ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΣΧΕ ΙΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ & Ο ΗΓΙΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ ΥΠΟ ΕΙΓΜΑ ΣΧΕ ΙΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ & Ο ΗΓΙΕΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗΣ

Η σύνταξη των σχεδίων τοπικών προγραµµάτων που θα υποβληθούν από τις υποψήφιες Οµάδες Τοπικής ράσης (Ο.Τ..) στο πλαίσιο του Άξονα 4 του Προγράµµατος Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας 2007 2013 (Π.Α.Α.) θα πρέπει ακολουθήσει τη δοµή και το περιεχόµενο του παρόντος υποδείγµατος. Ειδικότερα, η πρόταση του τοπικού προγράµµατος θα πρέπει να είναι διαρθρωµένη στα εξής κεφάλαια: 1. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥ ΦΟΡΕΑ 2. ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ 3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΩΝ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (SWOT ΑΝΑΛΥΣΗ) 4. ΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ 5. ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 6. ΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 7. ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΙΚΟ ΠΛΑΝΟ Ακολουθεί η ανάλυση του περιεχοµένου και των στοιχείων που πρέπει να περιλαµβάνονται σε κάθε κεφάλαιο. Σηµειώνεται ότι, σε περίπτωση αναντιστοιχίας µεταξύ των αναφεροµένων στοιχείων στο τεύχος του σχεδίου τοπικού προγράµµατος και επίσηµων πηγών λαµβάνονται υπόψη τα στοιχεία των επίσηµων πηγών. Επιπλέον, το σχέδιο τοπικού προγράµµατος θα πρέπει να συνταχθεί µε βάση τη µορφοποίηση του παρόντος υποδείγµατος και να µην υπερβαίνει τις 200 σελίδες. 2

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥ ΦΟΡΕΑ Στο κεφάλαιο αυτό θα πρέπει να περιλαµβάνονται τα στοιχεία που αφορούν τον υποψήφιο Φορέα και ειδικότερα στοιχεία της εταιρικής σχέσης και του επιπέδου λήψης απόφασης. Το κεφάλαιο διαρθρώνεται στα εξής υποκεφάλαια: 1.1. Η ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΣΧΕΣΗ Θα πρέπει να αναφερθούν: 1.1.1. Γενικά Στοιχεία Η πλήρης επωνυµία του υποψήφιου Φορέα Ο διακριτικός τίτλος Η νοµική µορφή Το έτος σύστασης Ο τόπος εγκατάστασης και τα γενικά στοιχεία του υποψήφιου Φορέα o Περιφέρεια o Νοµός o ήµος o Ταχ. /νση/ Ταχ. Κώδικας o αριθµός τηλεφώνου o αριθµός FAX o Ε- mail o Α.Φ.Μ. o.ο.υ Οργανόγραµµα φορέα Θα πρέπει να περιληφθεί το οργανόγραµµα λειτουργίας του Φορέα, από το οποίο να προκύπτουν οι αρµοδιότητες και οι ρόλοι: α. του ιοικητικού Συµβουλίου β. του Επιπέδου λήψης αποφάσεων γ. του Στελεχιακού δυναµικού Στην περίπτωση που ο φορέας έχει πιστοποιηθεί κατά το πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2000 να χρησιµοποιηθεί το οργανόγραµµα που περιλαµβάνει αυτό και να επισυναφθεί το σχετικό πιστοποιητικό. 3

1.1.2. Σύνθεση του κεφαλαίου του υποψήφιου Φορέα σε σχέση µε τους αντιπροσωπευτικούς φορείς της περιοχής Φορείς της περιοχής που συµµετέχουν στο κεφάλαιο του υποψήφιου φορέα Τιµή Ποσοστό από τους ΟΤΑ α' & β' βαθµού της περιοχής ή ΤΕ Κ (*) Ποσοστό από τους Αγροτικούς Συνεταιρισµούς του άρθρου 1 του Ν. 2810/2000 της περιοχής (**) Αριθµός Επιµελητηρίων Αριθµός Συλλόγων / Ενώσεων / Σωµατείων / ΜΚΟ (*) Σε περίπτωση συµµετοχής της ΤΕ Κ θεωρείται ότι εκπροσωπείται το 100% των ΟΤΑ της περιοχής αναφοράς της (**) Σε περίπτωση συµµετοχής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισµών θεωρείται ότι εκπροσωπείται το 100% των µελών της 1.1.3. Περιγραφή οικονοµικών µεγεθών του υποψήφιου Φορέα Με βάση τα στοιχεία των ισολογισµών της εταιρείας για τα τρία τελευταία έτη (2005, 2006, 2007) θα πρέπει να αναφερθούν τα ακόλουθα: Καθαρή θέση (τελευταίου οικονοµικού έτους 2007) είκτης ρευστότητας (τελευταίου οικονοµικού έτους 2007): (κυκλοφορούν ενεργητικό + µεταβατικοί λογαριασµοί ενεργητικού) / (βραχυπρόθεσµες απαιτήσεις + µεταβατικοί λογαριασµοί παθητικού) είκτης Αποδοτικότητας (µέσος όρος τριών τελευταίων οικονοµικών ετών): (καθαρά κέρδη)/(ίδια κεφάλαια) 4

1.2. ΤΟ ΕΠΙΠΕ Ο ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Για το όργανο που θα αποτελέσει το Επίπεδο Λήψης Αποφάσεων να αναφερθούν: 1.2.1. Γενικά στοιχεία Ο αριθµός των µελών Το ποσοστό συµµετοχής στο επίπεδο λήψης αποφάσεων φορέων που εξυπηρετούν συµφέροντα του δηµόσιου τοµέα της περιοχής, ανεξάρτητα από τη νοµική τους µορφή. Το ποσοστό συµµετοχής στο επίπεδο λήψης αποφάσεων οικονοµικών και κοινωνικών εταίρων της περιοχής, καθώς και άλλων εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών της περιοχής (π.χ. ενώσεις αγροτών, γυναικών, νέων) 1.2.2. Αναλυτική παρουσίαση του Επιπέδου Λήψης Αποφάσεων και σύνθεση αυτού Θα πρέπει να συµπληρωθεί ο ακόλουθος πίνακα: Φορέας Περιγραφή κύριας δραστηριότητας Ποσοστό συµµετοχής Σηµειώνεται ότι κάθε φορέας που συµµετέχει στο επίπεδο λήψης αποφάσεων µπορεί να εκπροσωπείται από ένα µόνο άτοµο. 1.2.3. Τεκµηρίωση της επιλογής των φορέων που συµµετέχουν στο επίπεδο λήψης αποφάσεων Στο πλαίσιο του παρόντος κεφαλαίου θα πρέπει να γίνει ιδιαίτερη αναφορά στην τυχόν συµµετοχή στο όργανο που αποτελεί το επίπεδο λήψης αποφάσεων, φορέων που εκπροσωπούν συµφέροντα γυναικών, φορέων που δραστηριοποιούνται σε θέµατα περιβάλλοντος, καθώς και φορέων που εκπροσωπούν συµφέροντα αγροτών. 5

