Διαγώνισμα Προσομοίωσης στα Λατινικά Ημερομηνία: Τμήματα: ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Transcript

1 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Διαγώνισμα Προσομοίωσης στα Λατινικά Ημερομηνία: Τμήματα: ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Α. Κείμενα sed videri tamen ea sibi duriora et acerbiora. «Ita est» inquit Accius «ut dicis; neque id me sane paenitet; meliora enim fore spero, quae deinceps scribam. Nam quod in pomis est, idem esse aiunt in ingeniis: quae dura et acerba nascuntur, post fiunt mitia et iucunda; Et si habet Asia suspicionem quandam luxuriae, Murenam laudare debemus, quod Asiam vidit sed in Asia continenter vixit. [ ] Meruisse vero stipendia in eo bello virtutis fuit; patre imperatore libentissime meruisse pietatis fuit; finem stipendiorum patris victoriam ac triumphum fuisse felicitatis fuit. Quas ego, cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam, semper mihi proponebam. Colendo et cogitando homines excellentes animum et mentem meam conformabam. Sic enim -laudem et honestatem solum expetendo, omnes cruciatus corporis et omnia pericula mortis parvi esse ducendo - me pro salute vestra in tot ac tantas dimicationes obicere potui. Β. Παρατηρήσεις 1. Να μεταφράσετε τα παραπάνω αποσπάσματα. Μονάδες Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: videri: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο Οριστικής Μέλλοντα και Συντ. Μέλλοντα στην ίδια φωνή dicis: το δεύτερο ενικό πρόσωπο Προστακτικής Ενεστώτα στην ίδια φωνή paenitet: ο ίδιος τύπος στον Παρακείμενο nascuntur: αιτιατική πληθυντικού αριθμού, ουδετέρου γένους της μετοχής Ενεστώτα fiunt: το τρίτο ενικό πρόσωπο Υποτακτικής Παρατατικού στην άλλη φωνή vixit: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο Προστακτικής Μέλλοντα στην ίδια φωνή 1

2 meruisse: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο Υποτακτικής Παρατατικού της Ενεργητικής Περιφραστικής Συζυγίας gerendi: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο Υποτακτικής Υπερσυντελίκου στην ίδια φωνή proponebam: το απαρέμφατο Παρακειμένου στην ίδια φωνή colendo: το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο Υποτακτικής Μέλλοντα στην ίδια φωνή conformabam: το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο Υποτακτικής Παρακειμένου της Παθητικής Περιφραστικής Συζυγίας expetendo: τα απαρέμφατα Ενεστώτα και στις δύο φωνές ducendo: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο Προστακτικής Μέλλοντα στην άλλη φωνή obicere: το δεύτερο ενικό πρόσωπο Υποτακτικής Παρατατικού στην άλλη φωνή potui: το ίδιο πρόσωπο στην Υποτακτική Παρατατικού Μονάδες Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις και φράσεις: duriora: το επίρρημα του θετικού βαθμού acerbiora: την ίδια πτώση του άλλου αριθμού meliora: τα επιρρήματα θετικού και συγκριτικού βαθμού pomis: την ονομαστική του ίδιου αριθμού mitia: τη γενική πληθυντικού αριθμού, αρσενικού γένους του συγκριτικού βαθμού suspicionem quandam: τη γενική του άλλου αριθμού stipendia: τη γενική και των δύο αριθμών libentissime: το επίρρημα του θετικού βαθμού pietatis: την κλητική του ίδιου αριθμού mihi: τη γενική πληθυντικού αριθμού για το β πρόσωπο homines excellentes: την αφαιρετική του άλλου αριθμού laudem: την ονομαστική του ίδιου αριθμού omnes cruciatus: την αφαιρετική ενικού αριθμού 2

3 parvi: τα παραθετικά του επιρρήματος tot ac tantas dimicationes: στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού Μονάδες Μεταξύ των τριών αποσπασμάτων να εντοπίσετε τον υποθετικό λόγο (Μονάδα 0,5), να τον χαρακτηρίσετε (Μονάδα 0,5) και στη συνέχεια να επιφέρετε τις απαραίτητες αλλαγές ώστε να τον δηλώσετε στα υπόλοιπα είδη διατηρώντας όμως την ίδια χρονική βαθμίδα (Μονάδες 2). Μονάδες 3 5. patre imperatore: Αφού χαρακτηρίσετε συντακτικά το φαινόμενο το οποίο παρατηρείτε (Μονάδα 1), στη συνέχεια να αναλύσετε τη μετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση ώστε να δηλώνει το σύγχρονο στο παρελθόν (Μονάδες 2). Μονάδες 3 6. cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam: Να γίνει η γερουνδιακή έλξη (Μονάδες 3) και να διευκρινίσετε αν η έλξη είναι υποχρεωτική ή όχι τεκμηριώνοντας την απάντησή σας (Μονάδα 1). Μονάδες 4 7. Murenam laudare debemus: Να αντικαταστήσετε το debeo + απαρέμφατο από τον αντίστοιχο τύπο της Παθητικής Περιφραστικής Συζυγίας (Μονάδες 2,5). Να δηλώσετε το ποιητικό αίτιο (Μονάδα 0,5). Μονάδες 3 8. Να μεταφέρετε τα υπογραμμισμένα τμήματα των παρακάτω προτάσεων στον ευθύ λόγο: - meliora enim fore spero, quae deinceps scribam - idem esse aiunt in ingeniis - finem stipendiorum patris victoriam ac triumphum fuisse felicitatis fuit - omnes cruciatus corporis et omnia pericula mortis parvi esse ducendo Μονάδες 8 9. Quas ego, cupidus bene gerendi et administrandi rem publicam, semper mihi proponebam: Να μεταφέρετε την παραπάνω πρόταση από τον ευθύ στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση Cicero dicit Μονάδες 5 3

4 10. Να αποδώσετε τον συντακτικό ρόλο των παρακάτω λέξεων: sibi, me (1 ο απόσπασμα), luxuriae, virtutis, stipendiorum, cruciatus, parvi, me (3 ο απόσπασμα). Μονάδες 4 4

5 Επιμέλεια θεμάτων: Πανδώρα Δ. Κυριαζή 5

6 Διαγώνισμα Προσομοίωσης στα Λατινικά Ημερομηνία : Τμήματα : Γ Λυκείου & Απόφοιτοι Α. Κείμενα Tum Scipio, cum se ipsum captum venisse eos existimasset, praesidium domesticorum in tecto conlocavit. Quod ut praedones animadverterunt, abiectis armis ianuae appropinquaverunt et clara voce Scipioni nuntiaverunt (incredibile auditu!) virtutem eius admiratum se venisse. Haec postquam domestici Scipioni rettulerunt, is fores reserari eosque intromitti iussit. Supervacaneae, ne dicam ineptae, legationis ministri, narrate Samnitibus Manium Curium malle locupletibus imperare quam ipsum fieri locupletem; et mementote me nec acie vinci nec pecunia corrumpi posse. Tandem puella, longa mora standi fessa, rogavit materteram, ut sibi paulisper loco cederet. Tum Caecilia puellae dixit: «ego libenter tibi mea sede cedo». Hoc dictum paulo post res ipsa confirmavit. Nam mortua est Caecilia, quam Metellus, dum vixit, multum amavit; postea is puellam in matrimonium duxit. Β. Παρατηρήσεις 1. Να μεταφράσετε και τα τρία αποσπάσματα. (Μονάδες 40) 2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις και φράσεις : praesidium : τη γενική του ενικού αριθμού se ipsum : την ίδια πτώση του άλλου αριθμού clara : τον αντίστοιχο τύπο του επιθέτου στο συγκριτικό βαθμό virtutem : την ονομαστική του ίδιου αριθμού fores : τη γενική του πληθυντικού αριθμού ineptae : τους υπόλοιπους βαθμούς του επιθέτου στην ίδια πτώση legationis : την κλητική του ίδιου αριθμού ministri : την ίδια πτώση του άλλου αριθμού puella : τη γενική πληθυντικού αριθμού longa mora : τη γενική ενικού αριθμού materteram : την ονομαστική του ίδιου αριθμού loco : την αιτιατική του άλλου αριθμού mea sede : την ονομαστική του ίδιου αριθμού

