MetLife Α.Ε.Δ.Α.Κ. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ ΤΗΝ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2017 (σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς) Μαρούσι, Αύγουστος 2018 MetLife Α.Ε.Δ.Α.Κ., ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ 119, 151 24 ΜΑΡΟΥΣΙ, ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ.: 210 8787 000, ΦΑΞ: 210 8787 595, www.metlifemfc.gr
Πίνακας περιεχομένων ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2017-4 - Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος - 10 - Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Θέσης - 11 - Κατάσταση μεταβολών ιδίων κεφαλαίων - 12 - Κατάσταση ταμειακών ροών - 13-1. Γενικές Πληροφορίες - 14-2. Σύνοψη Γενικών Λογιστικών Αρχών - 14-2.1 Βάση κατάρτισης - 14-2.2 Υιοθέτηση των Δ.Π.Χ.Α. - 15-2.3 Συναλλαγές σε ξένο νόμισμα - 24-2.4 Ενσώματα περιουσιακά στοιχεία - 25-2.5 Άυλα περιουσιακά στοιχεία - 26-2.6 Χρηματοοικονομικά στοιχεία - 26-2.7 Ταμείο και ταμειακά ισοδύναμα - 30-2.8 Συμψηφισμός Χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων - 31-2.9 Φόροι - 31-2.10 Μισθώσεις - 32-2.11 Παροχές στους εργαζόμενους - 32-2.12 Προβλέψεις - 33-2.13 Μετοχικό κεφάλαιο/ Ίδια κεφάλαια - 33-2.14 Αναγνώριση Εσόδων και εξόδων - 34-2.15 Συναλλαγές με συνδεδεμένα μέρη - 34-2.16 Διανομή μερισμάτων - 34-2.17 Απαιτήσεις - 34-3. Σημαντικές λογιστικές εκτιμήσεις και παραδοχές - 35-4. Καθαρά έσοδα από προμήθειες - 37-5. Καθαρά χρηματοοικονομικά έσοδα / (έξοδα) από τόκους - 37-6. Αποτελέσματα χρηματοοικονομικών πράξεων και τίτλων επενδυτικού χαρτοφυλακίου - 38-7. Λοιπά έσοδα - 38-8. Αμοιβές και έξοδα προσωπικού - 38-9. Γενικά διοικητικά και λοιπά λειτουργικά έξοδα - 39-10. Λοιπά έξοδα - 39-11. Φόροι - 40-12. Ενσώματα περιουσιακά στοιχεία - 41-13. Άυλα περιουσιακά στοιχεία - 43-14. Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις - 44-15. Αξιόγραφα διαθέσιμα προς πώληση - 44-16. Ελληνικό Δημόσιο - παρακρατημένοι φόροι - 45-17. Απαιτήσεις από Αμοιβαία Κεφάλαια - 46-18. Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις - 46-19. Λοιπές Απαιτήσεις - 46-20. Ταμείο και ταμειακά ισοδύναμα - 47-21. Μετοχικό Κεφάλαιο καταβεβλημένο - 47-22. Αποθεματικά - 48-23. Κέρδη εις νέο - 49-24. Λοιπές Υποχρεώσεις - 49-25. Υποχρεώσεις παροχών προς το προσωπικό - 50-26. Ενδεχόμενες υποχρεώσεις - 51-26.1 Φορολογικά θέματα - 51-26.2 Δεσμεύσεις από λειτουργικές μισθώσεις - 52-26.3 Νομικά Θέματα - 52-27. Διαχείριση Κεφαλαίων - 53-28. Αμοιβές ανεξάρτητου Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή - 53-29. Συναλλαγές συνδεδεμένων μερών - 53-30. Διαχείριση κινδύνων - 54-30.1 Πιστωτικός κίνδυνος - 54-30.2 Κίνδυνος αγοράς - 56-30.3 Κίνδυνος ρευστότητας - 57-30.4 Λειτουργικός Κίνδυνος - 58-30.5 Κίνδυνος συγκέντρωσης - 59 - - 2 -
31. Πολιτική Αποδοχών - 59-32. Γεγονότα μεταγενέστερα της ημερομηνίας σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων - 59 - ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΥ ΟΡΚΩΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΗ ΛΟΓΙΣΤΗ - 60 - - 3 -
ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΠΟΥ ΕΛΗΞΕ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2017 «ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ MetLife ΑΝΩΝΥΜΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ» Το Διοικητικό Συμβούλιο παρουσιάζει την Έκθεση διαχείρισης και τις Ετήσιες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις της χρήσης που έληξε την 31 Δεκεμβρίου 2017. Κύρια Δραστηριότητα Η MetLife Α.Ε.Δ.Α.Κ. (ΑΡ.Μ.Α.Ε.: 26259/06/Β/92/10 ΦΕΚ: 246Β/08.04.1992), ιδρύθηκε το 1992 και από τότε παραμένει ανάμεσα στις 10 πρώτες εταιρείες διαχειρίσεως Αμοιβαίων Κεφαλαίων με βάση το ενεργητικό τους. Η Εταιρεία εδρεύει στο Μαρούσι στη Λ. Κηφισίας 119 και σύμφωνα με το καταστατικό η διάρκειά της ορίσθηκε ενενήντα εννέα ( 99 ) έτη από τη νόμιμη σύσταση της Εταιρείας. Η Εταιρεία έχει ως αποκλειστικό σκοπό τη διαχείριση Οργανισμών Συλλογικών Επενδύσεων σε Κινητές Αξίες (ΟΣΕΚΑ), εγκεκριμένων βάσει της Οδηγίας 2009/65/ΕΚ, καθώς και άλλων οργανισμών συλλογικών επενδύσεων βάσει του άρθρου 12 του ν. 4099/2012 όπως εκάστοτε ισχύει. Πορεία της Εταιρείας και προοπτικές Την 31η Δεκεμβρίου 2016 η Εταιρεία είχε 14 Αμοιβαία Κεφάλαια υπό διαχείριση (εφεξής Α/Κ), ενώ από 26/07/2017 ο αριθμός μειώθηκε στα 13 Α/Κ μετά από διενεργηθείσα συγχώνευση Α/Κ. Τα εν λόγω προϊόντα καλύπτουν ένα μεγάλο εύρος επενδυτικών επιλογών, τόσο όσον αφορά στις βασικές κατηγορίες επενδύσεων (μετοχές, ομόλογα, διαθέσιμα), όσο και στην γεωγραφική κάλυψη. Με βάση το συνολικό υπό διαχείριση ενεργητικό την 31η Δεκεμβρίου 2017. Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία στην επίσημη σελίδα της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών η MetLife ΑΕΔΑΚ καταλαμβάνει την έβδομη θέση μεταξύ των δεκαπέντε εταιρειών του κλάδου στην Ελλάδα, με μερίδιο αγοράς 2,17% μειωμένο 0,29 ποσοστιαίες μονάδες συγκριτικά με το αντίστοιχο μερίδιο την 31η Δεκεμβρίου 2016. Η υποχώρηση του μεριδίου οφείλεται στη μείωση του υπό διαχείριση ενεργητικού κατά περίπου 8,8% (λόγω εξαγορών), ενώ η συνολική αγορά ενισχύθηκε κατά 3,7% στα 6.657 εκατ. ευρώ, στο αντίστοιχο διάστημα. Οι εξαγορές οφείλονταν στην προσαρμογή της μητρικής εταιρείας στο Solvency II, που οδήγησε σε ρευστοποιήσεις Α/Κ από τα UL προϊόντα. Σε μία ιδιαίτερα ανταγωνιστική και απαιτητική χρονιά, η MetLife ΑΕΔΑΚ συνέχισε την ανοδική πορεία της, επιτυγχάνοντας σημαντικές διακρίσεις στα υπό διαχείριση Α/Κ. Στο πλαίσιο των Fund Managers Awards, που διοργανώνεται κάθε χρόνο από την Πανελλήνια Ένωση Μεριδιούχων Αμοιβαίων Κεφαλαίων και Ομολογιούχων (ΠΕΜΑΚΟ) στο πλαίσιο του Money Show στην Αθήνα, η MetLife ΑΕΔΑΚ είχε για μια ακόμα φορά μια ιδιαίτερα τιμητική παρουσία. Συνεπής στο ετήσιο ραντεβού με τις επιτυχίες, η MetLife ΑΕΔΑΚ διακρίθηκε με πέντε (5) βραβεύσεις για το 2017, εκ των οποίων οι τέσσερις (4) ήταν πρωτιές! Συγκεκριμένα, με βάση τα επίσημα στοιχεία της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών για το διάστημα από 31/12/2016 έως 31/12/2017 (έτος) και από 31/12/2014 έως 31/12/2017 (3ετία): - 4 -
To A/K Ελληνικό Ομολογιών Εσωτερικού κατατάχθηκε 1ο στην κατηγορία «Ομολογιακά Α/Κ Ελλάδας», με ετήσια απόδοση 43,22% αλλά και 1ο στην 3ετία με απόδοση 93,85%. To A/K MetLife Alico Μετοχικό Εξωτερικού Αναδυόμενων με ετήσια απόδοση 10,54% κατατάχθηκε 1ο στην κατηγορία «Μετοχικά Α/Κ Αναπτυσσόμενων Αγορών» και 3ο στην 3ετία με απόδοση 11,18%. To A/K MetLife Alico Μετοχικό Εσωτερικού Μεσαίας και Μικρής Κεφαλαιοποίησης κατατάχθηκε 1ο στην κατηγορία «Μετοχικά Α/Κ Ελλάδας» με απόδοση 37,68% στην 3ετία (απόδοση έτους 28,38%). Η MetLife ΑΕΔΑΚ τιμήθηκε επιπλέον με το Γ Ειδικό Βραβείο για τα πιο αποδοτικά Αμοιβαία Κεφάλαια ανεξαρτήτου κατηγορίας, για τη δεκαετία από 31/12/2007 έως 31/12/2017, το οποίο αφορά στο Α/Κ Ελληνικό Ομολογιών Εσωτερικού με απόδοση 133,94%. Οι ανωτέρω διακρίσεις κατατάσσουν την MetLife ΑΕΔΑΚ στην 5η θέση μεταξύ 6 βραβευομένων και 15 συνολικά εταιριών στον κλάδο στην Ελληνική Αγορά. Το 2018 αναμένεται να ομαλοποιηθεί η κατάσταση στο οικονομικό περιβάλλον της χώρας, με την ολοκλήρωση της λήψης μέτρων για τη δημοσιονομική προσαρμογή της οικονομίας, τη δημιουργία της ρευστότητας ασφαλείας για τα επόμενα 3-4 χρόνια και την σταδιακή έξοδο της χώρας στις αγορές ομολόγων. Η Εταιρεία θα συνεχίσει να εστιάζει στην αποκλειστική δραστηριότητά της που είναι η διαχείριση ΟΣΕΚΑ και μέσω της αποτελεσματικής διαχείρισης θα προσπαθήσει να αυξήσει τα υπό διαχείριση χαρτοφυλάκιά της. Η Εταιρεία θα εκμεταλλευτεί το δίκτυο της μητρικής Εταιρείας, ώστε όταν θα υπάρξει χαλάρωση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων να αυξήσει της πωλήσεις της, μέσω των επενδυτικών επιλογών που θα προσφέρει στους πελάτες της. Ανασκόπηση εργασιών Τα έσοδα από προμήθειες της Εταιρείας σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς ανήλθαν στα 2,82 εκατ. για τη χρήση 2017, ενώ για τη χρήση 2016, ανήλθαν στα 2,70 εκατ. Η αύξηση στο 2017 οφείλεται κυρίως στην άνοδο των τιμών των υπό διαχείριση ενεργητικών που επενδύονται στην ελληνική κεφαλαιαγορά. Για το έτος που έληξε την 31 Δεκεμβρίου 2017, το Συνολικό Εισόδημα μετά από φόρους ανήλθε σε 670 χιλ. ενώ για το συγκριτικό έτος που έληξε την 31 Δεκεμβρίου 2016 ανήλθε σε 418 χιλ. Η αύξηση στο 2017 οφείλεται σε συνδυασμό αύξησης των εσόδων και στη μείωση των λειτουργικών εξόδων της. - 5 -
Παρακάτω παρουσιάζονται οι βασικοί αριθμοδείκτες της Εταιρείας για το 2017 και 2016 αντίστοιχα (Ποσά σε χιλ). Κύριοι Αριθμοδείκτες 31.12.2017 31.12.2016 Σύνολο εξόδων 716 1.087 = = 43,7% Καθαρά έσοδα από λειτουργικές δραστηριότητες 1.639 1.675 Κέρδη προ φόρων χρήσης 926 592 = = 56,6% Έσοδα από προμήθειες 1.635 1.545 Κέρδη προ φόρων χρήσης 926 592 = = 40,5% Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων 2.286 2.121 Σύνολο ενεργητικού 2.715 2.430 = = 118,8% Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων 2.286 2.121 Σύνολο υποχρεώσεων 430 309 = = 15,8% Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων & Υποχρεώσεων 2.715 2.430 Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων 2.286 2.121 = = 84,2% Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων & Υποχρεώσεων 2.715 2.430 = 64,9% = 38,3% = 27,9% = 114,6% = 12,7% = 87,3% Κίνδυνοι και αβεβαιότητα Η Εταιρεία σε συνεργασία με την Μητρική MetLife Α.Ε.Α.Ζ. έχει θεσπίσει διαδικασίες για την αναγνώριση και παρακολούθηση των κινδύνων που απορρέουν από την επιχειρηματική λειτουργία της. Στα πλαίσια αυτά ως σημαντικότερους κινδύνους αναγνωρίζει τον πιστωτικό κίνδυνο, τον κίνδυνο αγοράς, τον κίνδυνο ρευστότητας, τον κίνδυνο συγκέντρωσης και το λειτουργικό κίνδυνο. Πιστωτικός κίνδυνος Η MetLife Α.Ε.Δ.Α.Κ. ορίζει τον πιστωτικό κίνδυνο ως τον κίνδυνο πιθανών ζημιών που προκύπτουν από αθέτηση των υποχρεώσεων των χρεωστών της Εταιρείας. Επίσης ο πιστωτικός κίνδυνος πηγάζει από πιθανή αδυναμία ενός αντισυμβαλλομένου να ανταπεξέλθει στις συμβατικές του υποχρεώσεις. Ο πιστωτικός κίνδυνος εντοπίζεται στις επενδύσεις της Εταιρείας σε ομόλογα και λοιπούς τίτλους, καθώς και σε απαιτήσεις της Εταιρείας έναντι τρίτων. Για το «Διαθέσιμο προς πώληση Χαρτοφυλάκιο» που διατηρεί η Εταιρεία αναλαμβάνει εκθέσεις σε πιστωτικό κίνδυνο στο πλαίσιο της στρατηγικής που ακολουθεί, με βάση τα κριτήρια που είναι καταγεγραμμένα στην πολιτική διάθεσης ανάληψης κινδύνων. Η Εταιρεία επενδύει σύμφωνα με την επενδυτική πολιτική και τις κατευθυντήριες γραμμές που ισχύουν. Η Εταιρεία δεν επενδύει σε παράγωγα προϊόντα. H Εταιρεία θεωρεί πως o πιστωτικός κίνδυνος έναντι των πελατών της είναι περιορισμένος καθώς οι πελάτες της είναι εσωτερικοί, δηλαδή τα Αμοιβαία Κεφάλαια, τα οποία λόγω της φύσης τους αλλά και της - 6 -
συνεχούς εποπτείας τους από τους Θεσμικούς παράγοντες θεωρείται απίθανο να αθετήσουν τις υποχρεώσεις τους. Κίνδυνος αγοράς Ο κίνδυνος αγοράς ορίζεται ως ο κίνδυνος πιθανών ζημιών ή απομείωσης αξίας που προκύπτει ως αποτέλεσμα μεταβλητότητας στις αγορές και στους λοιπούς οικονομικούς παράγοντες που επιδρούν στις αποτιμήσεις των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων της Εταιρείας. Ο κίνδυνος αγοράς περιλαμβάνει την άμεση επίδραση των αγοραίων τιμών ζημιών στις επενδύσεις της Εταιρείας, αλλά και άλλη πιθανή επίδραση από μεταβολές στις αγορές κεφαλαίων στον ισολογισμό της Εταιρείας, όπως ζημιές από μη ρευστοποιήσιμες υποχρεώσεις που υπολογίζονται λαμβάνοντας υπόψη διάφορους παράγοντες της αγοράς (επιτόκια προεξόφλησης, τιμές μετοχών, τιμές συναλλαγματικών ισοτιμιών). Πλέον των παραπάνω εξωγενών μη ελέγξιμων παραγόντων, ο κίνδυνος αγοράς μπορεί να επέλθει από ελέγξιμους παράγοντες όπως η μεταβολή στην στάθμιση του χαρτοφυλακίου από την ποσόστωση δεικτών αναφοράς. Ο εν λόγω κίνδυνος για την Εταιρεία εστιάζεται κυρίως στον κίνδυνο μεταβολής των τιμών, στον κίνδυνο επιτοκίων και στον συναλλαγματικό κίνδυνο. Κίνδυνος τιμών Ο κίνδυνος αυτός επηρεάζει κυρίως την κερδοφορία της Εταιρείας διότι τα έσοδα της εξαρτώνται άμεσα από το ύψος του ενεργητικού των υπό διαχείριση Αμοιβαίων Κεφαλαίων. Η Εταιρεία για την αντιμετώπιση αυτού του κινδύνου έχει συστήσει επενδυτική επιτροπή η οποία με τακτές συνεδριάσεις παρεμβαίνει πραγματοποιώντας διορθωτικές κινήσεις για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου μεταβολής των τιμών. Το διαθέσιμο προς πώληση χαρτοφυλάκιο της Εταιρείας επενδύεται σε εταιρικούς ή εγγυημένους από κεντρικές κυβερνήσεις τίτλους υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης, καθώς και σε Αμοιβαία Κεφάλαια τα οποία επενδύουν σε μεγάλο εύρος χρηματοπιστωτικών μέσων. Κίνδυνος επιτοκίων Η Εταιρεία δεν αναλαμβάνει επιτοκιακό κίνδυνο, διότι δεν έχει δανεισμό και τα στοιχεία του ενεργητικού της είναι σε βραχυπρόθεσμες τοποθετήσεις με τα επιτόκια να είναι συνδεδεμένα με τα ισχύοντα εκάστοτε επιτόκια της αγοράς. Επομένως εκτιμάται ότι ο κίνδυνος από την ενδεχόμενη μεταβολή των επιτοκίων είναι ασήμαντος. Συναλλαγματικός κίνδυνος Η Εταιρεία πραγματοποιεί περιορισμένης αξίας συναλλαγές σε νομίσματα εκτός Ευρώ, με αποτέλεσμα κατά τη λήξη της χρήσης να μην υπάρχουν υπόλοιπα σε ξένο νόμισμα που να δημιουργούν συναλλαγματικό κίνδυνο κατά τη λήξη της χρήσης. Κίνδυνος ρευστότητας Ο κίνδυνος ρευστότητας ορίζεται ως ο κίνδυνος η Εταιρεία να μην έχει τους επαρκείς πόρους για να καλύψει τις χρηματοοικονομικές της υποχρεώσεις όταν αυτές γίνονται απαιτητές. Η Εταιρεία δεν αναζητά ενεργή ανάληψη του κινδύνου ρευστότητας. Μέρος της στρατηγικής της Εταιρείας είναι να διαθέτει - 7 -
επαρκή ρευστότητα για να καλύπτει τις απαιτήσεις όταν αυτές γίνονται απαιτητές. Ο κίνδυνος ρευστότητας παίζει βασικό ρόλο στην επίτευξη των επιχειρηματικών στόχων της Εταιρείας αλλά και στην εκπλήρωση των κανονιστικών και εποπτικών της υποχρεώσεων. Για να αντιμετωπίσει αυτό τον κίνδυνο, η Εταιρεία επιλέγει την τοποθέτηση των διαθεσίμων της σε βραχυπρόθεσμους τίτλους και ακολουθεί συνετή επενδυτική πολιτική. Η παρακολούθηση του κινδύνου ρευστότητας επικεντρώνεται στη διαχείριση του χρονικού συσχετισμού των ταμειακών ροών και στην εξασφάλιση επαρκών ταμειακών διαθεσίμων για την κάλυψη των τρεχουσών συναλλαγών. Κίνδυνος συγκέντρωσης Ο κίνδυνος έγκειται στην ατελή διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου, όσον αφορά στον συστηματικό και μη συστηματικό κίνδυνο. Η εταιρεία προσπαθεί να αμβλύνει την ονομαστική συγκέντρωση με σκοπό την διαφοροποίηση του μη συστηματικού κινδύνου, που έγκειται στην υψηλή έκθεση σε συγκεκριμένους αντισυμβαλλόμενους. Αυτό επιτυγχάνεται με ομολογιακές επενδύσεις σε διαφορετικούς εκδότες, κανένας εκ των οποίων δεν ξεπερνά το 15% του συνολικού χαρτοφυλακίου. Επίσης, με την διασπορά των μετρητών αφ ενός μεν στις 4 συστημικές τράπεζες και στην Citibank και εφ ετέρου σε Α/Κ Διαχείρισης Διαθεσίμων με έκθεση σε μέσα χρηματαγοράς εκτός Ελλάδος. Αναφορικά με την διαφοροποίηση του συστημικού κινδύνου που έγκειται στην τομεακή ή κλαδική συγκέντρωση, το χαρτοφυλάκιο της εταιρείας είναι προσανατολισμένο από επιλογή 100% στην Ευρωζώνη και περίπου 56% στον Τραπεζικό κλάδο ενώ η μεγαλύτερη γεωγραφική συγκέντρωση παρατηρείται στην Ελλάδα με 24% της αξίας του χαρτοφυλακίου. Λειτουργικός κίνδυνος Η Εταιρεία με βάση και τις οδηγίες της Μητρικής ορίζει τον λειτουργικό κίνδυνο ως τον κίνδυνο ζημιάς που προέρχεται από ανεπαρκείς ή ελαττωματικές εσωτερικές διαδικασίες, συστήματα ή από ανθρώπινη παρέμβαση ή εξωτερικά συμβάντα. Ο λειτουργικός κίνδυνος απορρέει από την επιχειρηματική δραστηριότητα της Εταιρείας, όπως επιχειρηματικές αποφάσεις, συναλλαγές, επικοινωνίες, αλληλεπιδράσεις με πελάτες και τρίτους που μπορεί να αυξομειώνουν τον λειτουργικό κίνδυνο. Για τον λειτουργικό κίνδυνο εφαρμόζει τις ανάλογες τεχνικές που επιβάλει η Μητρική ώστε να περιορίζει τον κίνδυνο αυτό υιοθετώντας τις απαραίτητες διαδικασίες. Οι λειτουργικοί κίνδυνοι αναγνωρίζονται και αποτιμώνται στα πλαίσια της διαδικασίας αυτοαξιολόγησης κινδύνου που διεξάγει η Εταιρεία. Κατά τη διαδικασία αυτή εντοπίζονται οι σημαντικότεροι λειτουργικοί κίνδυνοι. Όλοι οι κίνδυνοι συνδέονται με προκαθορισμένες κατηγορίες λειτουργικού κινδύνου. Τα αποτελέσματα ταξινομούνται με βάση την εκτιμώμενη επίδραση και συχνότητα εμφάνισης και αναπτύσσονται στρατηγικές και σχέδια αντιμετώπισης, για τις περιπτώσεις που ξεπερνούν τα όρια ανοχής κινδύνου της Εταιρείας. Τα αποτελέσματα της αυτοαξιολόγησης παρουσιάζονται στην Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων της Μητρικής, ενώ η υλοποίηση των σχεδίων παρακολουθείται τακτικά. Σαν αποτέλεσμα της παραπάνω διαδικασίας, η Μητρική έχει αναπτύξει βασικούς δείκτες κινδύνου (Key Risk Indicators), οι οποίοι παρακολουθούνται σε τριμηνιαία βάση σε σχέση με την εγκεκριμένη πολιτική διάθεσης ανάληψης κινδύνων. - 8 -
