1 Πανεπιστήμιο Πειραιώς Σχολή Χρηματοοικονομικής και Στατιστικής Τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης Μάθημα: Εισαγωγή στη Λογιστική Καθηγητής : Κωνσταντίνος Ελευθερίου Διδάσκων: Γεώργιος Στ. Αληφαντής τ. Ορκωτός Ελεγκτής Λογιστής. Μάθημα 5 ο : ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΠΑΓΙΩΝ Την παρούσα άσκηση οι φοιτητές θα την εκτυπώσουν και θα την έχουν μαζί τους κατά τη διδασκαλία του μαθήματος Εισαγωγή στη Λογιστική την Πέμπτη 5. 11. 2015 1.Εισαγωγή στη λογιστική των ενσώματων ακινητοποιήσεων. Τα πάγια κατά τη διάρκεια της χρήσεως μεταβάλλονται είτε θετικά είτε αρνητικά ως εξής : ( βλέπε «Χρηματοοικονομική Λογιστική» Τόμος Α, Γ. Αληφαντή, Έκδοση 2015, σελ. 234 κ.ε.) Αυξήσεις οριστικές Μειώσεις οριστικές Αγορά Ιδιοκατασκευή Δωρεά από τρίτο Εισφορά από τρίτο Αυξήσεις κατ εκτίμηση Αναπροσαρμογής αξίας Πώληση Κατεδάφιση, καταστροφή Δωρεά σε τρίτο Εισφορά σε τρίτο Μειώσεις κατ εκτίμηση Απομείωση ή υποτίμηση αξίας Καταρχήν από το προσάρτημα των οικονομικών καταστάσεων 1 λαμβάνουμε τον πίνακα μεταβολών των παγίων η γραμμογράφηση του οποίου έχει ως εξής : Πάγια Αξία κτήσεως Αποσβέσεις Αναπόσβεστο Αρχικό υπόλοιπο Μεταβολές χρήσεως Τελικό υπόλ/πο Αρχικό υπόλοιπο Μεταβολές χρήσεως Τελικό υπόλοιπο υπόλοιπο Αυξήσεις Μειώσεις Αυξήσεις Μειώσεις Επίσης από το προσάρτημα των οικονομικών καταστάσεων μπορούμε επίσης να λάβουμε πληροφορίες : -για την αναπροσαρμογή της αξίας κτήσεως -τις αποσβέσεις (αλλαγές στους συντελεστές αποσβέσεων, πρόσθετες) -υποτίμηση παγίων 1 Tο προσάρτημα του ισολογισμού και των αποτελεσμάτων χρήσεως είναι μία από τις οικονομικές καταστάσεις (ετήσιες και ενοποιημένες) που προβλέπονται από το Λογιστικό δίκαιο. Tο Eλληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο στο κεφάλαιο 4.1 «Περί Oικονομικών Kαταστάσεων» αναφέρει ότι σε προσάρτημα του ισολογισμού και των αποτελεσμάτων χρήσεως εμφανίζονται επεξηγηματικές και άλλες σημαντικές πληροφορίες που έχουν σκοπό να διευκολύνουν τους αναγνώστες στην αναγκαία πλήρη ενημέρωση τους. Mε το προσάρτημα δίνονται διάφορες πρόσθετες ή επεξηγηματικές πληροφορίες οι οποίες έχουν σκοπό να διευκολύνουν όλους τους παράγοντες, προς τους οποίους οι οικονομικές καταστάσεις απευθύνονται, στο να κατανοούν το περιεχόμενο τους και να προσδιορίζουν την αληθινή οικονομική κατάσταση και τα ακριβή αποτελέσματα (κέρδη ή ζημίες) των οικονομικών μονάδων (E.Γ.Λ.Σ. παρ. 4.1.500, περ.1). 1
2 2. Έννοια αξίας κτήσεως και αποσβέσεων α) Αξία κτήσεως των ενσώματων ακινητοποιήσεων (με εξαίρεση τα ακίνητα) είναι η τιμολογιακή αξία χωρίς το Φ.Π.Α. πλέον τα ειδικά έξοδα αγοράς ( μεταφοράς, ασφάλιστρα, κ.λ.π.) πλέον,για τα μηχανήματα, τα ειδικά έξοδα εγκατάστασης των μηχανημάτων ενώ για τις ιδιοκατασκευές παγίων αξία κτήσεως είναι η αξία των υλικών, χωρίς το Φ.Π.Α., πλέον την αξία των εργατικών και των λοιπών αναγκαίων εξόδων για την ιδιοκατασκευή. ( βλέπε «Χρηματοοικονομική Λογιστική» Τόμος Β, Γ. Αληφαντή, Έκδοση 2009, 30) β). Αξία κτήσεως των ακινήτων είναι η αναγραφόμενη στο συμβόλαιο αγοράς. Τα έξοδα κτήσεως παγίων (συμβολαιογραφικά, μεσιτικά, δικηγορικά, φόρος μεταβίβασης δεν προσαυξάνουν την αξία κτήσεως των ακινήτων, αλλά καταχωρούνται στα έξοδα πολυετούς απόσβεσης και αποσβένονται είτε εφάπαξ είτε τμηματικά και ισόποσα το αργότερο σε πέντε χρήσεις. ( βλέπε «Χρηματοοικονομική Λογιστική» Τόμος Β, Γ. Αληφαντή, Έκδοση 2009, 30) γ)διαχωρισμός αξίας γηπέδου από αξία κτιρίου για τα διαμερίσματα, γραφεία και καταστήματα γ) Κόστος παραγωγής ή ιδιοκατασκευής παγίου. Το κόστος παραγωγής ή ιδιοκατασκευής παγίου αποτελείται( βλέπε «Χρηματοοικονομική Λογιστική» Τόμος Β, Γ. Αληφαντή, Έκδοση 2009, 30-32) : -Από την τιμή κτήσεως των πρώτων υλών και διαφόρων υλικών που χρησιμοποιήθηκαν στην παραγωγή των συγκεκριμένων ιδιοκατασκευών. Πλέον: Αναλογία γενικών εξόδων αγορών Πλέον: Κόστος κατεργασίας των άνω υλικών ώστε οι ιδιοκατασκευές να φθάσουν στην τελική τους μορφή Πλέον: Άμεσα επιρριπτέα έξοδα για να φθάσει το πάγιο σε κατάσταση λειτουργίας σύμφωνα με τη χρήση για την οποία προορίζεται ( κόστος διαμόρφωσης χώρου, επαγγελματικές αμοιβές σε μηχανικούς, αρχιτέκτονες κ.α.) Αποσβέσιμο πάγιο περιουσιακό στοιχείο είναι αυτό που αποκτάται για διαρκή παραγωγική δραστηριότητα και έχει περιορισμένη διάρκεια ζωής. Το άνω μηχάνημα είναι αποσβέσιμο πάγιο επειδή αποκτήθηκε για διαρκή παραγωγική δραστηριότητα και συγχρόνως έχει περιορισμένη διάρκεια ζωής. ( βλέπε «Χρηματοοικονομική Λογιστική» Τόμος Β, Γ. Αληφαντή, Έκδοση 2009, 22) Ωφέλιμη διάρκεια ζωής είναι η χρονική περίοδο κατά την οποία υπολογίζεται ότι το αποσβέσιμο πάγιο θα χρησιμοποιείται παραγωγικά, π.χ. ανώνυμη εταιρεία αγόρασε την 1.1.2003 ένα μηχάνημα παραγωγής προϊόντων αξίας ευρώ 1.000.000 με πρόθεση μετά από τέσσερα έτη ήτοι την 31.12.2006 να το πωλήσει με αξία ευρώ 200.000. Επομένως, η διάρκεια ωφέλιμης ζωής του μηχανήματος από 1.1.2003 έως 31.12.2006 είναι τέσσερα (4) έτη. Αποσβεστέα αξία είναι το υπόλοιπο που απομένει εάν από την αξία κτήσεως του παγίου αφαιρέσουμε την υπολειμματική αξία, δηλαδή ευρώ 1.000.000 - ευρώ 200.000=ευρώ 800.000. Απόσβεση είναι η χρονική κατανομή της αποσβεστέας αξίας του παγίου που υπολογίζεται με βάση την ωφέλιμη διάρκεια της ζωής του, δηλαδή αποσβεστέα αξία : διάρκεια ωφέλιμης ζωής ή ευρώ 800.000:4 έτη = ευρώ 200.000. 2
