پذیرش: 1394/2/6 دریافت: چکیده

Transcript

1 صص 1394 پاییز 4 شماره هفتم دوره انسانی علوم در میانرشتهای مطالعات فصلنامه روستایی نواحی در زندگی سبك تغییرات بر جهانیشدن اثرات 3 شهدادی علی 2 صادقلو طاهره 1 قیداری سجاسی حمداهلل 1394/9/9 پذیرش: 1394/2/6 دریافت: چکیده جوامع در تغییرات این و بوده انسانی زندگی بر مختلفی اثرات دارای جهانیشدن اثرات بررسی مقاله این هدف اساس این بر است. بوده شهرها از ملموستر روستایی رد بهکاربردهشده روششناسی میباشد. روستایی جوامع زندگی سبك بر جهانیشدن نظری مطالعه در دادهها جمعآوری ابزار و شیوه و بوده تحلیلی _ توصیفی پژوهش این مورد محدوده میباشد. پرسشنامه طریق از میدانی مطالعه در و كتابخانهای بهصورت طریق از كه است روستا 24 با گرگان شهرستان روشنآباد دهستان روستاییان مطالعه بهدستآمده نتایج شدند. انتخاب نمونه بهعنوان خانوار 265 تعداد كوكران نمونهگیری زندگی سبك شاخصهای و ابعاد همه قالب در جهانیشدن اثرات كه میدهد نشان درحال روستایی جامعه در زندگی سبك در تغییراتی پاسخگویان نظر از و شده مشاهده نتیجه در تغییرات بیشترین كه شد مشخص رگرسیون آزمون براساس است. وقوع لذا میباشد. 0/328 بتای ضریب با اجتماعی زندگی سبك بعد در جهانیشدن توسعهای گذار شرایط در ایران روستاهای گرفتن قرار بهدلیل گفت میتوان بهطوركلی حالت در مختلف ابعاد در زندگی سبك پستمدرنیته حتی و مدرنیته به سنت از گرایش مسن افراد و شهری زندگی سبك به گرایش جوان افراد و داشته قرار درآمیختگی دارند. روستایی بومی زندگی سبك به روشنآباد. دهستان روستایی مناطق زندگی سبك جهانیشدن کلیدواژه: ssojasi@um.ac.ir مسئول(. )نویسنده مشهد فردوسی دانشگاه جغرافیا گروه استادیار 1. tsadeghloo@um.ac.ir مشهد. فردوسی دانشگاه جغرافیا گروه استادیار 2. alishahdadi@yahoo.com هرمزگان. دانشگاه اجتماعی علوم گروه استادیار 3.

2 پژوهشی _ علمی فصلنامه 154 هفتم دوره 4 شماره 1394 پاییز مقدمه بیشماری مخاطبان میتواند محتوا و عرضه قابلیت فراخور به جهانیشدن که است روشن امروزه و اجتماعی اقتصادی کالن و خرد سطوح در چشمگیری تأثیرات ازاینرو و سازد همراه خود با را گوشیهای حتی و اینترنتی گهای وبال و سایتها ماهوارهای شبکههای کند. ایجاد فرهنگی و میکنند عرضه جذاب تبلیغات کنار در گون گونا محتواهای با را کاالهایی همراه تلفن مخاطبان خاص روانیفیزیکی پتانسیلهای و سنی شرایط بهسبب که را جوانان بهویژه همگان و درهمتنیدگی بهمنزله جهانیشدن زیرا میکنند ترغیب دگرگونی به میآیند بهشمار بالقوهای جنبههای تمام كه است مختلف عرصههای در یکدیگر با آن کنان سا و جهان فزاینده پیوند عالیق زبان لباس مد میكند. دنبال را همرنگی و همشكلی و گرفته دربر را انسانی زندگی گسستن برای ابزارهایی است همراه شهری خردهفرهنگ با که ایدئولوژیهایی و زیباییشناختی عرصه در تأثیرگذاری و تأثیرپذیری به تمایل امروزه و شده محسوب مختلف ابعاد در سنت از 25(. 1386: )ذکایی است یافته بیشتری ابعاد و شدت جهانیشدن در جهان در مختلف فناوریهای توسعه و رشد از ناشی جهانیشدن كه داشت توجه باید رد صنعتی جدید تولیدات و رایانهای نرمافزارهای و الكترونیك مخابرات مختلف زمینههای یكدیگر به را جوامع و داده كاهش را جغرافیایی فاصلههای كه است حملونقل و مكانیك زمینه انتقال و جابجایی امكان ارتباطی زمینههای و سرعت افزایش بهسبب لذا است. كرده نزدیك اینكه عالوهبر دیگر بهعبارت است. یافته افزایش نیز محصوالت و كاالها و دادهها اطالعات تحول جوامع درون كالبدی و فرهنگی و اجتماعی اقتصادی ابعاد در فناوری توسعه و رشد داده افزایش یكدیگر با را فرهنگها و خردهاجتماعات سریع ارتباط زمینههای است آفریده حملونقل امكانات در پیشرفت همچنین و اطالعات انتقال و فناوریها رشد بنابراین است. فضاهای و مكانها كه میكند هدایت فضایی یكپارچگی بهسوی را جهان مختلف مكانهای امنیتی زمینههای در مسائلی امروزه كه است قابلذكر البته هستند. آن از جزئی نیز روستایی از فراتر آنها راهحل كه است شده ایجاد جهان در سیاسی و اقلیمی زیستمحیطی بهداشتی دولتها كلیه جهانی اراده و عزم نیازمند آنها بر غلبه و بوده دولت یك اختیارات و اقتدار حوزه و صنعتی آلودگیهای توسعه خشكسالی اقلیمی تغییرات نمونه بهعنوان است. ملتها و دورافتاده روستاهای از وسیعی بخش امروزه كه هستند مسائلی ازجمله منطقهای گردوغبارهای روستاها كنان سا كه است درحالی این است. داده قرار خود تأثیر تحت و گرفته دربر نیز را كشورها

3 شاید هیچ سهمی در ایجاد چنین مشكال تی نداشته باشند و بهواسطه وسعت فرا گیری و تداوم چنین مسائلی امكان حل آنها از توان حكومتهای محلی خارج است. این تغییرات در سطح جهانی از طریق خدمات ابزارها و كاالهای مختلفی به سطوح پایین و خرد زندگی انسانی منتقل شده و منجر به تغییراتی در شیوه و سبك زندگی بشری شده است بهگونهای كه سبك زندگی امروزی با تحوالت جهانی درهم آمیخته و با مباحث ساختاری جدیدی همراه است كه مورد توجه دانشمندان و محققان از نیمه دوم قرن بیستم قرار گرفته است. با طرح مباحث مربوط به مدرنیته هویت مصرف و انگیزههای مصرفکنندگان از سوی جامعهشناسانی مانند پیترسون 1 بوردیو 2 وبلن 3 گیدنز 4 ما کس وبر 5 و.. بستر مناسبی برای رشد مطالعات و تحقیقات تجربی در این زمینه فراهم شد. در این بین روستاها بهعنوان مکانهایی در مقیاس محلی با دارا بودن هویت فرهنگ شیوه معیشت و فضاهای زندگی مربوط به خود بهطور روزافزونی جهانی میشوند. امروزه روستاها در سراسر جهان در معرض تغییرات شدید هستند و بهشدت به فرایند اجتماعی و اقتصادی جهانی وابستهاند )وودز 47(. 1390: لذا فشارهای ناشی از جهانیشدن بر نواحی روستایی بیشتر از سایر نواحی است زیرا ترا کم پایین جمعیت فقدان تنوع فعالیتهای اقتصادی و سطح نامتعارف و باالی فقر بر شدت آسیبپذیری نواحی روستایی میافزاید )طاهرخانی 106 ( 1383: بنابراین جهانیشدن بهعنوان یك پدیده فرا گیر اثرات فراوانی بر سبك زندگی مناطق روستایی دارد كه از جنبههای مختلف قابل بررسی تحلیل و آسیبشناسی است اما یكی از جنبههای بسیار ملموس اثرات جهانیشدن تغییر در سبك زندگی روستاییان در جنبههای مختلف اقتصادی اجتماعیفرهنگی و محیطی روستاها میباشد )وثوقی و همكاران 7(. 1388: این امر بهویژه در مناطق روستایی ایران در چند دهه اخیر ملموستر بوده و ازجمله در مناطق روستایی دهستان روشنآباد استان گلستان و شهرستان گرگان قابلتأمل است. بنابراین این مقاله از رهگذر تأثیر جهانیشدن بر تغییرات سبک زندگی روستاییان کوشش دارد این موضوع را بررسی کند که توسعه و پیشرفت فرا گیر عناصر جهانیشدن در روستاها تا چه اندازه در تغییر سبك زندگی روستاییان تأثیرگذار بوده است و بخش عمده این اثرات در چه زمینههایی مشاهده میشود و در فضای روستایی دهستان روشنآباد این تغییرات به چه صورت بوده است فصلنامه علمی _ پژوهشی 155 اثرات جهانی شدن بر تغییرات سبک زندگی Peterson 2. Bourdieu 3. Veblen 4. Giddens 5. Max Weber

