ΙΔΡΥΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ FOUNDATION FOR ECONOMIC & INDUSTRIAL RESEARCH Τ. Καρατάσου 11, 117 42 Αθήνα, Tηλ.: 21 92 11 2-1, Fax: 21 92 33 977, www.iobe.gr 11 T. Karatassou Str., 117 42 Athens, Greece, Tel.: (+3) 21 92 11 2-1, Fax: (+3) 21 92 33 977 Η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων ως μοχλός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας Ηλίας Ντεμιάν, Αλέξανδρος Μουστάκας, Γιώργος Μανιάτης Τρίτη, 4 Δεκεμβρίου 218 Συνεδριακό Κέντρο ΕΚΕΦΕ «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ»
Στόχος της μελέτης: Ανάδειξη του οφέλους για την ελληνική οικονομία από την επιτάχυνση της εφαρμογής των δράσεων ενεργειακής αποδοτικότητας και εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια Ενεργειακή αποδοτικότητα Οφέλη Το θεσμικό πλαίσιο στην ΕΕ πορεία προς τους στόχους Πού βρίσκεται η ενεργειακή αποδοτικότητα κτιρίων στην Ελλάδα Επιδράσεις στην οικονομία από την εφαρμογή των παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια Προτάσεις πολιτικής 2
Σε διάφορες διαστάσεις τα οφέλη της ενεργειακής αποδοτικότητας Αξία ενεργητικού Εξοικονόμησ η Ενέργειας Εκπομπές αερίων θερμοκηπίου Διαθέσιμο εισόδημα Ενεργειακή ασφάλεια Δημόσιος προϋπολογισμός Τιμές Ενέργειας Διαχείριση πόρων Βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας Παροχή Ενέργειας Αέρια ρύπανση Μακροοικονομικός Αντίκτυπος Απασχόληση Υγεία και επίπεδο ζωής Εξάλειψη φτώχειας Παραγωγικό τητα της Βιομηχανίας Πηγή: IEA, 214 3
Η ευρωπαϊκή στρατηγική για την Ενέργεια έχει συγκεκριμένους στόχους και πολιτικές Στρατηγική 22 (εξοικονόμηση στο 2%) Στρατηγική 23 (εξοικονόμηση στο 32%) Στόχοι: Στρατηγική 25 Εξασφάλιση προμήθειας ενέργειας Ασφάλεια εφοδιασμού Ενιαία, ολοκληρωμένη αγορά ενέργειας εντός ΕΕ Ανταγωνιστικό επιχειρηματικό περιβάλλον & προσιτές τιμές Μείωση των εκπομπών CO 2, μετρίαση και προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή Βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης σε όλους τομείς Όλες οι μεσοπρόθεσμες ευρωπαϊκές στρατηγικές λαμβάνουν υπόψη τους την προστασία του κλίματος και κατ επέκταση της βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας
Η ευρωπαϊκή πολιτική για την ενεργειακή αποδοτικότητα αναπτύσσεται σε πολλές κατευθύνσεις Οδηγία για την ενεργειακή αποδοτικότητα (EED) Θέτει κανόνες και υποχρεώσεις για να βοηθήσει στην επίτευξη του στόχου βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας για το 22 Κτίρια Προώθηση της ενεργειακής αποδοτικότητας σε παλαιά και νέα κτίρια για να επιτευχθούν οι στόχοι της ενεργειακής και κλιματικής πολιτικής Ενεργειακά αποδοτικά προϊόντα Πολλά καθημερινά προϊόντα (πλυντήρια, ψυγεία, κουζίνες κ.ά.) πρέπει να έχουν ενεργειακή σήμανση και να τηρούν ελάχιστες προδιαγραφές ενεργειακής αποδοτικότητας Συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας Προώθηση της ΣΗΘΥΑ μέσω αξιολόγησης του δυναμικού συμπαραγωγής υψηλής απόδοσης και αποδοτικής θέρμανσης και ψύξης Ψύξη και θέρμανση (Νέα) Στρατηγική για τη ψύξη και θέρμανση σε κτίρια και βιομηχανίες για ευκολότερες ανακαινίσεις, αύξηση των ΑΠΕ και επαναχρησιμοποίηση ενέργειας και ευαισθητοποίηση των καταναλωτών Χρηματοδότηση Δημόσιοι πόροι και χρηματοδοτικά εργαλεία για την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων για επενδύσεις στην ενεργειακή αποδοτικότητα 5