7 hoc dictum : τη δοτική ενικού αριθμού multum : τους άλλους βαθμούς (Μονάδες 15) 3. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους ακόλουθους ρηματικούς τύπους : conlocavit : το ίδιο πρόσωπο της Υποτακτικής Παρακειμένου και στις δύο φωνές animadverterunt : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο της Προστακτικής Μέλλοντα στην άλλη φωνή abiectis : το δεύτερο ενικό πρόσωπο της Υποτακτικής Παρατατικού στην ίδια φωνή nuntiaverunt : το ίδιο πρόσωπο της Υποτακτικής Ενεστώτα στην άλλη φωνή auditu : το απαρέμφατο Μέλλοντα στην ίδια φωνή venisse : τις μετοχές όλων των χρόνων στην αιτιατική ενικού του αρσενικού γένους (και στις δύο φωνές) rettulerunt : το δεύτερο ενικό και πληθυντικό πρόσωπο της Προστακτικής Ενεστώτα στην ίδια φωνή reserari : τα απαρέμφατα των υπόλοιπων χρόνων στην ίδια φωνή (να λάβετε υπόψη το υποκείμενο) intromitti : το απαρέμφατο Παρακειμένου στην ίδια φωνή (να λάβετε υπόψη το υποκείμενο) dicam : το δεύτερο ενικό πρόσωπο της Προστακτικής Ενεστώτα στην ίδια φωνή malle : το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο της Οριστικής και της Υποτακτικής Ενεστώτα posse : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο της Οριστικής Υπερσυντελίκου cederet : το ίδιο πρόσωπο της Οριστικής Παρακειμένου στην ίδια φωνή mortua est : το ίδιο πρόσωπο της Υποτακτικής Μέλλοντα duxit : το δεύτερο ενικό πρόσωπο της Προστακτικής Ενεστώτα στην ίδια φωνή (Μονάδες 15) 4. admiratum virtutem eius : να δηλώσετε τον σκοπό με όλους τους δυνατούς τρόπους. (Μονάδες 5) 5. cum se ipsum captum venisse eos existimasset : να χαρακτηρίσετε συντακτικά την παραπάνω πρόταση (είδος,εισαγωγή,εκφορά,συντακτική θέση). (Μονάδες 3) 6. abiectis armis, fessa : να αναλύσετε τις παραπάνω μετοχές στις αντίστοιχες δευτερεύουσες προτάσεις με όλους τους δυνατούς τρόπους. (Μονάδες 2)

8 7. Στις παρακάτω προτάσεις να μεταφέρετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ :..cum se ipsum captum venisse eos existimasset....is fores reserari eosque intromitti iussit...narrate Samnitibus Manium Curium malle locupletibus imperare quam ipsum fieri locupletem...ut sibi paulisper loco cederet. (Μονάδες 5) 8. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική στις ακόλουθες προτάσεις. Tum Scipio praesidium domesticorum in tecto conlocavit. Postea is puellam in matrimonium duxit. (Μονάδες 5) 9. «...ministri, narrate Samnitibus Manium Curium malle locupletibus imperare quam ipsum fieri locupletem; : να μεταφέρετε την παραπάνω περίοδο στον πλάγιο λόγο με εξάρτηση Is monuit και Is iubet. (Μονάδες 6) 10. Να μεταφέρετε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο για τις ακόλουθες προτάσεις με την εξάρτηση που σας δίνεται κάθε φορά στην παρένθεση : Ego libenter tibi mea sede cedo. (Tum Caecilia puellae dixit..) Postea is puellam in matrimonium duxit. (Is tradit ) (Mονάδες 4)

9 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Διαγώνισμα Προσομοίωσης στα Λατινικά Ημερομηνία: Τμήματα: ΠΓΘρ, ΠαΘρ, αθρ Α. Κείμενα Deinde, cum lacrimae suae, diu cohibitae, vincerent prorumperentque, egrediebatur; tum se dolori dabat et paulo post siccis oculis redibat. Scribonianus arma in Illyrico contra Claudium moverat; fuerat Paetus in partibus eius et, occiso Scriboniano, Romam trahebatur. Erat ascensurus navem; Arria milites orabat, ut simul imponeretur. Itaque cavete periculum, tutamini patriam. Opibus urbis nolite confidere. Fiduciam, quae nimia vobis est, deponite. Neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos ipsi patriae consulueritis. Mementote rem publicam in extremo discrimine quondam fuisse!» Tu hominem investiga, quaeso, summaque diligentia vel Romam mitte vel Epheso rediens tecum deduc. Noli spectare quanti homo sit. Parvi enim preti est, qui tam nihili est. Sed, propter servi scelus et audaciam, tanto dolore Aesopus est adfectus, ut nihil ei gratius possit esse quam recuperatio fugitivi. Quam multas imagines fortissimorum virorum - non solum ad intuendum, verum etiam ad imitandum - scriptores et Graeci et Latini nobis reliquerunt! [ ]Sic enim -laudem et honestatem solum expetendo, omnes cruciatus corporis et omnia pericula mortis parvi esse ducendo - me pro salute vestra in tot ac tantas dimicationes obicere potui. Β. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Β1. Να μεταφράσετε τα παραπάνω αποσπάσματα. navem: την αιτιατική του πληθυντικού αριθμού 1 Μονάδες 40 Β2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις και φράσεις: lacrimae suae: να ξαναγράψετε τη συνεκφορά, αφού μετατρέψετε την κτητική αντωνυμία ώστε να δηλώνει έναν κτήτορα για το β πρόσωπο dolori: την ονομαστική του ίδιου αριθμού Claudium: την κλητική του ίδιου αριθμού partibus: τη γενική του ίδιου αριθμού

10 nimia: τους υπόλοιπους βαθμούς του επιθέτου neminem: τη γενική και των δύο αριθμών extremo: τη γενική πληθυντικού αριθμού, αρσενικού γένους του συγκριτικού βαθμού από το συγκεκριμένο επίθετο discrimine: την ονομαστική του άλλου αριθμού summaque: το επίρρημα του υπερθετικού βαθμού parvi: τους υπόλοιπους βαθμούς του επιθέτου (διατηρώντας την ίδια πτώση, αριθμό και γένος) gratius: στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού fortissimorum: το επίρρημα του συγκριτικού βαθμού honestatem: την κλητική του ίδιου αριθμού omnes cruciatus: την αφαιρετική του άλλου αριθμού 2 Μονάδες 15 Β3. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: cohibitae: το δεύτερο ενικό πρόσωπο Οριστικής Μέλλοντα στην ίδια φωνή prorumperent(que): το απαρέμφατο Παρακειμένου στην ίδια φωνή egrediebatur: το απαρέμφατο Μέλλοντα (να ληφθεί υπόψη το υποκείμενο) redibat: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο Προστακτικής του Μέλλοντα erat ascensurus: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο Υποτακτικής Υπερσυντελίκου στην Ενεργητική φωνή cavete: την αφαιρετική σουπίνου confidere: το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο Υποτακτικής Παρατατικού και Υπερσυντελίκου mitte: τα απαρέμφατα Ενεστώτα και Παρακειμένου στην άλλη φωνή est adfectus: το δεύτερο ενικό πρόσωπο Υποτακτικής Παρατατικού και των δύο φωνών possit: ο ίδιος τύπος στον Παρακείμενο imitandum: το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο Υποτακτικής Ενεστώτα reliquerunt: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο Υποτακτικής Παρατατικού στην άλλη φωνή expetendo: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο Προστακτικής Μέλλοντα στην ίδια φωνή

11 ducendo: τη γενική πληθυντικού αριθμού, θηλυκού γένους του γερουνδιακού obicere: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο Υποτακτικής Υπερσυντελίκου Ενεργητικής Περιφραστικής Συζυγίας Μονάδες 15 Γ1. α. cum lacrimae suae, diu cohibitae, vincerent: να αναγνωρίσετε συντακτικά την παραπάνω πρόταση (είδος: μονάδα 1, τρόπος εισαγωγής: μονάδα 1, εκφορά: μονάδες 2), να επιφέρετε τις απαραίτητες αλλαγές ώστε ο cum να δηλώνει το προτερόχρονο στο παρελθόν (μονάδα 1). Μονάδες 5 β. Arria milites orabat, ut simul imponeretur: να μεταφέρετε την παραπάνω περίοδο από τον πλάγιο λόγο σε ευθύ με όλους τους πιθανούς τρόπους. Μονάδες 5 γ. Στο δεύτερο απόσπασμα να εντοπίσετε τον εξαρτημένο υποθετικό λόγο (μονάδα 1), να τον μετατρέψετε σε ανεξάρτητο (μονάδες 2), να τον χαρακτηρίσετε ως προς το είδος του (μονάδα 1) και στη συνέχεια να επιφέρετε τις απαραίτητες αλλαγές ώστε να σχηματίσετε υποθετικό λόγο που να δηλώνει το αντίθετο του πραγματικό για το παρελθόν-παρόν (μονάδες 2). Μονάδες 6 Γ2. α. tutamini patriam: να δηλώσετε την απαγόρευση με όλους τους πιθανούς τρόπους. Μονάδες 2 β. vel Epheso rediens tecum deduc: να μεταφέρετε την παραπάνω πρόταση στον πλάγιο λόγο με τις εξής εξαρτήσεις: Ι) Aesopus monuit Platonem Sardianum και ΙΙ) Aesopus iussit Platonem Sardianum Μονάδες 3 γ. propter scelus: να δηλώσετε τη συντακτική λειτουργία του εμπρόθετου προσδιορισμού με όλους τους πιθανούς τρόπους. Μονάδες 2,5 Γ3. α. Romam: να επιφέρετε τις απαραίτητες αλλαγές ώστε να δηλώνονται οι εξής επιρρηματικές σημασίες: Ι) στάση σε τόπο και ΙΙ) κίνηση από τόπο (ή απομάκρυνση). Μονάδες 2 β. non solum ad intuendum (εννοούμενο αντικείμενο του γερουνδίου: multas imagines): να δηλώσετε τον σκοπό με τους εξής τρόπους: Ι) με αναφορική-τελική πρόταση (μονάδες 2) και ΙΙ) με εμπρόθετη γενική γερουνδίου (μονάδες 2,5). 3

