Επιχειρησιακή Στρατηγική και Πολιτική Ενότητα 6: Στάδια στρατηγικής Νάνσυ Μπουραντά Σχολή Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων (Δ.Ε.Α.Π.Τ.)
Περιεχόμενα (1/2) Εννοιολογική προσέγγιση στρατηγικής Ανάλυση μακρό-εξωτερικού περιβάλλοντος Ανάλυση μικρό-εξωτερικού περιβάλλοντος Ανάλυση εσωτερικού περιβάλλοντος επιχείρησης Διαμόρφωση Αποστολής - Οράματος Στάδια στρατηγικής 2
Περιεχόμενα (2/2) Εταιρικές στρατηγικές Επιχειρηματικές στρατηγικές Στρατηγική Διεθνοποίησης Αξιολόγηση και υλοποίηση στρατηγικής Εξωτερική ανάθεση Συγκριτική Προτυποποίηση Κάρτα Ισόρροπης Στοχοθεσίας 3
Στάδια στρατηγικής Με την ολοκλήρωση της ενότητας αυτής οι φοιτητές θα είναι σε θέση: Να χρησιμοποιούν τη SWOT ανάλυση Να προσδιορίσουν τα στάδια διαμόρφωσης της στρατηγικής Να θέτουν «έξυπνους» στόχους και μετρίσιμους δείκτες 4
SWOT ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ STRENGHT (πλεονεκτήματα) WEAKNESS (μειονεκτήματα) OPPORTUNITIES (Ευκαιρίες) THREATS (Απειλές) ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ 5
Καθορισμός πλεονεκτημάτων - μειονεκτημάτων επιχείρησης Πλεονεκτήματα Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της επιχείρησης; Τι κάνει η επιχείρησης καλά; Σε ποιους πόρους η επιχείρηση έχει πρόσβαση; Τι θεωρούν οι άλλοι ως δυνατά σημεία της επιχείρησης; Μειονεκτήματα Τι μπορεί να βελτιωθεί; Τι πραγματοποιείται λάθος; Τι πρέπει να αποφεύγεται; 6
Καθορισμός Ευκαιριών Απειλών (1/2) Ευκαιρίες Ποιες καλές ευκαιρίες υπάρχουν για την επιχείρηση; Ποιες είναι οι ενδιαφέρουσες τάσεις που υπάρχουν; Απειλές Ποια εμπόδια υπάρχουν; Πως τα πηγαίνει ο ανταγωνισμός; Μήπως αλλάζουν οι προδιαγραφές παραγωγής; 7
Καθορισμός Ευκαιριών Απειλών (2/2) Ευκαιρίες Επίκεινται αλλαγές στην κυβερνητική πολιτική, στο κοινωνικό επίπεδο, στην τεχνολογία κτλ που μπορούν να αποτελέσουν ευκαιρίες; Απειλές Μήπως υπάρξουν προβλήματα λόγω αλλαγών στην τεχνολογία, στη νομοθεσία κλπ; 8
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ (1/8) + Δυνατά σημεία οργανισμού Καλαίσθητες εγκαταστάσεις Εύκολη πρόσβαση Έμπειρο προσωπικό Διαφοροποιημένο προϊόν Γνωστό brand name Παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών 9
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ (2/8 ) Αδυναμίες οργανισμού Ανεπαρκές προσωπικό Ανεπαρκές δίκτυο εξυπηρέτησης πελατών Επικάλυψη αρμοδιοτήτων μεταξύ τμημάτων Υψηλό κόστος παραγωγής Πολύ-επίπεδη ιεραρχική δομή 10
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ (3/8 ) Ευκαιρίες περιβάλλοντος Συνεργασία με οργανισμούς του εξωτερικού Νέες τεχνολογίες πληροφορικής Ένταξη σε ευρωπαϊκά προγράμματα Προσέγγιση νέων αγορών Ανάπτυξη νέων προϊόντων 11
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ (4/8 ) Απειλές περιβάλλοντος Διείσδυση νέων επιχειρήσεων Ασταθές πολιτικό περιβάλλον Ασταθές νομικό περιβάλλον Συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης της ομάδας στόχου Αλλαγές στις καταναλωτικές προτιμήσεις 12
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ (5/8 ) Δυνατά σημεία Ισχυρή φήμη λόγω πολύχρονης παρουσίαςnκαι σχέσης εμπιστοσύνης με τους πελάτες (κοινωνικήπεριβαλλοντική ευθύνη, γραμμή επικοινωνίας καταναλωτή) Πολύ καλή ποιότητας ελαιόλαδο και σταθερότητα στη γεύση Σχέση εμπιστοσύνης με τους παραγωγούς Σημαντικό μερίδιο αγοράς (35%) Ισχυρή διαφημιστική καμπάνια Χαμηλό κόστος παραγωγής Ανήκει στον όμιλο UNILEVER 13