Πολιτική Αποδοχών Στο πλαίσιο εναρμόνισης της MetLife Α.Ε.Δ.Α.Κ. σχετικά με την Πολιτική και τις Πρακτικές Αποδοχών που τηρεί σύμφωνα με όσα ορίζονται από τους Νόμους 4099/2012 & 4416/2016 και τις αποφάσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, όπως τροποποιημένοι ισχύουν, η Εταιρεία, εφαρμόζει Πολιτική Αποδοχών η οποία θεσπίζει το πλαίσιο και καθορίζει τις αρχές με τις οποίες οφείλει να λειτουργεί σχετικά με θέματα αμοιβών που καταβάλλονται στα Ανώτερα Διοικητικά Στελέχη και στο Προσωπικό της. Στόχος της Πολιτικής Αποδοχών, είναι η προαγωγή της ορθής και αποτελεσματικής διαχείρισης των κινδύνων, η αποθάρρυνση της ανάληψης υπερβολικών κινδύνων, καθώς και κινδύνων ασύμβατων προς τις δραστηριότητες της Εταιρείας, τους Κανονισμούς των αμοιβαίων κεφαλαίων που διαχειρίζεται η Εταιρεία, καθώς και η μη παρακώλυση της Εταιρείας να ενεργεί προς το συμφέρον των υπό διαχείριση αμοιβαίων κεφαλαίων. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Πολιτική Αποδοχών της Εταιρείας, μπορείτε να ανατρέξετε στο Ενημερωτικό Δελτίο Αμοιβαίων Κεφαλαίων στο Παράρτημα Α, που θα βρείτε στην ιστοσελίδα της Εταιρείας, στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.metlifemfc.gr Λοιπές πληροφορίες α) Η Εταιρεία κατά την 31.12.2017 δεν διατηρεί υποκαταστήματα. β) Η Εταιρεία δεν έχει αποκτήσει ίδιες μετοχές. γ) Η Εταιρεία δεν αντιμετωπίζει εργασιακά και περιβαλλοντικά προβλήματα. δ) Δραστηριότητες στον τομέα ερευνών και ανάπτυξης δεν είναι συναφείς με την φύση της Εταιρείας. Μεταγενέστερα Γεγονότα Από την λήξη της κλειόμενης χρήσεως 31/12/2017 μέχρι την ημέρα συντάξεως της παρούσας εκθέσεως, δε συνέβησαν σημαντικά γεγονότα που να αφορούν την Εταιρεία και τα οποία να έχουν σημαντική επίδραση στις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις της, ή τα οποία θα έπρεπε να αναφερθούν στην παρούσα έκθεση. Αθήνα, 20 Αυγούστου 2018 Για το Διοικητικό Συμβούλιο Η Αντιπρόεδρος του Δ.Σ & Γενικός Διευθυντής ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ - 9 -
Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος Για την χρήση που έληξε 31 Δεκεμβρίου 2017 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Ποσά σε Σημ. 31/12/2017 31/12/2016 Έσοδα από προμήθειες 4 2.820.403 2.698.782 Έξοδα από προμήθειες 4 (1.185.722) (1.153.730) Καθαρά έσοδα από προμήθειες 1.634.681 1.545.052 Λοιπά Έσοδα 7 4.180 130.306 Καθαρά έσοδα από λειτουργικές δραστηριότητες 1.638.861 1.675.358 Αμοιβές και έξοδα προσωπικού 8 (478.246) (852.940) Γενικά διοικητικά και λοιπά λειτουργικά έξοδα 9 (171.577) (166.364) Αποσβέσεις 12-13 (61.930) (62.006) Λοιπά έξοδα 10 (3.961) (5.279) Συνολικά έξοδα (715.714) (1.086.589) Αποτελέσματα από λειτουργικές δραστηριότητες 923.147 588.769 Καθαρά χρηματοοικονομικά έσοδα / (έξοδα) από τόκους 5 10.523 7.222 Αποτελέσματα χρηματοοικονομικών πράξεων και τίτλων επενδυτικού χαρτοφυλακίου 6 (8.123) (3.514) Κέρδη προ φόρων 925.547 592.476 Φόροι 11 (275.623) (191.151) Κέρδη μετά από φόρους 649.924 401.325 Λοιπά συνολικά έσοδα περιόδου που καταχωρήθηκαν απευθείας στα Ίδια Κεφάλαια Ποσά που μεταγενέστερα αναταξινομούνται στα Αποτελέσματα Αξιόγραφα διαθέσιμα προς πώληση (2.274) 3.831 Αναβαλλόμενος φόρος 144 125 (2.130) 3.956 Ποσά που μεταγενέστερα δεν αναταξινομούνται στα Αποτελέσματα Υποχρεώσεις από προγράμματα καθορισμένων παροχών 25 31.255 17.928 Αναβαλλόμενος φόρος (9.064) (5.199) 22.191 12.729 Καθαρά λοιπά συνολικά εισοδήματα/(έξοδα) μετά από φόρους 20.061 16.685 Συνολικά εισοδήματα μετά από φόρους 669.986 418.010 Μαρούσι, 20 Αυγούστου 2018 Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Δ.Σ. & ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Ο ΛΟΓΙΣΤΗΣ ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΠΕΤΡΟΥ ΒΙΚΤΩΡ ΜΠΟΤΡΟΣ Οι σημειώσεις στις σελίδες από 14 έως 59 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. - 10 -
Κατάσταση Χρηματοοικονομικής Θέσης 31 Δεκεμβρίου 2017 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΣΗΣ Ποσά σε Σημ. 31/12/2017 31/12/2016 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Ενσώματα περιουσιακά στοιχεία 12 19.000 26.810 Άυλα περιουσιακά στοιχεία 13 158.239 171.439 Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις 18 1.213 1.733 Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις 14 25.814 24.835 Αξιόγραφα διαθέσιμα προς πώληση 15 1.581.154 1.792.181 Μη κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία 1.785.420 2.016.998 Ελληνικό Δημόσιο - παρακρατημένοι φόροι 16 8.586 20.261 Απαιτήσεις από Αμοιβαία Κεφάλαια 17 228.896 234.211 Λοιπές Απαιτήσεις 19 21.548 23.714 Ταμείο και ταμειακά ισοδύναμα 20 670.817 134.988 Κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία 929.847 413.174 Σύνολο Ενεργητικού 2.715.267 2.430.172 ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Ίδια κεφάλαια Μετοχικό Κεφάλαιο καταβεβλημένο 21 600.000 600.000 Αποθεματικά 22 415.000 394.940 Αποτελέσματα εις νέον 23 1.270.565 1.126.307 Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων 2.285.565 2.121.247 Υποχρεώσεις Υποχρεώσεις παροχών προς το προσωπικό 25 52.209 80.437 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 52.209 80.437 Υποχρεώσεις από φόρο εισοδήματος 11 144.011 10.712 Υποχρεώσεις από λοιπούς φόρους - τέλη 10.251 12.920 Λοιπές υποχρεώσεις 24 223.231 204.856 Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις 377.493 228.488 Σύνολο Υποχρεώσεων 429.702 308.925 Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων και Υποχρεώσεων 2.715.267 2.430.172 Μαρούσι, 20 Αυγούστου 2018 Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Δ.Σ. & ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Ο ΛΟΓΙΣΤΗΣ ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΠΕΤΡΟΥ ΒΙΚΤΩΡ ΜΠΟΤΡΟΣ Οι σημειώσεις στις σελίδες από 14 έως 59 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. - 11 -
Κατάσταση μεταβολών ιδίων κεφαλαίων Για την χρήση που έληξε την 31 Δεκεμβρίου 2017 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΣΤΑ ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Ποσά σε Μετοχικό κεφάλαιο Υποχρεώσεις από προγράμματα καθορισμένων παροχών Αποθεματικό αξιογράφων ΔΠΠ Λοιπά Αποθεματικά Σωρευμένα Κέρδη / (Ζημιές) Σύνολο Ιδίων Κεφαλαίων Υπόλοιπα 01/01/2016 600.000 32.381 (2.178) 348.052 719.660 1.697.915 Αποτέλεσμα χρήσης μετά φόρων 401.325 401.325 Μερίσματα προηγούμενων χρήσεων - - Λοιπά συνολικά εισοδήματα, μετά από φόρους 12.729 3.956 5.322 22.007 Υπόλοιπα 31/12/2016 600.000 45.110 1.778 348.052 1.126.307 2.121.247 Αποτέλεσμα χρήσης μετά από φόρους 649.924 649.924 Μερίσματα προηγούμενων χρήσεων (507.383) (507.383) Λοιπά συνολικά εισοδήματα, μετά από φόρους 22.191 (2.130) 1.717 21.778 Υπόλοιπα 31/12/2017 600.000 67.301 (352) 348.052 1.270.565 2.285.566 Μαρούσι, 20 Αυγούστου 2018 Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Δ.Σ. & ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Ο ΛΟΓΙΣΤΗΣ ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΠΕΤΡΟΥ ΒΙΚΤΩΡ ΜΠΟΤΡΟΣ Οι σημειώσεις στις σελίδες από 14 έως 59 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. - 12 -
Κατάσταση ταμειακών ροών Για την χρήση που έληξε την 31 Δεκεμβρίου 2017 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΑΜΕΙΑΚΩΝ ΡΟΩΝ Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες Κέρδη/(Ζημιές) προ φόρων 925.547 592.476 Πλέον/(μείον) προσαρμογές για μη ταμειακά στοιχεία Αποσβέσεις και απομειώσεις ενσώματων περ. στοιχείων και αύλων 61.930 62.006 Έξοδα προγραμμάτων καθορισμένων παροχών προς το προσωπικό 3.027 5.270 Προβλέψεις εξόδων - - Έσοδα από αχρησιμοποίητες προβλέψεις (4.180) (126.501) Αποτελέσματα (έσοδα, έξοδα, κέρδη και ζημιές) επενδυτικής δραστηριότητας 15.821 - Καθαρά έσοδα από τόκους και μερίσματα (18.221) (7.222) Σύνολο προσαρμογών 58.376 (66.447) Μεταβολή στοιχείων απαιτήσεων / υποχρεώσεων Μείωση / (αύξηση) απαιτήσεων 8.000 32.795 (Μείωση) / αύξηση υποχρεώσεων (πλην τραπεζών) 25.154 (62.979) Καταβεβλημένοι φόροι (152.223) (253.224) (119.069) (283.408) Καθαρές ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες 864.854 242.623 Ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες Αγορές αξιογράφων (304.350) (1.286.665) Πωλήσεις αξιογράφων 505.406 1.238.514 Αγορά ενσώματων και άυλων παγίων περιουσιακών στοιχείων (40.919) (128.908) Αποτελέσματα (έσοδα, έξοδα, κέρδη και ζημιές) επενδυτικής δραστηριότητας - (3.514) Τόκοι εισπραχθέντες 18.221 11.480 Καθαρές ταμειακές ροές από επενδυτικές δραστηριότητες 178.358 (169.093) Ταμειακές ροές από χρηματοδοτικές δραστηριότητες Εισπράξεις από αύξηση μετοχικού κεφαλαίου Εισπράξεις από εκδοθέντα/ αναληφθέντα δάνεια Εξοφλήσεις δανείων Μερίσματα πληρωθέντα (507.383) - Καθαρές ταμειακές ροές από χρηματοδοτικές δραστηριότητες (507.383) - Καθαρή αύξηση/(μείωση) ταμείου και ταμειακών ισοδυνάμων 535.829 73.529 Ταμείο και ταμειακά ισοδύναμα στην αρχή της περιόδου 134.988 61.459 Ταμείο και ταμειακά ισοδύναμα τέλους περιόδου 670.817 134.988 Μαρούσι, 20 Αυγούστου 2018 Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ Δ.Σ. & ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Ο ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Ο ΛΟΓΙΣΤΗΣ ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ ΠΕΤΡΟΥ ΒΙΚΤΩΡ ΜΠΟΤΡΟΣ Οι σημειώσεις στις σελίδες από 14 έως 59 αποτελούν αναπόσπαστο μέρος αυτών των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. - 13 -
1. Γενικές Πληροφορίες Η MetLife Α.Ε.Δ.Α.Κ. (ΑΡ.Μ.Α.Ε.: 26259/06/Β/92/10 ΦΕΚ: 246Β/08.04.1992), ιδρύθηκε το 1992 και από τότε παραμένει ανάμεσα στις 10 πρώτες εταιρείες διαχειρίσεως Αμοιβαίων Κεφαλαίων με βάση το ενεργητικό τους. Η Εταιρεία εδρεύει στο Μαρούσι στη Λ. Κηφισίας 119 και σύμφωνα με το καταστατικό η διάρκειά της ορίσθηκε τριάντα ( 99 ) έτη από τη νόμιμη σύσταση της Εταιρείας. Η Εταιρεία έχει ως αποκλειστικό σκοπό τη διαχείριση ΟΣΕΚΑ, εγκεκριμένων βάσει της Οδηγίας 2009/65/ΕΚ, καθώς και άλλων οργανισμών συλλογικών επενδύσεων βάσει του άρθρου 12 του ν. 4099/2012 όπως εκάστοτε ισχύει. Η ασφαλιστική εταιρεία MetLife Α.Ε.Α.Ζ. αποτελεί τον βασικό μέτοχο της εταιρείας με ποσοστό 90%, ενώ το υπόλοιπο 10% κατέχει από τον Μάρτιο του 2016 η Ν.Α. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ-Χ.ΑΔΑΜΑΝΤΙΑΔΗΣ μετά την απόκτηση της ΕΛΛΑΣ Α.Ε.. Η Μητρική Εταιρεία δεν έχει συντάξει ενοποιημένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις για τη χρήση που έληξε 31 Δεκεμβρίου 2017, με βάση την εξαίρεση που προβλέπεται από την οδηγία 9Α/1992 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς οι Χρηματοικονομικές Καταστάσεις τόσο της Μητρικής όσο και της Εταιρείας ενοποιούνται από την τελική μητρική εταιρεία MetLife Inc. Οι παρούσες ετήσιες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις έχουν εγκριθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο της Εταιρείας κατά την συνεδρίαση της 20 ης Αυγούστου 2018. Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις υπόκεινται στην έγκριση της Ετήσιας Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της Εταιρείας. Τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου που θα διοικούν την Εταιρεία μέχρι την 30η Ιουνίου 2019 είναι τα ακόλουθα: Δημήτριος Μαζαράκης, Πρόεδρος Ελένη Παπαγγελοπούλου, Αντιπρόεδρος & Διευθ. Σύμβουλος Ευστράτιος Πέτρου, Νικόλαος Αδαμαντιάδης, Μέλος Rafal Mikusinski, Μέλος 2. Σύνοψη Γενικών Λογιστικών Αρχών 2.1 Βάση κατάρτισης Οι βασικές λογιστικές αρχές που εφαρμόστηκαν από την Εταιρεία για την κατάρτιση των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων περιγράφονται παρακάτω. Οι αρχές αυτές εφαρμόστηκαν με συνέπεια σε όλες τις χρήσεις που περιλαμβάνονται σε αυτές τις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις. Οι Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις έχουν συνταχθεί σύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (εφεξής Δ.Π.Χ.Α.), όπως αυτά έχουν υιοθετηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ισχύουν την 31 Δεκεμβρίου 2017. Οι Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις έχουν συνταχθεί σύμφωνα με την αρχή του ιστορικού κόστους, με εξαίρεση - 14 -
το χαρτοφυλάκιο επενδύσεων διαθέσιμων προς πώληση, που αποτιμήθηκε στην εύλογη αξία του. τις υποχρεώσεις από καθορισμένες παροχές προς το προσωπικό που αποτιμήθηκαν με βάση αναλογιστική μελέτη. Τα ποσά απεικονίζονται σε Ευρώ, που είναι το λειτουργικό νόμισμα της Εταιρείας και στρογγυλοποιημένα στο πλησιέστερο ψηφίο. Η σύνταξη των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων σύμφωνα με τα Δ.Π.Χ.Α. απαιτεί τη διενέργεια εκτιμήσεων και παραδοχών, οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν τα λογιστικά υπόλοιπα των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων, τις απαιτούμενες γνωστοποιήσεις για ενδεχόμενες απαιτήσεις και υποχρεώσεις κατά την ημερομηνία σύνταξης των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων καθώς και το ύψος των εσόδων και εξόδων της σχετικής περιόδου. Η χρήση των διαθέσιμων πληροφοριών και η κριτική αξιολόγησή τους αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία για τη διενέργεια εκτιμήσεων και παραδοχών. Τα πραγματικά αποτελέσματα μπορεί να διαφέρουν από τις εκτιμήσεις αυτές. Συνέχιση της επιχειρηματικής δραστηριότητας Η Διοίκηση της Εταιρείας κατάρτισε τις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις σύμφωνα με την αρχή συνέχισης της επιχειρηματικής δραστηριότητας, καθώς αξιολόγησε ότι οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, η επαρκής κεφαλαιοποίηση και τα θετικά οικονομικά αποτελέσματα της Εταιρείας δεν θέτουν σε αμφισβήτηση τη δυνατότητα της Εταιρείας να συνεχίσει την επιχειρηματική της δραστηριότητα. 2.2 Υιοθέτηση των Δ.Π.Χ.Α. 2.2.1. Νέα Δ.Π.Χ.Α., διερμηνείες και τροποποιήσεις που τέθηκαν σε ισχύ από την 1 Ιανουαρίου 2017 Τροποποίηση του Δ.Λ.Π. 7 «Κατάσταση Ταμειακών Ροών»: Πρωτοβουλία γνωστοποιήσεων (Κανονισμός 2017/1990/6.11.2017) Την 29.1.2016 το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε τροποποίηση στο ΔΛΠ 7 βάσει της οποίας μία εταιρία καλείται να παρέχει γνωστοποιήσεις οι οποίες να βοηθούν τους χρήστες των οικονομικών καταστάσεων να αξιολογήσουν τις μεταβολές εκείνων των υποχρεώσεων των οποίων οι ταμειακές ροές ταξινομούνται στις χρηματοδοτικές δραστηριότητες στην κατάσταση ταμειακών ροών. Οι μεταβολές που θα πρέπει να γνωστοποιούνται, οι οποίες δεν είναι απαραίτητο να είναι ταμειακές, περιλαμβάνουν: - τις μεταβολές που εντάσσονται στις ταμειακές ροές χρηματοδοτικών δραστηριοτήτων, - τις μεταβολές που απορρέουν από την απόκτηση ή απώλεια ελέγχου θυγατρικών ή άλλων εταιριών, - τις μεταβολές από συναλλαγματικές διαφορές, - τις μεταβολές της εύλογης αξίας και - λοιπές μεταβολές. Δεν υπήρξε επίδραση από την τροποποίηση του προτύπου στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις. - 15 -
Τροποποίηση του Δ.Λ.Π. 12 «Φόροι Εισοδήματος»: Αναγνώριση αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων για μη πραγματοποιηθείσες ζημίες (Κανονισμός 2017/1989/6.11.2017) Την 19.1.2016 το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε τροποποίηση στο ΔΛΠ 12 με την οποία αποσαφήνισε τα ακόλουθα: - Οι μη πραγματοποιηθείσες ζημίες χρεωστικών μέσων, τα οποία αποτιμώνται για λογιστικούς σκοπούς στην εύλογη αξία και για φορολογικούς σκοπούς στο κόστος, δύνανται να οδηγήσουν σε εκπεστέες προσωρινές διαφορές ανεξάρτητα με το αν ο κάτοχός τους πρόκειται να ανακτήσει την αξία των στοιχείων μέσω της πώλησης ή της χρήσης τους. - Η ανακτησιμότητα μίας αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης εξετάζεται σε συνδυασμό με τις λοιπές αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις. Στην περίπτωση, ωστόσο, που ο φορολογικός νόμος περιορίζει το συμψηφισμό συγκεκριμένων φορολογικών ζημιών με συγκεκριμένες κατηγορίες εισοδήματος, οι σχετικές εκπεστέες προσωρινές διαφορές θα πρέπει να εξετάζονται μόνο σε συνδυασμό με άλλες εκπεστέες προσωρινές διαφορές της ίδιας κατηγορίας. - Κατά τον έλεγχο ανακτησιμότητας των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων, συγκρίνονταιοι εκπεστέες φορολογικές διαφορές με τα μελλοντικά φορολογητέα κέρδη χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι εκπτώσεις φόρου που προέρχονται από την αντιστροφή αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων. - Οι εκτιμήσεις για τα μελλοντικά φορολογητέα κέρδη δύνανται να περιλαμβάνουν την ανάκτηση κάποιων στοιχείων ενεργητικού σε αξία μεγαλύτερη από τη λογιστική τους, υπό την προϋπόθεση ότι δύναται να αποδειχθεί ότι κάτι τέτοιο είναι πιθανό να επιτευχθεί. Δεν υπήρξε επίδραση από την τροποποίηση του προτύπου στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Βελτιώσεις Δ.Λ.Π. - κύκλος 2014-2016 (Κανονισμός 2018/182/7.2.2018) Στο πλαίσιο του προγράμματος των ετήσιων βελτιώσεων των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων, το Συμβούλιο εξέδωσε, την 8.12.2016, τροποποιήσεις στο Δ.Π.Χ.Α. 12 με τις οποίες διευκρίνισε πως οι οικονομικές οντότητες δεν εξαιρούνται απ όλες τις απαιτήσεις των γνωστοποιήσεων του προτύπου αναφορικά με τις συμμετοχές που έχουν κατηγοριοποιηθεί ως κατεχόμενες προς πώληση (ή έχουν ενταχθεί σε μία ομάδα διάθεσης) ή ως διακοπείσες δραστηριότητες παρά μόνο από κάποιες συγκεκριμένες απαιτήσεις γνωστοποιήσεων. Δεν υπήρξε επίδραση από την τροποποίηση του προτύπου στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις. 2.2.2 Νέα Δ.Π.Χ.Α., διερμηνείες και τροποποιήσεις που θα τεθούν σε ισχύ μετά το 2017 Εκτός των προτύπων που αναφέρθηκαν ανωτέρω, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υιοθετήσει τα κατωτέρω νέα πρότυπα και τροποποιήσεις προτύπων των οποίων η εφαρμογή είναι υποχρεωτική για χρήσεις με έναρξη μετά την 1.1.2018. Τροποποίηση του Δ.Π.Χ.Α. 2 «Παροχές που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών»: Ταξινόμηση και αποτίμηση των παροχών που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών (Κανονισμός 2018/289/26.2.2018). Ισχύει για χρήσεις με έναρξη από 1.1.2018 Την 20.6.2016 το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε τροποποίηση στο Δ.Π.Χ.Α. 2 με το οποίο διευκρινίστηκαν τακ ακόλουθα: - κατά την αποτίμηση της εύλογης αξίας μίας παροχής που εξαρτάται από την αξία των μετοχών και η οποία διακανονίζεται με μετρητά, ο λογιστικός χειρισμός των επιπτώσεων από τους όρους - 16 -