12 4 Μονάδες 4,5

13 Διαγώνισμα Προσομοίωσης στα Λατινικά Ημερομηνία : Τμήματα : Γ Λυκείου Α. Κείμενα Bello Latino T. Manlius consul nobili genere natus exercitui Romanorum praefuit. Is cum aliquando castris abiret, edixit ut omnes pugna abstinerent. Sed paulo post filius eius castra hostium praeterequitavit et a duce hostium his verbis proelio lacessitus est: «Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat». Equidem, ut veni ad urbem, non destiti omnia et sentire et dicere et facere, quae ad concordiam pertinerent; sed tantus furor omnes invaserat, ut pugnare cuperent, etsi ego clamabam nihil esse bello civili miserius. Sed antiquitatem tibi placere dicis, quod honesta et bona et modesta sit. Sic ergo vive, ut viri antiqui, sed sic loquere, ut viri aetatis nostrae; neminem tam stultum fore, qui non videat coniurationem esse factam, neminem tam improbum, qui non fateatur. Β. Παρατηρήσεις : 1.Να μεταφράσετε και τα τέσσερα αποσπάσματα. 2.Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για τις ακόλουθες λέξεις ή φράσεις. (Μονάδες 40) bello Latino : την ονομαστική ενικού αριθμού consul : την αιτιατική ενικού και πληθυντικού αριθμού genere nobili : την κλητική του ίδιου αριθμού exercitui : την αφαιρετική ενικού και πληθυντικού αριθμού castris : τη γενική πληθυντικού αριθμού duce : την αιτιατική ενικού και πληθυντικού αριθμού virtute : την ονομαστική ενικού και τη γενική πληθυντικού αριθμού urbem : την αιτιατική πληθυντικού αριθμού furor : την αφαιρετική ενικού αριθμού

14 nihil : την αφαιρετική ενικού και πληθυντικού αριθμού miserius : τον αντίστοιχο τύπο στους άλλους βαθμούς antiquitatem : την κλητική ενικού αριθμού και τη γενική πληθυντικού αριθμού tibi : τον αντίστοιχο τύπο για τα υπόλοιπα πρόσωπα viri antiqui : τη γενική πληθυντικού αριθμού neminem : την ονομαστική ενικού και πληθυντικού αριθμού (Μονάδες 15) 3.Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για τους ακόλουθους ρηματικούς τύπους. natus : τις άλλες μετοχές στην αιτιατική ενικού και για τα τρία γένη praefuit : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα edixit : το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα praeterequitavit : το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής παρακειμένου και υπερσυντελίκου veni : τη μετοχή ενεστώτα και μέλλοντα στην ονομαστική για το αρσενικό γένος destiti : τον αντίστοιχο τύπο στον ενεστώτα facere : το δεύτερο ενικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα placere : τον αντίστοιχο τύπο στο μέλλοντα και στο παρακείμενο sit : το απαρέμφατο μέλλοντα loquere : το ίδιο πρόσωπο υποτακτικής παρατατικού fore : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο προστακτικής μέλλοντα factam esse : τον αντίστοιχο τύπο στο συντελεσμένο μέλλοντα fateatur : το απαρέμφατο ενεστώτα (Μονάδες 15) 4. natus : να αναλύσετε τη μετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση. (Μονάδες 2) 5. bello civili miserius : να δηλώσετε τη σύγκριση με διαφορετικό τρόπο. (Μονάδες 1)

15 6. Να αναγνωρίσετε τις δευτερεύουσες και να τις συμπτύξετε στις αντίστοιχες μετοχικές φράσεις : cum aliquando castris abiret quae ad concordiam pertinerent (Μονάδες 6) 7. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική (και το αντίστροφο) για τις ακόλουθες προτάσεις : A duce hostium his verbis lacessitus est. Tantus furor omnes invaserat. (Μονάδες 5) 8. ut pugnare cuperent : να χαρακτηρίσετε πλήρως τη δευτερεύουσα πρόταση. (Μονάδες 2) 9. Να μετατρέψετε τον εξαρτημένο λόγο σε ανεξάρτητο για τις ακόλουθες προτάσεις : Edixit ut omnes pugna abstinerent Etsi ego clamabam nihil esse bello civili miserius Sed antiquitatem tibi placere dicis, quod honesta et bona et modesta sit Neminem tam stultum fore,neminem tam improbum (Μονάδες 4) 10. Να μετατρέψετε τον ανεξάρτητο λόγο σε εξαρτημένο για τις ακόλουθες προτάσεις : «Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat» (Dux hostium dixit ) Sic ergo vive, ut viri antiqui, sed sic loquere, ut viri aetatis nostrae (Is monuit ) (Μονάδες 10)

16 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ I. Α. Κείμενα Διαγώνισμα Προσομοίωσης στα Λατινικά Ημερομηνία: Haec postquam domestici Scipioni rettulerunt, is fores reserari eosque intromitti iussit. Praedones postes ianuae tamquam sanctum templum venerati sunt et cupide Scipionis dextram osculati sunt. Cum ante vestibulum dona posuissent, quae homines deis immortalibus consecrare solent, domum reverterunt.... Ille se in scamno assidentem apud focum et ex ligneo catillo cenantem eis spectandum praebuit. Samnitium divitias contempsit et Samnites paupertatem eius mirati sunt. Nam cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent, ut eo uteretur, vultum risu solvit et protinus dixit: Supervacaneae, ne dicam ineptae, legationis ministri, narrate Samnitibus Manium Curium malle locupletibus imperare quam ipsum fieri locupletem;... Num ad hostem veni et captiva in castris tuis sum? In hoc me longa vita et infelix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te viderem? [ ] Quamvis infesto et minaci animo perveneras, cur, cum in conspectu Roma fuit, tibi non succurrit:[ ] at contra hos, si pergis, aut immatura mors aut longa servitus manet. Β. Παρατηρήσεις 1. Να μεταφράσετε τα παραπάνω αποσπάσματα. Μονάδες Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους: rettulerunt: το δεύτερο ενικό πρόσωπο της Υποτακτικής του Παρατατικού στην άλλη φωνή καθώς και το δεύτερο ενικό πρόσωπο της Προστακτικής του Ενεστώτα στην ίδια φωνή που βρίσκεται ο αρχικός τύπος reserari: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο της Υποτακτικής του Μέλλοντα intromitti: το δεύτερο ενικό πρόσωπο της Υποτακτικής του Υπερσυντελίκου στην άλλη φωνή καθώς και τη γενική του πληθυντικού αριθμού, αρσενικού γένους της μετοχής του Παρακειμένου posuissent: τη δοτική του γερουνδίου

