Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καβάλας Σχολή: Διοίκησης & Οικονομίας Τμήμα: Λογιστικής Πτυχιακή εργασία «Ανάλυση χρηματοοικονομικών καταστάσεων της γαλακτοβιομηχανίας ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε>> Επιμέλεια εργασίας: Αρβανιτίδου Φωτεινή Αναστασιάδου Ευτέρπη Επιβλέπων καθηγητής: Κελετζής Συμεών Καβάλα, 2014 1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 6 ΜΕΡΟΣ Α Κλάδος παραγωγής γάλακτος στην Ελλάδα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Α.1 Η ζήτηση γαλακτοκομικών προϊόντων 8 Α.1.1 Παράγοντες που επηρεάζουν την ζήτηση και την προσφορά των γαλακτοκομικών προϊόντων 8 Α.1.2 Χαρακτηριστικά του κλάδου 8 Α.1.3 Η διάρκεια ζωής του Ελληνικού φρέσκου γάλακτος και οι τιμές του στο ράφι σε σχέση με άλλα Ευρωπαϊκά Κράτη 9 Α.1.4 Μέση καταναλωτική δαπάνη για γαλακτοκομικά προϊόντα 10 Α.1.5 Προτιμήσεις καταναλωτών 11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Α.2 Ο κλάδος της γαλακτοβιομηχανίας 11 Α.2.1 Εταιρείες του κλάδου 11 Α.2.2 Οι κερδισμένοι και οι χαμένοι στην εγχώρια γαλακτοβιομηχανία 12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Α.3 Η βιομηχανία γάλακτος Δράμας ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε 14 Α.3.1 Η βιομηχανία γάλακτος Δράμας Α.Ε με τίτλο ΝΕΟΓΑΛ και η ιστορία της 14 Α.3.2 Η διανομή προϊόντων της ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε 15 Α.3.3 Επενδύσεις της ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε 15 Α.3.4 Προϊόντα που παράγει η ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε 16 Α.3.5 Ελληνικός οργανισμός γάλακτος Ε.Λ.Ο.Γ.Α.Κ 17 Α.3.6 Εργοστασιακοί χώροι και οργανωτική δομή της ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε 20 2
Α.3.7 Πιστοποιήσεις εταιρείας 21 Α.3.8 Οι στόχοι της εταιρείας 22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Α.4 Το μοντέλο των πέντε δυνάμεων του Porter 22 Α.4.1 Ο υφιστάμενος ανταγωνισμός 23 Α.4.2 Απειλή εισόδου νέων ανταγωνιστών 23 Α.4.3 Απειλή από υποκατάστατα 24 Α.4.4 Διαπραγματευτική δύναμη προμηθευτών 24 Α.4.5 Διαπραγματευτική δύναμη αγοραστών 24 Α.4.6 Οι δυνάμεις του Porter 25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Α.5 Ανάλυση SWOT 26 Α.5.1 Εσωτερικό περιβάλλον 26 Α.5.2 Εξωτερικό περιβάλλον 27 ΜΕΡΟΣ Β Χρηματοοικονομική ανάλυση της γαλακτοβιομηχανίας <<ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε>> ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Β.1 Χρηματοοικονομικοί αριθμοδείκτες 29 Β.1.1 Ανάλυση αριθμοδεικτών 29 Β.1.2 Κατηγορίες αριθμοδεικτών 29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Β.2 Αριθμοδείκτες ρευστότητας 30 Β.2.1 Αριθμοδείκτης γενικής κυκλοφοριακής ρευστότητας 30 Β.2.2 Αριθμοδείκτης άμεσης ή ταχείας ρευστότητας 32 3
Β.2.3 Αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας 34 Β.2.4 Κεφάλαιο κίνησης 36 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Β.3 Αριθμοδείκτες δραστηριότητας 39 Β.3.1 Μέση διάρκεια παραμονής των αποθεμάτων στην εταιρεία (ημέρες) 39 Β.3.2 Αριθμοδείκτης μέσης διάρκειας παραμονής των απαιτήσεων στην εταιρεία (ημέρες) 41 Β.3.3 Αριθμοδείκτης μέσης διάρκειας παραμονής των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων στην εταιρεία (ημέρες) 43 Β.3.4 Αριθμοδείκτης κύκλου ρευστότητας (ημέρες) 45 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Β.4 Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας 47 Β.4.1 Αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου ή μικτού κέρδους 48 Β.4.2 Αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου ή καθαρού κέρδους 50 Β.4.3 Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων 52 Β.4.4 Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας συνολικού κεφαλαίου 54 Β.4.5 Αριθμοδείκτης οικονομικής μοχλεύσεως 57 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Β.5 Αριθμοδείκτες οικονομικής ή κεφαλαιακής διάρθρωσης και βιωσιμότητας 59 Β.5.1 Αριθμοδείκτης δανειακής επιβάρυνσης 59 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 62 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ 64 Π.1 ΠΙΝΑΚΕΣ Πίνακας 1 : Μέσος όρος μηνιαίας δαπάνης (αγορές) γαλακτοκομικών προϊόντων: ΕΟΠ 2012 και ΕΟΠ 2011 66 Πίνακας 2 : Μέση μηνιαία κατανάλωση (ποσότητας) γαλακτοκομικών προϊόντων: ΕΟΠ 2012 και ΕΟΠ 2011 66 4
Πίνακας 3 : αποτελέσματα της Ε.Λ.Ο.Γ.Α.Κ 2010 67 Πίνακας 4 : αποτελέσματα της Ε.Λ.Ο.Γ.Α.Κ 2011 67 Πίνακας 5 : αποτελέσματα της Ε.Λ.Ο.Γ.Α.Κ 2012 68 Π.2 ΣΧΗΜΑΤΑ Σχήμα 1 : Οργανόγραμμα της ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε 69 Π.3 ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΙ Ισολογισμός 2010 71 Ισολογισμός 2011 72 Ισολογισμός 2012 73 5
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να εξετάσουμε τις οικονομικές συνθήκες που επικρατούν στον κλάδο της γαλακτοβιομηχανίας και να αναλύσουμε τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις της γαλακτοβιομηχανίας ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε. την τριετία 2010-2012. Τα στοιχεία τα οποία βασίστηκε η εργασία προέρχονται από εφημερίδες, από ηλεκτρονικές πηγές, από βιβλία και από έρευνες της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. Η εργασία είναι χωρισμένη σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος αναφέρουμε γενικά για τον κλάδο της γαλακτοβιομηχανίας. Αναλυτικά εξετάζουμε στο πρώτο κεφάλαιο τους παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν την προσφορά και την ζήτηση των γαλακτοκομικών προϊόντων, τα οποία αποτελούν βασικό κομμάτι της καθημερινής μας διατροφής, αναφέρουμε τα χαρακτηριστικά του κλάδου της γαλακτοβιομηχανίας, την διάρκεια ζωής του φρέσκου γάλακτος και τις τιμές στο ράφι, την μέση καταναλωτική δαπάνη και τις προτιμήσεις των καταναλωτών των γαλακτοκομικών προϊόντων. Στην συνέχεια, στο δεύτερο κεφάλαιο περιγράφουμε την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα στο κλάδο της γαλακτοβιομηχανίας και αναλυτικότερα σε συγκεκριμένες εταιρείες που υπάρχουν σε αυτόν. Στο τρίτο κεφάλαιο περιγράφουμε αναλυτικά την πορεία της βιομηχανίας γάλακτος Δράμας ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε. Στην συνέχεια στο τέταρτο κεφάλαιο με την βοήθεια του υποδείγματος του Porter αναλύεται ο ανταγωνισμός μεταξύ γαλακτοβιομηχανιών. Στο τέλους του πρώτου μέρους, στο πέμπτο κεφάλαιο περιγράφουμε την ανάλυση swot, το εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον μιας επιχείρησης. Στο δεύτερο μέρος αναλύουμε την χρηματοοικονομική κατάσταση της γαλακτοβιομηχανίας ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε με την χρήση κάποιων χρηματοοικονομικών δεικτών προκειμένου να διαπιστωθεί η κερδοφορία, η αποτελεσματικότητα και η ρευστότητα της εταιρείας μέσα στην τριετία. Τέλος στο τελευταίο κεφάλαιο περιγράφουμε αναλυτικά τα συμπεράσματα στα οποία καταλήξαμε από όλα τα παραπάνω. 6
ΜΕΡΟΣ Α ΚΛΑΔΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 7