4 پژوهشی _ علمی فصلنامه 156 هفتم دوره 4 شماره 1394 پاییز نظری مبانی 1. رویدادهای و حوادث بهگونهایکه است جوامع بین ارتباطات افزایش فرایند جهانیشدن وقایع جهانیشده دنیای در میگذارد. اثر جهان کل بر فزایندهای بهشکل جهان از گوشهای یکدیگر به بهداشتی و زیستمحیطی اجتماعی فرهنگی اقتصادی سیاسی رخدادهای و عبارتند که است شده مطرح جهانیشدن واژه از متفاوت کاربرد نوع پنج کنون تا هستند. مرتبط رب 69(. 1389: )کردی قلمروزدایی و جهانیسازی بینالمللیشدن غربیشدن آزادسازی از: جهانیدهکده نظیر اصطالحاتی و تعابیر جهانیشدن حوزه پژوهشگران از بسیاری اساس این برغ لیبرالدموکراسی ایدئولوژی جهانشمولی بهمعنای تاریخپایان 4( 1964: 1 )مکلوهان 1990( 3 )اوهمای بدونمرزجهان 1989( 2 )فوکویاما جهان حکومتی نظام آخرین بهعنوان مکان»بیاهمیتی 4( 2001: 5 )مورگان کشورمرگ 1997( 4 )کایرنکوس فاصله«مرگ و»زوال به انسان شدن»تبدیل و ملی«و محلی هویتهای از شدن»رها 2005( 6 )فریدمن فیزیکی«بردهاند بهکار جهانیشدن فرایندهای مورد در را 2( 2007: 7 )دوچارتایگ بیمکان«موجودی بحث به هشتاد دهه اواسط از که بود متفکرانی نخستین از یکی گیدنز 52(. 1392: )ویسی»فرایند است: چنین وی نظر از جهانیشدن از ممکن تعریف کوتاهترین پرداخت. جهانیشدن ما«. روزافزون بههموابستگی انسانها»همه«بر خواهناخواه که است فرایندها از مجموعهای گیدنز برای جهانیشدن 1384: )گیدنز است انکارنشدنی آنها روزمره زندگی در آن تأثیر و میگذارد اثر جدید دنیای در پذیرش با و است ناهمگونساز و متمایزكننده فرایندی 8 واترز مالكوم بهتعبیر جهانیشدن 38(. )طباطبایی میدهد سوق كثرتگرایی بهسوی را جهان محلی تواناییهای و خردهفرهنگها همراه فضا و زمان فرایندی دگرگونی نمایانگر درواقع جهانیشدن 9 کاستلز دیدگاه از 1(. 1387: 1. McLuhan 2. Fukoyama 3. Ohmae 4. Cairncoss 5. Morgan 6. Friedman 7. Dochartaigh 8. Malcolm Waters 9. Castells

5 1 هابرماس دیدگاه از 79(. 1391: )جونز است اقتصاد و اجتماع در آن متعدد پیامدهای با دورترین بین ارتباطات و مراودات همپیوندیها از تصویری تداعیگر ازیکسو جهانیشدن تمام آن در که است آیندهای نویددهنده همینطور و کهنه تعصبهای با معارضه و جهان مناطق دیگر سوی از میشود. خشکیده اجتماعی منازعات فرهنگی و سیاسی جغرافیایی ریشههای شالودههای تمام که میکند القا را بیامان نوسازی و عنانگسیخته بازار یک از ک ترسنا تصویری بحرانهای مهار و کشور اقتصادی مدیریت توان از را آنها و میگسلد هم از را دولتملتها سیاسی 1(. 1386: )هابرماس بازمیدارد جهانیشدن از ناشی زیستمحیطی و اجتماعی زا یکی میگیرد: دربر را پویاییها متمایز مجموعه دو جهانیشدن اصطالح 2 ساسن دید از تجارت سازمان مانند هستند جهانی آشکارا که است مربوط فرایندهایی و نهادها تشکیل به آنها کنشها جنگی. جنایت دادگاههای و نوین جهانوطنی گرایش جهانی مالی بازارهای جهانی معموال که میسازند را ماهیتی میکنند عمل آنها طریق از پویاییها این که سازمانی گونههای و چندان لزوما که میشود فرایندهایی شامل پویاییها دوم مجموعه میشود. پنداشته جهانیشدن نه اما جهان نقاط بیشتر در هستند. جهانیشدن از بخشی ساسن باور به اما ندارند جهانی برد چارچوب در بهطورکلی که میدهند رخ نهادهایی و کشورها قلمرو دل در فرایندها این همهجا در بخشی گرفتهاند جای _ محلی درواقع و _ ملی سطح در فرایندها این گرچه شدهاند. بنا ملی فرایند و بازیگر چند که دارند دربر را برونمرزی شبکههای و ماهیت و هستند جهانیشدن از میدهند پیوند هم به مکانها یا کشورها از فزایندهای شمار در را ویژه موضوعات یا ملی یا محلی.)12-13 :1389 )ساسن جمع یکجا در تجربه جنبههای همه درواقع رسانهها تأثیر تحت 3 لوهان مک اعتقاد به احساس را دور فاصلههای در واقع رویدادهای میتواند همزمان بهصورت شخص و میشوند و تحوالت همه او بهنظر میکند. یاد 4»درونپاشی«عنوان با پدیده این از لوهان مک کند. ار فرهنگ جهانیشدن بلکه میآورند پدید جهانی ارتباطی شبکه یک نهتنها فناوریها )گلمحمدی میسازند ممکن جهانی جامعه در تودهای فرهنگی دادن گسترش بهواسطه هم كه است جهانی ابعاد در اجتماعی روابط و مناسبات شدتگیری»جهانیشدن 44(. 1381: پژوهشی _ علمی فصلنامه 157 بر شدن جهانی اثرات... زندگی سبک تغییرات 1. Habermas 2. Sassen 3. Marshal McLuhan 4. Implosion

6 پژوهشی _ علمی فصلنامه 158 هفتم دوره 4 شماره 1394 پاییز بعد در كه اتفاقی یا رویداد هر كه بهگونهای میدهد پیوند یكدیگر به را هم از دور مكانهای در حوادث وقوع بر است قادر مقابل در و بوده متأثر مكانها سایر حوادث از میدهد رخ محلی و كوچك مكانهای در جهانی تأثیرگذاری این 1384(. )گیدنز بگذارد«تأثیر دیگر مكانهای پیشرفتها جهانیشدن با زیرا است گرفته سرعت بهشدت روستاها مانند جغرافیایی دورافتاده اطالعات و جهانی گاهی آ به آسان دسترسی و ارتباطات و اطالعات فناوری حملونقل در همگرایی و مردم سریع حركت باعث تغییرات تنوع این مییابد. افزایش محلی افراد غیررسمی پژوهشهای و مطالعات در مهم و عمده نكات از میشود. مصرفی و اقتصادی زبانی و فرهنگی بر جهانیشدن تأثیر جهانی فضاهای در روستاها ادغام نحوه روستایی جدید برنامهریزی سبب كه است و.. بینالمللی بازارهای با محلی بازارهای رقابتی پتانسیلهای محلی فرهنگ جهانیشدن است. شده محلی جوامع برای مختلف ابعاد در نگرانیهایی و امیدها ایجاد به خود محصوالت ارائه برای محلی جوامع و افراد برای را بیشماری پتانسیلهای و فرصتها جوامع برای جهانیشدن از ناشی نیز تهدیدهایی دیگر سوی از میکند. فراهم جهانی عرصههای روستایی خرد تولیدات زمینههای تضعیف و بیرونی فرهنگ و تولیدات هجوم بهلحاظ محلی رویكرد سه بهطوركلی اساس این بر دارد. وجود زندگی بومی سبك تغییر و بومی فرهنگهای و )نجارزاده میكنند كید تأ زندگی سبك خاص شكلهای بر كه دارد وجود جهانیشدن به نسبت.)2 :1389 حكیمزاده 155 :1391 بهجای جهانیسازی از متفكران از دسته این دارند. جهانیشدن به منفی رویكردی نخست گروه و قدرتها منافع پایه بر بینالمللی جدید نظام طراحی آنها بهنظر میگویند. سخن جهانیشدن رفتن بین از و چندملیتی شركتهای یافتن قدرت دولتها كمیت حا نقض توسعهیافته كشورهای جهانیسازی فرایند در است. جهانیسازی گریزناپذیر پیامدهای از كوچك و ملی شركتهای تحوالت و تبلیغات از ناشی تغییرات آماج معرض در محلی جوامع و افراد بومی زندگی سبكهای مخالفان دیدگاه از بهعبارتی میشود. تغییر دچار و گرفته قرار روستایی محیطهای از خارج مناطق در غربیشدن رویكرد با زندگی سبك یكسانسازی سبب جهانیسازی جهانیشدن زندگی سبك با آن جایگزینی و روستایی زندگی سبك حذف آن نتیجه كه میشود روستایی است. شهری شكستن در تهیدستان برای فرصت ایجاد از افراد این است. جهانیشدن موافقان رویكرد دوم گروه مقایسه امكان و رقابت بینالمللی كار تقسیم تحصیل و كار سفر برای دولتها انحصار

7 بهگونهای میگویند سخن جهانیشدن فرصتهای بهعنوان یكدیگر با جهانی شهروندان به بومی زندگی سبك ارائه برای را مناسبی فرصتهای جهانیشدن زندگی سبك مورد در كه هب جهانیشدن موافقان نظر از لذا میسازد. فراهم اجتماعیفرهنگی الگوی یك بهعنوان جهان میكند. كمك بومی و محلی زندگی سبكهای ماندگاری و باروری رد نه و میپذیرند را جهانیشدن یكسره نه آنان میدانند. دولبه تیغ را جهانیشدن كه سوم گروه جهانیشدن زیرا میگویند سخن 2 جهانیمحلیشدن از بلكه میمانند 1 بومیگرایی تنگ دایره جهانی تأثیرات و شكلها توسعه دربرگیرنده ازیكسو كه است جهانی و محلی چهره دو دارای بهبود مانند مختلف جنبههای در روستاییان مانند محلی گروههای تقویت دیگر سوی از و است زندگی سبك به جهانیمحلیشدن رویكرد براساس دارد. پی در را زندگی شیوههای اصالح و روستایی زندگی سبك در موجود قوت نقاط عرضه برای الزم فرصتهای جهانیشدن روستایی زندگی سبك ضعیف جنبههای بازبینی و اصالح امكان و فرصت مقابل در و داده روستاییان به را طرفداران از جهانیشدن به متعادل نگاه بهدلیل گروه این میکند. فراهم روستاییان برای را است. برخوردار روستایی برنامهریزان و مدیران سیاستگذاران میان جهانی سطح در بیشتری _محلیشدن جهانی 2. موفقیت محصول احتماال جهانیشدن اینکه بهمعنی است اصطالحی جهانیمحلیشدن این میشود. سازگار آن فرهنگ یا محلی شرایط با خاص بهطور که است خدماتی یا و محصوالت پدیدار هاروارد دانشگاه تجاری بخش در ژاپنی اقتصاددان یک توسط 1980 دهه اوایل در ابتدا واژه جهانیمحلیشدن شد معروف و مشهور او توسط واژه این که 3 رابرتسون رونالد نظر طبق شد. 2009(. 4 )ورستاپن میکند توصیف را جهانی فشارهای بر محلی شرایط معتدلکننده اثرات آنها که کرد تالش باید محلی اجتماعات توسعه با بلکه کرد متوقف نمیتوان را جهانی فراروندهای مناسبات در دوسویگی ایجاد برای رویکردی»جهانی_محلیشدن«درنتیجه کرد. هدایت و مهار را برای گرچه ا است. فراملی قدرتهای مسئولیتپذیری و انسانیکردن راستای در محلی _ جهانی جهان که است این کالن خوانش اما دارد وجود آن از محدود خوانشی نیز کسبوکار رونق راهبرد پژوهشی _ علمی فصلنامه 159 بر شدن جهانی اثرات... زندگی سبک تغییرات 1. Localization 2. Glocalism 3. Roland Robertson 4. Verstappen

