ΚΑΤΑΝΟΩΝΤΑΣ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ ΓΗΣ Κωνσταντίνος Λιαρίκος
Δείκτης ζωντανού πλανήτη
Οικολογική αστοχία
Δείκτης ζωντανού πλανήτη
Αειφορία
Πλανητικά όρια
Το αποτύπωμα στις χρήσεις γης
Αλλαγές στις χρήσεις γης διαχρονικά Το εύφορο και μαλακό χώμα απομακρυνόταν από τα υψώματα στα χρόνια που πέρασαν γλιστρώντας σε μεγάλες ποσότητες και εξαφανιζόταν στα βάθη της θάλασσας. Παλαιότερα ο τόπος μας διατηρούσε την ακεραιότητα του και αντί για ξερά βουνά είχε ψηλούς χωμάτινους λόφους με πολλά δάση, από τα οποία ακόμα και σήμερα φαίνονται σημάδια. Από τα δάση αυτά έχουν γίνει και οι στέγες πολλών κτιρίων που εξακολουθούν να είναι άθικτες μέχρι τις μέρες μας. Ακόμα, υπήρχαν πολλά άλλα καρποφόρα δέντρα και άφθονα βοσκοτόπια. Ο τόπος πλουτιζόταν κάθε χρόνο με το νερό της βροχής που δεν χανόταν όπως σήμερα. (Πλάτων: Τιμαίος και Κριτίας, Εκδ. Κάκτος, 1993:261-65).
Αλλαγές στις χρήσεις γης διαχρονικά
Αλλαγές στις χρήσεις γης διαχρονικά
Αλλαγές στις χρήσεις γης διαχρονικά
Το σημερινό «επείγον» Ένταση και ταχύτητα της αλλαγής Έκταση και επιμονή των πιέσεων Το αντικείμενο των επιπτώσεων Η ανεπάρκεια της κοινωνικής ηθικής
In all products we consume, we also consume embodied land
Αστικοποίηση Επέκταση πόλεων Συμπαγής επέκταση Προάστια Προαστιοποίηση Σημειακή οικοδόμηση
Μεταφορές Σημειακή οικοδόμηση Εμπορικές χρήσεις Πρόσβαση Δευτερογενής ανάπτυξη Απειλές Εκμετάλευση πόρων
Γεωργική παραγωγή Εντατικοποίηση Επέκταση Εγκατάλειψη παραδοσιακών χρήσεων
Γεωργική παραγωγή
Γεωργική παραγωγή
Η εικόνα στην Ευρώπη
Η εικόνα στην Ευρώπη
Η εικόνα στην Ελλάδα
Η εικόνα στην Ελλάδα Αποτελέσματα ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΚΑΛΥΨΗΣ ΓΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΕΤΟΣ/ ΤΥΠΟΣ ΚΑΛΥΨ ΓΗΣ ΔΑΣΗ ΚΩΝΟΦΟΡΩΝ (στρ) ΔΑΣΗ ΠΛΑΤΥΦΥΛΛΩΝ (στρ) ΘΑΜΝΩΝΕΣ ΑΕΙΦΥΛΛΩΝ ΠΛΑΤΥΦΥΛΛΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΔΑΣΩΔΕΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ (στρ) ΘΑΜΝΟΤΟΠΟΙ (στρ) ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΧΑΜΗΛΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ (στρ) ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ (στρ) ΛΟΙΠΕΣ ΚΑΛΥΨΕΙΣ (στρ) 1987 9.122.975 13.105.788 7.737.967 14.118.030 32.301.831 49.580.631 3.913.782 2007 8.313.441 12.668.171 7.707.262 12.944.873 28.310.974 55.461.995 4.249.617 Αλλαγές (στρ) -809.534-437.616-30.705-1.173.157-3.990.856 5.881.365 335.835 Θετικό πρόσημο διαχρονική αύξηση της έκτασης Αρνητικό πρόσημο διαχρονική μείωση της έκτασης
Η εικόνα στην Ελλάδα Βασικές τάσεις Δάση Εκτάσεις Θαμνώδης θαμνώδους Βλάστηση βλάστησης Γεωργικές εκτάσεις Εκτάσεις χαμηλής βλάστησης Λοιπές καλύψεις* *Οικισμοί, βραχώδεις εξάρσεις, λατομεία, εκτάσεις καλυμμένες από χιόνι