Α.1 Η ΖΗΤΗΣΗ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ Α.1.1 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΩΝ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ Οι βασικότεροι παράγοντες που επηρεάζουν την ζήτηση γαλακτοκομικών προϊόντων είναι οι τιμές των προϊόντων και το εισόδημα των καταναλωτών. Λόγω του ότι είναι βασικό είδος διατροφής τα γαλακτοκομικά προϊόντα παρουσιάζουν χαμηλή ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή και το διαθέσιμο εισόδημα. Άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν την ζήτηση είναι η γεύση, η ποιότητα, οι διατροφικές συνήθειες του κάθε ατόμου, η διάρκεια χρήσης του, η θρεπτική αξία που προβάλλεται ολοένα και περισσότερο. Ένας ακόμη παράγοντας που επηρεάζει τη ζήτηση είναι η διαφήμιση, η οποία είναι το καλύτερο μέσο για να γίνει γνωστό ένα προϊόν στους καταναλωτές και για την εισαγωγή ενός βελτιωμένου προϊόντος στην αγορά, μια καλή διαφήμιση μπορεί να προσελκύσει περισσότερους καταναλωτές και να αυξήσει τις πωλήσεις της εταιρείας. Επίσης ένας ακόμα παράγοντας είναι τα ανταγωνιστικά προϊόντα που υπάρχουν στην αγορά. Ο σύγχρονος καταναλωτής είναι απαιτητικός και υπάρχει μεγάλη ποικιλία εναλλακτικής λύσης σε υποκατάστατα προϊόντα. Η αγορά των γαλακτοκομικών προϊόντων παραμένει σταθερή παρά την κρίση. Η εγχώρια αγορά περιλαμβάνει βιομηχανικές επιχειρήσεις γάλακτος μεγάλου μεγέθους οι όποιες καλύπτουν μεγάλο μέρος της συνολικής αγοράς καθώς και μικρομεσαίες επιχειρήσεις οι οποίες καλύπτουν συνήθως την τοπική αγορά. Επίσης περιλαμβάνει και τις εισαγωγικές εταιρίες που και αυτές καλύπτουν ένα μεγάλο μέρος της συνολικής αγοράς γαλακτοκομικών προϊόντων. Η διάθεση των γαλακτοκομικών προϊόντων γίνεται σε σημεία πώλησης όπως super market, περίπτερα, φούρνους, ζαχαροπλαστεία κτλ. (www.euro2day.gr/news/economy/124/articles/717827/articleaspx) Α.1.2 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ Τα γαλακτοκομικά προϊόντα παρουσιάζουν χαμηλή ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή και το εισόδημα. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση της εξαγωγικής τους δραστηριότητας. Συνεχής ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων απευθυνόμενα σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες (γυναίκες, παιδιά κ.α.) 8
Η αποδοχή των βιολογικών προϊόντων αποτελεί ευκαιρία για να επεκταθούν νέες σειρές προϊόντων και αύξηση των πωλήσεων. Ο καταμερισμός στην πρωτογενή παραγωγή συνεπάγεται με υψηλό κόστος που σχετίζεται με την συλλογή και την μεταφορά της πρώτης ύλης. Η μικρή διάρκεια ζωής του γάλακτος δημιουργεί πρόσθετο κόστος παραγωγής. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιβάλλει ποσοστώσεις και περιορισμούς στην παραγωγή γάλακτος. Παρατηρείται αύξηση της συγκέντρωσης τον κλάδο λιανικού εμπορίου. (old.helex.gr/index.php?option=com_content&task=blogcategory&id=335&itemid=1 0587) Α.1.3 Η ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΦΡΕΣΚΟΥ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΤΙΜΕΣ ΤΟΥ ΣΤΟ ΡΑΦΙ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΑΛΛΑ ΕΥΡΩΠΑΙΚΑ ΚΡΑΤΗ Στην Ελλάδα φρέσκο θεωρείται το γάλα που έχει διάρκεια ζωής 5 ημέρες. Σε άλλες χώρες της Ε.Ε. η διάρκεια ζωής του διαμορφώνεται κατά μέσο όρο σε 9 ημέρες. Οι Έλληνες καταναλωτές πληρώνουν 50% ακριβότερα από άλλους Ευρωπαίους για να αγοράσουν ένα λίτρο παστεριωμένο γάλα. Ο παραγωγός πουλάει προς 0,42-0,44 ευρώ το λίτρο και ο καταναλωτής το αγοράζει ακόμα και 1,50 ευρώ δηλαδή 257% ακριβότερα. Αντίθετα, στο εξωτερικό ο παραγωγός πουλάει 0,30 ευρώ το λίτρο και ο καταναλωτής αγοράζει το τελικό προϊόν έως 0,89 ευρώ το λίτρο δηλαδή 154% ακριβότερα. Βασικοί λόγοι που το γάλα πωλείται ακριβά στην Ελλάδα είναι: Η τιμή της πρώτης ύλης: τα κοστολόγια είναι ακριβά λόγω των συνθηκών της ελληνικής αγοράς Η διάρκεια ζωής του φρέσκου γάλακτος: 5 μέρες στην Ελλάδα, 9 ημέρες σε χώρες της Ευρώπης. Η διαφορά αυτή διπλασιάζει το μεταφορικό κόστος για τις επιχειρήσεις και έχει επίπτωση στην τελική τιμή. Η μέση τιμή του γάλακτος, δηλαδή η τιμή παραγωγού είναι 0,10 ευρώ ακριβότερα από το μέσο όρο της Ε.Ε. Η τιμή αυτή μπορεί να φαίνεται ικανοποιητική σε αρκετές περιπτώσεις όμως, δεν μπορεί να καλύψει το συνεχώς αυξανόμενο κόστος εκτροφής και την έλλειψη χρηματοδότησης. Αποτέλεσμα είναι η συνεχής μείωση της παραγωγής, γεγονός που επηρεάζει με τη σειρά του τις τιμές. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ελληνικού οργανισμού γάλακτος η ετήσια παραγωγή στην Ελλάδα υποχωρεί με ρυθμούς 3%-5% τα τελευταία χρόνια και σήμερα έχει μειωθεί στα επίπεδα των 600.000 τόνων όταν η ποσόστωση που απολαμβάνει η χώρα μας φτάνει τους 850.000 τόνους. (www.thessaliki.gr/enot-news/4364) 9
Α.1.4 ΜΕΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΓΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Στο κεφάλαιο αυτό θα δούμε πόσα χρήματα δαπανούν οι έλληνες καταναλωτές σε γαλακτοκομικά προϊόντα συμφώνα με στοιχειά του ΕΟΠ. Έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών 2012. Τα αποτελέσματα της έρευνας ανακοινωθήκαν την χρονολογία 2011-2012. Η έρευνα αυτή διενεργήθηκε σε δείγμα ιδιωτικών νοικοκυριών όλων των περιοχών της χώρας. Τα ποσά που θα αναφερθούν παρακάτω αναφέρονται για την δαπάνη των νοικοκυριών για το σύνολο γαλακτοκομικών προϊόντων. Ο μέσος όρος μηνιαίας δαπάνης για αγορές γαλακτοκομικών προϊόντων και αυγών ανέρχεται το 2011 σε 61,18 ευρώ και το 2012 μειώνεται σε 58,72 ευρώ. Το ποσοστό είναι το 2011 17,20% και αυξάνεται κατά 0,70% το 2012 σε 17,90%, παρά την μικρή κάμψη που έχει το ποσοστό είναι αρκετά υψηλό καθώς τα γαλακτοκομικά προϊόντα είναι κομμάτι της καθημερινής μας διατροφής. Πίνακας 1 : Μέσος όρος μηνιαίας δαπάνης (αγορές) γαλακτοκομικών προϊόντων: ΕΟΠ 2012 και ΕΟΠ 2011 ΕΟΠ 2012 ΕΟΠ 2011 ΕΟΠ 2012/2011 Γαλακτοκομικά προϊόντα και αυγά Αξία Κατανομή % Αξία Κατανομή % Διαφορά ποσοστιαίας κατανομής % 58,72 17,90 61,18 17,20 0,7 Πίνακας 2 : Μέση μηνιαία κατανάλωση (ποσότητας) γαλακτοκομικών προϊόντων : ΕΟΠ 2012 και ΕΟΠ 2011 Είδος Μονάδα μέτρησης ΕΟΠ 2012 ΕΟΠ 2011 Διαφορά ποσότητας Μεταβολή % Γάλα Χιλιοστόμετρα 12.418 12.727-309 -2,4 Γιαούρτι Γραμμάρια 1.745 1.835-90 -4,9 Τυρί Γραμμάρια 3.373 3.535-162 -4,6 10
