δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου άνθρακα στην Ευρώπη Διασφάλιση της ασφαλούς χρήσης του Δράση για το κλίμα

Σχετικά έγγραφα
EL Eνωµένη στην πολυµορφία EL A7-0430/1. Τροπολογία. Bas Eickhout εξ ονόµατος της Οµάδας Verts/ALE

Πρόσφατες εξελίξειςσε θεσμικό επίπεδο της Δέσμευσης και Αποθήκευσης του CO 2 (C.C.S.)

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΙΚΤΥΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ-Β ΚΥΚΛΟΣ»

Επιτροπή Νομικών Θεμάτων ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. προς την Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας. Συντάκτρια γνωμοδότησης (*) : Eva Lichtenberger

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/0275(COD)

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Αλλάζει τη. ζωή μας. Προστατεύει από τα Απόβλητα

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2011/0274(COD) Σχέδιο γνωμοδότησης Cristina Gutiérrez-Cortines (PE487.

Διαβιβάζεται συνημμένως στις αντιπροσωπίες το έγγραφο - COM(2017) 37 final.

Πρόταση κανονισμού (COM(2018)0437 C8-0380/ /0226(NLE)) Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή

Ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχος της ρύπανσης: οδηγία IPPCΗ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL B8-0184/36. Τροπολογία

Δημήτριος Παπαδημούλης, Stefan Eck, Luke Ming Flanagan, Στέλιος Κούλογλου, Κώστας Χρυσόγονος εξ ονόματος της Ομάδας GUE/NGL

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΑΞΟΝΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΧΑΤΖΗΜΠΟΥΣΙΟΥ ΕΛΕΝΗ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΟΥΣΚΟΥΒΕΛΗΣ ΗΛΙΑΣ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0048/21. Τροπολογία. Jordi Solé εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE

ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0258/36. Τροπολογία. Peter Liese εξ ονόματος της Ομάδας PPE

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. Δεύτερη διετής έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πλαίσιο της Σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές μεταβολές

ΟΡΙΣΜΟΣ, ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΩΦΕΛΗ ΤΗΣ ΕΕΠΠ

Έγγραφο συνόδου B7-0000/2013 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία της ερώτησης για προφορική απάντηση B7-0000/2013

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ

7672/19 ΣΠΚ/σα/ΜΙΠ 1 LIFE.1.B

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL B8-0184/26. Τροπολογία

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0094/200. Τροπολογία

ΚΑΤ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) /... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. της

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL B8-0184/16. Τροπολογία

Χαιρετισμός Προέδρου Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου στην Έκτακτη Γενική Συνέλευση του ΣΕΑΠΕΚ. Γραφεία ΟΕΒ 26 Μαΐου, 2010

Οδηγίες 2003/87/ΕΚ & 2004/101/ΕΚ: Ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας (ΕΣΕ) εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου & ευέλικτοι μηχανισμοί του πρωτοκόλλου του ΚΙΟΤΟ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0239/13. Τροπολογία. Peter Liese εξ ονόματος της Ομάδας PPE

Δράσεις και πολιτικές του ΥΠΕΚΑ για την ανταγωνιστικότητα και βιωσιμότητα των ελληνικών επιχειρήσεων σε σχέση με την κλιματική αλλαγή

EL Ενωμένη στην πολυμορφία EL. Τροπολογία. Julia Reid εξ ονόματος της Ομάδας EFDD

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΕΙ ΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ενεργειακό περιβάλλον

ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) /... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ. της

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις

Το πρόγραμμα LIFE

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΜΕΝΗ ΓΝΩΜΗ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΝΤΕ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΦΥΤΟΫΓΕΙΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΑΡΘΡΟ 5.1. Ορισμοί. 1. Για τους σκοπούς του παρόντος κεφαλαίου, ισχύουν οι ακόλουθοι ορισμοί:

6993/17 ΣΙΚ/νκ 1 DGG 1A

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ. Το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Αεροπορικής Ασφάλειας

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ. Έκθεση σχετικά με την επανεξέταση της οδηγίας 2009/31/EΚ σχετικά με την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα σε γεωλογικούς σχηματισμούς

Προσαρμογή διαφόρων νομικών πράξεων οι οποίες προβλέπουν τη χρήση της κανονιστικής διαδικασίας με έλεγχο στα άρθρα 290 και 291 ΣΛΕΕ - μέρος ΙΙ