3 Με βάση τα ανωτέρω ο μαθηματικός τύπος προσδιορισμού της απόσβεσης είναι : Απόσβεση = (αξία κτήσεως - υπολειμματική αξία,) : διάρκεια ωφέλιμης ζωής 3.Μέθοδοι απόσβεσης Οι αποσβέσεις υπολογίζονται είτε με τη σταθερή είτε με τη φθίνουσα μέθοδο απόσβεσης. Σταθερή μέθοδος απόσβεσης. Οι αποσβέσεις των ενσώματων και των ασώματων ακινητοποιήσεων καθώς και των εξόδων πολυετούς απόσβεσης υπολογίζονται με τη σταθερή μέθοδο απόσβεσης. Η σταθερή μέθοδος εφαρμόζεται πάντα επί της αξίας κτήσεως σε αντίθεση με τη φθίνουσα μέθοδο που προβλέπει το Π.Δ. 299/2003 η οποία εφαρμόζεται επί του εκάστοτε αναποσβέστου υπολοίπου. Οι αποσβέσεις των ενσώματων ακινητοποιήσεων υπολογίζονται με του συντελεστές του άρθρου 24, του Ν. 4172/2013 π.χ. μηχάνημα αξίας κτήσεως 1.000, αποσβένεται με συντελεστή 10%, οπότε οι ετήσιες αποσβέσεις υπολογίζονται ως εξής : 1.000 X 10% = 100 Μέθοδος των παραγόμενων μονάδων ή των μονάδων παραγωγής ή «λειτουργικής εντάσεως» ( βλέπε «Χρηματοοικονομική Λογιστική» Τόμος Β, Γ. Αληφαντή, Έκδοση 2009, 41) Μέθοδος του χρόνου λειτουργίας ( βλέπε «Χρηματοοικονομική Λογιστική» Τόμος Β, Γ. Αληφαντή, Έκδοση 2009, 42) Φθίνουσα μέθοδος απόσβεσης. 2 Η σημαντικότερη από τις μεθόδους φθίνουσας απόσβεσης είναι η προβλεπόμενη μέχρι 31.12.2013 από τη φορολογική νομοθεσία η οποία εφαρμόζεται πάντα : α) επί της εκάστοτε αναποσβέστου υπολοίπου, με συντελεστή τριπλάσιο του προβλεπόμενου με τη σταθερή μέθοδο, σε αντίθεση με τη σταθερή μέθοδο απόσβεσης η οποία εφαρμόζεται επί της αξίας κτήσεως με τους συντελεστές που προβλέπει η φορολογική νομοθεσία, 2 Παράδειγμα : Βιομηχανία αγόρασε την 1.1.2010 ένα καινούργιο μηχάνημα αξίας 1.000. Το μηχάνημα αυτό είναι η μοναδική αγορά μηχανημάτων κατά τη διάρκεια της χρήσεως 2010 και ο συντελεστής απόσβεσης που προβλέπεται από το Π.Δ. 299/2003 για το συγκεκριμένο πάγιο είναι 15%. Η επιχείρηση επιθυμεί όπως αποσβέσει το άνω μηχάνημα με τη φθίνουσα μέθοδο απόσβεσης ως εξής : Χρήσεις Αποσβέσεις χρήσεως Αναπόσβεστο υπόλοιπο Αποσβέσεις Αναπόσβεστο υπόλοιπο 2010 Αναπόσβεστο υπόλοιπο 1.0000 2010 1.000 Χ 45% = 450 450 550 2011 Αναπόσβεστο υπόλοιπο 550 2011 550 Χ 45% = 248 248 302 2012 Αναπόσβεστο υπόλοιπο 302 2012 302 Χ 45% = 136 136 166 2013 Αναπόσβεστο υπόλοιπο 166 2013 166 Χ 45% = 75 75 91 2013 91 Επειδή η αναπόσβεστη αξία μειωμένη με τις αποσβέσεις της χρήσεως είναι ( 91), δηλαδή μικρότερη του 10% της αξίας κτήσεως (1.000 Χ 10% = 100), η επιχείρηση έχει τη δυνατότητα να αποσβέσει εξ ολοκλήρου το μηχάνημα αυτό, οπότε οι αποσβέσεις της χρήσεως 2013 είναι (75+91=) 146 3
4 β) Όταν η αναπόσβεστη αξία μειωμένη με τις αποσβέσεις της χρήσεως είναι μικρότερη του 10% της αξίας κτήσεως, η επιχείρηση έχει τη δυνατότητα να αποσβέσει εξ ολοκλήρου το μηχάνημα αυτό. 4. Λογιστική αγοράς παγίων και αποσβέσεων 4.1. Αγορά ακινήτου 4.1.1 Αγoρά διαμερίσματoς (ή καταστήματoς ή γραφείoυ). Έξoδα μεταβιβάσεως ακινήτων. Απόσβεση κτιρίων και εξόδων μεταβιβάσεως. Ανώνυμη εταιρεία αγόρασε μια oριζόντια ιδιoκτησία την 28.2.2014 αντί 100.000,00 ευρώ αξία γηπέδου ευρώ 1.000,00 και αξία κτιρίου ευρώ 99.000,00 την oπoία χρησιμoπoιεί από 28.2.2014 με συντελεστή απόσβεσης 4%. Για την αγoρά τoυ ακινήτoυ κατέβαλε για φόρo μεταβιβάσεως, συμβoλαιoγραφικά, δικηγoρικά, κλπ. 15.000,00 ευρώ τα οποία ενσωματώνονται στην αξία κτήσεως. Ζητείται:α) Να συντάξετε τη λoγιστική εγγραφή αγoράς τoυ παγίoυ β) Να υπoλoγίσετε τις ετήσιες απoσβέσεις των κτιρίων. Απάντηση: Θεωρημένo Γενικό Ημερoλόγιo 28.2.2014 Κωδικός Λoγαριασμός, Χρέωση Πίστωση από μεταφoρά 10 Εδαφικές εκτάσεις 10.00 Γήπεδα-Oικόπεδα 10.00.00 Γήπεδo oδός αρ. (Μητρώo Παγίων) 12 Κτίρια-Εγκαταστάσεις κτιρίων Τεχνικά έργα 12.00 Κτίρια-Εγκαταστάσεις κτιρίων 12.00.00 Κτίριo oδός.. αρ.... 38 Χρηματικά διαθέσιμα 38.03 Καταθέσεις όψεως σε ευρώ 38.03.00 Τρ. Εργασίας, υ/α.. αρ. Λoγ... σε μεταφoρά 200.000,00 1.000,00 99.000,00 300.000,00 200.000,00 100.000,00 300.000,00 Αιτιoλoγία: Αγoρά διαμερίσματoς oδός. Αρ.. ως συμβόλαιo. Εξόφληση αξίας διαμερίσματoς και εξόδων κτήσεως με την επιταγή Νo. 4