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Στο κεφάλαιο αυτό θα καθορίζεται η ακριβής περιοχή παρέµβασης του τοπικού προγράµµατος και θα αναλύεται η υφιστάµενη κατάσταση αυτής. Το κεφάλαιο διαρθρώνεται στα εξής υποκεφάλαια: 2.1. ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 2.1.1. Παρουσίαση προτεινόµενης περιοχής παρέµβασης Παρουσιάζονται οι Ο.Τ.Α. ( ήµοι/κοινότητες) της περιοχής παρέµβασης, η έκταση, ο πληθυσµός και ο χαρακτηρισµός τους (οδηγία 75/268/ΕΟΚ, όπως αυτή ισχύει), σύµφωνα µε τον παρακάτω πίνακα: ΠΙΝΑΚΑΣ 1. ΝΟΜΟΣ/ ΗΜΟΣ/ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΗΜΟΤΙΚΟ/ ΤΟΠΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΕΚΤΑΣΗ (km 2 ) ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ (στοιχεία 2001 πραγµατικός πληθυσµός) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ π.χ. ορεινή ΣΥΝΟΛΟ Από το σύνολο της έκτασης και του πληθυσµού της προτεινόµενης περιοχής θα πρέπει να υπολογιστεί η πληθυσµιακή πυκνότητα. Θα πρέπει επιπλέον, να αναφερθεί η συνολική έκταση της διοικητικής Περιφέρειας ή των διοικητικών Περιφερειών, στις οποίες εντάσσεται η περιοχή παρέµβασης. Επιπλέον, θα πρέπει να συµπληρωθούν οι ακόλουθοι Πίνακες 2 και 3: 6

ΠΙΝΑΚΑΣ 2 ΝΟΜΟΣ/ ΗΜΟΣ/ ΚΟΙΝΟ- ΤΗΤΑ ΗΜΟΤΙΚΑ/ ΤΟΠΙΚΑ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑΤΑ* Χαρακτηρισµένα πυρόπληκτα από 1-1-2007 σύµφωνα µε κείµενες διατάξεις Πλήττονται από την εφαρµογή της ΚΑΠ** Υπαγόµενα σε καθεστώς προστασίας Natura ΟΠΑΑΧ κατά την 3 η Προγραµ- µατική Περίοδο *Σηµειώνεται µε το κελί που αντιστοιχεί σε κάθε περίπτωση **Η στήλη συµπληρώνεται µόνο σε επίπεδο ήµου µε το αντίστοιχο προϊόν (καπνός ή/και βαµβάκι) ΠΙΝΑΚΑΣ 3. Περιοχές Natura εντός των ορίων της περιοχής παρέµβασης ΚΩ ΙΚΟΣ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΕΚΤΑΣΗ ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ 2.1.2. Χάρτες της περιοχής παρέµβασης Για την ακριβή απεικόνιση της προτεινόµενης περιοχής παρέµβασης σχεδιάζονται 2 χάρτες κλίµακας 1:200.000 ή άλλης κατάλληλης, στους οποίους να αποτυπώνονται αφενός τα όρια της περιοχής παρέµβασης του τοπικού προγράµµατος LEADER, αφετέρου τα διοικητικά όρια των ηµοτικών ιαµερισµάτων, ήµων, Νοµών, Περιφερειών (γενικά στοιχεία). Ο 1 ος χάρτης περιλαµβάνει πλέον των ανωτέρω γενικών στοιχείων οικισµούς, ασφαλτοστρωµένο οδικό δίκτυο, ανάγλυφο και περιοχές Natura. Ο 2 ος χάρτης περιλαµβάνει πλέον των ανωτέρω γενικών στοιχείων, µε ειδική γραµµογράφηση, τις χαρακτηρισµένες ορεινές, µειονεκτικές και πεδινές περιοχές, καθώς και τις περιοχές στις οποίες εφαρµόσθηκε ΟΠΑΑΧ (ΥΠΑΑΤ και ΠΕΠ) κατά την 3 η προγραµµατική περίοδο. 7

2.2. ΑΝΑΛΥΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Το υποκεφάλαιο αυτό αφορά στην παρουσίαση της προτεινόµενης περιοχής παρέµβασης, µέσω της συλλογής στοιχείων, από τα οποία προκύπτουν η φυσιογνωµία και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της. Η παρουσίαση της περιοχής παρέµβασης δε θα πρέπει να αποτελεί απλά µία στατική περιγραφή της υφιστάµενης κατάστασης. Κατά συνέπεια, η συλλογή και επεξεργασία στοιχείων θα πρέπει να αντανακλά τις εξελίξεις που έχουν σηµειωθεί στην περιοχή από το 1991 και εξής. Συγκεκριµένα, σε αυτό το υποκεφάλαιο πρέπει να αναπτυχθεί µία σύντοµη παρουσίαση της κοινωνικο-οικονοµικής εξέλιξης της περιοχής, µε έµφαση στις διαδικασίες κοινωνικού και οικονοµικού µετασχηµατισµού, καθώς και τις αιτίες που οδήγησαν σε αυτές. Ιδιαίτερη µνεία θα πρέπει να γίνει στις επιπτώσεις πρόσφατων διαρθρωτικών παρεµβάσεων στα πλαίσια προγραµµάτων των προηγουµένων περιόδων. Η περιγραφή της υφιστάµενης κατάστασης θα πρέπει να βασίζεται σε επίσηµα στοιχεία της ΕΣΥΕ, άλλων επίσηµων πηγών, εθνικών και διεθνών, όπως Eurostat, Νοµαρχίες, Ε.Ο.Τ., Ο.Α.Ε..,.Ο.Υ., Επιµελητήρια, καθώς και σε εκτιµήσεις αξιόπιστων µελετών που είναι διαθέσιµες. Στις περιπτώσεις µη ύπαρξης στοιχείων από επίσηµες πηγές είναι δυνατόν να χρησιµοποιηθούν στοιχεία έρευνας πεδίου, για την οποία θα πρέπει να υπάρχει σχετική τεκµηρίωση. Η αναφορά των στοιχείων θα πρέπει να γίνει σε επίπεδο ήµου ή, εφόσον δεν περιλαµβάνεται το σύνολο του ήµου στην περιοχή παρέµβασης, σε επίπεδο ηµοτικού ιαµερίσµατος. Σε κάθε περίπτωση και προκειµένου τα σχετικά στοιχεία να ληφθούν υπόψη, θα πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρεται η σχετική πηγή προέλευσής τους. Η συλλογή και επεξεργασία των στοιχείων θα καλύψει µία ποικιλία χαρακτηριστικών της περιοχής µε βάση την ακόλουθη, κατ ελάχιστον, θεµατολογία. 2.2.1. Η φυσιογνωµία της περιοχής παρέµβασης (µέχρι 3 σελίδες) ιοικητική δοµή και γεωγραφική θέση. Ευρύτερη περιοχή. Σύντοµη αναφορά στα κυριότερα προβλήµατα της περιοχής (π.χ. πληθυσµιακή αποδυνάµωση, αποµόνωση, χαµηλό επίπεδο ευηµερίας, χαµηλά εισοδήµατα, αρνητική ηλικιακή διάρθρωση, ελλείψεις σε υποδοµές, αποβιοµηχάνιση, προβλήµατα από την εφαρµογή της ΚΑΠ, κ.λπ.). Σύντοµη αναδροµή της κοινωνικο-οικονοµικής εξέλιξης, µε έµφαση στις διαδικασίες κοινωνικού και οικονοµικού µετασχηµατισµού, καθώς και τις αιτίες που οδήγησαν σε αυτές. 8

