ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ-ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΑ ΚΑΙ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΜΑΘΗΜΑ : ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΓΠΣ - ΠΜ
Το Γ.Π.Σ. προβλέφθηκε για να εξασφαλιστεί «η σωστή ένταξη των περιοχών αυθαιρέτων στην όλη δοµή και λειτουργία της πόλης», καθώς και να εντοπιστούν οι προβληµατικές περιοχές που απαιτούν ενεργό παρέµβαση για την αναβάθµισή τους και τη βελτίωση των συνθηκών κατοικίας. (Εισηγητική Έκθεση ν.1337/83)
Οι προτάσεις του Γ.Π.Σ. αποτυπώνονται στους χάρτες µε αδροµερή καθορισµό, µε κλίµακα 1:10.000, ή 1:5.000. Ο αδροµερής χαρακτήρας και η έλλειψη εξειδίκευσης : Α) Όχι τα ακριβή όρια των Συντελεστών όµησης, αλλά µόνο το µέσο Σ.. όλης της πολεοδοµικής ενότητας - γειτονιάς, που θα εξειδικευθεί ανά ζώνη (υποζώνες µέσα στην πολεοδοµική ενότητα) Β) Χρήσεις γης
Ηχωρικήεµβέλεια εκτείνεται στις περιοχές ενός τουλάχιστον δήµου ή µιας κοινότητας. Στόχος του νοµοθέτη ήταν να περιληφθεί στο ΓΠΣ η πραγµατική πόλη σε εγκεκριµένο σχέδιο και να σχεδιαστούν και να προσδιοριστούν µε το ΓΠΣ οι οικιστικές επεκτάσεις της κάθε κοινότητας ή δήµου, έτσι ώστε να διασφαλιστεί η ορθολογική ένταξη των αυθαιρέτων περιοχών στη δοµή καιστηλειτουργίατηςπόλης.
Το κριτήριο του πληθυσµού ενός οικισµού είναι καθοριστικό για τις εκάστοτε επιλογές του µελετητή: πυκνότητες πληθυσµού και τα όρια κορεσµού των χωρικών δραστηριοτήτων στην υπό διαµόρφωση περιοχή και µε βάση αποδεκτές στατιστικές µεθόδους προβαίνει σε εκτίµηση του πληθυσµού για να προσδιορίσει τους στόχους του πολεοδοµικού σχεδιασµού του.
Το περιεχόµενο του Γ.Π.Σ. Το Γ.Π.Σ. περιλαµβάνει χάρτες, σχέδια, διαγράµµατα και κείµενα, για : α) τα όρια της κάθε πολεοδοµικής ενότητας, β) την υποδιαίρεση της περιοχής σε ζώνες, πυκνοδοµηµένες, αραιοδοµηµένες ή αδόµητες, γ) τη γενική εκτίµηση των αναγκών σε κοινόχρηστους χώρους, κοινωφελείς εξυπηρετήσεις και δηµόσιες παρεµβάσεις ή ενισχύσεις στον τοµέα της στέγης και δ) τη γενική πρόταση πολεοδοµικής οργάνωσης των πολεοδοµικών ενοτήτων ειδικότερα:
δα) στις χρήσεις γης, στα κέντρα, στο κύριο δίκτυο κυκλοφορίας, δβ) στην πυκνότητα, στον µέσο Σ και στις τυχόν απαγορεύσεις δοµήσεως και χρήσεων, δγ) στην επιλογή των τρόπων αναπτύξεως ή αναµορφώσεως µε τον καθορισµό των αντιστοίχων ζωνών και στην εκτίµηση των αναµενόµενων επιπτώσεων στο περιβάλλον, δδ) στις ζώνες ειδικής ενίσχυσης (ΖΕΕ), δηλαδή στις περιοχές στις οποίες κατά προτεραιότητα διοχετεύονται στεγαστικά δάνεια, ενισχύσεις και, τέλος, δε) στουςπόρουςγιατηνεφαρµογή της πολεοδοµικής µελέτης
Η πρωτοβουλία για την εκπόνηση του ΓΠΣ γίνεται µε απόφαση του δηµοτικού συµβουλίου του οικείου δήµου ή κοινότητας ή από περισσότερους δήµους ή κοινότητες από κοινού, η οποία καθορίζει και τη διαδικασία συµµετοχής των άµεσα ενδιαφεροµένων κατοίκων, π.χ. µε ανακοινώσεις στον τύπο, µε ανοικτές συγκεντρώσεις, Με απόφαση του Γενικού Γραµµατέα της Περιφέρειας, ηκίνησητηςδιαδικασίαςδηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβέρνησης, η οποία καθορίζει και τα όρια της περιοχής που θα εκτείνεται το Γ.Π.Σ. Εφόσον το υπό εκπόνηση Γ.Π.Σ. εµπίπτει στις ευρύτερες περιοχές των Ρυθµιστικών Σχεδίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης, η απόφαση λαµβάνεται από τον YΠΕΧΩ Ε
εν καθορίζεται ούτε ο τύπος ούτε η διαδικασία µε την οποία οι άµεσα ενδιαφερόµενοι θα υποβάλουν τις απόψεις Ο αρµόδιος ήµος ή η κοινότητα αποστέλλει το φάκελο µε σχετικά ερωτήµατα στις αρµόδιες νοµαρχιακές υπηρεσίες των Υπουργείων Οικονοµίας και Οικονοµικών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, Πολιτισµού, Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ηµοσίων Έργων, Ανάπτυξης, του ΕΟΤ και άλλων δηµοσίων υπηρεσιών ή οργανισµών κοινής ωφελείας, για να γνωµοδοτήσουν εντός δύο µηνών.
