ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΡΟΓΙΑΝΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΥΡΙΔΟΥ ΠΑΡΘΕΝΑ

Transcript

1 ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΜΑ : ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΣ/ΚΗ ΙΙ ΥΠ. ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ : ΚΥΠΑΡΙΣΗ ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΕΥΡΙΚΗ ΑΝΟΡΕΞΙΑ ΦΟΙΤΗΤΡΙΕΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΡΟΓΙΑΝΝΗ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΑΥΡΙΔΟΥ ΠΑΡΘΕΝΑ ΛΑΡΙΣΑ

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγή 3 2. Ψυχογενής ανορεξία Θεραπεία των διαταραχών της πρόληψης τροφής.6 4. Δίαιτες αστραπή 7 5.Διαιτητικά χάπια 7 2

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα δύο σύνδρομα Κατά το DSM IV, την ταξινόμηση των ψυχικών ασθενειών σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρία, οι διαταραχές στην πρόσληψη τροφής αφορούν δύο σύνδρομα: την ψυχογενή ανορεξία και την ψυχογενή βουλιμία. Το κύριο γνώρισμα και στις δύο αυτές διαταραχές είναι ότι οποιοδήποτε ζήτημα σχετίζεται με την διατροφή, αποκτά μία ξεχωριστή διάσταση για τους ασθενείς, ένα ιδιαίτερο νόημα, που υπερβαίνει κατά πολύ την απλή ανάγκη για επιβίωση ή την ευχαρίστηση του φαγητού. Η συμπεριφορά του ατόμου είναι πολύ διαφορετική από αυτήν του γενικού πληθυσμού, σε ότι σχετίζεται με την πρόσληψη τροφής. Ωστόσο, πρέπει να είναι αποδεδειγμένο ότι δεν μεσολαβεί κάποια βιολογική δυσλειτουργία ή ανεπάρκεια για να δοθεί η διάγνωση των διαταραχών αυτών. Πρόκειται για συμπτωματικές διαταραχές, μπορούν δηλαδή να παρουσιαστούν σε διάφορες προσωπικότητες, και σε συνδυασμό με άλλες διαταραχές. Για παράδειγμα, είναι πιθανόν να παρουσιάσει κάποιος ψυχογενή ανορεξία σε συνδυασμό με κατάθλιψη. Συνήθως, εμφανίζονται για πρώτη φορά κατά την εφηβεία και αφορούν κυρίως τις γυναίκες στις οποίες παρουσιάζονται σε σημαντικά μεγαλύτερα ποσοστά από ότι στους άντρες. 3

4 ΨΥΧΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΡΕΞΙΑ Η Ψυχογενής Ανορεξία (ή νευρογενής ανορεξία ή νευρική ανορεξία) είναι ένα σύνδρομο αυτοεπιβαλλόμενης ασιτίας στο οποίο το άτομο με τη θέληση του περιορίζει την πρόσληψη τροφής καθώς φοβάται έντονα μήπως γίνει παχύ. Τα βασικά χαρακτηριστικά της είναι άρνηση του ατόμου να διατηρήσει ένα ελάχιστο φυσιολογικό βάρος, έντονος φόβος του ατόμου μήπως γίνει παχύ, διαταραχή στη σωματική εικόνα, σημαντική απώλεια βάρους και αμηνόρροια στις γυναίκες. Άτομα με τη διαταραχή αυτή λένε ότι «νιώθουν παχιά» όταν το βάρος τους είναι φυσιολογικό ή ακόμα κι όταν έχουν απισχνηνεί, κι αυτό γιατί η απώλεια του βάρους δεν καθησυχάζει τον φόβο τους της παχυσαρκίας. Τα ανορεκτικά άτομα υποφέρουν από μια διαταραγμένη αντίληψη του σώματος τους ολόκληρου και της εξωτερικής τους σωματικής εικόνας δεν μπορούν να αναγνωρίσουν σωματικές αισθήσεις συμπεριλαμβανόμενου του αισθήματος της πείνας, πιστεύουν ότι το σώμα τους ή διάφορα μέρη του είναι «πολύ παχιά» ακόμα κι όταν είναι κάτω από το φυσιολογικό βάρος. Βέβαια η λέξη «ανορεξία» είναι αποπροσανατολιστική. Η ψυχογενής ανορεξία δεν είναι διαταραχή της όρεξης, γιατί η όρεξη δεν προσβάλλεται παρά μόνον αργά στην πορεία της νόσου. Μάλλον πρόκειται για διαταραχές στην αίσθηση του εαυτού, στην ταυτότητα και στην αυτονομία, για λόγους που ακόμα δεν γνωρίζουμε. Η απώλεια του βάρους συνήθως κατορθώνεται με μείωση της συνολικής ποσότητας τροφής με δυσανάλογη ελάττωση σε τροφές πλούσιες σε υδατάνθρακες και λίπος, με προκλητό εμετό, με χρήση καθαρτικών ή διουρητικών και με εξαντλητική άσκηση. Η αμηνόρροια συχνά μπορεί να εμφανισθεί πριν παρατηρηθεί σημαντική ελάττωση βάρους. 4