ΘΕΜΑ: Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα LIFE για το Περιβάλλον και τη Δράση για το Κλίμα: Πρόσκληση υποβολής προτάσεων

Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων

Πολιτικές και μέτρα του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης για την κλιματική αλλαγή

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0094/211. Τροπολογία. Constanze Krehl εξ ονόματος της Ομάδας S&D

L 140/114 EL Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ευθύνη των ρυπαινόντων και η επιστροφή του περιβαλλοντικού κόστους

Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΟΔΗΓΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Δρ. Θεόδουλος Μεσημέρης Ανώτερος Λειτουργός Περιβάλλοντος 8 Ιουνίου Συμφωνία του Παρισιού Πακέτο για το Κλίμα και την Ενέργεια

Κυρίες και Κύριοι, Σαν Συμβούλιο του ΣΕΒ για την Βιώσιμη Ανάπτυξη έχουμε ακριβώς αυτή την αποστολή:

*** ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΣΤΑΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/0184(NLE)

Αγγελική Καλλία Δρ. Νομικής, Δικηγόρος Εμπειρογνώμων Ενωσιακού Δικαίου Περιβάλλοντος

Το πρόγραμμα LIFE

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0176/276. Τροπολογία. Marco Affronte εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE

Επίσηµη Εφηµερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL 2011/0300(COD) Σχέδιο γνωμοδότησης Sandra Kalniete (PE v01-00)

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Το πρόγραμμα LIFE Κατερίνα Κουτσοβούλου Εμπειρογνώμονας Φύσης/Βιοποικιλότητας Σπυριδούλα Ντεμίρη Εμπειρογνώμονας Κλιματικής Αλλαγής

ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ. ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. ΖΑΚΥΝΘΟΣ 2007

ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ. που συνοδεύει το έγγραφο

Κωδικός Υπο- Άρθρο Καν. (ΕΕ) 1305/2013. Κωδικός. Τίτλος Υπο-Δράσης Επενδύσεις για την ίδρυση/ δημιουργία μη γεωργικών δραστηριοτήτων 19 Μ 6.

4 Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας

Κυκλική Οικονομία. Κλείσιμο του κύκλου Το Σχέδιο Δράσης της ΕΕ για την Κυκλική Οικονομία

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0175/79. Τροπολογία. Simona Bonafè, Elena Gentile, Pervenche Berès εξ ονόματος της Ομάδας S&D

Ελληνικό Θεσµικό πλαίσιο για τις Πράσινες ηµόσιες Συµβάσεις

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Καταστατικό επιθεώρησης της ΕΚΤ

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0482/3. Τροπολογία. Sven Giegold, Jordi Solé, Tilly Metz, Bas Eickhout εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE

13864/18 ΜΜ/γπ 1 ECOMP 1A

ενεργειακή επανάσταση ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΡΙΑ ΒΗΜΑΤΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ

Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας. προς την Επιτροπή Νομικών Θεμάτων

n0e-sport Project number: IEE/12/017/S

Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης L 110/39

(Μη νομοθετικές πράξεις) ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ

A8-0186/ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ κατάθεση: Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών

EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL A8-0175/58. Τροπολογία. Bas Eickhout εξ ονόματος της Ομάδας Verts/ALE

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

d-d be6f- 7e7a2c858b73&surveylanguage=EL&serverEnv=

Επιτροπή Περιβάλλοντος, Δημόσιας Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων ΣΧΕΔΙΟ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗΣ. προς την Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης

Πρόταση ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Επιτροπή Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Το πρόγραμμα LIFE

Απόφαση του Συμβουλίου της 25ης Απριλίου 2002 για την έγκριση, εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, του Πρωτοκόλλου του Κυότο στη Σύμβαση-Πλαίσιο

Εξοχότατε Πρόεδρε της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Νίκο Αναστασιάδη, Έντιμε Υπουργέ Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας, κύριε Πάνο Σκουρλέτη,

DGC 1C EΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ. Βρυξέλλες, 1 Δεκεμβρίου 2017 (OR. en) 2016/0207 (COD) PE-CONS 54/17

Έγγραφο συνόδου ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΟ. στην έκθεση

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΔΡ. ΑΝΔΡΕΑ ΠΟΥΛΛΙΚΚΑ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΥΠΡΟΥ

Transcript:

Διασφάλιση της ασφαλούς χρήσης δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου άνθρακα στην Ευρώπη του Δράση για το κλίμα

Η δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα (CCS) είναι μια νέα τεχνολογία με σημαντικές δυνατότητες να συμβάλλει στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής. Όπως και με όλες τις νέες τεχνολογίες, είναι σημαντικό να ληφθούν σοβαρά υπόψη οι πιθανές επιπτώσεις για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Το 2009, η Ευρωπαϊκή Ένωση υιοθέτησε νομοθεσία 1 προκειμένου να διασφαλίσει ότι η CCS υλοποιείται με ασφάλεια και, στο βαθμό που είναι εφικτό, να αποτρέψει και να απαλείψει τυχόν κινδύνους για το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Το παρόν φυλλάδιο εξηγεί πώς η νομοθεσία αυτή επιδιώκει να διασφαλίσει την ασφάλεια της τεχνολογίας CCS στην Ευρώπη. Τι είναι η δέσμευση και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα Η CCS αφορά1στη δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ) από σταθμούς παραγωγής ηλεκτρισμού ή βιομηχανικές εγκαταστάσεις, τη μεταφορά του σε προκαθορισμένες τοποθεσίες, και την έγχυσή του σε γεωλογικούς σχηματισμούς από τους οποίους δεν μπορεί να διαφύγει. Οι κατάλληλοι γεωλογικοί σχηματισμοί μπορεί να είναι υπεράκτιοι ή χερσαίοι, για παράδειγμα σε εξαντλημένα κοιτάσματα πετρελαίου ή φυσικού αερίου, ή σε θαλάσσια υδροφόρα στρώματα, και αρκετά χιλιόμετρα κάτω από το έδαφος ή την επιφάνεια της θάλασσας. Η ΕΕ υιοθέτησε την Οδηγία CCS στα πλαίσια ενός πακέτου κλιματικών και ενεργειακών μέτρων με στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή, ενισχύοντας την ενεργειακή ασφάλεια και βαδίζοντας προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Η ΕΕ επιθυμεί την επίτευξη της εμπορικής βιωσιμότητας της CCS, προκειμένου να αρχίσει να πραγματοποιεί τις δυνατότητές της ως σημαντική τεχνολογία μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ΕΕ και τον κόσμο. Η Ευρώπη αναγνωρίζεται ως ένας από τους παγκόσμιους ηγέτες στην ανάπτυξη τεχνολογιών CCS. Οι ίδιες οι διαδικασίες (δέσμευση, μεταφορά και αποθήκευση) δεν είναι καινούριες. Η δέσμευση και αποθήκευση CO 2 υλοποιείται στη Νορβηγία, στο κοίτασμα αερίου Sleipner, από το 1996. Στις ΗΠΑ και τον Καναδά υπάρχουν χιλιάδες χιλιόμετρα αγωγών CO 2. Βασική πρόκληση είναι η ένταξη της δέσμευσης, μεταφοράς και αποθήκευσης σε μια ενιαία αλυσίδα σε εμπορική κλίμακα, σε σταθμούς παραγωγής ηλεκτρισμού και βιομηχανικές εγκαταστάσεις. Η πρόκληση αντιμετωπίζεται σε εμπορικής κλίμακας προγράμματα επίδειξης που συγχρηματοδοτούνται από την ΕΕ. Για οικονομικούς λόγους, η CCS πιθανότατα θα αναπτυχθεί πρώτα στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρισμού. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσδοκά ότι θα περιλαμβάνεται σε μια σειρά τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και μέτρων ενεργειακής αποδοτικότητας που θα συμβάλλουν στη διαδικασία απεξάρτησης του κλάδου ηλεκτροπαραγωγής από τον άνθρακα έως το 2050. 2 Αναμένεται να ακολουθήσει μεγάλης κλίμακας εμπορική εφαρμογή της CCS στις εκπομπές βιομηχανικών εγκαταστάσεων, όπως τα εργοστάσια χάλυβα ή σκυροδέματος, που θα ξεκινήσει το 2030. 1 Οδηγία 2009/31/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009, σχετικά με την αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα σε γεωλογικούς σχηματισμούς και για την τροποποίηση της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ του Συμβουλίου, των οδηγιών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 2000/60/ΕΚ, 2001/80/ΕΚ, 2004/35/ΕΚ, 2006/12/ΕΚ και 2008/1/ΕΚ, και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 2 COM (2011) 112: Χάρτης πορείας για τη μετάβαση σε μια ανταγωνιστική οικονομία χαμηλών επιπέδων ανθρακούχων εκπομπών το 2050 (08 Μαρ 2011) Shutterstock, Gary Whitton

