Άγγελος Μιχαλόπουλος Απολαμβάνοντας τη λάθος λιακάδα ΑΘΗΝΑ 2015
Copyright by Angelos Michalopoulos All rights reserved Άγγελος Μιχαλόπουλος, 2015. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του συνόλου ή τμήματος του παρόντος έργου, με οποιοδήποτε μέσο και μορφή, καθώς και η μετάφραση, η διασκευή, η προσαρμογή, η μετατροπή ή η εν γένει εκμετάλλευση αυτού με οποιονδήποτε τρόπο και μέσο, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 2121/1993 και της Διεθνούς Σύμβασης της Βέρνης, χωρίς γραπτή άδεια του συγγραφέα. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειοθεσίας και της σελιδοποίησης, του εξωφύλλου και της εν γένει αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου, με φωτοτυπικές, ηλεκτρονικές ή οποιεσδήποτε άλλες μεθόδους, για σκοπούς εκμετάλλευσης, σύμφωνα με το άρθρο 51 του Ν. 2121/1993. www.angelosm.com email: onelilo@angelosm.com ISBN: 978-618-81397-7-0
ΧΑΡΑΚΤΗΡΕΣ Γιώργος Η Συνείδησή του
(Ο Γιώργος και η Συνείδησή του κάθονται ο ένας απέναντι απ τον άλλο σε δυο καρέκλες γυρισμένες ανάποδα) ΓΙΩΡΓΟΣ: Ξέρεις, κάπου διάβασα ότι οι ποιητές, πριν ξεκινήσουν να γράφουν τα ποιήματά τους, τα διαβάζουν στις συνειδήσεις τους. Λες να είναι αλήθεια αυτό; ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Τι να σου πω. Ξέρω τόσο πολλά για αυτό το θέμα, που αισθάνομαι ότι δεν ξέρω τίποτα. Τι παραπάνω άλλωστε είναι οι λέξεις μιας ψυχής από φιλότιμοι φορτοεκφορτωτές της συνείδησης του ιδιοκτήτη της; ΓΙΩΡΓΟΣ: Η λύπη δηλαδή ενός ανθρώπου είναι ο φορτοεκφορτωτής του προσωπικού του σκοταδιού; ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Έλα τώρα, μην κάνεις τον ανήξερο. Αφού γνωρίζεις πολύ καλά ότι κάθε αλήθεια σου, όσο μικρή, όσο ασήμαντη κι αν είναι, αρπάζει το πιο μεγάλο όπλο που αντέχει να κρατά στα χέρια της και κάνει βάρδιες τις πιο πολλές ώρες της ημέρας, πηγαίνοντας πάνω κάτω μες στο μυαλό σου, προσπαθώντας να το προστατεύσει από εσένα τον ίδιο. ΓΙΩΡΓΟΣ: Σωστό. Το έχω δει αυτό το όπλο. Όχι μόνο είναι τεράστιο, αλλά χαμογελάει και διαρκώς το άτιμο. 7
ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Χαμογελάει γιατί ξέρει ότι δεν χρειάζεται το ίδιο να πονέσει για να σκοτώσει όποια αυταπάτη βλέπει ότι τρέχει να γλιτώσει απ τα δόντια της πραγματικότητας μες στην οποία έχεις αναγκάσει το μυαλό σου να ζει. (Παύση) ΓΙΩΡΓΟΣ: Μιας και μιλάμε για αυταπάτες, δεν ξέρω αν παρατήρησες, αλλά οι δικές μου σήμερα έχουν τα κέφια τους. ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Οχ, θα είναι μια απ αυτές τις ημέρες ΓΙΩΡΓΟΣ: Φοβάμαι πως ναι, είναι μια απ αυτές τις ημέρες που η αλήθεια θα χορέψει πέρα δώθε μες στη βιτρίνα που έχω φτιάξει ειδικά γι αυτήν, για να μπορώ έτσι να την πουλάω πιο εύκολα στους ανθρώπους που συναναστρέφομαι. (Σηκώνεται όρθιος) Σήμερα σκοπεύω να τη βάλω να χορέψει μέχρι που να πέσει κάτω λιπόθυμη. ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Φοβάμαι ότι σήμερα είναι μια απ τις ημέρες αυτές που οι αυταπάτες σου όχι μόνο είναι πιο ικανές από εσένα, αλλά και από εμένα. ΓΙΩΡΓΟΣ: Ικανές σε τι; ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Ικανές στο να σε πείσουν ότι είναι τόσο αληθινές όσο η αλήθεια σου. ΓΙΩΡΓΟΣ: Ελπίζω πως όχι. ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Δεν έχω καμία όρεξη να περάσω την ημέρα μου βοηθώντας σε να βρεις σε ποιο σημείο της προηγούμενης λύπης σου έχει κρυφτεί μία από εκείνες τις ώρες της ζωής σου που αρνείται να δεχθεί το ρόλο της και να γίνει η 8
επόμενη. Αν προσέξεις, είναι αυτή που έχει καθίσει λίγο πιο μακριά από εκεί που περιμένουν οι ώρες της ζωής σου απ τις οποίες θα φτιάξεις το μέλλον σου και ψάχνει μία ευκαιρία εδώ και ώρες να μπορέσει να σου συστηθεί χωρίς να είναι μπροστά η πιο μεγάλη σου ανασφάλεια. ΓΙΩΡΓΟΣ: Μάλλον. Πολύ φοβάμαι ότι βρίσκεται ανάμεσα σ εκείνες τις λυπημένες ώρες που ξέρουν πώς να κρύψουν τη δεύτερη αφετηρία μιας ακόμα μεγαλύτερης λύπης μες στον τερματισμό τους. ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Μάλλον ΓΙΩΡΓΟΣ: Κάθε πρωί βλέπω τον ενθουσιασμό του κάθε ανθρώπου να έρχεται και να τον ξυπνάει όσο πιο γλυκά μπορεί για να σηκωθεί και να πάει να συναντήσει αυτά που πρόκειται να του συμβούν μες στην ημέρα. Ο δικός μου μπαίνει μες στο δωμάτιο και, αφού σταθεί για ώρα από πάνω μου κοιτάζοντάς με περιφρονητικά, γυρίζει και φεύγει κλείνοντας με δύναμη την πόρτα πίσω του. Γι αυτό και το πρώτο πράγμα που κάνω κάθε πρωί είναι να πετάω όσα όνειρα δεν είδα στα σκουπίδια και, αφού τελειώσω, να πετάω και τον εαυτό μου μέσα. Δεν είναι θέλημα της λύπης μου να μην μπορώ να κλάψω, είναι η ακάλυπτη επιταγή που μου αφήνει στο κομοδίνο κάθε βράδυ ο θυμός μου για να τη βρω, με το που ξυπνήσω, και να προσπαθήσω στη διάρκεια της ημέρας να βρω έστω και ένα χαμόγελο φτιαγμένο απ την ομορφιά μιας ψυχής που έχει πιο πολλή ανθρωπιά μέσα της από δειλία για να την εξαργυρώσει. ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Οποιασδήποτε ψυχής; ΓΙΩΡΓΟΣ: Παλιότερα ναι, δεν έκανα διακρίσεις. Τώρα τελευταία όμως έχω ανάγκη να την ξέρω καλά γιατί έχω γίνει φοβητσιάρης, έχω γίνει επιφυλακτικός. 9
ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Σε φοβίζουν οι άνθρωποι που έχεις απέναντί σου ή η δική σου αδυναμία να μην μπορείς να τους καταλάβεις; ΓΙΩΡΓΟΣ: Και τα δυο. Ξέρεις, νιώθω αναγκασμένος να μετακινούμαι ασταμάτητα ανάμεσα στις διάφορες διαφανείς πραγματικότητες που έχω ο ίδιος φτιάξει για να σε προστατεύσω από το να έρθεις αντιμέτωπη με την προσδοκία που πάντα είχα από έφηβος, ότι είμαι ένας άνθρωπος φτιαγμένος από ένα μόνο υλικό. ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Εννοείς από μία μόνο αυθεντικότητα; ΓΙΩΡΓΟΣ: Δεν ξέρω, μπορεί. Μπορεί άραγε ο άνθρωπος να έχει δύο αυθεντικότητες; Πάντα ήλπιζα ότι όποιο μέρος της ζωής μου κι αν έκοβα στη μέση θα έβρισκα ένα κομμάτι του εαυτού μου φτιαγμένο από το ίδιο υλικό που είναι και το υπόλοιπο, ότι θ αποτελούνταν απ τα ίδια ακριβώς συστατικά, το ίδιο ποσοστό χαράς, το ίδιο απογοήτευσης, το ίδιο κουράγιου. Όσο μεγάλωνα όμως, άρχισα να ερωτεύομαι, αλλά χωρίς να το θέλω ταυτόχρονα και ν απογοητεύω, όλο και παραπάνω, τα ελαττώματά μου εκείνα που είναι πιο αισιόδοξα απ ό,τι είμαι εγώ, τα ελαττώματα που, ενώ γεννήθηκαν πιο αδύναμα από εμένα, κατάφεραν με την πάροδο του χρόνου να πιστέψουν πιο πολύ στον εαυτό τους απ ό,τι εγώ στον δικό μου. Μέσα τους ζουν αυτές οι παντοδύναμες, πανούργες σκιές που πάντα δημιουργούσε ο ήλιος κάθε φορά που, θέλοντας να παίξει μαζί μου, στριφογύριζε γύρω απ το σώμα μου φωτίζοντας από διαφορετικές γωνίες αυτό που αισθανόμουν εκείνη τη στιγμή! Αφού κατάφερνε να με μπερδέψει, να με ζαλίσει, ξαφνικά σταμάταγε και, σηκώνοντας το χέρι του μπροστά στα μούτρα μου, μου υποδείκνυε πώς να κοιτάξω τον εαυτό μου μ έναν εντελώς καινούριο τρόπο, τον δικό του. Έτσι κατέληγα κάθε φορά ν ανακαλύπτω μέσα μου ένα νέο προτέρημα, ακόμα πιο ικανό, πιο δυνατό από εμένα, και μία εντελώς φρέσκια πληγή που μέ- 10
χρι τότε είχε η καταραμένη βρει έναν τρόπο να με πείσει ότι δεν είναι δική μου. ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Τι έγινε τελικά, ανακάλυψες από τι είσαι φτιαγμένος; Πολύ θα ήθελα ν ακούσω. ΓΙΩΡΓΟΣ: Φοβάμαι ότι περπατώντας στο δρόμο που οδηγούσε στη μία απάντηση άρχισα ν ακούω και από τα δύο πεζοδρόμια αριστερά και δεξιά του δρόμου ερωτήσεις που δεν είχα ακούσει ξανά, ερωτήσεις που δεν είχα σκεφτεί ότι θα έφτανα ποτέ να βρω τη δύναμη να κάνω στον εαυτό μου. Όσο προχωρούσα, τόσο πιο πολύ συνειδητοποιούσα ότι δεν είμαι φτιαγμένος από ένα υλικό, αλλά από τα ίδια υλικά που είναι φτιαγμένος οποιοσδήποτε άλλος άνθρωπος στον κόσμο. Έτσι κατέληξα να πιστεύω ότι είμαστε όλοι ήρωες και δειλοί, κλέφτες και ευεργέτες, βίαιοι και ευαίσθητοι, τσιγκούνηδες και μεγαλόκαρδοι, πολεμιστές και φοβητσιάρηδες. ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Σωστό. Αυτό που αποφασίζει ποιο απ αυτά είναι το τελικό προϊόν των πράξεών σας είμαστε εμείς οι συνειδήσεις σας. Ο άνθρωπος μπορεί να γίνει οτιδήποτε, όσα χρόνια και να έχει ζήσει, ακόμα και κάτι που δεν έχει ξαναδεί ποτέ τον εαυτό του να μεταμορφώνεται σ αυτό, ακόμα και κάτι που δεν περίμενε ποτέ ότι θα γινόταν ο εαυτός του γιατί ήταν σίγουρος ότι δεν θα είχε μέσα του τα υλικά για να το φτιάξει. Δεν είναι οι συνθήκες που διαμορφώνουν αυτό που γινόσαστε αλλά εμείς οι συνειδήσεις σας, οι φάροι στη μέση της κάθε καταιγίδας που εσείς οι ίδιοι, επειδή δεν θέλετε να χρεώσετε την αυτοπεποίθησή σας ότι την έφτιαξε για λογαριασμό σας, αφήνετε τις συνθήκες της ζωής σας να εφεύρουν. Είμαστε οι φάροι οι οποίοι σας δείχνουν όχι μόνο πού πρέπει να πάτε για να σωθείτε, αλλά και πού θα πρέπει να πάτε για να γλιτώσετε απ τον εαυτό σας, ή μάλλον να γλιτώσετε απ τα κομμάτια του εαυτού σας που δεν μπορείτε να δαμάσετε γιατί δεν προσπαθήσατε ποτέ να μάθετε ακριβώς πώς λειτουργούν. 11
ΓΙΩΡΓΟΣ: Ξέρω τι πας να κάνεις! Έχεις βαλθεί σήμερα να με πετάξεις πάνω στη μεγαλύτερή μου ανασφάλεια για να μ αναγκάσεις να την αγκαλιάσω, να τη νιώσω μέχρι να γίνω ένα μ αυτήν. Το θέλεις τόσο πολύ αυτό, δεν είναι έτσι; Ίσως γιατί ξέρεις ότι ο ορισμός μίας συναισθηματικής ομίχλης είναι όταν ο άνθρωπος αρχίσει ν απαντάει στις ερωτήσεις που δεν έχει ακόμα τολμήσει να ρωτήσει τον εαυτό του. ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Ίσως ΓΙΩΡΓΟΣ: Υπάρχουν τόσο πολλές φορές στη ζωή μου που νιώθω ότι έχω καβαλήσει ένα απ αυτά τα τεράστια κατασκευαστικά μηχανήματα το οποίο πρέπει να λειτουργήσω μες στα επόμενα λεπτά χωρίς να έχω την παραμικρή ιδέα. ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Για να κατασκευάσεις κάτι ή για να το γκρεμίσεις; ΓΙΩΡΓΟΣ: Για να κατασκευάσω γκρεμίζοντας. Έλα τώρα, αυτό δεν μου ζητάς μία ζωή να κάνω; ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Η συνείδηση υπερνικά οποιαδήποτε τύχη, οποιαδήποτε μοίρα, οποιαδήποτε δικαιολογία. Είσαι ό,τι έχεις κάνει στη ζωή σου, είσαι ό,τι έχεις πει. Ο άνθρωπος είναι το σύνολο των πράξεών του, το σύνολο των λέξεών του. Το μυαλό του αποτελείται απ όλες τις αποφάσεις που έχει βγάλει στη ζωή του, η ψυχή του απ όποια συναισθήματα έχει ήδη αισθανθεί. Αυτές είναι οι αποδείξεις για το ποιος είναι. Η κάθε απόφασή σου είναι και μία απόδειξη του ποιος είσαι. Όταν δυο άνθρωποι κάθονται ο ένας απέναντι απ τον άλλο, αυτό που βλέπουν κοιτάζοντας τον συνομιλητή τους είναι ένας ατέλειωτος χείμαρρος πληροφοριών, τυλιγμένος μες σε στιγμιότυπα της κοινής ζωής τους, να χύνεται έξω 12
απ τα μάτια τους. Ό,τι σου έχει πει ο άλλος, ό,τι σου έχει κάνει, χύνεται έξω απ το σώμα του χωρίς να μπορεί ο ίδιος να κάνει κάτι για να το σταματήσει και, ακόμα πιο σημαντικό, χωρίς να μπορεί να πράξει κάτι για να το κάνει να φαίνεται πιο όμορφο απ ό,τι πραγματικά είναι. Όσο συνομιλείτε, όλη η αλήθεια, όλη η ψευτιά, όλη η εντιμότητα, όλη η κακία, όλη η βιαιότητα και όλη η τρυφεράδα μπαίνει σ ένα κουτάκι το οποίο ο ίδιος άθελά του έρχεται και το καταθέτει μπροστά στα πόδια σου δευτερόλεπτα πριν καν ανοίξει κάθε φορά το στόμα του. ΓΙΩΡΓΟΣ: Σαν να μου λες ότι η σιωπή του ανθρώπου περιέχει πιο πολλές πληροφορίες γι αυτόν απ οποιαδήποτε λέξη του. ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Ίσως έτσι ο άνθρωπος να ξεκινά για να χτίσει το δρόμο που ενώνει την ψυχή του μ αυτή του συνομιλητή του. (Παύση) ΓΙΩΡΓΟΣ: Ξέρεις, πολύ λίγες φορές στη ζωή μου έχω καταφέρει να φτάσω στο τέλος αυτού του δρόμου. ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Φυσικά, γιατί κάθε ημέρα που ζει ο άνθρωπος προσθέτει επιπλέον κομμάτια σ αυτό που είναι, μαθαίνοντας τον εαυτό του καλύτερα μέσ απ την κάθε καινούρια του πράξη, κάθε καινούρια λέξη που ξεστομίζει. ΓΙΩΡΓΟΣ: Πόσο μ αρέσει αυτό που μου λες.(παύση) Αλλά και πόσο με τρομάζει. ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Έτσι, στο τέλος της κάθε πρότασης που ξεστομίζεις, της κάθε πράξης που κάνεις, πηγαίνεις, χωρίς να 13