Σημαντικός ο ρόλος των κτιρίων στην επίτευξη υψηλής ενεργειακής αποδοτικότητας στο ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο Οδηγία για την ενεργειακή αποδοτικότητα (212/27/ΕΕ) Υποχρεωτικά σχέδια δράσης ενεργειακής απόδοσης ανά τριετία για κάθε κράτος μέλος Ετήσια ανακαίνιση του 3% του συνολικού εμβαδού των κτιρίων της κεντρικής κυβέρνησης την περίοδο 214-22 Ενεργειακά πιστοποιητικά ακινήτων (πώληση & ενοικίαση) Ενεργειακοί έλεγχοι ανά 4ετία σε μεγάλες επιχειρήσεις Μείωση κατά 1,5% στις πωλήσεις ενέργειας ανά κράτος μέλος Εκπαίδευση και ενημέρωση με χρήση κατευθυντήριων γραμμών Ενδυνάμωση καταναλωτών με εργαλεία που επιτρέπουν την καλύτερη διαχείριση της κατανάλωσης ενέργειας (π.χ. ιστορικά στοιχεία) Χρήση νέων τεχνολογιών (smart meters) Ecodesign και σήμανση (προϊόντα) Οδηγία για την ενεργειακή αποδοτικότητα κτιρίων (21/31/ΕΕ) Θέσπιση συστήματος πιστοποίησης ενεργειακής απόδοσης Κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας σε όλα τα νέα κτίρια μέχρι την 31 η Δεκεμβρίου 22 (την 31 η Δεκεμβρίου 218 για τα δημόσια κτίρια) Τα κράτη μέλη καταρτίζουν εθνικά σχέδια αύξησης του αριθμού των κτιρίων με σχεδόν μηδενική κατανάλωση ενέργειας. Προσδιορισμός ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης για τα νέα κτίρια, τις μεγάλης κλίμακας ανακαινίσεις κτιρίων και την ανακατασκευή στοιχείων των κτιρίων (οροφές, συστήματα ψύξης θέρμανσης, μονώσεις κ.λπ.) Επιθεώρηση συστημάτων ψύξης και θέρμανσης ή μέτρα ισοδύναμου αποτελέσματος Σύνταξη καταλόγου με οικονομικά κίνητρα και χρηματοδοτικά εργαλεία για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων 6
Αναγκαία προϋπόθεση η κινητοποίηση κοινοτικών και άλλων πόρων για την επιτυχία της ευρωπαϊκής πολιτικής 2% του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού 214-22 πρέπει να διατεθεί στην προστασία του κλίματος Ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία 24 δισεκ. από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία 1 δισεκ. από εθνικούς ιδιωτικούς και δημόσιους πόρους Ευρωπαϊκά συγχρηματο δοτούμενα προγράμματ α (H22, LIFE, CIP Ενεργειακή αποδοτικότητα Εθνικοί δημόσιοι και ιδιωτικοί πόροι,5 δισεκ. από ΕΤΕπ Ευρωπαϊκά προγράμματα (H22, LIFE) Ευρωπαϊκή τράπεζα επενδύσεων PF4EE Η επίτευξη του στόχου του περιορισμού της αύξησης παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 1.5 C, απαιτεί τουλάχιστον εξαπλάσιες επενδύσεις σε τεχνολογίες χαμηλού άνθρακα και ενεργειακής αποδοτικότητας (IPCC, 218) 7
27 28 29 21 211 212 213 214 215 216 1995 1996 1997 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 214 215 216 Χιλιάδες toe Mtoe δισ. ευρώ Παρά την ικανοποιητική πρόοδο στην ΕΕ-28, ο στόχος για το 22 αναμένεται ότι δεν θα επιτευχθεί για περίπου 2 μονάδες 1.2. Τελική κατανάλωση ενέργειας 1.25 Τελική κατανάλωση ενέργειας και ΑΕΠ, ΕΕ28 16. 1.18. 1.16. 1.14. 1.12. 1.2 1.15 14. 12. 1. 1.1. 1.8. 1.6. 1.4. 1.2. 1.1 1.5 1. 8. 6. 4. 2. 1.. 95 Πηγή: Eurostat ΕΕ28 Στόχος για το 22 Πηγή: Eurostat Τελική κατανάλωση ΑΕΠ Αισιόδοξο μήνυμα για την επίτευξη των στόχων η αποδέσμευση της κατανάλωση ενέργειας από την οικονομική μεγέθυνση, ωστόσο απαιτείται ένταση των εφαρμοζόμενων πολιτικών
Mtoe Ο οικιακός τομέας έχει συμβάλει σημαντικά στην εξοικονόμηση ενέργειας στην ΕΕ 4 Ανάλυση μεταβολής κατανάλωσης ενέργειας νοικοκυριών EE 2 35 3 1 43 26-99 -9 25 2 15 291 274 1 5 Κατανάλωση νοικοκυριών 2 Κλίμα Περισσότερες κατοικίες Περισσότερες συσκευές ανά κατοικία Μεγαλύτερες κατοικίες Εξοικονόμηση ενέργειας Άλλο Κατανάλωση νοικοκυριών 215 Πηγή: Odyssee, Eurostat
