Αξιοποιώντας τη δυναμική του ελληνικού αγρο-διατροφικού τομέα Οκτώβριος 2018 Τζέση Βουμβάκη Deputy Chief Economist Διεύθυνση Οικονομικής Ανάλυσης
Αγρο-διατροφικός τομέας: Ανθεκτικός και σημαντικός για την ελληνική οικονομία Συνεισφορά Αγρο-διατροφικού τομέα % του εταιρικού τομέα [1] Κλαδική διάρθρωση ελληνικού εταιρικού τομέα [1] δις (σε όρους προστιθέμενης αξίας) Ελληνικές εξαγωγές αγαθών δις +45% +12% [1] Εταιρικός τομέας: εξαιρούνται οι δραστηριότητες χρημ/κών υπηρεσιών, δημόσιας διοίκησης, υγείας, παιδείας καθώς και η ιδιοκατοίκηση. Πηγή: Eurostat, ΕΛ.ΣΤΑΤ., Εκτιμήσεις ΕΤΕ 2
Ανοδική παγκόσμια ζήτηση για έναν κλάδο που ευνοείται από τις εγχώριες κλιματολογικές συνθήκες Παγκόσμια αγροτική παραγωγή τρις (μόνο τρόφιμα και ποτά) Παγκόσμιες εξαγωγές τροφίμων και ποτών τρις Κλιματολογικές συνθήκες Δείκτης* (μέσος όρος ΕΕ = 100) 1997-2017: +160% 1997-2017: +210% EΕ=100 * Δείκτης βάσει τεσσάρων (ισοβαρών) μεταβλητών σχετικών με περιβαλλοντικά και κλιματολογικά χαρακτηριστικά: (i) μήκος ακτογραμμής ανά επιφάνεια, (ii) ετήσιες ώρες ηλιοφάνειας, (iii) ετήσιος όγκος βροχοπτώσεων και (iv) ποιότητα εδάφους (περιεκτικότητα σε άνθρακα, διάβρωση εδάφους (αντίστροφα) και υποβάθμιση γαιών (αντίστροφα)). Πηγή: Eurostat, Faostat, World Bank, Εκτιμήσεις ΕΤΕ (Κλαδική μελέτη: «Agro-food industry (December 2015)». 3
Τα ελληνικά αγρο-διατροφικά προϊόντα χάνουν μερίδια στις διεθνείς αγορές Ελληνική αγροτική παραγωγή εκατ. Διεθνές μερίδιο ελληνικών προϊόντων % των παγκόσμιων εξαγωγών Παραγωγικότητα αγροτικής γης /εκτάριο (σε όρους προστιθέμενης αξίας) 1997-2017: +5% έναντι 160% παγκοσμίως Πηγή: Eurostat, Faostat, World Bank, Εκτιμήσεις ΕΤΕ (Κλαδική μελέτη: «Agro-food industry (December 2015)». 4
Σημαντικές διαρθρωτικές αδυναμίες περιορίζουν την αγροτική παραγωγή ΠΑΡΑΓΩΓΗ Μέγεθος (εκτάρια/φάρμα) ΠΩΛΗΣΕΙΣ Συνεταιρισμοί (% αγροτικής παραγωγής) Επιδοτήσεις (% αγροτικής παραγωγής) R&D (% προστιθέμενης αξίας) Branding (δείκτης Ευρώπη=100) * Δείκτης βάσει σχετικής τιμής εξαγωγών αγροτικών προϊόντων Πηγή: Eurostat, Faostat, World Bank, OECD, Εκτιμήσεις ΕΤΕ (Κλαδική μελέτη: «Agro-food industry (December 2015)». 5
Το περιοριστικό επιχειρηματικό περιβάλλον αποτελεί τροχοπέδη για την ανάπτυξη της βιομηχανίας τροφίμων και ποτών Προστιθέμενη αξία βιομηχανίας % αγροτικής παραγωγής (εκτός επιδοτήσεων) Επιχειρηματικό περιβάλλον Δείκτης* (μέσος όρος ΕΕ = 100) EΕ=100 Αποτελεσματικότητα εφοδιαστικής αλυσίδας Δείκτης (EΕ=100) EΕ=100 Ευνοϊκό πλαίσιο άμεσων ξένων επενδύσεων Δείκτης (EΕ=100) EΕ=100 * Δείκτης αξιολόγησης μεγέθους και αποτελεσματικότητας εφοδιαστικής αλυσίδας καθώς και ελκυστικότητα περιβάλλοντος σχετικά με τις άμεσες ξένες επενδύσεις Πηγή: Eurostat, WEF, Εκτιμήσεις ΕΤΕ (Κλαδική μελέτη: «Agro-food industry (December 2015)». 6
