ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Αθήνα, 20 Οκτωβρίου 2010 Θέμα: Ισοζύγιο Πληρωμών: ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2010 Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών Τον Αύγουστο του 2010 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών διαμορφώθηκε σε 259 εκατ. ευρώ, δηλαδή εμφάνισε μείωση κατά 44,5% ή 208 εκατ. ευρώ έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2009. Η βελτίωση αυτή οφείλεται κυρίως στον περιορισμό του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και δευτερευόντως στη μικρή αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών καθώς και στο μικρό περιορισμό του ελλείμματος του ισοζυγίου των εισοδημάτων. Οι εξελίξεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την αύξηση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων. Ο περιορισμός του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου οφείλεται στη μείωση του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 179,3 εκατ. ευρώ και στον περιορισμό των καθαρών πληρωμών για αγορές καυσίμων κατά 96 εκατ. ευρώ, ενώ οι καθαρές πληρωμές για εισαγωγές πλοίων παρουσίασαν μικρή αύξηση κατά 27 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, οι εξαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων αυξήθηκαν, όπως και τον Ιούλιο, έστω και οριακά έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2009 (κατά 0,3%), ενώ μέχρι και τον Ιούνιο ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής τους ήταν αρνητικός. Οι εισαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων μειώθηκαν κατά 8,2% έναντι του Αυγούστου 2009. Το πλεόνασμα του ισοζυγίου υπηρεσιών παρουσίασε μικρή άνοδο κατά 41 εκατ. ευρώ λόγω της ανόδου των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών κατά 69 εκατ. ευρώ και της μείωσης των καθαρών πληρωμών για «λοιπές» υπηρεσίες κατά 47 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες περιορίστηκαν κατά 75 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον Αύγουστο του 2009. Σημειώνεται ότι οι εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες εμφάνισαν μείωση κατά 6,3% έναντι του Αυγούστου 2009, ενώ τον Ιούλιο είχαν μειωθεί κατά 4,7% και τον Ιούνιο κατά 12,1% έναντι των αντίστοιχων περυσινών μηνών. Οι πληρωμές για
ταξιδιωτικές υπηρεσίες μειώθηκαν αισθητά (κατά 25,4%). Οι εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) συνέχισαν και τον Αύγουστο να αυξάνονται με υψηλό ρυθμό (18,5%). Το έλλειμμα του ισοζυγίου εισοδημάτων μειώθηκε κατά 11 εκατ. ευρώ, λόγω της μείωσης των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Τέλος, το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών μεταβιβάσεων αυξήθηκε κατά 93 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον Αύγουστο του 2009, ιδίως λόγω της αύξησης των καθαρών μεταβιβαστικών πληρωμών του τομέα της γενικής κυβέρνησης (κυρίως προς την ΕΕ) και δευτερευόντως λόγω της μικρής ανόδου των καθαρών μεταβιβαστικών πληρωμών των λοιπών τομέων (κυρίως μεταναστευτικών εμβασμάτων). (Υπενθυμίζεται ότι οι ακαθάριστες τρέχουσες μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) καθώς και τις καταβολές από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, ενώ οι τρέχουσες μεταβιβάσεις προς την ΕΕ περιλαμβάνουν τις αποδόσεις-πληρωμές της Ελλάδος στον Κοινοτικό Προϋπολογισμό.) Το οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2010 το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μειώθηκε κατά 2,1% ή 342 εκατ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους: ειδικότερα, το εν λόγω έλλειμμα είχε εμφανίσει μέση αύξηση 0,4% κατά το εξάμηνο Ιανουαρίου-Ιουνίου, αλλά τον Ιούλιο μειώθηκε κατά 11,6% και τον Αύγουστο κατά 44,5% (όπως προαναφέρθηκε). Η εξέλιξη κατά το οκτάμηνο αντανακλά κυρίως τη μείωση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου και την αύξηση του πλεονάσματος του ισοζυγίου των υπηρεσιών και δευτερευόντως τη μικρή μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου των εισοδημάτων. Αντίθετα, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων περιορίστηκε αισθητά. Ο περιορισμός του συνολικού ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου κατά 606 εκατ. ευρώ προήλθε από τη μείωση του εμπορικού ελλείμματος εκτός καυσίμων και πλοίων κατά 1.728 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, οι πληρωμές για εισαγωγές αγαθών εκτός καυσίμων και πλοίων μειώθηκαν κατά 1.998 εκατ. ευρώ ή 9,7%, ενώ οι εισπράξεις από τις αντίστοιχες εξαγωγές μειώθηκαν κατά 270 εκατ. ευρώ ή 3,6%. Αντίθετα, οι καθαρές πληρωμές για εισαγωγές καυσίμων αυξήθηκαν κατά 1.060 εκατ. ευρώ ή 20,7%, ενώ οι καθαρές πληρωμές για αγορές πλοίων αυξήθηκαν οριακά κατά 62 εκατ. ευρώ ή 2,5%. Η άνοδος του πλεονάσματος του ισοζυγίου υπηρεσιών κατά 268 εκατ. ευρώ αντανακλά κυρίως την άνοδο των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες μεταφορών. Οι ακαθάριστες εισπράξεις από υπηρεσίες μεταφορών (κυρίως από την εμπορική ναυτιλία) παρουσίασαν 2
άνοδο κατά 15,2% και -- παρά την αύξηση των αντιστοίχων πληρωμών κατά 19,5% -- οι αντίστοιχες καθαρές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 479 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, οι καθαρές εισπράξεις από ταξιδιωτικές υπηρεσίες περιορίστηκαν κατά 409 εκατ. ευρώ, καθώς οι ταξιδιωτικές δαπάνες στην Ελλάδα από μη κατοίκους μειώθηκαν κατά 554 εκατ. ευρώ ή 7,3%, ενώ οι αντίστοιχες δαπάνες στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος μειώθηκαν κατά 144 εκατ. ευρώ ή 8,8%. Τέλος, οι καθαρές πληρωμές για «λοιπές» υπηρεσίες περιορίστηκαν κατά 198 εκατ. ευρώ. Το έλλειμμα του ισοζυγίου των εισοδημάτων περιορίστηκε ελαφρά (κατά 52 εκατ. ευρώ) σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2009, αντανακλώντας τη μείωση των καθαρών πληρωμών για τόκους, μερίσματα και κέρδη. Τέλος, το πλεόνασμα του ισοζυγίου των τρεχουσών μεταβιβάσεων μειώθηκε κατά 584 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2009. Η μείωση αυτή αντανακλά κυρίως το ότι οι "λοιποί τομείς" εμφάνισαν καθαρές μεταβιβαστικές πληρωμές ύψους 31 εκατ. ευρώ έναντι καθαρών εισπράξεων ύψους 364 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009. Επίσης, οι καθαρές μεταβιβάσεις από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης μειώθηκαν κατά 189 εκατ. ευρώ. Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων Τον Αύγουστο του 2010 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων παρουσίασε έλλειμμα 13 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 278 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο του 2009. (Οι κεφαλαιακές μεταβιβάσεις από την ΕΕ περιλαμβάνουν κυρίως τις καταβολές από τα Διαρθρωτικά Ταμεία -- πλην του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου -- και το Ταμείο Συνοχής, βάσει του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης.) Το οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2010 το ισοζύγιο κεφαλαιακών μεταβιβάσεων εμφάνισε πλεόνασμα 787 εκατ. ευρώ, έναντι 1.534 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009. Η εξέλιξη αυτή αντανακλά σχεδόν αποκλειστικά τη μείωση των κεφαλαιακών μεταβιβάσεων από την ΕΕ προς τον τομέα της γενικής κυβέρνησης. Το συνολικό ισοζύγιο μεταβιβάσεων (τρεχουσών και κεφαλαιακών) παρουσίασε πλεόνασμα 1.709 εκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 3.039 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2009. 3
Συνολικό Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών και Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων Τον Αύγουστο του 2010 το συνολικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων (το οποίο αντιστοιχεί στις ανάγκες της οικονομίας για χρηματοδότηση από το εξωτερικό) παρουσίασε έλλειμμα 272 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 189 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2009. Το οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου του 2010 το έλλειμμα του συνολικού ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και κεφαλαιακών μεταβιβάσεων διαμορφώθηκε σε 15,0 δισεκ. ευρώ, έναντι 14,6 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009, δηλαδή αυξήθηκε κατά 2,8%. Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών Τον Αύγουστο του 2010 οι άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος έφθασαν τα 142 εκατ. ευρώ (καθαρή εκροή). Οι σημαντικότερες συναλλαγές της κατηγορίας αυτής αφορούν: α) την εκροή 44 εκατ. ευρώ για την εξαγορά, από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, μετοχών της Finans Leasing (Τουρκία) και β) την εκροή 35 εκατ. ευρώ για την εξαγορά, επίσης από την ΕΤΕ, μετοχών της Stopanska Banka AD (ΠΓΔΜ). Εξάλλου, οι άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα από μη κατοίκους εμφάνισαν καθαρή εκροή 47 εκατ. ευρώ, χωρίς αξιοσημείωτες συναλλαγές. Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου καταγράφηκε καθαρή εκροή ύψους 11,9 δισεκ. ευρώ, η οποία οφείλεται κυρίως στην μείωση (εκροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια (κατά 12,2 δισεκ. ευρώ). Η μείωση των τοποθετήσεων κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια καθώς και σε χρηματοοικονομικά παράγωγα του εξωτερικού κατά 0,2 και 0,3 δισεκ. ευρώ αντίστοιχα (που συνεπάγεται εισροή) ήταν πολύ μικρή ώστε να αντισταθμίσει την ανωτέρω εξέλιξη. Όσον αφορά τις ''λοιπές'' επενδύσεις, καταγράφηκε καθαρή εισροή ύψους 12,9 δισεκ. ευρώ, η οποία αντανακλά κυρίως την μείωση (εισροή) κατά 11,8 δισεκ. ευρώ των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos του εξωτερικού, καθώς και την αύξηση (εισροή) κατά 1,2 δισεκ.ευρώ των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα. Το οκτάμηνο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2010 οι άμεσες επενδύσεις εμφάνισαν καθαρή εισροή ύψους 489 εκατ.ευρώ. ευρώ. Ειδικότερα, η καθαρή εισροή κεφαλαίων μη κατοίκων για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα ανήλθε σε 1,1 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 1,8 4
δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009), ενώ σημειώθηκε εκροή ύψους 0,7 δισεκ. ευρώ για άμεσες επενδύσεις στο εξωτερικό από κατοίκους Ελλάδος. Στην κατηγορία των επενδύσεων χαρτοφυλακίου, την ίδια περίοδο, σημειώθηκε καθαρή εκροή ύψους 18,1 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εισροής 21,1 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009). Ειδικότερα, σημειώθηκε εκροή κεφαλαίων λόγω μείωσης των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια (κατά 26,5 δισεκ. ευρώ), καθώς και σε μετοχές ελληνικών επιχειρήσεων (κατά 1,2 δισεκ. ευρώ). Εκροή ύψους 1,2 δισεκ. ευρώ σημειώθηκε επίσης λόγω της αύξησης των τοποθετήσεων κατοίκων σε μετοχές του εξωτερικού. Οι εκροές αυτές αντισταθμίστηκαν μόνο εν μέρει από την εισροή 10,4 δισεκ. ευρώ λόγω μείωσης των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του εξωτερικού. Στην κατηγορία των "λοιπών'' επενδύσεων η καθαρή εισροή ύψους 33,9 δισεκ. ευρώ (έναντι καθαρής εκροής 6,8 δισεκ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2009) οφείλεται κυρίως στον καθαρό δανεισμό του τομέα της γενικής κυβέρνησης ύψους 18,5 δισεκ. ευρώ, καθώς και στην αύξηση (εισροή) των τοποθετήσεων μη κατοίκων σε καταθέσεις και repos στην Ελλάδα κατά 18,8 δισεκ. ευρώ. Οι εξελίξεις αυτές αντισταθμίστηκαν εν μέρει από την αύξηση (εκροή) των τοποθετήσεων των εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων και θεσμικών επενδυτών σε καταθέσεις και repos στο εξωτερικό (κατά 4,2 δισεκ. ευρώ). Στο τέλος Αυγούστου 2010 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της χώρας διαμορφώθηκαν σε 4,6 δισεκ. ευρώ. (Υπενθυμίζεται ότι από την ένταξη της Ελλάδος στη ζώνη του ευρώ τον Ιανουάριο του 2001 τα συναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τον ορισμό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, περιλαμβάνουν μόνο το νομισματικό χρυσό, τη "συναλλαγματική θέση" στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, τα "ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα" και τις απαιτήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος σε ξένο νόμισμα έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ. Αντίθετα, δεν περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών εκτός της ζώνης του ευρώ, τις απαιτήσεις σε συνάλλαγμα και σε ευρώ έναντι κατοίκων χωρών της ζώνης του ευρώ, και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος στο κεφάλαιο και στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της ΕΚΤ.) Σημείωση: Τα στατιστικά στοιχεία για το Ισοζύγιο Πληρωμών του μηνός Σεπτεμβρίου 2010 θα ανακοινωθούν στις 19 Νοεμβρίου του 2010. 5