κατοχύρωσης (vesting conditions) καθώς και από τους όρους που δεν σχετίζονται με την εκπλήρωση συγκεκριμένων προϋποθέσεων (non-vesting conditions) ακολουθεί τη λογική που εφαρμόζεται στις παροχές που εξαρτώνται από την αξία των μετοχών και διακανονίζονται με συμμετοχικούς τίτλους, - στις περιπτώσεις που η φορολογική νομοθεσία επιβάλλει στην εταιρία να παρακρατά ένα ποσό φόρου (το οποίο αποτελεί φορολογική υποχρέωση του υπαλλήλου) το οποίο αφορά στις αμοιβές που σχετίζονται με την αξία της μετοχής και το οποίο θα πρέπει να αποδοθεί στις φορολογικές αρχές, η συναλλαγή στο σύνολό της θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μία παροχή που εξαρτάται από την αξία των μετοχών και η οποία διακανονίζεται με συμμετοχικούς τίτλους, αν ως τέτοια θα χαρακτηρίζονταν αν δεν υπήρχε το ζήτημα του συμψηφισμού της φορολογικής υποχρέωσης, - στην περίπτωση που τροποποιηθούν οι όροι που διέπουν τις παροχές που εξαρτώνται από την αξία της μετοχής έτσι ώστε αυτές να πρέπει να αναταξινομηθούν από παροχές που καταβάλλονται με μετρητά σε παροχές που καταβάλλονται με τη μορφή συμμετοχικών τίτλων, η συναλλαγή θα πρέπει να λογιστικοποιηθεί ως παροχή που διακανονίζεται με συμμετοχικούς τίτλους από την ημερομηνία που πραγματοποιείται η τροποποίηση. Η Εταιρεία δεν έχει εφαρμόσει την τροποποίηση αυτή, η οποία δεν αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. Δ.Π.Χ.Α. 9: «Χρηματοοικονομικά μέσα» (Κανονισμός 2016/2067/22.11.2016). Ισχύει για χρήσεις με έναρξη από 1.1.2018 Την 24.7.2014 ολοκληρώθηκε από το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων η έκδοση του οριστικού κειμένου του προτύπου Δ.Π.Χ.Α. 9: Χρηματοοικονομικά μέσα, το οποίο αντικαθιστά το υφιστάμενο ΔΛΠ 39. Το νέο πρότυπο προβλέπει σημαντικές διαφοροποιήσεις αναφορικά με την ταξινόμηση και την αποτίμηση των χρηματοοικονομικών μέσων καθώς και με τη λογιστική αντιστάθμισης. Ενδεικτικά αναφέρονται τα ακόλουθα: Ταξινόμηση και αποτίμηση Τα χρηματοοικονομικά στοιχεία του ενεργητικού πρέπει, κατά την αρχική αναγνώριση, να ταξινομούνται σε δύο μόνο κατηγορίες, σε εκείνη στην οποία η αποτίμηση γίνεται στο αναπόσβεστο κόστος και σε εκείνη στην οποία η αποτίμηση γίνεται στην εύλογη αξία. Τα κριτήρια τα οποία θα πρέπει να συνυπολογιστούν προκειμένου να αποφασιστεί η αρχική κατηγοριοποίηση των χρηματοοικονομικών στοιχείων του ενεργητικού είναι τα ακόλουθα: i. Το επιχειρησιακό μοντέλο (business model) το οποίο χρησιμοποιεί η επιχείρηση για τη διαχείριση των μέσων αυτών. Προβλέπονται οι ακόλουθες τρεις κατηγορίες επιχειρησιακών μοντέλων: - επιχειρησιακό μοντέλο το οποίο έχει ως στόχο τη διακράτηση χρηματοοικονομικών μέσων προκειμένου να εισπραχθούν οι συμβατικές ταμειακές τους ροές (hold to collect), - επιχειρησιακό μοντέλο του οποίου ο στόχος επιτυγχάνεται τόσο με την είσπραξη συμβατικών ταμειακών ροών όσο και με την πώληση χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων (hold to collect and sell), - λοιπά επιχειρησιακά μοντέλα ii. Τα χαρακτηριστικά των συμβατικών ταμειακών ροών των μέσων. Προκειμένου ένα χρηματοοικονομικό μέσο να καταταγεί στην κατηγορία της αποτίμησης στο αναπόσβεστο κόστος θα πρέπει να ικανοποιούνται ταυτόχρονα τα εξής: - το μέσο να εντάσσεται σε επιχειρησιακό μοντέλο το οποίο να έχει ως στόχο τη διακράτηση χρηματοοικονομικών μέσων προκειμένου να εισπραχθούν οι συμβατικές ταμειακές τους ροές, - 17 -
- οι συμβατικοί όροι που διέπουν το στοιχείο να προβλέπουν αποκλειστικά ταμειακές ροές κεφαλαίου και τόκου επί του απλήρωτου κεφαλαίου, οι οποίες θα πρέπει να καταβληθούν σε συγκεκριμένες ημερομηνίες (Solely Payments of Principal and Interest- SPPI). Αν ένα μέσο πληροί τα ανωτέρω κριτήρια αλλά διακρατείται τόσο με σκοπό την πώληση όσο και με σκοπό την είσπραξη των συμβατικών ταμειακών ροών θα πρέπει να κατατάσσεται στην κατηγορία αποτίμησης στην εύλογη αξία μέσω των λοιπών αποτελεσμάτων που καταχωρούνται απευθείας στην καθαρή θέση. Τα μέσα που δεν εντάσσονται σε καμία από τις δύο ανωτέρω κατηγορίες ταξινόμησης αποτιμώνται υποχρεωτικά στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων. Επιπρόσθετα, το Δ.Π.Χ.Α. 9 επιτρέπει, κατά την αρχική αναγνώριση, οι επενδύσεις σε συμμετοχικούς τίτλους να ταξινομηθούν σε κατηγορία αποτίμησης στην εύλογη αξία μέσω των λοιπών αποτελεσμάτων τα οποία καταχωρούνται απευθείας στην καθαρή θέση. Προκειμένου να συμβεί αυτό, η επένδυση αυτή δεν θα πρέπει να διακρατείται για εμπορικούς σκοπούς. Επίσης, όσον αφορά στα ενσωματωμένα παράγωγα, στις περιπτώσεις που το κύριο συμβόλαιο εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του Δ.Π.Χ.Α. 9, το ενσωματωμένο παράγωγο δεν θα πρέπει να διαχωρίζεται, ο δε λογιστικός χειρισμός του υβριδικού συμβολαίου θα πρέπει να βασιστεί σε όσα αναφέρθηκαν ανωτέρω για την ταξινόμηση των χρηματοοικονομικών μέσων. Σε ότι αφορά στις χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις, η βασικότερη διαφοροποίηση σχετίζεται με εκείνες τις υποχρεώσεις που μία εταιρία επιλέγει κατά την αρχική αναγνώριση να αποτιμήσει στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων. Στην περίπτωση αυτή, η μεταβολή της εύλογης αξίας θα πρέπει να καταχωρείται στα αποτελέσματα, με εξαίρεση το ποσό της μεταβολής που αποδίδεται στον πιστωτικό κίνδυνο του εκδότη, το οποίο θα πρέπει να καταχωρείται απευθείας στην καθαρή θέση. Απομείωση Σε αντίθεση με το υφιστάμενο ΔΛΠ 39, με βάση το οποίο μία εταιρία αναγνωρίζει ζημίες λόγω πιστωτικού κινδύνου μόνο όταν οι ζημίες αυτές έχουν συμβεί, το νέο πρότυπο απαιτεί την αναγνώριση των αναμενόμενων ζημιών λόγω πιστωτικού κινδύνου. Ειδικότερα, κατά την αρχική αναγνώριση ενός μέσου, αναγνωρίζονται οι αναμενόμενες ζημίες λόγω πιστωτικού κινδύνου για τις αναμενόμενες ζημίες 12 μηνών. Στην περίπτωση, ωστόσο, που η πιστοληπτική ικανότητα των εκδοτών επιδεινωθεί σημαντικά μετά την αρχική αναγνώριση ή στην περίπτωση των μέσων που χαρακτηρίζονται ως απομειωμένα κατά την αρχική τους αναγνώριση, οι αναμενόμενες ζημίες λόγω πιστωτικού κινδύνου αναγνωρίζονται για όλη τη διάρκεια ζωής των μέσων. Λογιστική αντιστάθμισης Οι νέες απαιτήσεις για τη λογιστική αντιστάθμισης είναι περισσότερο ευθυγραμμισμένες με τη διαχείριση των κινδύνων της οικονομικής οντότητας ενώ οι κυριότερες μεταβολές σε σχέση με τις υφιστάμενες διατάξεις του ΔΛΠ 39 συνοψίζονται στα ακόλουθα: - διευρύνεται ο αριθμός των στοιχείων που μπορούν να συμμετέχουν σε μία σχέση αντιστάθμισης είτε ως μέσα αντιστάθμισης είτε ως αντισταθμιζόμενα στοιχεία, - καταργείται το εύρος 80%-125% το οποίο με βάση τις υφιστάμενες διατάξεις θα πρέπει να ικανοποιείται προκειμένου η αντιστάθμιση να θεωρείται αποτελεσματική. Ο έλεγχος αποτελεσματικότητας της αντιστάθμισης γίνεται πλέον μόνο προοδευτικά, ενώ υπό συγκεκριμένες συνθήκες η ποιοτική μόνο αξιολόγηση καθίσταται επαρκής, - 18 -
- στην περίπτωση που μία σχέση αντιστάθμισης παύει να είναι αποτελεσματική αλλά ο στόχος της διαχείρισης κινδύνων της εταιρίας ως προς τη σχέση αντιστάθμισης παραμένει ο ίδιος, η εταιρία θα πρέπει να προβεί σε εξισορρόπηση (rebalancing) της σχέσης αντιστάθμισης ώστε να ικανοποιούνται τα κριτήρια της αποτελεσματικότητας. Επισημαίνεται πως στις νέες απαιτήσεις δεν περιλαμβάνονται εκείνες που αφορούν στην αντιστάθμιση ανοιχτών χαρτοφυλακίων (macro hedging) οι οποίες δεν έχουν ακόμα διαμορφωθεί. Πέραν των ανωτέρω τροποποιήσεων, η έκδοση του Δ.Π.Χ.Α. 9 έχει επιφέρει την τροποποίηση και άλλων προτύπων και κυρίως του Δ.Π.Χ.Α. 7 στο οποίο έχουν προστεθεί νέες γνωστοποιήσεις. Η Εταιρεία δεν έχει εφαρμόσει αυτό το Πρότυπο και βρίσκεται σε διαδικασία αξιολόγησης της επίδρασης του Δ.Π.Χ.Α. 9 επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. Παρόλο που η εφαρμογή του Δ.Π.Χ.Α. 9 στο μέλλον μπορεί να έχει σημαντική επίπτωση στα ποσά που αφορούν στα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού και στις χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις της Εταιρείας, δεν είναι πρακτικά εφικτό να διενεργηθεί μια αξιόπιστη εκτίμηση της επίδρασης του έως ότου ολοκληρωθεί μία λεπτομερής ανάλυση. Δ.Π.Χ.Α.15: «Έσοδα από συμβάσεις με πελάτες» (Κανονισμός 2016/1905/22.9.2016). Ισχύει για χρήσεις με έναρξη από 1.1.2018. Την 28.5.2014 εκδόθηκε από το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων το πρότυπο Δ.Π.Χ.Α. 15 «Έσοδα από συμβάσεις με πελάτες». Το νέο πρότυπο είναι το αποτέλεσμα της κοινής προσπάθειας του IASB και του Αμερικάνικου Συμβουλίου των Χρηματοοικονομικών Λογιστικών Προτύπων (FASB) να αναπτύξουν κοινές απαιτήσεις όσον αφορά τις αρχές αναγνώρισης εσόδων. Το νέο πρότυπο έχει εφαρμογή σε όλες τις συμβάσεις με πελάτες πλην εκείνων που είναι στο πεδίο εφαρμογής άλλων προτύπων, όπως οι χρηματοδοτικές μισθώσεις, τα ασφαλιστικά συμβόλαια και τα χρηματοοικονομικά μέσα. Σύμφωνα με το νέο πρότυπο, μια εταιρία αναγνωρίζει έσοδα για να απεικονίσει τη μεταφορά των υπεσχημένων αγαθών ή υπηρεσιών σε πελάτες έναντι ενός ποσού που αντιπροσωπεύει την αμοιβή, την οποία η εταιρία αναμένει ως αντάλλαγμα για τα εν λόγω προϊόντα ή υπηρεσίες. Εισάγεται η έννοια ενός νέου μοντέλου αναγνώρισης εσόδων βάσει πέντε βασικών βημάτων, τα οποία επιγραμματικά είναι τα εξής: - Βήμα 1: Προσδιορισμός της σύμβασης/συμβάσεων με έναν πελάτη - Βήμα 2: Προσδιορισμός των υποχρεώσεων απόδοσης στη σύμβαση - Βήμα 3: Καθορισμός του τιμήματος συναλλαγής - Βήμα 4: Κατανομή του τιμήματος συναλλαγής στις υποχρεώσεις απόδοσης της σύμβασης - Βήμα 5: Αναγνώριση εσόδου όταν (ή καθώς) η εταιρία ικανοποιεί μια υποχρέωση απόδοσης Η έννοια της υποχρέωσης απόδοσης (performance obligation) είναι νέα και στην ουσία αντιπροσωπεύει κάθε υπόσχεση για μεταφορά στον πελάτη: α) ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας (ή μιας δέσμης αγαθών ή υπηρεσιών) που είναι διακριτή ή β) μιας σειράς διακριτών αγαθών ή υπηρεσιών που είναι ουσιαστικά τα ίδια και έχουν το ίδιο μοντέλο μεταφοράς στον πελάτη. Η έκδοση του Δ.Π.Χ.Α. 15 επιφέρει την κατάργηση των ακόλουθων προτύπων και διερμηνειών: - ΔΛΠ 11 «Συμβάσεις κατασκευής» - ΔΛΠ 18 «Έσοδα» - 19 -
- Διερμηνεία 13 «Προγράμματα εμπιστοσύνης πελατών» - Διερμηνεία 15 «Συμβάσεις για την Κατασκευή Ακινήτων» - Διερμηνεία 18 «Μεταφορές στοιχείων ενεργητικού από πελάτες» και - Διερμηνεία 31 «Έσοδα - Συναλλαγές ανταλλαγής που εμπεριέχουν υπηρεσίες διαφήμισης» Η Εταιρεία δεν έχει εφαρμόσει αυτό το Πρότυπο και βρίσκεται σε διαδικασία αξιολόγησης της επίδρασης του Δ.Π.Χ.Α. 15 επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεών της. Τροποποίηση του Δ.Π.Χ.Α. 15 «Έσοδα από συμβάσεις με πελάτες»: Διευκρινίσεις στο Δ.Π.Χ.Α. 15 Έσοδα από συμβάσεις με πελάτες (Κανονισμός 2017/1987/31.10.2017). Ισχύει για χρήσεις με έναρξη από 1.1.2018 Την 12.4.2016 το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε τροποποίηση στο Δ.Π.Χ.Α. 15 με την οποία διευκρίνισε κυρίως τα ακόλουθα: - πότε ένα υπεσχημένο αγαθό ή υπηρεσία είναι διακριτό από λοιπές υποσχέσεις σε μία σύμβαση γεγονός που λαμβάνεται υπόψη κατά την αξιολόγηση για το αν το υπεσχημένο αγαθό ή υπηρεσία συνιστά υποχρέωση απόδοσης, - με ποιο τρόπο πρακτικά αξιολογείται αν η φύση της υπόσχεσης της εταιρίας συνιστά παροχή των υπεσχημένων αγαθών ή υπηρεσιών (η εταιρία αποτελεί δηλαδή τον εντολέα) ή διευθέτηση ώστε τρίτο μέρος να παρέχει τα εν λόγω αγαθά και υπηρεσίες (η εταιρία αποτελεί δηλαδή τον εντολοδόχο), - ποιος παράγοντας καθορίζει αν η εταιρία αναγνωρίζει το έσοδο διαχρονικά ή σε μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή στις περιπτώσεις των αδειών χρήσης επί πνευματικής ιδιοκτησίας. Τέλος, με την τροποποίηση προστέθηκαν δύο πρακτικές λύσεις για τη μετάβαση στο Δ.Π.Χ.Α. 15 όσον αφορά στις ολοκληρωμένες συμβάσεις στις οποίες εφαρμόζεται πλήρης αναδρομική εφαρμογή και όσον αφορά στις μεταβολές στις συμβάσεις κατά τη μετάβαση. Η Εταιρεία δεν έχει εφαρμόσει αυτό το Πρότυπο και βρίσκεται σε διαδικασία αξιολόγησης της επίδρασης του Δ.Π.Χ.Α. 15 επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεών της. Δ.Π.Χ.Α. 16: «Μισθώσεις» (Κανονισμός 2017/1986/31.10.2017). Ισχύει για χρήσεις με έναρξη από 1.1.2019 Την 13.1.2016 το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε το πρότυπο Δ.Π.Χ.Α. 16 «Μισθώσεις» το οποίο αντικαθιστά: - το ΔΛΠ 17 «Μισθώσεις», - τη Διερμηνεία 4 «Προσδιορισμός του αν μία συμφωνία εμπεριέχει μίσθωση», - τη Διερμηνεία 15 «Λειτουργικές μισθώσεις Κίνητρα» και - τη Διερμηνεία 27 «Εκτίμηση της ουσίας των συναλλαγών που εμπεριέχουν το νομικό τύπο μίας μίσθωσης» Το νέο πρότυπο διαφοροποιεί σημαντικά τη λογιστική των μισθώσεων για τους μισθωτές ενώ στην ουσία διατηρεί τις υφιστάμενες απαιτήσεις του ΔΛΠ 17 για τους εκμισθωτές. Ειδικότερα, βάσει των νέων απαιτήσεων, καταργείται για τους μισθωτές η διάκριση των μισθώσεων σε λειτουργικές και χρηματοδοτικές. Οι μισθωτές θα πρέπει πλέον, για κάθε σύμβαση μισθώσεως που υπερβαίνει τους 12 μήνες, να αναγνωρίζουν στον ισολογισμό τους το δικαίωμα χρήσης του μισθωμένου στοιχείου καθώς και την αντίστοιχη υποχρέωση καταβολής των μισθωμάτων. Ο ανωτέρω χειρισμός δεν απαιτείται όταν η αξία του στοιχείου χαρακτηρίζεται ως πολύ χαμηλή. - 20 -
Η Εταιρεία δεν έχει εφαρμόσει αυτό το Πρότυπο και βρίσκεται σε διαδικασία αξιολόγησης της επίδρασης του Δ.Π.Χ.Α. 16 επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεών της. Τροποποίηση του Δ.Λ.Π. 40 «Επενδύσεις σε ακίνητα»: Αναταξινομήσεις από ή στην κατηγορία των επενδυτικών ακινήτων (Κανονισμός 2018/400/14.3.2018). Ισχύει για χρήσεις με έναρξη από 1.1.2018. Την 8.12.2016 το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε τροποποίηση στο ΔΛΠ 40 με την οποία διευκρίνισε ότι μια οικονομική οντότητα θα αναταξινομήσει ένα περιουσιακό στοιχείο στην ή από την κατηγορία επενδυτικών ακινήτων όταν και μόνο όταν μπορεί να αποδειχθεί η αλλαγή στη χρήση. Αλλαγή στη χρήση υφίσταται όταν το περιουσιακό στοιχείο έχει τα κριτήρια ή πάψει να έχει τα κριτήρια που ορίζουν τι είναι επένδυση σε ακίνητα. Μια αλλαγή στην πρόθεση της διοίκησης για τη χρήση του περιουσιακού στοιχείου, από μόνη της, δεν είναι αρκετή για να αποδείξει αλλαγή στη χρήση. Επίσης, τα παραδείγματα στον κατάλογο των περιπτώσεων που αποδεικνύουν την αλλαγή στη χρήση επεκτάθηκαν για να συμπεριλαμβάνουν περιουσιακά στοιχεία υπό κατασκευή και όχι μόνο ολοκληρωμένα ακίνητα. Η Εταιρεία δεν έχει εφαρμόσει την τροποποίηση αυτή, η οποία δεν αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. Tροποποίηση του Δ.Π.Χ.Α. 9 «Χρηματοοικονομικά Μέσα»: Χαρακτηριστικά προεξόφλησης με αρνητική αποζημίωση. Ισχύει για χρήσεις με έναρξη από 1.1.2019 Την 12.10.2017 το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε τροποποίηση στο Δ.Π.Χ.Α. 9 με την οποία επιτρέπεται κάποια προπληρωτέα χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού με χαρακτηριστικά αρνητικής αποζημίωσης, που διαφορετικά θα αποτιμούνταν στην εύλογη αξία μέσω των αποτελεσμάτων, να αποτιμηθούν στο αναπόσβεστο κόστος ή στην εύλογη αξία μέσω των λοιπών αποτελεσμάτων που καταχωρούνται απευθείας στην καθαρή θέση. Η τροποποίηση του Δ.Π.Χ.Α. 9 αποσαφηνίζει ότι οι συμβατικοί όροι που διέπουν ένα χρηματοοικονομικό στοιχείο ενεργητικού είναι αποκλειστικά ταμειακές ροές κεφαλαίου και τόκου επί του απλήρωτου κεφαλαίου, που θα πρέπει να καταβληθούν σε συγκεκριμένες ημερομηνίες (Solely Payments of Principal and Interest- SPPI) ανεξάρτητα από το γεγονός που προκαλεί την πρόωρη λήξη του συμβολαίου και ανεξάρτητα από το ποιο αντισυμβαλλόμενο μέρος καταβάλλει ή εισπράττει τη δίκαιη αποζημίωση για την πρόωρη λήξη του συμβολαίου. Η Εταιρεία δεν έχει εφαρμόσει την τροποποίηση αυτή, η οποία δεν αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. Βελτιώσεις Δ.Λ.Π. κύκλος 2014-2016 (Κανονισμός 2018/182/7.2.2018). Ισχύει για χρήσεις με έναρξη 1.1.2018. Στο πλαίσιο του προγράμματος των ετήσιων βελτιώσεων των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων, το Συμβούλιο εξέδωσε, την 8.12.2016, μη επείγουσες αλλά απαραίτητες τροποποιήσεις στα Δ.Π.Χ.Α. 1 και ΔΛΠ 28. Η Εταιρεία δεν έχει εφαρμόσει τις τροποποιήσεις αυτές, οι οποίες δεν αναμένεται να έχουν σημαντική επίδραση επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. Επίσης, το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων έχει εκδώσει τα κατωτέρω πρότυπα και τροποποιήσεις προτύπων καθώς και τις Διερμηνείες 22 και 23 τα οποία όμως δεν έχουν υιοθετηθεί ακόμη από την Ευρωπαϊκή Ένωση και δεν έχουν εφαρμοστεί πρόωρα από την εταιρεία. - 21 -