8 به جهانی فرهنگ با نیز و یکدیگر با محلی فرهنگهای است. شده جهانی محله نیز و شده محلی همین به میدارد. نگه جهانی ارزشهای کسب با همزمان را خود فرهنگی هویت و میپردازند تعامل سازگار مفهوم به جهانیمحلیشدن میشود. مطرح کن«عمل محلی و کن فکر»جهانی شعار دلیل جهانی و كشاورزی( فناوری بومیسازی )مثل محلی شرایط با جهانی فناوریهای و فنون كردن بر جهانیشدن تأثیرات اساس این بر 4(. 1392: همكاران و )ازكیا است محلی نمادهای كردن روندهای در میتوانند نیز محلی جوامع و بوده قبول مورد تعادل حد در محلی افراد زندگی سطح میزان و زندگی سبك بر جهانی فرایندهای تأثیرگذاری وضعیت بررسی لذا باشند. تأثیرگذار جهانی نشانههای موجود وضع در مردم فرهنگی و اقتصادی اجتماعی وضعیت زیرا است ضروری آن است. بیرونی تغییرات از متأثر كه میباشد زندگی سبك از آشكاری پژوهشی _ علمی فصلنامه 160 هفتم دوره 4 شماره 1394 پاییز زندگی سبک 3. یکی دارد وجود مفهومسازی و برداشت دو زندگی سبک مفهوم از جامعهشناسی ادبیات در بهعنوان غالبا و افراد اجتماعی موقعیت و ثروت معرف زندگی سبک که 1920 دهه به مربوط که نوینی اجتماعی شکل بهعنوان دوم و است رفته بهکار اجتماعی طبقه تعیین شاخص طباخی و )سروی مییابد معنا مصرفگرایی فرهنگ رشد و مدرنیته تغییرات متن در تنها و نگرشها ارزشها تعریف برای است راهی زندگی سبک معنا این در و 1392( ممقانی )اباذری مییابد افزایش روزبهروز اجتماعی تحلیلهای برای آن اهمیت که افراد رفتارهای بدون زندگی سبك مفهوم اوقات بیشتر که است معتقد )2007( 1 جنسن 1381(. چاوشیان و این ادبیات در و میگیرد قرار استفاده مورد باشد زندگی روش بهمعنای دقیق بهطور آنکه و منطقهای ملی جهانی سطح چهار در اینکه و شده تعریف مختلف روشهای به واژه زا منسجم نسبتا مجموعهای را زندگی سبک )1382( گیدنز است. قابلاندازهگیری فردی مستلزم که میداند خود روزمره زندگی جریان در معین فرد یک فعالیتهای و رفتارها همه همین بر و 126( 1393: فالمكی و )شصتی است جهتگیریها و عادتها از مجموعهای زندگی سبک مفهوم سه به چندبعدی تحلیلی در وبر است. برخوردار وحدت نوعی از اساس سبک اصلی ویژگی وی میکند. اشاره زندگی بخت و زندگی تدبیر زندگی شدن سبکمند یا این و است ساختاری تنگناهای از برخی به محدود که میداند آن بودن انتخابی را زندگی 1. Jensen

9 قائل زندگی سبک برای دوگانهای کارکرد وبر هستند. اجتماعی و اقتصادی محدودیتها مشروعیت طبقاتی و منزلتی برتریهای به و میشود بینگروهی تفاوت موجب ازیکسو است. زندگی سبک او بهنظر میشود. درونگروهی انسجامبخشی موجب دیگر سوی از و میبخشد 1382( )فاضلی است استوار مصرف الگوهای شباهت بر باشد استوار تولید بر آنکه از بیش عامل بهعنوان را انسان )1382( گیدنز میباشد. جهانیشدن پدیده از متأثر عمدتا امروزه كه سبک اجتماعی ساختار فشار تحت انسان است معتقد و میداند مؤثر هویتش شکلگیری در بهسر آن در فرد که محیطی و جامعه وضعوحال هرچه او بهنظر میکند. تقلید بیشتر را زندگی هسته با بیشتر نیز او زندگی سبک باشد داشته تعلق سنتی مابعد دنیای به بیشتر میبرد داشت. خواهد سروکار آن ساخت تجدید با همچنین و ساخت و شخصیاش هویت واقعی براساس است. داده ارائه منسجم نظریهای زندگی سبکهای شکلگیری درباره بوردیو به اجتماعی ساختار در فرد موقعیت و زندگی عینی شرایط است کرده ارائه او که مدلی اعمال طبقهبندی برای نظامی است نظام دسته دو منش و میشود منجر خاصی منش تولید سبک نظام دو این تعامل نهایی نتیجه )قریحهها(. شناختها و کها ادرا برای نظامی و طبقهبندی خاص شیوههای به که است کارهایی و اعمال همان زندگی سبک است. زندگی افراد عالقهمندیهای تجسم زندگی سبک همچنین هستند. خاص کهای ادرا حاصل و شده طبقاتی ماهیت که غیرتصادفی الگویی هستند قابلمشاهده و درآمده عمل بهصورت که است زا تابعی نیز منشها خود و منشها محصول زندگی سبکهای اینکه دادن نشان با او دارد. مصرف الگوهای که نکته این بیان با و هستند رسمی آموزش تجربه ازجمله و تجربهها انواع ساختار در رسمی آموزش میان ارتباط میباشند زندگی سبکهای نمودهای اصلیترین کرد. تحلیل را آن بازتولید و سرمایهداری زندگی سبکهای تحلیل و مصرف جامعهشناسی برای بوردیو اندیشه میراث عمدهترین طبقات یافتن تمایز فرضیه بررسی مصرف الگوهای تبیین برای سرمایه انواع ترکیب تحلیل 1382 ( )فاضلی است فرهنگی مصرف و قرایح طبقاتی مبنای و مصرف الگوهای طریق از منحصربهفردی زندگی سبك دارای آنها پیرامون محیطی شرایط با متناسب جوامع بنابراین زمان از اما بوده بطئی و آهسته بسیار آن تغییرات دور نهچندان گذشته در كه هستند سریعتر روندی ارتباطی و تكنولوژیكی تغییرات بهواسطه زندگی سبك تغییرات صنعتیشدن در تحوالت اولیه منشاء جهانیشدن محوریت با شهرها جدید دوره در است. گرفته خود به پژوهشی _ علمی فصلنامه 161 بر شدن جهانی اثرات... زندگی سبک تغییرات

10 تغییر دچار شهری اثرات با متناسب زندگی سبك نیز روستایی جوامع در و بوده زندگی سبك شهرها زیرا است قابلمشاهده روستاییان زندگی مختلف ابعاد در آن عینی نمود كه است شده جهانیشدن اولیه جلوههای خلق و ظهور اصلی محل و مظهر مگاالپلیسها و كالنشهرها بهویژه كه شهرگرایی مییابد. عینی نمود مدرن شهرگرایی جلوههای طریق از جهانیشدن لذا هستند. میكند. پیدا معنا ماشینگرایی و لذتگرایی مصرفگرایی با آن در زندگی غالب سبك پژوهشی _ علمی فصلنامه 162 هفتم دوره 4 شماره 1394 پاییز روستایی زندگی سبك بر جهانیشدن اثرات 4. زمینههای در نیز جهانیشدن تأثیرگذاری آن بهواسطه كه است مختلفی ابعاد دارای جهانیشدن تراژدی مکان و زمان کندگی ازجا مصرف افزایش فرهنگ بعد در است. قابلتبیین مختلف مصرف بازار گسترش فراملیتی شرکتهای سیطره اقتصاد بعد در هویتها برجستگی فرهنگ روبهرشد روند ملی دولتهای نقش تضعیف سیاسی بعد در و گردشگری مهاجرت جهانی خرد سطح در هستند. پدیده این ویژگیهای از بخشی تنها بنیادگرایی به گرایش و دموکراسی افراد روزمره زندگی بر فرهنگی و اجتماعی اقتصادی دستاوردهای آخرین ارائه با جهانیشدن پدیده و شخصی هویت شکل تغییر مینویسد گیدنز 32(. 1392: )ابراهیمآبادی میگذارد تأثیر میدهند. تشکیل را جهانی و محلی دیالکتیک قطب دو اخیر مدرنیته دوران در جهانیشدن مستقیم بهطور نیز شخصی زندگی خصوصی بسیار وجوه تغییرات حتی روشنتر بهعبارت 56(. 1379: )گیدنز دارد ارتباط پردامنه و وسیع بسیار اجتماعی و اقتصادی تماسهای با رسانه طریق از جذاب و هیجانانگیز فرهنگی بستههای دادن قرار دراختیار با جهانیشدن جهانیشدن با میدهد ادامه گیدنز میکند. خود تأیید مورد زندگی الگوهای مهیای را افراد در گونی گونا و متعدد سازمانهای و محافل عملکرد و وجود جمعی ارتباط رسانههای فزاینده اطالعات همین و میرسد باشد شنیدن و نگریستن خواهان که هرکس چشم و گوش به زمینه هر و تلویزیون 1 چسبانهای تأثیر میگشاید. شخص برابر در انتخاب برای را تازهای راههای طبعا نمادهای و شکلها گون گونا حالتهای و موقعیتها دادن قرار هم کنار طریق از روزنامهها میکنند. القا را تازهای انتخابهای و بیسابقه زندگی شیوههای که میآورد بهوجود ویژهای آنها نیست. تنوعطلبی و کثرتگرایی راستای در فقط جمعی رسانههای تأثیر دیگر سوی از آنها با مستقیم آشنایی یا تماس امکان هرگز شخصا که میکنند هدایت موقعیتهایی به را ما 1. closes