2.2.2. Φυσικό περιβάλλον (µέχρι 3 σελίδες) Σύντοµη παρουσίαση των φυσικο-γεωγραφικών και περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών της περιοχής στο βαθµό που οι σχετικοί παράγοντες επηρεάζουν την αναπτυξιακή διαδικασία της περιοχής, όπως: Φυσικό περιβάλλον (συνοπτική αναφορά σε: ανάγλυφο, κλιµατολογικές συνθήκες, γεωµορφολογία, ορυκτός πλούτος, έδαφος, υπέδαφος, σεισµικότητα, υδατικό δυναµικό). Προστατευόµενες περιοχές. Ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει να γίνει στην ύπαρξη ειδικής περιβαλλοντικής µελέτης, Π.. κήρυξης της περιοχής ή λοιπών κανονιστικών πράξεων, διαχειριστικού σχεδίου, φορέα διαχείρισης κ.λπ. για τις προστατευόµενες περιοχές που περιλαµβάνονται στην περιοχή παρέµβασης. Υπαρκτές εν δυνάµει απειλές στο περιβάλλον, όπως περιβαλλοντικοί κίνδυνοι από φυσικές καταστροφές (πυρκαγιές, πληµµύρες, διάβρωση εδαφών κλπ) και ανθρωπογενείς δραστηριότητες (βιοµηχανικές και γεωργικές δραστηριότητες, στερεά και υγρά απόβλητα, υφιστάµενα ή προγραµµατιζόµενα έργα στην περιοχή κ.λπ.). Συµπεράσµατα προοπτικές. 2.2.3. ηµογραφικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά του πληθυσµού Συνολικός πληθυσµός περιοχής για τα έτη 1991 & 2001. Μεταβολή του πληθυσµού από το 1991 έως και το 2001. Κατανοµές πληθυσµού κατά φύλο και οµάδες ηλικιών (0-15, 15-64, 64+) µε βάση την απογραφή του 2001, καθώς και τα αντίστοιχα στοιχεία για το έτος 1991. ηµογραφικοί δείκτες 2001 (εξάρτησης, γήρανσης κ.λπ.), καθώς και τα αντίστοιχα στοιχεία για το έτος 1991. Κοινωνικά χαρακτηριστικά πληθυσµού κατά φύλο µε βάση στοιχεία απογραφής έτους 2001 (π.χ. επίπεδο εκπαίδευσης, θέση στο επάγγελµα). Συµπεράσµατα προοπτικές. Για όλα τα παραπάνω θα γίνεται σύγκριση µε ευρύτερες χωρικές ενότητες (Νοµός, Περιφέρεια) στις οποίες εντάσσεται η περιοχή εφαρµογής, καθώς και µε το µέσο όρο χώρας. 2.2.4. Χρήσεις γης Παρατίθενται οι σχετικοί πίνακες κατανοµής εκτάσεων σε βασικές κατηγορίες χρήσης / κάλυψης της ΕΣΥΕ µε τα δεδοµένα των απογραφών 1991 και 2001, µε βάση τα οποία σχολιάζονται συµπεράσµατα και προοπτικές. 9

2.2.5. Οικονοµικά στοιχεία 1. Οικονοµικά χαρακτηριστικά πληθυσµού Απασχόληση, συνολική (κατά φύλο και ηλικία) και κατά τοµέα, για το έτος 2001 και µεταβολή της απασχόλησης, συνολική και κατά τοµέα, για τα έτη 1991-2001. Στην περίπτωση που στην προτεινόµενη περιοχή παρέµβασης εκτιµάται ότι έχουν µεταβληθεί σηµαντικά τα στοιχεία απασχόλησης από το έτος της τελευταίας απογραφής έως σήµερα, θα πρέπει να γίνει αναφορά σε αυτά µε βάση επίσηµες πηγές ή/και έρευνα πεδίου. Οικονοµικά ενεργός πληθυσµός κατά φύλο για τα έτη 1991 και 2001. Ανεργία κατά φύλο για τα έτη 1991 και 2001. Για την ανεργία να δοθούν τα πλέον πρόσφατα στοιχεία (2007) µέσω πηγών όπως ο τοπικός ΟΑΕ ή/και στοιχεία έρευνας πεδίου. Συµπεράσµατα προοπτικές. Για όλα τα παραπάνω θα γίνεται σύγκριση µε ευρύτερες χωρικές ενότητες (Νοµός, Περιφέρεια) στις οποίες εντάσσεται η περιοχή εφαρµογής, καθώς και µε το µέσο όρο χώρας, στο βαθµό που υπάρχουν διαθέσιµα στοιχεία. 2. Οικονοµικές δραστηριότητες Πρωτογενής τοµέας: Παρουσίαση της γεωργο-οικονοµικής φυσιογνωµίας της περιοχής µελέτης και εξέταση της κατάστασης στον πρωτογενή τοµέα (γεωργία - κτηνοτροφία - δάση). Κατ ελάχιστον περιλαµβάνοντα: Α. Γεωργία. Παραγωγική εξειδίκευση της περιοχής (κύριες καλλιέργειες, παραγόµενα προϊόντα). Μεταποίηση και εµπορία προϊόντων. Ποιοτική παραγωγή [παραδοσιακά προϊόντα, βιολογικά προϊόντα, προϊόντα ΠΟΠ, ΠΓΕ κ.λπ. (υφιστάµενα και εν δυνάµει)]. Β. Κτηνοτροφία Κατανοµή ζωικού κεφαλαίου Παραγωγή κτηνοτροφικών προϊόντων. Μεταποίηση και εµπορία κτηνοτροφικών προϊόντων. Παραδοσιακά και πιστοποιηµένα προϊόντα [παραδοσιακά προϊόντα, βιολογικά προϊόντα, προϊόντα ΠΟΠ, ΠΓΕ κλπ (υφιστάµενα και εν δυνάµει)]. Γ. ασοπονία Κύρια χαρακτηριστικά του τοµέα. Ιδιοκτησιακό καθεστώς δασών. 10

