ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Στρασβούργο, 16.1.2018 COM(2018) 28 final ANNEXES 1 to 3 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ στην Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, της Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών Ευρωπαϊκή στρατηγική για τις πλαστικές ύλες σε μια κυκλική οικονομία {SWD(2018) 16 final} EL EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I Κατάλογος των μελλοντικών μέτρων της ΕΕ για την εφαρμογή της Στρατηγικής Μέτρα Χρονοδιάγραμμα Βελτίωση των οικονομικών παραμέτρων και της ποιότητας της ανακύκλωσης πλαστικών υλών Δράσεις για τη βελτίωση της σχεδίασης των προϊόντων Προπαρασκευαστικές εργασίες για μελλοντική αναθεώρηση της οδηγίας για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας: δρομολόγηση από την Επιτροπή των εργασιών για τη θέσπιση νέων εναρμονισμένων κανόνων ώστε να εξασφαλιστεί ότι έως το 2030 όλες οι πλαστικές συσκευασίες που διατίθενται στην αγορά της ΕΕ μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν ή να ανακυκλωθούν με οικονομικά αποδοτικό τρόπο. συνέχεια στην COM (2018) 32 «Ανακοίνωση σχετικά με την εφαρμογή της δέσμης μέτρων για την κυκλική οικονομία: επιλογές σχετικά με τα θέματα διεπαφής μεταξύ της νομοθεσίας για τα χημικά, τα προϊόντα και τα απόβλητα»: βελτίωση της ιχνηλασιμότητας των χημικών ουσιών και αντιμετώπιση του προβλήματος των παλαιών ουσιών σε ρεύματα ανακύκλωσης νέα μέτρα οικολογικού σχεδιασμού: εξέταση των απαιτήσεων προκειμένου να στηριχθεί η δυνατότητα ανακύκλωσης των πλαστικών υλών Δράσεις για αύξηση της περιεκτικότητας σε ανακυκλωμένα υλικά: δρομολόγηση πανευρωπαϊκής εκστρατείας για δέσμευση της βιομηχανίας και των δημόσιων αρχών αξιολόγηση των κανονιστικών ή οικονομικών κινήτρων για την αξιοποίηση του ανακυκλωμένου περιεχομένου, ιδίως στο πλαίσιο της: αναθεώρησης της οδηγίας για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας (βλ. ανωτέρω) αξιολόγηση/επανεξέταση του κανονισμού για τα προϊόντα του τομέα δομικών κατασκευών αξιολόγηση/επανεξέταση της οδηγίας για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής όσον αφορά τα υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα: ταχεία ολοκλήρωση των εκκρεμών διαδικασιών αδειοδότησης για την ανακύκλωση των πλαστικών υλικών, καλύτερος χαρακτηρισμός των ρύπων και καθιέρωση συστήματος παρακολούθησης ανάπτυξη προτύπων ποιότητας για τα πλαστικά απόβλητα που έχουν υποβληθεί σε διαλογή και τα ανακυκλωμένα πλαστικά σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης Οικολογικό σήμα της ΕΕ και πράσινες δημόσιες συμβάσεις: Παροχή περαιτέρω κινήτρων για τη χρήση ανακυκλωμένων πλαστικών, μεταξύ άλλων μέσω της ανάπτυξης κατάλληλων μέσων επαλήθευσης Δράσεις για τη βελτίωση της χωριστής αποκομιδής των πλαστικών αποβλήτων: έκδοση νέων κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τη χωριστή αποκομιδή και διαλογή των αποβλήτων εξασφάλιση καλύτερης εφαρμογής των υφιστάμενων υποχρεώσεων σχετικά με τη χωριστή αποκομιδή, μεταξύ άλλων μέσω της συνεχιζόμενης επανεξέτασης της νομοθεσίας για τα απόβλητα Περιορισμός των ποσοτήτων πλαστικών αποβλήτων και της δημιουργίας απορριμμάτων Δράσεις για τη μείωση των πλαστικών μίας χρήσης: πραγματοποίηση αναλύσεων, συμπεριλαμβανομένης της δρομολόγησης δημόσιας διαβούλευσης, με σκοπό να καθοριστεί το πεδίο εφαρμογής νομοθετικής πρωτοβουλίας σχετικά με τα πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης Δράσεις για την αντιμετώπιση των θαλάσσιων πηγών θαλάσσιων απορριμμάτων: έκδοση νομοθετικής πρότασης σχετικά με τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής για την παράδοση αποβλήτων από πλοία ανάπτυξη μέτρων για τη μείωση της απώλειας αλιευτικών εργαλείων ή εγκατάλειψής τους στη θάλασσα (π.