Η εικόνα στην Ελλάδα Βασικές τάσεις Δάση Εκτάσεις θαμνώδους βλάστησης Γεωργικές εκτάσεις Εκτάσεις χαμηλής βλάστησης Λοιπές καλύψεις* *Οικισμοί, βραχώδεις εξάρσεις, λατομεία, εκτάσεις καλυμμένες από χιόνι
Η εικόνα στην Ελλάδα Αποτελέσματα 2007 ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ ΔΑΣΗ (κωνοφόρα & πλατύφυλλα) ΘΑΜΝΟΙ (θαμνώνες & θαμνότοποι) ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ (κατά CORINE 2000) ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΧΑΜΗΛΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΛΟΙΠΕΣ ΚΑΛΥΨΕΙΣ ΔΑΣΗ (κωνοφόρα & πλατύφυλλα) 1.265.600,44 1.029.309,81 656.666,34 40.624,63 1 9 8 7 ΘΑΜΝΟΙ (θαμνώνες & θαμνότοποι) 826.780,61 2.367.006,70 N/A 135.085,91 ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ (κατά CORINE 1990) 445.635,00 1.268.084,66 2.061.154,34 401.602,59 ΕΚΤΑΣΕΙΣ ΧΑΜΗΛΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗ 480.628,50 N/A 5.895.620,78 427.854,93 ΛΟΙΠΕΣ ΚΑΛΥΨΕΙΣ N/A N/A 340.292,68 N/A N/A N/A Αλλαγές που δεν εξετάζονται
Η εικόνα στην Ελλάδα Παρατηρήσεις / συμπεράσματα Διάγνωση βασικών τάσεων αλλαγών: Διαχρονική μείωση όλων των τύπων φυσικών καλύψεων γης, προς όφελος της επέκτασης της γεωργικής γης και των τεχνητών καλύψεων (σφράγιση εδαφών) Συγκέντρωση αστικών επεκτάσεων γύρω από μεγάλες πόλεις και περιφερειακά κέντρα, στο παράλιο μέτωπο και στην εγγύτητα των οδικών αξόνων και των κέντρων βιομηχανικής παραγωγής Δημιουργία αστικών συνεχών στις γεωργικές ζώνες και τις εκτάσεις χαμηλής βλάστησης προαστιοποίηση αγροτικών περιοχών Ραγδαίες αλλαγές στην χωρική κατανομή της γεωργίας εγκατάλειψη οριακών γαιών επέκταση στα όρια των παραγωγικών περιοχών (επίδραση επιδοτήσεων) Αλλαγές στη δασοκάλυψη εκτεταμένη υποβάθμιση υψηλών δασών λόγω πυρκαγιών και δασώσεις σε περιοχές εγκατάλειψης πρωτογενών δραστηριοτήτων Έντονες πιέσεις και μεγάλες αλλαγές στις περιοχές χαμηλής βλάστησης
Η εικόνα στην Ελλάδα Παρατηρήσεις / συμπεράσματα Πιέσεις ανά βασικό τύπο κάλυψης Δάση: Κύρια πίεση η καθήλωση σε πρωιμότερα στάδια εξέλιξης και όχι η απευθείας μετατροπή χρήσης η οποία είναι σποραδική και σημειακή. Δευτερογενείς πιέσεις μετατροπής. Εκτάσεις χαμηλής βλάστησης: Απορροφούν κατά κύριο λόγω τις πιέσεις για επέκταση τόσο των τεχνητών επιφανειών, όσο και των γεωργικών εκτάσεων. Σχεδόν ανύπαρκτο πλαίσιο προστασίας. Γεωργικές εκτάσεις: Απορροφούν εξίσου πολύ μεγάλο μέρος των πιέσεων επέκτασης των τεχνητών επιφανειών. Επίσης, εκτενείς μετατροπές σε περιοχές χαμηλής βλάστησης όπου εγκαταλείπεται η παραγωγή.
Η εικόνα στην Ελλάδα Beaufoy, G., Baldock, D., & Clark, J., 1994. The Nature of Farming: Low intensity farming systems in nine European countries. Institute for European Environmental Policy (IEEP), London.
Η εικόνα στην Ελλάδα Αποτελέσματα
Η εικόνα στην Ελλάδα Αποτελέσματα
Η εικόνα στην Ελλάδα Αποτελέσματα
Η εικόνα στην Ελλάδα Αποτελέσματα
Η ιδέα της κοινωνικής επιλογής Αποτελέσματα