ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΥΗΣΗ & ΛΟΧΕΙΑ 5 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Κλινικής Ψυχοφαρμακολογίας 5-8 Μαΐου 2016, Ερμιόνη - Αργολίδα
Η Κύηση και η Λοχεία αποτελούν περιόδους με σημαντικές Βιολογικές και Ψυχικές ιδιαιτερότητες για την γυναίκα Υπάρχουν: έντονες ορμονικές μεταβολές αλλαγές στο σώμα αλλαγές στις οικογενειακές ισορροπίες και σχέσεις Όλα αυτά μπορούν να πυροδοτήσουν ή να αναζωπυρώσουν ψυχικές διαταραχές
Επιδημιολογία Κατάθλιψης Εγκυμοσύνης Μέχρι 70%των εγκύων αναπτύσσουν καταθλιπτικά συμπτώματα Η συχνότητα της Κατάθλιψης κατά την κύηση είναι περίπου ίδια με άλλες περιόδους της γυναίκας (1στις 4) Κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης 1/10 γυναίκες εμφανίζει μείζονα κατάθλιψη Το 14% με 23% των εγκύων γυναικών θα εμφανίσουν συμπτώματα Μείζονος Κατάθλιψης κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
Κατάθλιψη Κύησης Ο μεγαλύτερος αριθμός καταθλιπτικών επεισοδίων συμβαίνει μεταξύ της 34 έως 38 εβδομάδας της εγκυμοσύνης
Ο χειρισμός της Κατάθλιψης στη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι δύσκολος Συχνά τα συμπτώματα της κατάθλιψης στην εγκυμονούσα αντιμετωπίζονται από την ίδια και από τον περίγυρό της σαν μια «απλή ορμονική διαταραχή» Έτσι, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η Κατάθλιψη μένει συχνά αδιάγνωστη και η γυναίκα δεν λαμβάνει την αναγκαία βοήθεια
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Η κατάθλιψη δεν αναγνωρίζεται και δεν αντιμετωπίζεται ικανοποιητικά σε έγκυες σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Η ΑΚ αγωγή κατά την εγκυμοσύνη είναι αφενός δραστική και αφετέρου αρκετά ασφαλής Επικρατεί η εντύπωση (δυστυχώς και σε γιατρούς) ότι τα φάρμακα δεν είναι ασφαλή στην εγκυμοσύνη
Μη ικανοποιητική αναγνώριση της Κατάθλιψης κατά την κύηση Σε αμερικάνικες μελέτες αναφέρεται ότι: Λιγότεροι από τις μισές εγκύους που εμφάνιζαν ψυχιατρικά προβλήματα ή έκαναν κατάχρηση ουσιών εντοπίσθηκαν από τους γιατρούς τους Μόνο το ένα τέταρτο πήρε κάποια αγωγή Το 77% των εγκύων με ψυχιατρικά προβλήματα δεν εντοπίσθηκε από τους γυναικολόγους τους Στην Αυστραλία λιγότεροι από το 50% των γυναικολόγων ρωτούν εγκύους για πιθανά προβλήματα κατάθλιψης
Κίνδυνοι από την μη αντιμετώπιση της Κατάθλιψης κατά την κύηση Πρόβλημα στο μωρό που κυοφορείται Φτωχή διατροφή Δυσκολία εφαρμογής των γυναικολογικών οδηγιών Δυσκολία εφαρμογής θεραπειών Αυτοκτονικότητα Αυξημένη χρήση καπνού, αλκοόλ και ουσιών
Κίνδυνοι από την ύπαρξη κατάθλιψης κατά την κύηση Η κατάθλιψη στη διάρκεια της κύησης συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο για: Αυτόματη αποβολή Αιμορραγία Καθυστέρηση ανάπτυξης του εμβρύου Προεκλαμψία Πρόωρο τοκετό
Η κατάθλιψη που δεν θα αντιμετωπισθεί κατά την κύηση αποτελεί σημαντικό προγνωστικό παράγοντα για την εμφάνισή της και στην περίοδο της λοχείας
Αντιμετώπιση της κατάθλιψης κατά την κύηση Ψυχοθεραπεία (γνωσιακή - συμπεριφορική, διαπροσωπική) Φαρμακευτική αγωγή Ηλεκτροσπασμοθεραπεία (σε ειδικές περιπτώσεις) Φωτοθεραπεία Βελονισμός Διάφορες Εναλλακτικές μορφές