χ. μεταξύ άλλων, στόχοι ανακύκλωσης, συστήματα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, ταμεία γαι την ανακύκλωση ή συστήματα επιστροφής συσκευασιών) 1ο τρίμηνο - 3ο τρίμηνο 2018 2019 πρώτο τρίμηνο 1
ανάπτυξη μέτρων για τον περιορισμό της απώλειας πλαστικών υλών από τις υδατοκαλλιέργειες (π.χ. έγγραφο αναφοράς βέλτιστων διαθέσιμων τεχνικών) Δράσεις για την αποτελεσματικότερη παρακολούθηση και μείωση των θαλάσσιων απορριμμάτων: βελτίωση της παρακολούθησης και χαρτογράφησης των θαλάσσιων απορριμμάτων, συμπεριλαμβανομένων των μικροπλαστικών, βάσει εναρμονισμένων μεθόδων της ΕΕ στήριξη στα κράτη μέλη για την υλοποίηση των οικείων προγραμμάτων μέτρων σχετικά με τα θαλάσσια απορρίμματα σύμφωνα με την οδηγία-πλαίσιο για τη θαλάσσια στρατηγική, συμπεριλαμβανομένης της σύνδεσης με τα οικεία σχέδια διαχείρισης αποβλήτων/απορριμμάτων στο πλαίσιο της οδηγίας-πλαίσιο για τα απόβλητα Δράσεις σχετικά με τα λιπασματοποιήσιμα και τα βιοαποικοδομήσιμα πλαστικά: έναρξη εργασιών για την ανάπτυξη εναρμονισμένων κανόνων για τον καθορισμό και την επισήμανση των λιπασματοποιήσιμων και βιοαποδομήσιμων πλαστικών ανάλυση κύκλου ζωής προκειμένου να προσδιοριστούν οι συνθήκες υπό τις οποίες η χρήση τους είναι επωφελής, καθώς και τα κριτήρια για ανάλογη εφαρμογή έναρξη της διαδικασίας για τον περιορισμό της χρήσης οξο-πλαστικών μέσω του REACH Δράσεις για τη μείωση της ρύπανσης από πλαστικά απορρίμματα: έναρξη της διαδικασίας για τον περιορισμό της σκόπιμης προσθήκης οξοπλαστικών μέσω του REACH εξέταση των επιλογών πολιτικής για τη μείωση της ακούσιας ελευθέρωσης μικροπλαστικών από τα ελαστικά, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και τα χρώματα (π.χ. συμπεριλαμβανομένων των ελάχιστων απαιτήσεων για τον σχεδιασμό των ελαστικών (ανθεκτικότητα των ελαστικών και αντοχή στην τριβή, κατά περίπτωση) και/ή της απαίτησης παροχής πληροφοριών (περιλαμβανομένης της επικόλλησης ετικετών κατά περίπτωση), των μεθόδων αξιολόγησης των απωλειών σε μικροπλαστικά από κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και ελαστικά, σε συνδυασμό με πληροφορίες (συμπεριλαμβανομένων ενδεχομένως της επισήμανσης)/των ελάχιστων απαιτήσεων και της στοχευμένης χρηματοδότησης για την έρευνα και την ανάπτυξη) ανάπτυξη μέτρων για τη μείωση των διαρροών από πλαστικά συσσωματώματα (π.χ. σύστημα πιστοποίησης σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού πλαστικών και/ή έγγραφο αναφοράς για τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές βάσει της οδηγίας για τις βιομηχανικές εκπομπές) αξιολόγηση της οδηγίας για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων: αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας όσον αφορά τη δέσμευση και αφαίρεση των μικροπλαστικών Ώθηση των επενδύσεων και της καινοτομίας προς την κατεύθυνση των κυκλικών λύσεων Δράσεις για την προώθηση των επενδύσεων και της καινοτομίας σε όλα τα στάδια της αξιακής αλυσίδας: κατευθύνσεις της Επιτροπής για την οικολογική διαφοροποίηση των τελών διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού (ΔΕΠ) συστάσεις της προσφάτως δρομολογηθείσας «Πλατφόρμας για τη χρηματοδότηση της κυκλικής οικονομίας» εξέταση της σκοπιμότητας σύστασης ιδιωτικού ταμείου για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων σε καινοτόμες λύσεις και νέες τεχνολογίες που αποσκοπούν στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την πρωτογενή παραγωγή πλαστικών υλών άμεση οικονομική στήριξη για τις υποδομές και την καινοτομία μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) και άλλων χρηματοδοτικών μέσων της ΕΕ (π.χ. διαρθρωτικά ταμεία και στρατηγικές ευφυούς εξειδίκευσης, του προγράμματος Ορίζοντας 2020) συνέχιση των εργασιών σχετικά με τις επιπτώσεις του κύκλου ζωής των εναλλακτικών πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή πλαστικών κατάρτιση στρατηγικού θεματολογίου έρευνας και καινοτομίας για τις πλαστικές ύλες με σκοπό την παροχή καθοδήγησης σχετικά με τη λήψη αποφάσεων για μελλοντική χρηματοδότηση Αξιοποίηση των δυνατοτήτων της δράσης σε παγκόσμια κλίμακα 2 από το 2019 στα μέσα του έως τα μέσα του 2019 από το δεύτερο τρίμηνο του 2018
Ενέργειες που εστιάζονται σε βασικές περιοχές: σχέδιο για τη μείωση των πλαστικών αποβλήτων και των θαλάσσιων απορριμμάτων στην Ανατολική και Νοτιοανατολική Ασία για τη στήριξη της βιώσιμης κατανάλωσης και παραγωγής, την προώθηση της ιεράρχησης των αποβλήτων και της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, καθώς και για τη βελτίωση της ανάκτησης των αλιευτικών εργαλείων εξέταση πιθανών τρόπων ανάληψης δράσης για τη μείωση της ρύπανσης από πλαστικά απορρίμματα στη Μεσόγειο, όπως προβλέπει η σύμβαση της Βαρκελώνης συνεργασία για την πρόληψη της απόρριψης πλαστικών στις μεγάλες λεκάνες απορροής ποταμών Δράσεις για τη στήριξη πολυμερών πρωτοβουλιών για τα πλαστικά: ανανέωση της δέσμευσης για τις πλαστικές ύλες και τα θαλάσσια απορρίμματα σε φόρουμ όπως ο ΟΗΕ, η G7, η G20, η σύμβαση MARPOL και περιφερειακές συμβάσεις για τη θάλασσα, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης πρακτικών εργαλείων και ειδικής δράσης για την αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια. στήριξη της δράσης που αναλαμβάνεται στο πλαίσιο της Σύμβασης της Βασιλείας, ιδίως για την εφαρμογή της εργαλειοθήκης για την περιβαλλοντικά ορθή διαχείριση των αποβλήτων Δράσεις που αφορούν τη διμερή συνεργασία με τρίτες χώρες: προώθηση κυκλικής οικονομίας πλαστικών σε τρίτες χώρες μέσω διαλόγων πολιτικής στους τομείς του εμπορίου, της βιομηχανίας και του περιβάλλοντος, καθώς και της οικονομικής διπλωματίας χρήση της διμερούς, περιφερειακής και θεματικής χρηματοδότησης της ΕΕ για την ανάπτυξη, την πολιτική γειτονίας και τις πολιτικές διεύρυνσης για τη στήριξη της στρατηγικής για τις πλαστικές ύλες μέσω της πρόληψης και της κατάλληλης διαχείρισης των αποβλήτων και της στήριξης της κυκλικής οικονομίας μέσω προγραμμάτων και μέσων, όπως η «Στροφή στις πράσινες τεχνολογίες» και το Εξωτερικό Επενδυτικό Σχέδιο Δράσεις που συνδέονται με το διεθνές εμπόριο: υποστήριξη της ανάπτυξης προτύπων ποιότητας για τα πλαστικά απόβλητα που έχουν υποβληθεί σε διαλογή και τα ανακυκλωμένα πλαστικά μέριμνα ώστε τα εξαγώμενα πλαστικά απόβλητα να αντιμετωπίζονται δεόντως σύμφωνα με τον κανονισμό για τις μεταφορές αποβλήτων υποστήριξη της ανάπτυξης συστήματος πιστοποίησης για τις εγκαταστάσεις ανακύκλωσης στην ΕΕ και σε τρίτες χώρες 3
