Τεύχος Α Παίζω, Σκέφτοµαι, Μαθαίνω Για παιδιά ΗΜΟΤΙΚΟΥ Φύλλα εργασίας για τη λώσσα 100 σελίδες Συµπληρωµατικές ασκήσεις ορθογραφίας, γραµµατικής και εµπλουτισµού λεξιλογίου Ανάλυση βασικών κανόνων γραµµατικής µε ασκήσεις και παραδείγµατα
Τι θα µάθω σε αυτό το τεύχος: Να βρίσκω το υποκείµενο, αντικείµενο και το κατηγορούµενο σε µια πρόταση. Να κλίνω ισοσύλλαβα και ανισοσύλλαβα αρσενικά ουσιαστικά σε -ας. Να κλίνω την Οριστική Ενεστώτα και Παρατατικού της Ενεργητικής Φωνής των ρηµάτων β συζυγίας. Να διακρίνω τις απλές, τις σύνθετες και τις ελλειπτικές προτάσεις. Να κλίνω σωστά τα προπαροξύτονα αρσενικά ουσιαστικά σε -ος. Να ξεχωρίζω τα οριστικά άρθρα από τους αδύνατους τύπους της προσωπικής αντωνυµίας. Να σχηµατίζω την Οριστική, την Υποτακτική και την Προστακτική της Ενεργητικής και Παθητικής Φωνής. Να ξεχωρίζω τα απόλυτα από τα τακτικά αριθµητικά. Να κλίνω τα ουδέτερα ανισοσύλλαβα ουσιαστικά σε -µα. Να κλίνω σωστά τα θηλυκά ουσιαστικά σε -η και σε -α. Να χρησιµοποιώ την έκθλιψη, την αποκοπή και την αφαίρεση. Να χρησιµοποιώ σωστά τις αυτοπαθείς αντωνυµίες.
Παίζω, Σκέφτοµαι, Μαθαίνω όνοµα Γλώσσα ηµοτικού, Α τεύχος Αυτό το βιβλίο ανήκει
Αγαπητοί γονείς, Παίζω, Σκέφτοµαι, Μαθαίνω Αυτή η σειρά βιβλίων της iscool µπορεί να αποτελέσει ένα βοηθητικό εργαλείο στα χέρια των γονέων, αλλά και των εκπαιδευτικών, µε σκοπό να στηρίξουν τους µικρούς µαθητές να εµπεδώσουν και να εξασκηθούν στην ύλη που αντιστοιχεί στην τάξη τους. Τα φύλλα εργασίας της iscool µπορούν να λειτουργήσουν υποστηρικτικά κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, εµπλουτίζοντας το υλικό των µαθητών προς εξάσκηση, αλλά και επαναληπτικά κατά τη διάρκεια των διακοπών ή του ελεύθερου χρόνου των παιδιών. Επιπλέον, εµπεριέχονται τα βασικά σηµεία της θεωρίας κάθε µαθήµατος, καθώς και βοηθητικά παραδείγµατα, καθιστώντας έτσι τη µελέτη στο σπίτι ευκολότερη. Εκδόσεις iscool Για τα κείµενα, την ύλη και τη θεµατολογία συνεργάστηκαν και επιµελήθηκαν: Ιωάννης Μεταξάς ΒΑ (Τµήµα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής & Ψυχολογίας Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων) Αλίκη Τρίγκα BA (Τµήµα Φιλολογίας Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών) Μαρία Βασιλείου BA (Τµήµα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών Πανεπιστηµίου Κρήτης) Κατερίνα Σιµοπούλου BA (Παιδαγωγικό Τµήµα ηµοτικής Εκπαίδευσης, ηµοκρίτειου Πανεπιστηµίου Θράκης) Αθηνά Τσιώρη BA (Παιδαγωγικό Τµήµα ηµοτικής Εκπαίδευσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών) Βασιλική Κεφάλα BA (Παιδαγωγικό Τµήµα ηµοτικής Εκπαίδευσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου Αθηνών) 1η Έκδοση Μάιος 2017 Εκδοτικός Σχεδιασµός : Εκδόσεις iscool (Εµπορικό Σήµα της FILIA LAB Α.