Ελληνικό Αγρο-διατροφικό Σύστημα και Κ.Α.Π. Κλωνάρης Στάθης Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Transcript

1 Ελληνικό Αγρο-διατροφικό Σύστημα και Κ.Α.Π. Κλωνάρης Στάθης Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

2 Δομή Η εφαρμογή του καθεστώτος των ενισχύσεων Το Ελληνικό Αγρο-διατροφικό σύστημα Πως η ΚΑΠ μπορεί να συνεισφέρει;

3 Η εφαρμογή του καθεστώτος των ενισχύσεων μέχρι σήμερα Αρνητικά Ανισοκατανομή μεταξύ των παραγωγικών κλάδων αλλά και μεταξύ των δικαιούχων. Αδυναμία του μηχανισμού να γνωρίζει αν οι δικαιούχοι είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες ή ετεροεπαγγελματίες. Αναχρονιστικός Διοικητικός μηχανισμός χωρίς εργαλεία σχεδιασμού και εφαρμογής πολιτικής. Δημοσιοϋπαλληλοποίση των αγροτών Θετικά Κλείσιμο της εισοδηματικής ψαλίδας αγροτικών και μη αγροτικών νοικοκυριών. Στήριξη της αγροτικής απασχόλησης και διατήρηση του κοινωνικού ιστού στις αγροτικές περιοχές

4 Σήμερα. Πρέπει να επιδοτείται η γεωργική δραστηριότητα; Η μη ενίσχυση της γεωργικής δραστηριότητας ίσως και να οδηγούσε με ταχύτερα βήματα στην αναδιάρθρωση. Η λειτουργία των αγορών δεν μπορεί να διασφαλίσει την προσφορά δημόσιων αγαθών. Στρατηγική Επιλογή Απομάκρυνση από μία γεωργία ποσότητας και αμφισβητούμενης ποιότητας σε μία γεωργία ποιότητας.

5 Σχεδιάζοντας μια Πολιτική Τι παράγω; Πώς παράγω; Για ποιον το παράγω; Πού παράγω;

6 Τι παράγω Ποιο θα είναι το κριτήριο επιλογής; Η αυτάρκεια τροφίμων; Το Εμπορικό ισοζύγιο; Το συγκριτικό πλεονέκτημα; Απασχόληση Θέσεις εργασίας;

7 Αξία παραγωγής σε εκ. Τι παράγω; Πηγή: Eurostat, International trade Α Β Γ Καθαρές εισαγωγές (Ισοζύγιο / Παραγωγή) % Καθαρές εξαγωγές

8 Τι παράγω; Η παραγωγή δεν είναι πάντα αρκετή: Το παράδειγμα του ελαιολάδου.

9 Τι παράγω; Ποιοτικά προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας. Μεταποίηση Τροφίμων: Συνεισφέρει κατά 30% της βιομηχανικής ΑΠΑ, και 20% στην απασχόληση Μεταποίηση Τροφίμων ΑΠΑ (Δις 2010) ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ # εργαζομένων 2007 ΕΜΠ. ΙΣΟΖΥΓΙΟ (Δις 2010) 5,0 77,5-1,9 Ποτά 1,7 10,4-0.2 Βαριά Βιομηχανία 4,5 128,9-6,2 Λοιποί υποκλάδοι της βιομηχανίας 5,8 169,5-17,6 ΣΥΝΟΛΟ 17,2 386,349-25,9

10 Πως παράγω; Ανταγωνιστικό προϊόν Χαμηλό Κόστος Ποιότητα Βιομηχανικά πρότυπα Περιβαλλοντική ευθύνη Πλεονέκτημα Συμβατικές Αγορές Εξειδικευμένες αγορές

11 Πως παράγω; Κόστος Παραγωγής Κόστος εισροών Πηγή: ΕΛ. ΣΤΑΤ, Δείκτες Γεωργίας-/κτηνοτροφίας 2012

12 Πως παράγω; Αιτίες υψηλού κόστους Ολιγοπωλιακή διάρθρωση στην αγορά των μέσων παραγωγής και της διάθεσης προϊόντων. Διαρθρωτικά προβλήματα της Ελληνικής Γεωργίας. Κατάρρευση των Συνεταιρισμών με παράλληλη έλλειψη ενδιαφέροντος συνεργατισμού.