Τροποποίηση του Δ.Π.Χ.Α. 10 «Ενοποιημένες Οικονομικές Καταστάσεις» και του Δ.Λ.Π. 28 «Επενδύσεις σε συγγενείς και κοινοπραξίες»: Συναλλαγή πώλησης ή εισφοράς μεταξύ του επενδυτή και της συγγενούς εταιρίας ή κοινοπραξίας. Ημερομηνία υποχρεωτικής εφαρμογής: Δεν έχει ακόμα καθοριστεί. Την 11.9.2014, το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε τροποποιήσεις στα Δ.Π.Χ.Α. 10 και ΔΛΠ 28 με σκοπό να αποσαφηνίσει το λογιστικό χειρισμό μίας συναλλαγής πώλησης ή εισφοράς στοιχείων του ενεργητικού της μητρικής εταιρίας σε συγγενή ή κοινοπραξία της και το αντίστροφο. Ειδικότερα, το Δ.Π.Χ.Α. 10 τροποποιήθηκε έτσι ώστε να καθίσταται σαφές ότι, σε περίπτωση που ως αποτέλεσμα μίας συναλλαγής με μία συγγενή ή κοινοπραξία, μία εταιρία χάσει τον έλεγχο επί θυγατρικής της, η οποία δεν συνιστά «επιχείρηση» βάσει του Δ.Π.Χ.Α. 3, θα αναγνωρίσει στα αποτελέσματά της μόνο εκείνο το μέρος του κέρδους ή της ζημίας που σχετίζεται με το ποσοστό συμμετοχής των τρίτων στη συγγενή ή στην κοινοπραξία. Το υπόλοιπο μέρος του κέρδους της συναλλαγής θα απαλείφεται με το λογιστικό υπόλοιπο της συμμετοχής στη συγγενή ή στην κοινοπραξία. Επιπρόσθετα, εάν ο επενδυτής διατηρεί ποσοστό συμμετοχής στην πρώην θυγατρική, έτσι ώστε αυτή να θεωρείται πλέον συγγενής ή κοινοπραξία, το κέρδος ή η ζημία από την εκ νέου αποτίμηση της συμμετοχής αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα μόνο στο βαθμό που αφορά το ποσοστό συμμετοχής των άλλων επενδυτών. Το υπόλοιπο ποσό του κέρδους απαλείφεται με το λογιστικό υπόλοιπο της συμμετοχής στην πρώην θυγατρική. Αντίστοιχα, στο ΔΛΠ 28 έγιναν προσθήκες για να αποσαφηνιστεί ότι η μερική αναγνώριση κέρδους ή ζημίας στα αποτελέσματα του επενδυτή θα λαμβάνει χώρα μόνο εάν τα πωληθέντα στοιχεία στη συγγενή ή στην κοινοπραξία δεν πληρούν τον ορισμό της «επιχείρησης». Σε αντίθετη περίπτωση θα αναγνωρίζεται το συνολικό κέρδος ή ζημία στα αποτελέσματα του επενδυτή. Την 17.12.2015 το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων κατήργησε την ημερομηνία υποχρεωτικής εφαρμογής της ανωτέρω τροποποίησης που είχε αρχικά προσδιορίσει. Η νέα ημερομηνία υποχρεωτικής εφαρμογής θα προσδιοριστεί σε μεταγενέστερη ημερομηνία από το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων αφού λάβει υπόψη του τα αποτελέσματα του έργου που εκπονεί για τη λογιστική της μεθόδου της καθαρής θέσης. Η Εταιρεία δεν έχει εφαρμόσει τις τροποποιήσεις αυτές, οι οποίες δεν αναμένεται να έχουν σημαντική επίδραση επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. Δ.Π.Χ.Α. 14: «Αναβαλλόμενοι λογαριασμοί υπό καθεστώς ρύθμισης». Ισχύει για χρήσεις με έναρξη από 1.1.2016. Την 30.1.2014, το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε το Δ.Π.Χ.Α. 14. Το νέο πρότυπο, που έχει προσωρινό χαρακτήρα, πραγματεύεται το λογιστικό χειρισμό και τις γνωστοποιήσεις που απαιτούνται για τους αναβαλλόμενους λογαριασμούς υπό καθεστώς ρύθμισης, η τήρηση και αναγνώριση των οποίων προβλέπεται από τις τοπικές νομοθεσίες όταν μία εταιρία παρέχει προϊόντα ή υπηρεσίες των οποίων η τιμή ρυθμίζεται από κάποιον κανονιστικό φορέα. Το πρότυπο έχει εφαρμογή κατά την πρώτη υιοθέτηση των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων και μόνο για τις οντότητες που διενεργούν δραστηριότητες που ρυθμίζονται από κάποιο φορέα και που σύμφωνα με τα προηγούμενα λογιστικά πρότυπα αναγνώριζαν τους εν λόγω λογαριασμούς στις οικονομικές τους καταστάσεις. Το Δ.Π.Χ.Α. 14 παρέχει, κατ εξαίρεση, στις οντότητες αυτές τη δυνατότητα να κεφαλαιοποιούν αντί να εξοδοποιούν τα σχετικά κονδύλια. Σημειώνεται πως η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να μην προχωρήσει στην υιοθέτηση του εν λόγω προτύπου αναμένοντας την έκδοση του οριστικού προτύπου. - 22 -
Η Εταιρεία δεν έχει εφαρμόσει την τροποποίηση αυτή, η οποία δεν αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. Τροποποίηση του Δ.Λ.Π. 19 «Παροχές σε εργαζομένους» Τροποποίηση, περικοπή ή διακανονισμός του Προγράμματος Παροχών. Ισχύει για χρήσεις με έναρξη από 1.1.2019 Την 7.2.2018 το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε τροποποίηση στο ΔΛΠ 19 μέσω της οποίας διευκρινίζει τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να προσδιορίζεται το κόστος υπηρεσίας όταν προκύπτουν αλλαγές στο πρόγραμμα καθορισμένων παροχών. Σύμφωνα με το ΔΛΠ 19 σε περίπτωση τροποποίησης, περικοπής ή διακανονισμού, πρέπει να γίνει επανυπολογισμός της καθαρής υποχρέωσης ή απαίτησης. Η τροποποίηση του ΔΛΠ 19 προβλέπει ότι το τρέχον κόστος υπηρεσίας και ο τόκος επί της καθαρής υποχρέωσης (απαίτησης) για το υπόλοιπο της περιόδου αναφοράς, μετά την αλλαγή στο πρόγραμμα, θα πρέπει να υπολογιστούν με βάση τις παραδοχές που χρησιμοποιήθηκαν κατά τον επανυπολογισμό της καθαρής υποχρέωσης ή απαίτησης. Επίσης, με την τροποποίηση του ΔΛΠ 19 αποσαφηνίζεται η επίδραση μίας τροποποίησης, περικοπής ή διακανονισμού στις απαιτήσεις αναφορικά με τον περιορισμό στην αναγνώριση της καθαρής απαίτησης (asset ceiling). Η Εταιρεία δεν έχει εφαρμόσει την τροποποίηση αυτή, η οποία δεν αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. Τροποποίηση του Δ.Λ.Π. 28 «Επενδύσεις σε συγγενείς και κοινοπραξίες»: Μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε Συγγενείς και Κοινοπραξίες». Ισχύει για χρήσεις με έναρξη από 1.1.2019. Την 12.10.2017 το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε τροποποίηση στο ΔΛΠ 28 για να αποσαφηνίσει ότι ο λογιστικός χειρισμός των μακροπρόθεσμων επενδύσεων σε μία συγγενή ή κοινοπραξία που περιλαμβάνονται στην καθαρή επένδυση στην εν λόγω συγγενή ή κοινοπραξία για τις οποίες δεν εφαρμόζεται η μέθοδος της καθαρής θέσης -πρέπει να γίνεται σύμφωνα με το Δ.Π.Χ.Α. 9, συμπεριλαμβανομένου των απαιτήσεων απομείωσης. Κατά την εφαρμογή του Δ.Π.Χ.Α. 9, δεν θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη τυχόν προσαρμογές στη λογιστική αξία των μακροπρόθεσμων επενδύσεων που έχουν προκύψει από την εφαρμογή του ΔΛΠ 28. Η Εταιρεία δεν έχει εφαρμόσει την τροποποίηση αυτή, η οποία δεν αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. Βελτιώσεις Δ.Λ.Π. κύκλος 2015-2017. Ισχύει για χρήσεις με έναρξη από 1.1.2019. Στο πλαίσιο του προγράμματος των ετήσιων βελτιώσεων των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων, το Συμβούλιο εξέδωσε, την 12.12.2017, μη επείγουσες αλλά απαραίτητες τροποποιήσεις σε επιμέρους πρότυπα. Η Εταιρεία δεν έχει εφαρμόσει τις τροποποιήσεις αυτές, οι οποίες δεν αναμένεται να έχουν σημαντική επίδραση επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. Διερμηνεία 22 «Συναλλαγές σε ξένο νόμισμα και προκαταβολές». Ισχύει για χρήσεις με έναρξη από 1.1.2018. Την 8.12.2016 το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε την Διερμηνεία 22. Η Διερμηνεία πραγματεύεται τις συναλλαγές σε ξένο νόμισμα όταν μία εταιρία αναγνωρίζει ένα μη νομισματικό στοιχείο του ενεργητικού ή των υποχρεώσεων που προκύπτει από την είσπραξη ή πληρωμή προκαταβολής πριν η εταιρία να αναγνωρίσει το σχετικό στοιχείο του ενεργητικού, το έξοδο ή το έσοδο. Η Διερμηνεία διευκρίνισε πως ως ημερομηνία της συναλλαγής, προκειμένου να καθοριστεί η - 23 -
συναλλαγματική ισοτιμία που θα χρησιμοποιηθεί κατά την αναγνώριση του περιουσιακού στοιχείου, του εσόδου ή του εξόδου, πρέπει να θεωρηθεί η ημερομηνία αρχικής αναγνώρισης του μη νομισματικού στοιχείου του ενεργητικού ή των υποχρεώσεων (δηλαδή της προκαταβολής). Επίσης, στην περίπτωση που υφίστανται πολλαπλές προκαταβολές, θα πρέπει να ορίζεται διακριτή ημερομηνία συναλλαγής για κάθε πληρωμή ή είσπραξη. Η Εταιρεία δεν έχει εφαρμόσει τη διερμηνεία αυτή, η οποία δεν αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. Διερμηνεία 23 «Αβεβαιότητα σχετικά με τους λογιστικούς χειρισμούς φόρου εισοδήματος». Ισχύει για χρήσεις με έναρξη από 1.1.2019. Την 7.6.2017 το Συμβούλιο των Διεθνών Λογιστικών Προτύπων εξέδωσε τη Διερμηνεία 23. Η Διερμηνεία αποσαφηνίζει την εφαρμογή των απαιτήσεων αναγνώρισης και αποτίμησης του ΔΛΠ 12 όταν υπάρχει αβεβαιότητα αναφορικά με το λογιστικό χειρισμό του φόρου εισοδήματος. Η Διερμηνεία ειδικότερα διευκρινίζει τα εξής: - Μία οικονομική οντότητα θα καθορίσει αν θα εξετάσει τις αβεβαιότητες διακριτά ή σε συνδυασμό με άλλες αβεβαιότητες ανάλογα με το ποια προσέγγιση προβλέπει καλύτερα την επίλυση της αβεβαιότητας. - Οι εκτιμήσεις που γίνονται αναφορικά με τον έλεγχο των λογιστικών χειρισμών από τις φορολογικές αρχές θα πρέπει να βασίζονται στο ότι οι φορολογικές αρχές θα εξετάσουν τα ποσά που έχουν δικαίωμα να εξετάσουν και στο ότι θα έχουν πλήρη γνώση της σχετικής πληροφόρησης όταν διενεργούν τον έλεγχο. - Για τον προσδιορισμό του φορολογητέου κέρδους (φορολογικής ζημίας), των φορολογικών βάσεων, των μη χρησιμοποιηθέντων φορολογικών ζημιών, των μη χρησιμοποιηθέντων πιστωτικών φόρων και των φορολογικών συντελεστών η οικονομική οντότητα θα πρέπει να λάβει υπόψη της την πιθανότητα οι φορολογικές αρχές να αποδεχθούν την αβεβαιότητα στο χειρισμό του φόρου - Οι εκτιμήσεις της οικονομικής οντότητας θα πρέπει να επαναξιολογούνται όταν λαμβάνουν χώρα αλλαγές στα γεγονότα και στις συνθήκες καθώς και όταν νέα πληροφόρηση καθίσταται διαθέσιμη. Η Εταιρεία δεν έχει εφαρμόσει τη διερμηνεία αυτή, η οποία δεν αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. 2.3 Συναλλαγές σε ξένο νόμισμα Το λειτουργικό νόμισμα της Εταιρείας καθώς και το νόμισμα παρουσίασης των χρηματοοικονομικών της καταστάσεων είναι το Ευρώ ( ). Οι συναλλαγές σε ξένα νομίσματα μετατρέπονται στο λειτουργικό νόμισμα με βάση τις συναλλαγματικές ισοτιμίες που ίσχυαν την ημερομηνία διενέργειας της εκάστοτε συναλλαγής. Τα συναλλαγματικά κέρδη και ζημίες που προκύπτουν από την εκκαθάριση αυτών των συναλλαγών και από την μετατροπή των νομισματικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων από ξένο νόμισμα καταχωρούνται στα αποτελέσματα, με την εξαίρεση των Διαθέσιμων προς πώληση επενδύσεων που αναγνωρίζονται στα Λοιπά Συνολικά Έσοδα μέχρι τη λήξη ή τη διάθεση της επένδυσης. - 24 -
Οι συναλλαγματικές διαφορές από τη μετατροπή των μη νομισματικών χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων αποτελούν συστατικό της μεταβολής της εύλογης αξίας τους και καταχωρούνται είτε στην Κατάσταση Αποτελεσμάτων είτε στα Λοιπά Συνολικά Έσοδα. Μη νομισματικά στοιχεία που καταχωρούνται στο ιστορικό κόστος σε ξένο νόμισμα μετατρέπονται χρησιμοποιώντας την συναλλαγματική ισοτιμία την ημερομηνία συναλλαγής. 2.4 Ενσώματα περιουσιακά στοιχεία Τα ενσώματα περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνουν βελτιώσεις μισθωμένων ακινήτων, μεταφορικά μέσα και εξοπλισμό, τα οποία κατέχονται από την Εταιρεία με σκοπό τη λειτουργική χρησιμοποίησή τους, αλλά και για διοικητικούς σκοπούς. Τα ενσώματα στοιχεία καταχωρούνται αρχικά στην αξία κτήσης τους, η οποία περιλαμβάνει όλες τις δαπάνες που απαιτούνται προκειμένου ένα πάγιο να τεθεί σε κατάσταση λειτουργίας. Μεταγενέστερα της αρχικής καταχώρησής τους, τα ενσώματα πάγια στοιχεία αποτιμώνται στο κόστος κτήσης τους μείον τις σωρευμένες αποσβέσεις και τις όποιες σωρευμένες προβλέψεις απομείωσης της αξίας τους. Οι δαπάνες που πραγματοποιούνται μεταγενέστερα της απόκτησης ενός παγίου που περιλαμβάνεται στο κονδύλι «Ενσώματα περιουσιακά στοιχεία», κεφαλαιοποιούνται μόνο στην περίπτωση όπου θεωρείται πιθανό ότι οι συγκεκριμένες δαπάνες θα αποφέρουν στο μέλλον πρόσθετα οικονομικά οφέλη για την Εταιρεία, πέρα από εκείνα τα οποία αναμένονταν αρχικά κατά την απόκτηση του παγίου. Σε διαφορετική περίπτωση, οι συγκεκριμένες δαπάνες μεταφέρονται απευθείας στα αποτελέσματα κατά το χρόνο πραγματοποίησης τους. Η διενέργεια αποσβέσεων επί ενός ενσώματου περιουσιακού στοιχείου αρχίζει όταν αυτό είναι έτοιμο προς χρήση και διακόπτεται μόνο με την πώληση ή μεταβίβαση του ενσώματου παγίου στοιχείου. Κατά συνέπεια, η διενέργεια αποσβέσεων επί ενός ενσώματου παγίου στοιχείου το οποίο παύει να χρησιμοποιείται δε διακόπτεται, εκτός εάν έχει πλήρως αποσβεσθεί, αλλά επανεκτιμάται η ωφέλιμη ζωή του. Τα ενσώματα πάγια στοιχεία αποσβένονται με τη μέθοδο του σταθερού ποσού κατά τη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής τους. Η εκτιμώμενη ωφέλιμη ζωή των ενσώματων παγίων στοιχείων ανά κατηγορία, έχει ως εξής: Βελτιώσεις μισθωμένων ακινήτων Διάρκεια της, μη υπερβαίνουσα τα 10 έτη Έπιπλα και λοιπός εξοπλισμός Έως 10 έτη Μεταφορικά μέσα Έως 10 έτη Ηλεκτρονικός και λοιπός εξοπλισμός Έως 5 έτη Η εναπομένουσα αξία και οι ωφέλιμες ζωές των παγίων εξετάζονται σε κάθε περίοδο αναφοράς και τροποποιούνται ανάλογα αν απαιτείται. Η Εταιρεία εξετάζει σε κάθε ημερομηνία αναφοράς εάν υπάρχει ένδειξη ότι κάποιο ενσώματο περιουσιακό στοιχείο έχει υποστεί απομείωση της αξίας του. Αν υπάρχει μια τέτοια ένδειξη, υπολογίζεται το ανακτήσιμο ποσό του ενσώματου παγίου στοιχείου. Όταν η λογιστική αξία ενός ενσώματου παγίου στοιχείου υπερβαίνει την ανακτήσιμη αξία του, η Εταιρεία σχηματίζει ανάλογη πρόβλεψη απομείωσης, προκειμένου η λογιστική αξία του παγίου να απεικονίζει την ανακτήσιμη αξία του. Τα κέρδη και ζημίες από πώληση ενσώματων περιουσιακών στοιχείων προσδιορίζονται βάσει της λογιστικής αξίας τους και λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό των αποτελεσμάτων προ φόρων. - 25 -
Η αναγνώριση παγίων παύει όταν πωλούνται ή δεν υπάρχουν μελλοντικά οικονομικά οφέλη από τη χρήση τους. Το κέρδος ή η ζημιά που προκύπτει, υπολογίζεται ως η διαφορά μεταξύ των εσόδων πώλησης και της λογιστικής αξίας και περιλαμβάνονται στην Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος της χρήσης. 2.5 Άυλα περιουσιακά στοιχεία Τα Άυλα περιουσιακά στοιχεία αποτελούνται κυρίως από λογισμικό, η αξία κτήσης του λογισμικού περιλαμβάνει δαπάνες οι οποίες συνδέονται άμεσα με συγκεκριμένα και διακριτά προϊόντα λογισμικού που αποκτά η Εταιρεία και από τα οποία αναμένεται να προκύψουν μελλοντικά οφέλη για διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους και τα οποία θα υπερβαίνουν τα σχετικά με αυτά έξοδα κτήσης. Δαπάνες που βελτιώνουν ή επεκτείνουν τη λειτουργία των λογισμικών προγραμμάτων πέρα από τις αρχικές προδιαγραφές τους, κεφαλαιοποιούνται και προστίθενται στην αρχική αξία κτήσης τους. Το λογισμικό αποσβένεται με την σταθερή μέθοδο κατά τη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής, σε περίοδο, η οποία όμως δε δύναται να υπερβαίνει τα 5 έτη. Ειδικότερα, τα εσωτερικώς δημιουργούμενα στοιχεία λογισμικού αναγνωρίζονται αρχικά σε αξία ίση με το άθροισμα των εξόδων που πραγματοποιήθηκαν από την ημερομηνία που το στοιχείο ικανοποιεί τα κριτήρια αναγνώρισης. Όταν δεν μπορεί να αναγνωριστεί άυλο περιουσιακό στοιχείο, τα έξοδα ανάπτυξης αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα την περίοδο που πραγματοποιήθηκαν. Μετά την αρχική αναγνώριση, τα εσωτερικώς δημιουργούμενα στοιχεία λογισμικού, καταχωρούνται στο κόστος κτήσης τους μείον τις σωρευμένες αποσβέσεις και τις όποιες σωρευμένες προβλέψεις απομείωσης της αξίας τους. Σε κάθε ημερομηνία σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων, η Εταιρεία εξετάζει την αξία των άυλων περιουσιακών στοιχείων προκειμένου να διαπιστώσει εάν υφίσταται περίπτωση απομείωσης της αξίας τους. Εφόσον συντρέχει τέτοια περίπτωση, η διοίκηση της Εταιρείας διενεργεί ανάλυση προκειμένου να διαπιστώσει εάν η λογιστική αξία των συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων μπορεί πλήρως να ανακτηθεί. Όταν η λογιστική αξία ενός άυλου περιουσιακού στοιχείου υπερβαίνει την ανακτήσιμη αξία του, τότε διενεργείται ανάλογη πρόβλεψη για απομείωση και περιλαμβάνεται στη Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος της χρήσης. 2.6 Χρηματοοικονομικά στοιχεία Αρχική Αναγνώριση Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, καταχωρούνται, σύμφωνα με το Δ.Λ.Π. 39, στις ακόλουθες κατηγορίες: i) χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων ii) διαθέσιμα προς πώληση, iii) δάνεια και απαιτήσεις και iv) διακρατούμενα έως τη λήξη - 26 -