11 میتوان چگونه را زندگی سبک و جهانیشدن ارتباط اما 124(. 1379: )گیدنز نداشتهایم را کرد تبیین رد و کرده پیدا تالقی جهانیشدن با بیشازپیش مصرفگرایی مفهوم میرسد بهنظر مصرفگرایی میکند. ایفا را بسزایی نقش تفاوت و هویتی نقشهای زندگی سبک انتخاب گفتمان چند از متشکل و برمیگردد بشری جامعه و بشریت آغاز به آن قدمت که است پدیدهای روی بر مختلف شکلهای به و بوده مرتبط هم به که است تاریخ در همپوشان شجرههای و از بسیاری است. شده امروزی انسان زندگی از گزیر نا جزئی مصرف. میشوند الیهبندی هم همبسته ایدئولوژی و مصرف که عقیدهاند این بر اجتماعی علوم صاحبنظران و جامعهشناسان و معبد خانواده کانون و میشود محسوب حاضر قرن جوامع دین مصرفگرایی یعنی آن خدمات و کاالها مصرف گرچه 1381(. 1 کاك )با میآید بهحساب مذکور دین مجسم پرستشگاه محدود صرفا مصرف جدید قرون در ولی است داشته وجود نیز بشر حیات پیشین دوران در این است. شده همراه نیز دیگری نیتهای و مقاصد با و نبوده بقا حفظ برای نیازها رفع به گذشته به نسبت روستاها و محلی اجتماعات افراد زندگی سبك در تغییر به منجر عمدتا پدیده به بهشدت و بوده تغییرات معرض در جهان سراسر در روستاها امروزه كه بهگونهای است. شده روند 3 مارسدن نظر از اینكه با 47(. 1390: 2 )وودز وابستهاند جهانی اقتصادی و اجتماعی فرایند اقتصادی بیشتر اثرات این و میگذارد بهجای روستایی نواحی بر خاصی اثرات جهانیشدن تغییرات با همراه غذا تولید اقتصادی نسبی اهمیت کشاورزی اشتغال کاهش شامل: که هستند فضای از جدید استفادههای پیدایش غذایی زنجیره و زراعی فعالیتهای در ساختاری توجه باید اما 506( 1999: )مارسدن میشود چشمانداز و زمین برای جدید تقاضای و روستایی اقتصادی پدیدهای بلكه نیست اقتصادی تكبعدی پدیده یك صرفا 4 جهانیشدن كه داشت دارای انسانی حیات در زمینهها همه در كه میباشد تكنولوژیكی و سیاسی فرهنگی اجتماعی مفهومی بلکه نیست کشاورزی با مترادف صرفا دیگر روستا زیرا است مختلفی پیامدهای و آثار مصرف و جابجایی اشتغال روستایی جمعیت و چشمانداز در که است تغییر درحال بهسرعت 295(. 2003: 5 جنکیس و )اولیور میشود منعکس پژوهشی _ علمی فصلنامه 163 بر شدن جهانی اثرات... زندگی سبک تغییرات 1. Bocock 2. Woods 3. Marsden 4. Globalization 5. Oliver & Jenkins

12 فصلنامه علمی _ پژوهشی 164 دوره هفتم شماره 4 پاییز 1394 بهطورکلی اثرات اقتصادی جهانیشدن بر نواحی روستایی شامل صنعتیشدن کشاورزی فقر و ایجاد بدهی بازساخت اقتصادی خصوصیسازی تغییر در الگوهای اشتغال و بیکاری و کاالیی/مصرفیشدن است )طاهرخانی 108(. 1383: حتی ا گر کشاورزی هنوز در شکلبندی کاربری اراضی روستایی مهم است فرصتهای اشتغال در فعالیتهای اولیه )کشاورزی( روبهکاهش است. از سوی دیگر نواحی روستایی مشکل ایجاد تسهیالت خدمات برای تولیدکننده و سرمایهگذاری برای پشتیبانی از توسعه اقتصادی برای جمعیت محدودی را دارند که از لحاظ اقتصادی مقرونبهصرفه نیست بنابراین کارآفرینان مشکل شروع یک فعالیت اقتصادی را در این نواحی دارند )پزینی 135(. 2001: 1 جهانیشدن بهطور بحثبرانگیزی توسعه اقتصادی و اجتماعی بهبار میآورد اما توزیع منافع آن نابرابر است )نوگروهو 1(. 2010: 2 جهانیشدن برابری بیشتری را ایجاد نکرده است اما در پرتو این روند برندگان و بازندگانی را پدید آورده است. برندگان شهرهای بزرگی هستند که دارای ارتباطات قوی با بازارهای مالی جهانی میباشند و در سطح فردی شهروندان جدید جهانی آموزشدیده ماهر و پرتحرکی میباشند که قادرند در سرتاسر مرزها جابجا شوند. بازندگان اجتماعات و مردمی هستند که بهدلیل مهارتهای نا کافی کمبود دسترسی به آموزش و دسترسی نا کافی به فناوریهای پیشرفته قادر به مشارکت و بهرهمندی از مزایای جهانیشدن نیستند. از دیگر نتایج جهانیشدن بر جوامع روستایی چندپارگی اجتماعی از دست دادن اعتقاد در سطح کالن نظامهای سیاسی و افزایش شمار سا کنان محروم روستایی است )آلستون 197(. 2007: 3 همچنین مهاجرت جوانان روستایی با توجه به کمبود فرصتهای اشتغال و دسترسی نا کافی به امکانات آموزشی و فراغتی همراه با ورود بازنشستگان به این نواحی منجر به سالخوردگی جمعیت نواحی روستایی شده است )پزینی 135(. 2001: 4 جنیفر سامنر 5 در تبیین اثرات جهانیشدن بر جوامع روستایی معتقد است:»ا گرچه مشكل رویارویی جوامع روستایی عمدتا متأثر از اقتصاد كالن هر كشور است اما اثرات جهانیشدن بر جوامع روستایی عمیقا دارای ماهیت محلی است«)سامنر 2000(. اثرات جهانیشدن بر جوامع روستایی از دیدگاه سامنر اقتصادی سیاسی اجتماعی محیطی فرهنگی و جنسیتی است )شكل 1(. 1. Pezzini 2. Nugroho 3. Alston 4. Pezzini 5. Jennifer Sumner

13 است. روستایی جوامع بر آن آثار سایر از وسیعتر جهانیشدن اقتصادی اثرات : 1 اقتصادی اثرات همراه و بوده فقرا و ثروتمندان بین شكاف افزایش در مؤثر عاملی جهانیشدن معتقدند عدهای اقتصادی آثار مهمترین است. روستایی زندگی متداول شیوههای و بنیانها از بسیاری تضعیف با قوانین قیود از رهایی بازساخت بدهی ایجاد و فقر كشاورزی صنعتیشدن در جهانیشدن تجلی شدن/مصرف كاالیی و بیكاری و اشتغال الگوهای تغییر خصوصیسازی مقررات و رد شاغل جمعیت شمار و مزارع تعداد قابلتوجه كاهش با كشاورزی صنعتیشدن مییابد. و كوچك مزارع است. بوده همراه روستایی جوامع بر تخریبی اثرات با درنتیجه و كشاورزی بخش صنعتیشدن گرچه ا دادهاند. بزرگمقیاس صنعتهای و كشت به را خود جای متوسطمقیاس گسترده توزیع اعتبارات تنوع موجب مثال برای بوده مثبت موارد از پارهای در كشاورزی است شده محلی«مصرف بهجای صادرات برای»تولید همچون تولید اشكال تنوع نهادهها است. کرده وارد روستایی جوامع به جبرانناپذیری آسیبهای موارد از بسیاری در اما این كه است تأثیرگذار بدهی ایجاد و فقرا و ثروتمندان بین شكاف افزایش بر جهانیشدن كز مرا سایر از بیش روستایی جوامع تا است شده منتقل پایینتر سطوح به ملی سطح از بدهی در اقتصادی بحرانهای با همراه بدهی ایجاد شوند. برخوردار جهانیشدن منفی آثار از جمعیتی و فقر درنهایت و كشاورزی زمینهای فروش موجب روستایی نواحی از بسیاری در جهانی بعد كه است جهانیشدن اهداف از تجاری آزادسازی همچنین است. شده روستاییان تنگدستی كشاورزی و روستایی بخش در درنتیجه و میشود دولتی حمایتهای شدن كمرنگ به منجر قرار تأثیر تحت را قیمتها كنترل و مالی تشویقهای مالیات دولت مالی كمكهای ساختار بهعالوه میشود. روستایی جوامع به خدمات ارائه كاهش به منجر خصوصیسازی لذا میدهد. الكتریسته و گاز آب چون زیربنایی خدمات ارائه از روستایی جوامع از بسیاری كندگی پرا و انزوا بهواسطه همچنین شود. تشدید روستایی و شهری كز مرا میان توازن عدم تا است کرده جلوگیری با مصرف فرهنگ برانگیختن در سعی تجاری بنگاههای روستایی محیط یك در جهانیشدن كشاورزی محصوالت تولید است قادر فرهنگ این دارند. روستایی جوامع عالیق و نیازها به توجه حفاظتگاه و فراغتی تفریحی اقامتگاهی مكانهای بهعنوان را روستایی كز مرا و داده كاهش را 14(. 1391: احمدرش و )ازكیا کند معرفی محیطی پژوهشی _ علمی فصلنامه 165 بر شدن جهانی اثرات... زندگی سبک تغییرات 1. Economic Effects