( Ελληνική Στατιστική Αρχή, Πειραιάς 29/11/2013, ΔΕΛΤΙΟΥ ΤΥΠΟΥ, Έρευνα οικογενειακών Προϋπολογισμών 2012) Α.1.5 ΠΡΟΤΙΜΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας ερευνών SymphonyIRI Group που δημοσιεύτηκε στην ημερησία, οι πωλήσεις του γάλακτος ιδιωτικής ετικέτας για το σύνολο του 2012 στα σούπερ μάρκετ αυξήθηκαν 6,2% σε όγκο και ανήλθαν σε 51,6 εκατ. λίτρα έναντι 48,6 εκατ. λίτρα, τη στιγμή που η συνολική κατανάλωση στην αγορά παρέμεινε στάσιμη (στα 355,2 εκατ. λίτρα). Ακόμη μεγαλύτερη ήταν η άνοδος των πωλήσεων σε αξία αφού ανήλθαν σε 45,7 εκατ. ευρώ από 40,9 εκατ. ευρώ το 2011, με την αύξηση να αγγίζει το 12% (11,7%). Το γάλα ιδιωτικής ετικέτας που διαθέτουν τα ράφια των καταστημάτων, οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ είναι τουλάχιστον 30% φθηνότερο σε σχέση με το επώνυμο και αποτελεί στην παρούσα φάση λύση για τα νοικοκυριά, ύστερα από τις δραστικές περικοπές στα εισοδήματά τους. Επαγγελματίες του κλάδου των γαλακτοκομικών αναφέρουν πως η πορεία της ιδιωτικής ετικέτας είναι εντυπωσιακή και εκτιμούν πως η τάση αυτή θα συνεχισθεί. Ωστόσο, αποφεύγουν να τοποθετηθούν ξεκάθαρα εάν θα απειλήσουν τα επώνυμα προϊόντα του κλάδου, τονίζοντας πως μέχρι στιγμής κατέχουν μια πολύ καλή θέση στην προτίμηση των καταναλωτών. (http://www.toxrima.gr/i-ftochia-evnoi-to-fthino-ke-anonimo-gala/) Α.2 Ο ΚΛΑΔΟΣ ΤΗΣ ΓΑΛΑΚΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Α.2.1 ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ Οι μεγάλες εταιρείες του κλάδου είναι οι ΦΑΓΕ, Vivartia, ΜΕΒΓΑΛ και Όλυμπος διότι έχουν μεγάλη ποικιλία προϊόντων και καλύπτουν μεγάλο γεωγραφικό εύρος της Ελληνικής επικράτειας. Στην συνέχεια εταιρείες όπως η Εβροφάρμα, η Νεογαλ, το Αγνό, η Ροδόπη, η ΚΡΙ-ΚΡΙ κ.τ.λ. έχουν τοπικό χαρακτήρα, δηλαδή δραστηριοποιούνται σε μικρότερο γεωγραφικό εύρος σε σχέση με τις μεγάλες εταιρείες που αναφέρθηκαν παραπάνω και παράγουν μικρότερο αριθμό προϊόντων. Οι μικρές συνεταιριστικές γαλακτοβιομηχανίες είναι οι ΔΩΔΩΝΗ, Ροδογαλ, Σεργαλ, ΕΒΟΛ κ.α. Τέλος οι μεγάλες αλυσίδες super market παράγουν προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, έχουν μεγάλο αριθμό προϊόντων και έχουν μεγάλη γεωγραφική κάλυψη. 11
Α.2.2 ΟΙ ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΧΑΜΕΝΟΙ ΣΤΗΝ ΕΓΧΩΡΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Δύσκολες είναι οι συνθήκες για την εγχώρια γαλακτοβιομηχανία, καθώς μεγάλο ποσοστό από επιχειρήσεις που απαρτίζουν τον κλάδο παρουσιάζουν ζημιές ή μειωμένα κέρδη αλλά υπάρχουν και εξαιρέσεις. Οι γαλακτοβιομηχανίες της Βόρειας Ελλάδας και της Θεσσαλίας αποτελούν τον πυρήνα του κλάδου διότι οι εγκαταστάσεις τους βρίσκονται στις περιοχές με την περισσότερη και ποιοτικότερη πρώτη ύλη, όπου βρίσκονται και οι περισσότερες κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις. Δυσάρεστο γεγονός για τον κλάδο της γαλακτοβιομηχανίας είναι η πορεία της <<ΑΓΝΟ>> η οποία παραμένει κλειστή με τεράστια χρηματοοικονομικά προβλήματα χωρίς να γνωρίζει κανείς αν μπορεί να εξελιχθεί στο μέλλον. ΜΕΒΓΑΛ Μειωμένα έσοδα και ζημιές 8,15 εκατ. ευρώ, αντίστοιχες με εκείνες του 2011, κατέγραψε το 2012 η γαλακτοβιομηχανία ΜΕΒΓΑΛ. Σύμφωνα με τον ενοποιημένο ισολογισμό της, τα έσοδα της τον περασμένο χρόνο περιορίστηκαν σε 173,35 εκατ. ευρώ, από 186,34 εκατ. ευρώ το 2011 (184,17 εκατ. ευρώ το 2010), παρουσιάζοντας μείωση κατά 7%. Πιθανολογείται ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα η εταιρεία θα καταλήξει σε συμφωνία με τους πιστωτές της για την αναδιάρθρωση των δανείων της. ΟΛΥΜΠΟΣ - ΤΥΡΑΣ Κερδίζει το στοίχημα του εξωτερικού Αυξημένες πωλήσεις και μειωμένη κερδοφορία κατέγραψε για δεύτερο συνεχόμενο έτος, το 2012, ο γαλακτοκομικός όμιλος ΤΥΡΑΣ, καθώς τα έσοδα του τον περασμένο χρόνο ανήλθαν σε 242,60 εκατ. ευρώ, έναντι 237,77 εκατ. ευρώ στην προηγούμενη χρήση (214,30 εκατ. ευρώ το 2010), παρουσιάζοντας έτσι αύξηση κατά 2% σε ποσοστό και κατά 4,83 εκατ. ευρώ σε αξία. Οι πωλήσεις του ομίλου στην εγχώρια αγορά μειώθηκαν, ενώ αντίθετα στη διεθνή αγορά αυξήθηκαν κατά 50,30. Στο εξωτερικό ο όμιλος συμμετέχει ή ελέγχει τις εμπορικές εταιρείες Olympus Italia και Olympus Dairy USA στην Ιταλία και στις ΗΠΑ, αντιστοίχως, καθώς και τις βιομηχανικές εταιρείες Tyrbul στη Βουλγαρία και Fabrica de Lapte Brasov στη Ρουμανία. Στο τέλος του 2012 η συμμετοχή της μητρικής εταιρείας Τυράς στην Olympus Dairy USA μειώθηκε από το 60% στο 10%. 12
ΝΕΟΓΑΛ Αύξηση εσόδων και κερδών Άνοδο στα έσοδα και στα κέρδη παρουσίασε το 2012 η συνεταιριστική μακεδονική γαλακτοβιομηχανία ΝΕΟΓΑΛ, στην οποία μεγαλύτερος μέτοχος με μερίδιο περί το 37%, είναι η Ένωση Γαλακτοκομικών Συνεταιρισμών Νομών Δράμας και Καβάλας. Τα έσοδα της τον περασμένο χρόνο ανήλθαν σε 16,57 εκατ. ευρώ, από 15,93 εκατ. ευρώ στην προηγούμενη χρήση, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 4%. Τα καθαρά κέρδη μετά τον συνυπολογισμό των φόρων ανήλθαν σε 1,67 εκατ.ευρώ το 2012, έναντι αντίστοιχων κερδών 0,99 εκατ. ευρώ το 2011, βελτιωμένα κατά 68,7%. Η επιχείρηση έχει μηδενίσει τις τραπεζικές της υποχρεώσεις, ενώ στις 31/12/12 τα χρηματικά της διαθέσιμα ήταν 9,64 εκατ. ευρώ. ΕΒΡΟΦΑΡΜΑ Από ζημίες σε κέρδη Η εισηγμένη εταιρεία ΕΒΡΟΦΑΡΜΑ κατέγραψε κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (ΕΒΙΤDΑ) 1,129 εκατ. ευρώ το 2012, έναντι ζημιών (0,442 εκατ. ευρώ ) το 2011. Οι εταιρικές πωλήσεις περιορίσθηκαν στα 24,357 εκατ. ευρώ, έναντι 29,379 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 17,1%, ενώ οι ενοποιημένες ανήλθαν σε 24,715 εκατ. ευρώ, έναντι 29,548 εκατ. ευρώ. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 6% περίπου, ενώ τα κέρδη μετά φόρων και δικαιωμάτων μειοψηφίας ανήλθαν πέρσι σε ζημιές 2,600 εκατ. ευρώ και 2,699 εκατ. ευρώ για την εταιρεία και τον όμιλο αντίστοιχα, έναντι ζημιών 3,100 εκατ. ευρώ και 2,907 εκατ. ευρώ το 2011. ΚΡΙ-ΚΡΙ ΑΕ Εξαγωγές σε πάνω από δέκα χώρες Ο ενοποιημένος κύκλος εργασιών της Κρι-Κρι ανήλθε σε 59.299 χιλ. ευρώ, έναντι 47.907 χιλ. ευρώ το 2011 (αυξημένος κατά 23,8%), ενώ τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους, που αντιστοιχούν στους ιδιοκτήτες της μητρικής, ανήλθαν σε 5.226 χιλ. ευρώ, έναντι 2.217 χιλ. ευρώ της χρήσης 2011, αυξημένα κατά 136%. Οι πωλήσεις στο εξωτερικό διαμορφώθηκαν στο 19,3% περίπου των συνολικών πωλήσεων, με την εξαγωγική δραστηριότητα της ΚΡΙ-ΚΡΙ να έχει εξαπλωθεί σε περισσότερες από 10 χώρες στην Ευρώπη, μεταξύ των οποίων η Δανία, η Γερμανία και η Ιταλία, καθώς και στη Μέση Ανατολή. Πρόσφατα η ΚΡΙ-ΚΡΙ συνεχίζοντας την επέκταση της παρουσίας της στις ξένες αγορές, εισήλθε στην αγορά της Ολλανδίας, τοποθετώντας τα γιαούρτια της στα καταστήματα της αλυσίδας λιανεμπορίου Albert Heijn. Για τη χρηματοδότηση των επενδυτικών της προγραμμάτων η εταιρεία έχει συνάψει δύο μακροπρόθεσμα μη μετατρέψιμα ομολογιακά δάνεια και κατά την 31/12/2012, το υπόλοιπο των οφειλόμενων δανείων του ομίλου ήταν περίπου 2.951 χιλ. ευρώ. 13
