ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ PROJECT Την Πέμπτη 30 Απριλίου 2009 έκανα για 20 λεπτά περίπου μάθημα για να γνωρίσω καλύτερα τους/τις μαθητές/τριες, για να τους/τις χωρίσω σε ομάδες και για να τους γνωστοποιήσω πώς θα γίνεται το μάθημά μας. Μόλις είπα ότι την ώρα που θα έχουμε Εικαστικά και Ευέλικτη Ζώνη θα ασχοληθούμε με τα χρώματα χάρηκαν. Κάποια παιδιά ρώτησαν αν έλεγα αλήθεια, γιατί συνήθως έκαναν άλλο μάθημα την ώρα της Ευέλικτης Ζώνης. Στη συνέχεια, με τη χρήση της μεθόδου του καταιγισμού των ιδεών συζητήσαμε τι θα κάνουμε στο θέμα «Τα χρώματα». Σχεδόν όλες οι προβλέψεις των παιδιών επαληθεύθηκαν. Τα παιδιά ενδιαφέρονταν να κάνουν τις δραστηριότητες. Συμμετείχαν με ενθουσιασμό και δεν έκαναν παράπονα. Από τις τέσσερις ομάδες οι τρεις δούλεψαν πάρα πολύ καλά. Μόνο τα μέλη μιας ομάδας δεν δούλευαν πάντα ομαδικά, γιατί το παιδί με αυτισμό πείραζε τους υπόλοιπους ή έκανε ζημιές (π.χ. έριχνε πάντα το νερό ή αναποδογύριζε τα χρώματα) και μετά τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας μάλωναν μεταξύ τους, γιατί δεν τον πρόσεχαν. Πάντα, όμως, ολοκλήρωναν τις δραστηριότητες με χαρά και κάνοντας πλάκα για το νέο τους «ατύχημα». Δεν υπήρξαν σημεία που να δυσκολεύονταν. Αντίθετα, μπορούσαν να συμμετέχουν και τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες και ιδιαίτερα το παιδί με νοητική στέρηση, το οποίο δεν συμμετείχε στα υπόλοιπα μαθήματα. Οι δραστηριότητες που κίνησαν περισσότερο το ενδιαφέρον των παιδιών ήταν: η κατασκευή του χρωματολογίου, οι ζωγραφιές με μπαχαρικά και κάρβουνο, η δραστηριότητα κατά την οποία βγήκαμε στο προαύλιο για να παρατηρήσουμε τα χρώματα της φύσης, η κατασκευή της αφίσας με τα μηνύματα καθώς και η δραστηριότητα που χρησιμοποιήσαμε λαχανικά, φρούτα, κ.ά.. Αυτό που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση ήταν η έκπληξη των παιδιών όταν είπα ότι θα χρησιμοποιήσουμε φρέσκα φρούτα και λαχανικά, γιατί περίμεναν να χρησιμοποιήσουμε πλαστικά ή ξύλινα. Τα παιδιά, λοιπόν, ασχολήθηκαν με τις δραστηριότητες χωρίς προβλήματα και στο τέλος κάθε διδακτικής ώρας σχολίαζαν τι έμαθαν από τις δραστηριότητες που κάναμε. Με τον τρόπο αυτό έλεγχα και αν επιτεύχθηκαν οι διδακτικοί στόχοι, που είχα θέσει. Όσον αφορά τα υλικά, οι μαθητές/τριες μπορούσαν να τα χρησιμοποιήσουν με ευκολία. Επίσης, τους άρεσε ιδιαίτερα που ζωγράφισαν με τέμπερες, με μπαχαρικά και έκαναν στάμπες με φρούτα και λαχανικά. Σ αυτό το σημείο, όμως, θεωρώ σημα- Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 1 -