Εφόσον δεν παραληφθούν από την αρµόδια υπηρεσία αυτές οι απόψεις εντός της δίµηνης προθεσµίας, η διαδικασία της εκπόνησης του ΓΠΣ συνεχίζεται Στην πράξη η προθεσµία αυτή παρατείνεται έως ότου γνωµοδοτήσουν οι φορείς του Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης για τον τυχόν δασικό χαρακτήρα, καθώςεπίσηςοιυπηρεσίεςτου Υπουργείου Πολιτισµού για ύπαρξη σηµείων αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στην περιοχή µελέτης
Μέσα σ ένα µήνα από τη δηµοσίευση της κίνησης της διαδικασίας, τα παραπάνω διοικητικά όργανα πρέπει να θέσουν υπ όψιν της αρµόδιας υπηρεσίας της Περιφέρειας ή του ΥΠΕΧΩ Ε, που κινεί τη διαδικασία του Γ.Π.Σ., τα προγράµµατα τους και να εναρµονίζουν τις ενέργειες τους σε όλαταστάδιατηςδιαµόρφωσης του Γ.Π.Σ., έτσι ώστε να συµπράττουν αποφασιστικά στην κατάρτισή του και στην εφαρµογή του.
Εκτός από το δήµο, η εκπόνηση του Γ.Π.Σ. µπορεί να λάβει χώρα και από το Γενικό Γραµµατέα της Περιφέρειας ή τον Υπουργό Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ηµοσίων Έργων, για τις περιοχές που εµπίπτουν στο ΡΣΑ ή ΡΣΘ
Ο Γενικός Γραµµατέας της Περιφέρειας ή ο ΥΠΕΧΩ Ε κατά τη µελέτη όλων των απόψεων διαθέτει τη διακριτική ευχέρεια µε αιτιολογηµένη απόφασή του να απορρίψει την πρόταση του ήµου ή της κοινότητας. Ακόµη µπορεί να τροποποιήσει την πρόταση, εάν κριθεί ότι αυτή θα επιφέρει δυσανάλογα µεγάλες δαπάνες για το ηµόσιοήτοδήµο ή την κοινότητα ή γενικότερα επιβλαβείς συνέπειες στην εθνική οικονοµία ή στους γενικότερους αναπτυξιακούς στόχους ή τέλος για την προστασία του φυσικού ή του πολιτιστικού περιβάλλοντος.
ΜέχριτηνέγκρισητουΓ.Π.Σ. δεν µπορούν να γνωµοδοτήσουν τα όργανα για την σύνταξη της Π.Μ.
Η έγκριση του Γ.Π.Σ. γίνεται µε απόφαση του Γενικού Γραµµατέα της Περιφέρειας, ή του ΥΠΕΧΩ Ε για τις περιοχές των Ρυθµιστικών Σχεδίων Αθηνών και Θεσσαλονίκης Η απόφαση έγκρισης του Γ.Π.Σ. αναγνωρίζει καταρχήν την περιοχή ως οικιστική.
Οικιστική περιοχή σύµφωνα µε τοάρθρο2 παρ.1 του ν. 947/1979 χαρακτηρίζεται η εδαφική έκταση, η οποία λόγω της θέσεώς της, της φυσικής διαµόρφωσης του εδάφους της και των γενικότερων συνθηκών που επικρατούν µπορεί να χρησιµοποιηθεί προς ανοικοδόµηση, έτσι ώστε να εξασφαλιστούν κατά τον καλύτερο δυνατόν τρόπο οι πλέον ικανοποιητικοί όροι διαβίωσης.
Περαιτέρω η εγκριτική απόφαση περιλαµβάνει την πρόταση της µελέτης και τους σχετικούς χάρτες που συνδηµοσιεύονται, σε φωτοσµίκρυνση, στην Εφηµερίδα της Κυβέρνησης
ονοµοθέτης : θεσπίζει απόλυτη απαγόρευση χορήγησης οικοδοµικής άδειας, που η χρήση της αντιτίθεται στις προβλεπόµενες διατάξεις του Γ.Π.Σ. δεν επιτρέπει την έκδοση οικοδοµικών αδειών µε συντελεστή δόµησης ανώτερο από το µέσο συντελεστή που καθορίζεται στο Γ.Π.Σ.
Για την απρόσκοπτη ολοκλήρωση της διαδικασίας εκπόνησης και έγκρισης του Γ.Π.Σ., η πολεοδοµική νοµοθεσία προβλέπει το δικαίωµα προτίµησης και την αναστολή των οικοδοµικών εργασιών.
Η άσκηση του δικαιώµατος προτιµήσεως σηµαίνει : κύριος του ακινήτου έχει ήδη συµφωνήσει την πώληση του ακινήτου και γνωστοποιεί την πρόθεση του στους φορείς του δικαιώµατος προτίµησης, οι οποίοι τον προσκαλούν για την κατάρτιση του συµβολαίου µεταβίβασης µε το ίδιο τίµηµα.
Η αναστολή των οικοδοµικών εργασιών και η απαγόρευση χορήγησης οικοδοµικών αδειών καθώς και κατάτµησης των ιδιοκτησιών µπορεί να διενεργηθεί µε απόφαση του Γενικού Γραµµατέα της Περιφέρειας ή του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ηµοσίων Έργων µε προϋπόθεση είναι η κίνηση της διαδικασίας σύνταξης της µελέτης του ΓΠΣ και η δηµοσίευση στην Εφηµερίδα της Κυβέρνησης.