Σχετικά μειονεκτήματα αγωγών Α. Ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις Οι ψυχοθεραπείες έχουν υψηλό κόστος. Η γνωσιακή αντιμετώπιση σε έγκυες εξασκείται από σχετικά λίγους ψυχοθεραπευτές Γυναίκες της επαρχίας έχουν μικρή δυνατότητα πρόσβασης
Χορήγηση ΑΚ αγωγής σε εγκυμονούσες Συνήθως χορηγούνται SSRIs/SNRIs & TCA Γενικά δίδονται οι το δυνατόν μικρότερες δραστικές δόσεις Οι δόσεις να κατανέμονται κατά την διάρκεια της ημέρας ώστε ν αποφεύγεται έντονη δράση στο έμβρυο. Μερικές φορές προτιμούνται τα TCAs, έναντι των νεώτερων αντικαταθλιπτικών διότι είναι καλύτερα μελετημένα (Δεν βρέθηκε αυξημένος κίνδυνος ανάπτυξης συγγενών διαμαρτιών)
Φυσιολογικές αλλαγές κατά την Εγκυμοσύνη που επιδρούν στην φαρμακευτική αγωγή Αύξηση του όγκου υγρών Μείωση πρωτεϊνών, μειωμένη δυνατότητα πρόσδεσής των φαρμάκων, αύξηση των συγκεντρώσεών τους στον ορό Αλλαγή της απορρόφησης των φαρμάκων λόγω μειωμένης κένωσης του στομάχου και μειωμένης έκκριση γαστρικού υγρού (δράση προγεστερόνης) Αύξηση της σπειραματικής διήθησης με αποτέλεσμα την γρήγορη απέκκριση φαρμάκων. Συμπερασματικά: Η αλλαγή του όγκου κατανομής καθώς και η αύξηση της ηπατικής δραστηριότητας και της νεφρικής κάθαρσης, οδηγούν σε πτώση των επιπέδων των φαρμάκων, γεγονός που μπορεί να καταλήξει σε αύξηση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων Αυτές οι φυσιολογικές αλλαγές είναι ιδιαίτερα υψηλές κατά το τρίτο τρίμηνο
Η επιλογή της ΑΚ αγωγής γίνεται 1. Σε σχέση με το προφίλ ασφάλειας του φαρμάκου 2. Το στάδιο της εγκυμοσύνης 3. Τα συμπτώματα της ασθενούς 4. Την ιστορία της ασθενούς 5. Τις θεραπευτικές προτιμήσεις
Παράγοντες άρνησης ΑΚ αγωγής Εσφαλμένες πληροφορίες στην έγκυο Εσφαλμένη παρότρυνση ή και πίεση από συγγενείς, φίλους έως και γιατρούς για αποφυγή της ΑΚ αγωγής Εσφαλμένη εντύπωση για την επικινδυνότητα και την ασφάλεια της ΑΚ αγωγής
Η έλλειψη θεραπευτικών ΑΚ οδηγιών κατά την εγκυμοσύνη οδηγεί στην συνταγογράφηση είτε ανεπαρκών είτε υπερβολικών δόσεων και για ανεπαρκή ή υπερβολικά χρονικά διαστήματα Ο κίνδυνος για το έμβρυο και για την μητέρα διπλασιάζεται Α) από την μη σωστή συνταγογράφηση Β) από την αναποτελεσματική αντιμετώπιση της κατάθλιψης
Πολλές γυναίκες διακόπτουν αιφνίδια την ΑΚ αγωγή μάλιστα με συμβουλή γιατρού Αποτέλεσμα: Γυναίκα και παιδί μπορεί να υποστούν σοβαρές φυσικές και ψυχολογικές συνέπειες Τυπικές ανεπιθύμητες συνέπειες είναι: Νοσηλεία Υποκατάσταση θεραπείας με αλκοόλ Αυτοκτονία
Υποκατάσταση ΑΚ Ενδείκνυται εφόσον το επιθυμεί η μητέρα λόγω πιθανών ανεπιθυμήτων επιπτώσεων στο έμβρυο (π.χ. παροξετίνη) Η υποκατάσταση μπορεί να προκαλέσει υποτροπή Εάν η απαντητικότητα στην υπάρχουσα αγωγή ήταν η μόνη που επιτυχημένη τότε η υποκατάσταση δεν θα πρέπει να γίνει
Εάν μία γυναίκα έχει ιστορικό υποτροπιάζουσας ήπιας έως σοβαρής κατάθλιψης συνιστάται η έναρξη ή η συνέχιση της ΑΚ αγωγής κατά την εγκυμοσύνη Διακοπή της ΑΚ αγωγής συνιστάται εφόσον η γυναίκα έχει ελάχιστα συμπτώματα τουλάχιστον τους τελευταίους 6 μήνες & δεν έχει ιστορικό υποτροπών εκτός ΑΚ αγωγής