Η διεθνής κοινότητα έχει αναγνωρίσει ότι η υπερθέρμανση του πλανήτη πρέπει να παραμείνει κάτω από 2 C (3,6 F) σε σύγκριση με την προ-βιομηχανική θερμοκρασία, προκειμένου να αποτραπούν οι επικίνδυνες κλιματικές αλλαγές. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει σημαντικές μειώσεις των παγκοσμίων εκπομπών CO 2 και άλλων αερίων του θερμοκηπίου (GHG) κατά τις επερχόμενες δεκαετίες. Η CCS είναι μία από τις τεχνολογίες που μπορούν να συμβάλλουν στην επίτευξη αυτού του στόχου. Η ΕΕ, που ευθύνεται για το 11 % περίπου των παγκόσμιων εκπομπών GHG σήμερα, έχει θεσπίσει δεσμευτική νομοθεσία για τη μείωση των εκπομπών στο 20 % κάτω από το επίπεδα του 1990 έως το 2020. Η Ευρώπη επίσης προσφέρεται να ενισχύσει τη μείωση αυτή στο 30 % εάν και άλλες σημαντικές οικονομίες του αναπτυγμένου και αναπτυσσόμενου κόσμου συμφωνήσουν να αναλάβουν το μερίδιο που τους αντιστοιχεί στην παγκόσμια προσπάθεια μείωσης των εκπομπών. Πιο μακροπρόθεσμα, η ΕΕ έχει δεσμευτεί να μειώσει τις εκπομπές της κατά 80-95 % κάτω από τα επίπεδα του 1990 έως το 2050, στα πλαίσια των δράσεων που θα απαιτηθούν από τον αναπτυγμένο κόσμο. Το Μάρτιο του 2011, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε ένα χάρτη πορείας που χαρτογραφεί μια αποτελεσματική ως προς το κόστος διαδρομή για τη μετάβαση στην ανταγωνιστική, ευρωπαϊκή οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα που θα απαιτεί η σημαντική αυτή μείωση. Η έρευνα και ανάπτυξη της CCS και η επίδειξη και πρώιμη αξιοποίηση έχουν ζωτική σημασία για τη διασφάλιση της ασφαλούς, αποτελεσματικής ως προς το κόστος και μεγάλης κλίμακας εφαρμογής της. Η Οδηγία CCS Η Οδηγία θεσπίζει ένα στιβαρό νομικό πλαίσιο για την ασφαλή γεωλογική αποθήκευση CO 2, ορίζοντας υψηλά πρότυπα που έχουν σχεδιαστεί τόσο για να διασφαλίζουν την ασφάλεια όσο και να βοηθούν την Ευρώπη να εκπληρώσει τους στόχους της στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής. Δίνει προτεραιότητα στην προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας, με στόχο την ελαχιστοποίηση των κινδύνων και την απαλοιφή τυχόν αρνητικών επιπτώσεων. Η Οδηγία εστιάζει στο θέμα της αποθήκευσης στα πλαίσια της αλυσίδας CCS η δέσμευση και μεταφορά καλύπτονται από άλλη νομοθεσία της ΕΕ. 3 Επιλογή ασφαλών σημείων αποθήκευσης Τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι ελεύθερα να αποφασίζουν εάν θα επιτρέπουν τη γεωλογική αποθήκευση CO 2 στις επικράτειές τους. Εάν μια χώρα επιλέξει να επιτρέπει τη δραστηριότητα αυτή στην επικράτειά της, θα πρέπει να συμμορφώνεται με την Οδηγία. Θα πρέπει να αξιολογεί τη διαθέσιμη χωρητικότητα αποθήκευσης σε συγκεκριμένες περιφέρειες ή σε ολόκληρη την επικράτεια, καθώς επίσης και εάν θα επιτρέπει την εξερεύνηση. Δεν επιτρέπεται η εξερεύνηση χωρίς άδεια, και οι άδειες θα πρέπει να χορηγούνται με κριτήρια διαφάνειας και αντικειμενικότητας. Θα πρέπει να καλύπτουν περιορισμένη έκταση και να μη διαρκούν περισσότερο από το χρόνο που απαιτείται για την εξερεύνηση, παρότι θα μπορούν να παρατείνονται εάν απαιτείται για την ολοκλήρωση της εν λόγω εξερεύνησης. Courtesy of the Zero Emissions Platform Η απόφαση για το εάν ένας γεωλογικός σχηματισμός είναι κατάλληλος για χρήση ως τόπος αποθήκευσης θα πρέπει να βασίζεται σε ενδελεχή χαρακτηρισμό και αξιολόγηση του δυνητικού συγκροτήματος αποθήκευσης και της γύρω περιοχής. Θα πρέπει να εφαρμόζονται τα κριτήρια που ορίζονται στην Οδηγία. Σε αυτά περιλαμβάνεται η ανάπτυξη ηλεκτρονικών μοντέλων και προσομοιώσεων της έγχυσης CO 2, η αξιολόγηση κινδύνων, και ο προσδιορισμός όλων των δυνητικών κινδύνων, και ιδιαίτερα της διαρροής CO 2. Οι δυνητικοί εργολάβοι θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους ανθρώπους που ζουν στη γύρω περιοχή και τα συμφέροντα των τοπικών ειδών και οικοσυστημάτων, και να καταρτίζουν ανάλυση των δυνητικών επιπτώσεων για το περιβάλλον και την υγεία. 3 Για παράδειγμα, η Οδηγία του 2008 σχετικά με την ολοκληρωμένη πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης (IPPC) ρυθμίζει τον αντίκτυπο της δέσμευσης CO 2, από τις εγκαταστάσεις που καλύπτει, στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Κάθε έγχυση CO 2 σε θαλάσσια υδροφόρα στρώματα θα πρέπει να συμμορφώνεται με τη νομοθεσία της ΕΕ αναφορικά με την προστασία των υπόγειων υδάτων από τη ρύπανση και την επιδείνωση της ποιότητάς τους.