Η απόφαση για την κατηγοριοποίηση λαμβάνεται από την Διοίκηση κατά την αρχική αναγνώριση των χρηματοοικονομικών μέσων. Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων ταξινομούνται σε αυτή την κατηγορία όταν: έχουν αποκτηθεί με σκοπό την πώλησή τους σε βραχυπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα είναι χρεόγραφα που ανήκουν σε ένα χαρτοφυλάκιο χρεογράφων για τα οποία υπάρχει ιστορικό βραχυπρόθεσμης δημιουργίας κέρδους Ο προσδιορισμός κάποιου χρηματοοικονομικού στοιχείου ως αποτιμώμενο στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων είναι αμετάκλητος. Διαθέσιμα προς πώληση χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία είναι οι επενδύσεις που αποκτούνται για ακαθόριστο χρονικό διάστημα, οι οποίες είναι δυνατόν να πωληθούν προκειμένου να καλυφθούν ανάγκες ρευστότητας ή να αντιμετωπισθούν μεταβολές στα επιτόκια, στις συναλλαγματικές ισοτιμίες ή και στις τιμές χρεογράφων. Τα δάνεια και οι απαιτήσεις είναι μη παράγωγα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία με πάγιες ή προσδιορισμένες πληρωμές που δεν διαπραγματεύονται σε ενεργή αγορά, εκτός εκείνων που κατά την αρχική αναγνώριση προσδιορίστηκαν από την Εταιρεία ως επενδύσεις σε εύλογη αξία μέσω της κατάστασης αποτελεσμάτων ή ως διαθέσιμα προς πώληση. Τα διακρατούμενα μέχρι τη λήξη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνουν τίτλους που δεν είναι παράγωγα, διαπραγματεύονται σε οργανωμένες αγορές, με καθορισμένες ή προσδιοριστέες πληρωμές και έχουν καθορισμένη λήξη και για τους οποίους υπάρχει, από τη Διοίκηση της Εταιρείας, πρόθεση και ικανότητα διαρκούς κατοχής τους μέχρι την ημερομηνία λήξης τους. Οι αγορές και πωλήσεις χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων καταχωρούνται κατά την ημερομηνία συναλλαγής, δηλαδή την ημερομηνία κατά την οποία η Εταιρεία δεσμεύεται να αγοράσει ή να πωλήσει το χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο. Αρχικά όλα τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις αναγνωρίζονται στην εύλογη αξία, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών συναλλαγής. Μεταγενέστερη αποτίμηση Η μεταγενέστερη αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων εξαρτάται από την κατηγοριοποίησή τους, ως εξής: Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων Ο προσδιορισμός κάποιου χρηματοοικονομικού στοιχείου ως αποτιμώμενο στην εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων είναι αμετάκλητος. Τα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις σε εύλογη αξία μέσω αποτελεσμάτων αρχικά αναγνωρίζονται στην εύλογη αξία και μεταγενέστερα αποτιμώνται στην εύλογη αξία τους. - 27 -
Τα πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημίες από τη διάθεση ή εξαγορά των ανωτέρω στοιχείων αλλά και τα μη πραγματοποιηθέντα κέρδη ή ζημίες που προκύπτουν από μεταβολές στην εύλογη αξία τους, περιλαμβάνονται στα «Αποτελέσματα χρηματοοικονομικών πράξεων και τίτλων επενδυτικού χαρτοφυλακίου». Διαθέσιμα προς πώληση Χρηματοοικονομικά στοιχεία (Available for sale - AFS ) Μεταγενέστερα της αρχικής αναγνώρισης αποτιμώνται στην εύλογη αξία τους. Στην περίπτωση όπου η εύλογη αξία των συγκεκριμένων τίτλων δε δύναται να προσδιοριστεί κατά τρόπο αξιόπιστο και αντικειμενικό, τότε οι τίτλοι αυτοί απεικονίζονται στην αξία κτήσης τους. Τα μη πραγματοποιηθέντα κέρδη και ζημίες που προκύπτουν από μεταβολές της εύλογης αξίας των διαθέσιμων προς πώληση τίτλων καταχωρούνται στα Λοιπά συνολικά έσοδα, μετά την αφαίρεση του φόρου που τους αναλογεί (όπου απαιτείται), έως ότου οι συγκεκριμένοι τίτλοι πωληθούν, εισπραχθούν ή διατεθούν με οποιοδήποτε άλλο τρόπο ή έως ότου διαπιστωθεί ότι υπάρχει απομείωση της αξίας τους. Σε περίπτωση που ένας διαθέσιμος προς πώληση τίτλος πωλείται ή υφίσταται απομείωση της αξίας του, τα σωρευμένα μη πραγματοποιηθέντα κέρδη ή ζημίες, που περιλαμβάνονται στα Λοιπά συνολικά έσοδα, μεταφέρονται από τα ίδια κεφάλαια στην κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος στο κονδύλι «Αποτελέσματα χρηματοοικονομικών πράξεων και τίτλων επενδυτικού χαρτοφυλακίου». Τα κέρδη και ζημίες πού προκύπτουν κατά τη πώληση των διαθέσιμων προς πώληση τίτλων προσδιορίζονται με τη μέθοδο του μέσου σταθμικού κόστους. Δάνεια και απαιτήσεις και Διακρατούμενα μέχρι τη λήξη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία Τα δάνεια και απαιτήσεις και τα διακρατούμενα μέχρι τη λήξη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία ή δάνεια και απαιτήσεις επιμετρώνται στο αναπόσβεστο κόστος με τη μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου, μετά την αφαίρεση οποιασδήποτε απομείωσης της αξίας τους. Επιπλέον, ο υπολογισμός της αποσβεσμένης αξίας περιλαμβάνει οποιαδήποτε υπέρ (premium) ή υπό (discount) το άρτιο διαφορά προέκυψε κατά την ημερομηνία απόκτησής, πλέον των εξόδων συναλλαγής, προμηθειών πληρωθέντων ή εισπραχθέντων. Το έσοδο που προκύπτει από την εφαρμογή της μεθόδου του πραγματικού επιτοκίου περιλαμβάνεται στα έσοδα τόκων στη Κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος. Κέρδη και ζημίες από την παύση αναγνώρισης ή την απομείωσή τους απεικονίζονται στη Κατάσταση Αποτελεσμάτων. Η Εταιρεία δε διατηρεί στο χαρτοφυλάκιό της διακρατούμενα μέχρι τη λήξη χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. Εύλογη Αξία Χρηματοοικονομικών στοιχείων Η Εταιρεία υπολογίζει την εύλογη αξία των χρηματοοικονομικών μέσων βάσει ενός πλαισίου υπολογισμού της εύλογης αξίας που κατατάσσει τα χρηματοοικονομικά μέσα σε μια ιεραρχία τριών επιπέδων των δεδομένων που χρησιμοποιούνται στην αποτίμηση, όπως περιγράφεται παρακάτω: - 28 -
Επίπεδο 1 Χρηματιστηριακές τιμές σε ενεργή αγορά πανομοιότυπων χρηματοοικονομικών μέσων. Στο Επίπεδο 1 περιλαμβάνονται χρεόγραφα και μετοχές που διαπραγματεύονται σε ενεργή αγορά. Ενεργή αγορά είναι η αγορά στην οποία οι συναλλαγές έχουν επαρκή συχνότητα και όγκο έτσι ώστε η πληροφόρηση σχετικά με τιμές να παρέχεται σε συνεχή βάση και επιπλέον χαρακτηρίζεται από χαμηλά περιθώρια κέρδους. Επίπεδο 2 Παρατηρήσιμα δεδομένα εκτός από τιμές του Επιπέδου 1, όπως χρηματιστηριακές τιμές παρόμοιων μέσων, τιμές από αγορές που δεν είναι ενεργές, ή άλλα δεδομένα που είναι παρατηρήσιμα ή μπορούν να επιβεβαιωθούν από παρατηρήσιμα δεδομένα (για παράδειγμα τιμές που προκύπτουν από παρατηρήσιμα δεδομένα) για σχεδόν το σύνολο της διάρκειας του μέσου. Στο Επίπεδο 2 περιλαμβάνονται χρεόγραφα με τιμές σε μη ενεργές αγορές, καθώς και χρεόγραφα χωρίς τιμή από κάποια αγορά των οποίων οι αξίες υπολογίζονται χρησιμοποιώντας μοντέλα αποτίμησης, προεξόφληση ταμειακών ροών ή παρόμοιες τεχνικές, με δεδομένα που είναι παρατηρήσιμα στην αγορά ή μπορούν να υπολογιστούν ή να επιβεβαιωθούν από παρατηρήσιμα στοιχεία από την αγορά. Αυτή η κατηγορία γενικά περιλαμβάνει κρατικά και εταιρικά ομόλογα με τιμές σε αγορές που δεν είναι ενεργές. Επίπεδο 3 Μη παρατηρήσιμα δεδομένα που υποστηρίζονται από λίγες ή καθόλου συναλλαγές σε ενεργή αγορά και επηρεάζουν σημαντικά την εύλογη αξία. Εάν η αποτίμηση ενός στοιχείου χρησιμοποιεί παρατηρήσιμα δεδομένα που απαιτούν σημαντικές προσαρμογές βασισμένες σε μη παρατηρήσιμα δεδομένα, αυτό το μέσο κατατάσσεται στο επίπεδο 3. Σε αυτό το επίπεδο περιλαμβάνονται χρηματοοικονομικά μέσα των οποίων η αξία υπολογίζεται χρησιμοποιώντας μοντέλα αποτίμησης, προεξόφληση ταμειακών ροών ή παρόμοιες τεχνικές, καθώς και μέσα για τα οποία ο προσδιορισμός της εύλογης αξίας απαιτεί κρίση ή εκτίμηση από τη Διοίκηση. Το επίπεδο στην ιεραρχία εύλογης αξίας στο οποίο κατατάσσεται ένας υπολογισμός εύλογης αξίας προσδιορίζεται με βάση το κατώτερο επίπεδο δεδομένων που χρησιμοποιούνται στον υπολογισμό της εύλογης αξίας και έχουν σημαντική επίδραση. Για το σκοπό αυτό η σημαντικότητα ενός δεδομένου αξιολογείται σε σχέση με τη συνολική εύλογη αξία. Εάν η εύλογη αξία δεν μπορεί να μετρηθεί αξιόπιστα, τα χρηματοοικονομικά στοιχεία αποτιμώνται στο κόστος κτήσης τους, δηλ. στην εύλογη αξία του τιμήματος για την απόκτησή τους ή το ποσό που εισπράχθηκε κατά την έκδοση της υποχρέωσης. Όλα τα έξοδα συναλλαγών που συνδέονται άμεσα με την απόκτηση των χρηματοοικονομικών μέσων περιλαμβάνονται στο κόστος κτήσης. Παύση αναγνώρισης χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων Ένα χρηματοοικονομικό περιουσιακό στοιχείο (ή αν ισχύει, μέρος χρηματοοικονομικού περιουσιακού στοιχείου ή ομάδα παρόμοιων τέτοιων στοιχείων) παύει να απεικονίζεται όταν εκπνεύσουν τα συμβατικά δικαιώματα επί των ταμειακών ροών του χρηματοοικονομικού περιουσιακού στοιχείου. - 29 -
Μια χρηματοοικονομική υποχρέωση παύει να αναγνωρίζεται όταν ακυρώνεται, εκπνέει ή δεν υφίσταται πλέον. Όταν μια υφιστάμενη χρηματοοικονομική υποχρέωση αντικαθίσταται από μια άλλη από τον ίδιο δανειστή με σημαντικά διαφορετικούς όρους, ή οι όροι της υφιστάμενης υποχρέωσης τροποποιούνται σημαντικά, αυτή η αλλαγή ή τροποποίηση θεωρείται ως παύση αναγνώρισης της αρχικής υποχρέωσης και αναγνώριση μιας νέας και η διαφορά στα αντίστοιχα λογιστικά υπόλοιπα αναγνωρίζεται στα αποτελέσματα. Απομείωση Χρηματοοικονομικών στοιχείων Η Εταιρεία εκτιμά σε κάθε ημερομηνία σύνταξης οικονομικών καταστάσεων εάν υπάρχει αντικειμενική απόδειξη ότι τα χρηματοοικονομικά στοιχεία τα οποία έχουν ταξινομηθεί είτε ως διαθέσιμα προ πώληση έχουν υποστεί απομείωση της αξίας του. Ειδικά για επενδυτικούς μετοχικούς τίτλους που έχουν χαρακτηρισθεί ως διαθέσιμοι προς πώληση, η σημαντική ή παρατεταμένη μείωση της εύλογης αξίας ενός χρεογράφου χαμηλότερα της αξίας κτήσης χρησιμοποιείται ως κριτήριο αξιολόγησης αν τα στοιχεία αυτά έχουν απομειωθεί. Αν υπάρχουν κάποιες αντικειμενικές αποδείξεις απομείωσης για τα διαθέσιμα προς πώληση περιουσιακά στοιχεία, η σωρευμένη ζημία (που επιμετρείται ως η διαφορά μεταξύ της τιμής κτήσης και της τρέχουσας εύλογης αξίας, μειούμενη από τυχόν πρόβλεψη απομείωσης στο στοιχείο αυτό, η οποία είχε αναγνωρισθεί στο παρελθόν στα αποτελέσματα) μεταφέρεται από τα Λοιπά συνολικά έσοδα στην κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος. Αν σε μια μεταγενέστερη περίοδο, η εύλογη αξία ενός διαθεσίμου προς πώληση χρεωστικού τίτλου αυξηθεί, και η αύξηση μπορεί αντικειμενικά να συσχετισθεί με ένα γεγονός που συνέβη μετά την καταχώρηση στα αποτελέσματα της πρόβλεψης απομείωσης, η πρόβλεψη απομείωσης αντιλογίζεται στην κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος. Πρόβλεψη απομείωσης καταχωρημένη στα αποτελέσματα που αφορά σε μετοχικούς τίτλους δεν αντιλογίζεται στα αποτελέσματα. Για χρηματοοικονομικά στοιχεία διακρατούμενα έως την λήξη τους καθώς και για δάνεια και απαιτήσεις, τα οποία αποτιμώνται στο αποσβεσμένο κόστος, το ποσό της πρόβλεψης απομείωσης της αξίας τους, υπολογίζεται ως η διαφορά μεταξύ της λογιστικής αξίας τους και της παρούσας αξίας των αναμενόμενων μελλοντικών ταμειακών ροών, προεξοφλημένων με το αρχικό πραγματικό επιτόκιο του χρηματοοικονομικού περιουσιακού στοιχείου. 2.7 Ταμείο και ταμειακά ισοδύναμα Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται τα χρηματικά διαθέσιμα, οι καταθέσεις σε τράπεζες και τα υψηλής ρευστότητας χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία διάρκειας μικρότερης των τριών μηνών από την ημερομηνία απόκτησής τους, των οποίων ο κίνδυνος μεταβολής της εύλογης αξίας τους είναι ασήμαντος. - 30 -
2.8 Συμψηφισμός Χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων Η απεικόνιση στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις του καθαρού ποσού που προκύπτει από συμψηφισμό χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων επιτρέπεται, μόνο εφόσον υφίσταται συμβατικό δικαίωμα που επιτρέπει το συμψηφισμό των ποσών που έχουν καταχωρηθεί και παράλληλα υπάρχει πρόθεση είτε για ταυτόχρονο διακανονισμό του συνολικού ποσού, τόσο του χρηματοοικονομικού περιουσιακού στοιχείου όσο και της υποχρέωσης αντίστοιχα, είτε για διακανονισμό του καθαρού ποσού που προκύπτει μετά το συμψηφισμό. 2.9 Φόροι Φόρος εισοδήματος Η υποχρέωση της καταβολής φόρου εισοδήματος επί των κερδών προσδιορίζεται με βάση την εκάστοτε φορολογική νομοθεσία και αναγνωρίζεται ως έξοδο στη χρήση στην οποία πραγματοποιούνται τα κέρδη. Αναβαλλόμενοι Φόροι Ο υπολογισμός του αναβαλλόμενου φόρου προσδιορίζεται για όλες τις προσωρινές διαφορές, οι οποίες προκύπτουν μεταξύ της λογιστικής αξίας των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων που περιλαμβάνονται στις Χρηματοκοικονομικές Καταστάσεις και της φορολογικής αξίας που αποδίδεται σε αυτά σύμφωνα με τις εκάστοτε φορολογικές διατάξεις. Οι σημαντικότερες προσωρινές διαφορές προκύπτουν κυρίως από τις προβλέψεις για παροχές για έξοδο από την υπηρεσία και από λοιπές υποχρεώσεις. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις προσδιορίζονται με βάση τους φορολογικούς συντελεστές, οι οποίοι αναμένεται ότι θα ισχύουν την περίοδο κατά την οποία θα ρευστοποιηθεί το περιουσιακό στοιχείο ή θα διακανονισθεί η υποχρέωση. Ο προσδιορισμός των μελλοντικών φορολογικών συντελεστών βασίζεται σε νόμους που έχουν ψηφιστεί κατά την ημερομηνία σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων. Η αναγνώριση αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων βασίζεται στην πεποίθηση της Διοίκησης, η οποία στηρίζεται σε διαθέσιμα υποστηρικτικά στοιχεία, ότι φορολογικά οφέλη που συνδέονται με προσωρινές διαφορές, όπως, φορολογικές ζημίες μεταφερόμενες σε επόμενες χρήσεις και φορολογικές απαιτήσεις είναι πιθανό να πραγματοποιηθούν. Η λογιστική αξία των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων εξετάζεται σε κάθε ημερομηνία σύνταξης οικονομικών καταστάσεων και μειώνεται στο βαθμό που δε θεωρείται πλέον πιθανό ότι θα υπάρξουν επαρκή φορολογητέα κέρδη για την ανάκτηση όλου ή μέρους αυτής. Προκειμένου, η Εταιρεία, να πάρει την απόφαση να αναγνωρίσει αυτές τις αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις εξετάζουν όλα τα διαθέσιμα, θετικά και αρνητικά, στοιχεία, περιλαμβανομένης της πραγματοποίησης: των ήδη υπαρκτών φορολογικών προσωρινών διαφορών, των προβλεπόμενων μελλοντικών φορολογικών κερδών και των πρόσφατων οικονομικών - 31 -
αποτελεσμάτων. Στην περίπτωση που η Εταιρεία διαπιστώσει ότι στο μέλλον είναι πιθανό να ανακτήσει αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις πέραν αυτών που έχει ήδη αναγνωρίσει, τότε προβαίνει σε αύξηση της λογιστικής αξίας των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων. Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις και υποχρεώσεις συμψηφίζονται υπό την προϋπόθεση ότι οι φορολογικές αρχές παρέχουν το δικαίωμα συμψηφισμού των απαιτήσεων και υποχρεώσεων και εφόσον οι απαιτήσεις και υποχρεώσεις από αναβαλλόμενους φόρους αφορούν στην ίδια φορολογική αρχή και η Διοίκηση προτίθεται να διακανονίσει το καθαρό ποσό που προκύπτει μετά το συμψηφισμό. 2.10 Μισθώσεις Οι μισθώσεις, όπου ο εκμισθωτής μεταβιβάζει το δικαίωμα χρήσης ενός στοιχείου του ενεργητικού για μια συμφωνημένη χρονική περίοδο, χωρίς ωστόσο να μεταβιβάζει και τους κινδύνους και τα οφέλη της ιδιοκτησίας του παγίου στοιχείου, ταξινομούνται ως λειτουργικές μισθώσεις. Οι πληρωμές που γίνονται για λειτουργικές μισθώσεις (καθαρές από τυχόν κίνητρα που προσφέρθηκαν από τον εκμισθωτή) αναγνωρίζονται στα αποτελέσματα χρήσης κατά τη διάρκεια της μίσθωσης. 2.11 Παροχές στους εργαζόμενους Προγράμματα καθορισμένων παροχών Ως πρόγραμμα καθορισμένων παροχών ορίζεται ένα πρόγραμμα παροχών σε εργαζομένους μετά την έξοδο από την υπηρεσία, στο οποίο οι παροχές καθορίζονται με βάση οικονομικές και δημογραφικές παραδοχές. Οι πιο σημαντικές παραδοχές, μεταξύ άλλων, είναι η ηλικία, τα έτη προϋπηρεσίας, ο μισθός, οι δείκτες προσδόκιμης ζωής, το επιτόκιο προεξόφλησης, ο ρυθμός αύξησης αποδοχών και συντάξεων. Στα προγράμματα καθορισμένων παροχών, η αξία της υποχρέωσης είναι ίση με την παρούσα αξία των καθορισμένων πληρωτέων παροχών κατά την ημερομηνία σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων μειωμένης κατά την εύλογη αξία των περιουσιακών στοιχείων του προγράμματος. Η υποχρέωση καθορισμένων παροχών και το σχετικό έξοδο εκτιμάται ετησίως από ανεξάρτητους αναλογιστές με τη χρήση της μεθόδου της προβεβλημένης πιστωτικής μονάδας. Η παρούσα αξία της υποχρέωσης προσδιορίζεται προεξοφλώντας τις εκτιμώμενες μελλοντικές ταμειακές εκροές με το επιτόκιο υψηλής ποιότητας εταιρικών ομολόγων ή κρατικών ομολόγων στο ίδιο νόμισμα με εκείνο της υποχρέωσης και με διάρκεια ανάλογη της υποχρέωσης, ή με το επιτόκιο που λαμβάνει υπόψη τον κίνδυνο και τη διάρκεια της υποχρέωσης, όπου το βάθος αγοράς για τέτοια ομόλογα κρίνεται ανεπαρκές. Το κόστος υπηρεσίας (τρέχουσας και προϋπηρεσίας (συμπεριλαμβανομένων των περικοπών), τα κέρδη ή οι ζημίες που προκύπτουν από διακανονισμούς) και το καθαρό χρηματοοικονομικό κόστος της καθαρής υποχρέωσης/(απαίτησης) των καθορισμένων παροχών αναγνωρίζονται στην κατάσταση αποτελεσμάτων και περιλαμβάνονται στις Αμοιβές και Έξοδα προσωπικού. Η καθαρή υποχρέωση καθορισμένων παροχών αναγνωρίζεται στην κατάσταση Οικονομικής Θέσης, με τις μεταβολές που προκύπτουν από την επαναμέτρηση (περιλαμβανομένων των αναλογιστικών κερδών και ζημιών), την επίδραση της μεταβολής της οροφής των περιουσιακών στοιχείων (αν υφίσταται) και της αναμενόμενης - 32 -