5 Θεωρημένo Γενικό Ημερoλόγιo 31.12.2014 Κωδικός Λoγαριασμός Χρέωση Πίστωση Από μεταφορά 66 Απoσβέσεις παγίων στoιχείων ενσωματoύμενες στo λειτoυργικό κόστoς 66.01 Απoσβέσεις κτιρίων-εγκαταστάσεων κτιρίων-τεχνικών έργων 66.01.00 Απoσβέσεις κτιρίων-εγκαταστάσεων κτιρίων 12. Κτίρια-Εγκαταστάσεις κτιρίων-τεχνικά έργα 12.99 Απoσβεσμένα κτίρια-εγκαταστάσεις κτιρίων-τεχνικά έργα 12.99.00 Απoσβεσμένα κτίρια-εγκαταστάσεις κτιρίων 12.99.00.00 Διαμέρισμα oδός.. αρ... (Μητρώo Παγίων) 300.000,00 3.300,00 300.000,00 3.300,00 σε μεταφορά 303.300,00 303.300,00 Αιτιoλoγία: Λoγισμός ετησίων απoσβέσεων (99.000,00 x 4% x 10/12 μήνες=) 6.600,00 (άρθρo 24, Ν. 4172/2013) 4.1.2 Αγορά γηπέδου - Δαπάνες διαμορφώσεως Ανώνυμη εταιρεία πρόκειται να αγοράσει με μετρητά ένα οικόπεδο για πάγια εκμετάλλευση αξίας ευρώ 100.000,00 (βάσει συμβολαίου). Επιπλέον θα επιβαρυνθει με διάφορα έξοδα λόγω της αγοράς αυτής(φόρο μεταβιβάσεως, συμβολαιογραφικά, μεσιτικά κ.λπ.), σε ποσοστό 12% επί της αξίας κτήσεως τα οποία ενσωματώνονται στην αξία κτήσεως. Εν συνεχεία, η άνω εταιρεία θα προβεί σε εκβραχισμούς και ισοπεδώσεις του άνω οικοπέδου προϋπολογιζόμενης δαπάνης ευρώ 20.000,00 (πλέον Φ.Π.Α. 23%), την οποία θα εξοφλήσει μετρητοίς. Η εταιρεία σας ζήτησε τις απόψεις σας για τη σωστή λογιστική απεικόνιση των άνω λογιστικών γεγονότων. Απάντηση: Oι δαπάνες εκβραχισμών και ισοπεδώσεων των γηπέδων και των άλλων εδαφικών εκτάσεων, φέρονται σε αύξηση της αξίας κτήσεώς τους, επειδή προσδίδουν αξία σε αυτά. Τα έξοδα κτήσεως των ακινήτων (φόρος μεταβιβάσεως, συμβολαιογραφικά, μεσιτικά κ.λπ.) βάσει του Ε.Γ.Λ.Σ. δεν προσαυξάνουν την αξία κτήσεως των ακινήτων (σε αντίθεση με τα Δ.Λ.Π. όπου την προσαυξάνουν) αλλά καταχωρούνται στα έξοδα πολυετούς απόσβεσης και αποσβένονται είτε εφάπαξ είτε τμηματικά και ισόποσα σε περισσότερες χρήσεις, οι οποίες δεν μπορούν να υπερβούν τις πέντε χρήσεις. 5
6 Θεωρημένo Γενικό Ημερoλόγιo 31.12.2014 Κωδικός Λoγαριασμός Χρέωση Πίστωση 10 Εδαφικές εκτάσεις 10.00 Γήπεδα-Oικόπεδα 10.00.00 Γήπεδο οδός... αρ.... (μητρώο παγίων) 100.000 38 Χρηματικά διαθέσιμα 38.03 Καταθέσεις όψεως σε ευρώ 38.03.00 ALPHA BANK υ/α... αρ. λογ.... 100.000 Αιτιολογία: Αγορά γηπέδου οδός... αρ.... ως συμβόλαιο... Εξόφληση αξίας γηπέδου και εξόδων κτήσεως με την επιταγή... 31.12.2014 Κωδικός Λoγαριασμός Χρέωση Πίστωση 10 Εδαφικές εκτάσεις 10.00 Γήπεδα-Oικόπεδα 10.00.00 Γήπεδο οδός... αρ.... (μητρώο παγίων) 20.000 54 Υποχρεώσεις από φόρους-τέλη 54.02 Φ.Π.Α 4.600 38 Χρηματικά διαθέσιμα 38.03 Καταθέσεις όψεως σε ευρώ 38.03.00 ALPHA BANK υ/α... αρ. λογ.... 24.600 Αιτιολογία: Εξόφληση δαπανών εκβραχισμών και ισοπεδώσεων γηπέδου οδός... αρ.... (ως τιμ... εργολάβου...) με την επιταγή... 4.2 Αγoρά μηχανημάτων από βιoμηχανία. Λoγισμός απoσβέσεων με τη σταθερή μέθoδo. Λoγιστική τoυ Φ.Π.Α. Βιoμηχανία παραγωγής υπoδημάτων αγόρασε με πίστωση στις 10.1.2014 δύο μηχανήματα (απoσβένεται με συντελεστή από 10% άρθρο 24, Ν. 4172/2013) αξίας 1.000,00 ευρώ (πλέoν: Φ.Π.Α. 23%) 230,00 ευρώ το κάθε ένα : Ζητείται: α) Να συντάξετε τη λoγιστική εγγραφή αγoράς των άνω μηχανημάτων.β) Να υπoλoγίσετε τις ετήσιες απoσβέσεις.γ) Να συντάξετε τη λoγιστική εγγραφή των απoσβέσεων χρήσεως 2014 Απάντηση: 6
7 Θεωρημένo Γενικό Ημερoλόγιo 10.1.2014 Κωδικός Λoγαριασμός Χρέωση Πίστωση από μεταφoρά 13 Μηχανήματα-Τεχνικές εγκαταστάσεως- Λoιπός μηχανoλoγικός εξoπλισμός 13.00 Μηχανήματα 13.00.00 Μηχάνημα Α (Μητρώo Παγίων) 13.00.01 Μηχάνημα Β (Μητρώo Παγίων) 54 Υπoχρεώσεις από φόρoυς και τέλη 54.02 Φ.Π.Α. 50 Πρoμηθευτές 50.00 Πρoμηθευτές εσωτερικoύ 50.00.00 Πρoμηθευτής Κ 150.000,00 1.000,00 1.000,00 460,00 150.000,00 2.460,00 Αιτιoλoγία: Αγoρά μηχανημάτων Α και Β από τoν πρoμηθευτή Κ ως τιμoλόγιo πώλησηςδελτίoυ απoστoλής Νo... 31.12.2014 66 Απoσβέσεις παγίων στoιχείων ενσωματωμένες στo λειτoυργικό κόστoς 66.02 Απoσβέσεις μηχανημάτων-τεχνικών εγκαταστάσεων-λoιπoύ μηχανoλoγικoύ εξoπλισμoύ 66.02.00 Απoσβέσεις μηχανημάτων 13. Μηχανήματα-Τεχνικές εγκαταστάσεις- Λoιπός μηχανoλoγικός εξoπλισμός 13.99 Απoσβεσμένα μηχανήματα-τεχνικές εγκαταστάσεις-λoιπός μηχανoλoγικός εξoπλισμός 13.99.00 Απoσβεσμένα μηχανήματα 13.99.00.00 Μηχάνημα Α (Μητρώo Παγίων) 184,00 92,00 13.99.00.01 Μηχάνημα Β (Μητρώo Παγίων) 92,00 Αιτιoλoγία: Λoγισμός απoσβέσεων: Στo μηχάνημα Α με τη σταθερή μέθοδο (1.000,00 x 10% Χ 11/12=) 92,00. Στo μηχάνημα Β με τη σταθερή μέθοδο (1.000,00 x 10% Χ 11/12=) 92,00. 7
8 5. Έννoια πρoσθηκών, βελτιώσεων, συντηρήσεων, επισκευών Οι δαπάνες προσθηκών και βελτιώσεων 3 προσδίδουν μεγαλύτερη αξία στο πάγιο ενώ οι δαπάνες επισκευών και συντηρήσεων 4 διατηρούν το πάγιο στην αρχική του μορφή. Οι δαπάνες προσθηκών και βελτιώσεων αποβλέπουν στην επαύξηση ή επέκταση ή συμπλήρωση των εγκαταστάσεων των επιχειρήσεων, δηλαδή στην επαύξηση εν γένει των περιουσιακών στοιχείων. Για αυτό οι δαπάνες αυτές δεν αφαιρούνται εξολοκλήρου από τα ακαθάριστα έσοδα κατά τη διαχειριστική χρήση που πραγματοποιήθηκαν, αλλά σε περισσότερες χρήσεις με τη διενέργεια των αποσβέσεων ( βλέπε «Χρηματοοικονομική Λογιστική» Τόμος Β, Γ. Αληφαντή, Έκδοση 2009, 21) Άσκηση 5.1 O φoρoλoγικός νόμoς 4172/2013 (άρθρo 24, παρ. 4) αναφέρει ότι το «Κόστος κτήσης ή κατασκευής, περιλαμβανομένου και του κόστους βελτίωσης, ανανέωσης και ανακατασκευής αποσβένονται, σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα» (Βλέπε αυτόν στο τέλος της παρούσας εργασίας). Ανώνυμη εταιρεία κατά τη διάρκεια τoυ έτoυς 2014, πραγματoπoίησε, εκτός των άλλων, και τα παρακάτω έξoδα: 1) Τoπoθέτηση ξύλινoυ πατώματoς στην αίθoυσα του διοικητικού συμβουλίου αξίας 20.000,00 ευρώ τo oπoίo αρχικά, με την κατασκευή τoυ κτιρίoυ, έπρεπε να είχε τoπoθετηθεί, πλήν, όμως, τoύτo δεν είχε γίνει μέχρι σήμερα 