اندامهاي تناسلي جن مواج داراي الگوي خا ماهياب استخواني است. ماده و عملکرد غدد جنسي و ضمايم مربوط در ماهي کوتر روند توسعه و رشد غدد جنسي اين آبزي يع دوره يع ساله را طي مي کند فصل تخمريزي : Pet و همکاراب )1997( بياب کردند فعاليت توليد مثلي يع ماهي براساس اندازه گيري تغييرات ميانگين شاخص گنادوسوماتيع (GSI( ماهياب بالي تعيين مي شود Biswas )1993( نيز اظهار داشته که شاخص رسيدگي جنسي روش مستقيمي براي تعيين فصل تخمريزي يع گونه است. م العه روند تغييرات ضريب گناد و سوماتيع در طي سيزده ماه بررسي نشاب داد که در ماهي کوترمواج GSI در ارديبهشت ماه و پيع ديگري نيز در شهريور ماه وجود دارد (نمودار 21-3 (. بنابراين ارديبهشت ماه و خرداد ماه مهمترين اوج تخمريزي اين ماهي مي باشد و در شهريور ماه دومين پيع تخمريزي با شدت کمتر وجود دارد. حسايني و همکااراب )2008( دوره تخمري زيا مااهي کاوتر سااده استاب بوشهر از تير تا شهريور ماه به همراه يع اوج تخمريزي Sphyraena jello را در آبهااي در مرداد ماه بياب نموده اند. و همکاراب ) 2004( فصل تخمريزي 3 گونه از کوتر ماهياب را در آبهاي درياي مديترانه کشورمصر به شر زير اعالم نمودند : Sphyraena chrysotaenia از ماه May تا ( October ارديبهشت تا مهر ) Sphyraena flavicauda از ماه May تا September )ارديبهشت تا شهريور ) Sphyraena sphyraena از ماه April تا Auqust )فروردين تا مرداد ) مشاهده برشهاي بافتي از مراحل مختلف گنادي جن ماده نشاب داد که در کليه مراحل سلوک هاي مراحل ديگر نيز وجود دارند. بنابراين مي تواب نتيجه گرفت که که اين ماهي تخم هاي خود را به يکباره رها نمي کند و در حقيقت از نظر نو تخمريزي Batch spawner مي باشد. 84

96 2-7-4 نمودار فراواني مراحل مختلف رسيدگي جنسي : 20-3 فراواني نسبي مراحل مختلف رسيدگي جنسي ماهي کوتر مواج در جن ماده را نشاب مي دهد. بر اساس اين نمودار بيشترين فراواني مرحله 1 رسيدگي جنسي در آذرماه ديده شد ودر ارديبهشت ماه بيشتر نمونه ها در مرحله 5 رسيدگي جنسي )تخمريزي( قرار داشتند. در تير ماه نيز با توجه به حضور ساير مراحل )1 5( بيشترين فراواني متعلق به مرحله 1 مي باشد. در مردادماه مراحل 3 1 و 4 و در شهريور ماه با وجود مشاهده مراحل 4 3 و 6 رسيدگي جنسي بيشترين فراواني متعلق به مرحله 5 رسيدگي در مهر ماه نيز مراحل و 4 رسيدگي جنسي مشاهده شد مشاهده شد که از بين آنها بيشترين فراواني متعلق به مراحل 1 و 2 گرديد. و در آباب ماه مراحل 2 1 و 4 بوده است شاخص کددي : با توجه به نمودار 22-3 شاخص کبدي در جن ماده قبل از فصل تخمريزي )اسفندماه( افزايق مي يابد درحاليکه در اين زماب شاخص رسيدگي جنسي در کمترين ميزاب خود مي باشد. همچنين باتوجه به نمودار 23-3 مشخص گرديد که شاخص کبدي با شاخص رسيدگي جنسي در ماهي کوتر مواج نسبت معکوس دارند هد آوري : جدوک 10-3 ميزاب هم آوري م لق و هم آوري نسبي )نسبت به وزب کل بدب( را در ماهي کوتر مواج نشاب مي دهد. کمترين و بيشترين ميزاب هم آوري م لق به ترتيب و شمارش شد. کمترين و بيشترين ميزاب هم آوري نسبي به ترتيب 463/2 و 1813 به ازا هر گرم وزب بدب ربت گرديد. ميانگين هم آوري م لق و نسبي به ترتيب برابر با ±255448/ /1 و 1097/7 ± 94/3 تخمع بود. حسايني ( 1386( حاداقل و حاداکثر ميازاب هام آوري مااهي کاوتر سااده Sphyraena jello را در آبهاي بوشهر و بياب نموده است. 85