απόδοσης των περιουσιακών στοιχείων (εξαιρουμένου του επιτοκίου), να αναγνωρίζονται άμεσα στα Λοιπά Συνολικά Έσοδα, χωρίς να επιτρέπεται μεταγενέστερα η μεταφορά της στην κατάσταση Συνολικού Εισοδήματος. Προγράμματα καθορισμένων εισφορών Ως πρόγραμμα καθορισμένων εισφορών ορίζεται το πρόγραμμα παροχών σε εργαζομένους μετά την έξοδο από την υπηρεσία, σύμφωνα με το οποίο ο εργοδότης καταβάλλει συγκεκριμένες εισφορές σε κάποιο Ταμείο χωρίς καμία άλλη νομική ή τεκμαιρόμενη δέσμευση για περαιτέρω εισφορές στην περίπτωση που το Ταμείο δεν έχει τα απαιτούμενα περιουσιακά στοιχεία ώστε να πληρώσει τις παροχές των ασφαλισμένων που αφορούν στην τρέχουσα και προηγούμενες περιόδους. Οι εισφορές της Εταιρείας στα προγράμματα καθορισμένων εισφορών καταχωρούνται στα αποτελέσματα κατά τη διάρκεια της περιόδου που αφορούν και περιλαμβάνονται στο κονδύλι «Αμοιβές και έξοδα προσωπικού». 2.12 Προβλέψεις Η Εταιρεία σχηματίζει προβλέψεις για ενδεχόμενες υποχρεώσεις και κινδύνους όταν υπάρχει παρούσα νομική ή τεκμαιρόμενη υποχρέωση ως αποτέλεσμα παρελθόντων γεγονότων, μεγάλη πιθανότητα εκροής πόρων που εμπεριέχουν οικονομικά οφέλη για το διακανονισμό της υποχρέωσης και είναι εφικτό να εκτιμηθεί αξιόπιστα το ποσό της υποχρέωσης. Το ποσό που αναγνωρίζεται ως πρόβλεψη αποτελεί την καλύτερη δυνατή εκτίμηση της δαπάνης που απαιτείται, για να διακανονιστεί η παρούσα δέσμευση κατά την ημερομηνία αναφοράς, λαμβάνοντας υπόψη τους κινδύνους και τις αβεβαιότητες που αφορούν το ποσό που αναγνωρίστηκε ως πρόβλεψη. Οι προβλέψεις επανεξετάζονται σε κάθε ημερομηνία αναφοράς και αναπροσαρμόζονται προκειμένου να αντιπροσωπεύουν την καλύτερη δυνατή εκτίμηση. Αν μεταγενέστερα δεν είναι πλέον πιθανό ότι για να διακανονιστεί η δέσμευση θα απαιτηθεί μια εκροή πόρων που ενσωματώνουν οικονομικά οφέλη, τότε η πρόβλεψη αντιλογίζεται. Οι ενδεχόμενες υποχρεώσεις, για τις οποίες δεν είναι πιθανή η εκροή πόρων γνωστοποιούνται εκτός εάν δεν είναι σημαντικές. Οι ενδεχόμενες απαιτήσεις δεν καταχωρούνται στις χρηματοοικονομικές καταστάσεις, αλλά γνωστοποιούνται εφόσον η εισροή οικονομικών ωφελειών είναι πιθανή. 2.13 Μετοχικό κεφάλαιο/ Ίδια κεφάλαια Οι κοινές ονομαστικές μετοχές καταχωρούνται ως ίδια κεφάλαια. Άμεσα κόστη για την έκδοση μετοχών εμφανίζονται καθαρά από φόρους, αφαιρετικά στα ίδια κεφάλαια, ως μείωση του προϊόντος έκδοσης. - 33 -
2.14 Αναγνώριση Εσόδων και εξόδων Τα έσοδα λογίζονται μόνον όταν πιθανολογείται ότι τα οικονομικά οφέλη που συνδέονται με τη συναλλαγή θα εισρεύσουν στην επιχείρηση. Τα Αμοιβαία Κεφάλαια (πελάτες) χρεώνονται με αμοιβές τόσο για τη διάθεσή τους και την διαχείριση των επενδύσεών τους, όσο και για την εξαγορά αυτών. Οι αμοιβές αυτές αναγνωρίζονται ως έσοδο κατά την περίοδο παροχής των σχετικών υπηρεσιών με βάση την αρχή του δεδουλευμένου. Επίσης, τα έσοδα από τόκους που αφορούν όλα τα έντοκα χρηματοπιστωτικά μέσα που περιλαμβάνονται στο διαθέσιμο προς πώληση χαρτοφυλάκιο καταχωρούνται στα αποτελέσματα χρησιμοποιώντας τη μέθοδο του πραγματικού επιτοκίου. Τα έξοδα αναγνωρίζονται όταν καθίστανται δεδουλευμένα. 2.15 Συναλλαγές με συνδεδεμένα μέρη Στα συνδεδεμένα μέρη περιλαμβάνεται η μητρική εταιρεία MetLife Α.Ε.Α.Ζ., η οποία κατέχει το 90% του μετοχικού κεφαλαίου της Εταιρείας, καθώς και η Ν.Α. Κανελλόπουλος - Χ. Αδαμαντιάδης που κατέχει το 10% της εταιρείας. Επίσης, ως συνδεδεμένα μέρη θεωρούνται τα μέλη της διοίκησης της Εταιρείας, τα εκτελεστικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Εταιρείας καθώς και τα εκτελεστικά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Μητρικής, στενά συγγενικά με αυτά πρόσωπα (συγγενείς α βαθμού αυτών και τα εξαρτώμενα μέλη αυτών και των συζύγων τους), εταιρείες που κατέχονται από αυτά ή στις οποίες τα τελευταία έχουν ουσιώδη επιρροή στη διαχείριση και οικονομική πολιτική τους. Όλες οι συναλλαγές με συνδεδεμένα μέρη, πραγματοποιούνται ουσιαστικά με όρους ίδιους με εκείνους που ισχύουν για παρόμοιες συναλλαγές με μη συνδεδεμένα μέρη, και δεν εμπεριέχουν κίνδυνο. 2.16 Διανομή μερισμάτων Η υποχρέωση από διανομή μερίσματος αναγνωρίζεται όταν η διανομή εγκρίνεται από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων. 2.17 Απαιτήσεις Οι απαιτήσεις από πελάτες καταχωρούνται αρχικά στην εύλογη αξία τους και μεταγενέστερα αποτιμώνται στο αναπόσβεστο κόστος με τη χρήση του πραγματικού επιτοκίου (εάν αυτές είναι απαιτητές σε διάστημα άνω του ενός έτους), αφαιρουμένων και των τυχόν ζημιών απομείωσης. Οι απαιτήσεις από πελάτες εξετάζονται σε κάθε περίοδο σύνταξης οικονομικών καταστάσεων προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχουν ενδείξεις για απομείωση. Αν υπάρχουν τέτοιες ενδείξεις, τότε προσδιορίζεται το ανακτήσιμο - 34 -
ποσό της απαίτησης. Απομείωση της αξίας των απαιτήσεων πραγματοποιείται όταν η λογιστική αξία αυτών υπερβαίνει το ποσό της ανακτήσιμης αξίας τους. 3. Σημαντικές λογιστικές εκτιμήσεις και παραδοχές Η σύνταξη των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων σύμφωνα με τις γενικά παραδεκτές λογιστικές αρχές, προϋποθέτει τη διενέργεια εκτιμήσεων και παραδοχών, οι οποίες ενδέχεται να επηρεάσουν τόσο τα λογιστικά υπόλοιπα των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων, όσο και τις απαιτούμενες γνωστοποιήσεις για ενδεχόμενες απαιτήσεις και υποχρεώσεις κατά την ημερομηνία σύνταξης των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων, όπως επίσης και το ύψος των εσόδων και εξόδων που αναγνωρίσθηκαν κατά τη διάρκεια της περιόδου αναφοράς. Η χρήση των διαθέσιμων πληροφοριών και η εφαρμογή υποκειμενικής κρίσης, αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία για τη διενέργεια εκτιμήσεων. Τα πραγματικά μελλοντικά αποτελέσματα ενδέχεται να διαφέρουν από τις ανωτέρω εκτιμήσεις, ενώ οι αποκλίσεις ενδέχεται να έχουν σημαντική επίπτωση επί των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων. Οι πιο σημαντικές περιπτώσεις όπου η Εταιρεία διενεργεί εκτιμήσεις και παραδοχές, κατά την εφαρμογή των λογιστικών αρχών είναι οι ακόλουθες : Προβλέψεις για επίδικες υποθέσεις Η Εταιρεία στη σύμβαση της με τον κυριότερο διανομέα των Αμοιβαίων Κεφαλαίων της, την MetLife Α.Ε.Α.Ζ., έχει συμπεριλάβει τον όρο να αναλαμβάνει ο διανομέας όλα τα δικαστικά έξοδα και τις αποζημιώσεις που θα προκύψουν από επίδικες υποθέσεις που θα απορρέουν από λάθη ή παραλείψεις αυτού. Για όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις η Εταιρεία σχηματίζει προβλέψεις για επίδικες υποθέσεις όταν πιστεύει ότι είναι πιθανό να επέλθει ζημία, η οποία εύλογα μπορεί να εκτιμηθεί. Οι προβλέψεις αυτές ενδέχεται να μεταβληθούν από περίοδο σε περίοδο σε περίπτωση που υπάρξουν νέα δεδομένα. Κόστος προγραμμάτων καθορισμένων παροχών Το καθαρό κόστος προγραμμάτων καθορισμένων παροχών εκτιμάται με αναλογιστικές μεθόδους με τη χρήση παραδοχών. Οι πιο σημαντικές παραδοχές, μεταξύ άλλων, είναι η ηλικία, τα έτη προϋπηρεσίας, ο μισθός, οι δείκτες προσδόκιμης ζωής, το επιτόκιο προεξόφλησης, ο ρυθμός αύξησης αποδοχών και συντάξεων. Η υποχρέωση καθορισμένων παροχών και το σχετικό έξοδο εκτιμάται ετησίως από ανεξάρτητους αναλογιστές με τη χρήση της μεθόδου της προβεβλημένης πιστωτικής μονάδας. Η παρούσα αξία της υποχρέωσης προσδιορίζεται προεξοφλώντας τις εκτιμώμενες μελλοντικές ταμειακές εκροές με το επιτόκιο υψηλής ποιότητας εταιρικών ομολόγων ή κρατικών ομολόγων στο ίδιο νόμισμα με εκείνο της υποχρέωσης και με διάρκεια ανάλογη της υποχρέωσης, ή με το επιτόκιο που λαμβάνει υπόψη τον κίνδυνο και τη διάρκεια της υποχρέωσης, όπου το βάθος αγοράς για τέτοια ομόλογα κρίνεται ανεπαρκές. - 35 -
Η αύξηση των αποδοχών διαμορφώνεται ουσιαστικά βάσει της ετήσιας μισθολογικής πολιτικής της Εταιρείας. Απομείωση αξίας Απαιτήσεων Οι προβλέψεις επισφαλών απαιτήσεων είναι η διαφορά μεταξύ της λογιστικής αξίας της απαίτησης και της αξίας των εκτιμώμενων μελλοντικών εισπράξεων ως αποτέλεσμα αξιολόγησης των ανείσπρακτων απαιτήσεων και των πιθανών ζημιών που δύνανται να προκύψουν. Οι κυριότερες απαιτήσεις της Εταιρείας προέρχονται από τα Αμοιβαία Κεφάλαια τα οποία διαχειρίζεται, με αποτέλεσμα να μπορεί ανά πάσα στιγμή να διαχειριστεί την ρευστότητα τους ώστε να ανακτήσει τις απαιτητές αμοιβές της, οπότε και εκτιμά ότι δεν είναι αναγκαία η λήψη προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις. Απομείωση αξίας χαρτοφυλακίου επενδύσεων Η Εταιρεία εφαρμόζει το Δ.Λ.Π. 39 για τον προσδιορισμό χρεογράφων του χαρτοφυλακίου επενδύσεων που έχουν υποστεί απομείωση. Ο προσδιορισμός αυτός απαιτεί την εφαρμογή κρίσης σε σημαντικό βαθμό. Για να πραγματοποιήσει αυτή την κρίση, η Εταιρεία εξετάζει, ανάμεσα σε άλλους παράγοντες, τη φυσιολογική διακύμανση της τιμής του χρεογράφου στην αγορά, την οικονομική κατάσταση και τη βραχυπρόθεσμη προοπτική της επιχείρησης στην οποία γίνεται η επένδυση, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως η απόδοση του κλάδου που αυτή ανήκει, αλλαγές στη τεχνολογία, λειτουργικές και χρηματοδοτικές ταμειακές ροές. Εύλογη αξία των χρηματοοικονομικών μέσων Η εύλογη αξία των χρηματοοικονομικών μέσων που δε διακινούνται σε οργανωμένες χρηματιστηριακές αγορές ή οι τιμές τους δεν είναι διαθέσιμες, προσδιορίζεται χρησιμοποιώντας μεθόδους αποτίμησης. Οι μέθοδοι αποτίμησης που χρησιμοποιούνται περιλαμβάνουν μεθόδους παρούσας αξίας και άλλα μοντέλα που βασίζονται κυρίως σε παρατηρήσιμα δεδομένα και σε μικρότερο βαθμό σε μη παρατηρήσιμα δεδομένα. Αναβαλλόμενος φόρος Οι απαιτήσεις από αναβαλλόμενους φόρους αναγνωρίζονται στο βαθμό που είναι πιθανό ότι θα υπάρχει φορολογητέο κέρδος έναντι του οποίου θα μπορεί να συμψηφιστεί το μελλοντικό φορολογικό όφελος. Σημαντική υποκειμενική κρίση από την πλευρά της Διοίκησης απαιτείται προκειμένου να καθοριστεί το ύψος των απαιτήσεων που μπορούν να αναγνωριστούν από αναβαλλόμενους φόρους βάσει της χρονικής εκτίμησης και του ύψους των μελλοντικών φορολογητέων κερδών μαζί με τις μελλοντικές στρατηγικές για τα φορολογικά θέματα. Η Διοίκηση της Εταιρείας θεωρεί ότι η πραγματοποίηση του υπολοίπου των αναγνωρισμένων αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων 31 Δεκεμβρίου 2017 είναι περισσότερο πιθανή παρά όχι, βασιζόμενη σε εκτιμήσεις ότι στο μέλλον θα υπάρξουν φορολογητέα κέρδη που είναι δυνατόν να - 36 -
συμψηφισθούν με κάθε κατηγορία ζημιών επί των οποίων σχηματίζεται αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση. 4. Καθαρά έσοδα από προμήθειες Παρακάτω ακολουθεί ανάλυση των καθαρών εσόδων από προμήθειες: ΚΑΘΑΡΑ ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Έσοδα από προμήθειες Αμοιβή διαχείρισης από Αμοιβαία Κεφάλαια 2.809.969 2.691.152 Προμήθεια διάθεσης Αμοιβαίων Κεφαλαίων 8.436 5.535 Προμήθεια εξαγοράς Αμοιβαίων Κεφαλαίων 1.998 2.095 Συνολικά έσοδα από προμήθειες 2.820.403 2.698.782 Έξοδα από προμήθειες Προμήθεια διαμεσολάβησης για την πώληση μεριδίων Αμοιβαίων Κεφαλαίων (1.148.271) (1.119.029) Επιστροφές προμήθειας διάθεσης (8.366) (5.535) Λοιπές προμήθειες (29.085) (29.166) Συνολικά έξοδα από προμήθειες (1.185.722) (1.153.730) Καθαρά έσοδα από προμήθειες 1.634.681 1.545.052 5. Καθαρά χρηματοοικονομικά έσοδα / (έξοδα) από τόκους Παρακάτω ακολουθεί ανάλυση των εσόδων από τόκους: ΕΣΟΔΑ ΑΠΟ ΤΟΚΟΥΣ Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Έσοδα από τόκους ομολογιών εξωτερικού 18.117 16.146 Απόσβεση αξίας ομολόγων υπέρ το άρτιο (7.698) (8.954) Τόκοι καταθέσεων 104 29 Έσοδα από τόκους 10.523 7.222-37 -
6. Αποτελέσματα χρηματοοικονομικών πράξεων και τίτλων επενδυτικού χαρτοφυλακίου Παρακάτω ακολουθεί ανάλυση των αποτελεσμάτων χρηματοοικονομικών πράξεων και τίτλων επενδυτικού χαρτοφυλακίου: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ ΚΑΙ ΤΙΤΛΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΥ ΧΑΡΤΟΦΥΛΑΚΙΟΥ Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Κέρδη/(Ζημιές) από πώληση/λήξη ομολογιών (8.123) (3.514) Καθαρά κέρδη/(ζημιές) από πώληση/λήξη επενδύσεων (8.123) (3.514) 7. Λοιπά έσοδα Παρακάτω ακολουθεί ανάλυση των λοιπών εσόδων της επιχείρησης: ΛΟΙΠΑ ΕΣΟΔΑ Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Συναλλαγματικές διαφορές 53 - Λοιπά έκτακτα & ανόργανα έσοδα 4.127 130.306 Λοιπά έσοδα 4.180 130.306 Στα λοιπά έκτακτα και ανόργανα έσοδα εμπεριέχονται κυρίως ποσά από μειώσεις προβλέψεων προηγούμενων χρήσεων. 8. Αμοιβές και έξοδα προσωπικού Παρακάτω ακολουθεί ανάλυση των αμοιβών και εξόδων προσωπικού: ΑΜΟΙΒΕΣ & ΕΞΟΔΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Μισθοί και επιδόματα 364.417 663.258 Λοιπές παροχές & αμοιβές 1.337 2.766 Υποχρεωτικές εισφορές κοινωνικής ασφάλισης 87.379 129.959 Ασφάλιστρα 22.086 51.687 Έξοδα προγραμμάτων καθορισμένων εισφορών 3.027 5.270 Αμοιβές και έξοδα προσωπικού 478.246 852.940-38 -
Η Εταιρεία κατά μέσο όρο απασχόλησε 9 εργαζόμενους για το 2017 ενώ για το 2016 ήταν 14 εργαζόμενοι. Η μείωση του συνολικού εξόδου οφείλεται κυρίως σε αυτή τη μείωση του προσωπικού. 9. Γενικά διοικητικά και λοιπά λειτουργικά έξοδα Παρακάτω ακολουθεί ανάλυση των γενικών διοικητικών &λειτουργικών εξόδων: ΓΕΝΙΚΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ & ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΞΟΔΑ Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Αμοιβές τρίτων 33.579 35.747 Τηλεπικοινωνίες - ταχυδρομικά 53.273 51.737 Επισκευές και συντηρήσεις 25.943 27.946 Ενοίκια κτιρίων και λοιπά έξοδα κτιρίων 27.234 25.414 Φόροι - τέλη 5.329 6.400 Έξοδα μεταφορών και ταξιδιών - 36 Συνδρομές - εισφορές 19.681 13.008 Έξοδα γραφικής ύλης και εντύπων 3.590 2.321 Έξοδα δικηγόρων & συναφή έξοδα 19 350 Λοιπά γενικά διοικητικά & λειτουργικά έξοδα 2.929 3.405 Γενικά διοικητικά και λοιπά λειτουργικά έξοδα 171.577 166.364 Στις Αμοιβές τρίτων περιλαμβάνονται κυρίως οι αμοιβές των ορκωτών ελεγκτών λογιστών καθώς και των δικηγόρων. Στις συνδρομές και εισφορές η αύξηση οφείλεται στις δαπάνες για την έγκριση συγχώνευσης Αμοιβαίων Κεφαλαίων και για την Πιστοποίηση Επαγγελματικής καταλληλότητας εργαζομένων. 10. Λοιπά έξοδα Παρακάτω ακολουθεί ανάλυση των λοιπών εξόδων : ΛΟΙΠΑ ΕΞΟΔΑ Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Έξοδα προηγούμενων χρήσεων 1.335 256 Λοιπά 2.626 5.023 Λοιπά έξοδα 3.961 5.279-39 -
11. Φόροι Ο φόρος εισοδήματος αναλύεται ως εξής : ΦΟΡΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Κέρδη προ φόρων 925.547 592.476 Φόρος εισοδήματος χρήσης (285.522) (142.781) Αναβαλλόμενη φορολογία (σημ. 14) 9.899 (48.371) Σύνολο Φόρου Εισοδήματος (275.623) (191.151) Η συμφωνία του ονομαστικού με τον πραγματικό φορολογικό συντελεστή έχει ως εξής : Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Κέρδη προ φόρων 925.547 592.476 Φόρος με βάση τον εφαρμοστέο φορολογικό συντελεστή 29% (268.409) (171.818) Μη φορολογικά εκπιπτόμενες δαπάνες (7.214) (19.333) Φόρος με βάση τον πραγματικό φορολογικό συντελεστή (275.623) (191.151) Εφαρμοστέος Φορολογικός συντελεστής 29% 29% Πραγματικός φορολογικός συντελεστής 30% 32% Η υποχρέωση του φόρου εισοδήματος την 31.12.2017 και 31.12.2016 αναλύεται ως εξής : Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Τρέχων φόρος εισοδήματος Υποχρέωση φόρου εισοδήματος χρήσης 285.522 142.781 Αύξηση / (μείωση) προερχόμενη από : Προκαταβολή φόρου εισοδήματος (139.075) (128.413) Λοιποί παρακρατούμενοι και προκαταβληθέντες φόροι εισοδήματος (2.436) (3.656) Σύνολο υποχρέωσης φόρου εισοδήματος χρήσης 144.011 10.712 Ο συντελεστής φορολογίας εισοδήματος για την Εταιρεία το 2017 όπως και το 2016 είναι 29%. Η Εταιρεία έχει ελεγχθεί από τις φορολογικές αρχές μέχρι και την χρήση 2011. Οι χρήσεις των ετών 2012-2016 έχουν ελεγχθεί φορολογικά από την εταιρεία Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών της Εταιρείας, Deloitte Ανώνυμη Εταιρία Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών, σύμφωνα αρχικά με το άρθρο 82 του ν.2238/1994 και μεταγενέστερα με το άρθρο 65Α του Ν. 4174/2013 και οι σχετικές εκθέσεις φορολογικής συμμόρφωσης, οι οποίες δεν είχαν παρατηρήσεις, εκδόθηκαν την 27 η Σεπτεμβρίου 2013, την 7 η Ιουλίου 2014, την 28 η Σεπτεμβρίου 2015, την 28 η Σεπτεμβρίου 2016, και την 30 η Αυγούστου 2017 αντίστοιχα. - 40 -
Σύμφωνα με τη ΠΟΛ.1006/05.01.2016 δεν εξαιρούνται από τη διενέργεια τακτικού φορολογικού ελέγχου από τις αρμόδιες φορολογικές αρχές οι επιχειρήσεις για τις οποίες εκδίδεται φορολογικό πιστοποιητικό χωρίς επιφυλάξεις για παραβάσεις της φορολογικής νομοθεσίας. Συνεπώς οι φορολογικές αρχές είναι δυνατόν να επανέλθουν και να διενεργήσουν τον δικό τους φορολογικό έλεγχο. Ωστόσο εκτιμάται από τη Διοίκηση της Εταιρίας ότι τα αποτελέσματα από τέτοιους μελλοντικούς ελέγχους από τις φορολογικές αρχές, αν τελικά πραγματοποιηθούν, δεν θα έχουν επίπτωση στην χρηματοοικονομική θέση της Εταιρίας. Σύμφωνα με το πλαίσιο εφαρμογής των ελέγχων φορολογικής συμμόρφωσης (ΠΟΛ.1159/2011 - ΦΕΚ Β 1657-26.7.2011), όπως τροποποιήθηκε με την εγκύκλιο ΠΟΛ 1034/2016 (ΦΕΚ Β 730/18.03.2016), δεν υφίσταται πλέον φορολογική περαίωση με το πέρας των 18 μηνών όπως ήταν αρχικά στο πλαίσιο εφαρμογής, καθώς οι σχετικές διατάξεις καταργήθηκαν αναδρομικά. Συνεπώς, η φορολογική παραγραφή των εν λόγω χρήσεων έγκειται στις διατάξεις του άρθρου 36 παρ.1 του Ν.4174/2013. Η χρήση του 2017 ελέγχεται από την εταιρεία Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών που διενεργεί τον τακτικό έλεγχο των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Μέχρι την ημερομηνία έγκρισης των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων ο φορολογικός έλεγχος δεν είχε ολοκληρωθεί με συνέπεια οι φορολογικές υποχρεώσεις της Εταιρείας να μην έχουν καταστεί οριστικές. Ωστόσο εκτιμάται ότι δε θα υπάρξει σημαντική επίδραση στην χρηματοοικονομική θέση της Εταιρείας. 12. Ενσώματα περιουσιακά στοιχεία Τα ενσώματα περιουσιακά στοιχεία αναλύονται ως εξής : ΕΝΣΩΜΑΤΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ποσά σε Αξία κτήσης Κτíρια Μεταφορικά μέσα και εξοπλισμός Επιπλα και λοιπός εξοπλισμός Σύνολο Υπόλοιπο 1/1/2016 287.311 1.174 1.314.805 1.603.290 Προσθήκες - - - - Πωλήσεις & Διαγραφές - - (164.343) (164.343) Υπόλοιπο 31/12/2016 287.311 1.174 1.150.462 1.438.947 Σωρευμένες αποσβέσεις & απομειώσεις Υπόλοιπο 1/1/2016 280.253 1.174 1.286.454 1.567.881 Πωλήσεις & Διαγραφές - - (164.343) (164.343) Αποσβέσεις περιόδου 784-7.814 8.598 Υπόλοιπο 31/12/2016 281.037 1.174 1.129.925 1.412.136 Αναπόσβεστη αξία 31/12/2016 6.274-20.536 26.810 Αξία κτήσης Υπόλοιπο 1/1/2017 287.311 1.174 1.150.462 1.438.947 Προσθήκες - - - - Πωλήσεις & Διαγραφές - - (164.343) (164.343) Υπόλοιπο 31/12/2017 287.311 1.174 986.119 1.274.604-41 -