Γενικά στοιχεία για την ΑΚ αντιμετώπιση εγκύων Σε γυναίκες με ιστορικό ψυχιατρικής πάθησης που λαμβάνουν ΑΚ είναι πιο βλαβερό να σταματήσουν την αγωγή από το να την συνεχίσουν κατά την κύηση Αύξηση κινδύνου υποτροπής λίγο πριν ή κατά την διάρκεια της κύησης ΑΚ όπως η imipramine, η amitriptyline, και η sertraline, μπορεί να προκαλέσουν υπερπρολακτιναιμία η οποία με την σειρά της εμποδίζει την γονιμότητα (προγεννητική μείωση των δόσεων αυτών των σκευασμάτων)
Επιπτώσεις ΑΚ αγωγής στο Έμβρυο Αμφιλεγόμενα αποτελέσματα για την πρόκληση πρόωρου τοκετού (ΠΤ) (<37 από συμπληρωμένες εβδομάδες κύησης) Τα ΤΚΑ δεν προκαλούν αναπτυξιακές ανωμαλίες σε έμβρυα SSRIs γενικά δεν προκαλούν ειδικές καρδιακές ανωμαλίες (Η παροξετίνη στο Α τρίμηνο σχετίσθηκε με υψηλότερο κίνδυνο που όμως είναι εξαιρετικά μικρός και δεν αποδείχθηκε) Ο συνδυασμός SSRI με ΒΕΝΖΟΔΙΑΖΕΠΙΝΕΣ ίσως αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακών ανωμαλιών
Οι φυσιολογικές αλλαγές κατά το τρίτο τρίμηνο απαιτούν αύξηση των δραστικών δόσεων Κατά το 2ο και 3ο τρίμηνο οι περισσότερες ψυχοτρόπες ουσίες είναι ασφαλείς Μερικοί ιατροί προτείνουν μείωση των δόσεων τις τελευταίες 2 εβδομάδες λόγω ανάπτυξης ανεπιθυμήτων ενεργειών στο έμβρυο (τοξικότητα και σύνδρομο απόσυρσης μετά στο νεογέννητο) Άλλοι ισχυρίζονται ότι η διακοπή της αγωγής αυτή την περίοδο μπορεί να προκαλέσει λοχειακές ψυχιατρικές διαταραχές.[
ΑΚ κατά το Γ Τρίμηνο Εμφάνιση του συνδρόμου «Νεογνικής Προσαρμογής» (30% των νεογνών) Εκδήλωση σοβαρής μορφής (50%) : τρόμο, υψίσυχνο κλάμα, υπερτονία, γαστρεντερικά συμπτώματα, αναπνευστική δυσκολία και επιληπτικές κρίσεις (σπάνιες) Η λήψη ΑΚ (SSRIs & TCA) κατά την κύηση δεν βρέθηκε να έχει άξια λόγου επίδραση τερατογένεσης, ή πρόκλησης γενετικών ανωμαλιών στο έμβρυο (δεν είναι απολύτως τεκμηριωμένες απόψεις) Επίσης δεν βρέθηκε μακροπρόθεσμη επίδραση στην συμπεριφορά του νεογνού (behavioural teratogenicity) μετά από λήψη ΑΚ
Φάρμακα που μεταβολίζονται από το κυτόχρωμα P 450 2D6 ή P450 3A4 μπορεί να χρειάζονται αύξηση κατά το 2 ο τρίμηνο της εγκυμοσύνης Εάν υπάρχει αγχώδης κατάθλιψη ίσως τα ΤΚΑ είναι προτιμητέα ως πιο ηρεμιστικά Η Mirtazepine είναι επίσης ηρεμιστική αλλά δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την χρήση της στην εγκυμοσύνη Τα TCAs και σχεδόν όλοι οι SSRIs αυξάνουν την όρεξη και θα πρέπει να υπάρξει προσοχή για την μη αύξηση του βάρους Καταθλιπτικές γυναίκες που καπνίζουν μπορεί να ευεργετηθούν από την χρήση bupropion παρόλο που υπάρχουν ενδείξεις για ΕΠΙ ή βουλημία
Έκθεση σε καρβαμαζεπίνη (Tegretol) κατά το πρώτο τρίμηνο συνδέεται με δισχιδή ράχη (1%). Το βαλπροϊκό (Depakine) έχει συνδεθεί με βλάβες του νωτιαίου σωλήνα (3 5%). Σταθεροποιητές της διάθεσης Γενικά, ένα σύνδρομο με ελάσσονες διαμαρτίες όπως: συστροφή ώτων, καθίζηση της βάσης της ρινός υποπλασία νυχιών άνω άκρων έχει περιγραφεί σε παιδιά που εκτέθηκαν σε αντιεπιληπτικά.
