Η ατζέντα της ΕΕ για την παγκόσµια διάσκεψη για την αειφόρο ανάπτυξη Η παγκόσµια διάσκεψη για την αειφόρο ανάπτυξη (Π ΑΑ) αποτελεί ευκαιρία και παράλληλα ευθύνη για τους ηγέτες του κόσµου. Η πρόκληση είναι να ανταποκριθεί στις υποσχέσεις της παγκόσµιας διάσκεψης του Ρίο και στους αναπτυξιακούς στόχους της χιλιετίας µε σκοπό την εκρίζωση της φτώχιας, τη βελτίωση των βιοτικών συνθηκών βάσει βιώσιµων προτύπων παραγωγής και κατανάλωσης και την εξασφάλιση της συµµετοχής όλων στα οφέλη της παγκοσµιοποίησης. Οι αναπτυγµένες και οι αναπτυσσόµενες χώρες µοιράζονται την ευθύνη για την εφαρµογή των στόχων αυτών που θα απαιτούν σηµαντικά εντονότερες προσπάθειες, τόσο εκ µέρους των ίδιων των χωρών όσο και εκ µέρους της διεθνούς κοινότητας. Στην ηµερήσια διάταξη για την ανάπτυξη στη Ντόχα και στη συναίνεση του Mοντερρέι συµφωνήθηκε ένα πλαίσιο για τη βελτίωση της πρόσβασης στην αγορά, για την αναβάθµιση των πολυµερών κανόνων για τη διαχείριση της παγκοσµιοποίησης και για την αύξηση της χρηµατικής ενίσχυσης που παρέχεται για την ανάπτυξη. Οι αναπτυγµένες χώρες πρέπει τώρα να τηρήσουν τις δεσµεύσεις που ανέλαβαν στο Moντερρέι και η ΕΕ, ως βασικός πάροχος βοήθειας, είναι απόλυτα αποφασισµένη να το πράξει. Όλα τα µέλη του ΠΟΕ πρέπει να σεβαστούν πλήρως τις δεσµεύσεις που ανέλαβαν στη Ντόχα, συµπεριλαµβανοµένου και του χρονοδιαγράµµατος της Ντόχα, και η ΕΕ διαδραµάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο, τόσο πριν από τη διάσκεψη της Ντόχα όσο και στις διαπραγµατεύσεις που ακολούθησαν, για την προώθηση της διαδικασίας αυτής. Οι αναπτυσσόµενες χώρες πρέπει επίσης να αναλάβουν τις ευθύνες τους βελτιώνοντας τις εσωτερικές πολιτικές και την εσωτερική διακυβέρνηση και δηµιουργώντας ευνοϊκό κλίµα για το εµπόριο και τις επενδύσεις. Όλες οι χώρες πρέπει να συνεργάζονται, αναγνωρίζοντας τις κοινές αλλά διαφοροποιηµένες ευθύνες τους, για να εξασφαλισθεί η αποσύνδεση της ανάπτυξης από την περιβαλλοντική υποβάθµιση και η ικανοποίηση των αναγκών της σηµερινής γενιάς χωρίς την καταστροφή των δυνατοτήτων των µελλοντικών γενιών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες. Στην πρόσφατη συνεδρίασή τους στη Σεβίλλη στις 21/22 Ιουνίου οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων επαναβεβαίωσαν τη δέσµευση της ΕΕ για επιτυχή έκβαση της Π ΑΑ και την προθυµία της ΕΕ να συνεχίσει να διαδραµατίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην προετοιµασία της συνόδου κορυφής µε σκοπό την επίτευξη συµφωνίας σε παγκόσµιο επίπεδο που θα αξιοποιεί την επιτυχία του Moντερρέι και της Ντόχα Τι θέλει