Σωρευμένες αποσβέσεις & απομειώσεις Υπόλοιπο 1/1/2017 281.037 1.174 1.129.925 1.412.136 Πωλήσεις & Διαγραφές - - (164.343) (164.343) Αποσβέσεις περιόδου 784-7.027 7.811 Υπόλοιπο 31/12/2017 281.821 1.174 972.609 1.255.604 (1) - - - Αναπόσβεστη αξία 31/12/2017 5.490-13.510 19.000 Οι αποσβέσεις περιόδου για τα ενσώματα περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνονται στο Κονδύλι αποσβέσεις της Κατάστασης Συνολικού Εισοδήματος. Η Διοίκηση της Εταιρείας εξέτασε τα ενσώματα περιουσιακά στοιχεία για την ύπαρξη ενδείξεων απομείωσης κατά την 31.12.2017 και κατά την 31.12.2016 αντίστοιχα και δεν προέκυψε κάποια τέτοια ένδειξη. - 42 -
13. Άυλα περιουσιακά στοιχεία Τα άυλα περιουσιακά στοιχεία αναλύονται ως εξής : ΑΥΛΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Λογισμικό Σύνολο Ποσά σε Αξία κτήσης Υπόλοιπο 1/1/2016 772.597 772.597 Προσθήκες 128.908 128.908 Πωλήσεις & Διαγραφές - - Υπόλοιπο 31/12/2016 901.505 901.505 Σωρευμένες αποσβέσεις & απομειώσεις Υπόλοιπο 1/1/2016 676.658 676.658 Πωλήσεις & Διαγραφές - - Αποσβέσεις περιόδου 53.408 53.408 Υπόλοιπο 31/12/2016 730.066 730.066 - Αναπόσβεστη αξία 31/12/2016 171.439 171.439 Αξία κτήσης Υπόλοιπο 1/1/2017 901.505 901.505 Προσθήκες 40.919 40.919 Πωλήσεις & Διαγραφές - - Υπόλοιπο 31/12/2017 942.424 942.424 Σωρευμένες αποσβέσεις & απομειώσεις Υπόλοιπο 1/1/2017 730.066 730.066 Πωλήσεις & Διαγραφές - - Αποσβέσεις περιόδου 54.119 54.119 Υπόλοιπο 31/12/2017 784.185 784.185 - Αναπόσβεστη αξία 31/12/2017 158.239 158.239 Οι αποσβέσεις περιόδου για τα άυλα περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνονται στο Κονδύλι αποσβέσεις της Κατάστασης Συνολικού Εισοδήματος. Η Διοίκηση της Εταιρείας εξέτασε τα άυλα περιουσιακά στοιχεία για την ύπαρξη ενδείξεων απομείωσης κατά την 31.12.2017 και κατά την 31.12.2016 αντίστοιχα και δεν προέκυψε κάποια τέτοια ένδειξη. - 43 -
14. Αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις Οι αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις αναλύονται ως εξής : ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ/ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Υπόλοιπο έναρξης 01/01/2016 Επιβάρυνση στα αποτελέσματα Επιβάρυνση στα Ι.Κ. Υπόλοιπο λήξης 31/12/2016 Συνταξιοδοτικές και άλλες παροχές μετά την έξοδο από την υπηρεσία 26.998 1.528 (5.199) 23.327 Αποθεματικό διαθεσίμων προς πώληση (125) - 125 - Δεδουλευμένα έξοδα χρήσης 36.889 (35.381) - 1.508 Λοιπές προβλέψεις 14.518 (14.518) - - Απαιτήσεις από αναβαλλόμενους φόρους 78.279 (48.371) (5.074) 24.835 ΑΝΑΒΑΛΛΟΜΕΝΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ/ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Υπόλοιπο έναρξης 01/01/2017 Επιβάρυνση στα αποτελέσματα Επιβάρυνση στα Ι.Κ. Υπόλοιπο λήξης 31/12/2017 Συνταξιοδοτικές και άλλες παροχές μετά την έξοδο από την υπηρεσία 23.327 878 (9.064) 15.141 Αποθεματικό διαθεσίμων προς πώληση - - 144 144 Δεδουλευμένα έξοδα χρήσης 1.508 9.021-10.529 Απαιτήσεις από αναβαλλόμενους φόρους 24.835 9.899 (8.920) 25.814 Η Διοίκηση της Εταιρείας θεωρεί ότι η ανάκτηση της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης που έχει δημιουργηθεί ως την 31 Δεκεμβρίου 2017, είναι περισσότερο πιθανή παρά όχι, βασιζόμενη σε εκτιμήσεις ότι στο μέλλον θα υπάρξουν ικανά φορολογητέα κέρδη. Η μείωση του κονδυλίου «Λοιπές προβλέψεις» από το 2016 αφορά στην αναβαλλόμενη φορολογική απαίτηση που είχε προκύψει από τις προβλέψεις αποζημιώσεων σε κατάσταση εξωδικαστικού συμβιβασμού, οι οποίες διευθετήθηκαν εντός της χρήσης 2017. Η Εταιρεία συμψηφίζει τις απαιτήσεις και υποχρεώσεις από αναβαλλόμενους φόρους αφού η φορολογική νομοθεσία παρέχει το δικαίωμα αυτό. 15. Αξιόγραφα διαθέσιμα προς πώληση Τα αξιόγραφα διαθέσιμα προς πώληση αναλύονται ανά κατηγορίες ως εξής: ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΠΡΟΣ ΠΩΛΗΣΗ 31/12/2017 31/12/2016 Ποσά σε ΟΜΟΛΟΓΑ Εταιρικά Ομολογίες 1.174.851 1.383.491 1.174.851 1.383.491 ΜΕΡΙΔΙΑ ΑΜΟΙΒΑΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Εσωτερικού 406.303 408.690 406.303 408.690 Σύνολο αξιόγραφων 1.581.154 1.792.181-44 -
Για σκοπούς αποτίμησης στην εύλογη αξία το επενδυτικό χαρτοφυλάκιο διαθέσιμο προς πώληση της Εταιρείας κατατάσσεται στο επίπεδο 1 (τιμές ενεργούς αγοράς) προκειμένου για τα ομόλογα και στο επίπεδο 2 προκειμένου για τις επενδύσεις σε Αμοιβαία Κεφάλαια. Τα αξιόγραφα διαθέσιμα προς πώληση αναλύονται ως εξής: ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΠΡΟΣ ΠΩΛΗΣΗ 31/12/2017 Ποσότητα Αξία κτήσης Εύλογη αξία ALICO ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΙΑΘΕΣ. 117.006 410.000 406.303 SOCIETE GENERALE 0,125% 10/05/21 (XS1500337644) 2.000 199.200 199.398 NORDEA BANK 4 1/2 03/26/20 (XS0497179035) 1.500 170.880 164.498 DEUTSCHE TELECOM 03/04/2020 (XS1382791892) 3.000 300.105 301.683 ABN AMRO 31/05/2022 (XS1422841202) 3.000 304.350 304.578 ASTRAZENECA 0,875% 11/24/21 (XS1143486865) 2.000 206.480 204.694 Σύνολο αξιόγραφων 1.591.015 1.581.154 ΑΞΙΟΓΡΑΦΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΠΡΟΣ ΠΩΛΗΣΗ 31/12/2016 Ποσότητα Αξία κτήσης Εύλογη αξία MetLife ALICO ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ 117.006 410.000 408.690 SOCIETE GENERALE 0,125% 10/05/21 (XS1500337644) 2.000 199.200 198.938 NORDEA BANK 4 1/2 03/26/20 (XS0497179035) 1.500 170.880 169.653 DEUTSCHE TELECOM 03/04/2020 (XS1382791892) 3.000 300.105 300.591 ΤSCOLN 1,25 11/13/17(XS0992632702) 3.000 302.395 302.997 ASTRAZENECA 0,875% 11/24/21 (XS1143486865) 2.000 206.480 206.186 ATLIM 3,375 9/18/17(XS0542522692) 2.000 210.296 205.126 Σύνολο αξιόγραφων 1.799.357 1.792.181 16. Ελληνικό Δημόσιο - παρακρατημένοι φόροι Οι καταβληθέντες και παρακρατημένοι φόροι αναλύονται ως εξής : ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΦΟΡΟΥΣ Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Λοιποί παρακρατούμενοι φόροι 8.586 20.261 Απαιτήσεις από φόρους 8.586 20.261 Οι λοιποί παρακρατούμενοι φόροι αφορούν παρακράτηση φόρων σε τόκους καταθέσεων και ομολογιών. - 45 -
17. Απαιτήσεις από Αμοιβαία Κεφάλαια Οι απαιτήσεις από Αμοιβαία Κεφάλαια αναλύονται ως εξής : ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΑΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Απαιτήσεις από υπό διαχείριση Αμοιβαία Κεφάλαια 228.896 234.211 Απαιτήσεις από Αμοιβαία Κεφάλαια 228.896 234.211 Η αποτίμηση των απαιτήσεων από Αμοιβαία Κεφάλαια στο αναπόσβεστο κόστος, προσεγγίζει την εύλογη αξία. 18. Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις 1.213 1.733 Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις 1.213 1.733 Οι Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις αφορούν εγγυήσεις που έχουν δοθεί για πάγιες λειτουργικές ανάγκες της εταιρείας (π.χ. ΔΕΗ). 19. Λοιπές Απαιτήσεις Οι λοιπές απαιτήσεις αναλύονται ως εξής : ΛΟΙΠΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Δεδουλευμένοι τόκοι 6.541 7.815 Έξοδα επομένων χρήσεων και Έσοδα χρήσεως εισπρακτέα 14.574 15.466 Λοιπές απαιτήσεις 433 433 Λοιπές Απαιτήσεις μετά από προβλέψεις 21.548 23.714-46 -
Στα έξοδα επόμενων χρήσεων και έσοδα χρήσεως εισπρακτέα στις 31 Δεκεμβρίου 2017, όπως και στις 31 Δεκεμβρίου 2016, περιλαμβάνεται προπληρωμένο έξοδο ύψους 10.478,00 το οποίο αφορά σε συμβόλαιο συντήρησης του λογιστικού συστήματος που χρησιμοποιεί η Εταιρεία. 20. Ταμείο και ταμειακά ισοδύναμα Το ταμείο και ταμειακά ισοδύναμα αναλύονται ως εξής : TAMEIO ΚΑΙ TAMEIAKA IΣΟΔΥΝΑΜΑ Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Ταμείο 178 221 Καταθέσεις όψεως σε ευρώ 670.639 134.767 Σύνολο ταμείου και ταμειακών ισοδύναμων 670.817 134.988 Η εύλογη αξία των ταμειακών διαθεσίμων και ισοδύναμων θεωρείται ότι προσεγγίζει τη λογιστική αξία τους. 21. Μετοχικό Κεφάλαιο καταβεβλημένο Οι μετοχές της Εταιρείας είναι κοινές και δεν διαπραγματεύονται σε οργανωμένη αγορά. Το Μετοχικό Κεφάλαιο αναλύεται ως εξής : Μετοχικό Κεφάλαιο 31/12/2017 31/12/2016 Ονομαστική αξία Μετοχικό κεφάλαιο Ονομαστική αξία Μετοχικό κεφάλαιο Μετοχές Μετοχές Εγκεκριμένο και καταβεβλημένο μετοχικό κεφάλαιο MetLife A.E.A.Z. 180.000 3 540.000 180.000 3 540.000 Ν. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ ΧΡ. ΑΔΑΜΑΝΤΙΑΔΗΣ Α.Ε. 20.000 3 60.000 20.000 3 60.000 200.000 600.000 200.000 600.000 Σύμφωνα με το ν.4099/2012 (άρθρο 14 παρ. 4), κάθε τροποποίηση του καταστατικού της Α.Ε.Δ.Α.Κ., κάθε μεταβολή του μετοχικού της κεφαλαίου και κάθε μεταβίβαση μετοχών της που έχει ως συνέπεια την απόκτηση ειδικής συμμετοχής υπόκειται στην άδεια της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς. Η συμβατική μεταβίβαση των μετοχών της Α.Ε.Δ.Α.Κ. χωρίς άδεια της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς είναι άκυρη εάν ο αποκτών, δια της μεταβιβάσεως, συγκεντρώνει μετοχές που αντιπροσωπεύουν τουλάχιστον το δέκα τοις εκατό (10%) του μετοχικού κεφαλαίου της Α.Ε.Δ.Α.Κ. Για τη χορήγηση της άδειας εκτιμάται η καταλληλότητα του αποκτώντος για τη διασφάλιση της χρηστής διαχείρισης της Α.Ε.Δ.Α.Κ. και των ΟΣΕΚΑ. Κάθε μεταβίβαση μετοχών της Α.Ε.Δ.Α.Κ. η οποία δεν υπόκειται στην παραπάνω άδεια γνωστοποιείται - 47 -
χωρίς καθυστέρηση από την Α.Ε.Δ.Α.Κ. στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, η οποία δικαιούται να ζητεί για τους μετόχους όσα στοιχεία θεωρεί απαραίτητα, εφόσον κρίνει ότι είναι δυνατόν οι μέτοχοι αυτοί να επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα τη διοίκηση της Α.Ε.Δ.Α.Κ. 22. Αποθεματικά Τα αποθεματικά αναλύονται ως εξής : ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Αποθεματικό αξιογράφων διαθεσίμων προς πώληση (352) 1.778 Αποθεματικά από έσοδα φορολογηθέντα κατά ειδικό τρόπο 147.853 147.853 Τακτικό αποθεματικό 200.198 200.198 Υποχρεώσεις από προγράμματα προκαθορισμένων παροχών 67.301 45.110 Σύνολο αποθεματικών 415.000 394.940 Αποθεματικό αξιόγραφων διαθεσίμων προς πώληση Μεταφέρονται στην κατάσταση των αποτελεσμάτων με την πώληση των επενδύσεων ή την απομείωση τους. Στο αποθεματικό αυτό περιλαμβάνονται και οι αντίστοιχοι αναβαλλόμενοι φόροι. Αποθεματικό αξιογράφων διαθεσίμων προς πώληση Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Αποθεματικό ανοίγματος χρήσης 1.778 (2.178) Αποτίμηση (2.274) 4.081 Μεταβολή του Αναβαλλόμενου φόρου του αποθεματικού 144 (125) Αποθεματικό κλεισίματος χρήσης (352) 1.778 Αποθεματικά από έσοδα φορολογηθέντα κατά ειδικό τρόπο Αφορούν αποθεματικά ειδικών διατάξεων νόμων για τα οποία θα προκύψει φόρος εάν αποφασιστεί η διανομή τους, με τον εκάστοτε συντελεστή φορολογίας εισοδήματος της περιόδου στην οποία θα γίνει η διανομή. Τακτικό Αποθεματικό Με βάση τις διατάξεις του Ν.2190/1920, το 5% τουλάχιστον των κερδών της Εταιρείας διατίθεται προς σχηματισμό τακτικού αποθεματικού. Η διάθεση αυτή δεν είναι υποχρεωτική, όταν το αποθεματικό υπερβεί το 1/3 του μετοχικού κεφαλαίου. Η εταιρεία έχει συμπληρώσει το ποσοστό αυτό επομένως δεν προβαίνει σε υπολογισμό τακτικού αποθεματικού. - 48 -
Αποθεματικό υποχρεώσεων από προγράμματα προκαθορισμένων παροχών Αφορά αναλογιστικά κέρδη ή ζημιές των υποχρεώσεων στο προσωπικό λόγω εξόδου από την υπηρεσία, μαζί με τον αντίστοιχο αναβαλλόμενο φόρο. Το αποθεματικό από αναλογιστικά κέρδη ή ζημιές έχει σχηματιστεί με βάση τις διατάξεις του αναθεωρημένου Δ.Λ.Π. 19 και δεν μπορεί να διανεμηθεί. 23. Κέρδη εις νέο Τα κέρδη εις νέο αναλύονται ως εξής: Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Υπόλοιπο Έναρξης 01/01 1.126.307 719.660 Αποτέλεσμα που αναγνωρίσθηκε απευθείας στην καθαρή θέση 21.778 22.006 Διανομή ποσών από μη διανεμηθέντα κέρδη παρελθουσών χρήσεων (507.383) - Κέρδη χρήσης 649.925 401.325 Μεταφορά κερδών σε τακτικό αποθεματικό (20.062) (16.685) Υπόλοιπο 31/12 1.270.565 1.126.306 Στην από 11.09.2017 Ετήσιας Τακτικής Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της Εταιρείας αποφασίσθηκε να διανεμηθεί ως μέρισμα ποσό ύψους 507.383,00, το οποίο προέρχεται από μη διανεμηθέντα κέρδη προηγούμενων εταιρικών χρήσεων έως τη χρήση 2016. 24. Λοιπές Υποχρεώσεις Οι λοιπές υποχρεώσεις αναλύονται ως εξής : ΛΟΙΠΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Προμηθευτές 38.356 5.499 Πιστωτές διάφοροι 101.552 109.341 Ασφαλιστικά ταμεία 16.323 21.381 Έξοδα δεδουλευμένα 67.000 68.635 Σύνολο λοιπών υποχρεώσεων 223.231 204.856-49 -
Και από αυτά τα δεδουλευμένα έξοδα αναλύονται ως εξής: ΕΞΟΔΑ ΔΕΔΟΥΛΕΥΜΕΝΑ Ποσά σε 31/12/2017 31/12/2016 Αμοιβές Ελεγκτών 2.232 27.391 Προμήθειες Δικτύων πώλησης 35.395 7.704 Πριμ μισθοδοσίας 29.373 32.257 Λοιποί διάφορα έξοδα - 1.283 Σύνολο εξόδων δεδουλευμένων 67.000 68.635 25. Υποχρεώσεις παροχών προς το προσωπικό Οι εργαζόμενοι στην Εταιρεία δικαιούνται εφάπαξ αποζημίωση, λόγω απόλυσης ή συνταξιοδότησης, σύμφωνα με το ν. 2112/20 και ν. 4093/2012. Το ποσό της αποζημίωσης εξαρτάται από τον χρόνο προϋπηρεσίας και τις αποδοχές του εργαζόμενου την ημέρα της απόλυσης ή της συνταξιοδότησης του. Εάν ο εργαζόμενος παραμείνει στην Εταιρεία μέχρι να συνταξιοδοτηθεί δικαιούται ποσό εφάπαξ ίσο με το 40% της αποζημίωσης που θα έπαιρνε εάν απολυόταν την ίδια μέρα. Η αποτίμηση και η απεικόνιση των υποχρεώσεων για τις αποζημιώσεις προσωπικού λόγω εξόδου από την υπηρεσία έχει γίνει από την Εταιρεία με βάση τις διατάξεις του αναθεωρημένου ΔΛΠ 19. Το πρόγραμμα αυτό αποτελεί μη χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα καθορισμένων παροχών. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ 31/12/2017 31/12/2016 Ποσά σε Επίδραση στα αποτελέσματα Κόστος τρέχουσας υπηρεσίας 1.820 3.175 Καθαρός τόκος επί παρούσας αξίας υποχρέωσης 1.207 2.095 Δαπάνη που αναγνωρίσθηκε στη χρήση 3.027 5.270 Συμφωνία λοιπού συνολικού εισοδήματος Κέρδη λόγω αλλαγών σε παραδοχές (2.127) 8.928 Κέρδη χρήσης λόγω εμπειρίας (29.128) (26.856) Συνολικό ποσό που αναγνωρίσθηκε στα συνολικά εισοδήματα της χρήσης (31.255) (17.928) Συμφωνία καθαρής υποχρέωσης στον ισολογισμό Υποχρέωση κατά την έναρξη της χρήσης 80.437 93.095 Δαπάνη που αναγνωρίσθηκε στη χρήση 3.027 5.270 Μεταβολή λοιπών συνολικών εσόδων χρήσης (31.255) (17.928) Υποχρέωση σε Ισολογισμό 52.209 80.437 Για τον προσδιορισμό του κόστους αλλά και των υποχρεώσεων των καθορισμένων παροχών χρησιμοποιήθηκαν οι παρακάτω αναλογιστικές παραδοχές: - 50 -
ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ 31/12/2017 31/12/2016 Ποσά σε Για τον προσδιορισμό των υποχρεώσεων καθορισμένων παροχών Επιτόκιο προεξόφλησης 1,75% 1,50% Ποσοστό μελλοντικής αύξησης μισθών 1,00% 1,00% Για τον προσδιορισμό του κόστους καθορισμένων παροχών Επιτόκιο προεξόφλησης 1,50% 2,25% Ποσοστό μελλοντικής αύξησης μισθών 1,00% 1,00% Η ανάλυση ευαισθησίας στις σημαντικότερες υποθέσεις και πως επηρεάζει τις υποχρεώσεις παρουσιάζεται παρακάτω: Ανάλυση Ευαισθησίας στις σημαντικότερες υποθέσεις Παρούσα Αξία Υποχρέωσης 31/12/2017 Επιτόκιο Προεξόφλησης - 25 μονάδες βάσης 54.336 Επιτόκιο Προεξόφλησης + 25 μονάδες βάσης 50.177 Ποσοστό αύξησης Μισθών - 25 μονάδες βάσης 50.158 Ποσοστό αύξησης Μισθών + 25 μονάδες βάσης 54.347 Η Εταιρεία δεν κατέβαλε αποζημιώσεις λόγω συνταξιοδότησης κατά τα έτη 2017 και 2016. 26. Ενδεχόμενες υποχρεώσεις 26.1 Φορολογικά θέματα Η Εταιρεία έχει ελεγχθεί από τις φορολογικές αρχές μέχρι και την χρήση 2011.Οι χρήσεις των ετών 2012-2016 έχουν ελεγχθεί φορολογικά από την εταιρεία Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών της Εταιρείας, Deloitte Ανώνυμη Εταιρία Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών, σύμφωνα αρχικά με το άρθρο 82 του ν.2238/1994 και μεταγενέστερα με το άρθρο 65Α του Ν. 4174/2013 και οι σχετικές εκθέσεις φορολογικής συμμόρφωσης, οι οποίες δεν είχαν παρατηρήσεις, εκδόθηκαν την 27 η Σεπτεμβρίου 2013, την 7 η Ιουλίου 2014, την 28 η Σεπτεμβρίου 2015, την 28 η Σεπτεμβρίου 2016, και την 30 η Αυγούστου 2017 αντίστοιχα. Σύμφωνα με τη ΠΟΛ.1006/05.01.2016 δεν εξαιρούνται από τη διενέργεια τακτικού φορολογικού ελέγχου από τις αρμόδιες φορολογικές αρχές οι επιχειρήσεις για τις οποίες εκδίδεται φορολογικό πιστοποιητικό χωρίς επιφυλάξεις για παραβάσεις της φορολογικής νομοθεσίας. Συνεπώς οι φορολογικές αρχές είναι δυνατόν να επανέλθουν και να διενεργήσουν τον δικό τους φορολογικό έλεγχο. Ωστόσο εκτιμάται από τη Διοίκηση της Εταιρίας ότι τα αποτελέσματα από τέτοιους μελλοντικούς ελέγχους από τις φορολογικές αρχές, αν τελικά πραγματοποιηθούν, δεν θα έχουν επίπτωση στην χρηματοοικονομική θέση της Εταιρίας. - 51 -