5 Διακρίνουμε δυο τύπους Ψυχογενούς Ανορεξίας: Ο Περιοριστικός Τύπος χαρακτηρίζει τη διαταραχή όπου το άτομο επιτυγχάνει την απώλεια βάρους κυρίως με δίαιτα, νηστεία ή υπερβολική άσκηση. Ο Τύπος Υπερφαγίας/Κάθαρσης χαρακτηρίζει τη διαταραχή όπου η απώλεια βάρους επιτυγχάνεται με προκλητά εμετό, καθαρτικά, διουρητικά ή ενέματα ύστερα από υπερφαγία ή και τη λήψη μικρών ποσοτήτων τροφής. Στην αρχή το περιβάλλον του ανορεκτικού ατόμου δεν αντιλαμβάνεται τίποτα. Απλώς το ανορεκτικό άτομο αρχίζει ν αδυνατίζει με κάποια δίαιτα. Προοδευτικά, όμως, καθώς η απώλεια του βάρους προχωρά και η πρόσληψη τροφής συνεχώς ελαττώνεται, συγγενείς και φίλοι αρχίζουν να τρομάζουν καθώς το ανορεκτικό άτομο δηλώνει ότι «πρέπει να χάσει βάρος γιατί είναι παχύ. 5

6 ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΤΡΟΦΗΣ Υπάρχουν δύο βασικοί στόχοι που μπορεί να ακολουθήσει κάθε ψυχολόγος και ψυχίατρος στη θεραπεία της ψυχογενούς ανορεξίας και της ψυχογενούς βουλιμίας. Ο πρώτος είναι να αποκατασταθεί η κατάσταση θρέψης του ατόμου. Στα ανορεκτικά άτομα αυτό σημαίνει να επανέλθει το βάρος στα φυσιολογικά όρια στα βουλιμικά άτομα, να επιτευχθεί μεταβολική ισορροπία. Ο δεύτερος στόχος είναι να τροποποιηθεί η παθολογική συμπεριφορά πρόσληψης τροφής του ατόμου, ούτως ώστε να κρατηθεί το βάρος σε φυσιολογικά όρια και να ελεγχθούν κατά το δυνατό τα επεισόδια υπερφαγίας, οι προκλητοί εμετοί, η λήψη καθαρτικών και όλες οι άλλες παθολογικές συμπεριφορές. Η θεραπευτική προσέγγιση βασικά είναι ένας συνδυασμός θεραπείας συμπεριφοράς και γνωσιακής ψυχοθεραπείας. Ο στόχος της θεραπείας συμπεριφοράς είναι να αποκατασταθεί ο φυσιολογικός τρόπος λήψης τροφής. Στο νοσοκομείο, αυτό σημαίνει την εφαρμογή αυστηρού πρωτοκόλλου, ώστε τα ανορεκτικά άτομα να κερδίζουν καθημερινά συγκεκριμένο βάρος και της αμφισβήτησης των γνωστικών δομών (αυτόματες σκέψεις, σχήματα και πιστεύω) που προκαλούν την διαστρεβλωμένη εικόνα και τα βουλιμικά άτομα να ελαττώνουν καθημερινά τον αριθμό των προκλητών εμετών. Έτσι, οι ασθενείς ζυγίζονται σε τακτά χρονικά διαστήματα, η πρόσληψη και η