η ΕΕ από την Π ΑΑ; Η ΕΕ θέλει να σηµειώσει η µετά τη Ντόχα και το Μοντερρέι - περαιτέρω πρόοδο όσον αφορά την υλοποίηση των στόχων της Ανάπτυξης της Χιλιετίας και να τους αξιοποιήσει σε τοµείς όπως η υγεία και η ενέργεια. Η Π ΑΑ πρέπει να εγκρίνει ποσοτικούς στόχους και χρονοδιαγράµµατα για την υλοποίησή τους. Πρέπει να υπάρχουν µηχανισµοί για την παρακολούθηση της προόδου που σηµειώνεται για την επίτευξη των στόχων αυτών. Ένας από τους µηχανισµούς εφαρµογής θα µπορούσαν να είναι η καλώς αναπτυγµένες εταιρικές σχέσεις µεταξύ των κυβερνήσεων, του ιδιωτικού τοµέα και της κοινωνίας των πολιτών. Θα πρέπει ωστόσο να υπάρχει
σαφής σχέσεις ανάµεσα στους πολιτικούς στόχους και στις εταιρικές σχέσεις που θα αποφασιστούν από την Π ΑΑ ώστε όλοι να µπορούν να βλέπουν µε ποιο τρόπο επιτυγχάνονται οι πολιτικοί στόχοι. Η ΕΕ θέλει να αποστείλει η Π ΑΑ σαφές πολιτικό µήνυµα σχετικά µε την ανάγκη να γίνει η παγκοσµιοποίηση πιο βιώσιµη για όλους και να συµφωνήσει σε µέτρα για την προώθηση του στόχου αυτού. Τι προτείνει η ΕΕ στην Π ΑΑ; Η ΕΕ υποστηρίζει τις προτάσεις του Γενικού Γραµµατέα των Ηνωµένων Εθνών σχετικά µε το ότι η Π ΑΑ πρέπει να σηµειώσει πρόοδο σε πέντε βασικούς τοµείς - ύδρευση, ενέργεια, υγεία, γεωργία και βιοποικιλότητα. Ειδικότερα η ΕΕ προτείνει τους ακόλουθους στόχους και τις ακόλουθες ενέργειες, σε υποστήριξη του αναπτυξιακού στόχου της χιλιετίας για µείωση στο ήµισυ του αριθµού των ατόµων που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχιας έως το 2015: Να µειωθεί στο ήµισυ ο αριθµός των ατόµων που δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό και σε αποχέτευση έως το 2015. Για να συµβάλει στην επίτευξη του στόχου αυτού η ΕΕ έχει αναπτύξει την πρωτοβουλία για το νερό που, σε συνεργασία µε χώρες και περιοχές, µπορεί να συγκεντρώσει δηµόσια και ιδιωτικά κονδύλια, ενδιαφερόµενους και εµπειρογνώµονες για να παράσχει µακροπρόθεσµες, βιώσιµες λύσεις στα προβλήµατα της διαχείρισης των υδάτων. Η επίτευξη του πολιτικού στόχου θα µπορούσε να συµβάλει σηµαντικά στη βελτίωση της υγείας και στην οικονοµική ανάπτυξη. Η ΕΕ έχει ήδη χορηγήσει 1.4 δις ευρώ για το 2003 και είναι έτοιµη να αυξήσει τον αριθµό αυτό για τα ερχόµενα έτη στο πλαίσιο των εταιρικών στρατηγικών για τη µείωση της φτώχιας. Να ενισχυθεί η χρήση καθαρότερων, πιο αποτελεσµατικών τεχνολογιών ορυκτών καυσίµων, για τη βελτίωση της ενεργειακής αποτελεσµατικότητας και να αυξηθεί το ποσοστό των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας στο τουλάχιστον 15% της παροχής πρωτογενούς ενέργειας έως το 2010. Η παροχή