17 solent: το πρώτο ενικό πρόσωπο της Οριστικής των Μέλλοντα και Συντ. Μέλλοντα reverterunt: το απαρέμφατο του Παρακειμένου assidentem: το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο της Υποτακτικής του Παρακειμένου στην Ενεργητική Περιφραστική Συζυγία contempsit: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο της Προστακτικής του Μέλλοντα στην ίδια φωνή uteretur: την αφαιρετική του ενικού αριθμού της μετοχής του Ενεστώτα solvit: το απαρέμφατο του Μέλλοντα στην άλλη φωνή malle: το τρίτο ενικό πρόσωπο της Οριστικής του Ενεστώτα fieri: τη δοτική του ενικού αριθμού, θηλυκού γένους του γερουνδιακού traxit: το τρίτο ενικό πρόσωπο της Υποτακτικής του Υπερσυντελίκου στην Παθητική Περιφραστική Συζυγία perveneras: την αφαιρετική του σουπίνου succurrit: τα απαρέμφατα του Παρακειμένου και στις δύο φωνές Μονάδες Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις και φράσεις: fores: τη γενική του ίδιου αριθμού postes: την ονομαστική του άλλο αριθμού dona: την ονομαστική του άλλου αριθμού deis immortalibus: την ονομαστική του ίδιου αριθμού scamno: την αιτιατική του άλλου αριθμού focum: την ίδια πτώση του άλλου αριθμού ligneo catillo: την αιτιατική του άλλου αριθμού paupertatem: την κλητική του ίδιου αριθμού magnum pondus: να γράψετε την ίδια πτώση του άλλου αριθμού, αφού πρώτα μετατρέψετε το επίθετο της συνεκφοράς στον συγκριτικό βαθμό vultum: τη δοτική του ίδιου αριθμού locupletibus: τη γενική του ίδιου αριθμού castris tuis: να γράψετε τη γενική του ίδιου αριθμού στη συγκεκριμένη συνεκφορά, αφού πρώτα μετατρέψετε την κτητική αντωνυμία ώστε να δηλώνει έναν κτήτορα για το πρώτο πρόσωπο infelix: την αφαιρετική ενικού αριθμού, ουδετέρου γένους του θετικού και του συγκριτικού βαθμού primum: τους υπόλοιπους βαθμούς του επιρρήματος minaci: το επίρρημα του θετικού βαθμού Μονάδες Να χαρακτηρίσετε συντακτικά (είδος, εισαγωγή, εκφορά και συντακτική θέση) τις παρακάτω δευτερεύουσες προτάσεις. - cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent - Quamvis infesto et minaci animo perveneras Μονάδες 4

18 5. ut eo uteretur: Να δηλώσετε τον σκοπό με αναφορική-τελική πρόταση καθώς και με εμπρόθετη γενική γερουνδίου με την πρόθεση causa. Μονάδες 3 6. si pergis: Να εντοπίσετε την απόδοση του υποθετικού λόγου, να τον χαρακτηρίσετε και στη συνέχεια να επιφέρετε τις απαραίτητες αλλαγές ώστε να τον μεταφέρετε στα υπόλοιπα είδη διατηρώντας αμετάβλητη τη χρονική βαθμίδα που δηλώνει εξαρχής. Μονάδες 4 7. missum: Να αναλύσετε την παραπάνω μετοχή στην αντίστοιχη δευτερεύουσα πρόταση. Μονάδες 2 8. tamquam sanctum templum: Να αναλύσετε την παραπάνω βραχυλογική έκφραση στην αντίστοιχη δευτερεύουσα υποθετική-παραβολική πρόταση και στη συνέχεια να χαρακτηρίσετε τη νέα δευτερεύουσα που έχετε δημιουργήσει. Μονάδες 3 9. Για τις παρακάτω προτάσεις να μεταφέρετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ: - narrate Samnitibus Manium Curium malle locupletibus imperare quam ipsum fieri locupletem - Manium Curium malle locupletibus imperare quam ipsum fieri locupletem Μονάδες is fores reserari eosque intromitti iussit: Στην παραπάνω πρόταση αφού μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική, στη συνέχεια να την μεταφέρετε στον ευθύ λόγο (ως ποιητικό αίτιο να θεωρήσετε το a domesticis). Μονάδες Να μεταφέρετε τις παρακάτω προτάσεις στον πλάγιο λόγο χρησιμοποιώντας κάθε φορά την εξάρτηση που σας δίνετε μέσα στην παρένθεση: - Num ad hostem veni et captiva in castris tuis sum? (Mater interrogabat suum filium ) - In hoc me longa vita et infelix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te viderem? [ I) Mater quaesivit ex filio II) Mater haud scit...] Μονάδες domum reverterunt: Αφού αντικαταστήσετε τον επιρρηματικό προσδιορισμό domum με τα ονόματα πόλεων Roma και Carthago (-igis) να δηλώσετε όλες τις επιρρηματικές σημασίες του τόπου. Μονάδες 2

19 Α. Κείμενα ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ II. Διαγώνισμα Προσομοίωσης στα Λατινικά Ημερομηνία : Τμήματα : Γ Λυκείου qui spem Catilinae mollibus sententiis aluerunt coniurationemque nascentem non credendo confirmaverunt; quorum auctoritatem secuti multi, non solum improbi verum etiam imperiti, si in hunc animadvertissem, crudeliter et regie id factum esse dicerent. Nec magis vituperandus est proditor patriae quam proditor communis utilitatis, aut communis salutis desertor propter suam utilitatem et salutem. Ex quo fit, ut laudandus is sit, qui pro re publica cadat, quod decet cariorem nobis esse patriam quam nosmet ipsos. Clamore deinde ancillarum in cubiculum vocatus Brutus ad eam obiurgandam venit, quod tonsoris praeripuisset officium. Cui secreto Porcia «non est hoc» inquit «temerarium factum meum, sed certissimum indicium amoris mei erga te tale consilium molientem: experiri enim volui, quam aequo animo me ferro essem interemptura, si tibi consilium non ex sententia cessisset». Β. Παρατηρήσεις : 1. Να μεταφράσετε και τα τρία αποσπάσματα. (Μονάδες 40) 2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις και φράσεις : spem : τη δοτική και την αφαιρετική του ενικού αριθμού mollibus sententiis : την αιτιατική ενικού και πληθυντικού αριθμού auctoritatem : την ονομαστική ενικού και πληθυντικού αριθμού multi : τον αντίστοιχο τύπο του επιθέτου στους άλλους βαθμούς id : την ονομαστική και αφαιρετική πληθυντικού αριθμού proditor : τη γενική ενικού και πληθυντικού αριθμού utilitatem : την ονομαστική ενικού και πληθυντικού αριθμού salutem : την κλητική και αφαιρετική του ίδιου αριθμού

20 nosmet ipsos : την αφαιρετική του ίδιου αριθμού aequo : τον αντίστοιχο τύπο του επιθέτου στους άλλους βαθμούς tonsoris : την αφαιρετική ενικού και πληθυντικού αριθμού clamore : τη γενική ενικού και πληθυντικού αριθμού temerarium factum meum : τη γενική πληθυντικού αριθμού tale consilium : την αφαιρετική ενικού και πληθυντικού αριθμού sententia : τη δοτική και την αιτιατική πληθυντικού αριθμού (Μονάδες 15) 3. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους : aluerunt : το δεύτερο τύπο του ίδιου χρόνου nascentem : τη μετοχή του μέλλοντα στην ίδια πτώση και ίδιο γένος animadvertissem : το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο του ενεστώτα στην ίδια έγκλιση factum esse : το απαρέμφατο ενεστώτα και συντελεσμένου μέλλοντα dicerent : το δεύτερο ενικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα στην ίδια φωνή vituperandus est : τον ίδιο τύπο του συντελεσμένου μέλλοντα fit : το ίδιο πρόσωπο οριστικής παρακειμένου laudandus sit : το ίδιο πρόσωπο του πληθυντικού αριθμού στην υποτακτική παρατατικού decet : το ίδιο πρόσωπο οριστικής μέλλοντα και παρακειμένου venit : το ίδιο πρόσωπο οριστικής μέλλοντα και των δύο φωνών praeripuisset : το πρώτο ενικό πρόσωπο υποτακτικής μέλλοντα est : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο προστακτικής μέλλοντα volui : το ίδιο πρόσωπο στο πληθυντικό αριθμό στην υποτακτική ενεστώτα και παρατατικού (Μονάδες 13)

21 4. cessisset : να κάνετε χρονική αντικατάσταση στον παραπάνω ρηματικό τύπο. (Μονάδες 2) 5. Να βρείτε τον υποθετικό λόγο του α αποσπάσματος, να τον χαρακτηρίσετε και να κάνετε τις απαραίτητες μετατροπές ώστε να δηλώνει ανοιχτή υπόθεση στο παρελθόν και υπόθεση δυνατή ή πιθανή. (Μονάδες 5) 6. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική ( και το αντίστροφο) για τις ακόλουθες προτάσεις : qui spem Catilinae mollibus sententiis aluerunt nec magis vituperandus est proditor patriae ut laudandus is sit (Μονάδες 5) 7. ad eam obiurgandam venit : να δηλώσετε το σκοπό με όλους τους πιθανούς τρόπους. (Μονάδες 5) 8. vocatus,molientem : να αναλύσετε τις μετοχές στις αντίστοιχες δευτερεύουσες προτάσεις. 9. quam nosmet ipsos : να γράψετε την ισοδύναμη έκφραση. 10.Να μετατρέψετε τις ακόλουθες προτάσεις στον ευθύ λόγο. crudeliter et regie id factum esse dicerent (Μονάδες 3) (Μονάδες 2) experiri enim volui quam aequo animo me ferro essem interemptura, si tibi consilium non ex sententia cessisset. (Μονάδες 4) 11. Να μετατρέψετε τον ανεξάρτητο λόγο σε εξαρτημένο για τις ακόλουθες προτάσεις με την εξάρτηση που σας δίνεται κάθε φορά στη παρένθεση. Ex quo fit, ut laudandus is sit, qui pro re publica cadat, quod decet cariorem nobis esse patriam quam nosmet ipsos. (Scriptor narrabat ) «..experiri enim volui, quam aequo animo me ferro essem interemptura, si tibi consilium non ex sententia cessisset». (Porcia dixit marito ) (Μονάδες 6)