ντικό να αναφέρω ότι από την αρχή πήρα μέτρα προστασίας για τα παιδιά. Για παράδειγμα: ζήτησα από τα παιδιά να φέρουν ποδιά ή ένα παλιό πουκάμισο για να φοράνε όταν ζωγραφίζουν, έστρωνα τραπεζομάντιλα στα θρανία, έφεραν μαξιλαράκια για να καθόμαστε στη γωνιά και στο προαύλιο, τα παιδιά ανέφεραν σε ποια μπαχαρικά ή άλλα υλικά έχουν αλλεργία, ώστε να μην τα χρησιμοποιήσουμε, κ.ά. Με βάση τα μέτρα προστασίας που πήρα δεν υπήρξαν προβλήματα. Το project εξελίχθηκε ομαλά. Πιστεύω ότι οι διδακτικοί στόχοι ήταν κατάλληλοι, γιατί ήταν λίγοι και εύκολοι. Σ αυτό με βοήθησε το γεγονός ότι γνώριζα τα μαθησιακά προβλήματα των παιδιών πριν την επιλογή του θέματος και έτσι το project πληρούσε τις όλες τις προϋποθέσεις. Επίσης, για να θέσω τους στόχους στηρίχτηκα στις προϋπάρχουσες δεξιότητες των παιδιών και στις μαθησιακές δυσκολίες. Για να «τραβήξω» το ενδιαφέρον τους: αντικατέστησα αυτά που έπρεπε να αναφέρω με μικρές ιστορίες, έκανα τροποποιήσεις που θεώρησα απαραίτητες κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας, τα παιδιά είχαν το δικαίωμα της επιλογής δραστηριοτήτων, πριν αρχίσουν να ζωγραφίζουν πάντα τους έδειχνα μία τεχνική ζωγραφικής, κ.ά. Όσον αφορά το χρονικό προγραμματισμό δεν τηρήθηκε. Την Πέμπτη 14 Μαΐου 2009 δεν πραγματοποιήθηκαν οι διδασκαλίες. Γι αυτό το λόγο την Παρασκευή α- σχοληθήκαμε με αυτά που είχα προγραμματίσει για την Πέμπτη, ενώ στο λίγο χρόνο που μας έμεινε αφού πρώτα έγινε η ανακεφαλαίωση συζητήσαμε α) αν τους άρεσε το θέμα «Τα χρώματα», β) τι τους άρεσε περισσότερο, γ) τι δεν τους άρεσε, κ.ά.. Στο σημείο που δυσκολεύτηκαν λίγο ήταν στην ενότητα με τα χρώματα των ζώων. Εκείνη την ώρα αυτοσχεδίασα ένα παιχνίδι, το οποίο αποδείχτηκε αργότερα ότι είχε θετικά αποτελέσματα. Επίσης, αρκετές φορές προέτρεπα το παιδί με την νοητική στέρηση να συμμετέχει και το βοηθούσα όπου χρειαζόταν. Ακόμη, προσπάθησα να χρησιμοποιήσω κάποιες ιδέες των μαθητών/τριών. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της παρουσίασης του project ανέφεραν ότι θα ασχοληθούμε με τεχνικές ζωγραφικής. Γι Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 2 -
αυτό το λόγο ενσωμάτωσα σε κάθε διδασκαλία από μία τεχνική. Θεωρώ, λοιπόν, ότι τα παιδιά ήταν «έμειναν» ευχαριστημένα και οι προσδοκίες τους επιτεύχθηκαν. Εν κατακλείδι, από το συγκεκριμένο project έμαθα ότι για εφαρμογή αυτής της διδακτικής μεθόδου θα πρέπει να λαμβάνω υπόψη μου: αν το θέμα του project ανταποκρίνεται στην ηλικία των παιδιών, τις δυνατότητες και τις αδυναμίες των παιδιών, τις προϋπάρχουσες γνώσεις των παιδιών, αν οι μαθητές/τριες έχουν εξοικειωθεί με την ομαδοσυνεργατική διδασκαλία, και να πραγματοποιώ τις παρακάτω ενέργειες: να παίρνω μέτρα ασφαλείας, να αξιοποιώ κάθε αφορμή-ιδέα των παιδιών, να έχω βοηθητικό ρόλο, να δίνω την ευκαιρία στα παιδιά να πειραματιστούν με διάφορα υλικά, κ.ά. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 3 -
Η ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ PROJECT Παρακάτω παρουσιάζονται φωτογραφίες που δείχνουν τις αλλαγές στη γωνιά των χρωμάτων. 30/4/09 Ύστερα από τον καταιγισμό των ιδεών και τη συζήτηση κολλήσαμε στη γωνιά το χαρτόνι που δείχνει τις θεματικές του project. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 4 -