ΔΩΔΩΝΗ Βρίσκεται σε φάση αναδιοργάνωσης Σημαντική υποχώρηση στα κέρδη της παρουσίασε η γαλακτοβιομηχανία, «Δωδώνη», η οποία άλλαξε πρόσφατα ιδιοκτησία και βρίσκεται σε φάση αναδιοργάνωσης. Ο κύκλος εργασιών της ανήλθε σε 83.558.043,37 ευρώ, έναντι 96.681.951,01 ευρώ το 2011, σημειώνοντας μείωση 13,57%. ( ^^^ιηγ. Γ/?ρ=α16) Α.3 Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΔΡΑΜΑΣ ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε Α.3.1 Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΑΛΑΚΤΟΣ ΔΡΑΜΑΣ Α.Ε. ΜΕ ΤΙΤΛΟ ΝΕΟΓΑΛ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ Η <<ΝΕΟΓΑΛ>> είναι μια βιομηχανία γάλακτος της Δράμας. Ιδρύθηκε το 1964 και είναι μια από τις πρώτες γαλακτοβιομηχανίες της Βορείου Ελλάδα. Παράγει γαλακτοκομικά προϊόντα. Κατέχει περίπου το 3% του φρέσκου παστεριωμένου γάλακτος πανελλαδικά με βάση τα σημερινά δεδομένα. Η εταιρεία παραλαμβάνει καθημερινά αγελαδινό και πρόβειο γάλα από τη ζώνη γάλακτος που βρίσκεται στο λεκανοπέδιο Δράμας, συγκεκριμένα από τους νομούς Δράμας, Καβαλάς, Σέρρες. Κάθε κτηνοτρόφος που συνεργάζεται έχει σταθμούς πρόταξης γάλακτος, με τα ιδιόκτητα βυτιοφόρα της τα μεταφέρει στις εγκαταστάσεις της. ( www.xo.gr/profile/proiontaneogal/el/ ). Η «ΝΕΟΓΑΛ» ιδρύθηκε στη Δράμα από έναν συνεταιρισμό αγελαδοτρόφων με σκοπό να επεξεργάζεται και να διαθέτει το γάλα τους. Αργότερα συμμετείχαν και άλλοι συνεταιρισμοί μέσω της Ένωσης Γαλακτοκομικών Συνεταιρισμών Δράμας - Καβάλας και αφού πέρασε από διάφορες φάσεις ιδιοκτησιακού καθεστώτος, κατέληξε το 1992 κατά 100% στην ιδιοκτησία της Ένωσης Γαλακτοκομικών Συνεταιρισμών Δράμας - Καβάλας, που παρέμεινε και μοναδικός μέτοχος της μέχρι το 1999. Το 1999 άνοιξε το μετοχικό της κεφάλαιο πρώτα στους παραγωγούς γάλακτος με ποσοστό 18% και μετά στους εργαζόμενους της βιομηχανίας με 12%. Στόχος της εταιρείας ήταν να δημιουργήσει πλήρη εκσυγχρονισμός της εταιρίας στις υποδομές και στην βιομηχανία. Με τον τρόπο αυτό υλοποίησε τους στόχους στην παράγωγη μεταποίηση και διάθεση των προϊόντων. Βάση τα σημερινά δεδομένα ο μεγαλύτερος μέτοχος της επιχείρησης είναι η ένωση γαλακτοκομικών συνεταιρισμών νομών Δράμας Καβάλας με ποσοστό 37% ενώ το υπόλοιπο 63% ανήκει σε 50 κτηνοτρόφους της περιοχής. (www.paseges.gr/el/news/svnexizei-thn-epitvhhmenh-ths-poreia-h-neogal-basikooplo-h-metohiki-ths-svnthesh) 14
Α.3.2 Η ΔΙΑΝΟΜΗ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΤΗΣ ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε. Η ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε διαθέτει τα προϊόντα της στον τόπο της καθώς και στους νομούς Καβαλά, Ξανθή, Σερρών, Ροδόπη, Ημαθίας Θεσσαλονίκη και Αττική. Έντονη είναι η παρουσία της στο εξωτερικό, ένα από τα αγαπημένα ελληνικά προϊόντα της στο εξωτερικό είναι η φέτα. Η εταιρεία εξάγει σήμερα 50 τόνους φέτα ΝΕΟΓΑΛ σε καθημερινή βάση στην Γερμανία, ετήσια 600 τόνους περίπου. Έκανε την προσπάθεια της στην Ιταλική αγορά καθώς και στην Κύπρο αλλά δεν τα κατάφερε. (food/item/225805-entonh-paroysia-ths-neogal-sto-exwteriko). Έχει επτά σύγχρονα βυτία παραλαβής γάλακτος και η πρώτη υλη του αγελαδινού και του αιγοπρόβειου γάλακτος γίνεται από το ιδιόκτητο δίκτυο της. Για τα παραγόμενα προϊόντα έχει πενήντα ιδιόκτητα φορτηγά ψυγεία που πάντα διανέμουν. Η εταιρεία έχει τον έλεγχο για την πρώτη υλη, την ιδία την διαδικασία καθώς και στην διανομή. (www.reporter.gr/eidhseis.epicheirhseis/) Α.3.3 ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΤΗΣ ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε. Η εταιρεία από το 1998 έως σήμερα έχει επενδύσει 20 εκ.εύρω για: τον μηχανολογικό εξοπλισμό που άφορα την παράγωγη γαλακτοκομικών και τυροκομικών προϊόντων τις κτηριακές εγκαταστάσεις, όλα είναι υπερσύχρονα και πληρούν όλους τους ευρωπαϊκούς κ ελληνικούς κανονισμούς. Η ΝΕΟΓΑΛ εφαρμόζει πιστοποιημένα συστήματα κατά ΕΛΟΤ ΕΝ 150 9001:2008 και ΕΛΟΤ ΕΝ 150 22 000:2005 ενώ παράλληλα εφαρμόζει πιστοποιημένο σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης ΕΛΟΤ ΕΝ 150 14001:2004. Η λήψη αποφάσεων η υλοποίηση και η ανοδική πορεία οφείλεται στον Δ/νων Σύμβουλο της εταιρίας κ.σεβαστιδης Χριστόφορος Δ/πλ. Μηχανολόγος Μηχανικής και ο μεγαλύτερος προμηθευτής αγελαδινού γάλακτος της εταιρείας σε συνεργασία με το αξιόλογο στελεχιακό δυναμικό. Έτσι με τη βούληση τους κατάλληλους ανθρώπους και τη σκληρή βιομηχανία γάλακτος, με αύξον πορεία και αισιόδοξο μέλλον έντονη είναι και η παρουσία της στο εξωτερικό. Ένα από τα αγαπημένα ελληνικά προϊόντα στο εξωτερικό είναι η φέτα. (www.neogal.gr) 15
Α.3.4 ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΑΓΕΙ Η ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε. Η εταιρία παράγει : Γάλα Φρέσκο γάλα πλήρες: παστεριωμένο ομογενοποιημένο αγελαδινό γάλα με 3,5% λιπαρά σε συσκευασία 2 lit, 1 lit και 500 ml. Διάρκεια ζωής: 5 ημέρες. Ελαφρύ 1,5%: παστεριωμένο ομογενοποιημένο αγελαδινό γάλα με 1,5% λιπαρά σε συσκευασία 1 lit και 500 ml. Διάρκεια ζωής: 5 ημέρες. Γάλα αγελαδινό άπαχο 0% παστεριωμένο ομογενοποιημένο αγελαδινό γάλα με 0% λιπαρά σε συσκευασία 500 ml. Διάρκεια ζωής: 5 ημέρες. Γάλα κακάο: παστεριωμένο ομογενοποιημένο πλήρες αγελαδινό γάλα με κακάο σε συσκευασία 430 και 210 ml. Διάρκεια ζωής 5 ημέρες. Ξινόγαλο αγελαδινό: 1,8% λιπαρά από φρέσκο γάλα και επιλεγμένη μάγια γιαουρτιού σε πλαστικές φιάλες 1 lit, 500 ml, 300 ml. Διάρκεια ζωής: 30 ημέρες Γιαούρτι Παραδοσιακό αγελάδες: παραδοσιακό γιαούρτι με υμενικό από αγελαδινό γάλα με 3.85% λιπαρά σε συσκευασία 240 και 320 γ.. Διάρκεια ζωής: 15 ημέρες. Αγελαδινό 3,85% λιπαρά: γιαούρτι ευρωπαϊκού τύπου από φρέσκο γάλα αγελάδες με 3,85% λιπαρά αεροστεγή κλειστό σε συσκευασία 200 γ.. Διάρκεια ζωής: 40 ημέρες. light 2%: γιαούρτι ευρωπαϊκού τύπου από φρέσκο γάλα αγελάδες με 2% λιπαρά σε συσκευασία 200 γ. Διάρκεια ζωής: 40 ημέρες light 0%: γιαούρτι ευρωπαϊκού τύπου από φρέσκο γάλα αγελάδες με 0% λιπαρά αεροστεγώς κλειστό σε συσκευασία 200 γ. Διάρκεια ζωής 40 ημέρες. Γιαούρτι με χυμό φρούτων σε αεροστεγή συσκευασία 175 γραμμ. με γεύση φράουλα, μπανάνα, κερασί. Διάρκεια ζωής: 40 ημέρες. Στραγγιστό γιαούρτι με 10% λιπαρά από φρέσκο γάλα αγελάδες, ανθόγαλα, μάγια γιαουρτιού σε συσκευασία 200 τραμ. πλαστικό τάπες 1 κιλού και 5 κιλών. Διάρκεια ζωής 40 ημέρες. Τυρί Φέτα: φρέσκο αιγοπρόβειο γάλα πήξη στράγγιση και ωρίμανση για τουλάχιστον 2 μήνες. Συσκευασία: δοχείο 16, 8, 4, 2 και 1 kg σε άλμη καθώς και συσκευασίες 200-300 τραμ. Διάρκεια ζωής: 12 μήνες Ημίσκληρα τυριά: από αγελαδινό γάλα μετά από πήξη στράγγιση καλάρισμα και ωρίμανση 4 ημερών σε συσκευασία υπό κενό αέρος 9 kg, 3 kg και 450 γραμμ. Διάρκεια ζωής: 12 μήνες Τυριά υπογαλακτίας: μυζήθρα παρασκευάζεται με θέρμανση του υπογαλακτίας αφού εμπλουτιστεί με γάλα η κρεμά. Συσκευασία: δοχείο 18 κιλών και συσκευασία υπό κενό αέρος. Διάρκεια ζωής: 4 μήνες. 16
Βούτυρο Φρέσκο βούτυρο αγελαδινό: λίπος τουλάχιστον 80% που λαμβάνεται από το χτύπημα της κρέμας γάλακτος. Συσκευασία: 250 τραμ. σε αλουμινόχαρτο 3 kg σε πλαστική συσκευασία. Διάρκεια ζωής: 40 ημέρες. Κρεμά γάλακτος Κρεμά γάλακτος: 50% προϊόν που λαμβάνεται από γάλα αγελάδες. Διάρκεια ζωής: 5 ημέρες κρεμά γάλακτος Σμετάνα: ζυμωμένη κρεμά γάλακτος με 39% λιπαρά σε πλαστικό 1 κιλού και 8 κιλών. Διάρκεια ζωής: 30 ημέρες παγωτά παγωτά γάλακτος: ανάμιξη πλήρους γάλακτος με διαφορές ύλες π.χ. χυμό φρούτων γλυκαντικές ύλες, κομματάκια σοκολάτας η φρούτων, ξηρούς καρπούς μετά από πήξη με ψύξη της μάζας. Συσκευασίες: ατομικές και οικογενειακές 1 lit και 2 lit. (www.neogal.gr) Α.3.5 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΓΑΛΑΚΤΟΣ Ε.Λ.Ο.Γ.Α.Κ. Αντικείμενο της Ε.Λ.Ο.Γ.Α.Κ. είναι η διαχείριση του συστήματος των ποσοστώσεων του αγελαδινού γάλακτος σύμφωνα με τις κοινοτικές οδηγίες. Ελέγχει την ποιότητα του αγελαδινού, πρόβειου και γήινου γάλακτος σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία. Επίσης γίνεται έλεγχος στο ισοζύγιο γάλακτος όλων των μονάδων μεταποίησης και εμπορίας γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων για τη νόμιμη χρήση όλων των ειδών γάλακτος ως πρώτη ύλη. Παρέχει συμβουλές και οδηγίες στους κτηνοτρόφους για καλύτερη διαχείριση των μονάδων τους και καλύτερη παραγωγή γάλακτος. Συντονίζει και εφαρμόζει κοινοτικά προγράμματα έρευνας και διαφήμισης στον τομέα γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων καθώς ασκεί συμβουλευτικό ρόλο προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Ε.Λ.Ο.Γ.Α.Κ οι παρακάτω πίνακες 3,4,5 αφορούν τον αριθμό παραγωγών, την ποσότητα γάλακτος και τη μέση τιμή του αγελαδινού γάλακτος της ΝΕΟΓΑΛ ανά μήνα, για τα έτη 2010-2012. 17