Σύμφωνα με το πλαίσιο εφαρμογής των ελέγχων φορολογικής συμμόρφωσης (ΠΟΛ.1159/2011 - ΦΕΚ Β 1657-26.7.2011), όπως τροποποιήθηκε με την εγκύκλιο ΠΟΛ 1034/2016 (ΦΕΚ Β 730/18.03.2016), δεν υφίσταται πλέον φορολογική περαίωση με το πέρας των 18 μηνών όπως ήταν αρχικά στο πλαίσιο εφαρμογής, καθώς οι σχετικές διατάξεις καταργήθηκαν αναδρομικά. Συνεπώς, η φορολογική παραγραφή των εν λόγω χρήσεων έγκειται στις διατάξεις του άρθρου 36 παρ.1 του Ν.4174/2013. Από τα ανωτέρω, οι χρήσεις 2012 και 2013 παραγράφονται στις 31.12.2018 και 31.12.2019 αντίστοιχα. Η χρήση 2014 θα θεωρηθεί περαιωμένη μετά το πέρας (5) ετών από τη λήξη του έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία υποβολής των σχετικών δηλώσεων, ήτοι 31.12.2020, η χρήση 2015 στις 31.12.2021, ενώ η χρήση 2016 αντιστοίχως στις 31.12.2022. Η χρήση του 2017 ελέγχεται από την εταιρεία Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών που διενεργεί τον τακτικό έλεγχο των χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Μέχρι την ημερομηνία έγκρισης των Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων ο φορολογικός έλεγχος δεν είχε ολοκληρωθεί με συνέπεια οι φορολογικές υποχρεώσεις της Εταιρείας να μην έχουν καταστεί οριστικές. Ωστόσο εκτιμάται ότι δε θα υπάρξει σημαντική επίδραση στην χρηματοοικονομική θέση της Εταιρείας. 26.2 Δεσμεύσεις από λειτουργικές μισθώσεις Παρακάτω αναλύονται οι δεσμεύσεις από λειτουργικές μισθώσεις : Ενοίκια Κτιρίων 31/12/2017 31/12/2016 Μέχρι και το 1ο έτος 14.824 14.252 Μετά το 1ο έτος μέχρι και 5 έτη 60.702 58.814 Περισσότερα από 5 έτη 31.362 34.672 Σύνολο 106.888 107.739 26.3 Νομικά Θέματα Η Εταιρεία εμπλέκεται (υπό την ιδιότητα του εναγόμενου και του ενάγοντος) σε διάφορες δικαστικές υποθέσεις και διαδικασίες επιδιαιτησίας στα πλαίσια της κανονικής λειτουργίας της. Η Διοίκηση καθώς και οι νομικοί σύμβουλοι της Εταιρείας εκτιμούν ότι όλες οι εκκρεμείς υποθέσεις αναμένεται να διευθετηθούν χωρίς σημαντικές αρνητικές επιδράσεις επί της χρηματοοικονομικής θέσης της ή επί των αποτελεσμάτων λειτουργίας της. Η Εταιρεία δεν έχει δώσει εγγυήσεις και δεν έχει άλλες υποχρεώσεις που να μην έχουν απεικονιστεί στις Χρηματοοικονομικές της Καταστάσεις. - 52 -
27. Διαχείριση Κεφαλαίων Το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρείας είναι 600.000,00 ευρώ, άνω του ελάχιστου ορίου που καθορίζει ο ν. 4099/2012 Άρθρο 13 παρ.1. Η Εταιρεία δεν διατηρεί δανεισμό. Ανάλυση των ταμειακών διαθεσίμων και ισοδυνάμων της παρατίθεται στη Σημείωση 19. Η κεφαλαιακή επάρκεια της Εταιρείας παρακολουθείται σε τακτά χρονικά διαστήματα από τα αρμόδια όργανά της. 28. Αμοιβές ανεξάρτητου Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή Η ελεγκτική εταιρεία Deloitte Ανώνυμη Εταιρία Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών ήταν ο νόμιμος ανεξάρτητος ορκωτός ελεγκτής λογιστής για τις χρήσεις που έληξαν την 31 Δεκεμβρίου 2017 και 2016. Στον παρακάτω πίνακα απεικονίζονται οι συνολικές αμοιβές για τις υπηρεσίες που παρασχέθηκαν στην Εταιρεία από τη νόμιμη ελεγκτική εταιρεία Deloitte Ανώνυμη Εταιρία Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών: Αμοιβές ανεξάρτητου Ορκωτού Ελεγκτή Λογιστή 31/12/2017 31/12/2016 Αμοιβές για υποχρεωτικό έλεγχο χρηματοοικονομικών καταστάσεων 17.881 17.938 Αμοιβές για λοιπές υπηρεσίες ελεγκτικής φύσης 15.004 13.919 Σύνολο 32.885 31.857 29. Συναλλαγές συνδεδεμένων μερών Οι συναλλαγές με συνδεδεμένα μέρη αναλύεται ως εξής: Ενδοεταιρικές συναλλαγές με τον όμιλο 31/12/2017 Απαιτήσεις Υποχρεώσεις Έσοδο Έξοδο MetLife Α.Ε.Α.Ζ Ασφαλιστικές εργασίες - - - 22.086 Προμήθειες Διανομής - 87.608-991.927 Ενοίκια - - - 14.677 Σύνολο - 87.608-1.028.690 ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ Ν.ΧΡ. ΑΔΑΜΑΝΤΙΑΔΗΣ ΑΕ Προμήθειες Διανομής - 331-3.989 Σύνολο - 331-3.989 Σύνολο Ενδοεταιρικών συναλλαγών - 87.940-1.032.679-53 -
Ενδοεταιρικές συναλλαγές με τον όμιλο 31/12/2016 Φύση συναλλαγής Απαιτήσεις Υποχρεώσεις Έσοδο Έξοδο MetLife Α.Ε.Α.Ζ Ασφαλιστικές εργασίες - 5.830-51.687 Προμήθειες Διανομής - 87.954-963.154 Ενοίκια - - - 14.167 Σύνολο - 93.784-1.029.007 ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ Ν.ΧΡ. ΑΔΑΜΑΝΤΙΑΔΗΣ ΑΕ Προμήθειες Διανομής - 332-3.759 Σύνολο - 332-3.759 Σύνολο Ενδοεταιρικών συναλλαγών - 94.116-1.032.766 Οι αμοιβές διοίκησης για το 2017 συμπεριλαμβανομένων κάθε είδος παροχής ήταν 147.519 ενώ το 2016 το αντίστοιχο ποσό ήταν 153.181. Όλες οι συναλλαγές με τα συνδεδεμένα μέρη πραγματοποιήθηκαν υπό το σύνηθες επιχειρηματικό πλαίσιο και περιλάμβαναν τους ίδιους όρους με αυτούς που χορηγήθηκαν σε τρίτους ή που είχαν συμφωνηθεί σε συμβάσεις εργασίας και δεν τους παρασχέθηκαν εγγυήσεις ή δεσμεύσεις ή δάνεια. 30. Διαχείριση κινδύνων Η Εταιρεία σε συνεργασία με την Μητρική MetLife Α.Ε.Α.Ζ. έχει θεσπίσει διαδικασίες για την αναγνώριση και παρακολούθηση των κινδύνων που απορρέουν από την επιχειρηματική λειτουργία της. Στα πλαίσια αυτά ως σημαντικότερους κινδύνους αναγνωρίζει τον πιστωτικό κίνδυνο, τον κίνδυνο αγοράς (επιτοκιακός, τιμών, και συναλλάγματος), τον κίνδυνο ρευστότητας, τον λειτουργικό κίνδυνο και τον κίνδυνο συγκέντρωσης. Παρότι οι εκθέσεις είναι σημαντικά μικρότερες, εξετάζονται τακτικά οι κίνδυνοι στρατηγικής της εταιρείας, κίνδυνοι που απορρέουν από αλλαγές του ρυθμιστικού πλαισίου. Η Διοίκηση της Εταιρείας και τα τμήματα κανονιστικής συμμόρφωσης και εσωτερικού ελέγχου παρακολουθούν στενά την επιχειρηματική δράση της Εταιρείας ώστε, όταν χρειαστεί, να μπορούν άμεσα να αναγνωρίσουν και να αντιμετωπίσουν την έκθεσή της σε νέους κινδύνους. 30.1 Πιστωτικός κίνδυνος Ως πιστωτικός κίνδυνος ορίζεται ο υφιστάμενος ή μελλοντικός κίνδυνος για τα κέρδη και το κεφάλαιο που απορρέει από αδυναμία του αντισυμβαλλόμενου να ανταποκριθεί στους όρους και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σύμβαση με την Εταιρεία ή την αδυναμία να εκτελέσει, κατά οποιονδήποτε τρόπο τα συμφωνηθέντα. Στο πλαίσιο της διαχείρισης του πιστωτικού κινδύνου, η Εταιρεία οφείλει να επενδύει τα διαθέσιμα της μόνο σε τίτλους υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης και σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα οι οποίοι περιέχονται σε εγκεκριμένη λίστα της Μητρικής. Οι τοποθετήσεις των χρηματικών - 54 -
διαθεσίμων σε τραπεζικά ιδρύματα είναι άμεσης ρευστότητας ενώ από τις υπόλοιπες απαιτήσεις ο μεγαλύτερος όγκος αυτών είναι από προμήθειες των Αμοιβαίων Κεφαλαίων. Τα υπόλοιπα των απαιτήσεων όπως φαίνονται ακολούθως απεικονίζουν και το μέγιστο πιστωτικό κίνδυνο. Οι παρακάτω πίνακες παρουσιάζουν την ανάλυση της έκθεσης σε πιστωτικό κίνδυνο με βάση την πιστοληπτική διαβάθμιση (κατηγοριοποίηση Moody s): Ποσά σε 31/12/2016 A1 A Baa Ba Caa2 Χωρίς διαβάθμιση Εύλογη αξία Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις 1.733 1.733 Αξιόγραφα διαθέσιμα προς πώληση - - Ομόλογα 405.124 675.370 302.997 1.383.491 - Αμοιβαία Κεφάλαια 408.690 408.690 Ελληνικό Δημόσιο - παρακρατημένοι φόροι 20.261 20.261 Απαιτήσεις από Αμοιβαία Κεφάλαια 234.211 234.211 Λοιπές Απαιτήσεις 23.714 23.714 Ταμείο και ταμειακά ισοδύναμα 342 134.425 221 134.988 ΣΥΝΟΛΟ 342 405.124 675.370 302.997 134.425 688.830 2.207.088 Ποσά σε 31/12/2017 A1 A Baa Ba Caa2 Χωρίς διαβάθμιση Εύλογη αξία Μακροπρόθεσμες απαιτήσεις 1.213 1.213 Αξιόγραφα διαθέσιμα προς πώληση - - Ομόλογα 404.092 466.181 304.578 1.174.851 - Αμοιβαία Κεφάλαια 406.303 406.303 Ελληνικό Δημόσιο - παρακρατημένοι φόροι 8.586 8.586 Απαιτήσεις από Αμοιβαία Κεφάλαια 228.896 228.896 Λοιπές Απαιτήσεις 21.548 21.548 Ταμείο και ταμειακά ισοδύναμα 19.240 651.400 177 670.817 ΣΥΝΟΛΟ 19.240 404.092 466.181 304.578 651.400 666.724 2.512.214-55 -
30.2 Κίνδυνος αγοράς Ο κίνδυνος αγοράς ορίζεται ως ο κίνδυνος πιθανών ζημιών ή απομείωσης αξίας που προκύπτει ως αποτέλεσμα μεταβλητότητας στις αγορές και στους λοιπούς οικονομικούς παράγοντες που επιδρούν στις αποτιμήσεις των περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων της Εταιρείας. Ο εν λόγω κίνδυνος για την εταιρεία εστιάζεται κυρίως κίνδυνο μεταβολής των τιμών, στον κίνδυνο επιτοκίων και στον συναλλαγματικό κίνδυνο. Επιτοκιακός κίνδυνος Ο επιτοκιακός κίνδυνος ορίζεται ως ο κίνδυνος ζημιάς που προκαλείται από δυσμενείς μεταβολές σε ονομαστικά ή πραγματικά επιτόκια αναφοράς, σε πιστωτικά περιθώρια ή στο επίπεδο της παρατηρούμενης και τεκμαρτής μεταβλητότητας των επιτοκίων. Ο επιτοκιακός κίνδυνος για την Εταιρεία είναι ασήμαντος. Ο κύριος παράγοντας του κινδύνου είναι η αναντιστοιχία στην διάρκεια του ενεργητικού και του παθητικού. Οι υφιστάμενες κατευθυντήριες γραμμές για την διαχείριση ενεργητικού παθητικού ορίζουν τους στόχους για την διάρκεια, τα όρια και τους μετρήσιμους δείκτες. Ο παρακάτω πίνακας περιέχει συνοπτικά την ανάλυση ευαισθησίας των ομολόγων που είναι «διαθέσιμα προς πώληση». Οι μεταβολές θα καταχωρούνταν απευθείας στην καθαρή θέση μέσω του αποθεματικού αξιογράφων διαθέσιμων προς πώληση, σε παράλληλη μετατόπιση της καμπύλης επιτοκίων κατά +/-50 μονάδες βάσης (+/- 0.50%): 31/12/2017, ποσά σε < 1 έτος 2 5 έτη παράλληλη μετατόπιση της καμπύλης επιτοκίων κατά +50μβ. Αμοιβαίο και Ομόλογα διαθέσιμα προς πώληση 630 17.396 παράλληλη μετατόπιση της καμπύλης επιτοκίων κατά -50μβ. Αμοιβαίο και Ομόλογα διαθέσιμα προς πώληση (630) (17.396) 31/12/2016, ποσά σε < 1 έτος 2 5 έτη παράλληλη μετατόπιση της καμπύλης επιτοκίων κατά +50μβ. Αμοιβαίο και Ομόλογα διαθέσιμα προς πώληση 2.772 13.164 παράλληλη μετατόπιση της καμπύλης επιτοκίων κατά -50μβ. Αμοιβαίο και Ομόλογα διαθέσιμα προς πώληση (2.772) (13.164) Στην παραπάνω ανάλυση ευαισθησίας δε συμπεριλαμβάνονται τα ταμειακά διαθέσιμα, καθώς ο επιτοκιακός τους κίνδυνος είναι ασήμαντος. Η μέθοδος υπολογισμού της ανάλυσης ευαισθησίας δεν έχει αλλάξει σε σχέση με την προηγούμενη χρήση. Κίνδυνος τιμών Ο κίνδυνος αυτός επηρεάζει κυρίως την κερδοφορία της εταιρείας διότι τα έσοδα της εξαρτώνται άμεσα από το ύψος του ενεργητικού των υπό διαχείριση Αμοιβαίων Κεφαλαίων. Η Εταιρεία για την αντιμετώπιση αυτού του κινδύνου έχει συστήσει επενδυτική επιτροπή η οποία με τακτές συνεδριάσεις παρεμβαίνει πραγματοποιώντας διορθωτικές κινήσεις για την ελαχιστοποίηση του κινδύνου μεταβολής των τιμών. Το - 56 -
διαθέσιμο προς πώληση χαρτοφυλάκιο της εταιρείας επενδύεται σε εταιρικούς ή εγγυημένους από κεντρικές κυβερνήσεις τίτλους υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης, καθώς και σε Αμοιβαία Κεφάλαια τα οποία επενδύουν σε μεγάλο εύρος χρηματοπιστωτικών μέσων. Συναλλαγματικός κίνδυνος Η Εταιρεία πραγματοποιεί περιορισμένης αξίας συναλλαγές σε νομίσματα εκτός Ευρώ, με αποτέλεσμα κατά τη λήξη των χρήσεων του 2017 όσο και του 2016 να μην υπάρχουν υπόλοιπα σε ξένο νόμισμα που να δημιουργούν συναλλαγματικό κίνδυνο. 30.3 Κίνδυνος ρευστότητας Ο κίνδυνος ρευστότητας σχετίζεται με την δυνατότητα της Εταιρείας να εκπληρώσει τις χρηματοοικονομικές της υποχρεώσεις όταν αυτές γίνουν απαιτητές. Η παρακολούθηση του κινδύνου ρευστότητας επικεντρώνεται στη διαχείριση του χρονικού συσχετισμού των ταμειακών ροών και στην εξασφάλιση επαρκών ταμειακών διαθεσίμων για την κάλυψη των τρεχουσών συναλλαγών. Παρακάτω παρουσιάζεται η ταξινόμηση των μη προεξοφλημένων ταμειακών χρηματοροών που προκύπτουν από όλα τα στοιχεία Ενεργητικού και Παθητικού της Εταιρείας σε χρονικές περιόδους. Ενεργητικό 31/12/2017 Αξία IFRS Έως 1 μήνα 1-3 μήνες 3-12 μήνες 1-5 έτη Άνω των 5 ετών Χωρίς λήξη Σύνολο Αξιόγραφα διαθέσιμα προς πώληση 1.581.154 1.174.851 406.303 1.581.154 Ελληνικό Δημόσιο - παρακρατημένοι φόροι 8.586 8.586 8.586 Απαιτήσεις από Αμοιβαία Κεφάλαια 228.896 228.896 228.896 Μακροπρόθεσμες Απαιτήσεις 1.213 1.213 1.213 Λοιπές Απαιτήσεις μετά από προβλέψεις 21.548 3.772 11.816 5.528 433 21.548 Ταμείο και ταμειακά ισοδύναμα 670.817 670.817 670.817 Σύνολο 2.512.214 903.485 11.816 5.528 1.185.083 0 406.303 2.512.214 Υποχρεώσεις Υποχρεώσεις από φόρους - τέλη 154.262 10.251 144.011 154.262 Λοιπές υποχρεώσεις 223.231 107.726 18.666 95.993 845 223.231 Υποχρεώσεις παροχών προς το προσωπικό 52.209 52.209 52.209 Σύνολο 429.702 117.977 18.666 240.004 845 52.209 429.702-57 -
Ενεργητικό 31/12/2016 Αξία IFRS Έως 1 μήνα 1-3 μήνες 3-12 μήνες 1-5 έτη Άνω των 5 ετών Χωρίς λήξη Σύνολο Αξιόγραφα διαθέσιμα προς πώληση 1.792.181 1 6.750 520.684 903.862 408.690 1.839.986 Ελληνικό Δημόσιο - παρακρατημένοι φόροι 20.261 20.261 20.261 Απαιτήσεις από Αμοιβαία Κεφάλαια 234.211 234.211 234.211 Μακροπρόθεσμες Απαιτήσεις 1.733 1.733 1.733 Λοιπές Απαιτήσεις μετά από προβλέψεις 23.714 2.245 13.967 7.068 433 23.714 Ταμείο και ταμειακά ισοδύναμα 134.988 134.988 134.988 Σύνολο 2.207.087 371.445 20.717 527.752 926.289 408.690 2.254.892 Υποχρεώσεις Υποχρεώσεις από φόρους - τέλη 23.632 12.920 10.712 23.632 Λοιπές υποχρεώσεις 204.856 136.510 39.607 27.391 1.348 204.856 Υποχρεώσεις παροχών προς το προσωπικό 80.437 80.437 80.437 Σύνολο 308.925 149.430 39.607 38.103 1.348 80.437 308.925 30.4 Λειτουργικός Κίνδυνος Η Εταιρεία με βάση τις οδηγίες της Μητρικής ορίζει τον λειτουργικό κίνδυνο ως τον κίνδυνο ζημιάς που προέρχεται από ανεπαρκείς ή ελαττωματικές εσωτερικές διαδικασίες, συστήματα ή από ανθρώπινη παρέμβαση ή εξωτερικά συμβάντα. Ο λειτουργικός κίνδυνος απορρέει από την επιχειρηματική δραστηριότητα της Εταιρείας, όπως επιχειρηματικές αποφάσεις, συναλλαγές, επικοινωνίες, αλληλεπιδράσεις με πελάτες και τρίτους που μπορεί να αυξομειώνουν τον λειτουργικό κίνδυνο. Για τον λειτουργικό κίνδυνο η Εταιρεία εφαρμόζει τις ανάλογες τεχνικές που επιβάλει η Μητρική ώστε να περιορίζει τον κίνδυνο αυτό υιοθετώντας τις απαραίτητες διαδικασίες. Οι λειτουργικοί κίνδυνοι αναγνωρίζονται και αποτιμώνται στα πλαίσια της διαδικασίας αυτοαξιολόγησης κινδύνου που διεξάγει η Εταιρεία. Κατά τη διαδικασία αυτή εντοπίζονται οι σημαντικότεροι λειτουργικοί κίνδυνοι. Όλοι οι κίνδυνοι συνδέονται με προκαθορισμένες κατηγορίες λειτουργικού κινδύνου. Τα αποτελέσματα της διαδικασίας ταξινομούνται με βάση την εκτιμώμενη επίδραση και συχνότητα εμφάνισης και αναπτύσσονται στρατηγικές και σχέδια αντιμετώπισης, για τις περιπτώσεις που ξεπερνούν τα όρια ανοχής κινδύνου της Εταιρείας. Τα αποτελέσματα της αυτοαξιολόγησης παρουσιάζονται στην Επιτροπή Διαχείρισης Κινδύνων της Μητρικής, ενώ η υλοποίηση των σχεδίων παρακολουθείται τακτικά. Σαν αποτέλεσμα της παραπάνω διαδικασίας, η Μητρική έχει αναπτύξει βασικούς δείκτες κινδύνου (Key Risk Indicators), οι οποίοι παρακολουθούνται σε τριμηνιαία βάση σε σχέση με την εγκεκριμένη πολιτική διάθεσης ανάληψης κινδύνων. - 58 -
30.5 Κίνδυνος συγκέντρωσης Ο κίνδυνος έγκειται στην ατελή διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου, όσον αφορά στον συστηματικό και μη συστηματικό κίνδυνο. Η εταιρεία προσπαθεί να αμβλύνει την ονομαστική συγκέντρωση με σκοπό την διαφοροποίηση του μη συστηματικού κινδύνου, που έγκειται στην υψηλή έκθεση σε συγκεκριμένους αντισυμβαλλόμενους. Αυτό επιτυγχάνεται με ομολογιακές επενδύσεις σε διαφορετικούς εκδότες, κανένας εκ των οποίων δεν ξεπερνά το 15% του συνολικού χαρτοφυλακίου. Επίσης, με την διασπορά των μετρητών αφ ενός μεν στις 4 συστημικές τράπεζες και στην Citibank και εφ ετέρου σε Α/Κ Διαχείρισης Διαθεσίμων με έκθεση σε μέσα χρηματαγοράς εκτός Ελλάδος. Αναφορικά με την διαφοροποίηση του συστημικού κινδύνου που έγκειται στην τομεακή ή κλαδική συγκέντρωση, το χαρτοφυλάκιο της εταιρείας είναι προσανατολισμένο από επιλογή 100% στην Ευρωζώνη και περίπου 56% στον Τραπεζικό κλάδο ενώ η μεγαλύτερη γεωγραφική συγκέντρωση παρατηρείται στην Ελλάδα με 24% της αξίας του χαρτοφυλακίου. 31. Πολιτική Αποδοχών Στο πλαίσιο εναρμόνισης της MetLife Α.Ε.Δ.Α.Κ. σχετικά με την Πολιτική και τις Πρακτικές Αποδοχών που τηρεί σύμφωνα με όσα ορίζονται από τους Νόμους 4099/2012 & 4416/2016 και τι ς αποφάσεις της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, όπως τροποποιημένοι ισχύουν, η Εταιρεία, εφαρμόζει Πολιτική Αποδοχών η οποία θεσπίζει το πλαίσιο και καθορίζει τις αρχές με τις οποίες οφείλει να λειτουργεί σχετικά με θέματα αμοιβών που καταβάλλονται στα Ανώτερα Διοικητικά Στελέχη και στο Προσωπικό της. Στόχος της Πολιτικής Αποδοχών, είναι η προαγωγή της ορθής και αποτελεσματικής διαχείρισης των κινδύνων, η αποθάρρυνση της ανάληψης υπερβολικών κινδύνων, καθώς και κινδύνων ασύμβατων προς τις δραστηριότητες της Εταιρείας, τους Κανονισμούς των αμοιβαίων κεφαλαίων που διαχειρίζεται η Εταιρεία, καθώς και η μη παρακώλυση της Εταιρείας να ενεργεί προς το συμφέρον των υπό διαχείριση αμοιβαίων κεφαλαίων. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Πολιτική Αποδοχών της Εταιρείας, μπορείτε να ανατρέξετε στο Ενημερωτικό Δελτίο Αμοιβαίων Κεφαλαίων στο Παράρτημα Α, που θα βρείτε στην ιστοσελίδα της Εταιρείας στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.metlifemfc.gr 32. Γεγονότα μεταγενέστερα της ημερομηνίας σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων Από την λήξη της κλειόμενης χρήσεως 31/12/2017 μέχρι την ημέρα συντάξεως της παρούσας εκθέσεως, δε συνέβησαν σημαντικά γεγονότα που να αφορούν την Εταιρεία και τα οποία να έχουν σημαντική επίδραση στις Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις της, ή τα οποία θα έπρεπε να αναφερθούν στις παρούσες Χρηματοοικονομικές Καταστάσεις. - 59 -
ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΥ ΟΡΚΩΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΗ ΛΟΓΙΣΤΗ - 60 -
- 61 -