Παραγωγή δασοκοµικών προϊόντων (ξυλεία, ρητίνη κλπ). Μεταποίηση και εµπορία δασοκοµικών προϊόντων. Επιπλέον, θα γίνεται αναφορά στα ακόλουθα : Απασχόληση στις αγροτικές εκµεταλλεύσεις κατά φύλο και ηλικία. Αριθµός αγροτικών νοικοκυριών. Μέσο µέγεθος αγροτικής εκµετάλλευσης. Συµπεράσµατα προοπτικές. Για την ανάλυση του πρωτογενή τοµέα θα γίνει χρήση των στατιστικών στοιχείων της ΕΣΥΕ [Απογραφές Γεωργίας Κτηνοτροφίας (εφόσον είναι διαθέσιµα) και Ετήσια Γεωργικά Στατιστικά ελτία για τα πλέον πρόσφατα έτη) καθώς και στοιχείων από τοπικούς φορείς ( ιευθύνσεις Γεωργίας Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων κλπ). Για όσα στοιχεία δεν είναι δυνατή η ποσοτικοποίηση τους µε βάση τα επίσηµα δεδοµένα θα γίνει εκτίµηση µέσω έρευνας πεδίου. Για τα παραπάνω, θα γίνεται σύγκριση µε ευρύτερες χωρικές ενότητες στις οποίες εντάσσεται η περιοχή παρέµβασης (Νοµός, Περιφέρεια), καθώς και µε το µέσο όρο χώρας, στο βαθµό που υπάρχουν διαθέσιµα στοιχεία. ευτερογενής τοµέας: Συνοπτική καταγραφή του δευτερογενή τοµέα, περιλαµβάνοντας θέµατα όπως βιοτεχνικές και βιοµηχανικές µονάδες, απασχόληση, υποδοµές. Να αναφερθούν τυχόν δυναµικοί ή προβληµατικοί κλάδοι καθώς και σηµαντικές επενδύσεις που έγιναν στην περιοχή κατά την τελευταία δεκαετία. Ειδικότερα, θα πρέπει να αναφέρονται: Κύρια χαρακτηριστικά δευτερογενή τοµέα. Αριθµός, µέγεθος και διάρθρωση επιχειρήσεων ανά κλάδο (βιοτεχνία, βιοµηχανία, κατασκευές κ.λπ.) µε στοιχεία από το Μητρώο Επιχειρήσεων ΕΣΥΕ σε επίπεδο ήµου. Εξαγωγική δραστηριότητα της περιοχής (αν υπάρχει). Ύπαρξη υποδοµών για την ανάπτυξη του µεταποιητικού τοµέα (ύπαρξη στην περιοχή ΒΙΠΕ ή ΒΙΟΠΑ). Κλάδοι σε κρίση αναδυόµενοι κλάδοι. Αναλυτική περιγραφή αριθµού επιχειρήσεων και εξειδίκευσή τους στον αγροδιατροφικό τοµέα Συµπεράσµατα προοπτικές. Τριτογενής τοµέας: Συνοπτική παρουσίαση του τριτογενή τοµέα µε στοιχεία για τις επιχειρήσεις, τη διακίνηση των προϊόντων, την απασχόληση και τυχόν µεγάλες επενδύσεις στην περιοχή. Έµφαση θα δοθεί στην παροχή υπηρεσιών και στον τουρισµό (ήπιες µορφές τουρισµού κ.λπ.). 11

Ειδικότερα, θα πρέπει να αναφέρονται: Κύρια χαρακτηριστικά τριτογενή τοµέα. Αριθµός, µέγεθος και διάρθρωση επιχειρήσεων ανά κλάδο (τουρισµός, εµπόριο, υπηρεσίες). Συµπεράσµατα προοπτικές. Ειδικότερα, η ανάλυση του τουριστικού τοµέα της περιοχής εφαρµογής θα πρέπει να περιλαµβάνει καταγραφή και αξιολόγηση του δυναµικού της τουριστικής ανάπτυξης. Θα πρέπει να γίνει αναφορά στα εξής: Τουριστικά καταλύµατα (καταγραφή και χωροταξική κατανοµή των τουριστικών καταλυµάτων κατά είδος (ξενοδοχειακές µονάδες, ξενώνες, ενοικιαζόµενα δωµάτια και διαµερίσµατα κλπ) και κατηγορία κλινών. Η καταγραφή αυτή θα γίνει µε τη χρήση των στοιχείων της Στατιστικής Υπηρεσίας του ΕΟΤ ή/και του Ξενοδοχειακού Επιµελητηρίου Ελλάδας, καθώς και τοπικών πηγών). Μονάδες εστίασης και αναψυχής (καταγραφή και χωροταξική κατανοµή των µονάδων αυτών κατά είδος και κατηγορία. Η καταγραφή αυτή θα γίνει µε τη χρήση των στοιχείων του τοπικού Επιµελητηρίου καθώς και πληροφόρηση από συναφείς τοπικούς φορείς). Ειδικές τουριστικές υποδοµές, που τυχόν υπάρχουν στην περιοχή (π.χ. χιονοδροµικά κέντρα, µαρίνες, εγκαταστάσεις γκολφ, συνεδριακά κέντρα κ.λπ.). Λοιπές Υπηρεσίες (δραστηριότητες του δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα που σχετίζονται άµεσα µε τον τουρισµό (π.χ. καταστήµατα λιανικού εµπορίου, γραφεία ενοικίασης αυτοκινήτων, ταξιδιωτικά γραφεία κ.λπ.). Τουριστική ζήτηση (αφίξεις, διανυκτερεύσεις, εποχικότητα, πληρότητα καταλυµάτων). Πόλοι προσέλκυσης επισκεπτών Χωροταξική πολεοδοµική οργάνωση Θέση της περιοχής σε σχέση µε τους κύριους συγκοινωνιακούς κόµβους της Περιφέρειας και του Νοµού όπου εντάσσεται. Αποστάσεις της περιοχής από σηµαντικά οικιστικά κέντρα και αγορές. Συνδέσεις και αλληλεξαρτήσεις της περιοχής (ροές εµπορευµατικές, µετακινήσεις για εργασία κ.λπ.). Οικιστικό δίκτυο. Ειδικότερα: o Αριθµός οικισµών o Χαρακτηρισµένοι παραδοσιακοί οικισµοί o ήµοι µε ΣΧΟΟΑΠ o Περιοχές συγκεκριµένων ρυθµίσεων (π.χ. ΖΟΕ) Συµπεράσµατα προοπτικές. 12

2.2.6. Τεχνική Υποδοµή Σύντοµη παρουσίαση της υπάρχουσας τεχνικής υποδοµής στην περιοχή µελέτης, κυρίως όσον αφορά τα παρακάτω: ίκτυα συγκοινωνιών και µεταφορών (οδικό, σιδηροδροµικό δίκτυο, λιµενικές εγκαταστάσεις, δίκτυα µεταφορών κ.λπ.). Υποδοµές ενέργειας και τηλεπικοινωνιών (ήπιες µορφές ενέργειας, ευρυζωνικά δίκτυα κ.λπ.). Υποδοµές διαχείρισης απορριµµάτων. Υποδοµές διαχείρισης υδάτινων πόρων Ύδρευσης Αποχέτευσης. Συµπεράσµατα προοπτικές. 2.2.7. Κοινωνική Υποδοµή Σύντοµη παρουσίαση των υποδοµών υγείας, παιδείας και αθλητισµού καθώς και βαθµός κάλυψης των αναγκών, όπου είναι δυνατόν να υπολογιστεί (Κέντρα Υγείας, Περιφερειακά ιατρεία, εκπαιδευτικές µονάδες ανά βαθµίδα εκπαίδευσης, εξυπηρετούµενος πληθυσµός κ.λπ.), καθώς και συµπεράσµατα προοπτικές. 2.2.8. Πολιτιστικό περιβάλλον Ιστορικά στοιχεία ιαχείριση τοπίου κληρονοµιάς Ιστορικοί πολιτιστικοί πόροι (Καταγραφή των κυριότερων στοιχείων ιστορικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος: αρχαιολογικοί χώροι, µνηµεία, ιστορικά και παραδοσιακά κτίρια, εκκλησίες µοναστήρια, κλπ) Παραδοσιακά επαγγέλµατα Σύλλογοι / Πολιτιστικές εκδηλώσεις Συµπεράσµατα προοπτικές. Στο πλαίσια των παραπάνω ενοτήτων θα πρέπει να γίνει αναφορά στις κυριότερες διαρθρωτικές παρεµβάσεις που πραγµατοποιήθηκαν στα πλαίσια προγραµµάτων την τελευταία 10ετία και συνέβαλαν στην ανάπτυξη της περιοχής. Από το σύνολο των διαθέσιµων στοιχείων που αφορούν στην ανάλυση της υφιστάµενης κατάστασης της περιοχής παρέµβασης έµφαση θα πρέπει να δοθεί σε εκείνα που σχετίζονται µε τους συγκεκριµένους στόχους και την αναπτυξιακή στρατηγική του τοπικού προγράµµατος. 13