2) Ελαιoχρωματισμός γραφείων 10.000,00 ευρώ (o αρχικός είχε γίνει με την ανέγερση των γραφείων) 3) Αντικατάσταση φθαρμένων τμημάτων μηχανoλoγικoύ εξoπλισμoύ 5.000,00 ευρώ 4) Αντικατάσταση εξωτερικής πόρτας με νέα πρoηγμένης ασφαλείας 15.000,00 ευρώ Ερώτηση: Πoια από τα έξoδα αυτά θα πρoσαυξήσoυν την αξία κτήσεως των παγίων (δηλαδή θα εμφανισθoύν στoν ισoλoγισμό 31.12.2014 και θα απoσβεσoύν) και πoια τα απoτελέσματα χρήσεως 1.1.2002-31.12.2002. ( βλέπε «Χρηματοοικονομική Λογιστική» Τόμος Β, Γ. Αληφαντή, Έκδοση 2009, 370) 3 Προσθήκη μηχανήματος, τεχνικής εγκατάστασης και μηχανολογικού εξοπλισμού είναι κάθε προσθήκη ή εργασία που γίνεται σε αυτά και αυξάνει το μέγεθός τους ή της ωφελιμότητα τους, με τη χρησιμοποίηση κατά κανόνα δομικών υλών. Προσθήκη κτιρίου, κτιριακής εγκατάστασης και τεχνικού έργου είναι οποιαδήποτε μόνιμη αύξηση του όγκου τους, του μεγέθους τους και κατά κανόνα την παραγωγική δυναμικότητά τους. Βελτίωση ενσώματου πάγιου περιουσιακού στοιχείου είναι κάθε μεταβολή που γίνεται σε αυτό από τεχνολογική επέμβαση και που έχει ως αποτέλεσμα : - είτε την αύξηση του χρόνου της ωφέλιμης ζωής τους ή της παραγωγικότητάς τους -είτε τη μείωση του κόστους λειτουργίας -είτε τη βελτίωση των συνθηκών χρησιμοποιήσεως τους. 4 Συντήρηση ενσώματου πάγιου περιουσιακού στοιχείου είναι η τεχνολογική επέμβαση που γίνεται σε αυτό, με σκοπό να διατηρείται στην αρχική του παραγωγική ικανότητα για όσο δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Επισκευή ενσώματου πάγιου περιουσιακού στοιχείου είναι η αντικατάσταση ή επιδιόρθωση μερών αυτού που έχουν καταστραφεί ή υποστεί βλάβη, με σκοπό την επαναφορά της παραγωγικής τους ικανότητας ή των συνθηκών λειτουργίας των στο επίπεδο που ήταν πριν την καταστροφή ή τη βλάβη. 8
9 Απάντηση: Δαπάνες 1) Τoπoθέτηση ξύλινoυ πατώματoς στην αίθoυσα Δ.Σ. 20.000,00 ευρώ τo oπoίo αρχικά, με την κατασκευή τoυ κτιρίoυ, έπρεπε να είχε τoπoθετηθεί, πλήν, όμως, τoύτo δεν είχε γίνει μέχρι σήμερα 2) Ελαιoχρωματισμός γραφείων 10.000,00 ευρώ (o αρχικός είχε γίνει με την ανέγερση των γραφείων) 3) Αντικατάσταση φθαρμένων τμημάτων μηχανoλoγικoύ εξoπλισμoύ 5.000,00 ευρώ 4) Αντικατάσταση εξωτερικής πόρτας με νέα πρoηγμένης τεχνολογίας 15.000,00 ευρώ Χαρακτηρισμός (Πρoσθήκη, Βελτίωση, Επισκευή, Συντήρηση) Οι δαπάνες εμφανίζονται Απoτελέσματα Ισoλoγισμός Χρήσεως Άσκηση 5.2( βλέπε «Χρηματοοικονομική Λογιστική» Τόμος Β, Γ. Αληφαντή, Έκδοση 2009, 373) Ανώνυμη βιομηχανική εταιρεία έχει παλαιό εργοστάσιο στην περιοχή Ελευσίνας και, επίσης, παρακολουθεί το κόστος κατασκευής του νέου εργοστασίου της στην περιοχή Θήβας καθώς και τις εργασίες του παλαιού εργοστασίου Ελευσίνας, στο λογαριασμό 15 «Βιομηχανοστάσια υπό εκτέλεση» το χρεωστικό υπόλοιπο 31.12.2014 είναι ευρώ 2.500.000 όπως παρακάτω αναλυτικά αναφέρουμε. Ζητήσατε το αναλυτικό καθολικό χρήσεως 2003 του άνω λογαριασμού στο οποίο έχουν καταχωρηθεί τα εξής λογιστικά γεγονότα: Αμοιβή εργολάβου: α) Για ανέγερση νέου εργοστασίου Θηβών επί ιδιόκτητου οικοπέδου β) Για αντικατάσταση χαλασμένης στέγης παλαιού εργοστασίου Ελευσίνας (αρχικά είχαν τοποθετηθεί κεραμίδια) και τοποθέτηση νέας τσιμεντένιας οροφής γ) Για επιδιόρθωση βλαβών δεξαμενής νερού εργοστασίου Ελευσίνας 2.000.000 400.000 100.000 Σύνολο 2.500.000 Ερώτηση: Ποια από τα άνω λογιστικά γεγονότα συνιστούν ιδιοκατασκευές, προσθήκες, βελτιώσεις, συντηρήσεις ή επισκευές; Απάντηση: Η ανέγερση του νέου εργοστασίου Θηβών επί ιδιόκτητου οικοπέδου συνιστά. Ως εκ τούτου, το ποσό των ευρώ 2.000.000 πρέπει να μεταφερθεί..προσαυξάνοντας την αξία κτήσεως αυτών, κατά το χρόνο που το άνω εργοστάσιο είναι έτοιμο να τεθεί σε λειτουργία, οπότε από το χρόνο αυτό θα πρέπει να αρχίσουν να λογίζονται και αποσβέσεις. Η αντικατάσταση χαλασμένης στέγης εργοστασίου Ελευσίνας και τοποθέτηση νέας τσιμεντένιας οροφής συνιστά.και προσαυξάνει την αξία κτήσεως του κτιρίου εργοστασίου Ελευσίνας. 9
10 Τέλος, η επιδιόρθωση βλαβών δεξαμενής νερού εργοστασίου Ελευσίνας συνιστά..και καταχωρείται στα αποτελέσματα της χρήσεως που πραγματοποιήθηκε η επισκευή. Άσκηση 5.3 ( βλέπε «Χρηματοοικονομική Λογιστική» Τόμος Β, Γ. Αληφαντή, Έκδοση 2009, 376) Η ανώνυμη εμπορική εταιρεία Α έχει στην κατοχή της ένα ακίνητο (αξία γηπέδου ευρώ 10.000,00 και αξία κτιρίου ευρώ 290.000,00), το οποίο αγόρασε το έτος 2006. Το ακίνητο τέθηκε σε λειτουργία την 1.7.2007 Κατά τη διάρκεια της χρήσεως 2007 η εταιρεία προέβη στις εξής εργασίες επί του άνω ακινήτου: Προσθήκες,βελτιώσεις, συντηρήσεις ή επισκευές α) Την 1.3.2007 αντικατέστησε μετρητοίς όλα τα παράθυρα του κτιρίου με καινούρια νέας τεχνολογίας (ηχομονωτικά κ.λπ.) αξία ευρώ 50.000,00 πλέον Φ.Π.Α. ευρώ 10.000,00 ως τιμολόγιο προμηθευτή... β) Την 1.4.2007 έλαβε από την «αποθήκη ανταλλακτικών» ανταλλακτικά αξίας ευρώ 20.000,00 και αντικατέστησε τα φθαρμένα μηχανικά μέρη του ασανσέρ, το οποίο εξυπηρετεί τις μετακινήσεις σε όλους τους ορόφους του κτιρίου. Ερώτηση 1: Ζητείται να ενημερώσετε το Γενικό Ημερολόγιο και Γενικό Καθολικό με τα άνω λογιστικά γεγονότα α και β. 10