14 پژوهشی _ علمی فصلنامه 166 هفتم دوره 4 شماره 1394 پاییز روستاها در اجتماعی مشكالت از وسیعی دامنه بروز به منجر جهانیشدن : 1 اجتماعی اثرات نهادهای و مؤسسات كاهش بهداشتی مراقبتهای مناسب آموزش به دسترسی عدم میشود. از یافته هویت شهری _ روستا مهاجرتهای در آن اشكال كه جمعیت ثبات عدم و اجتماعی مدارس روستایی نواحی از بسیاری در است. روستایی جوامع در جهانیشدن اجتماعی آثار مراقبتهای سطح میشوند. گسیل آن حومههای و شهری مدارس به دانشآموزان و شده تعطیل به مراجعه به عالقهمند بیشتر مردم و بوده ضعیف شهری جوامع بهنسبت روستایی بهداشتی»بهداشت در جهانیشدن فرایند از حاصل عصبی فشارهای همچنین هستند. درمان برای شهرها به میتوان آنها ازجمله كه است مؤثر میكنند زندگی روستایی جوامع در كه افرادی 2 روانی«سوی از كرد. اشاره اجتماعی رفاه كاهش و مخدر مواد و الكل مصرف بهداشتی فقر افسردگی كمتر دستمزدهای پرداخت بهدلیل زنان و بوده اثرگذار جنسیتی تبعیض در جهانیشدن دیگر میگیرند. قرار بهرهكشی مورد كار كودكان كنار در ارزان كار نیروی بهعنوان بین این در کند. نفوذ روستاییان زندگی ابعاد تمام در است قادر جهانیشدن : 3 فرهنگی اثرات جونز میگیرد. قرار جهانیشدن تأثیر تحت زندگی جنبههای سایر از بیش روستایی فرهنگ را جهانیشدن اطالعات فناوری و ارتباطات روزافزون توسعه به اشاره ضمن )1995( 4 تانتز و تجربه یك»ایجاد معتقدند: و میدانند روستایی جوامع بر كم حا سنتهای تضعیفكننده و فرهنگها حضور میشود تشدید جهانیشدن روند طریق از كه اجتماعی همشكل جهانیشدن فرایند در همچنین است«. کرده كمرنگ را منطقهای و محلی ایدئولوژیهای روستایی جوامع بر كم حا زندگی سبكهای و ایدئولوژیها فرهنگها رسوم و آداب بهتدریج نواحی در 7»انزوا«و 6»مصرف«5»فردگرایی«مانند جدیدتری رفتاری الگوهای و باخته رنگ میشوند. پیشین الگوهای جایگزین روستایی بهوجودآورنده و زیست محیط نابودی درحال صنعتی توسعه با همراه جهانیشدن : 8 محیطی اثرات 1. Social Impacts 2. Mental Health 3. Cultural Impacts 4. Jones & Tonts 5. Individualism 6. Consumption 7. Isolation 8. Environmental Impacts

15 »محیطهای ناسالم از نظر ا كولوژیكی«1 هستند.»هزینههای سنگین آلودگی«2 زبالههای حاصل از فرایند تولید و استفاده بیرویه از منابع طبیعی بهویژه انرژی تخریب اراضی جنگلی كاهش تنوع زیستی بیابانزایی تخریب اراضی و رشد سریع گازهای گلخانهای نمونههایی از اثرات محیطی جهانیشدن در جوامع روستایی محسوب میشوند. فصلنامه علمی _ پژوهشی 167 اثرات جهانی شدن بر تغییرات سبک زندگی... شكل 1. اثرات جهانیشدن بر نواحی روستایی )طاهرخانی 107( 1383: 1. Ecologically Unsound 2. Heavy Cost Contaminnation

16 پژوهشی _ علمی فصلنامه 168 هفتم دوره 4 شماره 1394 پاییز منفی و مثبت جنبههای از روستایی جوامع در جهانیشدن پیامدهای و آثار بهاینترتیب درحالتوسعه كشورهای از برخی در انجامشده تحقیقات و گزارشها بررسی اما است قابلبررسی رابطه در روستایی جوامع دارد. كید تأ روستایی توسعه روند در جهانیشدن فرایند منفی نقش بر باشند. داشته متفاوتی شیوههای میتوانند روستایی زندگی شیوه تغییر در جهانیشدن اثرات با میتوان دیدگاه سه در را روستایی زندگی سبك بر جهانیشدن اثرات برابر در كنشها وا بهعبارتی 155(: 1391: )نجارزاده كرد تحلیل زندگی سبك در تقابل و تفاوت 1. زندگی سبك زمینه در میتوان میباشد جهانیسازی نگاه با منطبق كه دیدگاه این براساس بر كید تأ عمدتا دیدگاه این در كرد. اشاره شهری زندگی شیوه با روستایی زندگی شیوه تقابل به فرض كامل روستایی زندگی سبك جنبه هر از و است تغییر بدون زندگی سبك در گرایی روستا دهد. پاسخ را امروزی انسان نیازهای میتواند كه میشود زندگی سبك در هضم یا ادغام 2. میباشد. جدید شیوههای از استفاده بهلحاظ شهری زندگی سبك برتری مبتنیبر دیدگاه این میشود. روستایی زندگی سبك كامل حذف به منجر زندگی سبك در شهرگرایی دیگر بهعبارت زندگی حركت آن نتیجه كه است بشری حیات آرمان شهری زندگی سبك دیدگاه این براساس میباشد. شهریشدن بهسوی روستایی زندگی سبك در پیوند یا درآمیختگی 3. زا هركدام گفت میتوان است استوار جهانیمحلیشدن برمبنای عمدتا كه دیدگاه این در توجه با لذا میباشند. محدودیتهایی و قوتها دارای روستایی و شهری زندگی سبكهای به میتوان روستایی و شهری مكانهای بین جهانیشدن از حاصل فضایی پیوندهای به و توانمندیها بر آن در كه كرد اشاره زندگی سبك درآمیختگی بهعبارتی و متقابل تأثیرگذاری میشود. کید تأ زندگی سبكهای از هركدام قوت نقاط كه شود فرض زندگی جریان در فعالیتها و رفتارها از متشكل زندگی سبك گر ا بنابراین ایجاد با گفت میتوان لذا میباشد تأثیرگذار جوامع و افراد عمومی رفتارهای و عادتها در زندگی سبك زیستمحیطی و فرهنگی اجتماعی اقتصادی مختلف زمینههای در تغییرات مختلف جنبههای در جهانیشدن منفی و مثبت اثرات دیگر بهعبارت میشود. تغییر دچار نیز میتوان و میشود تغییر به منجر است روستایی جامعه خاص كه روستاییان زندگی سبك بر

17 روستاییان اقتصادی معاش سبك تغییر در ملموس بهصورت را روستایی زندگی سبك تغییرات و محیط از استفاده سبك در تغییر و روستایی فرهنگ سبك تغییر اجتماعی زندگی سبك تغییر 2(. )شكل كرد مشاهده محیطی منابع زندگی سبك تغییر بر جهانیشدن اثرات مفهومی مدل 2. شكل 1393( )نگارندگان پژوهش محدوده و تحقیق روش 5. سال در روستایی مناطق در زندگی سبك بر جهانیشدن اثرات بررسی کلی هدف با حاضر پژوهش روششناسی خاص بهطور لذا است. تحلیلیتبیینی روش به و کاربردی نوع از و شده انجام 1393 زندگی كیفیت بر جهانیشدن اثرات شناخت پی در زیرا است كاربردی هدف جنبه از مطالعه رد تصمیمگیرندگان و برنامهریزان راهنمای میتواند آن از بهدستآمده نتایج كه میباشد روستاییان شناسایی و اطالعات جمعآوری جنبه از باشد. روستایی مناطق برنامههای اجرای و تدوین زمینه توصیف بهلحاظ است. كتشافی ا نوع از مطالعه زندگی سبك در جهانیشدن تأثیرگذاری جنبههای سبك با جهانیشدن بین ارتباط برقراری نظر از و است توصیفی نوع از موردمطالعه جامعه ویژگیهای روشهای از اطالعات گردآوری بهمنظور پژوهش این در است. تحلیلی نوع از روستایی زندگی شاخصهای براساس پرسشنامه تکمیل و مشاهده میدانی روشهای و کتابخانهای و اسنادی روشهای نیز و تحقیق متغیرهای به توجه با لذا شد. استفاده نظری چارچوب در استخراجشده طیفهایی شامل همچنین و باز و بسته پرسشهای بهصورت مربوطه پرسشنامه تجزیهوتحلیل پژوهشی _ علمی فصلنامه 169 بر شدن جهانی اثرات... زندگی سبک تغییرات

18 فصلنامه علمی _ پژوهشی 170 دوره هفتم شماره 4 پاییز 1394 در قالب طیف لیکرت در مقیاس سنجش اسمی و رتبهای و در برخی از جنبهها فاصلهای تهیه شد و در اختیار نمونهها قرار گرفت. اما با توجه به حجم و گستردگی شاخصهای مربوط به سبك زندگی بهلحاظ رویکردهای کمی و کیفی بودن شاخصها در چارچوب نظری تالش شد تا با توجه به ماهیت اثرگذاری جهانیشدن به ساختاربندی شاخصهای سبك زندگی در مناطق روستایی پرداخته شود. لذا در این مطالعه بهمنظور ساختاربندی و ایجاد درخت ارزش سبك زندگی در منطقه موردمطالعه از روش سلسلهمراتبی یا درخت مسئله استفاده شد كه در سطح اول درخت ارزش تغییر سبك زندگی قرار گرفته است. در سطح دوم به چهار مؤلفه اصلی سبك معاش اقتصادی سبك زندگی اجتماعی سبك فرهنگی و سبك بهكارگیری منابع تقسیم شده است. در سطح سوم هرکدام از مؤلفهها به جزء شاخصهای سازنده خودشان تقسیم شدهاند. در این مدل سطح پایانی درخت ارزش که قابل اندازهگیری است مطرح شده است. شیوه کمی کردن این شاخصها با استفاده از روش مستقیم پرسشنامه بوده است که در آن گویهها سنجش بومی شدهاند. بنابراین در این پژوهش با مطالعه مناطق روستایی منطقه موردمطالعه درنهایت 4 مؤلفه سبك معاش اقتصادی سبك زندگی اجتماعی سبك فرهنگی و سبك بهكارگیری منابع و 17 شاخص بهصورت غربالزنی بهعنوان شاخصهای سبك زندگی از میان طیف گستردهای از شاخصها انتخاب شده است. بنابراین متغیر مستقل تحقیق جهانیشدن و متغیر وابسته سبك زندگی میباشد. ابزار اندازهگیری نیز پرسشنامه محققساخته است. روایی صوری 1 پرسشنامه توسط پانل متخصصان 2 دانشگاهی مورد تأیید قرار گرفت. مطالعه راهنما 3 در منطقه مشابه جامعه آماری در سطح خانوار روستایی با تعداد 30 پرسشنامه انجام شد و با دادههای بهدستآمده و استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرمافزار SPSS پایایی 4 بخشهای مختلف پرسشنامه تحقیق 0/77 الی 0/83 بهدست آمد. جامعه آماری تحقیق بهصورت تمامشماری و شامل روستاییان 24 نقطه روستایی در دهستان روشنآباد شهرستان گرگان است )شكل شماره 3( زیرا این محدوده روستایی بهدلیل قرار گرفتن در حاشیه یكی از شهرهای بزرگ و مركز استان تحت تأثیر روندهای جهانیشدن بهواسطه ارتباط با جامعه شهری است. 1. Face Validity 2. Panel of Expert 3. Pilot Study 4. Reliability