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ (6/8 ) Αδύνατα σημεία Διαθέτει το ελαιόλαδό της μόνο σε supermarket και μπακάλικα, (HO.RE.CA.) Το εργοστάσιο βρίσκεται σε κατοικημένη περιοχή 14
Ευκαιρίες ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ (7/8 ) Διατροφική αξία του ελαιόλαδου, ως αναπόσπαστο μέρος της μεσογειακής διατροφής. Προοπτικές ανάπτυξης της εξαγωγικής δραστηριότητας του τυποποιημένου ελαιολάδου της 15
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ (8/8) Απειλές Η διεύρυνση των μεριδίων ανταγωνιστριών χωρών στην παγκόσμια αγορά ελαιόλαδου Η είσοδος στην αγορά τυποποιημένου ελαιόλαδου ιδιωτικής ετικέτας Η διακίνηση χύμα ελαιόλαδου Η επιδείνωση της οικονομικής κρίσης Οι απρόσμενες και μη ελεγχόμενες καιρικές συνθήκες 16
Αξιολόγηση τεχνικής (1/2) Μειονεκτήματα SWOT ανάλυσης Προβλήματα ετικετοποίησης Αριθμός θεμάτων Έλλειψη ιεράρχησης θεμάτων Εσωτερικές διαφωνίες Επαλήθευση των δηλωθέντων Όχι πολυεπίπεδη ανάλυση 17
Αξιολόγηση τεχνικής (2/2) Πλεονεκτήματα SWOT ανάλυσης Απλή στη χρήση της Συμβάλλει στο στρατηγικό σχεδιασμό της επιχείρησης Οργάνωση γνωστών πληροφοριών Εντοπισμός τυχών διαφωνιών Διατμηματική συνεργασία 18
SWOT - Στρατηγικές επιλογές (1/2) Add value Strengths Weaknesses Opportunities Threats SWOT Analysis Πηγή: www.marketingteacher.com 19
SWOT - Στρατηγικές επιλογές (2/2) Ευκαιρίες 1. 2. 3. 4. 5. Απειλές 1. 2. 3. 4. 5. Πλεονεκτήματα 1. 2. 3. 4. 5. Στρατηγικές S-O Εκμετάλλευση των πλεονεκτημάτων για να αξιοποιηθούν οι ευκαιρίες Στρατηγικές S-T Εκμετάλλευση των πλεονεκτημάτων για να αποφευχθούν οι απειλές Μειονεκτήματα 1. 2. 3. 4. 5. Στρατηγικές W-O Βελτίωση των μειονεκτημάτων που εμποδίζουν την αξιοποίηση των ευκαιριών Στρατηγικές W-T Βελτίωση των μειονεκτημάτων και αποφυγή των απειλών 20
Site για SWOT Aνάλυση (2/2) MarketingTeacher.com MindTools.com NetMBA.com Tutor2U.net 22
Άσκηση Μελετήστε την Έκθεση Αειφορίας της APIVITA A.E.Β.Ε. (APIVITA) του 2010 και προσπαθήστε να εξάγετε συμπεράσματα σχετικά με τις θεμελιώδεις ικανότητες της συγκεκριμένης εταιρίας σχεδιάζοντας τη SWOT ανάλυση. Πατήστε εδώ (αρχείο 2) 23
Στάδια στρατηγικού σχεδιασμού (1/3) ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ 1/3 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Μάκρο Περιβάλλον (PEST) Μίκρο Περιβάλλον (5F-Porter, SWOT) Αποστολή Διαμόρφωση Στρατηγικής Υλοποίηση Στρατηγικής Αξιολόγηση και Έλεγχος Αντικειμενικοί στόχοι Στρατηγικές Πολιτικές Προγράμματα Προϋπολογισμοί Διαδικασίες Απόδοση ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ «Θεμελιώδεις Ικανότητες, Δομές, Πόροι, Κουλτούρα» 24
Στάδια στρατηγικού σχεδιασμού (2/3) Διαμόρφωση ανάπτυξη των μακροπροθέσμων στρατηγικών σχεδίων για την αποτελεσματική διαχείριση των περιβαλλοντικών ευκαιριών και των απειλών σύμφωνα με τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες μιας εταιρίας. Καθορίζονται αποστολή, σκοποί, και αναπτύσσονται στρατηγικές και πολιτικές. (Wheelen & Hunger, 2012) 25