13 Πως Παράγω; Η καινοτομία αποτελεί σημαντικό εργαλείο ανάπτυξης και συγκριτικό πλεονέκτημα

14 Πως Παράγω; Διεθνή Επιστημονικές Δημοσιεύσεις ανάμεσα στο υψηλότερο 10% με τις περισσότερες αναφορές παγκοσμίως Διεθνή Επιστημονικές Δημοσιεύσεις /εκ. πληθυσμού Δημόσια δαπάνη για Ε&Α ως % του ΑΕΠ Το ερευνητικό προσωπικό υπάρχει.. αλλά ανεπαρκής χρηματοδότηση

15 Πως Παράγω; Το πρόβλημα είναι πως θα φτάσει στον Αγρό ΑΕΙ Ερευνητικά κέντρα Spin off εταιρείες Γεωργικοί Σύμβουλοι

16 Για ποιόν παράγω; Για τον Ευρωπαίο και Έλληνα καταναλωτή που ανησυχεί και δεν εμπιστεύεται

17 Για ποιόν παράγω; Οι Έλληνες καταναλωτές δεν εμπιστεύονται όσους συμμετέχουν στην αγρόδιατροφική αλυσίδα. Πηγή: Special Eurobarometer 354: Food-related risks

18 Πού παράγω Οι Ευρωπαίοι και πολύ περισσότερο οι Έλληνες πολίτες τάσσονται υπέρ των τοπικών αγορών..

19 Πού παράγω και των προϊόντων που παράγονται σε ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές.

20 Που παράγω; Στις πεδινές περιοχές προϊόντα ευρείας κατανάλωσης με χαμηλό κόστος τόσο για την εσωτερική όσο και την εξωτερική αγορά (σιτάρι καλαμπόκι βαμβάκι ρύζι). Στις ορεινές και νησιωτικές περιοχές, τοπικά προϊόντα υψηλής ποιότητας (βιολογικά, ΠΟΠ, ΠΓΕ) προσανατολισμένα στις τοπικές αγορές και τον τουρισμό (αιγοπρόβειο κρέας, τυρί, ζωοτροφές, φρούτα, αλιευτικά προϊόντα). Στις περιαστικές περιοχές φρέσκα ποιοτικά προϊόντα (Γάλα, λαχανικά) με έμφαση στις τοπικές αγορές αλλά και τις αγορές του εξωτερικού.

21 Πως μπορεί να συνεισφέρει η ΚΑΠ; Σενάρια με βάση της αρχής Do not disturb the market. Ενεργός Αγρότης?? Μόνο το μέρος των Συνδεδεμένων ενισχύσεων και ο Πυλώνας ΙΙ μπορούν να συνεισφέρουν ουσιαστικά στην υλοποίηση του Αγροδιατροφικού μοντέλου. Μεταφορά πόρων στον Πυλώνα ΙΙ??

22 Προτάσεις Συνδεδεμένη Ενίσχυση για την παραγωγή προϊόντων ευρείας κατανάλωσης ελλειμματικών στην εσωτερική αγορά (Σιτηρά και πρωτεϊνούχες καλλιέργειες για παραγωγή ζωοτροφών, Πρόβειο γάλα για παραγωγή φέτας). (Πυλώνας Ι). Συνδεδεμένη ενίσχυση για την καλλιέργεια ζαχαροτεύτλων και ρυζιού. (Πυλώνας Ι). Ενίσχυση κτηνοτρόφων στις ορεινές και νησιωτικές περιοχές κατόχων ειδικών δικαιωμάτων με υψηλό κόστος παραγωγής. (Πυλώνας Ι+ΙΙ).

23 Προτάσεις Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας με εισαγωγή καινοτομίας ως κριτήριο επιλογής και για τους νέου αγρότες. (Πυλώνας ΙΙ). Ιδιαίτερη έμφαση στην δημιουργία Μικρών αλυσίδων εφοδιασμού (Short supply chains) και ομάδων παραγωγών.(πυλώνας ΙΙ). Ενεργοποίηση μέτρων για την δημιουργία τοπικών αγορών (Farm markets) (Πυλώνας ΙΙ). Περαιτέρω ενδυνάμωση του τομέα Αλιείας και ιχθυοκαλλιέργειας με έμφαση στην μεταποίηση και δημιουργία ΠΟΠ προϊόντων. (ΕΠ.ΑΛ).

24 Προτάσεις Ζωτικής σημασίας για την ορθή λειτουργία του αγρο-διατροφικού συστήματος οι Συμβουλευτικές υπηρεσίες. (Πυλώνας Ι+ΙΙ) Διεπιστημονική υποστήριξη των Συμβούλων από Πανεπιστημιακά Ιδρύματα και Ερευνητικά κέντρα. Σύνδεση του ΥΠΠΑΤ με ΑΕΙ και Διαμεσολαβητές Καινοτομίας (ΜΟΚΕ, ΕΛΓΟ- ΔΗΜΗΤΡΑ).

25 Προτάσεις πέραν του πλαισίου της ΚΑΠ Ενίσχυση των δράσεων που αφορούν στην διασύνδεση ποιοτικών αγροτικών προϊόντων με την γαστρονομία και τον τουρισμό. Διαμόρφωση Επιθετικής εξαγωγικής πολιτικής του Ελληνικού Οργανισμού εξωτερικού Εμπορίου (ΟΠΕ) όσον αφορά την προώθηση των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων και τροφίμων.

26 Ευχαριστώ για την προσοχή σας.