το θέλεις, και κάθεσαι σ ένα στενό, εξαιρετικά άβολο θρανίο περιμένοντας τα ίδια τα λόγια σου, τις πράξεις σου να έρθουν για να σου ανακοινώσουν ποιος είσαι. ΓΙΩΡΓΟΣ: Πώς γαντζώνεσαι όμως απ αυτό που είσαι για να μη γίνεις αυτό που μισείς; ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Εγώ θα ρώταγα πώς γαντζώνεσαι απ αυτό που δεν ξέρεις ότι είσαι για να μη γίνεις αυτό που δεν ξέρεις πώς να μισήσεις. (Ο Γιώργος δεν απαντά) Ίσως αφήνοντας τη συνείδησή σου να σου μεταφράσει την επόμενή σου πράξη σε κάτι που να είναι συμβατό με τις αρχές σου. ΓΙΩΡΓΟΣ: Δεν ξέρω αν αντέχω να νιώθω συνεχώς τα βαριά πατήματά σου να τρέχουν χωρίς σταματημό πάνω κάτω στο στήθος μου περιφρουρώντας τον ίδιο μου τον εαυτό απ την επόμενη απόφαση μου. ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Δεν είναι αυτό που νομίζεις. ΓΙΩΡΓΟΣ: Γιατί το λες; Δεν είναι περιοριστικό; Δεν περιορίζει τρομερά την ελευθερία ενός ανθρώπου; Δεν ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ (Διακόπτοντάς τον): Το ανάποδο. Όταν ξέρεις σε τι πιστεύεις, όταν είσαι απόλυτα συγχρονισμένος με τη συνείδησή σου, αισθάνεσαι μία αλλόκοτη, εκπληκτικά δυνατή ελευθερία γιατί νιώθεις ότι ξέρεις τον εαυτό σου και, όταν γνωρίζεις τα υλικά απ τα οποία είσαι φτιαγμένος, νιώθεις τη σιγουριά ότι μπορείς να βασιστείς πάνω τους. Ξέρεις τη δύναμή σου και, ακόμα πιο βασικό, ξέρεις τις αδυναμίες σου. Έτσι ο δρόμος μπροστά σου φαίνεται πιο καθαρά. Δεν μπορεί ο ίδιος να σου κρύψει τα εμπόδιά του πίσω απ τις ίδιες τις αμφιβολίες σου, τις βαθιές του ρωγμές κάτω απ 14
τους ίδιους σου τους δισταγμούς. Ο άνθρωπος δεν μπορεί να περάσει μέσ απ την ομίχλη που βρίσκεται μπροστά του αν δεν μπορεί πρώτα να περάσει απ την ομίχλη που βλέπει όταν κοιτάζει μέσα του. Αυτή η εσωτερική ομίχλη που ζει μες στον κάθε άνθρωπο είναι που καθορίζει όχι μόνο πού ο ίδιος θα πάει, αλλά και πότε θα σταματήσει. ΓΙΩΡΓΟΣ: Ωραία. Τι μου λες δηλαδή, ότι ο άνθρωπος ορίζεται απ την ομίχλη που ζει μέσα του; ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Σου λέω ότι ο άνθρωπος ορίζεται απ την ομίχλη που έχει φτιάξει ο ίδιος μέσα του για να μη βλέπει την πλευρά του εαυτού του που τόσο πολύ φοβάται. Έτσι είναι πιο εύκολο να πείσει τον εαυτό του ότι το κομμάτι του αυτό δεν του ανήκει, δεν είναι δικό του, άρα δεν είναι υπεύθυνος για όλα αυτά που το κομμάτι του αυτό δημιουργεί στον κόσμο γύρω του. ΓΙΩΡΓΟΣ: Μπορείς όμως να μιλήσεις έστω και για λίγο στην επόμενή σου απόφαση χωρίς να μπεις στον πειρασμό να τη ρωτήσεις τι θέλει από εσένα; ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Ξέρεις, κάθε μελλοντική μας απόφαση έχει φυτέψει εδώ και καιρό ένα κομμάτι της μέσα μας. Όσο πιο σημαντική είναι, τόσο πιο βαθιά το έχει κάνει. ΓΙΩΡΓΟΣ: Εννοείς ότι το μέλλον ζει μέσα μου εδώ και καιρό και σιωπά, ώσπου να έρθει η σειρά του να γίνει παρόν; ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: (Σηκώνεται, έρχεται μπροστά του, τον παίρνει απ το χέρι, τον πάει στο μικρό γραφείο δίπλα και βγάζει από ένα συρτάρι μία λευκή σελίδα και τον βάζει να καθίσει μπροστά της): Συστήσου με τον κύριο. Τη βλέπεις; Μες σ 15