ΚΠΤΦΑ/ Σύνολο Ενεργητικού ΚΠΤΦΑ/ Σύνολο Ενεργητικού ΚΠΤΦΑ/ Σύνολο Ενεργητικού ΚΠΤΦΑ/ Σύνολο Ενεργητικού ΚΠΤΦΑ/ Σύνολο Ενεργητικού Ελληνική βιομηχανία τροφίμων και ποτών: Χαμηλή λειτουργική απόδοση κυρίως λόγω αδύναμων μικρών επιχειρήσεων ΑΠΟΚΛΙΣΗ ROA: ΕΛΛΑΔΑ - ΕΥΡΩΠΗ ΑΠΟΚΛΙΣΗ ROA: ΜΙΚΡΕΣ - ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Βιομηχανία τροφίμων και ποτών Ελληνική βιομηχανία τροφίμων και ποτών -33% -67% Επιχειρηματικός τομέας Ελλάδα: Επιχειρηματικός τομέας ΕΕ: Βιομηχανία τροφίμων-ποτών -30% -44% -15% Πηγή: Eurostat, ICAP, Bach Database, Εκτιμήσεις ΕΤΕ 7
Εκτιμήσεις ΕΤΕ: Σημαντική δυνητική ανάπτυξη του αγρο-διατροφικού τομέα και ισχυρό ενδιαφέρον απορρόφησης της επιπλέον παραγωγής από τις διεθνείς αγορές Δυνητική μεγέθυνση αγρο-διατροφικού τομέα % συνεισφοράς κάθε παράγοντα (σε όρους Π.Α.) Μερίδιο ελληνικών τροφίμων στη διεθνή αγορά % παγκόσμιων εξαγωγών Σύγκλιση με τα ευρωπαϊκά πρότυπα όσον αφορά Κοινές στρατηγικές τροφίμων υψηλής δυναμικής: Branded συσκευασμένα προϊόντα Στόχευση ανεπτυγμένων αγορών Πηγή: Eurostat, UN Comtrade, Εκτιμήσεις ΕΤΕ (Κλαδική μελέτη: «Agro-food industry (December 2015)». 8
Η οπτική της ελληνικής βιομηχανίας τροφίμων και ποτών: Εστιάζοντας σε 4 δυναμικά προϊόντα Εξωστρέφεια % πωλήσεων στο εξωτερικό Έμφαση σε αναπτυγμένες αγορές % εξαγωγών στα Βαλκάνια Πιστοποίηση ποιότητας % ΠΟΠ ή ΠΓΕ στις πωλήσεις Πηγή: Έρευνα ΕΤΕ σε ΜμΕ τροφίμων (Ιούνιος 2018) 9
Η αγορά εμφανίζεται συνειδητοποιημένη: Πού βρισκόμαστε και πώς μπορούμε να προχωρήσουμε μπροστά ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ ΚΡΑΣΙ ΔΥΝΑΤO ΣΗΜΕΙO ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΔΥΝΑΤO ΣΗΜΕΙO ΠΡΟΚΛΗΣΗ Υψηλή εγγενής ανταγωνιστικότητα Χύμα 44% των πωλήσεων Έμφαση σε ποιότητα/branding Μικρό μέγεθος για ½ του κλάδου ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ Στροφή σε Branding Συγκέντρωση Κλάδου ΦΡΟΥΤΑ / ΛΑΧΑΝΙΚΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΔΥΝΑΤO ΣΗΜΕΙO Υψηλή διεθνής ζήτηση ΠΡΟΚΛΗΣΗ Εξαγωγές φρέσκων μόλις 1/3 των εξαγωγών ΔΥΝΑΤO ΣΗΜΕΙO Στόχευση ανεπτυγμένων αγορών ΠΡΟΚΛΗΣΗ Μικρό δίκτυο διανομής για ¼ του κλάδου ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ Τεχνολογική Αναβάθμιση Επέκταση Δικτύου Πηγή: Έρευνα ΕΤΕ σε ΜμΕ τροφίμων (Ιούνιος 2018) 10
Ευχαριστώ για την προσοχή σας 11