22 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Γιαγώνιζμα Προζομοίωζης ζηα Λαηινικά Ημερομηνία: Α. Κείμενα Nescio enim quis possit diligere eum, quem metuat, aut eum, a quo se metui putet. Coluntur tamen simulatione dumtaxat ad tempus. Quodsi forte, ut fit plerumque, ceciderunt, tum intellegitur, quam fuerint inopes amicorum. Hoc est quod Tarquinium dixisse ferunt exulantem: Curat et providet ne, intercepta epistula, nostra consilia ab hostibus cognoscantur. Quam ob rem epistulam conscriptam Graecis litteris mittit. Legatum monet ut, si adire non possit, epistulam ad amentum tragulae adliget et intra castra abiciat. In litteris scribit se cum legionibus celeriter adfore. Gallus, periculum veritus, constituit ut tragulam mitteret. Haec casu ad turrim adhaesit et tertio post die a quodam milite conspicitur et ad Ciceronem defertur. eum esse putant quasi communem urbem et civitatem hominum et deorum, et unum quemque nostrum eius mundi esse partem;[ ] sic vir bonus et sapiens et legibus parens consulit utilitati omnium plus quam unius alicuius aut suae. Nec magis vituperandus est proditor patriae quam proditor communis utilitatis, aut communis salutis desertor propter suam utilitatem et salutem. Ex quo fit, ut laudandus is sit, qui pro re publica cadat, quod decet cariorem nobis esse patriam quam nosmet ipsos. Β. Παραηηρήζεις 1. Να κεηαθξάζεηε ηα παξαπάλσ απνζπάζκαηα. Μονάδες Να γξάςεηε ηνπο ηύπνπο πνπ δεηνύληαη γηα θαζέλαλ από ηνπο παξαθάησ ξεκαηηθνύο ηύπνπο: nescio: ην πξώην εληθό πξόζσπν ηεο Οξηζηηθήο ηνπ Παξαθεηκέλνπ θαη ην δεύηεξν πιεζπληηθό πξόζσπν ηεο Πξνζηαθηηθήο ηνπ Ελεζηώηα ζηελ ίδηα θσλή diligere: ην πξώην πιεζπληηθό πξόζσπν ηεο Υπνηαθηηθήο ηνπ Υπεξζπληειίθνπ ζηελ ίδηα θσλή metui: ην δεύηεξν εληθό πξόζσπν ηεο Υπνηαθηηθήο ηνπ Παξαηαηηθνύ ηεο Ελεξγεηηθήο Πεξηθξαζηηθήο Σπδπγίαο

23 fit: ην δεύηεξν εληθό πξόζσπν ηεο Πξνζηαθηηθήο ηνπ Ελεζηώηα θαη ζηηο δύν θσλέο ceciderunt: ην πξώην πιεζπληηθό πξόζσπν ηεο Υπνηαθηηθήο ηνπ Ελεζηώηα ζηελ ίδηα θσλή ferunt: ην δεύηεξν εληθό πξόζσπν ηεο Υπνηαθηηθήο ηνπ Παξαηαηηθνύ θαη ηνπ Υπεξζπληειίθνπ ζηελ άιιε θσλή intercepta: ην ηξίην πιεζπληηθό πξόζσπν ηεο Οξηζηηθήο θαη Υπνηαθηηθήο ηνπ Ελεζηώηα θαη Μέιινληα ζηελ άιιε θσλή monet: ηα απαξέκθαηα ηνπ Παξαθεηκέλνπ θαη ζηηο δύν θσλέο adire: ηελ αθαηξεηηθή πηώζε ηνπ ζειπθνύ γέλνπο ηεο κεηνρήο ηνπ Ελεζηώηα θαη ην ηξίην πιεζπληηθό πξόζσπν ηεο Πξνζηαθηηθήο ηνπ Ελεζηώηα adfore: ην πξώην πιεζπληηθό πξόζσπν ηεο Υπνηαθηηθήο ηνπ Ελεζηώηα θαη ην ηξίην πιεζπληηθό πξόζσπν ηεο Πξνζηαθηηθήο ηνπ Μέιινληα veritus: ην απαξέκθαην ηνπ Μέιινληα (λα ιεθζεί ππόςε ην ππνθείκελν) constituit: ηε γεληθή ηνπ πιεζπληηθνύ αξηζκνύ ηνπ νπδεηέξνπ γέλνπο ηεο κεηνρήο ηνπ Μέιινληα adhaesit: ην δεύηεξν εληθό πξόζσπν ηεο Οξηζηηθήο θαη Υπνηαθηηθήο ηνπ Ελεζηώηα ζηελ άιιε θσλή conspicitur: ην ηξίην πιεζπληηθό πξόζσπν ηεο Οξηζηηθήο θαη Πξνζηαθηηθήο ηνπ Ελεζηώηα ζηελ άιιε θσλή decet: ν ίδηνο ηύπνο ζηνλ Παξαθείκελν Μονάδες Να γξάςεηε ηνπο ηύπνπο πνπ δεηνύληαη γηα θαζεκία από ηηο παξαθάησ ιέμεηο θαη θξάζεηο: eum: ηελ αηηηαηηθή ηνπ πιεζπληηθνύ αξηζκνύ ζην νπδέηεξν γέλνο simulatione: ηελ νλνκαζηηθή ηνπ ίδηνπ αξηζκνύ tempus: ζηελ ίδηα πηώζε ηνπ άιινπ αξηζκνύ inopes: ηε γεληθή ηνπ ίδηνπ αξηζκνύ ζε όινπο ηνπο βαζκνύο ηνπ επηζέηνπ θαζώο θαη ην επίξξεκα ηνπ ζεηηθνύ βαζκνύ nostra consilia: ηε δνηηθή ηνπ ίδηνπ αξηζκνύ amentum: ζηελ ίδηα πηώζε ηνπ άιινπ αξηζκνύ legionibus: ηελ νλνκαζηηθή θαη ηελ αθαηξεηηθή ηνπ άιινπ αξηζκνύ casu: ηε γεληθή ηνπ πιεζπληηθνύ αξηζκνύ turrim: ηελ αθαηξεηηθή ηνπ εληθνύ θαη ηε γεληθή ηνπ πιεζπληηθνύ αξηζκνύ unum quemque: ηε γεληθή θαη ηελ αθαηξεηηθή ηνπ εληθνύ θαη ηνπ πιεζπληηθνύ αξηζκνύ ηνπ ζειπθνύ γέλνπο unius alicuius: ηε δνηηθή ηνπ εληθνύ θαη ηνπ πιεζπληηθνύ αξηζκνύ utilitatis: ηελ ίδηα πηώζε ηνπ άιινπ αξηζκνύ salutis: ηελ αηηηαηηθή ηνπ πιεζπληηθνύ αξηζκνύ cariorem: ηελ αηηηαηηθή ηνπ πιεζπληηθνύ αξηζκνύ ζην νπδέηεξν γέλνο nosmet: ηελ νλνκαζηηθή θαη ηελ αηηηαηηθή ηνπ εληθνύ αξηζκνύ γηα ην β πξόζσπν Μονάδες Να κεηαθέξεηε ηηο παξαθάησ πξνηάζεηο από ηνλ πιάγην ζηνλ επζύ: - Nescio enim quis possit diligere eum, quem metuat, aut eum, a quo se metui putet. - In litteris scribit se cum legionibus celeriter adfore. - Gallus, periculum veritus, constituit ut tragulam mitteret.

