Η Πόλη Ekaterinbourg και η Περιφέρεια Sverdlovsk : Η Περιφέρεια Sverdlovsk έχει αφθονία πρώτων υλών μεταλλουργίας και ανεπτυγμένη βιομηχανία. Οικονομικά και γεωγραφικά ανήκει στην περιοχή των Ουραλίων και βρίσκεται στη διασταύρωση μεγάλων μεταφορικών οδών μεταξύ ανατολικής και δυτικής Ρωσίας. Η πόλη του Ekaterinburg είναι το διοικητικο κέντρο της Περιφέρειας Sverdlovsk. Είναι η τέταρτη μεγαλύτερη πόλη της Ρωσίας με πληθυσμό 1.320.0000 και εκτείνεται σε περιφέρεια 490 km2. Το Ekaterinburg έχει παράδοση στη βαριά βιομηχανία και αποτελεί κόμβο μεταφοράς εμπορευμάτων. Διαθέτει ισχυρή βιομηχανική βάση, σημαντικούς πόρους, δυνατότητες στον επιστημονικό τομέα και αφθονο εργατικό δυναμικό (60% του πληθυσμού είναι σε ηλικία εργασίας). Κυρίαρχες βιομηχανίες είναι αυτές της μεταλλουργίας και της μηχανικής με την κατασκευή μηχανημάτων για τη μεταλλουργία, την εξώρυξη, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, μηχανημάτων της χημικής βιομηχανιας, τουρμπίνες, συμπιεστές γεννήτριες, μετασχηματιστές, κλπ κυριότερα προϊόντα. Το Ekaterinburg είναι το χρηματοοικονομικό κέντρο της Περιφέρειας και στην πόλη λειτουργούν πολλές τράπεζες. Είναι, επίσης, επιστημονικό κέντρο, καθώς εκεί εδρεύει το τμήμα Ουραλίων της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, στο οποίο ανήκουν 18 ερευνητικά ινστιτούτα και πολυάριθμoι ερευνητικοί και επιστημονικοί οργανισμοί. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ-ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ Η Περιφέρεια Sverdlovsk διαθέτει αφθονία φυσικών πόρων και είναι μεταξύ των κορυφαίων στην εξώρυξη μετάλλων στη Ρωσία. Δάση καλύπτουν τα 2/3 της Περιφέρειας. Η Περιφέρεια Sverdlovsk είναι στις πρώτες θέσεις μεταξύ των ρωσικών Περιφερειών σε βιομηχανική παραγωγή, διαθέσιμο κεφαλαιουχικό εξοπλισμό και αριθμό εργαζομένων στη βιομηχανία. Κυρίαρχοι οικονομικοί τομείς είναι η μεταλλουργία, η παραγωγή βαρέων μηχανημάτων, μηχανημάτων για την παραγωγή ενέργειας και μεταφορών, η χημική βιομηχανία και η ξυλεία. Στο Sverdlovsk παράγεται 70% του βωξίτη της Ρωσίας, 60% του αμίαντου, 23% του σιδήρου, 6% του χαλκού, ενώ εκεί παράγεται και μεγάλο ποσοστό της ρωσικής ξυλείας. 6 μεγάλες εταιρείες της Περιφέρειας παράγουν το 53% της ρωσικής αλουμίνας. Ο τομέας εξώρυξης και μεταλλουργίας αποτελεί περί το ήμισυ της συνολικής βιομηχανικής παραγωγής της Περιφέρειας και σε αυτόν ανήκουν περί τα 50 εργοστάσια και συγκροτήματα παραγωγής 1
και μεταποίησης και άλλες εταιρείες και ερευνητικά ινστιτούτα. Μεγάλο μέρος της παραγωγής του κλαδου εξάγεται στο εξωτερικό. Η εταιρεία VSMPO AVISMA, που έχει την έδρα της στο Sverdlovsk είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός τιτανίου στον κόσμο. Η πόλη Ekaterinburg αποτελεί και το βιομηχανικό κέντρο της Περιφέρειας, καθώς συγκεντρώνει μεγάλο ποσοστό των εταιρειών μηχανικής και ηλεκτρονικής και λοιπές βιομηχανίες. Στην πόλη συγκεντρώνεται το 22% των παραγωγικών κεφαλαίων της Περιφέρειας, 19% του εργατικού δυναμικού στη βιομηχανία και 20% της βιομηχανικής παραγωγής. ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Το ποσοστό συμμετοχής της Περιφέρειας στο συνολικό ρωσικό ΑΕΠ ανέρχεται σε περίπου 3%. Άνω του 50% του εισοδήματος της περιοχής προέρχεται από τη βιομηχανία (κυρίως στον τομέα παραγωγής βασικών αγαθών), ενώ η γεωργία και η κατασκευές συμμετέχουν με 7% και 8% αντίστοιχα. Τα τελευταία έτη η δομή της οικονομίας εκσυγχρονίζεται και οι υπηρεσίες λαμβάνουν όλο και μεγαλύτερο ποσοστό επί του ΑΕΠ. Στον τομέα των υπηρεσιών κυριαρχούν οι μεταφορές, επικοινωνίες, και το εμποριο. Το 2007 το Ακαθάριστο Προίόν της Περιφέρειας ανήλθε σε 806,8 δις ρούβλια (περί τα 32 δις δολάρια ΗΠΑ) σημειώνοντας αύξηση σε σχέση με το 2006 κατά 8,6%. Για το ίδιο έτος η βιομηχανική παραγωγή σημείωσε αύξηση κατά 10,1%. Στην Περιφέρεια, επίσης, υπάρχει μεγάλος αριθμός μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (25.000 σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων) που δραστηριοποιούνται στους τομείς των κατασκευών, εμπορίου και τομέα τροφίμων. Ο όγκος εξωτερικού εμπορίου της Περιφέρειας το 2007 ανήλθε σε $11,6 δισ. σημειώνοντας αύξηση κατά 22% έναντι του 2006. Το εμπορικό ισοζύγιο είναι θετικό με τις εξαγωγές να ξεπερνάνε κατά πολυ τις εισαγωγές. Οι αξία των εξαγωγών της Περιφέρειας το 2007 ανήλθε σε $8,9 δις, σημειώνοντας αύξηση κατά 19,37% σε σχέση με το 2006, και των εισαγωγών σε $2,5 δις σημειώνοντας αύξηση κατά 28% έναντι του 2006. Οι εξαγωγές της Περιφέρειας αντιπροσωπεύουν περί το 2,1% των συνολικων ρωσικών εξαγωγών και οι εισαγωγές περί το 1,1% των συνολικών εισαγωγών. Κυριότερα εξαγόμενα αγαθά είναι τα μέταλλα (σιδηρούχα και μη σιδηρούχα, όπως χαλκός, τιτάνιο, χάλυβας, αργίλιο) που αντιπροσωπεύουν άνω του 60% της αξίας των εξαγωγών της Περιφέρειας και τα χημικά προίόντα που αντιπροσωπεύουν άνω του 15% της αξίας των εξαγωγών της. Κυριότερες χώρες προορισμού των εξαγωγών της είναι κατά σειρά οι: Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία, Ταϊβάν, ΗΠΑ, Καζαxστάν. Οι κυριότεροι προμηθευτές της Περιφέρειας είναι οι: Ιταλία, Γαλλία, Καζακστάν, Ουκρανία, Κίνα, Γερμανία. Οι εισαγωγές της περιφέρειας αποτελούνται κυρίως από μηχανολογικό εξοπλισμό, ορυκτά (άνθρακας) και χημικά προϊόντα. Το 2006, οι επιχειρήσεις της περιφέρειας πραγματοποίησαν εμπορικές συναλλαγές με 116 χώρες. Η περιφέρεια του Sverdlovsk διαθέτει προτιμησιακές σχέσεις με τις χώρες ΚΑΚ, κυρίως ένεκα της γειτνίασης. Ο χρηματοοικονομικός τομέας είναι ανεπτυγμένος και υπάρχει πληθώρα χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων που λειτουργούν στην Περιφέρεια, γεγονός που την κατατάσει στην 7 η θέση μεταξύ των ρωσικών περιφερειών σε αριθμό τραπεζών και υποκαταστημάτων τους. Εκτός από τις μεγάλες ρωσικές και τοπικές τράπεζες, στην περιοχή δραστηριοποιούνται και κάποιες ξένες τράπεζες όπως οι Raiffeisenbank 2