αυτή την άδεια σελίδα, μες στο κενό της, το οποίο, αν κοιτάξεις καλά, είναι λιγότερο λευκό και λιγότερο κενό απ ό,τι νομίζεις αλλά πιο αδηφάγο απ οποιοδήποτε άλλο πράγμα έχεις δει στη ζωή σου, ζουν όλες οι επόμενες αποφάσεις σου, όλα τα λάθη σου, όλοι οι θρίαμβοί σου. Κάτσε απέναντί της και βρες το θάρρος να γράψεις στην μπροστινή μεριά της αυτά που ελπίζεις και στην πίσω μεριά αυτά που φοβάσαι. Μετά από κάθε ελπίδα σου γράψε σε παρένθεση το ελάττωμά σου εκείνο που πρέπει να υπερνικήσεις για να την πραγματοποιήσεις, μετά από κάθε φόβο σου γράψε μες σε παρένθεση το προτέρημά σου που πρέπει να επιστρατεύσεις για να τον νικήσεις. Όταν τελειώσεις, θα έχεις καταφέρει να κάνεις όποια ομίχλη ζει μέσα σου να κάνει ένα βήμα πίσω και να σ αφήσει να δεις καλύτερα ποιος πραγματικά είσαι. Όταν καταλάβεις τι κρύβει μέσα της μια άγραφη αλήθεια, μία αλήθεια που, ενώ σου ανήκει, δεν έχει βρει ακόμα το θάρρος να σου πει ποιο είναι τ όνομά της, θα πέσεις αναγκαστικά πάνω της, μάλλον θ αναγκαστείς να διασχίσεις, την εκκωφαντική σιωπή που ζει μόνιμα μέσα της, την πιο σκληρή σιωπή που υπάρχει, μέχρι που να φτάσεις στο σημείο της ψυχής σου στο οποίο, αν αντέξεις να κάτσεις για λίγη ώρα μιλώντας γι αυτό που αισθάνεσαι, θα μπορέσεις να την ακούσεις για πρώτη φορά στη ζωή σου να μιλάει. Αυτή είναι η πιο πολύτιμη αλήθεια του κόσμου, η μία αλήθεια που έχει καταφέρει να χωρέσει μέσα της αυτό που ενώνει την κάθε απόφασή σου, την κάθε πράξη σου μ εσένα. ΓΙΩΡΓΟΣ: Μα τι λες τώρα, οι επόμενες πράξεις της ζωής μου ζουν ήδη από καιρό μέσα μου; ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Ναι, έχουν γεννηθεί από καιρό, τις έχει γεννήσει, χωρίς να σε ρωτήσει, η αλήθεια σου σ ένα σημείο μέσα σου που μόνο αυτή ξέρει. 16
ΓΙΩΡΓΟΣ: Και η τύχη τι ρόλο παίζει εδώ; Αμφισβητείς π ανάθεμά σε, ότι η ζωή ενός ανθρώπου είναι προϊόν της τύχης; ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Όχι, όχι, έχεις δίκιο, ο άνθρωπος είναι προϊόν της τύχης του. Τι θα μπορούσα να πω σε κάποιον που, ενώ κάθεται στη στάση του λεωφορείου μαζί μ άλλα είκοσι άτομα, έρχεται με φόρα ένα αυτοκίνητο και σκοτώνει μόνο αυτόν; ΓΙΩΡΓΟΣ (Το ξανασκέφτεται σαν να θέλει ν αλλάξει τρόπο επιχειρηματολογίας): Μπορεί να έχεις δίκιο. Ξέρεις, μια ηλικιωμένη αλήθεια κάποτε μου είπε: «Φτιάξε την τύχη σου από το κομμάτι, όσο μικρό και να είναι αυτό, του εαυτού σου που καταλαβαίνεις καλύτερα απ οποιοδήποτε άλλο». Ακολούθησα τη συμβουλή της και κάθε ημέρα από τότε προσπαθώ να μεγαλώνω το κομμάτι αυτό όσο πιο σωστά μπορώ, σαν τη φιλότιμη γκουβερνάντα που φροντίζει το παιδί που δεν της ανήκει, ώστε να μεγαλώσει όσο πιο σωστά γίνεται. ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Βρίσκω πολύ ενδιαφέρον που θεωρείς ότι η αλήθεια σου δεν σου ανήκει. ΓΙΩΡΓΟΣ (Σηκώνεται και παίρνει την καρέκλα του, τη βάζει μερικά μέτρα πιο μακριά και πάει και κάθεται): Δεν είμαι τόσο αλαζόνας. ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Χαίρομαι. Εσύ ο ίδιος πρέπει να γίνεις ο άνεμος που θα διαλύσει την ομίχλη που βλέπεις κάθε φορά που, κοιτάζοντας μία λευκή σελίδα, καταλήγεις να κοιτάζεις μέσα σου. Μιλάω για την ομίχλη που κάνει τα πάντα για να σου κρύψει τα κομμάτια της ίδιας της δύναμής σου, και ιδί- 17
ως τα πιο σημαντικά σου προτερήματα, και σίγουρα μερικά απ τα ελαττώματά σου. Πώς θα μπορέσεις να κατασκευάσεις μια σωστή απόφαση όταν δεν ξέρεις καν ποια εργαλεία, ποια κομμάτια του εαυτού σου, έχεις στη διάθεσή σου; Τότε είναι που εσύ ο ίδιος προσκαλείς την τύχη να εισχωρήσει σαν τον δούρειο ίππο μέσα στην επόμενη απόφασή σου και να την κάνει να πάρει όποια μορφή θέλει. ΓΙΩΡΓΟΣ: Δεν υπάρχει αμφιβολία, η τύχη έχει παίξει τρομερά μεγάλο ρόλο στη ζωή μου, αλλά δεν νομίζεις ότι, όσο λιγότερο ξέρουμε τον εαυτό μας, τόσο πιο εύκολα της παραδίδουμε το μέλλον μας, μια απόφαση, μια πράξη τη φορά, για να το φτιάξει αυτή όπως θέλει; ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Μην υποτιμάς τον εαυτό σου. Δεν είσαι αδύναμος. Έχεις τεράστια αποθέματα δύναμης μέσα σου, αρκεί να μπορέσεις να βρεις το κλειδί για να ξεκλειδώσεις την ομίχλη αυτή που κάνει τα πάντα για να σε κρύψει απ αυτό που είσαι. Μπορείς να νικήσεις οποιονδήποτε αντίπαλο στη ζωή σου, αρκεί να καταλάβεις από τι είναι φτιαγμένος, από τι είναι φτιαγμένη η δύναμή του και οι αδυναμίες του. Είσαι το προϊόν το οποίο έχει φτιάξει η αυτογνωσία σου με τα υλικά που της έχεις εσύ ο ίδιος δώσει. Όσο πιο καλά ξέρεις τον εαυτό σου, όσο πιο καλά ξέρεις από τι υλικά είσαι φτιαγμένος, τόσο περισσότερο περιορίζεις την τεράστια δύναμη που έτσι κι αλλιώς εξασκεί πάνω σου η τύχη. Πώς θ αντέξει μια βαρκούλα να βγει έξω στα τεράστια κύματα αν δεν ξέρει ο καπετάνιος της από τι υλικό είναι φτιαγμένη; Το ίδιο αντέχει το ατσάλι και το ίδιο το χαρτόνι; Μάθε από τι υλικό είσαι φτιαγμένος πριν βγεις έξω στη θάλασσα την οποία ο άνεμος κάνει ό,τι ο ίδιος θελήσει. Άλλοτε την αφήνει ήσυχη, να είναι μια ατέλειωτη ευδιάθετη γαλήνη, και άλλοτε ρίχνοντας όλη τη δύναμή του πάνω της την αναγκάζει να γεννάει καταστροφικές καταιγίδες μέσ απ τα σωθικά της, διαλύοντας όποιο ανθρώπινο κατασκεύασμα βρει στο πέρασμά της. Η γερή βάρκα θ αντέξει και τα δυο, η αδύναμη μόνο το πρώτο. Γι αυτό και βλέπεις συχνά ανθρώπους που αρνούνται οι ίδι- 18