24 - eum esse putant quasi communem urbem et civitatem hominum et deorum, et unum quemque nostrum eius mundi esse partem Μονάδες 8 5. Σην β απόζπαζκα λα εληνπίζεηε ηελ απόδνζε ηνπ εμαξηεκέλνπ ππνζεηηθνύ ιόγνπ si adire non possit, λα ηνλ κεηαηξέςεηε ζε αλεμάξηεην θαη λα ηνλ ραξαθηεξίζεηε θαη ζηε ζπλέρεηα λα επηθέξεηε ηηο απαξαίηεηεο αιιαγέο ώζηε λα δειώλεη το αντίθετο του πραγματικού για το παρελθόν-παρόν. Μονάδες 3 6. Να κεηαηξέςεηε ηελ Ελεξγεηηθή ζύληαμε ζε Παζεηηθή θαη ην αληίζηξνθν ζηηο παξαθάησ πξνηάζεηο: - quod Tarquinium dixisse ferunt exulantem. - nostra consilia ab hostibus cognoscantur. - Quam ob rem epistulam conscriptam Graecis litteris mittit. - tertio post die a quodam milite conspicitur et ad Ciceronem defertur. Μονάδες 4 7. tertio post die: Να γξάςεηε ηελ ηζνδύλακε έθθξαζε ώζηε λα δειώλεηε ηελ ίδηα επηξξεκαηηθή ζεκαζία. Μονάδα 1 8. intercepta epistula, conscriptam, veritus: Να αλαιύζεηε ηηο παξαπάλσ κεηνρέο ζηηο αληίζηνηρεο δεπηεξεύνπζεο πξνηάζεηο κε όινπο ηνπο πηζαλνύο ηξόπνπο. Μονάδες 3 9. quasi communem urbem et civitatem hominum et deorum: Να αλαιύζεηε ηε βξαρπινγηθή έθθξαζε παξαβνιήο ζηελ αληίζηνηρε δεπηεξεύνπζα ππνζεηηθή παξαβνιηθή πξόηαζε. Μονάδες propter suam utilitatem et salutem: Να δειώζεηε ηελ επηξξεκαηηθή ζρέζε ηνπ εκπξόζεηνπ πξνζδηνξηζκνύ κε ηζνδύλακεο εθθξάζεηο. Μονάδες Nec magis vituperandus est proditor patriae quam proditor communis utilitatis, aut communis salutis desertor: Να αληηθαηαζηήζεηε ηνλ ηύπν ηεο Παζεηηθήο Πεξηθξαζηηθήο Σπδπγίαο κε ην ξήκα debeo. Μονάδες Σην γ απόζπαζκα λα εληνπίζεηε ηνπο β όξνπο ζύγθξηζεο, λα δειώζεηε ηνλ ηξόπν εθθνξάο ηνπο, λα επηζεκάλεηε ηνπο α όξνπο ζύγθξηζεο θαζώο θαη ηνπο ζπγθξηηηθνύο βαζκνύο (επίζεηα ή επηξξήκαηα) θαη ζηε ζπλέρεηα λα γξάςεηε ηνπο β όξνπο ζύγθξηζεο κε ηζνδύλακεο εθθξάζεηο. Μονάδες ut laudandus is sit: Να ραξαθηεξίζεηε ζπληαθηηθά ηελ παξαπάλσ πξόηαζε (είδνο, εηζαγσγή, εθθνξά, ζπληαθηηθή ζέζε). Μονάδες 2

25 Διαγώνισμα Προσομοίωσης στα Λατινικά Ημερομηνία : Α.Κείμενα Opibus urbis nolite confidere. Fiduciam, quae nimia vobis est, deponite. Neminem credideritis patriae consulturum esse, nisi vos ipsi patriae consulueritis. Mementote rem publicam in extremo discrimine quondam fuisse!» Statimque sumptum est Punicum bellum tertium, quo Carthago deleta est. Omnia sunt misera in bellis civilibus, sed nihil miserius quam ipsa victoria: ea victores ferociores impotentioresque reddit, ut, etiamsi natura tales non sint, necessitate esse cogantur. Bellorum enim civilium exitus tales sunt semper, ut non solum ea fiant, quae velit victor, sed etiam ut victor obsequatur iis, quorum auxilio victoria parta sit. Philosophi mundum censent regi numine deοrum; eum esse putant quasi communem urbem et civitatem hominum et deorum, et unum quemque nostrum eius mundi esse partem; ex quo illud natura consequitur, ut communem utilitatem nostrae anteponamus. Β. Παρατηρήσεις : 1. Να μεταφράσετε τα παραπάνω αποσπάσματα. (Μονάδες 40) 2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθέναν από τους παρακάτω ρηματικούς τύπους : nolite : το δεύτερο ενικό πρόσωπο του ίδιου χρόνου deponite : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου credideritis : το ίδιο πρόσωπο οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα consulturum esse : τον αντίστοιχο τύπο στην άλλη φωνή mementote : το δεύτερο ενικό πρόσωπο του ίδιου χρόνου fuisse : τον αντίστοιχο τύπο στον μέλλοντα deleta est : τον αντίστοιχο τύπο της άλλης φωνής reddit : το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου cogantur : το ίδιο πρόσωπο υποτακτικής υπερσυντελίκου

26 sunt : το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο προστακτικής μέλλοντα fiant : τον αντίστοιχο τύπο της άλλης φωνής velit : το ίδιο πρόσωπο υποτακτικής παρατατικού parta sit : το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής παρακειμένου putant : το ίδιο πρόσωπο οριστικής μέλλοντα anteponamus : το ίδιο πρόσωπο υποτακτικής μέλλοντα (Μονάδες 15) 3. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις και φράσεις : opibus : τη γενική πληθυντικού αριθμού urbis : την αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθμού fiduciam : την αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθμού vobis : τη γενική του ίδιου αριθμού nimia : τους αντίστοιχους τύπους του επιθέτου του συγκριτικού και του υπερθετικού βαθμού neminem : την ονομαστική ενικού και πληθυντικού αριθμού rem publicam : την αφαιρετική του ίδιου αριθμού discrimine : την αιτιατική ενικού και πληθυντικού αριθμού Cathago : την αφαιρετική του ενικού αριθμού nihil : τη γενική ενικού και πληθυντικού αριθμού miserius : τον αντίστοιχο τύπο του επιθέτου του υπερθετικού βαθμού tales : την ονομαστική ενικού αρσενικού και ουδετέρου γένους impotentioresque : τον αντίστοιχο τύπο του υπερθετικού βαθμού exitus : τη δοτική και την αφαιρετική του ενικού αριθμού communem civitatem : τη γενική και την αιτιατική πληθυντικού αριθμού (Μονάδες 15) 4. Να χαρακτηρίσετε συντακτικά (είδος, εισαγωγή, εκφορά και συντακτική θέση) τις παρακάτω δευτερεύουσες προτάσεις.

27 quae nimia vobis est ut non solum ea fiant quae velit victor ut communem utilitatem nostrae anteponamus (Μονάδες 10) 5. Να γράψετε την ισοδύναμη έκφραση : neminem credideritis patriae. 6. Να αναλύσετε την έκφραση σε δευτερεύουσα πρόταση : bellis civilibus (Μονάδες 2) (Μονάδες 2) 7. Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική για τη παρακάτω πρόταση : -Ea victores ferociores impotentioresque reddit. 8. Nα δηλώσετε τη σύγκριση με άλλο τρόπο : quam ipsa victoria. 9.Nα γράψετε τις ισοδύναμες εκφράσεις : quorum auxilio. (Μονάδες 3) (Μονάδες 1) (Μονάδες 2 ) 10. Να βρείτε τον εξαρτημένο υποθετικό λόγο του α αποσπάσματος, να τον μετατρέψετε σε ανεξάρτητο και στη συνέχεια να κάνετε τις απαραίτητες αλλαγές ώστε να δηλώνει υπόθεση δυνατή ή πιθανή για παρόν- μέλλον. Να αιτιολογήσετε κάθε βήμα βασιζόμενοι στη θεωρία. (Μονάδες 4) 11.Να μετατρέψετε τον ανεξάρτητο λόγο σε εξαρτημένο από τις προτάσεις που βρίσκονται μέσα στις παρενθέσεις για τις παρακάτω προτάσεις. -Bellorum enim civilium exitus tales sunt semper, ut non solum ea fiant, quae velit victor, sed etiam ut victor obsequatur iis, quorum auxilio victoria parta sit. (Cicero putavit..) -Philosophi mundum censent regi numine deοrum.(homines dicunt ) (Μονάδες 6)