19 فصلنامه علمی _ پژوهشی 171 اثرات جهانی شدن بر تغییرات سبک زندگی... شكل 3. موقعیت جغرافیایی روستاهای موردمطالعه در سطح منطقه برای نمونهگیری در منطقه موردمطالعه از فرمول کوکران با احتمال 95 درصد استفاده شد كه نتیجه آن برابر با 365 خانوار نمونه بود و برای توزیع تعداد نمونهها بین روستاهای نمونه نیز بهصورت برقراری تناسب عمل شده است. همچنین برای تحلیل دادهها از روشهای آماری كیدو و رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است. 6. نتایج و یافتهها توصیف یافتههای تحقیق حا کی از آن است که نمونه آماری موردمطالعه برحسب گروه سنی در محدوده سنی 15 تا 75 سال و بیشترین تعداد نمونه در گروه سنی 21 تا 30 سال قرار دارند )42/2 درصد(. بررسی وضعیت تأهل نیز نشان داد 62/63 درصد متأهل و 37/36 درصد در تحقیق حاضر مجرد هستند. از بین نمونههای موردمطالعه 81/3 درصد افراد را مردان و 18/7 درصد

20 پژوهشی _ علمی فصلنامه 172 هفتم دوره 4 شماره 1394 پاییز آماری نمونههای که میدهد نشان توصیفی یافتههای همچنین میدهند. تشكیل زنان نیز را توانایی سوادآموزی نهضت آموزش با درصد 16/89 و هستند بیسواد درصد 31/1 موردمطالعه در درصد 13/68 کردهاند تحصیل ابتدایی مقطع در درصد 18/47 دارند نوشتن و خواندن نیز درصد 5/78 همچنین کردهاند. تحصیل متوسطه مقطع در درصد 12/05 و راهنمایی مقطع نمونه از درصد 67/46 گفت میتوان اطالعات این به توجه با دارند. باالتر و دیپلم مدرک هستند. کمسواد و بیسواد و ندارند قابلتوجهی تحصیالت موردمطالعه آماری جنبههای از روستایی محیطهای در را عمیقی تغییرات خود واقعی شرایط در روستاییان موارد قالب در میتواند تغییرات این میكنند احساس دور نهچندان گذشته به نسبت مختلف نكته اما باشد. تحلیل قابل و.. تكنولوژیكی توسعه روستا و شهر روابط در تغییر مانند مختلفی روستایی محیطهای به جهانی فرایندهای نفوذ قالب در میتوان را تغییرات این همه اینكه مهمتر نظری چارچوب در كه همانگونه راستا این در 24(. 1388: همكاران و )وثوقی كرد بررسی نیز زندگی سبك بر مختلف جنبههای از میتوانند جهانیشدن فرایندهای شد اشاره نیز مطالعه شود. آنها زندگی سبك در تغییر به منجر و بوده تأثیرگذار روستاییان مانند محلی اجتماعات افراد اقتصادی زندگی سبك تغییر بر جهانیشدن فرایند اثرات بررسی به ادامه در اساس این بر لذا میشود. پرداخته كیدو آماری آزمون طریق از منابع مصرف و فرهنگی اجتماعی جهانیشدن مورد در روستاییان دیدگاه 6-1. بهعنوان گویههایی قالب در جهانیشدن اثرات به نسبت روستاییان نگرش بخش این در زا بهدستآمده نتایج است. گرفته قرار بررسی مورد روستاها در جهانیشدن عینی نمودهای موردبررسی دوازدهگانه گویههای همه زمینه در جهانیشدن اثرات میدهد نشان كیدو آزمون برای بهدستآمده معناداری سطح زیرا است تأیید مورد مطالعهشده نمونههای دیدگاه از شدت كه است این نشاندهنده نیز میانگینها بررسی میباشد. 0/05 آلفا از كمتر گویهها همه تغییرات باالی احساس گویای كه است متوسط حد از باالتر لیكرت طیف قالب در تغییرات گویههای میان از كه بهگونهای میباشد روستاها در جهانیشدن فرایندهای نفوذ درنتیجه و متعلق میانگین میزان بیشترین روستایی محیطهای در جهانیشدن نمود بهعنوان بررسیشده میانگینی امتیاز با برابر كه است روستا«در زندگی به نسبت جوانان نگرش در»تغییر گویه به 1(. )جدول میباشد 4/95

21 جدول 1. اثرات جهانیشدن از نگاه پاسخگویان ردیف گویه درصد افراد پاسخگو زیاد متوسط كم خیلی كم خیلی زیاد میانگین رتبهای )برحسب گویه و بعد متغیر( سطح معناداری 4/23 45/3 29/ /7 توسعه صنعتی و تأثیر آن بر تولید روستا 4/95 51/1 33/3 8/9 6/7 تغییر در نگرش جوانان نسبت به زندگی در روستا 0 4/08 54/2 35/4 6/3 4/2 0 افزایش سرعت تغییرات در محیطهای پیرامون 4/35 57/8 19/7 17/7 4/4 توسعه شرایط زندگی شهری در محیطهای روستایی 0/4 4/67 53/5 20/ افزایش نقش فناوریها در زندگی روزمره روستاییان 4/7 جهانیشدن روستاها فصلنامه علمی _ پژوهشی 173 اثرات جهانی شدن بر تغییرات سبک زندگی /39 4/50 4/21 3/58 4/01 4/57 4/ /9 39/8 26/2 28/6 45/7 59/0 31/7 38/2 39/0 22/ /6 25/3 11/6 13/3 11/6 22/2 16/7 6/5 9/6 4/1 9/1 8/2 19/3 16/7 8/7 4/8 0/9 2/5 1/6 10/1 7/1 6/5 1/2 افزایش سطح آ گاهی در محیطهای روستایی كاهش وابستگی روستاییان به محیط روستا افزایش سطح ارتباطات اجتماعی با فضاهای خارج از روستا كاهش سطح خوداتكایی جامعه محلی غلبه جنبه مصرف بر تولید در زندگی روزانه كمرنگ شدن آدابورسوم بومی در سطح محلی تغییر کاربری زمینهای کشاورزی و شكلگیری فعالیتهای جدید منبع: یافتههای پژوهش اثرات جهانیشدن بر تغییر سبك معاش اقتصادی روستاییان در این مطالعه اثرات جهانیشدن بر تغییر سبك معاش اقتصادی روستاییان در قالب سه شاخص اصلی مادیگرایی )با 5 گویه( ثروتاندوزی )با 4 گویه( و درآمدزایی )با 4 گویه( مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بهدستآمده در همه گویهها نشاندهنده این نكته است كه سطح معناداری كمتر از آلفا 0/05 میباشد و لذا جهانیشدن در زمینه اقتصادی از نظر جامعه موردمطالعه تغییر ایجاد كرده است. بهگونهای كه مجموع میانگینهای شاخصها نیز بهدلیل باالتر از حد متوسط )3( بودن تأییدكننده این موضوع است )جدول 2(.

22 پاسخگویان نگاه از روستاییان اقتصادی معاش سبك بر جهانیشدن اثرات 2. جدول اقتصادی معاش سبك تغییر كم خیلی پاسخگو افراد درصد زیاد متوسط كم زیاد خیلی رتبهای میانگین و گویه )برحسب متغیر( بعد معناداری سطح 2/9 20/5 53/4 16/8 6/4 2/9 زندگی در مادیات به وابستگی 3/34 3/1 3/1 4/5 18/7 14/6 17/1 46/5 31/7 28/7 21/5 31/5 37/4 11/2 13/2 10/3 2/1 9 6/5 مادیگرایی زندگی غیرضروری وسایل افزایش به گرایش چیز همه برابر در پول دانستن برتر زندگی امور در تجملپرستی 3/1 20/1 34/1 27/3 12/4 6/1 و...( خانه )ماشین تكراری ابزارها و كاالها داشتن به گرایش 4/3 10/1 41/6 34/3 9/7 4/3 ثروت جمعآوری 3/32 2/6 2/8 11/4 15/7 16/7 43/8 12/4 31/3 31/9 6/4 27/6 2/8 ثروتاندوزی نامتعارف شیوههای طریق از ثروت كسب برای تالش زندگی در ثروت معقول حد به نبودن قانع 3.7 3/6 3/2 3/1 4/7 3/8 18/6 10/9 16/8 8/4 4/6 41/6 49/7 36/8 39/1 34/6 31/8 28/4 34/9 33/7 37/5 5/4 7/8 8/4 12/1 16/5 1/6 3/2 3/1 6/7 6/8 پژوهشی _ علمی فصلنامه 174 هفتم دوره 4 شماره 1394 پاییز درآمدزایی مالی مناسبات به بودن حساس مناسبات و فعالیتها همه به پولی نگاه شغل چندین داشتن برای تالش درآمدزا فعالیتهای به گرایش فعالیتها انجام از پیش سود میزان داشتن درنظر 3/45 کل میانگین 1393 پژوهش یافتههای منبع: محیطهای در ایجادشده تغییرات بهدلیل که گرفت نتیجه میتوان بهدستآمده نتایج از ایجاد روستاییان اقتصادی معاش سبك در تغییراتی جهانیشدن نمودهای ورود طریق از روستایی مشاهده روستاییان اقتصادی زندگی سبك در شهرگرایی از نشانههایی گفت میتوان لذا است. شده میشود. روستاییان اجتماعی زندگی سبك تغییر بر جهانیشدن اثرات 6-3. شاخص 7 بهطوركلی روستاییان اجتماعی زندگی سبك تغییر بعد در جهانیشدن اثرات مورد در رد كه میدهد نشان كیدو آزمون از بهدستآمده نتایج گرفت. قرار بررسی مورد گویه 26 قالب در