97 Allamو همکاراب )2004( ميانگين هم آوري 3 گونه از کوتر ماهياب را در آبهاي مديترانه در کشور مصر به شر زير اعالم نمودند : تا عدد تخمع براي.S chrysotaenia 84/ 197 تا 260/549 عدد تخمع براي S. flavicauda تا عدد تخمع براي.S sphyraena راب ه ميزان هد آوري و ول و وزن ماهي کوتر مواج: بر اساس نمودار 26-3 بين طوک چنگالي و هم آوري م لق در ماهي کوتر مواج ياع راب اه نماايي برقرار است که با توجه به ميزاب R 2 R 2 <0/5( بدست آمده ميزاب همبستگي اين دو پارامتر مثبت مي باشد ) و با افزايق طوک چنگالي ميزاب هم آوري م لق نيز افزايق مي يابد. همچنين بر اساس نمودار 27-3 بين وزب و هم آوري م لق اين ماهي نيز راب ه نمايي برقرار است و ميزاب همبستگي در اين راب ه نيز مثبت مي باشد )0/5>. ) R 2 ر تخمک : ق با اندازه گيري ق ر تعداد 660 عدد تخمع ماهي کوتر مواج که در مراحل 4 3 و 5 رسيدگي جنسي بودند. قرار داشتند کوچکترين و بزرگترين تخمع به ترتيب داراي ق ر ميانگين ق ر تخمکها نيز 200 و 750 ميکروب 402/10 ± 0/19 مي باشد )نمودار 28-3 ) و همکاراب )2004( ق ر کوچکترين تخمهاي شفاف رسيده در 3 گونه از کوتر ماهياب را در Allam آبهاي مديترانه به شر زير بياب نموده اند : Sphyraena sphyraena 0 / 95 mm Sphyraena flavicauda 0/ 47 mm Sphyraena chrysotaenia 0/ 44 mm 86

98 6-7-4 ول در زمان بلوغ جنسي ( m50 L) : با استفاده از فراواني طولي مراحل بلو طوک چنگالي در اولين بلو براي اين گونه 54/01 سانتي متر محاسبه گرديد )نمودار 24-3( اين طوک در زماني است که نيمي از ماده ها بالي مي باشند. اين پارامتر از نظر شيالتي اهميت فراواني دارد و مي تواب ابزارهاي صيد اختصاصي براي اين گونه را طراحي نمود که ماهياب کوچکتر از اين اندازه کمتر صيد شده و در حف ذخاير مهم باشد. حسيني )1386 ) طوک در اولين بلو جنسي ماهي کوتر ساده را در آبهاي استاب بوشهر 63/5 سانتي متر بياب نموده است همچنين اظهار داشته است که ماهياب نر کوتر ساده در آبهاي استاب بوشهر در اندازه هاي کوچکتر از ماده ها بالي مي شوند. و همکاراب طوک در اولين بلو جنسي را در Sphyraena jello 3 گونه از کوتر ماهياب آبهاي مديترانه در ساک 2004 به شر زير اعالم نمودند: S. chrysotaenia TL 50 =19/3 cm S. flavicauda TL 50 =28/0 cm S. sphyraena TL 50 =27/6 cm نسدت جنسي : نتايج حاصل از اين تحقيق نشاب دهنده وجود اختالف معني دار با س ح قابل انتظار )نسبت ) 1:1 نمي باشد ( جدوک 3/84 (X 2 =2/11 > نسبت جنسي محاسبه شده براي ماهي کوتر مواج در آبهاي استاب هرمزگاب در طي 13 : 1/2 ماه N 1 ( نار: مااده ) باراي = 458 بهمن ماي باشاد در بررساي ماهاناه نسابت جنساي در ماههااي آذر و اختالف معني دار با س ح قابل انتظار مشاهده شد ولي در سااير ماههاا اخاتالف معناي داري مشااهده (جدوک 9-3.) نشد 87