28 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ I. Α. Κείμενα Γιαγώνιζμα Προζομοίωζης ζηα Λαηινικά Ημερομηνία: Accipe nunc quid postea Nasῑ ca fecerit. Paucis post diēbus cum Ennius ad Nasῑ cam venisset et eum a ianuā quaereret, exclamāvit Nasica se domi non esse, etsi domi erat. Tum Ennius indignātus quod Nasῑ ca tam aperte mentiebātur: [ ] Ego cum te quaererem, ancillae tuae credidi te domi non esse; tu mihi ipsi non credis? et a duce hostium his verbis proelio lacessitus est: «Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat». Tum adulescens, viribus suis confisus et cupiditate pugnandi permotus, iniussu consulis in certamen ruit; et fortior hoste, hasta eum transfixit et armis spoliavit. Statim hostes fuga salutem petiverunt. Sed consul, cum in castra revertisset, Cerva alba eximiae pulchritudinis Sertorio a Lusitano quodam dono data erat. Sertorius omnibus persuasit cervam, instinctam numine Dianae, conloqui secum et docere, quae utilia factu essent. Si quid durius ei videbatur, quod imperandum militibus esset, a cerva sese monitum esse praedicabat. Ea cerva quodam die fugit et perisse credita est. [ ] Postridie eius diei Sertorius, admissis amicis in cubiculum suum, dixit eis visum in somno sibi esse cervam, quae perisset, ad se reverti. Cum cerva, emissa a servo, in cubiculum Sertorii introrupisset, admiratio magna orta est. Β. Παραηηρήζεις 1. Να κεηαθξάζεηε ηα παξαπάλσ απνζπάζκαηα. Μονάδες Να γξάςεηε ηνπο ηύπνπο πνπ δεηνύληαη γηα θαζέλαλ από ηνπο παξαθάησ ξεκαηηθνύο ηύπνπο: fecerit: ην δεύηεξν εληθό πξόζσπν ηεο Υπνηαθηηθήο ηνπ Παξαηαηηθνύ θαη ζηηο δύν θσλέο venisset: ην πξώην πιεζπληηθό πξόζσπν ηεο Υπνηαθηηθήο ηνπ Υπεξζπληειίθνπ ηεο Ελεξγεηηθήο Πεξηθξαζηηθήο Σπδπγίαο quaereret: ν ίδηνο ηύπνο ζηνλ Υπεξζπληέιηθν mentiebātur: ηε γεληθή ηνπ γεξνπλδίνπ cernatur: ν ίδηνο ηύπνο ζηνλ Παξαθείκελν

29 confisus: ην ηξίην πιεζπληηθό πξόζσπν ηεο Οξηζηηθήο ηνπ Μέιινληα ruit: ην απαξέκθαην ηνπ Μέιινληα ζηελ ίδηα θσλή (λα ιεθζεί ππόςε ην ππνθείκελν) transfixit: ηελ αηηηαηηθή ηνπ ζνππίλνπ conloqui: ηε γεληθή ηνπ πιεζπληηθνύ αξηζκνύ ζην ζειπθό γέλνο ηεο κεηνρήο ηνπ Μέιινληα praedicabat: ην δεύηεξν εληθό πξόζσπν ηεο Υπνηαθηηθήο θαη Πξνζηαθηηθήο ηνπ Ελεζηώηα ζηελ ίδηα θσλή fugit: ην ηξίην εληθό πξόζσπν ηεο Υπνηαθηηθήο ηνπ Παξαηαηηθνύ ζηελ άιιε θσλή perisset: ην ηξίην πιεζπληηθό πξόζσπν ηεο Υπνηαθηηθήο ηνπ Ελεζηώηα θαη ηεο Πξνζηαθηηθήο ηνπ Μέιινληα reverti: ην απαξέκθαην ηνπ Παξαθεηκέλνπ introrupisset: ην δεύηεξν πιεζπληηθό πξόζσπν ηεο Οξηζηηθήο ηνπ Παξαηαηηθνύ ηεο Παζεηηθήο Πεξηθξαζηηθήο Σπδπγίαο orta est:ην πξώην πιεζπληηθό πξόζσπν ηεο Υπνηαθηηθήο ηνπ Παξαηαηηθνύ θαη ηνπ Μέιινληα Μονάδες Να γξάςεηε ηνπο ηύπνπο πνπ δεηνύληαη γηα θαζεκία από ηηο παξαθάησ ιέμεηο θαη θξάζεηο: quid: ηελ αηηηαηηθή πηώζε ηνπ ζειπθνύ γέλνπο θαη ησλ δύν αξηζκώλ aperte: ν ίδηνο ηύπνο ζηνλ ππεξζεηηθό βαζκό ancillae tuae: ζηελ ίδηα πηώζε ηνπ άιινπ αξηζκνύ his verbis: ηελ νλνκαζηηθή ηνπ ίδηνπ αξηζκνύ singularis proelii: ηελ αηηηαηηθή πηώζε ηνπ άιινπ αξηζκνύ eventu: ηε γεληθή ηνπ άιινπ αξηζκνύ adulescens: ηε γεληθή ηνπ άιινπ αξηζκνύ viribus suis: λα γξάςεηε ηελ αηηηαηηθή ηνπ εληθνύ αξηζκνύ, αθνύ πξώηα κεηαηξέςεηε ηελ αλησλπκία ώζηε λα δειώλεη πνιινύο θηήηνξεο γηα ην α πξόζσπν certamen: ζηε ίδηα πηώζε ηνπ άιινπ αξηζκνύ hostes: ηελ αηηηαηηθή ηνπ ίδηνπ αξηζκνύ pulchritudinis: ηελ νλνκαζηηθή ηνπ ίδηνπ αξηζκνύ utilia: ηελ αθαηξεηηθή ηνπ εληθνύ αξηζκνύ ηνπ αξζεληθνύ γέλνπο ζηνπο ηξεηο βαζκνύο durius: ην επίξξεκα ηνπ ζεηηθνύ βαζκνύ sese: ηε γεληθή ηνπ εληθνύ αξηζκνύ γηα ην β πξόζσπν admiratio: ηε δνηηθή ηνπ εληθνύ αξηζκνύ Μονάδες indignātus, permotus, instinctam, admissis, emissa: Να αλαιύζεηε ηηο παξαπάλσ κεηνρέο κε όινπο ηνπο πηζαλνύο ηξόπνπο. Μονάδες 5 5. Paucis post diēbus: Να γξάςεηε ηελ ηζνδύλακε έθθξαζε. Μονάδα 1 6. Σηηο παξαθάησ πξνηάζεηο λα κεηαηξέςεηε ηελ Ελεξγεηηθή ζύληαμε ζε παζεηηθή θαη ην αληίζηξνθν.

30 - quid postea Nasῑ ca fecerit. - eum a ianuā quaereret. - cum te quaererem. - tu mihi ipsi non credis? - et a duce hostium his verbis proelio lacessitus est. - et fortior hoste, hasta eum transfixit. - Statim hostes fuga salutem petiverunt. - Cerva alba eximiae pulchritudinis Sertorio a Lusitano quodam dono data erat. Μονάδες 4 7. et fortior hoste, hasta eum transfixit: Να επηζεκάλεηε ηνλ α θαη ηνλ β όξν ζύγθξηζεο θαη ζηε ζπλέρεηα λα γξάςεηε κε ηζνδύλακε έθθξαζε ηνλ β όξν. Μονάδες 2 8. quod imperandum militibus esset: Να αληηθαηαζηήζεηε ηνλ ηύπν ηεο παζεηηθήο πεξηθξαζηηθήο ζπδπγίαο κε ην αληίζηνηρν ξήκα debeo. Μονάδες 3 9. Σηηο παξαθάησ πξνηάζεηο λα κεηαθέξεηε ηνλ πιάγην ιόγν ζε επζύ. - quid postea Nasῑ ca fecerit. - exclamāvit Nasica se domi non esse. - Ego ancillae tuae credidi te domi non esse. - quanto miles Latinus Romano virtute antecellat. - Sertorius omnibus persuasit cervam, instinctam numine Dianae, conloqui secum et docere, quae utilia factu essent. - a cerva sese monitum esse praedicabat. - dixit eis visum in somno sibi esse cervam, quae perisset, ad se reverti. - cervam, quae perisset, ad se reverti. Μονάδες et perisse credita est: Να θάλεηε πιήξε ζπληαθηηθή αλάιπζε ηεο ζπγθεθξηκέλεο πξόηαζεο, λα εληνπίζεηε ην ζπληαθηηθό θαηλόκελν πνπ παξαηεξείηε θαη ζηε ζπλέρεηα λα ην αηηηνινγήζεηε. Μονάδες 2 Si quid durius ei videbatur: Να εληνπίζεηε ηελ απόδνζε ηνπ ππνζεηηθνύ ιόγνπ, λα ηνλ ραξαθηεξίζεηε θαη ζηε ζπλέρεηα λα επηθέξεηε ηηο απαξαίηεηεο αιιαγέο ώζηε λα δειώλεη: α) ην αληίζεην ηνπ πξαγκαηηθνύ γηα ην παξειζόλ θαη β) ην δπλαηό ή πηζαλό ζην παξόλ. Μονάδες Accipe: Να δειώζεηε ηελ απαγόξεπζε κε όινπο ηνπο πηζαλνύο ηξόπνπο. Μονάδες quod Nasῑ ca tam aperte mentiebātur: Να ραξαθηεξίζεηε ζπληαθηηθά ηελ παξαπάλσ πξόηαζε (είδνο, εηζαγσγή, εθθνξά θαη ζπληαθηηθή ζέζε). Μονάδες «Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat».: Να κεηαθέξεηε ηελ παξαπάλσ πεξίνδν ζηνλ πιάγην ιόγν κε ηηο εμήο εμαξηήζεηο: α) Dux hostium monuit (adulescens) θαη β) Dux hostium imperat (adulescens) 1. Μονάδες 2 1 Σηηο εμαξηήζεηο ζάο δίλεηαη ην αληηθείκελν ηνπ ξήκαηνο κέζα ζε παξέλζεζε, ην νπνίν πξέπεη λα κεηαηξέςεηε ζηελ αληίζηνηρε πηώζε αλάινγα κε ηε ζύληαμε ηνπ θάζε ξήκαηνο.

