ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 01-02-2015 ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ ΘΕΜΑ 1Ο Α. Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: (Μονάδες 10) 1. Το ινώδες είναι ένα πλέγµα πρωτεϊνικής σύστασης που: α. Η δηµιουργία του σταµατά την αιµορραγία και καταστρέφει τους µικροοργανισµούς στην περιοχή ενός τραύµατος β. Διαχέεται από τα αιµοφόρα αγγεία στους γύρω ιστούς, στην περιοχή της φλεγµονής, προκαλώντας οίδηµα γ. Η δηµιουργία του σταµατά την αιµορραγία και εµποδίζει την είσοδο µικροοργανισµών στην περιοχή ενός τραύµατος δ. Παγιδεύει νεκρά φαγοκύτταρα και νεκρούς µικροοργανισµούς στην περιοχή της φλεγµονής 2. Ανοσολογική απόκριση µπορεί να προκληθεί: α. Μόνο από µικροοργανισµούς, όταν αυτοί εισέλθουν στον οργανισµό µας β. Μόνο από ξένους προς τον οργανισµό παράγοντες που είναι επικίνδυνοι για την υγεία γ. Μόνο από παράγοντες, µικροοργανισµούς ή ουσίες, που θα αναγνωριστούν ως ξένοι προς τον οργανισµό δ. Μόνο από αντιγόνα για τα οποία ο οργανισµός ήδη διαθέτει τα εξειδικευµένα κύτταρα και κυτταρικά προϊόντα για την αντιµετώπισή τους 3. Η αντιιική δράση των ιντερφερονών αφορά: α. Μόνο τα κύτταρα που τις παράγουν β. Όλα τα κύτταρα του οργανισµού που έχουν µολυνθεί από ιό γ. Τόσο τα κύτταρα που τις παράγουν όσο και τα γειτονικά τους κύτταρα δ. Μόνο τα κύτταρα στους υποδοχείς των οποίων συνδέονται 1
4. Η αποµάκρυνση του νερού µέσω των στοµάτων των φύλλων ονοµάζεται: α. κυτταρική αναπνοή β. επιδερµική εξάτµιση γ. διαπνοή δ. φωτοσύνθεση 5. Οι τροφικές πυραµίδες που ακολουθούν αναφέρονται σε οικοσύστηµα στο οποίο οι τροφικές σχέσεις περιγράφονται από την τροφική αλυσίδα: 1 2 3 4. Μελετώντας τις πυραµίδες µπορούµε να συµπεράνουµε ότι: α. Οι οργανισµοί του πρώτου τροφικού επιπέδου παρασιτούν στους οργανισµούς του δεύτερου επιπέδου β. Το βάρος ενός οργανισµού του πρώτου τροφικού επιπέδου είναι µικρότερο από αυτό ενός οργανισµού του δεύτερου τροφικού επιπέδου γ. Το βάρος ενός οργανισµού του τέταρτου τροφικού επιπέδου είναι µεγαλύτερο από αυτό ενός οργανισµού του προηγούµενου τροφικού επιπέδου δ. Το βάρος ενός φυτοφάγου οργανισµού του οικοσυστήµατος είναι µεγαλύτερο από το βάρος ενός καταναλωτή δεύτερης τάξης Β.1. Ποιες ουσίες περιέχονται στον ιδρώτα και ποιος είναι ο ρόλος τους; Ποιες ίδιες ή παρόµοια λειτουργικά ουσίες υπάρχουν σε άλλα υγρά του ανθρώπινου οργανισµού και ποια η σηµασία τους; (Μονάδες 7) Β.2. Σε ποια άλλη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισµού συµµετέχει ο ιδρώτας και µε ποιο τρόπο; (Μονάδες 8) 2