Ε.) Καλλιτεχνική & Γραφιστική Επιµέλεια: FILIA LAB Α.Ε. Το παρόν έργο πνευµατικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις του Ελληνικού Ν. 2121/93 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει και τις διεθνείς συµβάσεις περί πνευµατικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται ρητά και απολύτως η χωρίς την προηγούµενη γραπτή άδεια του Εκδότη κατά οποιονδήποτε τρόπο αναδηµοσίευση, αναπαραγωγή, αποθήκευση σε βάση δεδοµένων, αναµετάδοση (ηλεκτρονική, µηχανική ή άλλη), φωτοανατύπωση, µετάφραση, διασκευή, τροποποίηση και εν γένει εκµετάλλευση του συνόλου ή µέρους του παρόντος έργου. Το παρόν έργο διατίθεται µόνο για προσωπική και όχι για εµπορική χρήση. Copyright 2017 FILIA LAB S.A. Ηρούς 4, 10442 Αθήνα Τηλ. 210 5157 859, 211 8000 834 211 8000 834 e-mail: info@iscool.gr ISBN: 978-618-82719-8-2
Περιεχόµενα 1η ενότητα: Ένα ακόµη σκαλί Ο Σεπτέµβρης... 06-08 Αναµνήσεις του καλοκαιριού... 09-12 Ένα ακόµα σκαλί... 13-16 Ξηµερώνει µια νέα µέρα Ώρα για σχολείο... 17-20 Αστραδενή... 21-24 2η ενότητα: Ρώτα το νερό τι τρέχει Το νερό συστήνεται... 25-27 Το ποτάµι τρέχει να συναντήσει τη θάλασσα... 28-31 Το νερό στη θρησκεία, στους µύθους και στις παραδόσεις... 32-34 Ο Νερουλάς... 35-38 Το νερό ταξιδεύει... 39-41 4η ενότητα: Εµένα µε νοιάζει Στάση βροχοσταλίδων... 42-44 Στάση βροχοσταλίδων (συνέχεια).. 45-48 Χρησιµοποίησέ το ξανά και ξανά και ξανά... 49-51 Σκουπίδια στη θάλασσα... 52-53 5η ενότητα: Ασφαλώς κυκλοφορώ Μάθηµα Κυκλοφοριακής Αγωγής.. 54-57 Στον δρόµο µε τον Σωτήρη... 58-61 Ένα αλλιώτικο Πάρκο!... 62-65 Ρόδα είναι και γυρίζει... 66-69 6η ενότητα: Ιστορίες παιδιών Κορίτσι... 70-73 Το µεγάλο µυστικό... 74-76 Ο αδερφός της Ασπασίας... 77-80 Ο εξάχρονος ήρωας της Ορλεάνης 81-83 7η ενότητα: Η ελιά Η Ελιά... 84-86 Οι µύθοι και η ελιά... 87-89 Η ελιά στην Ελλάδα και στη Μεσόγειο... 90-92 Μαγειρεύουµε µε ελαιόλαδο... 93-96 * Οι ενότητες και τα κεφάλαια που παραλείπονται αποτελούν επετειακές, εορταστικές ή επαναληπτικές του σχολικού βιβλίου. Παίζω, Σκέφτοµαι, Μαθαίνω Γλώσσα ηµοτικού, Α τεύχος
... Ο Σεπτέµβρης Ενότητα 1 1. Γράφω µε σωστή ορθογραφία! ολόχρ_σο φ_λλα σύ εφο δ_αµαντάκια κατεβ νει συ αθητές σχολ o παν_φόρι β_βλία χνάρ_α σταγον_τσες πελ_ρια χτ_πήσει β_µατα άν_µος δάσ_ 2. Μπορείς να γράψεις τις παρακάτω φράσεις στον άλλο αριθµό; Το βιβλίο του παιδιού. Τα χρώµατα των τοίχων. Οι σελίδες των τετραδίων. Ο παππούς του µαθητή. Το κατάρτι του σκάφους. Ο µισθός του υπαλλήλου. 6