31 II. Διαγώνιςμα Προςομοίωςησ ςτα Λατινικά Ημερομηνία : Τμήματα : Γ Λυκείου Α. Κείμενα «Ita est» inquit Accius «ut dicis; neque id me sane paenitet; meliora enim fore spero, quae deinceps scribam. Nam quod in pomis est, idem esse aiunt in ingeniis: quae dura et acerba nascuntur, post fiunt mitia et iucunda; sed quae gignuntur statim vieta et mollia, non matura mox fiunt sed putria». Statim hostes fuga salutem petiverunt. Sed consul, cum in castra revertisset, adulescentem, cuius opera hostes fugati erant, morte multavit. Si quid durius ei videbatur, quod imperandum militibus esset, a cerva sese monitum esse praedicabat. Ea cerva quodam die fugit et perisse credita est. Cum aliquis Sertorio nuntiavisset cervam inventam esse, Sertorius eum iussit tacere; praeterea praecepit ut eam postero die repente in eum locum emitteret, in quo ipse cum amicis futurus esset. Postridie eius diei Sertorius, admissis amicis in cubiculum suum, dixit eis visum in somno sibi esse cervam, quae perisset, ad se reverti. Cum cerva, emissa a servo, in cubiculum Sertorii introrupisset, admiratio magna orta est. Β. Παρατηρήςεισ 1. Να μεταφράςετε τα παραπάνω αποςπάςματα. (Μονάδεσ 40) 2. Να γράψετε τουσ τφπουσ που ηθτοφνται για κακζναν από τουσ παρακάτω ρθματικοφσ τφπουσ : est : το απαρζμφατο μζλλοντα dicis : το δεφτερο ενικό πρόςωπο τησ προςτακτικήσ ενεςτώτα paenitet : το ίδιο πρόςωπο οριςτικήσ μζλλοντα spero : το απαρζμφατο μζλλοντα τησ άλλησ φωνήσ aiunt : το ίδιο πρόςωπο οριςτικήσ παρατατικοφ και παρακειμζνου nascuntur : το τρίτο ενικό πρόςωπο υποτακτικήσ παρακειμζνου fiunt : το ίδιο πρόςωπο τησ άλλησ φωνήσ gignuntur : το τρίτο πληθυντικό πρόςωπο οριςτικήσ μζλλοντα και ςυντελεςμζνου μζλλοντα

32 petiverunt : το δεφτερο πληθυντικό πρόςωπο υποτακτικήσ παρακειμζνου και υπερςυντελίκου orta est : το ίδιο πρόςωπο υποτακτικήσ μζλλοντα 3. Να κάνετε χρονικι αντικατάςταςθ για τουσ παρακάτω ρθματικοφσ τφπουσ : imperandum esset monitum esse (Μονάδεσ 10) (Μονάδεσ 5) 4. Να γράψετε τουσ τφπουσ που ηθτοφνται για κακεμία από τισ παρακάτω λζξεισ και φράςεισ : id : την αιτιατική πληθυντικοφ αριθμοφ pomis : την ονομαςτική ενικοφ και πληθυντικοφ αριθμοφ idem : την αφαιρετική ενικοφ και πληθυντικοφ αριθμοφ ingeniis : την αιτιατική ενικοφ και πληθυντικοφ αριθμοφ hostes : τη γενική ενικοφ και πληθυντικοφ αριθμοφ salutem : την ονομαςτική και την αφαιρετική του ίδιου αριθμοφ adulescentem : την ονομαςτική του ενικοφ αριθμοφ και τη γενική πληθυντικοφ αριθμοφ cerva : την αιτιατική του άλλου αριθμοφ amicis : την ονομαςτική και τη κλητική ενικοφ αριθμοφ magna admiratio : τη γενική του άλλου αριθμοφ (Μονάδεσ 10) 5. Να γράψετε για τα παρακάτω επίκετα/επιρριματα τα παρακετικά τουσ ςε όλουσ τουσ βακμοφσ και ςτθν πτϊςθ που βρίςκονται : meliora : matura : durius : postero : magna : (Μονάδεσ 5) 6. Να χαρακτθρίςετε ςυντακτικά (είδοσ, ειςαγωγή, εκφορά και ςυντακτική θζςη ) τισ παρακάτω δευτερεφουςεσ προτάςεισ : ut dicis cum in castra revertisset ut eam postero die repente in eum locum emitteret (Μονάδεσ 6)

33 7. Cuius opera : να γράψετε τθν ιςοδφναμθ ζκφραςθ. (Μονάδεσ 4) 8. Να αναγνωρίςετε ςυντακτικά τισ παρακάτω λζξεισ : me,fore,esse,vieta,matura,fuga,morte,a cerva,die,aliquis,repente,in quo,eis,sibi,in somno,ad se,emissa,sertorii,magna. (Μονάδεσ 10) 9.Να μετατρζψετε τθν ενεργθτικι ςφνταξθ ςε πακθτικι για τισ παρακάτω πρόταςεισ : Quae deinceps scribam. Sed consul adulescentem morte multavit. (Μονάδεσ 2) 10. Να αναγνωρίςετε τισ ακόλουκεσ μετοχζσ και να τισ αναλφςετε ςτισ αντίςτοιχεσ δευτερεφουςεσ προτάςεισ: admissis amicis,emissa a servo (Μονάδεσ 2) 11. Να μετατρζψετε τθν πακθτικι ςφνταξθ ςε ενεργθτικι (debeo/debet + απαρ.). Quod imperandum militibus esset. (Μονάδεσ 2) 12. Να μετατρζψετε τον εξαρτθμζνο λόγο ςε ανεξάρτθτο για τισ παρακάτω προτάςεισ :..et docere,quae utilia factu essent...a cerva sese monitum esse praedicabat. Cum aliquis Sertorio nuntiavisset cervam inventam esse....sertotius eum iussit tacere. (Μονάδεσ 4)

34 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ I. Γιαγώνισμα Προσομοίωσης στα Λατινικά Ημερομηνία: Α. Κείμενα Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam, absens dictator est factus; is Gallos iam abeuntes secutus est: quibus interemptis aurum omne recepit. Quod illic appensum civitati nomen dedit: nam Pisaurum dicitur, quod illic aurum pensatum est. Post hoc factum rediit in exilium,[ ]... sed aetatis suae verbis utebantur. Tu autem, proinde quasi cum matre Evandri nunc loquaris, sermone abhinc multis annis iam obsoleto uteris, quod neminem scire atque intellegere vis, quae dicas. Quin, homo inepte, taces, ut consequaris, quod vis? [ ] «tamquam scopulum, sic fugias verbum insolens atque inauditum».... Etsi super vestem earum deprehendit canos, tamen Augustus dissimulavit eos vidisse et aliis sermonibus tempus extraxit, donec induxit mentionem aetatis. Tum interrogavit filiam, utrum post aliquot annos cana esse mallet an calva. Cum illa respondisset «ego, pater, cana esse malo», mendacium illi pater obiecit: «Non dubito quin calva esse nolis. Quid ergo non times ne istae te calvam faciant?» Β. Παρατηρήσεις 1. Να κεηαθξάζεηε ηα παξαπάλσ απνζπάζκαηα. Μνλάδεο Να γξάςεηε ηνπο ηύπνπο πνπ δεηνύληαη γηα θαζέλαλ από ηνπο παξαθάησ ξεκαηηθνύο ηύπνπο: divisam: ην ηξίην πιεζπληηθό πξόζσπν ηεο Οξηζηηθήο ηνπ Σπλη. Μέιινληα est factus: ην δεύηεξν πιεζπληηθό πξόζσπν ηεο Υπνηαθηηθήο ηνπ Ελεζηώηα θαη ζηηο δύν θσλέο abeuntes: ηελ αθαηξεηηθή ηνπ εληθνύ αξηζκνύ ζην ίδην γέλνο secutus est: ηε δνηηθή ηνπ γεξνπλδίνπ interemptis: ην πξώην πιεζπληηθό πξόζσπν ηεο Υπνηαθηηθήο ηνπ Υπεξζπληειίθνπ ηεο Παζεηηθήο Πεξηθξαζηηθήο Σπδπγίαο utebantur: ην απαξέκθαην ηνπ Μέιινληα scire: ην δεύηεξν εληθό πξόζσπν ηεο Υπνηαθηηθήο ηνπ Παξαθεηκέλνπ θαη ηεο Πξνζηαθηηθήο ηνπ Ελεζηώηα 1