προσιτών, βιώσιµων ενεργειακών υπηρεσιών θα έχει µεγάλο αντίκτυπο στη φτώχια, στην υγεία, στην οικονοµική και την κοινωνική ανάπτυξη. Η Π ΑΑ πρέπει να εγκρίνει σχέδιο δράσης για την επίτευξη του στόχου αυτού. Η ΕΕ προετοιµάζει πρωτοβουλία για την ενέργεια µε σκοπό την ανάπτυξη εταιρικών σχέσεων µε ενδιαφερόµενες αναπτυσσόµενες χώρες για τον καθορισµό των ενεργειακών αναγκών τους και των τρόπων ικανοποίησης των αναγκών αυτών, χρησιµοποιώντας τα προγράµµατα για την αναπτυξιακή συνεργασία της ΕΕ, καθώς και µέσω της συµµετοχής χρηµατοπιστωτικών ιδρυµάτων και του ιδιωτικού τοµέα. Η ΕΕ έχει ήδη χορηγήσει 700 εκατ. Ευρώ για το 2003 και είναι διατεθειµένη να αυξήσει το ποσό αυτό για τα επόµενα χρόνια στο πλαίσιο των εταιρικών στρατηγικών για τη µείωση της φτώχιας. Να καταπολεµηθεί η εξάπλωση των µεταδοτικών ασθενειών και να αυξηθούν οι επενδύσεις στην υγειονοµική περίθαλψη. Η ΕΕ θα αυξήσει τον όγκο της αναπτυξιακής ενίσχυσης µε στόχο τη βελτίωση των αποτελεσµάτων όσον αφορά την υγεία κατά την επόµενη πενταετία και έχει ήδη διαθέσιµα έως 120 εκατ. ευρώ για το σκοπό αυτό για το 2002. Στο πλαίσιο της αναπτυξιακής ατζέντας της Ντόχα, τα µέλη του ΠΟΕ πρέπει να διευθετήσουν τις διαφορές σχετικά µε τις υποχρεωτικές άδειες και να καταβάλουν προσπάθειες για να καταστήσουν διαθέσιµα στις αναπτυσσόµενες χώρες φαρµακευτικά προϊόντα µε τις
χαµηλότερες δυνατές τιµές. Η ΕΕ καλεί την διεθνή κοινότητα να συµµετάσχει σε εταιρικές σχέσεις για την έρευνα σχετικά µε νέες γενιές προϊόντων. Θα συνεχίσει να συµµετέχει ενεργά στο Παγκόσµιο Ταµείο για την καταπολέµηση του HIV/AIDS, της ελονοσίας και της φυµατίωσης. Να αναπτυχθεί δεκαετές πρόγραµµα εργασίας για την επιτάχυνση της µετάβασης στη βιώσιµη κατανάλωση και παραγωγή. Οι βιοµηχανικές χώρες πρέπει να διαδραµατίσουν ηγετικό ρόλο στην αλλαγή της µη βιώσιµης συµπεριφοράς τους και στην υιοθέτηση πιο αποτελεσµατικών διαδικασιών παραγωγής και τρόπων ζωής. Οι προσεγγίσεις που βασίζονται στον κύκλο ζωής, η οικολογική σήµανση και οι αξιολογήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων αποτελούν χρήσιµα εργαλεία από την άποψη αυτή. Πρέπει να διατεθούν κατάλληλα µέσα ώστε να βοηθηθούν οι αναπτυσσόµενες χώρες να κινηθούν προς την επίτευξη του ίδιου στόχου. Να σταµατήσει και να αντιστραφεί έως το 2015 η τρέχουσα απώλεια φυσικών πόρων/βιοποικιλότητας και να γίνεται βιώσιµη και ολοκληρωµένη διαχείριση των φυσικών πόρων. Αυτός ο σαφής γενικός στόχος πρέπει να δηµιουργήσει κίνητρα για τις τοπικές κοινότητες, ιδιαίτερα στις αναπτυσσόµενες χώρες, ώστε να επωφεληθούν από τη διατήρηση και