Η Λήψη Λιθίου εμφανίζει αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρδιοαγγειακών ανωμαλιών Λήψη κατά το 1 ο τρίμηνο συνδέθηκε με το «σύνδρομο Ebstein» (0,05-1%) Σταθεροποιητές της διάθεσης Η έκθεση σε λίθιο συνδέεται επίσης με την ανάπτυξη του συνδρόμου «floppy baby», που χαρακτηρίζεται από κυάνωση και υποτονικότητα Άλλες επιδράσεις περιλαμβάνουν υποθυροειδισμό του νεογέννητου και νεφρογενή άποιο διαβήτη.
ΗΣΘ Η ΗΣΘ είναι ασφαλής και δραστική θεραπεία στην αντιμετώπιση της βαρείας μείζονος κατάθλιψης στην εγκυμοσύνη Δεν αναφέρονται κακώσεις στην έγκυο ούτε και στο έμβρυο Ενδείξεις ΗΣΘ Ασθενείς που δεν απάντησαν ικανοποιητικά σε θεραπεία με ΑΚ Ασθενείς με ψυχωτικά συμπτώματα Ασθενείς με κίνδυνο αυτοκτονίας Ασθενείς με σοβαρή κατάθλιψη που απαιτεί γρήγορη ύφεση
Ανεπιθύμητες επιπτώσεις της ΑΚ με SSRIs και TCAs αγωγής κατά την εγκυμοσύνη Τροποποιημένη άμεση απάντηση στον πόνο Υψηλότερες νοσηλείες για ειδικές νοσηλευτικές αντιμετωπίσεις Πρόωρη γέννα Αποβολές Μικρές ανωμαλίες (χωρίς αισθητική ή λειτουργική σημαντικότητα)
ΦΩΣ ΦΩΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ κατά την έναρξη ΣΤΗΝ του σκότους ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΦΩΣ κατά την έναρξη της ημέρας Του ρυθμού Ύπνου/Εγρήγορσης & της κινητικής δραστηριότητας
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΛΟΧΕΙΑΣ Δραματικές ορμονικές και ηλεκτρολυτικές αλλαγές κατά την διάρκεια του τοκετού και την λοχεία Η Προγεστερόνη και τα επίπεδα των οιστρογόνων πέφτουν απότομα στα προ της εγκυμοσύνης επίπεδα την 3 η ημέρα μετά τον τοκετό. Η Προλακτίνη δεν αναστέλλεται και αρχίζει η παραγωγή γάλακτος Τα επίπεδα των κορτικοστεροειδών μειώνονται σημαντικά μέσα σε 4 ώρες μετά τον τοκετό. Η λειτουργία του Θυρεοειδούς επανέρχεται στα προ του τοκετού επίπεδα 4 εβδομάδες μετά τον τοκετό Τα επίπεδα της ρενίνης πέφτουν Αυξάνεται η απέκκριση του νατρίου και μειώνεται η απέκκριση του ασβεστίου Μειώνεται πολύ γρήγορα το σωματικό βάρος
Η ΘΛΙΨΗ ΤΗΣ ΛΟΧΕΙΑΣ (Postpartum Blues) Είναι συχνή (50% - 85% των εγκύων) Ηπια Αυτοπεριοριζόμενη Συνήθως εμφανίζεται 3-4 ημέρες μετά τον τοκετό Κορυφώνεται την 5η - 6η μέρα επάνοδος στο φυσιολογικό μέσα σε 2-3 βδομάδες Αντιμετώπιση σε σοβαρότερες περιπτώσεις: Υποστηρικτική ψυχοθεραπεία Συμπτωματική φαρμακευτική αγωγή
Επιλόχεια Κατάθλιψη Η περίοδος της λοχείας θεωρείται περίοδος αυξημένης επικινδυνότητας για διαταραχές της διάθεσης στις γυναίκες Σε μεγαλύτερο κίνδυνο βρίσκονται οι γυναίκες με ιστορικό διαταραχών της διάθεσης, καθώς και αυτές που ένιωσαν κατάθλιψη στη διάρκεια της εγκυμοσύνης
ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ Η συχνότητα της είναι παρόμοια με αυτήν του γενικού γυναικείου πληθυσμού (10 15%) Στις περισσότερες περιπτώσεις εμφανίζεται κατά τον 1ο μήνα μετά τον τοκετό Μερικές φορές τα συμπτώματα αναπτύσσονται από το τέλος της εγκυμοσύνης Τα συμπτώματα δεν διαφοροποιούνται από αυτά της μείζονος κατάθλιψης Στο 60% των περιπτώσεων αποτελεί το πρώτο καταθλιπτικό επεισόδιο και την έναρξη μιας πιο μακροχρόνιας συναισθηματικής διαταραχής Διαρκεί από λίγες εβδομάδες έως πολλούς μήνες. Ο κίνδυνος επανεμφάνισης σε επόμενη λοχεία κυμαίνεται στο 50% - 65%
Στο DSM-5 η Λοχειακή Κατάθλιψη διαγιγνώσκεται στην κατηγορία «Καταθλιπτικές διαταραχές με προγεννητική έναρξη» Η Λοχειακή Κατάθλιψη μπορεί να εμφανιστεί και μετά από αποβολή Η Λοχειακή Κατάθλιψη μπορεί να αφορά και τα δύο φύλα μετά την γέννα του παιδιού Μεταξύ των ανδρών, ιδιαίτερα των νέων πατεράδων, η συχνότητα της Λοχειακής Κατάθλιψης υπολογίστηκε μεταξύ του 1% και του 25.5%
Αντιμετώπιση της Επιλόχειας Κατάθλιψης Η επιλόχεια κατάθλιψη αντιμετωπίζεται όπως όλες οι μείζονες καταθλίψεις Αντικαταθλιπτικά φάρμακα (SSRIs, SNRIs, ΤΚΑ & άτυπα) Άλλες ειδικές θεραπείες που περιλαμβάνουν τα οιστρογόνα και την προγεστερόνη Ψυχοθεραπείες (γνωσιακή συμπεριφορική και διαπροσωπική) Συνδυασμένες θεραπείες
Αντιμετώπιση της Λοχειακής Κατάθλιψης Ψυχοθεραπείες (ατομικές και ομαδικές) Κοινωνικές και ψυχολογικές παρεμβάσεις Ψυχοπαρεμβατικές επισκέψεις στο σπίτι Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία μέσω Διαδικτύου Δεν είναι καλά διερευνημένες Ο βελονισμός Φωτοθεραπεία Η λήψη Ω-3
Επιπτώσεις μη αντιμετώπισης της ΛΚ Μείωση της ενεργητικότητας Διαταραχή στην συγκέντρωση Κακοκεφιά Ανικανότητα αντιμετώπισης των αναγκών του βρέφους Αισθήματα ενοχών Μείωση της αυτοεκτίμησης
Επιπτώσεις από την μη αντιμετώπιση της ΛΚ Επιπτώσεις στο βρέφος: Καθυστέρηση στην ανάπτυξη λόγου Προβλήματα στον δεσμό μάνας παιδιού Προβλήματα συμπεριφοράς Συνεχή κλάματα
ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΛΟΧΕΙΑΣ (ΚΛ) Η κατάθλιψη της λοχείας που δεν θα αντιμετωπισθεί Προκαλεί: Α) Στον Σύζυγο: Αυξημένα ποσοστά κατάθλιψης στο σύζυγο Β) Στο Νεογνό: Ανασφαλή δεσμό του νεογνού με τη μητέρα Μη καλή κοινωνική προσαρμογή Όχι καλή νοητική ανάπτυξη
Το μεγαλύτερο πρόβλημα της αντιμετώπισης της κατάθλιψης της λοχείας είναι ο θηλασμός Οι φαρμακευτικές ουσίες περνούν στο γάλα σε μία μη-ιονισμένη μορφή Το γάλα είναι πλούσιο σε λίπος και ελαφρά όξινο Ουσίες που είναι όξινες, ιονισμένες, προσδένονται σε πρωτεΐνες ή σε λιπίδια βρίσκονται σε υψηλά ποσοστά στο γάλα. Τα νεογνά έχουν λίγο λίπος, μειωμένη πρόσδεση σε πρωτεΐνες, και μικρότερες απεκκριτικές δυνατότητες