Πίνακας 3 : αποτελέσματα της Ε.Λ.Ο.Γ.Α.Κ 2010 ΜΗΝΕΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΜΕΣΗ ΤΙΜΗ Ιανουάριος 91 1.144.479 0,3755 Φεβρουάριος 94 1.022.692 0,3751 Μάρτιος 90 1.135.881 0,3745 Απρίλιος 86 1.104.893 0,3759 Μάιος 87 1.243.366 0,3667 Ιούνιος 89 1.227.513 0,3547 Ιούλιος 88 1.198.688 0,3578 Αύγουστος 85 1.171.073 0,3576 Σεπτέμβριος 84 1.125.645 0,3609 Οκτώβριος 83 1.116.471 0,3612 Νοέμβριος 79 996.951 0,3712 Δεκέμβριος 81 1.023.291 0,3715 ΣΥΝΟΛΟ 13.510.943 Πίνακας 4 : αποτελέσματα της Ε.Λ.Ο.Γ.Α.Κ 2011 ΜΗΝΕΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΜΕΣΗ ΤΙΜΗ Ιανουάριος 77 999.144 0,3737 Φεβρουάριος 79 921.231 0,3716 Μάρτιος 79 1.044.778 0,3823 Απρίλιος 76 1.074.318 0,3838 Μάιος 77 1.134.693 0,3821 Ιούνιος 74 1.080.665 0,3823 Ιούλιος 75 1.079.143 0,3830 Αύγουστος 77 1.066.202 0,3934 Σεπτέμβριος 77 992.779 0,3974 Οκτώβριος 72 993.580 0,4079 Νοέμβριος 71 9.202.443 0,4094 Δεκέμβριος 71 934.275 0,4059 ΣΥΝΟΛΟ 12.243.251 18
Πίνακας 5 : αποτελέσματα της Ε.Λ.Ο.Γ.Α.Κ 2012 ΜΗΝΕΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΩΝ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΜΕΣΗ ΤΙΜΗ Ιανουάριος 72 929.549 0,4093 Φεβρουάριος 72 868.551 0,4074 Μάρτιος 78 957.996 0,4084 Απρίλιος 73 964.164 0,4063 Μάρτιος 70 1.000.666 0,4071 Ιούνιος 71 940.912 0,4072 Ιούλιος 68 976.208 0,4245 Αύγουστος 67 956.292 0,4286 Σεπτέμβριος 69 896.933 0,4293 Οκτώβριος 64 836.774 0,4361 Νοέμβριος 66 811.325 0,4376 Δεκέμβριος 65 818.271 0,4379 ΣΥΝΟΛΟ 10.957.641 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΠΙΝΑΚΕΣ Από τους πίνακες συμπεράνουμε ότι η ποσότητα παραγωγής γάλακτος από το 2010 2013 έχει μειωθεί κατά 3.999.416. Παράλληλα έχει μειωθεί και ο αριθμός παραγωγών είναι προφανές ότι λόγω των πολύ μικρών κερδών επιβιώνουν μόνο παραγωγοί με πολύ μεγάλο τζίρο. Επίσης παρατηρείται αύξηση της μέσης τιμής που η διαφορά αυτή επιβαρύνει ελάχιστα την τελική τιμή του προϊόντος. Η αύξηση της τιμής αυτής οφείλεται στο αυξημένο κόστος εκτροφής των ζώων καθώς και στην έλλειψη χρηματοδότη ση ς. ( www.elog.gr/(s(z35aifelpafzga45uhlba555))/elogak/fmain.aspx ) 19
Α.3.6 ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑΚΟΙ ΧΩΡΟΙ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε Οι εργοστασιακοί χώροι είναι : Βιομηχανοστάσιο, εκεί γίνεται όλη η παραγωγική διαδικασία : 1. Γραμμή παραλαβής πρώτης ύλης 2. Γραμμή παστερίωσης και εμφιάλωσης αγελαδινού γάλακτος 3. Γραμμή παράγωγης - εμφιάλωσης κακάο και οινογάλατος. 4. Γραμμή παράγωγης - συσκευασίας γιαουρτιού 5. Γραμμή παράγωγης και συσκευασίας γιαουρτιών ευρωπαϊκού τύπου. Γραμμή παρασκευής και συσκευασίας στραγγιστού γιαουρτιού. 6. Γραμμή παράγωγης και συσκευασία βουτύρου 7. Γραμμή παράγωγης και συσκευασία φέτας 8. Γραμμή παράγωγης και συσκευασία ημίσκληρου τυριού 9. Γραμμή παράγωγης και συσκευασίας παγωτού Εργαστήρι ποιοτικού έλεγχου: Το εργαστήριο της Νεογαλ διαθέτει εξειδικευμένο προσωπικό για τις χημικές και μικροβιολογικές αναλύσεις. Διασφαλίζεται η υγιεινή και η ασφάλεια των πρώτων υλών καθώς και τα σταδία που θα γίνει παραγόμενο προϊόν και θα διακινηθεί. Βιολογικός καθαρισμός: για τον καθαρισμό παίρνει διάφορα σταδία που κατά την διαδικασία παράγεται λάσπη αφυδατωμένης και καθαρό νερό το οποίο καταλήγει στο δίκτυο της ΔΕΥΑΔ. Οργανωτική δομή: Η ΝΕΟΓΑΛ εκπαιδεύει το προσωπικό της και ανάλογα με τα προσόντα τους, τους απασχολεί σε συγκεκριμένες θέσεις. Το προσωπικό της φτάνει τα 142 άτομα και φροντίζει να είναι έμπειρο και εξειδικευμένο. (www.google.gr/sersch?q=organogramma+neogal&sa=n&biw=1680&bih=906&tbm =isch&tbo=u&source=univ&el=ow8lvohriiizobkogi&ved=ocdiqsaq) 20
Σχήμα 1 : Οργανόγραμμα της ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε Α.3.7 ΠΙΣΤΟΠΟΙΉΣΕΙΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Η Νεογαλ τηρεί αυστηρές προδιαγραφές σε όλη την παραγωγική διαδικασία και έχει πιστοποίηση ποιότητας ΕΛΟΤ ΕΝ 150 9001:2008, ΕΛΟΤ ΕΝ150 22000:2005, ΕΛΟΤ ΕΝ 150 14001: 2004, QMSCERT GREENPEACE, OHSAS 18009. Τα προϊόντα της φτάνουν στο σπίτι απόλυτα υγείες ασφαλές και ολόφρεσκα. 21
Α.3.8 ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Οι στόχοι της ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε είναι : Να υποκίνει την παράγωγη της με νέα προϊόντα (κίτρινα τυριά) και παράλληλα να αυξήσει τις συνεργασίες της να αυξήσει τις πωλήσεις της στο εξωτερικό Η δημιουργία κέντρου διανομής στη Θεσσαλονίκη Η δημιουργία τμήμα έρευνας και τεχνολογίας για σχεδιασμό νέων προϊόντων Η παράγωγη βιολογικών γαλακτοκομικών προϊόντων που θα εξασφαλίσει εισόδημα και στους μικρότερου παραγωγούς. Οι ενέργειες αυτές θα οδηγήσουν την εταιρεία σε μεγαλύτερη ανάπτυξη και μακροπρόθεσμα με τους στόχους της: θα αυξήσει τον κύκλο εργασιών θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας αύξηση κερδοφορίας ικανοποίηση αλυσίδας: παραγωγοί - εργαζόμενοι - μέτοχοι - πωλητές - πελάτες. (www.paseges.gr/el/news/synexizei-thn-epityhhmenh-ths-poreia-h-neogal-basiko-oplo-hmetohiki-ths-synthesh) Α.4 ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΤΩΝ ΠΕΝΤΕ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΤΟΥ PORTER Ο Porter ήταν από τους πρώτους που χρησιμοποίησε όρους της αγοράς για να περιγράψει την επιχειρησιακή στρατηγική. Η έρευνα του σχετικά με τις δυνάμεις που καθορίζουν την σχετική ελαστικότητα/κερδοφορία μιας βιομηχανίας είχε ως αποτέλεσμα να προκύψει το Μοντέλο των Πέντε Δυνάμεων, το οποίο δείχνει την έκταση του ανταγωνισμού σε μια βιομηχανία. Προκύπτει πως όσο εντονότερος είναι ο ανταγωνισμός τόσο λιγότερο ελκυστική είναι μία βιομηχανία και το αντίστροφο. Σύμφωνα με τον Porter, μια επιχείρηση θα πρέπει πρώτα να προβληματίζεται και να αναλύει την ένταση του ανταγωνισμού που υπάρχει στον κλάδο της. Το επίπεδο αυτής της έντασης καθορίζεται από τις βασικές ανταγωνιστικές δυνάμεις. Όσο πιο δυνατή είναι κάθε μία από τις δυνάμεις αυτές τόσο πιο περιορισμένα είναι τα πιθανά κέρδη, ενώ αντίθετα μια ασθενής δύναμη ίσως αποτελεί κάποια ευκαιρία. Βραχυπρόθεσμα οι δυνάμεις αυτές λειτουργούν ανασταλτικά στην ευημερία μιας επιχείρησης. Μακροπρόθεσμα, είναι πιθανόν μέσω της επιλογής κατάλληλης 22