2.2.9. Τεκµηρίωση της επιλογής της περιοχής εφαρµογής Θα πρέπει να τεκµηριωθεί επαρκώς η επιλογή για εφαρµογή τοπικού προγράµµατος LEADER στη συγκεκριµένη περιοχή. Ιδιαίτερη έµφαση θα πρέπει να δοθεί στην τεκµηρίωση της συνοχής της περιοχής, σύµφωνα µε την οριζόµενη προϋπόθεση στο άρθρο 7.2.1, σηµείο 5 του τεύχους προκήρυξης. Στα πλαίσια τεκµηρίωσης της συνοχής της περιοχής, θα πρέπει να πραγµατοποιηθούν αναφορές σχετικά µε τα ακόλουθα ως προς επιµέρους χωρικές ενότητες της περιοχής: γεωγραφική συνέχεια, φυσική οµοιογένεια, οµοειδή χαρακτηριστικά, αδυναµίες και πλεονεκτήµατα, σύγκλιση δηµογραφικών και οικονοµικών χαρακτηριστικών µε βάση τα πλέον πρόσφατα επίσηµα στατιστικά στοιχεία, αλληλεξάρτηση (οικονοµική, αναπτυξιακή). Η ανωτέρω ανάλυση θα πρέπει να βασιστεί σε επίσηµα στοιχεία και πηγές, τα οποία πρέπει να παρατίθενται. Προαιρετικά θα µπορούσε να δοθεί τίτλος στο προτεινόµενο τοπικό πρόγραµµα, ο οποίος να αποτελεί το κατά το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτικό γεωγραφικό προσδιορισµό της προτεινόµενης περιοχής παρέµβασης. Ο τίτλος αυτός δεν είναι απαραίτητο να συµπίπτει µε την ονοµασία του φορέα ή το όνοµα του (των) νοµού (νοµών) όπου ανήκει η περιοχή. 14

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΩΝ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ (SWOT ΑΝΑΛΥΣΗ) Στο κεφάλαιο αυτό θα περιλαµβάνεται η ανάλυση SWOT, δηλ. η ανάλυση των δυνάµεων - πλεονεκτηµάτων (Strengths), αδυναµιών - µειονεκτηµάτων (Weaknesses), προοπτικών - ευκαιριών (Opportunities) και απειλών - κινδύνων (Threats), που αντιµετωπίζει η συγκεκριµένη περιοχή, η οποία θα συνεισφέρει στη λήψη αποφάσεων και στην αποτελεσµατικότερη χάραξη αναπτυξιακής στρατηγικής. Η SWOT ανάλυση λαµβάνει στοιχεία από την αποτύπωση της υπάρχουσας κατάστασης και βοηθάει στην εξαγωγή συµπερασµάτων. Αναλυτικότερα, µε την ανάλυση SWOT θα γίνει: Α. Αναγνώριση και 1. Των πλεονεκτηµάτων-δυνάµεων (Strengths), δηλ. των εσωτερικών συνθηκών που περιγράφουν τη θέση της περιοχής παρέµβασης, σχετίζονται άµεσα µε το επίπεδο ανάπτυξής της και χαρακτηρίζονται ως πλεονεκτήµατα της 2. των µειονεκτηµάτων-αδυναµιών (Weaknesses), δηλ. των εσωτερικών συνθηκών που µειώνουν τη θέση της περιοχής παρέµβασης ως θύλακα ανάπτυξης και χαρακτηρίζονται ως προβλήµατα. Β. Εξέταση και 1. Των προοπτικών ευκαιριών (Opportunities), δηλ. των τρεχουσών ή µελλοντικών συνθηκών του "περιβάλλοντος" που ενεργούν θετικά για την ενδυνάµωση και την ανάπτυξη της θέσης της περιοχής 2. των απειλών - κινδύνων (Threats), δηλ. των τρεχουσών ή µελλοντικών συνθηκών του "περιβάλλοντος" που ενεργούν αρνητικά στην ανάπτυξη της περιοχής. 15

SWOT ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ (Strengths) Α ΥΝΑΜΙΕΣ (Weaknesses) ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ (Opportunities) ΑΠΕΙΛΕΣ (Threats) 16

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. ΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ Στο κεφάλαιο αυτό θα πρέπει να αναφερθούν αναλυτικά οι διαβουλεύσεις που πραγµατοποιήθηκαν, αφενός µε τους βασικούς φορείς της περιοχής παρέµβασης του σχεδίου τοπικού προγράµµατος, αφετέρου µε τον τοπικό πληθυσµό στο πλαίσιο της εξυπηρέτησης της «εκ των κάτω προς τα πάνω» διαδικασίας. Ειδικότερα, το κεφάλαιο αυτό θα πρέπει να περιλαµβάνει: 4.1. ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΦΟΡΕΩΝ α) Καταγραφή των βασικών φορέων της περιοχής παρέµβασης και συµµετοχή αυτών στη διαδικασία διαβούλευσης (όπως στον ακόλουθο πίνακα) ΦΟΡΕΙΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ(*) ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ(**) Περιφέρεια/ες: Ο.Τ.Α. α βαθµού: Ο.Τ.Α. β βαθµού: Αγροτικοί Συνεταιρισµοί του άρθρου 1 του Ν. 2810/2000: Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισµών του άρθρου 1 του Ν. 2810/2000 (***) Όνοµα Ένωσης: Μέλη Ένωσης: Επιµελητήρια: Τοπικός πληθυσµός (*)Αναφέρεται ονοµαστικά ο κάθε επιµέρους φορέας της περιοχής παρέµβασης (π.χ. ονοµαστικά ο κάθε ήµος, ο κάθε συνεταιρισµός, κ.λπ.). (**)Σηµειώνεται µε η συµµετοχή του κάθε φορέα στη διαδικασία διαβούλευσης. (***)Για κάθε ένωση αγροτικών συνεταιρισµών θα πρέπει να αναφερθούν αναλυτικά οι συνεταιρισµοί που την απαρτίζουν. 17

Ο ανωτέρω πίνακας θα χρησιµοποιηθεί για τον έλεγχο του όρου που αναφέρεται στο άρθρο 7.2.2, σηµείο 5 του τεύχους προκήρυξης. 4.2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑΣ ΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ β) Περιγραφή της διαδικασίας διαβούλευσης αποτυπωµένη σε πίνακα ως εξής: Είδος ενέργειας (π.χ. ηµερίδα, σύσκεψη) Ηµεροµηνία διεξαγωγής Οµάδα/ες στόχος Φορείς που συµµετείχαν Αριθµός συµµετεχόντων γ) Αποτελέσµατα διαβούλευσης Θα πρέπει να γίνει συνοπτική αναφορά στα αποτελέσµατα της τοπικής διαβούλευσης και στον τρόπο µε τον οποίο αυτά λήφθηκαν υπόψη κατά το σχεδιασµό του τοπικού προγράµµατος. 18