... Ο Σεπτέµβρης Ενότητα 1 3. Να κλίνεις τα ουσιαστικά η µητέρα και το βιβλίο και στους δύο αριθµούς. ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ Ονοµ. Γεν. Αιτ. Κλητ. η µητέρα.... το βιβλίο.... ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ Ονοµ. Γεν. Αιτ. Κλητ......... 4. Μπορείς να συµπληρώσεις το πινακάκι γράφοντας τους χρόνους των ρηµάτων που λείπουν; Ενεστ. Παρατ. Αορ. Εξ. Μελ. Συνοπτ. Μελ. συναντάµε άνοιξε χρησιµοποιούν 7
... Ο Σεπτέµβρης Ενότητα 1 5. Να εντοπίσεις και να υπογραµµίσεις στις παρακάτω προτάσεις τα ρήµατα µε µπλε, τα ουσιαστικά µε πράσινο και τα επίθετα µε κόκκινο χρώµα. Ο Παναγιώτης αγόρασε ένα κόκκινο αγωνιστικό ποδήλατο. Τα παιδιά πήγαν σήµερα εκδροµή. ρήµατα Ο δάσκαλος δίδαξε το µάθηµα. Η µητέρα της µικρής µαθήτριας ήρθε στο σχολείο. επίθετα ουσιαστικά Ο Σεπτέµβρης είναι ένας βροχερός µήνας. 6. Να χωρίσεις σε συλλαβές τις παρακάτω λέξεις. πανωφόρι σύννεφο πλατάνι ορεινός βροχούλα σχολικό φύλλο καινούριος φθινοπωρινός συµµαθητής ποίηµα ζωγραφική 8
... Αναµνήσεις του καλοκαιριού Ενότητα 1 1. Γράφω µε σωστή ορθογραφία! Κεφαλ_νιά παιχν_δι σ_µαδούρα β_τσαλο σ_µφωνώ πετον_ά τσ_πούρα σ_ναντώ στοίχ_µα µακρ_βούτι αστερ_ας ψάθ_νος υποµ_νή ανασ_κώνοµαι περσ_νός κίτρ_νος κοχ_λι ξαναρ_χνω δόλ_µα απερ_γραπτος σκ_ρτηµα 2. Να εντοπίσεις και να υπογραµµίσεις το υποκείµενο στις παρακάτω προτάσεις. Ο πιλότος προσγείωσε το αεροπλάνο. Εκείνοι ανέλαβαν να βάψουν την αίθουσα. Ο παππούς και η γιαγιά θα µας επισκεφτούν το Πάσχα. Οι εργάτες έκαναν διάλειµµα το µεσηµέρι. Οι µαθητές διοργάνωσαν τη σχολική γιορτή. Σιγά - σιγά έµαθα κι εγώ όλα τα είδη των ψαριών. Πόσο όµορφο ήταν το καλοκαίρι που πέρασε! Η λέξη που απαντά στην ερώτηση «ποιος/ποια/ποιο/- ποιοι/ποιες/ποια κάνουν κάτι;» και είναι σε ονοµαστική πτώση είναι το υποκείµενο του ρήµατος σε µία πρόταση. Π.χ. Ο Κώστας παίζει µπάλα. (ποιος; Ο Κώστας) 9
... Αναµνήσεις του καλοκαιριού Ενότητα 1 3. Να ξαναγράψεις τις παρακάτω προτάσεις στον άλλον αριθµό. Ο υπάλληλος του δήµου έκανε απεργία. Το αυτοκίνητο τρέχει. Ο αγώνας είναι προγραµµατισµένος για αύριο το απόγευµα. Τα σκυλιά άρχισαν να γαβγίζουν. Το κατάστηµα κλείνει στις 9. Οι παίκτες θα ξεκινήσουν προπόνηση αύριο. 4. Μπορείς να συµπληρώσεις τις καταλήξεις που λείπουν στα παρακάτω ουσιαστικά; το καλοκαίρ_ η πετον ο αστερ των παιχνιδι των καλαθ το αγκίστρ_ τα µακροβούτ οι φίλ των χερ η φαντασ των δέντρ των ιστορ τα καλάµ τα κοχύλ η στεναχώρ 10
... Αναµνήσεις του καλοκαιριού Ενότητα 1 5. Να γράψεις τα επίθετα που παράγονται από τα παρακάτω ουσιαστικά. ουσιαστικό σχολείο ψέµα βορράς χρήµα δέρµα δύναµη δύση χαλκός φως επίθετο 6. Μπορείς να γράψεις τον παρατατικό και τον αόριστο των παρακάτω ρηµάτων; Ενεστώτας Παρατατικός Αόριστος παίζουµε σηµαδεύεις βάφουν διασκεδάζω χορεύετε ψαρεύω γυρίζει 11