στρατηγικής να μετατραπεί η αρνητική επίδραση μίας ή περισσότερων δυνάμεων σε πλεονέκτημα της επιχείρησης. Οι πέντε δυνάμεις είναι: Ο υφιστάμενος ανταγωνισμός Η απειλή εισόδου νέων ανταγωνιστών Η απειλή υποκατάστατων προϊόντων Η διαπραγματευτική δύναμη προμηθευτών Η διαπραγματευτική δύναμη αγοραστών Α.4.1 Ο ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ Ο υφιστάμενος ανταγωνισμός είναι η κυριότερη δύναμη, καθημερινά οι ανταγωνιστές στην βιομηχανία γάλακτος προσπαθούν με διάφορους τρόπους να υπερτερήσουν τους αντιπάλους τους. Οι τρόποι αυτοί περιλαμβάνουν π.χ. Την μείωση των τιμών Τη βελτίωση των προϊόντων Την ενίσχυση του brand name Την αποτελεσματικότερη διανομή Την καλύτερη εξυπηρέτηση πελατών Σε μία έντονη ανταγωνιστική βιομηχανία η δημιουργία και κυρίως η διατήρηση ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος είναι πολύ δύσκολη υπόθεση. Λογικά, συμπεραίνεται ότι όσο πιο έντονος είναι ο υφιστάμενος ανταγωνισμός τόσο λιγότερο είναι ελκυστική η βιομηχανία και το αντίστροφο. Α.4.2 ΑΠΕΙΛΗ ΕΙΣΟΔΟΥ ΝΕΩΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΩΝ Η είσοδος νέων επιχειρήσεων στον κλάδο είναι δύσκολη εξαιτίας του έντονου υφιστάμενου ανταγωνισμού. Στο κλάδο υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις, μεγάλες και μικρές με πολύχρονη παρουσία στον κλάδο και ισχυρές επωνυμίες ενώ πολλά προϊόντα έχουν υψηλή πανελλαδική αναγνωσιμότητα και προτιμώνται από τους καταναλωτές. Οι υπάρχουσες επιχειρήσεις του κλάδου έχουν αποκτήσει μεγάλη δύναμη και εμπειρία αφενός και αφετέρου οι εγκαταστάσεις, η τεχνολογία, η προβολή καθώς και η οργάνωση του δικτύου διανομής που χρειάζεται η βιομηχανία γάλακτος έχει υψηλό κόστος. Επίσης οι μεγάλες εταιρίες μπορούν να ακολουθήσουν χαμηλές τιμολογιακές πολιτικές λόγω οικονομιών κλίμακας, ενώ έχουν διαμορφώσει και εξαιρετικό προφίλ στην αγορά, δημιουργώντας έτσι μια πιστή μερίδα καταναλωτών (Johnson and Scales). Ένα επιπλέον εμπόδιο στην είσοδο νέων επιχειρήσεων στον κλάδο είναι η υψηλή ανάγκη δανειοδοτήσεων. ( www.strategyyrain.eu/index.php?id=97&l=4 ) 23
Α.4.3 ΑΠΕΙΛΗ ΑΠΟ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΑ Ελαστικότητα ζήτησης η οποία μετρά τον βαθμό υποκατάστατη μεταξύ των προϊόντων είναι πολύ μικρών καθώς το γάλα αυτό κάθε αυτό δεν έχει υποκατάστατα. Ως υποκατάστατα για τα προϊόντα γάλακτος μπορούν να θεωρηθούν το γάλα από σκόνη και οι διάφοροι χυμοί. Ομοίως το γάλα λόγω της ιδιαίτερης θρεπτικής του αξίας και των πολλών χρήσεων του. (βρεφική τροφή, μαγειρική, ζαχαροπλαστική) δεν μπορεί εξολοκλήρου να αντικατασταθεί με άλλο προϊόν οπότε και η απειλή αυτή είναι ελεγχόμενη. Α.4.4 ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ Οι προμηθευτές του γάλακτος είναι οι κτηνοτρόφοι ενώ κάποιες εταιρίες κάνουν εισαγωγές γάλακτος από χώρες κυρίως της Ευρώπης. Οι γαλακτοβιομηχανίες συνάπτουν συμφωνίες με του προμηθευτές ενώ παράλληλα παρατηρείται μεγάλη κινητικότητα των προμηθευτών ανάλογα με τις τιμές που προσφέρουν οι γαλακτοβιομηχανίες. Δηλαδή οι παραγωγοί πωλούν το γάλα τους στις επιχειρήσεις που θα τους προσφέρει μεγαλύτερη τιμή. Οι επιχειρήσεις συμφωνούν από κοινού σε ένα ανώτατο επίπεδο τιμών το όποιο προσφέρουν στους προμηθευτές (καρτέλ). Οι τιμές αυτές είναι χαμηλές και θίγουν τους παραγωγούς όμως λόγω του ότι οι γαλακτοβιομηχανίες είναι ο μοναδικός πελάτης των προμηθευτών αλλά και της φύσης του προϊόντος (μικρή διάρκεια ζωής, υψηλό κόστος αποθήκευσης) υποκύπτουν στις θέσεις. Η μικρή διαπραγματευτική δύναμη των προμηθευτών οφείλεται και στην έλλειψη οργάνωσης και συγκέντρωσης αυτών. Αν και η πλειοψηφία των γαλακτοπαραγωγών βρίσκεται στη Β. Ελλάδα και στην Ήπειρο, είναι πολλοί και μικροί, ενώ πολλοί από αυτούς διαπραγματεύονται μονοί τους με τις εταιρείες με αποτέλεσμα να ζημιώνονται οικονομικά έτσι εάν οι παραγωγοί ήταν οργανωμένοι σε συνεταιριστικές οργανώσεις θα πετύχαιναν καλύτερες τιμές και καλύτερες συμφωνίες με τις γαλακτοβιομηχανίες και θα μπορούσαν να ανταγωνιστούν επί ίσους ορούς με τις υφιστάμενες επιχειρήσεις. Α.4.5 ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΑΓΟΡΑΣΤΩΝ Οι αγοραστές των γαλακτοκομικών προϊόντων είναι τα διάφορα καταστήματα λιανικής πώλησης (supermarket, παντοπωλείο, περιπτερά, ψιλικατζίδικα, φούρνοι κτλ.). Τη μεγαλύτερη διαπραγματευτική δύναμη την έχουν τα supermarket και συγκεκριμένα οι μεγάλες αλυσίδες οι οποίες προμηθεύονται τα προϊόντα από τις επιχειρήσεις σε μεγάλες ποσότητες λόγω του ότι ο ανταγωνισμός μέσα στα καταστήματα λιανικής είναι έντονος <<μάχη για το ράφι>> οι μεγάλες κυρίως γαλακτοβιομηχανίες συνάπτουν συμφωνίες με τις αλυσίδες supermarket για ευνοϊκότερη τοποθέτηση των προϊόντων τους μέσα στο κατάστημα και καλύτερη 24
προβολή. Οι συμφωνίες αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν διαφορές παροχές - κίνητρα που προσφέρουν οι γαλακτοβιομηχανίες όπως για παράδειγμα εκπτώσεις κατά την αγορά των προϊόντων αλλά και μακροχρόνιες πιστώσεις. Οι εταιρείες έχοντας γνώση του ανταγωνισμού και των αυξανόμενων απαιτήσεων των καταναλωτών ξοδεύουν μεγάλα ποσά στον τομέα της έρευνας και ανάπτυξης νέων και βελτιωμένων προϊόντων. Στον τομέα αυτό υστερούν οι μικρότερες γαλακτοβιομηχανίες λόγω κυρίως της ανεπαρκείας χρηματικών κεφαλαίων. Οι εξαγορές μικρότερων εταιριών από μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες του κλάδου είναι συχνό φαινόμενο. Αυτό οφείλεται στο ότι οι μικρές γαλακτοβιομηχανίες μη μπορώντας να ανταπεξέλθουν στον ανταγωνισμό οδηγούνται είτε σε εξαγορά είτε σε διακοπή της λειτουργιάς τους. Η πρώτη περίπτωση μπορεί να έχει μειονεκτήματα όπως μείωση η περιορισμός της παράγωγης όμως είναι λιγότερο ζημιογόνα από τη δεύτερη. Στον ανταγωνισμό μεταξύ των γαλακτοβιομηχανιών προστίθενται και τα γαλακτοκομικά προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας η παρουσία των οποίων στην Ελληνική αγορά αυξάνεται και κλέβουν συνεχώς μερίδια αγοράς. Τα προϊόντα αυτά λόγω του ότι είναι τα ομώνυμα προϊόντα των μεγάλων αλυσίδων supermarket τυγχάνουν ιδιαίτερης μεταχείρισης και προβάλλονται και προωθούνται σημαντικά στα σημεία πώλησης ( δεν πρέπει να συγχέεται με τη διαφήμιση). Τα προϊόντα αυτά είναι πιο φθηνά και έχουν αυξημένο περιθώριο κέρδους καθώς παράγονται από επώνυμες γαλακτοβιομηχανίες για λογαριασμό των αλυσίδων supermarkets. Η χαμηλότερη τιμή τους οφείλεται στο ότι εκμεταλλεύονται οικονομίες κλίμακας και είναι απαλλαγμένοι από κόστος διαφήμισης συσκευασίας και μεταφοράς. Α.4.6 OI ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΟΥ PORTER Οι 5 δυνάμεις του Porter 1. Μεγάλος ανταγωνισμός 2. Τα προϊόντα είναι ελάχιστα διαφοροποιημένα (differentiated). 3. Το κόστος αλλαγής για τους πελάτες (switching cost) είναι μικρό. 4. Υψηλή brand loyalty στη τοπική αγορά. 5. Εύκολη πρόσβαση στα κανάλια διανομής. -Απαίτηση καινοτόμων προϊόντων -Εξασφάλιση καλής ποιότητας Ο 25