Στάδια στρατηγικού σχεδιασμού (3/3) Υλοποίηση μεταφράζονται οι στρατηγικές και πολιτικές της επιχείρησης σε συγκεκριμένες ενέργειες μέσω της ανάπτυξης προγραμμάτων, προϋπολογισμών και διαδικασιών. Αξιολόγηση και έλεγχο λήψη πληροφοριών για τo βαθμό υλοποίησης των στρατηγικών σχεδίων και τη σύγκριση επιτευχθέντων και προγραμματισθέντων. Ανάληψη διορθωτικών ενεργειών για την αντιμετώπιση των αποκλίσεων. 26
Καθορισμός στόχων (1/2) Στόχος (goal) ορίζεται η κατάσταση στην οποία επιθυμεί να βρίσκεται το άτομο, μια ομάδα, η επιχείρηση ή τμήμα αυτής στο μέλλον Χαρακτηριστικά στόχων S.M.A.R.T.E.R Συγκεκριμένος (Specific) Μετρήσιμος (Measurable) Αποδεκτός (Acceptable) Ρεαλιστικός (Realistic or Relevant) Χρονικά ορισμένος (Timely) Προκλητικοί (Enjoyable) Δεκτικοί σε αλλαγές(reevaluated) 27
Καθορισμός στόχων (2/2) Οι στόχοι αφορούν θέματα όπως: οικονομική απόδοση ρυθμός ανάπτυξης μερίδιο αγοράς επέκταση σε νέες αγορές εισαγωγή νέων προϊόντων προγράμματα περικοπής του κόστους απομάκρυνση ανταγωνιστών από την αγορά βελτίωση ικανοποίησης πελατών 28
Δείκτες μέτρησης (1/2) Οι στόχοι πρέπει να αποτυπώνονται σε δείκτες Οι δείκτες αποτελούν: εργαλεία αποτίμησης της οργανωτικής απόδοσης το ενδεικτικό μέτρο που θα χρησιμοποιεί για τον προσδιορισμό του επιπέδου των αποτελεσμάτων της κάθε δράσης 29
Δείκτες μέτρησης (2/2) Διακρίνονται σε δύο κυρίως κατηγορίες: ποσοτικούς δείκτες και ποιοτικούς δείκτες γενικούς δείκτες και ειδικούς δείκτες 30
Κατηγορίες δεικτών μέτρησης (1/2) Γενικός δείκτης αφορά το χρόνος ανταπόκρισης στα αιτήματα των πολιτών το ποσοστό ικανοποίησης των παραπόνων που υποβάλλονται την εφαρμογή νέων τεχνολογιών το κόστος διαχείρισης την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών 31
Κατηγορίες δεικτών μέτρησης (2/2) Ειδικός δείκτης αφορά στο είδος των παρεχόμενων από τις υπηρεσιακές μονάδες υπηρεσιών 32
Παράδειγμα 1 ο : ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (1/2) Ι. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Σχέση άμεσων έμμεσων φόρων Συνολικός αριθμός εταιρειών που ελέγχονται ανά τρίμηνο & ανά ΔΟΥ Αριθμός φορολογικών επιθεωρήσεων (με στόχο την αποκάλυψη της παραοικονομίας) Συχνότητα λαθών (κατά τη συμπλήρωση φορολογικών δηλώσεων) που εντοπίζονται στους ελέγχους ανά ΔΟΥ/ανά έτος Αριθμός υποθέσεων που διεκπεραιώνονται ανά τμήμα / ανά εργαζόμενο / ανά ΔΟΥ Αριθμός ελέγχων που πραγματοποιούνται ανά τμήμα / ανά εργαζόμενο / ανά ΔΟΥ Ώρες εκπαίδευσης υπαλλήλων ανά έτος & ανά ΔΟΥ 33
Παράδειγμα 1 ο : ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (2/2) ΙΙ. ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΗ Αριθμός παραπόνων των φορολογουμένων ανά έτος / ανά ΔΟΥ Μέσος χρόνος για την επεξεργασία παραπόνων πολιτών Μέσος χρόνος αναμονής ανά ΔΟΥ Μέση διάρκεια διεκπεραίωσης της φορολογικής διαδικασίας Αριθμός φορολογικών δηλώσεων που έχουν υποβληθεί μέσω διαδικτύου Μέσος χρόνος καθυστέρησης για την επιστροφή φόρου 34
Παράδειγμα 2 ο : Νοσοκομείο (1/2) Δείκτες αποτελεσματικότητας βαθμός ικανοποίησης από την παρεχόμενη υπηρεσία (έρευνα βάσει ερωτηματολογίων) ικανοποιημένοι χρήστες / σύνολο χρηστών μέσος χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο ανά τομέα (τμήμα υγείας) αριθμός κλινών ανά νοσηλευτική υπηρεσία αριθμός εσωτερικών ασθενών/έτος αριθμός εξωτερικών ασθενών/έτος 35