... Αναµνήσεις του καλοκαιριού Ενότητα 1 7. Να συµπληρώσεις τα κενά στις παρακάτω προτάσεις µε το άρθρο τον ή των. Ζήτησε από_ υπάλληλο της τράπεζας να ενηµερωθεί για τις κινήσεις _ λογαριασµών του. Οι µαθητές _ σχολείων της Αττικής θα λάβουν µέρος στους αγώνες. Οι θεατές χειροκρότησαν _ πρωταγωνιστή της παράστασης. Ο πρόεδρος της Κίνας συνάντησε _ πρωθυπουργό της Ελλάδας. Σήµερα διδαχτήκαµε _ αόριστο _ ρηµάτων. Οι αθλητές θα συναντηθούν µε _ πρόεδρο _ αγώνων. Στην αιτιατική ενικού του αρσενικού γένους γράφουµε τον µε ο (όµικρον). Π.χ. τον άνθρωπο Στη γενική πληθυντικού και στα τρία γένη γράφουµε των µε ω (ωµέγα). Π.χ. των ανθρώπων, των γυναικών, των βιβλίων. 12
... Ένα ακόµα σκαλί Ενότητα 1 1. Γράφω µε σωστή ορθογραφία! διώρ_φο πάτ_µα επ_στάτης κρυφοκ τάζω καµαρ_τά επικ_νδυνη συζ_τώντας ισ_γειο µαρµαρέν_α χαµ_γελώντας σκαλ_πάτι διευθ_ντής αυστ_ρός αεροπορ_κός _ποµονή κρ_φά φε_γω πρ_τοπηγαίνω 2. ι(σ)- ή δυσ-; Να συµπληρώσεις τα κενά στις παρακάτω λέξεις. δ_χρονο δ_πορτο δ_φυλλη δ κολεύοµαι δ τύχηµα δ άρεστος δ οσµία δ εκτο δ τυχία δ φηµίζω δ τροπος δ έγγονο δ_ σέλιδο δ_ώροφο δ_ωρο δ_στιχο Δι(σ)- Δυσ- Όταν η λέξη δηλώνει πως το δεύτερο συνθετικό της υπάρχει δύο φορές, γράφεται µε δι(σ)-. Π.χ. δίτροχο, διπλάσιος, δίσεκτο. Όταν η λέξη δηλώνει κάτι που γίνεται µε δυσκολία ή κακό αποτέλεσµα, γράφεται µε δυσ-. Π.χ. δυσκίνητος, δυστυχώς. 13
... Ένα ακόµα σκαλί Ενότητα 1 3. Μπορείς να βρεις τις σύνθετες λέξεις µε τα δύσ- / δί(σ)-; Το αυτοκίνητο που έχει δύο πόρτες. Το αυτοκίνητο που έχει δύο θέσεις. Αυτός που δεν πιστεύει εύκολα κάτι. Το µονοπάτι που δεν µπορείς να το βαδίσεις εύκολα. Το έτος που ο Φεβρουάριος έχει 29 ηµέρες. Η λέξη που έχει δύο συλλαβές. Το καλάθι που µετράει για δύο πόντους. Η φράση που δεν βγάζει εύκολα νόηµα. δίπορτο 4. Να διαλέξεις τη σωστή λέξη από την παρένθεση και να συµπληρώσεις τα κενά στις παρακάτω προτάσεις. Οι ορειβάτες πέρασαν ένα _ (δύσβατο/δίσβατο) µονοπάτι. Οι λέξεις «κήπος» και «χαρτί» είναι _ (δυσύλλαβες/δισύλλαβες). Το αυτοκίνητο του πατέρα µου είναι _ (δύπορτο/δίπορτο). Το κείµενο που µου είπες να διαβάσω είναι _ (δισνόητο/δυσνόητο). Η εφηµερίδα είχε ένα _ (δισέλιδο/δυσέλιδο) αφιέρωµα στη νίκη της Εθνικής Ελλάδος. Το έτος 2016 είναι _ (δίσεκτο/δύσεκτο). 14
... Ένα ακόµα σκαλί Ενότητα 1 5. Μπορείς να σχηµατίσεις επίθετα από τις παρακάτω λέξεις; πρωί µέρα απόγευµα µαλλί µάρµαρο δέρµα γυαλί πρωινός βελούδο νύχτα βράδυ ξύλο γούνα πανί σίδερο 6. Γράψε τον παρατατικό και τον εξακολ. µέλλοντα των παρακάτω ρηµάτων. Ενεστώτας Παρατατικός Εξ. Μέλλοντας πηγαίνω συνοδεύεις χρησιµοποιούµε υπάρχει παρακολουθούν διαβάζετε γνωρίζω πιστεύει 15