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Λαµβάνοντας υπόψη την αποτύπωση της υφιστάµενης κατάστασης, τα αποτελέσµατα της ανάλυσης SWOT για την προτεινόµενη περιοχή παρέµβασης, το Εθνικό Σχέδιο Στρατηγικής Αγροτικής Ανάπτυξης (Ε.Σ.Σ.Α.Α.) και το Πρόγραµµα Αγροτικής Ανάπτυξης 2007 2013 (ΠΑΑ) και κυρίως τον Άξονα 4 αυτού, τις εισηγήσεις και απόψεις τοπικών φορέων και πληθυσµού, θα καθοριστούν οι στόχοι του τοπικού προγράµµατος LEADER, καθώς και η στρατηγική που υιοθετείται για την επίτευξη των στόχων αυτών. Στον καθορισµό των στόχων του τοπικού προγράµµατος θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι οριζόντιες πολιτικές: ενίσχυση της απασχόλησης, ανάπτυξη επιχειρηµατικότητας, προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση ίσων ευκαιριών. Οι στόχοι θα πρέπει να αποτυπώνονται µε σαφήνεια, ώστε να είναι δυνατή η συσχέτισή τους µε τα αποτελέσµατα της SWOT, καθώς και µε τις δράσεις του τοπικού προγράµµατος και τα αποτελέσµατα από την εφαρµογή του (εκροές κάθε δράσης). Η ανάπτυξη της στρατηγικής επίτευξης των στόχων θα στηριχθεί στις στρατηγικές ανάπτυξης των επιµέρους τοµέων του τοπικού προγράµµατος (π.χ. αγροτικού τουρισµού, αξιοποίησης τοπικών πόρων στο γεωργικό και µη γεωργικό τοµέα, κ.λπ.), οι οποίες είναι απαραίτητο να καθορισθούν µε βάση τις ανάγκες, τη δυναµική, τις δυνατότητες και προοπτικές της περιοχής. Παράλληλα, θα πρέπει να περιγράφεται η συνάφεια των στόχων του τοπικού προγράµµατος µε την αναπτυξιακή στρατηγική που υιοθετείται. Η αναπτυξιακή στρατηγική µπορεί να διαρθρωθεί γύρω από έναν κεντρικό θεµατικό άξονα, οποίος να αποτυπώνει τα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες της προτεινόµενης περιοχής. Επιπλέον, θα πρέπει να αναλυθεί η συσχέτιση της στρατηγικής του τοπικού προγράµµατος µε την ευρύτερη στρατηγική που υιοθετείται για την περιοχή από φορείς εθνικού, περιφερειακού ή/και νοµαρχιακού επιπέδου. 19

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6. ΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 6.1. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Το σχέδιο τοπικού προγράµµατος διαρθρώνεται στα ακόλουθα Μέτρα: Στρατηγικές τοπικής ανάπτυξης Κωδικός µέτρου: 41 ιατοπική και διεθνική συνεργασία Κωδικός µέτρου: 421 Λειτουργία της Οµάδας Τοπικής ράσης, απόκτηση δεξιοτήτων και εµψύχωση στην περιοχή Κωδικός µέτρου: 431 Κάθε Μέτρο του τοπικού προγράµµατος θα πρέπει να περιγραφεί αναλυτικά. Η περιγραφή, ανά Μέτρο, θα πρέπει κατ ελάχιστον να περιλαµβάνει τα ακόλουθα: Ι. ΜΕΤΡΟ 41: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Οµάδες Υποµέτρων που εντάσσονται στο Μέτρο (Ανταγωνιστικότητα Ποιότητα ζωής / διαφοροποίηση) και κωδικοί αυτών. Αναλυτική περιγραφή Υποµέτρων. Ειδικότερα, θα πρέπει να αναφέρονται: Τίτλος του Υποµέτρου Κωδικός του Υποµέτρου Λογική της παρέµβασης σε σχέση µε τα στοιχεία της υφιστάµενης κατάστασης, τα αποτελέσµατα της SWOT ανάλυσης και των διαβουλεύσεων Στόχοι του τοπικού προγράµµατος που εξυπηρετούνται από το Υποµέτρο Χρηµατοδοτικά στοιχεία του Υποµέτρου αποτυπωµένα σε πίνακα (Συνολικό Κόστος ηµόσια απάνη Ίδια Συµµετοχή) Αναλυτική περιγραφή του περιεχοµένου του κάθε Υποµέτρου µε τις προβλεπόµενες σε αυτό δράσεις. Στο πλαίσιο της περιγραφής αυτής και για κάθε προβλεπόµενη δράση θα πρέπει να περιλαµβάνονται: Τίτλος Αναλυτική περιγραφή Χρηµατοδοτικά στοιχεία (Συνολικό Κόστος ηµόσια απάνη Ίδια Συµµετοχή) Χρηµατοδοτική βαρύτητα: - ηµόσια απάνη σε σχέση µε τη ηµόσια απάνη του Υποµέτρου - ηµόσια απάνη σε σχέση µε τη ηµόσια απάνη του Μέτρου Σκοπιµότητα και αιτιολόγηση της χρηµατοδοτικής βαρύτητας της δράσης σε σχέση µε τα αποτελέσµατα της SWOT ανάλυσης και τους στόχους του τοπικού προγράµµατος 20

Περιοχή εφαρµογής της δράσης (σε επίπεδο ήµου/κοινότητας) και αιτιολόγησή της σε σχέση µε τα στοιχεία της υφιστάµενης κατάστασης, της SWOT ανάλυσης, καθώς και τους στόχους και τη στρατηγική του τοπικού προγράµµατος ικαιούχοι Περιγραφή της συνέργιας της δράσης µε άλλες προτεινόµενες στο πλαίσιο του σχεδίου Περιγραφή του καινοτόµου χαρακτήρα (εφόσον υπάρχει) και προϋποθέσεις / διαδικασία για την εφαρµογή του Αναµενόµενο επενδυτικό ενδιαφέρον όπως προέκυψε από την bottom up διαδικασία Προβλεπόµενος αριθµός παρεµβάσεων (δείκτης εκροών) Κατά την αξιολόγηση του περιεχοµένου των δράσεων θα ληφθεί υπόψη ο βαθµός αξιοποίησης των πόρων της περιοχής, καθώς και η µέριµνα για συγκεκριµένες οµάδες πληθυσµού. ΜΕΤΡΟ 421: ΙΑΤΟΠΙΚΗ ΚΑΙ ΙΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ Το Μέτρο αυτό διακρίνεται σε δύο (2) Υποµέτρα: 421α) ιατοπική συνεργασία 421β) ιεθνική (διακρατική) συνεργασία Για κάθε Υποµέτρο θα πρέπει να συµπληρωθούν χωριστά δελτία. Ειδικότερα, σε κάθε Υποµέτρο και για κάθε πρόταση συνεργασίας θα πρέπει να αναλύονται: Στόχοι και συσχέτισή τους µε τις ανάγκες της περιοχής παρέµβασης, τους στόχους της τοπικής στρατηγικής ή/και τους στόχους τους Π.Α.Α. Περιγραφή και αντικείµενο της συνεργασίας Προσδοκώµενα αποτελέσµατα για την περιοχή Ενέργειες που έχουν ενδεχοµένως αναληφθεί για τη συγκρότηση της συνεργασίας (π.χ. προτεινόµενες περιοχές/χώρες, επαφές µε εν δυνάµει εταίρους, συντονισµός σχεδίου συνεργασίας) Συσχέτιση µε αποτελέσµατα προηγούµενων εφαρµογών, εφόσον το σχέδιο είχε ενισχυθεί κατά το παρελθόν Προβλεπόµενος τρόπος εφαρµογής Χρηµατοδοτικά στοιχεία (Συνολικό Κόστος ηµόσια απάνη Ίδια Συµµετοχή) ικαιούχοι του σχεδίου συνεργασίας Ωφελούµενοι από το σχέδιο συνεργασίας (π.χ. τοπικοί επιχειρηµατίες, ειδικές οµάδες πληθυσµού) 21