Βασικά η πλειονότητα των ψυχοτρόπων ουσιών περνάει από τον μητρικό ορό στο γάλα σε πολύ μικρές ποσότητες Τα περισσότερα ΑΚ δεν βρέθηκαν σε αξιόλογες ποσότητες στα νεογνά και δεν προκλήθηκαν άμεσες ανεπιθύμητες δράσεις Η μικρή ποσότητα ΑΚ που λαμβάνεται από το μητρικό γάλα δεν φαίνεται να προκαλεί μακροπρόθεσμες δράσεις στο νεογέννητο
Οι βενζοδιαζεπίνες προκαλούν Λήθαργο Ίκτερο Αδυναμία ρύθμισης της θερμοκρασίας (ιδιαίτερα τις πρώτες 6 εβδομάδες που το νεογνό έχει δυσκολία στον μεταβολισμό τους) ΒΖ μακράς δράσης αντενδείκνυνται την περίοδο του θηλασμού Τα επίπεδα του λιθίου στο γάλα είναι 40% με 50% από αυτά που κυκλοφορούν στο αίμα της θηλάζουσας Το λίθιο προκαλεί στο νεογνό τοξικά φαινόμενα Κυάνωση Λήθαργο Υποθερμία Υποτονία Οι θηλάζουσες μητέρες δεν πρέπει να παίρνουν λίθιο
Σταθεροποιητές του συναισθήματος κατά τον θηλασμό Η καρβαμαζεπίνη, το Βαλπροϊκό καθώς και τα νεότερα ΑΕ βρίσκονται στο αίμα του θηλάζοντος νεογνού Δεν έδειξαν κάποια μακροπρόθεσμες ανεπιθύμητες επιπτώσεις στην γνωσιακή και συμπεριφορική κατάσταση του βρέφους Η Τοπιραμάτη προκαλεί ψυχοκινητική βραδύτητα και υπνηλία στο νεογνό και δεν πρέπει να λαμβάνεται κατά τον θηλασμό Όλα τα άλλα ΑΕ μπορούν να χορηγούνται κατά τον θηλασμό
Συμπεράσματα που αφορούν στην Κατάθλιψη της Εγκυμοσύνης 1. Η απόφαση για την συνέχιση, την έναρξη, ή την διακοπή ΑΚ κατά την εγκυμοσύνη πρέπει να λαμβάνεται μόνο από τον ψυχίατρο και μάλιστα αυτόν που έχει εκπαιδευτεί προς τούτο. 2. Οι καταθλιπτικές έγκυες δεν πρέπει να μην αντιμετωπίζονται απλά λόγω της εγκυμοσύνης 3. Σε καταθλιπτικές εγκύους θα πρέπει να υπάρχει συνεχής συνεργασία μεταξύ του ψυχιάτρου και του γυναικολόγου 4. Τα οφέλη από τη χορήγηση της θεραπείας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, σε βαριές περιπτώσεις κατάθλιψης, φαίνεται πως υποσκελίζουν τους ενδεχόμενους κινδύνους.
Συμπεράσματα που αφορούν στην Κατάθλιψη της Λοχείας 1. Οι γυναίκες με Λοχειακή κατάθλιψη θα πρέπει να πληροφορηθούν για τις συνέπειες της χρήσης ψυχοτρόπων φαρμάκων κατά τον θηλασμό 2. Σε επίτοκες με γνωστό ιστορικό καταθλιπτικής διαταραχής είναι σκόπιμη η προφυλακτική χορήγηση αντικαταθλιπτικών από την πρώτη εβδομάδα της λοχείας Γενικά κατά την εγκυμοσύνη θα πρέπει ν αυξάνονται οι δόσεις των ψυχοτρόπων φαρμάκων για την επίτευξη θεραπευτικού αποτελέσματος Αντίθετα κατά την λοχεία θα πρέπει να μειώνονται και να ελέγχονται τακτικά για την αποφυγή τοξικότητας