99 نوسانات نسبت جنسي در طوک ساک شاايد نشااب دهناده ايان م لاب باشاد کاه اجتماعاات نار و مااده در دوره هااي زمااني خاا باه صاورت مجازا از يکاديگر و در دوره هااي زمااني ديگار در کناار هام زندگي مي کنند. در صورت صحت اين فرض عوامل مثرر بر جدايي يا همگرايي جمعيتهاي نر و ماده بايد مورد بررسي قرار گيرد. حسيني و همکاراب )2008( بياب نمودند نسبتهاي جنسي ماهي کوتر سااده آبهاي خليج فارس به جز در ماههاي تير و شهريور اختالف معني داري نداشته است. Sphyraena jello در Allam و همکارانق )2004( بياب داشتند که نسبت جنسي نر و ماده 3 گونه از کوتر ماهياب در مصر به شر زير است : نسبت جنسي نر به ماده نسبت جنسي نر به ماده 1 : 0/83 S. chrysotaenia 1 : 1/85 S. flavicauda نسبت جنسي نر به ماده 1 : 0/89.S Sphyraena پارامترهاي پويايي جمعيت : محاسبه ضرايب K و L نقق مهمي در تعيين ساير پارامترهاي پويايي جمعيت يع گونه دارد. شناخت اوليه زيستي در خصو پايدار از ذخاير مورد نظر داشته باشد. يع آبزي مي تواند کمع مورري در بهره برداري در تحقيق فوق مقادير FL TL و K براي مناطق جاسع بندر عباس و بندر لنگه محاسبه گرديد )جدوک 18-3 ) Williams و Munro New Caledonia )1985( پارامترهاي رشد ماهي کوتر مواج را در مناطق مرجاني را به شر زيراعالم نمودند: SL = 69/20 )cm) ساک / 373 = 0 / K Ǿ = 3/25 T = 24 / 0 o C گونه هاي يکساب در مکانهاي مختلف از الگوهاي رشد يکساني برخوردارند و اين بداب معني است که داراي Ǿ )ضريب رشد مونرو ) يکساني مي باشند. Ǿبدست آمده در مناطق مورد م العه ( جدوک 3-18( و مقايسه آنها با Ǿ محاسبه شده توس Munro و Williams در ساک 1985 تقريبا" يکساب بودند.

100 Gayanilo و Pauly در ساک 1997 بياب نمودند چنانچه تست Ǿ براي ذخاير مختلف يع گونه عدد بيق از 0/05 نباشد جمعيتهاي متفاوتي را نخواهيم داشت. توجه به تفاوتهااي مشااهده شاده در مقاادير k بدست آمده در مناطق مورد م العه تست Ǿ انجام شد و تفاوت معني داري در ذخاير اين ماهي مشاهده نشد. با تفاوتهاي مشاهده شده در ميزاب k هر من قه احتما " ناشي از اختالفات شراي اکولاوژي نظيار دماا و شوري در هر من قه مي باشد. با بودب دما و شوري آب در خليج فارس عوامل محدود کننده رشد آبزياب محسوب مي شوند. با استفاده از مقادير بدست آمده براي طوک بي نهايت و ضريب رشد در اين بررسي ميزاب مرو و مير کل مرو و مير طبيعي و مرو و مير صيادي محاسبه گرديد. محاسبه ضريب بهره برداري )E( نشاب مي دهد که تالش صيادي بيق از حد مجاز نمي باشد. )0/5 > E( نزديع به حداکثر برداشت و کمتر از حد مجاز مي باشد. بيشترين ميزاب بهره برداري در بندرعباس 0/43 و کمترين ميزاب بهره برذاري در بندرلنگه 0/34 بارآورد شاد لاذا بايساتي سا ح تاالش صايادي Fishing effort بخصاو موجود رابت نگه داشته شده و از هر گونه افزايق تالش جلوگيري به عمل آيد. در بنادرعباس در حاد 89