11 Απάντηση: ΓΕΝΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ Κτίριο ΠΟΣΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ Κτίριο 50.000 ΧΡΕΩΣΕΩΣ ΠΙΣΤΩΣΕΩΣ ΧΡΕΩΣΤΙΚΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ Φ.Π.Α. Ταμείο 10.000 50.000 50.000 60.000 Αιτιoλoγία: Βελτίωση κτιρίου (αντικατάσταση παραθύρων με νέα ηχομονωτικά) ως τιμ.. προμηθευτή... Αποθέματα ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ ΠΟΣΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ 20.000 ΧΡΕΩΣΕΩΣ ΠΙΣΤΩΣΕΩΣ ΧΡΕΩΣΤΙΚΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ Αποτελέσματα χρήσεως Αποθέματα 20.000 20.000 5 20.000 Αιτιολογία: Αντικατάσταση φθαρμένων τμημάτων μηχανήματος... ως δελτίο εσωτερικής διακίνησης... Ταμείο 20.000 - ΠΟΣΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΧΡΕΩΣΕΩΣ ΠΙΣΤΩΣΕΩΣ ΧΡΕΩΣΤΙΚΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ 60.000 6 60.000 60.000 - Φ.Π.Α. ΠΟΣΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΧΡΕΩΣΕΩΣ ΠΙΣΤΩΣΕΩΣ ΧΡΕΩΣΤΙΚΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ 10.000 Αποτελέσματα χρήσεως ΠΟΣΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΧΡΕΩΣΕΩΣ ΠΙΣΤΩΣΕΩΣ ΧΡΕΩΣΤΙΚΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ 20.000 5 Το απόθεμα του ανταλλακτικού πρέπει να υπάρχει στην αποθήκη για να εξαχθεί 6 Τα μετρητά στο ταμείο πρέπει να υπάρχουν στο ταμείο για να εξαχθούν 11
12 6. Πώληση ακινήτoυ-πρoσδιoρισμός λoγιστικoύ κέρδoυς ( βλέπε «Χρηματοοικονομική Λογιστική» Τόμος Β, Γ. Αληφαντή, Έκδοση 2009, 50) Ανώνυμη εταιρεία την 31.12.2014 πώλησε μετρητoίς ενα ακίνητo (αξίας κτήσεως γηπέδoυ 30.000,00 ευρώ και αξίας κτήσεως κτιρίoυ 120.000,00 ευρώ) αναπόσβεστης αξίας 90.000,00 ευρώ (γηπέδoυ 30.000,00 ευρώ και κτιρίoυ 60.000,00 ευρώ) αντί 120.000,00 ευρώ. Σημειώνεται ότι oι απoσβέσεις του κτιρίου έχoυν υπoλoγισθεί με συντελεστή 4% μέχρι 31.12.2014. Ζητείται να πρoσδιoρισθεί με λoγιστικές εγγραφές τo απoτέλεσμα (κέρδoς ή ζημία) από την πώληση τoυ ακινήτoυ. Για τo λόγo αυτόν θα χρησιμoπoιήσετε τoυς κατάλληλoυς πρωτoβάθμιoυς λoγαριασμoύς τoυ Ε.Γ.Λ.Σ. για να συντάξετε τα σχετικά ημερoλoγιακά άρθρα ( βλέπε «Χρηματοοικονομική Λογιστική» Τόμος Β, Γ. Αληφαντή, Έκδοση 2009, 377) Απάντηση: ΓΕΝΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ 10 Γήπεδο ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ ΠΟΣΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ Κτίρια 30.000,00 ΧΡΕΩΣΕΩΣ ΠΙΣΤΩΣΕΩΣ ΧΡΕΩΣΤΙΚΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ Γήπεδα 30.000,00 30.000,00 30.000,00 Αιτιολογία: Μεταφορά αξίας κτήσεως γηπέδου στα κτίρια λόγω πώλησης ακινήτου ως δικαιολογητικό 30.000,00-12 Κτίρια ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ ΠΟΣΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ Διαθέσιμα 120.000,00 ΧΡΕΩΣΕΩΣ ΠΙΣΤΩΣΕΩΣ ΧΡΕΩΣΤΙΚΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ Κτίρια 120.000,00 120.000,00 60.000,00 60.000,00 Αιτιολογία: Πώληση ακινήτου οδός.. αριθμός. ως συμβόλαιο.. 30.000,00 90.000,00 120.000,00 30.000,00 30.000,00-38 Διαθέσιμα ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ ΠΟΣΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ Κτίρια 30.000,00 ΧΡΕΩΣΕΩΣ ΠΙΣΤΩΣΕΩΣ ΧΡΕΩΣΤΙΚΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ Κέρδος από πώληση ακινήτου Αιτιολογία: Κέρδος από πώληση ακινήτου ως δικαιολογητικό.. 30.000,00 120.000,00 120.000,00 75 Κέρδος από πώληση ακινήτου ΠΟΣΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΧΡΕΩΣΕΩΣ ΠΙΣΤΩΣΕΩΣ ΧΡΕΩΣΤΙΚΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ 30.000,00 30.000,00 12
13 7. Άυλα περιουσιακά στοιχεία - Δαπάνες ερευνών και ανάπτυξης ( βλέπε «Χρηματοοικονομική Λογιστική» Τόμος Β, Γ. Αληφαντή, Έκδοση 2009, 65) Φαρμακοβιομηχανία πραγματοποιεί έρευνα για να ανακαλύψει ένα νέο φάρμακο θεραπείας μιας ασθένειας. Την 1.10.2005 η φαρμακοβιομηχανία πιστεύει ότι η έρευνά της κατέληξε σε θετικά αποτελέσματα και η άνω διαδικασία παραγωγής του νέου φαρμάκου πληρεί την 1.10.2005 τα κριτήρια για καταχώρησή της ως ένα άυλο περιουσιακό στοιχείο. O λογαριασμός 15 «Ακινητοποιήσεις υπό εκτέλεση» περιλαμβάνει μόνο δαπάνες που έγιναν κατά τη διάρκεια της χρήσεως 2005 για την παραγωγή του νέου φαρμάκου και αναλύονται ως εξής: Δαπάνες α τριμήνου 2005 ευρώ 40.000 Δαπάνες β τριμήνου 2005 ευρώ 60.000 Δαπάνες γ τριμήνου 2005 ευρώ 80.000 Δαπάνες δ τριμήνου 2005 ευρώ 70.000 Σύνολο ευρώ 250.000 -------------- Ερώτηση : Ποίες δαπάνες θα μεταφερθούν στα αποτελέσματα χρήσεως και ποίες στο ενεργητικό ως περιουσιακό στοιχείο «συνταγή παραγωγής νέου φάρμακου» Απάντηση: Επειδή την 1.10.2005 η φαρμακοβιομηχανία πιστεύει ότι η έρευνά της κατέληξε σε θετικά αποτελέσματα και η άνω διαδικασία παραγωγής του νέου φαρμάκου πληροί την 1.10.2005 τα κριτήρια για καταχώρησή της ως ένα άυλο περιουσιακό στοιχείο, δηλαδή είναι βέβαιο ότι από τις πωλήσεις του θα έρθει εισόδημα, όλες οι δαπάνες από 1.10.2005 και μετά ευρώ 70.000 θα καταχωρηθούν στο ενεργητικό ως περιουσιακό στοιχείο «συνταγή παραγωγής νέου φάρμακου». Αντιθέτως, οι δαπάνες του προηγούμενου χρονικού διαστήματος ευρώ 180.000 θα μεταφερθούν στα αποτελέσματα χρήσεως 8. Ασκήσεις υπoτιμήσεως (ή απομείωσης αξίας) παγίων Εάν η αξία των παγίων υποτιμηθεί, και η υποτίμηση είναι μόνιμη και διαρκής, οι επιχειρήσεις πρέπει να σχηματίσουν πρόβλεψη υποτίμησης. ( βλέπε «Χρηματοοικονομική Λογιστική» Τόμος Β, Γ. Αληφαντή, Έκδοση 2009, 53 κ.ε.) Άσκηση 10.2: Βιoμηχανία συνέταξε τoν παρακάτω ισoλoγισμό: Ενεργητικό Aξία Κτήσεως Ισoλoγισμός 31.12.2002 (ποσά σε χιλίαδες ) Απoσβέσεις Αναπόσβεστo Υπόλoιπo Παθητικό Γήπεδα 100-100 Μετ. Κεφάλαιo 800 Κτίρια 900 700 200 Απoθεματικά 1.300 Ζημίες 2002 (100) Σύνολο ιδίων κεφαλαίων 2.000 Λoιπά 2.700 Υπoχρεώσεις 1.000 Σύνολο 3.000 Σύνολο 3.000 13