... Ένα ακόµα σκαλί Ενότητα 1 7. Να υπογραµµίσεις τα ρήµατα των παρακάτω προτάσεων και να γράψεις σε ποιο χρόνο βρίσκονται. Τα παιδιά έφαγαν ένα πλούσιο πρωινό και µετά έφυγαν για το αόριστος σχολείο. Η τοπική εφηµερίδα δηµοσίευσε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο. Το αυτοκίνητο του Παύλου τρέχει µε 100 χλµ. την ώρα. Όταν χτυπούσε το κουδούνι, ο αδερφός µου έτρεχε πάντα πρώτος. Το σχολείο µας έχει µία οµάδα ποδοσφαίρου και µία οµάδα µπάσκετ. 8. Μπορείς να σκεφτείς και να γράψεις µία πρόταση για κάθε λέξη; δυστυχία δύστροπος διώροφο δίωρο 16
Παίζω, Σκέφτοµαι, Μαθαίνω C L Tips Στις μικρές τάξεις του ημοτικού συνδυάζουμε το μάθημα του σχολείου και τη γνώση μαζί με τη δημιουργική απασχόληση! iscool: Για τους γονείς του Σήμερα και την έξυπνη γενιά του Αύριο! Προτεραιότητα της iscool είναι να προσφέρουμε ένα ελκυστικό περιβάλλον μάθησης, με χρώμα, έμπνευση και γνώση! Στην iscool πιστεύουμε ότι οι βάσεις της εκπαίδευσης χτίζονται στο ημοτικό.
Τα βιβλία µας είναι... άλλο ένα απλό βοήθηµα... ένας ελκυστικός τρόπος εµπέδωσης του σχολικού µαθήµατος και πολλά παραπάνω... Το ημοτικό μου είναι COOL! Τα βιβλία της iscool είναι ιδανική παρέα και στις διακοπές των παιδιών! Με θεωρία, συμβουλές και παραδείγματα, ο γονιός να μπορεί να βοηθήσει το παιδί του με την κατάλληλη μεθοδολογία. Σχεδιάζουμε με στόχο τα παιδιά να εξασκούν την κριτική τους σκέψη και αντίληψη, παρέα με το άμεσα γνωστικό αντικείμενο! Τα βιβλία μας κολουθούν βήμα - βήμα τις ενότητες και τα κεφάλαια των σχολικών βιβλίων κάθε τάξης.
Παίζω, Σκέφτοµαι, Μαθαίνω Αγαπητοί γονείς, σχεδιάζοντας την iscool, είχαµε ως όραµα ένα µαθησιακό περιβάλλον που να είναι πρώτα απ όλα αφιερωµένο στα ίδια τα παιδιά. Στόχος µας είναι να µπορούµε να συνεισφέρουµε στην ανάπτυξη της αγάπης τους για µάθηση, να βοηθήσουµε τα παιδιά να εξερευνήσουν τα ατοµικά ταλέντα και τις δεξιότητές τους, να αναπτύξουν την ευφυΐα και την αυτοπεποίθησή τους. Οι εκδόσεις µας ακολουθούν βήµα-βήµα την ύλη του σχολείου. Τα θεωρούµε όµως το ίδιο εξαιρετικά και για τη δηµιουργική απασχόληση των παιδιών στον ελεύθερό τους χρόνο, ιδίως για τις µικρές τάξεις του ηµοτικού, όπου η εξάσκηση έχει κυρίαρχο ρόλο στην αφοµοίωση της γνώσης και θέτει σταθερές βάσεις στην εξελικτική τους πορεία. Πρώτιστα, θέλουµε η iscool να είναι πάνω απ όλα δηµιουργικός χρόνος µε τους γονείς, να συµπληρώσουµε το δεσµό παιδιών, γονέων και σχολείου, ώστε να συµβάλλουµε ενεργά σε ένα µαθησιακό περιβάλλον που διεγείρει την προσωπική, πνευµατική και κοινωνική ανάπτυξη. Με εκτίµηση H εκπαιδευτική οµάδα της iscool
iscool: Με αξία που θα φανεί στο µέλλον ΜΕΛΕΤΑΜΕ ΠΑΡΕΑ!