οι να κάνουν τη σκληρή, συχνά επίπονη δουλειά να βρουν ποιοι πραγματικά είναι αφού βγάλουν τη λάθος απόφαση, μετά κατηγορούν την τύχη γι αυτό που τους συνέβη. ΓΙΩΡΓΟΣ: Μακάρι να είχα τη σιγουριά σου. Εγώ, πάλι, νιώθω ότι κάθε πρωί σηκώνομαι απ το κρεβάτι αφήνοντας πίσω μου εκατοντάδες αποφάσεις που δεν θα βρουν τη δύναμη να ξεκινήσουν να κατασκευάζουν τον εαυτό τους χρησιμοποιώντας τα εργαλεία που τους έχω δώσει απ το βράδυ. Μ αρέσει να ξεγελάω τον εαυτό μου πως το γεγονός ότι πιστεύω τόσο πολύ στην τύχη μου μ απαλλάσσει απ τη βαριά, σχεδόν ασήκωτη υποχρέωση ότι πρέπει συνέχεια να γίνομαι καλύτερος, ίσως και απ την υποχρέωση που έχω στον εαυτό μου να προσπαθήσω να τον μάθω καλύτερα απ ό,τι ήδη τον ξέρω. Δεν ξέρω, ίσως να είμαι φτιαγμένος να χορεύω συνεχώς αγκαλιασμένος με τη θάλασσα της ομίχλης των κομματιών του εαυτού μου που ποτέ δεν θα μπορέσω να καταλάβω, των κομματιών που πιθανώς να μη βολεύει τον εγωισμό μου να ξέρω τόσο καλά όσο θα έπρεπε. ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Είναι εντυπωσιακό το πόσο πολλά θέλει ο άνθρωπος να ξέρει για όλους τους άλλους και πόσο λίγα για τον εαυτό του. ΓΙΩΡΓΟΣ: Γιατί δεν πρέπει να ιδρώσεις, δεν πρέπει να πονέσεις για να μάθεις κάτι για κάποιον άλλο άνθρωπο. ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Γιατί όμως να παραδώσεις χωρίς μάχη το μέλλον σου στην τύχη; Τι άλλο έχει ο άνθρωπος εκτός απ το μέλλον του; ΓΙΩΡΓΟΣ: Γιατί δεν ξέρει πώς να διαχειριστεί τον εαυτό του, ενώ είναι τόσο πιο εύκολο να προσποιείται ότι διαχειρίζεται άλλους. Ρώτα με και μένα. Πόσες μάχες έχω δώσει με την 19
τύχη, η οποία δεν σταματά ποτέ να παλεύει για ν ανακαλύψει τα λάθη που έχω καταφέρει να κρύψω ο ίδιος βαθιά μέσα μου ώστε να μην μπορεί η αυτοπεποίθησή μου να τα βλέπει. ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Εννοείς τα λάθη σου εκείνα πίσω απ τα οποία τρέχουν τα προτερήματά σου να προλάβουν ν ανακαλύψουν πριν πέσουν κατά λάθος πάνω στα μειονεκτήματά σου; ΓΙΩΡΓΟΣ: Θες να μου πεις ότι δεν ξέρεις πως τα μειονεκτήματα ενός ανθρώπου είναι πολύ καλύτερα στο να βρίσκουν πιο γρήγορα απ τα πλεονεκτήματά του τα λάθη που ο ίδιος έχει ήδη κάνει; Έλα τώρα! ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ: Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευχαρίστηση για μια τύχη η οποία μόλις κατάφερε ν ανακαλύψει πώς να διασκεδάζει παίζοντας με τον καινούριο άνθρωπο-παιχνίδι που πριν από λίγο αγόρασε απ το μαγαζί της ίδιας της αυτογνωσίας του. Είναι το μαγαζί εκείνο που η αυτογνωσία ανοίγει μετά από κάθε μεγάλη του ήττα στο απέναντι πεζοδρόμιο της λογικής του, απέναντι απ το σημείο εκείνο που ζει ο μεγαλύτερος θρίαμβός του. Το κάνει μόνο και μόνο για να καταφέρει να του ξαναπουλήσει τα κομμάτια του μυαλού του τα οποία ο ίδιος έχει πετάξει παλιότερα στα σκουπίδια μετά από άλλη μία μάχη που έχασε μ αντίπαλο την αυτοκριτική του. Το μοναδικό που του μένει πλέον είναι να κρυφτεί πίσω απ την πιο ικανή του αυταπάτη για να μην μπορεί να δει τα λάθη του τα οποία έχουν κάτσει λίγο πιο πέρα και τον εκλιπαρούν να έρθει κοντά τους για να διαλέξει ποιο απ όλα θέλει να κάνει. ΓΙΩΡΓΟΣ: Ξέρω, μου το έχεις πει και παλιότερα: Το μηδέν ανακαλύφθηκε την πρώτη φορά που ο άνθρωπος κατάφερε 20