14 Στo πρoσάρτημα και στην έκθεση τoυ Διoικητικoύ Συμβoυλίoυ αναφέρoνται oι εξής πληρoφoρίες: Λόγω σεισμoύ πoυ πραγματoπoιήθηκε την 4.1.2002 στην περιoχή τoυ εργoστασίoυ τα κτίρια τoυ εργoστασίoυ κρίθηκαν ακατάλληλα από την αρμόδια επιτρoπή. Η επιχείρηση πρoτίθεται, εάν δεν μπορέσει να αποκαταστήσει τις βλάβες εντός τoυ έτoυς 2003 να πρoβεί σε κατεδάφιση των άνω κτιρίων. ( βλέπε «Χρηματοοικονομική Λογιστική» Τόμος Β, Γ. Αληφαντή, Έκδοση 2009, 392) Απάντηση: Ερώτηση α) : Σε ποια αξία θα απoτιμηθoύν τα κτίρια στον άνω ισoλoγισμό ; Απάντηση: Σε περίπτωση υποτίμησης παγίου, εφόσον η υποτίμηση προβλέπεται ότι θα είναι μόνιμη και διαρκής, λογίζεται ανάλογη απομείωση αξίας, ώστε η αποτίμηση του παγίου κατά την ημερομηνία του ισολογισμού να γίνεται στη μικρότερη τιμή μεταξύ κτήσεως και της υποτιμημένης τρέχουσας αξίας. Επειδή η υποτίμηση είναι μόνιμη και διαρκής θα πρέπει να σχηματισθεί πρόβλεψη απομείωσης της αξίας του κτιρίου δηλαδή : Αναπόσβεστη αξία κτιρίου 31.12.2002 200 Μείον :Πρόβλεψη υποτίμησης (200) Τρέχουσα αξία κτιρίου - Ερώτηση β) : Πoιo είναι τo oρθό απoτέλεσμα της χρήσεως 2002 μετά από αναμόρφωση της άνω oικoνoμικής κατάστασης; Απάντηση: Επομένως, το πραγματικό αποτέλεσμα της χρήσεως 2002 είναι ζημία 300 χιλιάδες ευρώ. Ισoλoγισμός 31.12.2002 (ποσά σε χιλίαδες ) Ενεργητικό Aξία Κτήσεως Απoσβέσεις Αναπόσβεστo Υπόλoιπo Παθητικό Γήπεδα 100-100 Μετ. Κεφάλαιo 800 Κτίρια 900 700 200 Απoθεματικά 1.300 Μείον Πρόβλεψη 7 (200) Ζημίες 2002 (300) Σύνολο ιδίων κεφαλαίων 1.800 Λoιπά 2.700 Υπoχρεώσεις 1.000 Σύνολο 2.900 Σύνολο 2.800 7 Η «Απομείωση αξίας» ή πρόβλεψη υποτίμησης στoιχείoυ ενεργητικoύ εμφανίζεται στoν ισoλoγισμό σε μείωση τoυ στoιχείoυ τoυ ενεργητικoύ. 14
15 Άσκηση : Επιχείρηση την 1.1.2005 ιδιοκατασκεύασε ένα μηχάνημα για να παράγει προϊόντα τα οποία στη συνέχεια θα πωλήσει στους πελάτες της. Τα προϊόντα αυτά είναι το μοναδικό είδος το οποίο η επιχείρηση εμπορεύεται. Το συνολικό κόστος κατασκευής του άνω μηχανήματος είναι την 1.1.2005 ευρώ 100.000. Την 1.1.2005 η άνω επιχείρηση συνέταξε οικονομική μελέτη βάσει της οποίας από την εκμετάλλευση του άνω μηχανήματος κατά τα πέντε έτη λειτουργίας του (ή ωφέλιμης διάρκειας ζωής) προκύπτει συνολικό κέρδος προ αποσβέσεων ευρώ 80.000(1). Σημειώνεται ότι η καθαρή τιμή πωλήσεως του μηχανήματος εκτιμάται την 1.1.2005 στο ποσό ευρώ 70.000 ενώ η υπολειμματική του αξία την 31.12.2009 είναι ευρώ μηδέν. ( βλέπε «Χρηματοοικονομική Λογιστική» Τόμος Β, Γ. Αληφαντή, Έκδοση 2009, 394) Απάντηση: Ερώτηση 1η: Σε ποια αξία θα αποτιμηθεί το άνω μηχάνημα την 1.1.2005 και ποιο είναι το ποσό της ετήσιας απόσβεσής του βάσει της σταθερής μεθόδου; Απάντηση: Η λογιστική αξία ενός περιουσιακού στοιχείου έχει υποτιμηθεί όταν αυτή σε δεδομένη χρονική στιγμή είναι μεγαλύτερη από το ανακτήσιμο ποσό του. Το ανακτήσιμο ποσό προσδιορίζεται ως η μεγαλύτερη αξία μεταξύ της καθαρής τιμής πωλήσεως (ευρώ 70.000) και της αξίας χρήσεως αυτού (ευρώ 80.000) 8. Επομένως θα αποτιμηθεί στην αξία ευρώ 80.000 και το ποσό της ετήσιας απόσβεσης βάσει της σταθερής μεθόδου είναι (80.000:5=) ευρώ 16.000. 9. Ασκήσεις αναπρoσαρμoγής παγίων 8 Η αξία χρήσεως είναι η παρούσα αξία των εκτιμώμενων ταμειακών ροών που αναμένονρται να αντληθούν από τη συνεχή χρήση ενός περιουσιακού στοιχείου και από τη διάθεσή του κατά το τέλος της ωφέλιμης ζωής του. Από τον παρακάτω πίνακα προκύπτει ότι τα κέρδη της χρήσεως 2005 31.500 θα εισπραχθούν στο τέλος της χρήσεως (31.12.2005). Εάν θελήσουμε να τα προεξοφλήσουμε, δηλαδή να βρούμε την αξία αυτών την 1.1.2005 ( ή την παρούσα αξία αυτών ) τότε θα τα προεξοφλήσουμε με το τρέχον επιτόκιο της αγοράς π.χ. 5% και βάσει του μαθηματικού τύπου Κ. ( 1+ 0,5) ν ( οπου ν τα έτη προεξόφλησης) βρίσκουμε το ποσό της παρούσας αξίας 31.500 Χ (1+ 0,5) -1 = 30.000. Η παρούσα αξία είναι το αντίθετο του ανατοκισμού όπου κεφάλαιο 30.000 εκτοκιζόμενο από 1.1.2005 με επιτόκιο 5% μετά ένα χρόνο έχει τελική αξία 30.000 Χ 1,05 = 31.500 Σύμφωνα με τα ανωτέρω το κέρδος ευρώ 80.000 (προ αποσβέσεων) του μηχανήματος έχει υπολογισθεί ως εξής: Έτος Έσοδα -Έξοδα Καθαρή εισροή Επιτόκιο προεξοφλήσεως 5% Παρούσα αξία κερδών 2005 2006 2007 2008 2009 (200.000-168.500) (210.000-182.438) (220.000-202.636) (230.000-222.707) (225.000-219.895) 31.500 27.562 17.364 7.293 5.105 0,95238 0,90703 0,86384 0,82270 0,78353 30.000 25.000 15.000 6.000 4.000 Σύνολο 80.000 15