τη βιώσιµη χρήση της πλούσιας ποικιλίας τους σε φυσικούς πόρους. Η ΕΕ βρίσκεται στη διαδικασία της µεταρρύθµισης της αλιευτικής της πολιτικής, µε το σκοπό της µείωσης των στόλων και των συνολικών αλιευµάτων και καλεί τις άλλες χώρες να πράξουν το ίδιο για την αποκατάσταση των αποθεµάτων σε βιώσιµα επίπεδα το αργότερο έως το 2015. Να συµφωνηθεί θετική ατζέντα για την παγκοσµιοποίηση, τις χρηµατοοικονοµικές συναλλαγές και το εµπόριο. Σηµαντικά βήµατα για να εξασφαλισθεί ότι η παγκοσµιοποίηση θα ωφελεί όλους έχει πρόσφατα µέσω της αναπτυξιακής ατζέντας της Ντόχα και της συναίνεσης του Μοντερρέι. Τα επιτεύγµατα των διασκέψεων αυτών δεν πρέπει να τεθούν υπό αµφισβήτηση στο Γιοχάνεσµπούργκ, αλλά πρέπει να εντοπίσουµε τρόπους και µέσα για την αξιοποίησή τους. Για παράδειγµα, στο Γιοχάνεσµπούργκ η ΕΕ προβάλει ορισµένα θετικά µέτρα και µέτρα υποστήριξης για το εµπόριο και τις επενδύσεις, πέρα από το πεδίο εφαρµογής της αναπτυξιακής ατζέντας της Ντόχα και της συναίνεσης του Μοντερρέι, που συγκεκριµένα θα µπορούσαν να συµβάλουν στη βιώσιµη ανάπτυξη των αναπτυσσόµενων χωρών. Η ΕΕ προτείνει µέτρα υποστήριξης σε ευρύτερη κλίµακα που κυµαίνονται από: την ενσωµάτωση των παραµέτρων της αειφορίας σε περιφερειακές και διµερείς συµφωνίες και σε προτιµησιακά εµπορικά προγράµµατα, δεσµεύσεις από όλες τις χώρες για πρόσβαση όλων των προϊόντων από τις λιγότερο αναπτυγµένες χώρες στην αγορά χωρίς δασµούς και ποσοστώσεις, την προώθηση αγορών οργανικών προϊόντων, φιλικών προς το περιβάλλον προϊόντων και προϊόντων «θεµιτού εµπορίου», µέτρα για την ενίσχυση της διαφάνειας των διαδικασιών του εγχώριου εµπορίου, τη µεταρρύθµιση των επιβλαβών για το περιβάλλον επιδοτήσεων και την περαιτέρω ανάπτυξη και υποστήριξη των βιώσιµων αξιολογήσεων αντίκτυπου (SIAs). Επιπλέον, η ΕΕ προτείνει ορισµένες ενέργειες για την ενίσχυση των ευεργετηµάτων για βιώσιµη ανάπτυξη που οι αναπτυσσόµενες χώρες µπορούν να αντλήσουν από τις ξένες άµεσες επενδύσεις (FDI), συµπεριλαµβανοµένης της προώθησης της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και των
εξαγωγικών πιστώσεων για την ενθάρρυνση χρηστών από περιβαλλοντική και κοινωνική σκοπιά επενδύσεων. Η ΕΕ και τα κράτη µέλη της έχει υποσχεθεί - ως πρώτο σηµαντικό βήµα για την επίτευξη του στόχου του 0,7% - να µειώσει το µέσο λόγο Επίσηµης Αναπτυξιακής Βοήθειας (ΕΑΒ)/Ακαθάριστου Εγχώριου Εισοδήµατος (ΑΕΕ) στο 0,39% από το 2006, µείωση που αναµένεται να συνεπάγεται επιπλέον ετήσια ΕΑΒ ίση περίπου µε 9 δις ευρώ έως το 2006 και περίπου 22 δις από τώρα έως το 2006. Καταβάλοµε προσπάθειες για τη