Άδειες αποθήκευσης Η άδεια αποθήκευσης είναι το βασικό εργαλείο για τη διασφάλιση της περιβαλλοντικά ασφαλούς λειτουργίας της CCS. Χωρίς αυτές δεν επιτρέπεται η λειτουργία χώρων αποθήκευσης. Οι δυνητικοί φορείς εκμετάλλευσης θα πρέπει να παρέχουν πληροφορίες που να αποδεικνύουν την τεχνική τους ικανότητα να εκμεταλλεύονται χώρους αποθήκευσης με ασφάλεια. Θα πρέπει να παρέχουν λεπτομερή στοιχεία για το χώρο και το συγκρότημα αποθήκευσης, ώστε να διασφαλίζεται ότι κάποιος γεωλογικός σχηματισμός θα επιλέγεται μόνο εφόσον δεν υπάρχει σημαντικός κίνδυνος διαρροής CO 2 ή άλλης ζημιάς για το περιβάλλον ή την υγεία. Ο αιτών θα πρέπει επίσης να περιγράφει τα μέτρα που θα αναλάβει για την αποτροπή σημαντικών ανωμαλιών, να προτείνει σχέδια παρακολούθησης, διορθωτικά μέτρα εάν απαιτούνται, και μέτρα για την περίοδο μετά το κλείσιμο της εγκατάστασης. Επιπλέον, θα πρέπει να παρέχει αποδεικτικά στοιχεία οικονομικής επιφάνειας, έγκυρα και ισχύοντα πριν από την έγχυση CO 2, προκειμένου να διασφαλίζεται η τήρηση όλων των νομικών υποχρεώσεων ανά πάσα στιγμή. Άδεια αποθήκευσης μπορεί να παρασχεθεί μόνο εφόσον τηρούνται όλες οι απαιτήσεις της Οδηγίας CCS και άλλης σχετικής νομοθεσίας της ΕΕ. Η ίδια η άδεια θα πρέπει να αναφέρει, μεταξύ άλλων, την ακριβή τοποθεσία του χώρου αποθήκευσης, τη μέγιστη ποσότητα CO 2 προς έγχυση, ένα εγκεκριμένο σχέδιο παρακολούθησης και τα διορθωτικά μέτρα που προβλέπονται σε περίπτωση προβλημάτων. Τα κράτη μέλη έχουν την ευθύνη της έκδοσης αδειών, αλλά θα πρέπει να προωθούν τις αιτήσεις έκδοσης άδειας που λαμβάνουν, καθώς και τα προσχέδια των αδειών που προτίθενται να εκδώσουν, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για έλεγχο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να γνωμοδοτεί επ αυτών, και οι εθνικές αρχές θα πρέπει να αιτιολογούν τυχόν μη συμμόρφωσή τους με την εν λόγω γνωμοδότηση. Η διαδικασία αυτή είναι σχεδιασμένη ώστε να διασφαλίζει τη συνεκτική εφαρμογή της Οδηγίας, και συνεπώς να ενισχύει τη δημόσια εμπιστοσύνη στην ασφάλεια. Statoil υποχρεωμένοι να εκτελούν συνεκτική παρακολούθηση συγκεκριμένων παραμέτρων, όπως η πίεση, η θερμοκρασία και η σεισμική δραστηριότητα, τόσο του συγκροτήματος αποθήκευσης όσο και, όπου απαιτείται, της γύρω περιοχής, για τον εντοπισμό τυχόν σημαντικών ανωμαλιών ή διαρροών, ειδικότερα όταν επηρεάζουν το πόσιμο νερό, τις τοπικές κοινότητες και το γύρω περιβάλλον. Οι φορείς εκμετάλλευσης πρέπει να καταρτίζουν σχέδιο παρακολούθησης, το οποίο ενημερώνεται κάθε πέντε χρόνια προκειμένου να λαμβάνει υπόψη τις