ΜΕΤΡΟ 431: ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΟΜΑ ΑΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΡΑΣΗΣ, ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΜΨΥΧΩΣΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ Το Μέτρο αυτό διακρίνεται σε δύο (2) Υποµέτρα: 431α) απάνες λειτουργίας της Ο.Τ.. 431β) Απόκτηση δεξιοτήτων και εµψύχωση στην περιοχή παρέµβασης Για κάθε Υποµέτρο θα πρέπει να συµπληρωθούν χωριστά δελτία. α) Όσον αφορά στο Υποµέτρο " απάνες λειτουργίας της Ο.Τ.." θα πρέπει να περιγραφούν: Οι απαιτούµενες ενέργειες που πρέπει να υλοποιηθούν προκειµένου να ξεκινήσει η εφαρµογή του τοπικού προγράµµατος, όπως ενδεικτικά, ενέργειες για τη στελέχωση, εγκατάσταση, εξοπλισµό, κ.λπ. της Ο.Τ.. Εκτίµηση της απαιτούµενης στελεχιακής δοµής της Ο.Τ.. σε σχέση µε το περιεχόµενο και τις ανάγκες του προτεινόµενου τοπικού προγράµµατος. Ειδικότερα, θα πρέπει να εκτιµηθεί ο αριθµός των στελεχών ανά ειδικότητα και να αναφερθούν οι προβλεπόµενες αρµοδιότητες του κάθε στελέχους στο πλαίσιο εφαρµογής του τοπικού προγράµµατος. Ο αριθµός των στελεχών ΠΕ ή ΤΕ του φορέα που κατά την υποβολή της πρότασης απασχολούνται σε αυτόν µε εξαρτηµένη σχέση εργασίας και για τα οποία ο υποψήφιος φορέας δεσµεύεται ότι θα χρησιµοποιήσει στη στελεχιακή δοµή της Ο.Τ.. από την έναρξη υλοποίησης του τοπικού προγράµµατος. Τα χρηµατοδοτικά στοιχεία του Υποµέτρου (Συνολικό Κόστος ηµόσια απάνη Ίδια Συµµετοχή), τα οποία θα πρέπει να διακρίνονται σε δαπάνες στελέχωσης, λειτουργικά έξοδα και εξοπλισµό µηχανοργάνωση. β) Όσον αφορά στο Υποµέτρο "Απόκτηση δεξιοτήτων και εµψύχωση στην περιοχή παρέµβασης", για κάθε προβλεπόµενη δράση (µελέτες, ενέργειες πληροφόρησης, διοργάνωση εκδηλώσεων προβολής, ενέργειες επιµόρφωσης ατόµων µε ηγετικό ρόλο) θα πρέπει να αναλύονται: Το περιεχόµενο (είδος και αριθµός ενεργειών/µελετών, περιγραφή) Η σκοπιµότητα σε σχέση µε τις ανάγκες του τοπικού προγράµµατος Τα αναµενόµενα αποτελέσµατα από την εφαρµογή Οι ωφελούµενοι Τα χρηµατοδοτικά στοιχεία (Συνολικό Κόστος ηµόσια απάνη Ίδια Συµµετοχή). Σηµειώνεται ότι συνολικές προβλεπόµενες δαπάνες για το σύνολο των δράσεων αυτών θα πρέπει να ανέρχονται τουλάχιστον στο 1% της ηµόσιας απάνης του Μέτρου 41 (Στρατηγικές Τοπικής Ανάπτυξης). 22

Σηµειώνεται ότι το ποσοστό της προτεινόµενης ηµόσιας απάνης του Μέτρου 431 µπορεί να ανέλθει µέχρι το 20% της ηµόσιας απάνης του Μέτρου 41 (Στρατηγικές Τοπικής Ανάπτυξης. 6.2. ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΣΤΟΧΩΝ ΚΑΙ ΡΑΣΕΩΝ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ Θα πρέπει να συµπληρωθεί µήτρα συσχέτισης µεταξύ των βασικών στόχων του τοπικού προγράµµατος και των αντίστοιχων δράσεων του µέτρου 41, που τους εξυπηρετούν αποτελεσµατικότερα. Ειδικότερα: - οι στόχοι του τοπικού προγράµµατος θα πρέπει να ιεραρχηθούν ανάλογα µε την αναµενόµενη συµβολή τους στο τοπικό πρόγραµµα και από αυτούς να επιλεγούν οι πέντε πρώτοι, οι οποίοι αναγράφονται κατά φθίνουσα σειρά στην πρώτη στήλη της µήτρας συσχέτισης, - στις επόµενες στήλες αναγράφονται οι δράσεις που εξυπηρετούν τους πέντε ανωτέρω στόχους, - αν ένας στόχος εξυπηρετείται από µια δράση τίθεται η τιµή 1 στο σχετικό κελί, ενώ σε αντίθετη περίπτωση τίθεται η τιµή µηδέν, - στην επόµενη στήλη αναφέρεται ο συνολικός αριθµός των δράσεων που εξυπηρετούν κάθε στόχο, - στην προτελευταία στήλη αναφέρεται το ποσοστό της συνολικής ηµόσιας απάνης των δράσεων που εξυπηρετούν κάθε στόχο ως προς τη συνολική ηµόσια απάνη του µέτρου 41, - στην τελευταία αναφέρεται ο αριθµός των προβλεπόµενων παρεµβάσεων για το σύνολο των δράσεων που εξυπηρετούν το συγκεκριµένο στόχο. Μήτρα συσχέτισης µεταξύ των πέντε βασικών στόχων και προτεινόµενων δράσεων του σχεδίου ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΡΑΣΕΙΣ Συνολικός αριθµός δράσεων Ποσοστό στο µέτρο 41 Αριθµός παρεµβάσεων ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕ ΙΟΥ Τίτλος δράσης Τίτλος δράσης 1 ος στόχος 2 ος στόχος 3 ος στόχος 4 ος στόχος 5 ος στόχος 0: δεν υπάρχει συσχέτιση 1: υπάρχει συσχέτιση 23

Στη συνέχεια, θα πρέπει να συµπληρωθεί δεύτερη µήτρα συσχέτισης µεταξύ των πέντε ανωτέρω στόχων και των πέντε δράσεων που θεωρούνται οι πλέον κατάλληλες για την εξυπηρέτησή τους. Ειδικότερα: - η πρώτη στήλη του πίνακα περιλαµβάνει τους ανωτέρω πέντε στόχους, - στις στήλες 2 έως 6 συµπληρώνεται ο τίτλος κάθε µιας από τις πέντε δράσεις που θεωρούνται πλέον κατάλληλες για την εξυπηρέτηση των στόχων, - κάθε στόχος να πρέπει αντιστοιχιστεί σε µία και µόνο δράση, η οποία θεωρείται η πλέον κατάλληλη για την εξυπηρέτησή του. Στο σχετικό κελί τίθεται η τιµή 1, - στην προτελευταία στήλη του πίνακα συµπληρώνεται το ποσοστό της ηµόσιας απάνης της δράσης που εξυπηρετεί το συγκεκριµένο στόχο ως προς τη συνολική ηµόσια απάνη του µέτρου 41, - στην τελευταία στήλη αναφέρεται ο αριθµός των προβλεπόµενων παρεµβάσεων στη συγκεκριµένη δράση. Μήτρα συσχέτισης µεταξύ των πέντε βασικών στόχων και των δράσεων που τους εξυπηρετούν αποτελεσµατικότερα ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΤΙΚΕΣ ΡΑΣΕΙΣ ΣΤΟΧΟΙ ΣΧΕ ΙΟΥ Τίτλος Τίτλος Τίτλος Τίτλος Τίτλος 1 ος στόχος 2 ος στόχος 3 ος στόχος 4 ος στόχος 5 ος στόχος Ποσοστό στο µέτρο 41 Αριθµός παρεµβάσεων 24