ο (www. sakisrizos. gr/2010/12/porter-five-forces-model/) Α.5 ΑΝΑΛΥΣΗ SWOT Η δημιουργία, η ανάπτυξη, ο στρατηγικός σχεδιασμός και η επιτυχία κάθε επιχείρησης σε οποιοδήποτε στάδιο εξαρτάται τόσο από τους παράγοντες που έχουν να κάνουν με την ιδία την επιχείρηση όσο και από εξωτερικούς παράγοντες. Η διάκριση ανάμεσα στο εξωτερικό και στο εσωτερικό περιβάλλον μιας επιχείρησης είναι πολύ σημαντικά γιατί μεν οι εσωτερικοί παράγοντες μπορούν σχετικά ευκολότερα να επηρεαστούν από τον ίδιο τον επιχειρηματία ή γενικότερα από το management της επιχείρησης ενώ οι εξωτερικοί παράγοντες συνήθως θα πρέπει να λαμβάνονται ως δεδομένοι. Α.5.1 ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Το εσωτερικό περιβάλλον περιλαμβάνει τις δυνάμεις (strengths) και τις αδυναμίες (weaknesses) μιας επιχείρησης σε σχέση με τον ανταγωνισμό στο εσωτερικό της περιβάλλον, είναι αυτό που μπορεί να επηρεάσει και να αλλάξει προς όφελος της επιχείρησης μέσα από κατάλληλο προγραμματισμό και σχεδιασμό ώστε να ανταποκριθεί με επιτυχία στις ευκαιρίες και απειλές του εξωτερικού περιβάλλοντος Εσωτερικό περιβάλλον ΔΥΝΑΜΕΙΣ -Ισχυρό εμπορικό σήμα (brand name) -Καλή φήμη στους πελάτες -Μεγάλο μερίδιο αγοράς -Τεχνογνωσία και πείρα στην παραγωγική διαδικασία 26
-Πλεονεκτήματα στα δίκτυα διανομής, εύκολη πρόσβαση στο λιμάνι και αεροδρόμιο νομού Καβαλάς -Το προσωπικό έχει αναπτύξει καλές διαπροσωπικές σχέσεις πια με τους πελάτες -Καμία δανειακή επιβάρυνση -Εμπειρία του management ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ -Η επιχείρηση δεν αφουγκράζεται την στάση της αγοράς -Γενική οικονομική κρίση της Ελλάδος -Το κόστος επιστροφής -Επιβάρυνση στην διαδικασία παραλαβής λόγω μεγάλων αριθμών κτηνοτροφών Α.5.2 ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Το εξωτερικό περιβάλλον γενικά περιλαμβάνει όλους τους παράγοντες που δεν μπορούν να επηρεαστούν από την επιχείρηση μας και η όποια τους αντιμετωπίζει ως δεδομένους και χρησιμοποιεί τη στρατηγική της για την καλύτερη εκμετάλλευση των ευκαιριών και μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεων και απειλών. Εξωτερικό περιβάλλον ΕΥΚΑΙΡΕΙΕΣ -Δυνατότητα επέκτασης εργοστάσιου σε ευρωπαϊκά κράτη -Εκμετάλλευση νέων τεχνολογικών επιτευγμάτων -Εκμετάλλευση νέων καταναλωτικών τάσεων ΑΠΕΙΛΕΣ -Προθέσεις των ανταγωνιστών για ανάπτυξη τους μέσω επιθετικών στρατηγικών τιμολόγησης, διαφήμισης επέκτασης. -Διατροφικές ασθένειες πρώτης ύλης -Δυσφήμιση ( Παπαδάκης Β, 2007, Στρατηγική των επιχειρήσεων: Ελληνική και διεθνής εμπειρία, εκδόσεις Μπένου, Αθήνα, σελ. 84-89) 27
ΜΕΡΟΣ Β ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΓΑΛΑΚΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ <<ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε. >> 28
Β.1 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ Β.1.1 ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Η χρήση αριθμοδεικτών είναι μία από τις πιο διαδεδομένες και αποτελεσματικότερες μεθόδους αναλύσεως χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Οι μέθοδοι αναλύσεως γίνονται με την χρησιμοποίηση αριθμοδεικτών, οι οποίοι βοηθούν στην εξήγηση των οικονομικών στοιχείων των επιχειρήσεων. Επίσης θα πρέπει να αναφερθεί ότι αν υπολογιστεί ένας αριθμοδείκτης μόνος του δεν μπορεί να δώσει μια πλήρη εικόνα της οικονομικής θέσης της επιχείρησης, για αυτό τον λόγο πρέπει να συγκριθεί με αριθμοδείκτες μιας σειράς προηγούμενων χρήσεων. Πρότυπα συγκρίσεως μπορούν να αποτελέσουν τα παρακάτω: α) Αριθμοδείκτες για μια σειρά προηγούμενων χρήσεων της συγκεκριμένης επιχείρησης. β) Αριθμοδείκτες ανταγωνιστριών επιχειρήσεων. γ) Αριθμοδείκτες οι οποίοι αναφέρονται στον κλάδο που ανήκει η επιχείρηση. Β.1.2 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Οι κυριότεροι αριθμοδείκτες χρηματοοικονομικών καταστάσεων χωρίζονται στις εξής κατηγορίες: α) Αριθμοδείκτες ρευστότητας β) Αριθμοδείκτες δραστηριότητας γ) Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας δ) Αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίων και βιωσιμότητας ε) Αριθμοδείκτες επενδύσεων ή επενδυτικοί αριθμοδείκτες 29
Β.2 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Οι αριθμοδείκτες ρευστότητας χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό της βραχυχρόνιας θέσης μιας επιχείρησης και την ικανότητα της να ανταποκρίνεται στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της. Αναφέρονται στο μέγεθος και τις σχέσεις των βραχυχρόνιων υποχρεώσεων και των κυκλοφοριακών στοιχείων μιας επιχείρησης, τα οποία είναι οι πηγές καλύψεως αυτών των υποχρεώσεων. Η οικονομική κατάσταση της εταιρείας θεωρείται καλή αν αυτή έχει επαρκή ρευστότητα. Ο προσδιορισμός της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης της επιχείρησης ενδιαφέρει την διοίκηση της και πιο πολύ μετόχους και τους πιστωτές της. (Νικήτα Νιάρχου, 2004, χρηματοοικονομική ανάλυση λογιστικών καταστάσεων, εκδόσεις Σταμούλη, Αθήνα, σελ. 51) Β.2.1 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Ο αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας προκύπτει εάν διαιρέσουμε το σύνολο των κυκλοφοριακών στοιχείων μιας επιχείρησης με το σύνολο των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων της. Ο αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας δείχνει τον βαθμό ρευστότητας μιας επιχείρησης και την ασφάλεια που διατηρεί η διοίκηση της για να μπορέσει να ανταπεξέλθει σε ανεπιθύμητη ροή κεφαλαίων κινήσεως. Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης τόσο καλύτερη ρευστότητα έχει η επιχείρηση και είναι σε θέση να αντιμετωπίσει την πληρωμή των τρεχουσών υποχρεώσεων της, των δαπανών της κ.α. (Νικήτα Νιάρχου,σελ.55, χρηματοοικονομική ανάλυση λογιστικών καταστάσεων, Αθήνα 2004) Επίσης ο αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας δείχνει κατά πόσο μπορεί μια επιχείρηση να χρηματοδοτήσει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της από το κυκλοφορούν ενεργητικό της.(www.drogalas.gr/uploads/lessons/mba 2.pdf), κυκλοφορούν ενεργητικό βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Αριθμοδεικτης γενικής κυκλοφοριακής ρευστοτητας= 17118466,97 2010: 3094531,62 5,53 φορές 18212033,96 2011: 3376918,61 5,39 φορές 30
19812634,84 2012: 3167769,39 6,25 φορές Πίνακας 6: Αριθμοδείκτης γενικής κυκλοφοριακής ρευστότητας Έτος 2010 2011 2012 Αριθμοδείκτης γενικής κυκλοφοριακής ρευστότητας 5,53 5,39 6,25 Σχήμα 2: Αριθμοδείκτης γενικής κυκλοφοριακής ρευστότητας 31