23 همه گویهها سطح معناداری بهدستآمده پایینتر از آلفا 0/05 بوده و گویای اثرات جهانیشدن در تغییر سبك زندگی اجتماعی روستاییان است. همچنین بررسی میانگینهای بهدستآمده نیز نشان میدهد كه در اغلب گویهها میانگین باالتر از حد متوسط )3( میباشد. بیشتر سطح میانگین در زمینه تغییرات در سبك زندگی اجتماعی روستاییان متعلق به گویه»گرایش به لباسهایی با طرحهای خارجی«با میانگین 3/87 بوده و كمترین آن نیز متعلق به گویه»عالقهمندی به غذاهای رستورانی«با امتیاز میانگینی 2/10 است )جدول 3(. جدول 3. اثرات جهانیشدن بر سبك زندگی اجتماعی روستاییان از نگاه پاسخگویان تغییر سبك زندگی اجتماعی خیلی كم درصد افراد پاسخگو زیاد متوسط كم خیلی زیاد میانگین رتبهای )برحسب گویه و بعد متغیر( سطح معناداری /4 18/1 23/4 22/4 گرایش به عضویت در شبكههای اجتماعی بین جوانان 6/7 نفوذ فناوری فصلنامه علمی _ پژوهشی 175 اثرات جهانی شدن بر تغییرات سبک زندگی... 3/29 3/65 2/84 3/24 3/16 3/87 40/5 10/3 30/2 24/9 39/1 32/4 24/1 39/4 23/2 30/4 17/1 31/4 21/8 32/4 27/1 7/9 24/9 6/7 17/4 3/4 2/1 9/3 1/9 2/1 0 وابستگی بیش از حد به موبایل گذران اوقات فراغت در بین نوجوانان و جوانان با اینترنت جایگزینی بازیهای الكترونیكی در برابر بازیهای بومی استفاده از كامپیوتر در بین جوانان گرایش به لباسهای با طرحهای خارجی 3/49 3/24 3/51 18/5 38/2 34/5 36/5 29/7 12/9 13/7 10 3/6 2/4 تغییر پوشاك افزایش مصرف مواد آرایشیبهداشتی در بین جوانان ارجحیت دادن به ماركهای خارجی در پوشاك 3/34 32/4 27/9 28/3 8 عالقه پایین جوانان به مدلهای پوشش بومی و محلی 3/4 3/36 3/77 3/10 3/21 37/1 18/1 11/2 30/3 27/7 53/4 22/1 29/4 32/1 7/1 16/4 2/8 3/4 8/4 0/4 توسعه رسانه ها عالقهمندی به استفاده از ماهواره استفاده از موسیقیهای جدید بهجای موسیقیهای بومی و محلی گرایش به دیدن فیلمهای خارجی 3/2 2/89 3/28 3/48 10/3 27/1 31/5 27/2 38/4 35/7 43/1 24/ /2 8/4 9/1 3/2 1/8 2/7 تغییرات مذهبی میزان گرایش روستاییان به شركت در مراسم مذهبی میزان گرایش روستاییان به شركت در مراسم فاتحهخوانی میزان گرایش روستاییان به شركت در مراسم مولودیخوانی 3/3 2/15 2/10 2/25 2/98 9/7 3/4 16/1 16/5 19/7 8/7 45/8 28/9 31/2 32/2 35/3 39/8 24/8 31/4 2/4 11/2 14/6 24/3 0/4 3/6 تغییر الگوی تغذیه عالقه به استفاده از غذاهای آماده عالقهمندی به غذاهای رستورانی میزان آشنایی با غذاهای خارجی میزان استفاده از خورا كیها )پفك چیپس و...(

24 ادامه جدول 3. اثرات جهانیشدن بر سبك زندگی اجتماعی روستاییان از نگاه پاسخگویان تغییر سبك زندگی اجتماعی خیلی كم درصد افراد پاسخگو زیاد متوسط كم خیلی زیاد میانگین رتبهای )برحسب گویه و بعد متغیر( سطح معناداری 3/69 3/78 3/68 3/63 38/6 27/9 38/7 27/4 23/7 34/6 19/5 22/4 17/6 9/4 17/6 6/4 5/1 8/4 2/7 تغییرات رفتاری عالقهمندی به انجام فعالیتهای فردی كم بودن میزان ارتباطات خانوادگی درونگرایی افراد روستا در مناسبات اجتماعی 3/38 3/42 3/12 3/62 2/98 36/1 16/7 42/2 24/7 34/1 34/8 34/8 22/7 17/5 27/9 16/4 28/4 7/4 13/9 4/9 16/4 4/9 6/7 1/7 7/8 افزایش مهاجرت افزایش ارتباط افراد روستا با شهر عالقهمندی روستاییان به افزایش زمان ماندن در شهر عالقهمندی روستاییان به زندگی در شهرها بین جوانان مهاجرت تعداد قابلتوجهی از روستاییان به شهرها 3/38 مجموع مأخذ: یافتههای پژوهش 1393 فصلنامه علمی _ پژوهشی 176 دوره هفتم شماره 4 پاییز 1394 بررسی نتایج بهدستآمده نشاندهنده ایجاد تغییرات قابلتوجهی در سبك زندگی اجتماعی در روستاها بهدلیل نفوذ نمودهای جهانیشدن در بین جوامع روستایی است كه سبب كاهش سطح ویژگیها و تعلقات اجتماعی بومی در بین روستاییان میشود كه در آینده این امر میتواند بیشتر قابلمشاهده باشد اثرات جهانیشدن بر تغییر سبك فرهنگی روستاییان در مورد تغییرات سبك زندگی فرهنگی در بین روستاییان بهدلیل نفوذ فرایندهای جهانیشدن در مناطق روستایی 5 شاخص اصلی در قالب 17 گویه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بهدستآمده از آزمون كیدو نشان میدهد كه سطح معناداری در كلیه گویههای موردبررسی كمتر از آلفا 0/05 بوده و لذا تغییرات ایجادشده در سبك فرهنگی روستاییان محسوس میباشد. در بین شاخصهای پنجگانه موردبررسی بیشترین میانگین متعلق به شاخص مدگرایی به میزان 3/7 و كمترین آن متعلق به شاخص گرایش به تفریح از سوی روستاییان با مقدار میانگینی 2/9 است. همچنین از بین گویههای موردبررسی بیشترین میانگین متعلق به گویههای»میزان عالقه به استفاده از زبان فارسی در گفتگو«با امتیاز میانگینی 3/34 و»تغییر ظاهر جوانان به الگوهای خارجی )در مدل مو و...(«با امتیاز میانگینی 3/27 و كمترین آن متعلق به گویه»بهكارگیری اصطالحهای انگلیسی در صحبتها«با امتیاز میانگینی 1/72 است )جدول 4(.

25 پاسخگویان نگاه از روستاییان فرهنگی زندگی سبك بر جهانیشدن اثرات 4. جدول فرهنگی سبك تغییر كم خیلی پاسخگو افراد درصد زیاد متوسط كم زیاد خیلی رتبهای میانگین و گویه )برحسب متغیر( بعد معناداری سطح 3/27 27/4 22/1 27/4 16/5 6/6 و...( مو مدل )در خارجی الگوهای به جوانان ظاهر تغییر 3/7 3/14 3/ / /9 27/6 26/5 14/2 10 8/2 2/4 مدگرایی جوانان توسط مختلف زمینههای در جدید مدلهای پیگیری روستایی منازل داخل در دكوراسیون شهری سبكهای از استفاده 3/01 6/8 30/5 44/6 12/4 5/6 شهری الگوهای به مسكونی ساختمانهای نمای تغییر 3/20 10/8 37/8 41/4 8/6 1/6 محلی زبانهای از استفاده به جوانان عالقهمندی كاهش 3.1 3/34 1/72 9/6 4/6 29/3 11/5 51/4 27/3 8/5 22/4 1/2 34/2 زبان تغییر گفتگو در فارسی زبان از استفاده به عالقه میزان صحبتها در انگلیسی اصطالحهای بهكارگیری 2/7 12/1 22/4 34/6 18/4 12/5 جوانان و نوجوانان بین در انگلیسی زبان یادگیری به عالقه روستایی تحصیلكرده 3/01 12/8 16/1 38/9 18/2 14 منزل در فروشگاهی و آماده غذایی مواد از استفاده گرایی مصرف پژوهشی _ علمی فصلنامه 177 بر شدن جهانی اثرات... زندگی سبک تغییرات 3.6 2/9 3/04 2/91 3/1 2/4 2/ /5 13/1 4/7 1/8 22/6 14/2 34/8 12/ /9 32/ /9 22/4 17/1 24/8 12/4 31/4 27/6 10/4 15/1 8/7 28/4 31/2 تفریح افزایش خرید به نسبت تولید بودن هزینهبر به اعتقاد كی خورا اولیه مواد خانگی تولید به كم گرایش آماده كاالهای مصرف در تنوع افزایش به اعتقاد روستاها در تفریح برای سبز فضاهای یا پاركها به رفتن روستا از خارج ساالنه تفریحی مسافرتهای انجام 3/4 3/10 3/06 30/1 21/5 22/3 22/4 31/7 31/8 12/4 19/7 3/5 4/6 تعلق احساس ندانستن زندگی برای مناسبی محل را روستاها در زندگی یا و روستا به مسافرت برای دیگران نكردن تشویق روستا 3/32 2/6 15/4 31/5 27/9 22/6 روستا آبادانی نبودن مهم 2/86 مجموع روستایی منابع بهكارگیری سبك تغییر بر جهانیشدن اثرات 6-5. ارتباط شیوههای دارند محیطی منابع بهكارگیری و محیط با كه ارتباطی بهدلیل روستاییان تغییر اساس این بر باشد. مؤثر روستاها محیطی سالمت و پایداری در میتواند محیط با آنها مهم بسیار جنبههای از یكی میتواند روستاها در محیطی منابع از بهرهگیری سبك و شیوه در 7 قالب در اساسی شاخص 2 از مورد این در لذا باشد. جهانیشدن فرایند در روستایی تغییرات زا بهدستآمده نتایج است. شده استفاده منابع بهكارگیری سبك در تغییرات بررسی برای گویه ایجاد نشاندهنده بهدستآمده معناداری سطح متغیرها همه در كه میدهد نشان كایدو آزمون