5/5/09 Τα χαρτόνια που είχα ετοιμάσει για τη διδασκαλία με σκοπό να βοηθήσω τα παιδιά να αντιληφθούν διάφορους όρους της ζωγραφικής. Για παράδειγμα, ποια χρώματα λέμε συμπληρωματικά, αντίθετα, τι είναι χρώμα, πώς προκύπτουν οι αποχρώσεις, κ.ά. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 5 -
Κάθε ομάδα έφτιαξε το δικό της σχέδιο με βάση το φύλλο εργασίας που τους έδωσα. Μετά κολλήσαμε όλα τα σχέδια στο ίδιο χαρτόνι και σχολιάσαμε τους τόνους των χρωμάτων, τις φράσεις «ανοιχτό...», «σκούρο...», κ.ά. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 6 -
Μετά κολλήσαμε τα παραπάνω χαρτόνια στη γωνιά μας. Επίσης, τοποθετήσαμε τα μπαλόνια και μερικά χρωματολόγια που έφτιαξαν τα παιδιά στις ομάδες τους. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 7 -
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 8 -
6/5/09 Τα παιδιά ζωγράφισαν με μπαχαρικά, κάρβουνο, κ.ά. μπάλες από φενιζόλ το κάθε παιδί είχε τη δική του μπάλα και μετά κάθε ομάδα έφτιαξε από μια ζωγραφιά σε ένα φύλλο εργασίας. Επειδή το παιδί με νοητική στέρηση δεν μπορούσε να δουλέψει ο- Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 9 -
μαδικά, κάναμε μαζί κολάζ (τις φωτογραφίες που έδειχναν την προέλευση των χρωμάτων). Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 10 -
7/5/09 Στην αρχή της διδακτικής ώρας ήμασταν στο προαύλιο και σχολιάζαμε τα χρώματα της φύσης. Όταν επιστρέψαμε στην αίθουσα ζήτησα από τα παιδιά να ζωγραφίσουν ένα τοπίο κατά τη διάρκεια της αγαπημένης τους ώρα της ημέρας. Ταυτόχρονα, με το παιδί με τη νοητική στέρηση και με το παιδί με τάσεις αυτισμού επειδή τελείωναν πολύ γρήγορα τις ζωγραφιές τους κατασκευάσαμε την παρακάτω αφίσα. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 11 -
8/5/09 Κάθε ομάδα βρήκε ποιες φωτογραφίες αντιστοιχούν στην εποχή που τους είχα αναθέσει και μετά όλοι μαζί κάναμε την παρακάτω αφίσα. Ύστερα, κάθε παιδί ζωγράφισε την αγαπημένη του εποχή. Το παρακάτω χαρτόνι το ετοίμασα μαζί με οχτώ παιδιά, αφού πρώτα έγινε η συζήτηση. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 12 -
Στη συνέχεια κατασκευάσαμε το μαθητολόγιο της τάξης. Κάθε μέρα τα παιδιά έ- φερναν την ταυτότητά τους και την κολλούσαν. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 13 -
12/5/09 Αφού μιλήσαμε για τις ομοιότητες και τις διαφορές των ανθρώπων φτιάξαμε τις παρακάτω αφίσες. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 14 -
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 15 -
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ/ΤΡΙΩΝ ΚΑΘΩΣ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΣΑΝ ΤΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 16 -
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 17 -
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 18 -
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 19 -
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Π.Τ.Δ.Ε. - 20 -