απέκκριση των υγρών μετριέται, υπάρχει στενή παρατήρηση (ακόμη και στην τουαλέτα) μέχρι και 2 ώρες μετά τα γεύματα για να αποτραπεί ο προκλητός εμετός. Όσον αφορά τη φαρμακευτική αγωγή, έχει δειχθεί ότι τα αντικαταθλιπτικά μπορούν να ελαττώσουν τη συμπεριφορά και της υπερφαγίας και της πρόκλησης εμετού, τόσο σε ανορεκτικά όσο και σε βουλιμικά άτομα. Κατά την οξεία φάση, λοιπόν, η θεραπεία συμπεριφοράς και η γνωσιακή θεραπεία του ασθενή είναι η προσέγγιση επιλογής συνεπικουρούμενη ενδεχομένως από τη φαρμακευτική αγωγή. Η γνωστική ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει διορθώνοντας λαθεμένες 6

7 αντιλήψεις των ασθενών για τα αισθήματα, τις ανάγκες τους και την ικανότητα να ελέγξουν τη ζωή τους και η ψυχοδυναμική (αποκαλυπτική) ψυχοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή να λύσει διαπροσωπικά προβλήματα και συγκρούσεις και να διορθώσει στοιχεία της προσωπικότητας του, που μπορεί να συνδέονται με τη διαταραχή στην πρόσληψη τροφής. Η πιο συνηθισμένη και αποτελεσματική μέθοδο θεραπείας είναι ένας συνδυασμός γνωστικής συμπεριφοριστικής θεραπείας με κάποια φαρμακευτική αγωγή σε οξείς καταστάσεις. 7

8 Δίαιτες αστραπή Σήμερα, για να είναι οι άνθρωποι «υγιείς» και «όμορφοι» δοκιμάζουν δίαιτες αστραπή. Αυτές οδηγούν σε : 1.έλλειψη vit D, B 12, Ca+2 2.έλλειψη ιχνοστοιχείων 3.έλλειψη πρωτεϊνών Kαι οι 3 ομάδες θεωρούνται πολύ σημαντικές για την υγεία των δοντιών και των ούλων. Η υψηλή δίαιτα σε φρούτα, οδηγεί σε υψηλή λήψη φυσικών σακχάρων. Αυτά δημιουργούν τερηδόνα και καταστρέφουν την αδαμαντίνη. Διαιτητικά χάπια Οδηγούν σε μείωση του σάλιου ως παρενέργεια η οποία αυξάνει τα επίπεδα οξέων στη στοματική κοιλότητα, με αποτέλεσμα να αυξάνεται η δημιουργία τερηδόνας. Την ίδια παρενέργεια κάνουν και τα αντικαταθλιπτικά. Η εστίαση, στις δυτικές κοινωνίες στην απόκτηση του τέλειου σώματος,εξωθεί τους ανθρώπους,στα άκρα. Το φαινόμενο,τόσο της νευρικής ανορεξίας, όσο και της νευρικής βουλιμίας, έχει έξαρση. Οι συνέπειες είναι ανεπανόρθωτες, τόσο για την γενικότερη υγεία μας, όσο και για την υγεία του χαμόγελού μας. 8