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II Κατάλογος των μέτρων που συνιστώνται στις εθνικές αρχές και τη βιομηχανία Βύρια μέτρα για τη βελτίωση της οικονομίας και της ποιότητας της ανακύκλωσης πλαστικών υλών Οι εθνικές και περιφερειακές αρχές ενθαρρύνονται: να ευνοούν τα επαναχρησιμοποιήσιμα και ανακυκλωμένα πλαστικά στις δημόσιες συμβάσεις να αξιοποιούν καλύτερα τη φορολογία και άλλα οικονομικά μέσα προκειμένου: να ανταμείβουν την αξιοποίηση των ανακυκλωμένων πλαστικών και να ευνοούν την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση έναντι της αποτέφρωσης και της υγειονομικής ταφής να εντείνουν τη χωριστή αποκομιδή των πλαστικών αποβλήτων και να βελτιώσουν τον τρόπο πραγματοποίησής της να θεσπίσουν καλά σχεδιασμένα συστήματα διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού και/ή συστήματα επιστροφής συσκευασιών, κατόπιν διαβούλευσης με τους σχετικούς κλάδους να αναλάβουν εθελοντικές δεσμεύσεις για τη στήριξη των στόχων της στρατηγικής, ιδίως όσον αφορά την αξιοποίηση των ανακυκλωμένων πλαστικών να λάβει συγκεκριμένα μέτρα για να βελτιώσει τον διάλογο και τη συνεργασία κατά μήκος της αλυσίδας αξίας, ιδίως όσον αφορά τα ζητήματα σχεδιασμού των υλικών και των προϊόντων να αναλάβει εθελοντικές δεσμεύσεις για τη στήριξη των στόχων της στρατηγικής, ιδίως όσον αφορά την αξιοποίηση των ανακυκλωμένων πλαστικών Βασικά μέτρα για τη μείωση των πλαστικών αποβλήτων και της δημιουργίας απορριμμάτων Οι εθνικές και περιφερειακές αρχές ενθαρρύνονται: να επιδιώξουν την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τη δημιουργία απορριμμάτων και να εξετάσουν το ενδεχόμενο επιβολής προστίμων, εφόσον δεν προβλέπονται ήδη να προωθήσουν δραστηριότητες καθαρισμού των παραλιών να εντείνουν τη συλλογή αποβλήτων, ιδίως πλησίον των ακτών, και να βελτιώσουν τον συντονισμό μεταξύ των αρχών που είναι αρμόδιες για τη διαχείριση των αποβλήτων, τα ύδατα και το θαλάσσιο περιβάλλον να εντείνουν τις προσπάθειες για το κλείσιμο των παράνομων και μη συμμορφούμενων χώρων υγειονομικής ταφής να αναπτύξουν εθνικά συστήματα παρακολούθησης των θαλάσσιων απορριμμάτων βάσει εναρμονισμένων μεθόδων της ΕΕ να συνάψουν περιφερειακές θαλάσσιες συμβάσεις, ιδίως για την ανάπτυξη περιφερειακών σχεδίων κατά της θαλάσσιας ρύπανσης από απορρίμματα να εξετάσουν το ενδεχόμενο καθιέρωσης συστημάτων διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού, ιδίως με σκοπό την παροχή κινήτρων για τη συγκέντρωση εγκαταλελειμμένων αλιευτικών εργαλείων και την ανακύκλωση γεωργικών πλαστικών υλών να εξετάσουν το ενδεχόμενο καθιέρωσης συστημάτων εγγύησης και επιστροφής, ιδίως για τις συσκευασίες ποτών να προωθήσει τις υφιστάμενες εναλλακτικές λύσεις έναντι της κατανάλωσης πλαστικών αντικειμένων μίας χρήσης (π.