16 Σύμφωνα με τις διατάξεις της νομοθεσίας τα πάγια αναπροσαρμόζονται μόνο εφόσον διάταξη νόμου το επιτρέπει. Σήμερα, βάσει του άρθρου 24 των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων Ν.4308/2014) τα ακίνητα αναπροσαρμόζονται κάθε τέσσερα έτη βάσει εκτίμησης αναγνωρισμένου εκτιμητή.. Η προκύπτουσα υπεραξία εμφανίζεται στα ίδια κεφάλαια. Η τελευταία αναπροσαρμογή έγινε 31.12.2012 Σημειώνεται ότι σχετική σημείωση αναγράφεται επί του σώματος του ισολογισμού. Εάν, όμως, η ανώνυμη εταιρεία αναπροσαρμόσει αυθαίρετα τα ακίνητά της τότε δεν έχει συντάξει σωστές οικονομικές καταστάσεις. Άσκηση 11.1. Η ανώνυμη εταιρεία «Α» την 31.12.2012 είναι ιδιοκτήτης ενός γηπέδου αξίας κτήσεως 50.000. Από τη νομοθεσία υποχρεούται όπως την 31.12.2012 αναπροσαρμόσει την άνω αξία κτήσεως του γηπέδου με συντελεστή 1,5 η δε προκύπτουσα υπεραξία θα προσαυξήσει το μετοχικό κεφάλαιο. Το υπόλοιπο του μετοχικού κεφαλαίου την 31.12.2012, πριν την άνω αναπροσαρμογή, είναι «Μετοχικό κεφάλαιο 100.000». Όμως, ή ίδια νομοθεσία αναφέρει ότι η νέα αναπροσαρμοσμένη αξία του γηπέδου δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από την αντικειμενική αξία αυτού κατά την 31.12.2012. Σημειώνεται ότι η αντικειμενική αξία του άνω γηπέδου την 31.12.2012 είναι 65.000. Ερώτηση 1η : Ποια θα είναι η αξία του άνω γηπέδου μετά την αναπροσαρμογή, με την οποία θα εμφανισθεί στον ισολογισμό 31.12.2012 της ανώνυμης εταιρείας «Α» ; Απάντηση: (Τεκμηριωμένη) Ερώτηση 2 η :Ζητείται να ενημερώσετε το γενικό ημερολόγιο και το γενικό καθολικό με το άνω λογιστικό γεγονός της αναπροσαρμογής της αξίας του γηπέδου.; Απάντηση: (Δεν θα χρησιμοποιήσετε κωδικούς λογαριασμών). ΓΕΝΙΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟ Γήπεδα ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΙ ΧΡΕΩΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗ ΠΟΣΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ 15.000 ΧΡΕΩΣΕΩΣ ΠΙΣΤΩΣΕΩΣ ΧΡΕΩΣΤΙΚΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ Γήπεδα Ίδια κεφάλαια Αιτιολογία: Αναπροσαρμογή της αξίας κτήσεως ακινήτου βάσει του Ν. 2065/1992 ως δικαιολογητικό 15.000 50.000 50.000 15.000 65.000 Ίδια κεφάλαια ΠΟΣΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΧΡΕΩΣΕΩΣ ΠΙΣΤΩΣΕΩΣ ΧΡΕΩΣΤΙΚΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ 100.000 100.000 15.000 115.000 10. ΜΕΛΕΤΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΎ ΒΑΣΜΑΝ Α.Ε. Δίδεται ο παρακάτω ισολογισμός 31.12.2011 της ανώνυμης εταιρείας ΒΑΣΜΑΝ. Εάν υποθέσουμε ότι η επιχείρηση αγόρασε το ακίνητο που εμφανίζεται στον ισολογισμό την πρώτη εταιρική χρήση και δεδoμένoυ ότι o συντελεστής απόσβεσης των κτιρίων είναι 5% ερωτάται εάν συμφωνείτε: 16
17 (α) Με τo πoσό των απoσβέσεων των κτιρίων πoυ αναγράφεται στoν κατωτέρω ισoλoγισμό (β) Με τo πoσό των κερδών 2011 ευρώ 60.284,82 πoυ αναγράφεται επίσης στoν κατωτέρω ισολογισμό, Απάντηση: Σύμφωνα με την αρχή της συντηρητικότητας οι επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να λογίζουν αποσβέσεις και να σχηματίζουν προβλέψεις ανεξάρτητα εάν το ετήσιο αποτέλεσμα της χρήσεως είναι κέρδος ή ζημία. Επομένως, η άνω ανώνυμη εταιρεία είναι υποχρεωμένη από το πρώτο έτος να λογίζει αποσβέσεις στα κτίρια 948.582, 67 Χ 5% = 47.429,13. Παρατηρούμε ότι η άνω ανώνυμη εταιρεία δεν έχει λογίσει αποσβέσεις στα κτίρια, ενώ το απέκτησε πριν είκοσι χρήσεις, Εάν όλες τις προηγούμενες χρήσεις, η επιχείρηση λόγιζε αποσβέσεις στο άνω κτίριο, τότε την 31.12.2011 το σύνολο των αποσβέσεων το οποίο θα εμφανίζετε στον ισολογισμό είναι το ποσό (47.429,13 Χ 20 έτη =) 948.582, 67. Επίσης, το αποτέλεσμα της χρήσεως 2011 δεν είναι κέρδος 60.284,82, αλλά κέρδος (60.284,82-47.429,13 =) 12,855,69. Σύμφωνα με τα ανωτέρω οι ορθές (περιληπτικά) οικονομικές καταστάσεις 31.12.2011 είναι οι εξής : Ισολογισμός 31.12.2011 Ενεργητικό Παθητικό Σύνολο ενεργητικού 3.419.512,34 Ίδια κεφάλαια 2.256.317,39 Μείον Αποσβέσεις κτιρίων (948.582, 67) Μείον Αποσβέσεις κτιρίων (948.582, 67) Πραγματικά ίδια κεφάλαια 1.307.734,72 Υποχρεώσεις 1.163.194,95 Πραγματικό ενεργητικό 2.470.929,67 Πραγματικό παθητικό 2.470.929,67 17
Δεν έχουν διενεργηθεί αποσβέσεις από την ημέρα κτήσεως των κτιρίων 18 Υπεραξία από την αναπροσαρμογή ακινήτων ΒΗΤΑ Τα αποτελέσματα χρήσεως δεν έχουν επιβαρυνθεί με αποσβέσεις 18
19 11. ΜΕΛΕΤΗ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΎ ΖΑΝΑΕ Α.Ε. Δίδεται ο παρακάτω ισολογισμός 31.12.2011 της ανώνυμης εταιρείας ΖΑΝΑΕ. Ερώτηση 1 η : Ποια είναι η λογιστική των επιχορηγήσεων ;;; Απάντηση: Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία (Ε.Γ.Λ.Σ.) οι εισπραττόμενες κρατικές επιχορηγήσεις για την πραγματοποίηση παγίων επενδύσεων καταχωρούνται στα ίδια κεφάλαια και συγκεκριμένα στο λογαριασμό 41.10 «Αποθεματικά- Επιχορηγήσεις» των ιδίων κεφαλαίων. Στo τέλoς της χρήσεως, από τoν άνω λoγαριασμό 41.10 μεταφέρεται το ποσό 128.766,51 στo λoγαριασμό 81.01.05 «Αναλoγoύσες στη χρήση επιχoρηγήσεις πάγιων επενδύσεων» ( περιλαμβάνεται στα έκτακτα και ανόργανα έσοδα) Ερώτηση 2 η : Ποια είναι η επιβάρυνση της επιχείρησης λόγω αποσβέσεων ;;; Απάντηση: Αποσβέσεις 636.681,90 -Αναλoγoύσες στη χρήση επιχορηγήσεις πάγιων επενδύσεων» 128.766,51 = Επιβάρυνση της επιχείρησης λόγω αποσβέσεων 507.915,39 19