Ο αριθμοδείκτης γενικής κυκλοφοριακής ρευστότητας είναι ικανοποιητικός διότι είναι κατά πολύ μεγαλύτερος του 2 και στα τρία έτη που εξετάζουμε. Παρατηρούμαι ότι ο δείκτης έχει μια μικρή μείωση από το 2010 στο 2011 όπου η τιμή του είναι από 5,53 σε 5,39 λόγω αύξησης των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων, τον επόμενο χρόνο αυξάνεται ο αριθμοδείκτης διότι μειώνονται οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις από 3.376918,61 που ήταν το 2011 σε 3.167.769,39 το 2012 και έτσι έχουμε αύξηση του αριθμοδείκτη από 5,39 σε 6,25, δηλαδή το κυκλοφορούν ενεργητικό μπορεί να ανταποκριθεί 6,25 φορές στην πληρωμή των τρεχουσών υποχρεώσεων της εταιρείας. Β.2.2 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ Ή ΤΑΧΕΙΑΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Ο αριθμοδείκτης άμεσης ή ταχείας ρευστότητας αποτελεί ένα πιο αυστηρό μέτρο εκτίμησης της ικανότητας της επιχείρησης να χρηματοδοτήσει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της, ο αριθμοδείκτης αυτός είναι παρόμοιος με τον αριθμοδείκτη γενικής κυκλοφοριακής ρευστότητας με την διαφορά ότι στον υπολογισμό του δεν συμπεριλαμβάνονται τα αποθέματα, τα οποία μετατρέπονται πιο δύσκολα σε μετρητά. Είναι πολύ σημαντικό για την επιχείρηση να υπολογίσει κατά πόσο μπορεί να ανταποκριθεί στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της χωρίς να στηρίζεται στην πώληση των αποθεμάτων της. Οι τράπεζες και άλλοι χρηματοδοτικοί οργανισμοί έχοντας δυσκολία να εκτιμήσουν τον βαθμό ρευστότητας των αποθεμάτων κάθε επιχείρησης, εστιάζουν περισσότερο στον αριθμοδείκτη άμεσης ρευστότητας. Ο αριθμοδείκτης άμεσης ή ταχείας ρευστότητας είναι ικανοποιητικός όταν υπερβαίνει την μονάδα, ενώ αν είναι μικρότερος από την μονάδα η επιχείρηση είναι δυνατόν να αντιμετωπίσει προβλήματα σε περίπτωση μιας μη προβλεπόμενης απαίτησης μετρητών από τρίτους. Αν είτε ο δείκτης γενικής κυκλοφοριακής ρευστότητας είτε ο δείκτης άμεσης ρευστότητας είναι πολύ χαμηλό, μπορούμε να τους βελτιώσουμε αν : > Αποπληρώσουμε μερικές υποχρεώσεις με μακροπρόθεσμο δανεισμό > Αυξήσουμε το κυκλοφορούν ενεργητικό με μακροπρόθεσμο δανεισμό > Αποπληρώσουμε μερικές υποχρεώσεις με ρευστοποίηση αποθεμάτων (για τον δείκτη άμεσης ρευστότητας) > Αυξάνοντας το κυκλοφορούν ενεργητικό (ταμείο) μέσω αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου > Μη διανομή κερδών στους μετόχους και χρήση τους από την επιχείρηση. (Π. Γκόγκας - Ι. Πραγγίδης, 2010, Σύγχρονη επιχείρηση: Εργαλεία Επιχειρηματικής Ανάλυσης, εκδόσεις Διόνικος, Αθήνα, σελ.121-123) 1Ηΐΐρ://αά2.ΐ6Π<αν.6άϋ.νΓ/6ε1α55/ΐΌθάυΐ65/άοευΐΌ6ηΐ/άοεϋΐΌ6η1.ρΗρ9ορ6ηΡΐΓ=/4ί98515ί mukh ) 32
διαθέσιμα+χρεώγραφα+απαιτήσεις Αριθμοδεικτης άμεσης ή ταχείας ρευστότητας = ------------------------------------ βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 2010: 7969141,13 + 1151895,58 + 5707680,80 3094531,62 4,79 φορές 2011: 9021230,09+1151895,58 + 5797882,79 3376918,61 4,73 φορές 2012: 9635356,54+1151895,58+7085099,22 3167769,39 5,64 φορές Πίνακας 7: Αριθμοδείκτης άμεσης ή ταχείας ρευστότητας Έτος 2010 2011 2012 Αριθμοδείκτης άμεσης ή ταχείας ρευστότητας 4,79 4,73 5,64 33
Σχήμα 3: Αριθμοδείκτης άμεσης ή ταχείας ρευστότητας Από τον παραπάνω πίνακα παρατηρούμαι πως ο αριθμοδείκτης άμεσης ή ταχείας ρευστότητας είναι ικανοποιητικός γιατί υπερβαίνει την μονάδα. Παρατηρούμαι μια μικρή μείωση από το 2010 στο 2011 όπου η τιμή του δείκτη είναι από 4,79 σε 4,73, επειδή η μείωση δεν είναι μεγάλη δεν υπάρχει κίνδυνος η εταιρεία να μην μπορεί να καλύψει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της, στην συνέχεια το 2012 αυξάνεται και η τιμή του φτάνει 5,64, αυτή η μεταβολή οφείλεται στην αύξηση του κυκλοφορούντος ενεργητικού και στο μέγεθος των αποθεμάτων που μειώνεται κάθε χρόνο από το 2010. Η εταιρεία έχει την ικανότητα να εξοφλεί τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της χωρίς να στηρίζεται στην πώληση των αποθεμάτων της. Β.2.3 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΤΑΜΕΙΑΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Ο δείκτης αυτός εκφράζεται ως το πηλίκο της διαιρέσεως του συνόλου του διαθεσίμου ενεργητικού μιας επιχειρήσεως με το σύνολο των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της και εκφράζει την ικανότητα μιας επιχειρήσεως για την εξόφληση των τρεχουσών και ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων της με τα μετρητά που διαθέτει. Επομένως μια επιχείρηση μπορεί να προσδιορίσει διαθέσιμων της σε σχέση με τις τρέχουσες ανάγκες της. τον βαθμό επάρκειας των 34
Ο δείκτης αυτός θεωρείται ικανοποιητικός αν είναι πάνω από την μονάδα. (Νικήτα Νιάρχου, 2004, χρηματοοικονομική ανάλυση λογιστικών καταστάσεων, εκδόσεις Σταμούλη, Αθήνα, σελ. 62) χρηματικά διαθέσιμα αριθμοδεικτης ταμειακής ρευστότητας= - --------------;----- ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις 2010: 7969141,13 = 2,58 φορές 3094531,62 9021230,09 2011: ---------- 3376918,61 2,67 φορές 9635356,54 2012: ------------- 3167769,39 3,04 φορές Πίνακας 8: Αριθμοδεικτης ταμειακής ρευστότητας Έτος 2010 2011 2012 Αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας 2,58 2,67 3,04 35
Σχήμα 4: Αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας Παρατηρούμαι από τον παραπάνω πίνακα ότι ο αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας έχει αυξητικές τάσεις από το 2010 στο 2012 και στις τρεις χρονιές ξεπερνάει την μονάδα, το 2012 βλέπουμε ότι ο δείκτης αυξάνεται και η τιμή του φτάνει στο 3,04, η οποία φανερώνει μια βελτίωση ανά έτος. Αυτό σημαίνει ότι η εταιρεία μπορεί να καλύψει τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της μέχρι 3,04 φορές με τα μετρητά που διαθέτει και τα ισοδύναμα μετρητών. ( π.χ. καταθέσεις όψεως κ.α.) Β.2.4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΙΝΗΣΗΣ Το κεφάλαιο κίνησης είναι ότι έχει απομείνει στην επιχείρηση, αν εξοφλήσει τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της με τα κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία που έχει στην διάθεση της. Το καθαρό κεφάλαιο κίνησης αναφέρεται στα κεφάλαια που χρειάζεται καθημερινά η επιχείρηση για να ανταπεξέλθει στις τρέχουσες υποχρεώσεις της και για να είναι ικανοποιητικό θα πρέπει να είναι ΚΚΚ>0. Η διαχείριση κεφαλαίου κίνησης είναι ικανοποιητική αν δεν δημιουργούνται ταμειακά ελλείμματα που αναγκάζουν την επιχείρησης να δανείζεται χρήματα για να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις της. Αν υπάρχει σωστός προγραμματισμός στην εταιρεία, τα χρήματα που εισπράττει από τους πελάτες της τα χρησιμοποιεί για να καλύψει το κεφάλαιο κίνησης της. 36
Το κεφάλαιο κίνησης πρέπει να είναι επαρκής, ώστε η επιχείρηση να : ανταπεξέρχεται στην άμεση εξόφληση των τρεχουσών υποχρεώσεων της, προστατεύεται από μείωση της αξίας των κυκλοφοριακών στοιχείων της, διατηρεί επαρκή αποθέματα, διατηρεί την πιστοληπτική της ικανότητα, παρέχει ευνοϊκότερους όρους πιστώσεων προς τους πελάτες, έτσι ώστε να αυξάνονται οι πωλήσεις της, αντιμετωπίζει περιόδους ύφεσης. Οι πιο σημαντικοί λόγοι που οδηγούν σε ανεπάρκεια του κεφαλαίου κίνησης είναι : Απρόοπτες ζημιές (π.χ. πυρκαγιά, κλοπή κ.α.) που έχουν ως αποτέλεσμα την μείωση κυκλοφοριακών στοιχείων ή αύξηση ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων, Ζημιές από μείωση πωλήσεων, Απερίσκεπτη πολιτική στην διανομή μερισμάτων, Επένδυση κεφαλαίων σε μη κυκλοφοριακά στοιχεία, Σε περίπτωση επέκτασης της εταιρείας μη απόκτηση κεφαλαίων. ϊηηρ://αά2.ΐ6π<αν.6άϋ.νγ/6ε1α55/ιυοάυΐ65/άοευιυ6η1:/άοεϋΐυ6η1:.ρηρ9ορ6ηρΐγ=/4ί98515ί mukh ) Καθαρό κεφάλαιο κίνησης = κυκλοφορούν ενεργητικό - βραχυχρόνιες υποχρεώσεις 2010: 17118466,97-3094531,62 = 14023935,35 2011: 18212033,96-3376918,61 = 14835115,35 2012: 19812634,84-3167769,39 = 16644865,45 37