ΘΕΜΑ 2Ο Α. Άνδρας προσκοµίζεται στο νοσοκοµείο µε συµπτώµατα πολιοµυελίτιδας. A1. Σε ποια κατηγορία παθογόνων µικροοργανισµών ανήκει το µικρόβιο που προκαλεί την ασθένεια αυτή και ποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό παρουσιάζει; Ποιες άλλες ασθένειες που οφείλονται στη συγκεκριµένη κατηγορία παθογόνων µικροοργανισµών γνωρίζετε; (Μονάδες 8) A2. Ποιες ουσίες πρωτεϊνικής φύσεως θα συµβάλλουν στην άµυνα του οργανισµού εναντίον του συγκεκριµένου µικροβίου; (Μονάδες 3) Ποιος είναι ο τρόπος δράσης τους; (Μονάδες 7) (Μονάδες 10) B. Να εξηγήσετε πως η αµειψισπορά αποτελεί οικολογικό τρόπο εµπλουτισµού του εδάφους µε άζωτο. (Μονάδες 6) Γ. Να αναφέρετε τα χαρακτηριστικά ενός ερηµικού οικοσυστήµατος. (Μονάδες 3) Για ποιους λόγους µπορεί να ερηµοποιηθεί ένα οικοσύστηµα; (Μονάδες 6) (Μονάδες 9) ΘΕΜΑ 3ο Α. Η πρώτη κατηγορία κυττάρων που ενεργοποιούνται όταν ένας παθογόνος µικροοργανισµός εισέλθει στον οργανισµό µας είναι τα φαγοκύτταρα. Α1. Μια κατηγορία φαγοκυττάρων συµµετέχει στη φλεγµονώδη αντίδραση. Να αναφέρετε ποια είναι η κατηγορία αυτή και να περιγράψετε τον τρόπο µε τον οποίο ενεργοποιούνται και δρουν κατά τη φλεγµονή. (Μονάδες 6) Α2. Ένας άλλος µηχανισµός της µη ειδικής άµυνας ενισχύει τη δράση των φαγοκυττάρων. Να αναφέρετε ποιος είναι αυτός και µε ποιον επιπλέον τρόπο συµµετέχει στην καταπολέµηση των ιών; (Μονάδες 5) (Μονάδες 11) 3
Β. Δίνεται το παρακάτω τροφικό πλέγµα Β1. Τι ονοµάζεται πληθυσµός; Ποιοι από τους οργανισµούς του παραπάνω πλέγµατος µπορούν να αποτελέσουν πληθυσµούς της συγκεκριµένης βιοκοινότητας; (Μονάδες 4) Β2. Αν η βιοµάζα των παραγωγών είναι 6x108 kg και η διάθεση βιοµάζας από έναν οργανισµό στους υπόλοιπους γίνεται σε ίσα ποσά να βρείτε τη βιοµάζα στα αρπακτικά πτηνά. (Μονάδες 6) Β3. Αν η ενέργεια στα ερπετά είναι 500KJ/Kg να βρείτε τις απώλειες ενέργειας από τα ερπετά στις κουκουβάγιες. (Μονάδες 4) (Μονάδες 14) 4
ΘΕΜΑ 4ο Η νόσος του άνθρακα προκαλείται από µια ισχυρή τοξίνη που εκκρίνεται από το βακτήριο Bacillus anthracis και καταστρέφει, εκτός των άλλων και εντερικά κύτταρα. Τρεις κτηνοτρόφοι ήρθαν σε επαφή µε το συγκεκριµένο βάκιλο. Ο ένας από αυτούς µέσω εµβολίου και οι άλλοι δύο µέσω φυσικής επαφής µε το βάκιλο. Στο διάγραµµα που ακολουθεί δίνονται οι καµπύλες µεταβολής των αντιγόνων, των αντισωµάτων και των εντερικών κυττάρων σε καθέναν από αυτούς. Α. Σε ποιον κτηνοτρόφο έγινε χορήγηση εµβολίου; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (Μονάδες 7) 5
Β. Σε ποιον κτηνοτρόφο έγινε χορήγηση ορού; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (Μονάδες 7) Γ. Σε ποιον κτηνοτρόφο έγινε χορήγηση αντιβιοτικού; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (Μονάδες 7) Δ. Σε ποιους από τους τρεις κτηνοτρόφους δεν εκδηλώθηκαν τα συµπτώµατα της ασθένειας; Πώς φαίνεται αυτό στο αντίστοιχο διάγραµµα; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (Μονάδες 4) (Μονάδες 25) 6