Austria, KMB-Bank, BSGV, City-bank, International bank of Azerbaijan. Επίσης, στο Εkaterinburg λειτουργεί γραφείο της Ευρωπαίκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD). Γραφεία στην περιοχή έχουν και οι διεθνείς συμβουλευτικές εταιρείες Ernst&Young και KPMG. Η κατανάλωση και το εμπόριο επηρεάζονται θετικά από τις εξελίξεις στην οικονομία, ο µέσος μηνιαίος μισθός το 2007 ανήλθε σε $541,1 έναντι $396,3 το 2006. Ο συνολικός όγκος λιανικού εμπορίου το ίδιο έτος διαμορφώθηκε σε 392,6 δις ρούβλια (περί τα $15,7 δις δολάρια ΗΠΑ). Διεθνείς εταιρείες λιανικού εμπορίου ήδη δραστηριοποιούνται εκεί όπως Ikea, Auchan, Metro, Obi, Ramstore. Άνω του 60% του κύκλου εργασιών λιανικού εμπορίου της Περιφέρειας αντιστοιχεί στην πόλη του Еkaterinburg. Περί τα 350 τετραγωνικά μέτρα εμπορικών χώρων αντιστοιχούν σε κάθε 1000 κατοίκους της Περιφέρειας. Κατάταξη Περιφέρειας Sverdlovsk 2007 Δείκτες Θέση μεταξύ των Περιφερειών της Ρωσικής Ομοσπονδίας Βιομηχανική Παραγωγή 4 Κύκλος εργασιών λιανικού εμπορίου Κύκλος εργασιών χονδρεμπορίου 5 3 ΙανουάριοςΣεπτέμβριος 2007 Επενδύσεις Κεφαλαίου Ξένες επενδύσεις 7 7 Πηγή: Κυβέρνηση Περιφέρειας Sverdlovsk Κυριότερες Τοπικές Επιχειρήσεις Κυριότεροι εξαγωγείς : 1. OAO Ouralelektromed 2. OAO Nijnetagilsky metallurgichesky kombinat 3.FGUP Uralsky elektrokhimichesky kombinat 4. OAO Korporatsia VSMPO-Avisma 5. OOO VIZ-Stal 6.OAO Sibirsko-Aluminievaya kompania 3
Κυριότεροι Εισαγωγείς: 1. OAO Sredneuralsky medneplavilny zavod 2. Verkhnetagilskaya GRES 3. OAO Kontsern Kalina 4. OAO Korporatsia VSMPO-Avisma 5. OAO Nijnetagilsky metallurgichesky kombinat 6. OAO Sibirsko-Aluminievaya kompania ΞΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Η Περιφέρεια του Sverdlovsk διαθέτει πλεονεκτήματα για τους ξένους επενδυτές, όπως ανεπτυγμένο βιομηχανικό τομέα, πληθυσμό με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης και σημαντική γεωγραφική θέση. H κυβέρνηση της περιοχής καταβάλλει προσπάθειες για την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων. Οι κυριότεροι επενδυτές στην περιφέρεια είναι οι ΗΠΑ, Ηνωμένο Βάσίλειο, Γερμανία, Κίνα, Κύπρος. Ξένες εταιρείες δραστηριοποιούνται στην περιοχή μέσω μεικτών επιχειρήσεων, γραφείων αντιπροσωπείας ή θυγατρικών. Κάποιες από τις ξένες εταιρείες με παρουσία στο Sverdlovsk είναι οι DHL, Ford, IBM, Procter & Gamble, Siemens, DMG, Lufthansa. Η Coca-Colα και η Pepsi έχουν εργοστάσια εμφιάλωσης, η αμερικανική USWest έχει μεικτή εταιρεία με την Uralwestcom στον τομέα της κινητής τηλεφωνίας ενώ και η Boeing συνεργάζεται με την VSMPO Avisma. Παρά, τις προσπάθειες των τοπικών αρχών, οι ξένοι επενδυτές αντιμετωπίζουν σε κάποιες περιπτώσεις δυσκολίες, που σχετίζονται κυρίως με τη γραφειοκρατία, όπως και σε άλλες περιοχές της χώρας π.χ. σχετικά με τα τελωνεία και την φορολογία. Στον παρακάτω πίνακα εμφανίζονται τα στοιχεία των ξένων επενδύσεων στην Περιφέρεια Sverdlovsk για το διάστημα 2003-2006: 2003 2004 2005 2006 Total foreign investments in the economy 1 314 573 516 828 1 093 827 1 389 827 direct 75 599 62 579 13 273 4 042 other 1 224 196 452 099 1 079 082 1 156 944 portfolio 14 778 2 150 1 472 228 841 Πηγή: Rosstat, επεξεργασία στοιχείων Interfax ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ Στο Ekaterinburg βρίσκεται το διεθνές αεροδρόμιο «Koltsovo» από το οποίο διενεργούνται διεθνείς πτήσεις προς 25 χώρες, ενώ έχει οριστεί ως ένα από τα 7 ρωσικά αεροδρόμια κόμβους. Υπάρχει τακτική αεροπορική σύνδεση με πόλεις της Ευρώπης και ευρωπαικές αεροπορικές εταιρείες πραγματοποιούν δρομολόγια προς το Εkaterinburg. Οδικώς, επίσης, αποτελεί το σταυροδρόμι μεταξύ του ευρωπαίκού τμήματος της Ρωσίας και των ανατολικών Περιφερειών καθώς μεγάλες οδικές αρτηρίες περνάνε από την Περιφέρεια. Στο Sverdlovsk εκτείνονται 7200 χιλίομετρα σιδηροδρομικών γραμμών. 4
ΣΧΕΔΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Το 2002 η κυβέρνηση της Περιφέρειας υιοθέτησε στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης και κατανομής των παραγωγικών πόρων για το διάστημα ως το 2015. Στόχος του προγράμματος είναι η ανάπτυξη όλων των τομέων της οικονομίας, και η ενίσχυση της οικονομίας της αγοράς με έμφαση και στην κοινωνική ανάπτυξη. Στον βιομηχανικό τομέα υπάρχει η ανάγκη εκσυχρονισμού του εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων προκειμένου να καταστεί δυνατή η αύξηση της παραγωγικότητας. Ετσι, μεγάλες βιομηχανίες της περιοχής προχωράνε σε σχέδια εκσυγχρονισμού, όπως ο όμιλος Μεταλλουργίας του Nijni Taguil, το εργοστάσιο χαλκού Sredneouralskii, η μεταλλουργία του Serov, η VSMPO-Avisma, ο μεγαλύτερος παραγωγός τιτανίου, η Rusal κ.α.. Oι τοπικές Αρχές ενδιαφέρονται να διαφοροποιήσουν την εγχώρια παραγωγή και να εξισοροπήσουν την τοπική οικονομία, που είναι προσανατολισμένη κυρίως στην βιομηχανία, ώστε να δημιουργηθούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την ενίσχυση του τομέα των υπηρεσιών. Την δεκαετία του 1990 ο τομέας των υπηρεσιών αντιπροσώπευε κάτω του 20% του ΑΕΠ, ωστόστο τα τελευταία έτη η συμμετοχή των υπηρεσιών αυξάνεται σημαντικά και αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω. Επίσης, η παρουσία στην αγορά ξένων εταιρειών (όπως ΙΚΕΑ, Metro και Auchan) είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση κατά 32% του κύκλου εργασιών του τομέα λιανικού εμπορίου. Ο τομέας των κατασκευών γνωρίζει, επίσης, ανάπτυξη καθώς σχεδιάζονται ή ύλοποιούνται ήδη διάφορα σχέδια για την κατασκευή κατοικιών, εμπορικών χώρων, γραφείων κλπ όπως π.χ το Ekaterinburg City. Παράλληλα, οι τοπικές Αρχές στηρίζουν διάφορα σχέδια τουριστικής ανάπτυξης, δημιουργίας κέντρων αναψυχής κ.α.. Χρήσιμες Ιστοσελίδες: Ιστοσελίδα Κυβέρνησης Sverdlovsk: http://www.midural.ru/ek.ru/, Υπουργείο διεθνών και εξωτερικών οικονομικών σχέσεων Περιφέρειας Sverdlovsk: http://mvs.midural.ru Ιστοσελίδα Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Κρατικής Στατιστικής για την Περιφέρεια Sverdlovsk: www.ersds.e-burg.ru Ιστοσελίδα πληροφοριών για την πόλη Yekaterinburg: http://www.ekburg.ru/ Τουριστική υπηρεσία Yekaterinburg: http://its.ekburg.ru/eng/ Πληροφορίες για τις ρωσικές Περιφέρεις πρακτορείο Interfax: http://www.russianeconomy.ru/main.aspx?changelang=eng Πρόγραμμα ανάπτυξης της πόλης Ekaterinburg: http://www.strategy-burg.ru/. 5