Παράδειγμα 2 ο : Νοσοκομείο (2/2) αριθμός ασθενών που εξετάστηκαν εντός Χ λεπτών από την άφιξή τους στα επείγοντα περιστατικά αριθμός εξωτερικών ασθενών που έγιναν δεκτοί Χ λεπτά μετά το προκαθορισμένο ραντεβού τους αριθμός ασθενοφόρων που καταφθάνουν εντός χρόνουστόχου σε περιπτώσεις επείγοντος περιστατικού μέσος χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο πριν από εγχείρηση (σε ημέρες) 36
Παράδειγμα 2 ο : Νοσοκομείο (3/3) Δείκτες αποδοτικότητας δαπάνες φαρμάκων / ασθενή ετήσιο συνολικό κόστος λειτουργίας του νοσοκομείου / αριθμός ασθενών (εσωτερικώνεξωτερικών) 37
Στόχοι σε κάθε ιεραρχικό επίπεδο ΣΤΟΧΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΣΤΟΧΟΙ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΣΤΟΧΟΙ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ ΣΤΟΧΟΙ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΣΤΟΧΟΙ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΣΤΟΧΟΙ ΓΡΑΜΜΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Α ΣΤΟΧΟΙ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ Α ΣΤΟΧΟΙ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ ΣΤΟΧΟΙ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ 38
Παράδειγμα 3 ο (1/3) Στρατηγικός στόχος ΥΠΟΙΟ Αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής Επιχειρησιακοί στόχοι (γενικής δ/νσης) Καθιέρωση σταθερού φορολογικού συστήματος Μείωση της παραβατικότητας της φορολογικής νομοθεσίας Αύξηση της οικειοθελούς συμμόρφωσης των φορολογουμένων Αύξηση του ποσοστού ορθής και ομοιόμορφης εφαρμογής της φορολογικής νομοθεσίας 39
Παράδειγμα 3 ο (2/3) Επιμέρους στόχοι (Διεύθυνση ΦΠΑ) Μεγιστοποίηση του βαθμού ενσωμάτωσης της κοινοτικής στην εθνική νομοθεσία Μείωση της φοροδιαφυγής στον ΦΠΑ εγχώριων και ενδοκοινοτικών συναλλαγών Αύξηση του ποσοστού οικειοθελούς συμμόρφωσης των φορολογουμένων στις διατάξεις ΦΠΑ Αύξηση των εσόδων από το ΦΠΑ Δείκτης Μέτρησης Ποσοστό αύξησης εσόδων ΦΠΑ σε σχέση με το προηγούμενο έτος 40
Παράδειγμα 3 ο (3/3) Εκτιμώμενη τιμή Αύξηση κατά 20% των εσόδων ΦΠΑ σε σχέση με το προηγούμενο έτος Δράση Παροχή κατευθύνσεων για τις ελεγκτικές διασταυρώσεις πριν την απόδοση επιστροφών ΦΠΑ Παροχή οδηγιών και εποπτεία στη δράση των υπηρεσιών για τον εντοπισμό κυκλωμάτων κυκλικής απάτης στο ενδοκοινοτικό ΦΠΑ Περαιτέρω στελέχωση της διεύθυνσης 41
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στo πλαίσιo του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Πατρών» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 1 η Παρουσίαση 42
Σημειώματα 43
Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.0. Έχουν προηγηθεί οι κάτωθι εκδόσεις: 1 η Παρουσίαση 44
Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Πατρών, Νάνσυ Μπουραντά. «Επιχειρησιακή Στρατηγική και Πολιτική. Στάδια στρατηγικής». Έκδοση: 1.0. Πάτρα 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: https://eclass.upatras.gr/modules/document/document.php?course=deapt1 29. 1 η Παρουσίαση 45
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. 1 η Παρουσίαση 46