26 زا استفاده زمینه در و میباشد 0/05 آلفا از كمتر معناداری سطح كه بهگونهای است تغییرات به نسبت روستاییان طبیعی محیط در همچنین و روستاییان بین در جدید سوختهای و انرژی 5(. )جدول است شده ایجاد تغییراتی انسانی فعالیتهای بهواسطه گذشته پاسخگویان نگاه از روستایی منابع بهكارگیری سبك تغییر بر جهانیشدن اثرات 5. جدول منابع بهكارگیری سبك تغییر كم خیلی پاسخگو افراد درصد زیاد متوسط كم زیاد خیلی رتبهای میانگین و گویه )برحسب متغیر( بعد معناداری سطح 2/96 2/63 3/01 3/24 13/ /6 16/7 12/9 26/4 32/5 36/8 21/7 24/8 19/7 16/8 12/4 16/6 3/5 انرژی از استفاده پختوپزها در گاز از استفاده منزل گرمای در هیزم از استفاده كاهش قبل( سال )10 گذشته به نسبت روزانه بنزین مصرف افزایش 3/08 28/ /1 2/4 0/4 زیرساختها ایجاد برای طبیعی منابع تخریب 3/14 3/05 3/04 3/22 3/23 27/2 32/9 19/3 32/6 33/4 40/2 پژوهشی _ علمی فصلنامه 178 هفتم دوره 4 شماره 1394 پاییز طبیعت تغییر 24 12/8 3/4 گذشته به نسبت روستا محیط در جانوران تعداد ملموس كاهش 23/2 9/4 1/1 كشاورزی در آفتكشها و شیمیایی كودهای از استفاده 27/3 10/4 2/8 مسكونی كاربریهای به باغی كاربریهای تغییر افزایش مجموع 1393 پژوهش یافتههای منبع: روستاییان زندگی سبك بر جهانیشدن اثرگذاری 6-6. چهارگانه ابعاد در روستاییان زندگی سبك متغیر بر جهانیشدن اثرگذاری میزان بررسی برای سبك در تغییر سهم طریق این از زیرا است شده استفاده گامبهگام رگرسیون مدل از موردبررسی میشود. مشخص شاخصها قالب در روستاییان زندگی روستاییان اقتصادی زندگی سبك بر روستاها جهانیشدن اثرات مستقل متغیرهای میدهد نشان كه است 0/624 برابر تعیین ضریب مقدار اساس این بر درجه مربعات مجموع 6 جدول در میكنند. تبیین را وابسته متغیر به مربوط تغییرات درصد سطح مقدار است. شده گزارش رگرسیون معناداری سطح و فیشر آماره مربعات میانگین آزادی مدل معنیداری عدم مبنیبر آزمون صفر فرضیه بنابراین است کوچکتر 0/01 از معناداری است معنیدار آماری لحاظ از رگرسیونی مدل لذا میشود رد درصد 99 اطمینان با رگرسیون 6(. )جدول

27 جدول 6. مجموع مربعات درجه آزادی میانگین مربعات و سطح معناداری رگرسیون )ANOVAb( F مدل مجموع مربعات درجه آزادی df میانگین مربعات سطح معناداری 0 (a)/000 14/214 1/ اثر رگرسیونی 6/425 0/ باقیمانده 17/ /014 کل متغیر مستقل: جهانی شدن متغیر وابسته: سبك زندگی اقتصادی با توجه به نتایج بهدستآمده مشاهده میشود که برای تمام متغیرها مقدار سطح معناداری کمتر از 0/05 است لذا فرایندهای جهانیشدن در محیط روستاهای موردمطالعه بر تغییر سبك زندگی اقتصادی روستاییان تأثیرگذار بوده است بهگونهای كه میتوان گفت در بین 3 شاخص موردبررسی شاخص ثروتاندوزی )با ضریب بتای 0/324( بیشترین تغییر را در بین شاخصهای سبك زندگی اقتصادی روستاها داشته است )جدول 7(. فصلنامه علمی _ پژوهشی 179 اثرات جهانی شدن بر تغییرات سبک زندگی... جدول 7. بررسی اثرگذاری جهانیشدن روستاها بر سبك زندگی اقتصادی روستاییان برآورد پارامترها سطح معناداری آماره t ضریب استاندارد )بتا( انحراف معیار مقدار متغیرهای مستقل 0 5/325-0/238 1/214 * مقدار ثابت 2 3/147 0/247 0/015 0/061 مادیگرایی 0 4/624 0/324 0/031 ثروتاندوزی 0/ /413 0/214 0/027 درآمدزایی 0/328 منبع: یافتههای پژوهش اثرات جهانیشدن روستا بر سبك زندگی اجتماعی روستاییان در این مرحله مقدار ضریب تعیین برابر 0/673 است كه نشان میدهد متغیرهای 67 درصد تغییرات مربوط به متغیر وابسته را تبیین میكند. در جدول شماره )8( مجموع مربعات درجه آزادی میانگین مربعات آماره فیشر و سطح معناداری رگرسیون گزارش شده است. سطح معناداری از 0/01 کوچکتر است. بنابراین فرضیه صفر آزمون مبنیبر عدم معنیداری مدل رگرسیون با اطمینان 99 درصد رد میشود لذا مدل رگرسیونی از لحاظ آماری معنیدار است )جدول 8(.

28 جدول 8. مجموع مربعات درجه آزادی میانگین مربعات و سطح معناداری رگرسیون )ANOVAb( F مجموع مربعات درجه آزادی df میانگین مربعات سطح معناداری Sig. Model 0 (a)/000 5/857 0/624 0/069 متغیر وابسته: سبك زندگی اجتماعی /428 اثر رگرسیونی 17/496 باقیمانده 22/428 کل متغیر مستقل: جهانیشدن 1 فصلنامه علمی _ پژوهشی 180 دوره هفتم شماره 4 پاییز 1394 با توجه به نتیجه بهدستآمده مشاهده میشود که برای كلیه شاخصها مقدار سطح معناداری کمتر از 0/05 است و لذا جهانیشدن در محیط روستاهای موردمطالعه بر سبك زندگی اجتماعی روستاییان تأثیرگذار بوده است و میتوان گفت در بین شاخصهای سبك زندگی اجتماعی روستاییان شاخص تغییر پوشاك )با ضریب بتای 0/181( بیشترین تغییر را در بین شاخصهای سبك زندگی اجتماعی روستاییان داشته است )جدول 9(. جدول 9. بررسی اثرگذاری جهانیشدن بر سبك زندگی اجتماعی روستاییان متغیرهای مستقل * مقدار ثابت بهكارگیری فناوری تغییر پوشاك تأثیر رسانهها كاهش سطح مذهب تغییر الگوی تغذیه تغییر رفتار تمایل به مهاجرت مقدار 2/124 0/064 0/045 0/074 0/087 0/054 0/064 0/046 برآورد پارامترها انحراف معیار 0/214 0/026 0/038 0/031 0/038 0/024 0/026 0/027 ضریب استاندارد)بتا( آماره t 8/457 1/241 1/542 1/412 1/746 0/524 0/634 1/524-0/084 0/181 0/142 0/102 0/034 0/167 0/122 منبع: یافتههای پژوهش 1393 سطح معناداری 0 0/ / / اثرات جهانیشدن روستاها بر تغییر سبك فرهنگی زندگی روستاییان در این بخش مقدار ضریب تعیین برابر 0/713 است كه نشان میدهد متغیرهای مستقل 71 درصد تغییرات مربوط به متغیر وابسته را تبیین میكنند. در جدول شماره )10( مجموع مربعات درجه آزادی میانگین مربعات آماره فیشر و سطح معناداری رگرسیون گزارش شده است. مقدار سطح

29 معناداری برابر 0 میباشد كه از 0/05 کوچکتر است بنابراین فرضیه صفر آزمون مبنیبر عدم معنیداری مدل رگرسیون با اطمینان 99 درصد رد شده و درنتیجه مدل رگرسیونی از لحاظ آماری معنیدار است )جدول 10(. جدول 10. مجموع مربعات درجه آزادی میانگین مربعات و سطح معناداری رگرسیون )ANOVAb( F مجموع مربعات درجه آزادی df میانگین مربعات سطح معناداری Sig. Model 0 (a)/000 3/215 0/357 5 اثر رگرسیونی 2/ / باقیمانده 26/ /074 کل متغیر مستقل: جهانی شدن متغیر وابسته: سبك زندگی فرهنگی در جدول زیر برای هریك از پارامترهای مدل رگرسیون مقادیر برآورد پارامترها انحراف معیار برآورد پارامترهای مدل رگرسیون استانداردشده آماره آزمون و سطح معنیداری گزارش شده است. با توجه به نتیجه بهدستآمده مشاهده میشود که برای كلیه شاخصها مقدار سطح معناداری کمتر از 0/05 است و لذا جهانیشدن در محیط روستای موردمطالعه بر سبك فرهنگی زندگی روستاییان تأثیرگذار بوده است. بنابراین میتوان گفت در بین شاخصهای سبك فرهنگی زندگی روستاییان در شاخص مدگرایی )با ضریب بتای 0/175( بیشترین تغییر مشاهده میشود )جدول 11(. فصلنامه علمی _ پژوهشی 181 اثرات جهانی شدن بر تغییرات سبک زندگی... جدول 11. بررسی اثرگذاری جهانیشدن روستاها بر تغییر سبك فرهنگی زندگی روستاییان آماره t متغیرهای مستقل مقدار برآورد پارامترها انحراف معیار ضریب استاندارد)بتا( سطح معناداری 0 245/8-234/0 2/357 * مقدار ثابت 0 2/712 0/175 0/031 0/064 مدگرایی /634 0/097 0/021 0/034 زبان /142 0/142 0/028 0/042 مصرف گرایی /647 0/063 0/018 0/034 تفریح /067 0/036 0/067 احساس تعلق منبع: یافتههای پژوهش 1393