101 نتيجه گيري وپيشنهادات 90

102 1 -با توجه به نتايج بدست آمده در مورد فصل تخمريزي کاه در ارديبهشات و شاهريورماه تعياين شاد پيشنهاد مي گردد که در صدور مجوز براي صايد ايان گوناه در فصاوک مشاخص شاده محادوديتهايي در نظر گرفته شود و تقويم فصل صيد متناسب با زادآوري ماهي تنظيم گردد. 2- با در نظر گارفتن انادازه بلاو )طاوک در زمانيکاه نيماي از مااده هاا باالي ماي باشاند( پيشانهاد ماي گردد که از به کارگيري ابزار صايدي کاه ايان گوناه را باا طاولي کمتار از 54/01 ساانتي متر)انادازه بلو ) صيد مي کنند جلوگيري به عمل آيد. 3- پيشنهاد مي گردد براي شناخت بيشتر خصوصيات بيولوژيع ماهياب در هنگام م العه هر گونه عوامل محي ي نيز بررسي شود تا بتواب علل تغييرات اين ويژگي ها را مورد بررسي قرار داد. 4- پيشنهاد ميگردد در طر جم آوري آمار توس شيالت ايراب اطالعات به تفکيع گونه )کوتر مواج کوترساده و... ) ربت شود تا مديريت بهتري بر آب صورت گيرد. 5- م العاات ژنتيک يا جمعيت يا باراي جداساازي جمعيتهااي احتماالي در محادوده وساي هرمزگاب و ترجيحا" در کل آبهاي جنوب کشور اجرا شود. آبهااي اساتاب 6 -همچنين جهت پي بردب به سن بلو پيشنهاد مي گردد سن نيز در اين ماهي تعيين شود. 91

103 پيوستها 92

104 پيوست شماره 1 : فرم بيومتري ماهيان ماهي : کوتر مواج من قه : بندرعداس تاريخ شماره ول کل ول چنگالي ول استاندارد وزن ماهي وزن کدد وزن دستگاه وزن گناد جنسيت مرحله باروري )g( )g( گوارش )g( )g( )cm( )cm( )cm( 93

105 پيوست شماره 2 : فرم م العات تغ يه ماهي : کوتر مواج من قه : بندرعداس شماره وزن معده (g) وزن روده (g) ول روده وزن محتويات معده( g ) وزن محتويات روده( g ) محتويات معده محتويات روده وزن معده خالي وزن روده خالي شدت تغ يه معده شدت تغ يه روده (g( (g) )cm( 94

106 پيوست شماره : 3 ماهي کوتر مواج Sphyraena putnamae پيوست شماره : 4 سر در ماهي کوتر مواج Sphyraena putnamae 95

107 پيوست شماره : 5 موقعيت قرارگرفتن دندان دردهان ماهي کوتر مواج پيوست شماره 6 : محتواي شرد ماهي ماده ومحل قرارگرفتن اعضاء مختلف در شرد ماهي کوتر مواج 96

108 پيوست شماره 7 : محتواي شرد ماهي نر ومحل قرارگرفتن اعضاء مختلف در شرد ماهي کوتر مواج پيوست شماره : 8 اندازه گيري وزن کدد ماهي کوتر مواج 97

109 پيوست شماره : 9 اندازه گيري وزن دستگاه گوارش ماهي کوتر مواج پيوست شماره : 10 اندازه گيري ول روده ماهي کوتر مواج 98

110 پيوست شماره : 11 تخمدان ماهي کوتر مواج پيوست شماره : 12 اندازه گيري وزن تخمدان ماهي کوتر مواج 99

111 پيوست شماره : 13 سنگ گوشهاي ماهي کوتر مواج پيوست شماره : 14 دستگاه برش بافت نرم )ميرروتوم( 100

112 پيوست شماره : 15 تهيه برش از بافت گناد پيوست شماره : 16 رنگ آميزي برشهاي بافت گناد 101

113 پيوست شماره 17 : کيست بوجود آمده در بدن ماهي کوتر مواج 102