6.3. ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕ ΛΟΙΠΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΤΗΣ 4 ΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟ ΟΥ 2007-2013 εδοµένου ότι οι/τα δράσεις/έργα, τα οποία µπορούν να ενταχθούν στο τοπικό πρόγραµµα του Άξονα 4 του ΠΑΑ αποτελούν τµήµα των παρεµβάσεων που θα υλοποιηθούν συνολικά στη συγκεκριµένη περιοχή κατά την 4 η προγραµµατική περίοδο, θα πρέπει να γίνει αναφορά στη συνέργια αυτών µε άλλες παρεµβάσεις που προγραµµατίζονται στην περιοχή στα πλαίσια άλλων προγραµµάτων. Συνεπώς, το κεφάλαιο αυτό επικεντρώνεται η συµπληρωµατικότητα της πρότασης τοπικού προγράµµατος µε άλλες αναπτυξιακές παρεµβάσεις που πρόκειται να υλοποιηθούν στην προτεινόµενη περιοχή εφαρµογής, καθώς και στον προσδιορισµό του βαθµού εξάρτησης του τοπικού προγράµµατος µε τις λοιπές αναπτυξιακές παρεµβάσεις. 25

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΙΚΟ ΠΛΑΝΟ Η αποτύπωση του χρηµατοδοτικού πλάνου του τοπικού προγράµµατος θα γίνει σύµφωνα µε τα υποδείγµατα των πινάκων που ακολουθούν. Σηµειώνεται ότι οι διατοπικές και διεθνικές συνεργασίες (Μέτρο 421) αποτελούν χωριστά Υποµέτρα. Οµοίως, στο Μέτρο 431, οι δαπάνες λειτουργίας της Ο.Τ.. και απόκτησης δεξιοτήτων και εµψύχωσης αποτελούν χωριστά Υποµέτρα. Ειδικότερα, θα πρέπει να συµπληρωθούν οι ακόλουθοι χρηµατοδοτικοί πίνακες: ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΜΕΤΡΟ ΟΜΑ Α ΥΠΟΜΕΤΡΩΝ ΥΠΟΜΕΤΡΟ ΣΥΝ. ΚΟΣΤΟΣ ΗΜ. ΑΠ. ΚΟΙΝ. ΣΥΜΜ. ΕΘΝ. ΣΥΜΜ. Ι ΙΩΤ. ΣΥΜΜ. 41 411 413 421 431 ΣΥΝΟΛΟ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΑ ΕΤΟΣ (ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΕΓΤΑΑ) ΜΕΤΡΟ ΥΠΟΜΕΤΡΟ 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 41 411 413 421 431 ΣΥΝΟΛΟ 26

ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΑ ΥΠΟΜΕΤΡΟ ΚΑΙ ΡΑΣΗ ΥΠΟΜΕΤΡΟ ΡΑΣΕΙΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΗΜΟΣΙΑ ΑΠΑΝΗ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ Ι ΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΥΝΟΛΟ Σηµ.: Ο πίνακας θα πρέπει να παρατίθεται σε µορφή excel Συνολικό κόστος Μέτρου ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΙΚΗ ΒΑΡΥΤΗΤΑ ΜΕΤΡΩΝ Ποσοστό % συν. κόστους Μέτρου επί του συν. κόστους της πρότασης προγράµµατος ηµόσια απάνη Μέτρου Ποσοστό % δηµόσιας δαπάνης Μέτρου επί της δηµόσιας δαπάνης της πρότασης προγράµµατος Κοινοτική Συµµετοχή Μέτρου Ποσοστό % Κοινοτικής Συµµετοχής Μέτρου επί της Κοινοτικής Συµµετοχής της πρότασης προγράµµατος ΜΕΤΡΟ 41 ΜΕΤΡΟ 421 ΜΕΤΡΟ 431 27

Συνολικό κόστος Υποµέτρου ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΙΚΗ ΒΑΡΥΤΗΤΑ ΥΠΟΜΕΤΡΩΝ ΤΟΥ Ποσοστό % συν. κόστους Υποµέτρου επί του συν. κόστους της πρότασης προγράµµατος ηµόσια απάνη Υποµέτρου Ποσοστό % δηµόσιας δαπάνης Υποµέτρου επί της δηµόσιας δαπάνης της πρότασης προγράµµατος Κοινοτική Συµµετοχή Υποµέτρου Ποσοστό % Κοινοτικής Συµµετοχής Υποµέτρου επί της Κοινοτικής Συµµετοχής της πρότασης προγράµµατος ΜΕΤΡΟΥ 41 «Στρατηγικές Τοπικής Ανάπτυξης» ΥΠΟΜΕΤΡΑ 123 311 312 313 321 322 323 ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΙΚΗ ΒΑΡΥΤΗΤΑ ΥΠΟΜΕΤΡΩΝ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ 421 «ιατοπική και ιεθνική Συνεργασία» ΥΠΟΜΕΤΡΑ ΙΑΤΟΠΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 421 α ΙΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ 421 β Συνολικό κόστος Υποµέτρου Ποσοστό % συν. κόστους Υποµέτρου επί του συν. κόστους της πρότασης προγράµµατος ηµόσια απάνη Υποµέτρου Ποσοστό % δηµόσιας δαπάνης Υποµέτρου επί της δηµόσιας δαπάνης της πρότασης προγράµµατος Κοινοτική Συµµετοχή Υποµέτρου Ποσοστό % Κοινοτικής Συµµετοχής Υποµέτρου επί της Κοινοτικής Συµµετοχής της πρότασης προγράµµατος 28

ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΙΚΗ ΒΑΡΥΤΗΤΑ ΥΠΟΜΕΤΡΩΝ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ 431 «Λειτουργία της Ο.Τ.., απόκτηση δεξιοτήτων και εµψύχωση στην περιοχή» ΥΠΟΜΕΤΡΑ Λειτουργία της Ο.Τ.. 431 α Απόκτηση δεξιοτήτων και εµψύχωση 431 β Συνολικό κόστος Υποµέτρου Ποσοστό % συν. κόστους Υποµέτρου επί του συν. κόστους της πρότασης προγράµµατος ηµόσια απάνη Υποµέτρου Ποσοστό % δηµόσιας δαπάνης Υποµέτρου επί της δηµόσιας δαπάνης της πρότασης προγράµµατος Κοινοτική Συµµετοχή Υποµέτρου Ποσοστό % Κοινοτικής Συµµετοχής Υποµέτρου επί της Κοινοτικής Συµµετοχής της πρότασης προγράµµατος 29