τελευταίες τεχνολογίες και επιστημονικές γνώσεις, και να αναφέρουν τα ευρήματά τους στις εθνικές αρχές τουλάχιστον μία φορά το χρόνο. Επιθεωρήσεις Οι εθνικές αρχές ευθύνονται επίσης για τη διεξαγωγή τακτικών και έκτακτων επιθεωρήσεων του συγκροτήματος αποθήκευσης. Οι τακτικοί έλεγχοι θα πρέπει να γίνονται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο έως τρία χρόνια μετά το κλείσιμο της εγκατάστασης, και κάθε πέντε χρόνια μέχρι να μεταβιβαστεί η ευθύνη στην αρμόδια αρχή. Θα διεξάγονται έκτακτες επιθεωρήσεις ειδικότερα εάν οι αρχές λάβουν σοβαρά παράπονα για βλάβες στο περιβάλλον ή την ανθρώπινη υγεία, ή αναφορές για διαρροές. Έκθεση αναφορικά με τα αποτελέσματα της επιθεώρησης θα διατίθεται δημόσια εντός δύο μηνών από την επιθεώρηση. Οι εθνικές αρχές 4 θα πρέπει να ενημερώνονται για τυχόν τροποποιήσεις των χώρων αποθήκευσης, και εάν απαιτείται θα πρέπει να ενημερώνεται αντίστοιχα και η άδεια. Σε περίπτωση διαρροών CO 2 ή μη συμμόρφωσης με άλλες υποχρεώσεις, οι αρχές μπορούν να αποσύρουν την άδεια και να αναλάβουν τη διαχείριση του χώρου αποθήκευσης, με επιβάρυνση του πρώην φορέα εκμετάλλευσης. Όλες οι άδειες αποθήκευσης θα αναθεωρούνται πέντε χρόνια μετά την έκδοσή τους, και στη συνέχεια κάθε 10 χρόνια. Παρακολούθηση Η παρακολούθηση του χώρου αποθήκευσης είναι ζωτικής σημασίας, ώστε να ελέγχεται εάν η αποθήκευση του CO 2 γίνεται σύμφωνα με την τυποποιημένη διαδικασία. Οι φορείς εκμετάλλευσης, κατά συνέπεια, είναι 4 Όλα τα κράτη μέλη θα πρέπει να αναθέτουν την εφαρμογή των υποχρεώσεων που ορίζει η Οδηγία σε κάποια αρχή. Διορθωτικά μέτρα Εάν προκύψουν διαρροές CO 2 ή άλλα προβλήματα, η Οδηγία απαιτεί από τους φορείς εκμετάλλευσης να λαμβάνουν τα απαραίτητα διορθωτικά μέτρα αμέσως, συμπεριλαμβανομένων και μέτρων για την προστασία της ανθρώπινης υγείας. Οι φορείς εκμετάλλευσης θα πρέπει επίσης να καταρτίζουν και να εξασφαλίζουν έγκριση για ένα σχέδιο διορθωτικών μέτρων. Εάν κάποιος φορέας εκμετάλλευσης δεν λάβει τα σχετικά μέτρα, αναλαμβάνουν οι αρμόδιες αρχές. Το κόστος των απαιτούμενων ενεργειών καταβάλλεται από το φορέα εκμετάλλευσης, με κατάπτωση της σχετικής χρηματικής εγγύησης εάν απαιτείται. Η ευθύνη για την περιβαλλοντική ζημιά, π.χ. σε οικοσυστήματα, ύδατα και εδάφη, καλύπτεται δυνάμει της Οδηγίας περί Περιβαλλοντικής Ευθύνης 5. Σε περίπτωση διαρροών CO 2 προς την 5 Οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Απριλίου 2004, σχετικά με την περιβαλλοντική ευθύνη όσον αφορά την πρόληψη και την αποκατάσταση περιβαλλοντικής ζημίας, ΕΕ L 143, 30.4.2004, σελ. 56