χ. για την τροφοδοσία και τα φαγητά σε πακέτο), εφόσον οι λύσεις αυτές είναι περισσότερο επωφελείς για το περιβάλλον να επιδιώκει και να εφαρμόζει διακλαδικές συμφωνίες για τη μείωση της ελευθέρωσης μικροπλαστικών στο περιβάλλον να θεσπίσει μέτρα για την αποφυγή των διαρροών πλαστικών Βύρια μέτρα για την ώθηση των επενδύσεων και της καινοτομίας προς την κατεύθυνση των κυκλικών λύσεων Οι εθνικές και περιφερειακές αρχές ενθαρρύνονται: να αξιοποιήσουν καλύτερα τα οικονομικά μέσα, ιδίως να αυξήσουν το κόστος της υγειονομικής ταφής και της αποτέφρωσης και να προωθήσουν την ανακύκλωση των πλαστικών αποβλήτων και την πρόληψη της σχετικής ρύπανσης να στηρίξουν, μέσω της ευρύτερης χρήσης δημόσιων συμβάσεων και χρηματοδότησης, την πρόληψη της ρύπανσης από πλαστικά απόβλητα και την ανακύκλωση των πλαστικών υλών να αυξήσει τις επενδύσεις σε υποδομές και Ε&Α σε τομείς που σχετίζονται άμεσα με την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής 4
να συμβάλει στην προσπάθεια για τη σύσταση ιδιωτικών επενδυτικών κεφαλαίων ώστε να αντισταθμιστούν οι επιζήμιες για το περιβάλλον συνέπειες της παραγωγής πλαστικών Κύρια μέτρα για την αξιοποίηση της παγκόσμιας δράσης Οι εθνικές και περιφερειακές αρχές, συμπεριλαμβανομένων των αρχών τρίτων χωρών, ενθαρρύνονται: να συμμετέχουν σε διεθνή φόρουμ για την ανάπτυξη σφαιρικής αντιμετώπισης της αύξησης των θαλάσσιων απορριμμάτων να λάβουν εσωτερικά μέτρα για τη μείωση των διαρροών πλαστικών στο περιβάλλον, την πρόληψη της ρύπανσης από τα πλαστικά απόβλητα και την αύξηση της ανακύκλωσης να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη στήριξη μιας ολοκληρωμένης, διασυνοριακής κυκλικής οικονομίας των πλαστικών, μεταξύ άλλων και μέσω της ανάπτυξης ενός παγκόσμιου πρωτοκόλλου για τις πλαστικές ύλες ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III Εκστρατεία ανάληψης δεσμεύσεων 1. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί τους ενδιαφερόμενους φορείς να αναλάβουν εθελοντικές δεσμεύσεις για να δώσουν ώθηση στη χρήση ανακυκλωμένων πλαστικών. Στόχος είναι να εξασφαλιστεί ότι, μέχρι το 2025, δέκα εκατομμύρια τόνοι ανακυκλωμένων πλαστικών θα καταλήξουν σε νέα προϊόντα στην αγορά της ΕΕ. 2. Οι ενδιαφερόμενες εταιρείες και/ή βιομηχανικές ενώσεις έχουν προθεσμία έως τις 30 Ιουνίου 2018 να υποβάλουν τις δεσμεύσεις τους στην ακόλουθη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου: GROW-ENV-RPLASTICS-PLEDGE@ec.europa.eu 3. Κατά την αποστολή των δεσμεύσεών τους, οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να υποβάλουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεδομένα που να καταδεικνύουν τον τρόπο με τον οποίο η δέσμευσή τους συμβάλλει στην επίτευξη του ποσοτικού στόχου που ορίζεται στην παράγραφο 1. Τα δεδομένα αυτά θα θεωρηθούν εμπιστευτικά και θα χρησιμοποιηθούν με αποκλειστικό σκοπό την παρακολούθηση της συνολικής προόδου προς την επίτευξη του ποσοτικού στόχου. Οι δεσμεύσεις θα υποβληθούν σε έλεγχο ποιότητας και θα αξιολογηθεί η αξιοπιστία τους και η ικανότητά τους να τηρήσουν τις δηλωθείσες προθεσμίες. 4. Κατά την αποστολή των δεσμεύσεών τους όσον αφορά την περιεκτικότητα σε ανακυκλωμένα υλικά, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να διατυπώσουν δεσμεύσεις που να αφορούν και άλλες πτυχές που σχετίζονται με τη στρατηγική, όπως ο σχεδιασμός με γνώμονα τη δυνατότητα ανακύκλωσης. 5. Οι δεσμεύσεις θα δημοσιοποιηθούν μέσω ειδικού δικτυακού τόπου. 6. Έως τις 31 Οκτωβρίου 2018, η Επιτροπή θα παρουσιάσει αξιολόγηση των δεσμεύσεων που έχουν υποβληθεί και της συνολικής συμβολής τους στον ποσοτικό στόχο που καθορίζεται στην παράγραφο 1. Εφόσον η συνεισφορά κριθεί ανεπαρκής, η Επιτροπή θα εξετάσει το ενδεχόμενο λήψης συμπληρωματικών μέτρων, συμπεριλαμβανομένης της κανονιστικής δράσης. 5