διατεθεί η αυξηµένη ΕΑΒ που αναγγείλαµε στη ιεθνή ιάσκεψη για τη Χρηµατοδότηση της Ανάπτυξης και ελπίζουµε ότι και άλλοι δωρητές θα τηρήσουν τις υποσχέσεις τους. Αναγνωρίζουµε ότι πρέπει να συµφωνηθεί διαδικασία µέσω της οποίας θα µπορεί να παρακολουθείται και να αξιολογείται η συνέχεια που δίνεται σε αυτές τις υποσχέσεις. Οι χώρες αποδέκτες και οι χώρες δωρητές, καθώς και οι διεθνείς οργανισµοί, πρέπει επίσης να καταβάλουν από κοινού προσπάθειες για να καταστήσουν την ΕΑΒ πιο αποτελεσµατική και πιο αποδοτική. Η ΕΕ θα ενισχύσει τις προσπάθειές της προς την κατεύθυνση αυτή. Η ΕΕ θα συνεχίσει τις προσπάθειες για να καταστήσει το χρέος λιγότερο δυσβάστακτο στο πλαίσιο της ενισχυµένης πρωτοβουλίας HIPC, ώστε οι αναπτυσσόµενες χώρες, και ιδιαίτερα οι φτωχότερες, να µπορούν να επιδιώξουν την οικονοµική µεγέθυνση και την ανάπτυξη χωρίς να περιορίζονται από µη δυσβάστακτα χρέη. Η ΕΕ εξακολουθεί να δεσµεύεται για την πλήρη χρηµατοδότηση της πρωτοβουλίας HIPC και για την επιδίωξη της µετοχοποίησης των δανείων κατά περίπτωση. Η ΕΕ είναι πρόθυµη να συµµετάσχει µε όλους τους εταίρους της στη διερεύνηση τρόπων, πέρα από το άνοιγµα των αγορών και την αύξηση του επιπέδου και της αποτελεσµατικότητας της ΕΑΒ, να δηµιουργήσει νέες δηµόσιες και καινοτοµικές πηγές χρηµατοδότησης για αναπτυξιακούς σκοπούς. Η περαιτέρω συζήτηση και διερεύνηση του θέµατος των παγκόσµιων δηµόσιων αγαθών θα είναι πολύ σηµαντική στο πλαίσιο αυτό. Να αναπτυχθεί θεσµικό πλαίσιο για βιώσιµη ανάπτυξη σε διεθνές, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Στο διεθνές επίπεδο, είναι αναγκαίο να ενισχυθεί ο ρόλος της ΟΚΕ κατά την παρακολούθηση της συνέχειας που θα δοθεί στην Π ΑΑ, να δοθεί µεγαλύτερη έµφαση στα θέµατα εφαρµογής στο πλαίσιο των εργασιών της Επιτροπής Βιώσιµης Ανάπτυξης (ΕΒΑ) και να ενισχυθεί η συνεργασία για την βιώσιµη ανάπτυξη µεταξύ των οργάνων των Ηνωµένων Εθνών, των οργάνων του Woods και του ΠΟΕ. Η ΕΕ αποδίδει επίσης υψηλή προτεραιότητα στην κατάρτιση και στην υλοποίηση εθνικών στρατηγικών για τη βιώσιµη ανάπτυξη, όπως οι στρατηγικές για τη µείωση της φτώχιας, στην υλοποίηση της αρχής 10 του Ρίο για την πρόσβαση στην ενηµέρωση και στην ανάπτυξη αποτελεσµατικότερων θεσµικών πλαισίων για τη βιώσιµη ανάπτυξη σε περιφερειακό και υποπεριφερειακό επίπεδο. Η ΕΕ επιθυµεί να συνεργαστεί µε όλους τους εταίρους για να εξασφαλίσει την επιτυχία της Π ΑΑ. Περισσότερες λεπτοµέρειες σχετικά µε τις πρωτοβουλίες της ΕΕ που αναφέρονται στο παρόν σηµείωµα διατίθενται στη διεύθυνση:
http://europa.eu.int/comm/environment/wssd (2002-07-17)