ατμόσφαιρα, ο φορέας εκμετάλλευσης του χώρου αποθήκευσης CO 2 οφείλει να εκχωρεί δικαιώματα εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα δυνάμει του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της ΕΕ. Μακροπρόθεσμη ασφάλεια Όταν ένας χώρος αποθήκευσης κλείσει, ο φορέας εκμετάλλευσης παραμένει υπεύθυνος για την παρακολούθηση, την αναφορά και τυχόν διορθωτικά μέτρα. Οι υποχρεώσεις αυτές πρέπει να ικανοποιούνται βάσει σχεδίου για την περίοδο μετά το κλείσιμο, το οποίο αρχικά εγκρίνεται ως τμήμα της άδειας αποθήκευσης και ενημερώνεται όπως απαιτείται μετά το κλείσιμο της εγκατάστασης. Αργότερα, συνήθως τουλάχιστον 20 χρόνια μετά το κλείσιμο της εγκατάστασης, ο φορέας εκμετάλλευσης μπορεί να μεταβιβάσει την ευθύνη στην αρμόδια αρχή. Πρέπει να πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Κυρίως, η εγκατάσταση πρέπει να βρίσκεται σε μακροπρόθεσμα σταθερή κατάσταση, και όλα τα διαθέσιμα στοιχεία θα πρέπει να υποδεικνύουν ότι το αποθηκευμένο CO 2 θα συγκρατείται πλήρως και μόνιμα. Ο φορέας εκμετάλλευσης πρέπει να καταρτίζει έκθεση που να αποδεικνύει ότι κάτι τέτοιο ισχύει. Η εγκατάσταση πρέπει επίσης να σφραγιστεί και να αφαιρεθούν οι μηχανισμοί έγχυσης προτού υλοποιηθεί η μεταβίβαση. Όταν έχουν τηρηθεί όλες οι σχετικές προϋποθέσεις, η αρχή εγκρίνει τη μεταβίβαση της ευθύνης. Προσχέδια των αποφάσεων μεταβίβασης υποβάλλονται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία πρέπει να γνωμοδοτήσει πριν από την έκδοση τελικής απόφασης. Μετά τη μεταβίβαση της ευθύνης, διακόπτονται οι τακτικές επιθεωρήσεις, και η παρακολούθηση μπορεί να περιοριστεί σε επίπεδο που να επιτρέπει τον εντοπισμό διαρροών CO 2 ή σημαντικών ανωμαλιών. Σε περίπτωση διαρροών CO 2 ή σημαντικών ανωμαλιών, η επιτήρηση πρέπει να εντατικοποιηθεί ώστε να αξιολογηθεί η κλίμακα του προβλήματος και η αποτελεσματικότητα των διορθωτικών μέτρων. Εάν η αρχή διαπιστώσει ότι ο φορέας εκμετάλλευσης έχει αποκρύψει πληροφορίες ή είναι υπαίτιος, μπορεί να ανακτήσει το κόστος με το οποίο έχει επιβαρυνθεί μετά τη μεταβίβαση της ευθύνης από τον πρώην φορέα εκμετάλλευσης. Χρηματοοικονομική ασφάλεια και χρηματοοικονομική εισφορά Είναι άκρως απαραίτητο οι φορείς εκμετάλλευσης να διαθέτουν τους χρηματοοικονομικούς πόρους προκειμένου να τηρούν όλες αυτές τις υποχρεώσεις, ιδιαίτερα μετά το κλείσιμο της εγκατάστασης και έως τη μεταβίβαση της ευθύνης. Για αυτό το λόγο οι φορείς εκμετάλλευσης πρέπει να αποδεικνύουν ότι διαθέτουν επαρκείς προβλέψεις χρηματοοικονομικής ασφάλειας στα πλαίσια της αίτησης αποθήκευσης. Η χρηματοοικονομική ασφάλεια πρέπει να βρίσκεται σε ισχύ πριν από την έναρξη της έγχυσης, και θα προσαρμόζεται προκειμένου να λαμβάνει υπόψη τυχόν αλλαγές, όπως ο κίνδυνος διαρροών κατά την εκμετάλλευση. Όταν μια εγκατάσταση κλείσει και μεταβιβαστεί στην αρμόδια αρχή, ο φορέας εκμετάλλευσης πρέπει επίσης να καταθέτει χρηματοοικονομική εισφορά που να καλύπτει, κατ ελάχιστο, το κόστος παρακολούθησης της εγκατάστασης για 30 χρόνια. Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην προώθηση της ασφαλούς χρήσης της CCS Όπως και με όλη τη νομοθεσία της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι υπεύθυνη να διασφαλίζει την ορθή μεταφορά της Οδηγίας CCS από τα κράτη μέλη στο εθνικό τους δίκαιο, και την επιτόπια επιβολή της. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βοηθά και υποστηρίζει τα κράτη μέλη με πρακτικούς τρόπους προκειμένου να υλοποιήσουν την Οδηγία CCS. Έχει δημιουργήσει μια Ομάδα Ανταλλαγής Πληροφοριών που διευκολύνει την ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών ανάμεσα στις αρχές των κρατών μελών. Στόχος είναι να προωθηθεί η συνεπής υλοποίηση του νόμου σε ολόκληρη την ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει επίσης εκδώσει τέσσερα έγγραφα που παρέχουν τεχνική καθοδήγηση στα κράτη μέλη και τους φορείς εκμετάλλευσης για συγκεκριμένα θέματα, συμπεριλαμβανομένης και της ασφάλειας. 6 Τα έγγραφα είναι αποτέλεσμα συζητήσεων και διαβούλευσης με τις εθνικές αρχές, τη βιομηχανία, τις ΜΚΟ, ερευνητές και άλλους ενδιαφερόμενους. 7 Η Οδηγία απαιτεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διεξάγει, έως τις 31 Μαρτίου 2015, ευρύτατη αναθεώρηση της Οδηγίας CCS, και να προτείνει τροποποιήσεις της εάν απαιτούνται. Η αναθεώρηση θα λαμβάνει υπόψη της την εμπειρία από την CCS έως τότε, την τεχνική πρόοδο και τις πλέον πρόσφατες επιστημονικές γνώσεις. Kim Laland, Statoil 6 Τα έγγραφα καλύπτουν τα εξής θέματα: a) CO 2 storage life cycle risk management framework; b) Characterisation of the storage complex, CO 2 stream composition, monitoring and corrective measures; c) Criteria for transfer of responsibility to the competent authority; d) Financial security and financial mechanism (διατίθενται μόνο στα αγγλικά). 7 Δείτε http://ec.europa.eu/clima/policies/lowcarbon/ccs_implementation_en.htm

ML-30-11-131-EL-C Περισσότερες πληροφορίες: ΓΔ Δράσης για το Κλίμα: http://ec.europa.eu/clima/policies/lowcarbon/ccs_directive_en.htm Ευρωπαϊκή Ένωση, 2012. Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής. Τυπωμένο σε χαρτί ανακυκλωμένο στο οποίο έχει απονεμηθεί το ευρωπαϊκό οικολογικό σήμα για το γραφικό χαρτί (http://ec.europa.eu/ecolabel) doi 10.2834/1127 ISBN 978-92-79-20256-8