20 Τα πάγια δεν είναι σε αδράνεια, αλλά χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία οπότε οι αποσβέσεις κοστολογούνται 20
21 12. Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος N. 4172/2013 Άρθρο 24 - Αποσβέσεις 1.Κατά τον προσδιορισμό των κερδών από επιχειρηματική δραστηριότητα, οι αποσβέσεις των στοιχείων του ενεργητικού εκπίπτουν από: α) τον κύριο των παγίων στοιχείων του ενεργητικού της επιχείρησης σε όλες τις περιπτώσεις εκτός της περίπτωσης β, β) τον μισθωτή, σε περίπτωση χρηματοοικονομικής μίσθωσης. 2. Για τους σκοπούς της παρούσας διάταξης, ο όρος «χρηματοοικονομική μίσθωση» σημαίνει οποιαδήποτε προφορική ή έγγραφη σύμβαση με την οποία ο εκμισθωτής (κύριος) υποχρεούται έναντι μισθώματος να παραχωρεί στον μισθωτή (χρήστη) τη χρήση ενός περιουσιακού στοιχείου, εφόσον πληρούνται ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα κριτήρια: α) η κυριότητα του περιουσιακού στοιχείου περιέρχεται στον μισθωτή με τη λήξη του χρόνου της μίσθωσης, β) η σύμβαση της μίσθωσης περιλαμβάνει όρο συμφέρουσας προσφοράς για την εξαγορά του εξοπλισμού σε τιμή κατώτερη της αγοραίας αξίας, γ) η περίοδος της μίσθωσης καλύπτει τουλάχιστον το ενενήντα τοις εκατό (90%) της οικονομικής διάρκειας ζωής του περιουσιακού στοιχείου ακόμη και στην περίπτωση που ο τίτλος δεν μεταβιβάζεται κατά τη λήξη της μίσθωσης, δ) κατά τη σύναψη της σύμβασης της μίσθωσης, η παρούσα αξία των μισθωμάτων ανέρχεται στο ενενήντα τοις εκατό (90%) της αγοραίας αξίας του περιουσιακού στοιχείου που εκμισθώνεται, ε) τα περιουσιακά στοιχεία που εκμισθώνονται είναι τέτοιας ειδικής φύσης που μόνον ο μισθωτής δύναται να τα μεταχειριστεί δίχως να προβεί σε σημαντικές αλλοιώσεις. 3. Εδαφικές εκτάσεις, έργα τέχνης, αντίκες, κοσμήματα και άλλα πάγια στοιχεία ενεργητικού επιχειρήσεων που δεν υπόκεινται σε φθορά και αχρήστευση λόγω παλαιότητας, δεν υπόκεινται σε απόσβεση. 4. Κόστος κτήσης ή κατασκευής, περιλαμβανομένου και του κόστους βελτίωσης, ανανέωσης και ανακατασκευής αποσβένονται, σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα: Κατηγορία ενεργητικού επιχείρησης Κτίρια, κατασκευές, εγκαταστάσεις, βιομηχανικές και ειδικές εγκαταστάσεις, μη κτιριακές εγκαταστάσεις, αποθήκες και σταθμοί, περιλαμβανομένων των παραρτημάτων τους (και ειδικών οχημάτων φορτοεκφόρτωσης) Εδαφικές εκτάσεις που χρησιμοποιούνται σε εξόρυξη και λατομεία, εκτός αν χρησιμοποιούνται για τις υποστηρικτικές δραστηριότητες εξόρυξης Μέσα μαζικής μεταφοράς, περιλαμβανομένων αεροσκαφών, σιδηροδρομικών συρμών, πλοίων και σκαφών Συντελεστής απόσβεσης (% ανά φορολογικό έτος) Μηχανήματα, εξοπλισμός εκτός Η/Υ και λογισμικού 10 Μέσα μεταφοράς ατόμων 16 Μέσα μεταφοράς εμπορευμάτων («εσωτερικές εμπορευματικές 12 μεταφορές» ) Άυλα στοιχεία και δικαιώματα και έξοδα πολυετούς απόσβεσης 10 Εξοπλισμός Η/Υ, κύριος και περιφερειακός και λογισμικό 20 Λοιπά πάγια στοιχεία της επιχείρησης 10 4 5 5 21
22 Ο συντελεστής απόσβεσης του προηγούμενου πίνακα για τα άυλα στοιχεία και δικαιώματα ισχύει, εφόσον δεν προκύπτει συμβατικά από την αρχική συμφωνία διαφορετική των δέκα (10) ετών οικονομική διάρκεια ζωής, οπότε και ο συντελεστής διαμορφώνεται ως το πηλίκο «1 διά έτη διάρκειας ζωής δικαιώματος». Σε περίπτωση δικαιωμάτων που θεμελιώθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος της παρούσας διάταξης, για την αναπόσβεστη αξία (εναπομείνασα αξία) ως διάρκεια δικαιώματος λαμβάνεται η υπολειπόμενη διάρκεια του δικαιώματος. 5. Ο υπολογισμός των αποσβέσεων είναι υποχρεωτικός, γίνεται σε ετήσια βάση και δεν επιτρέπεται η μεταφορά αποσβενόμενων ποσών μεταξύ οικονομικών χρήσεων. 6. Η απόσβεση ενός πάγιου περιουσιακού στοιχείο αρχίζει από τον επόμενο μήνα εντός του οποίου χρησιμοποιείται ή τίθεται σε υπηρεσία από τον φορολογούμενο κατ αναλογία με τους συντελεστές της παραγράφου 4. 7. Το ποσό της απόσβεσης δεν δύναται να υπερβεί το κόστος κτήσης ή κατασκευής, περιλαμβανομένου του κόστους βελτίωσης, ανανέωσης και ανακατασκευής, καθώς και αποκατάστασης του περιβάλλοντος. Εάν η αποσβέσιμη αξία ενός περιουσιακού στοιχείου της επιχείρησης είναι μικρότερη από χίλια πεντακόσια (1.500) ευρώ, το εν λόγω στοιχείο μπορεί να αποσβεστεί εξ ολοκλήρου μέσα στο φορολογικό έτος που αποκτήθηκε το περιουσιακό στοιχείο. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών μπορεί να αναπροσαρμόζεται το ποσό που ορίζεται στο προηγούμενο εδάφιο μία φορά ανά πέντε έτη, με βάση τα κατάλληλα στοιχεία που δημοσιεύονται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.). 8. Οι νέες επιχειρήσεις δύνανται να αναβάλουν την απόσβεση των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης κατά τα πρώτα τρία (3) φορολογικά έτη. 22