Energy efficiency first Αναθεώρηση του ευρωπαϊκού πλαισίου πολιτικής για την ενεργειακή αποδοτικότητα και θέσπιση στόχων για το 23 Απλοποίηση υπολογισμών ενεργειακής εξοικονόμησης (εργαλείο τόσο για επενδυτές/καταναλωτές, όσο και για τους φορείς χάραξης πολιτικής) Δυνατότητα θέσπισης υποχρεωτικών μέτρων εξοικονόμησης λαμβάνοντας υπόψη κοινωνικά κριτήρια (π.χ. νοικοκυριά σε ενεργειακή φτώχεια) Νέες απαιτήσεις για τις ετήσιες αναφορές των κρατών μελών σχετικά με την επίτευξη στόχων εξοικονόμησης ενέργειας Η μέτρηση και τιμολόγηση θα ενσωματωθεί στους κανόνες της Εσωτερικής Αγοράς Ηλεκτρισμού (ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών και smart metering) Δημιουργία δεσμευτικής πολιτικής που θα δυναμώνει τη θέση των επενδυτών (Υποχρεωτικός στόχος 32% εξοικονόμηση ενέργειας) Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή Η ανανεωμένη οδηγία για τα κτίρια (23) δίνει έμφαση στις στρατηγικές ανακαίνισης κτιρίων και σε έξυπνες εφαρμογές εξοικονόμησης εντός κτιρίων 1
Mtoe Η Ελλάδα συμμετέχει στην κοινή δέσμευση για την επίτευξη του ευρωπαϊκού στόχου μείωσης το 22, έχοντας θεσπίσει συγκεκριμένους εθνικούς στόχους εξοικονόμησης Στόχος εξοικονόμησης για την περίοδο 214-22 3.332,7 ktoe εκ των οποίων: 6 ktoe από αναβαθμίσεις σε κτίρια 92 ktoe από εφαρμογή προγραμμάτων και μέτρων πολιτικής (214-22) 23 22 21 2 19 Στόχοι για συνολική τελική κατανάλωση ενέργειας 22,1 2,5 18,9 18 18,4 17 29 211 215 22 Πηγή: Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα, 215 και 218 Μακροπρόθεσμος στόχος 25: όλα τα κτίρια να έχουν υψηλή ενεργειακή απόδοση, μηδενική ή ελάχιστη δυνατή κατανάλωση ενέργειας σε συνδυασμό με τη μέγιστη αξιοποίηση ΑΠΕ (Πηγή: ΦΕΚ 34, 31/12/214)
Σημαντική μείωση της τελικής κατανάλωσης ενέργειας στην Ελλάδα, η οποία ωστόσο σχετίζεται με την κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας και λιγότερο με δράσεις βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας Mtoe Mtoe 1995 1996 1997 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 214 215 216 δισ. ευρώ 32 Κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας (Mtoe) 25 Τελική κατανάλωση ενέργειας και ΑΕΠ, Ελλάδα 3 3 2 25 28 15 2 26 15 1 24 1 22 Στόχος 22 5 5 2 27 29 211 215 Εθνικός ενδεικτικός στόχος Κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας (Mtoe) Τελική κατανάλωση ΑΕΠ Πηγή: Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, 218 Πηγή: Eurostat Ανησυχητική η συνεχιζόμενη σύνδεση κατανάλωσης ενέργειας με το ΑΕΠ στην Ελλάδα, παρά τις αντίστροφες τάσεις στην ΕΕ
199 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 214 215 216 199 1995 2 25 21 215 216 Mtoe % Ο οικιακός τομέας αύξησε σημαντικά τη ζήτηση για κατανάλωση ενέργειας ξεπερνώντας το 38% της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας το 216 25 Τελική κατανάλωση ενέργειας ανά τομέα (σε Mtoe), Ελλάδα 1 9 Σύνθεση τελικής κατανάλωσης ενέργειας ανά τομέα (%), Ελλάδα 2 15 8 7 6 5 1 4 3 5 2 1 25,3 27, 31,1 35,6 34,6 38, 37,9 Οικιακός τομέας και Υπηρεσίες Βιομηχανία Μεταφορές Λοιποί τομείς Οικιακός τομέας και Υπηρεσίες Βιομηχανία Μεταφορές Λοιποί τομείς Πηγή: Eurostat Μείωση στη βιομηχανία, σχεδόν σταθερές οι μεταφορές, αύξηση στον οικιακό τομέα
2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 214 215 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 214 215 toe ανά κατοικία toe ανά κατοικία Με προσαρμογή στις μέσες κλιματικές συνθήκες που επικρατούν στην ΕΕ, η κατανάλωση ενέργειας ανά κατοικία στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα υψηλή 2,5 Κατανάλωση ενέργειας ανά κατοικία 2,5 Κατανάλωση ενέργειας ανά κατοικία με προσαρμογή ως προς το κλίμα της ΕΕ 2 2 1,5 1,5 1 1,5,5 Ελλάδα ΕΕ ΕΕ Ελλάδα (με προσαρμογή στο κλίμα της ΕΕ) Πηγή: Odyssee 14
ενώ την ίδια περίοδο το ποσοστό του πληθυσμού στην Ελλάδα χωρίς επαρκή θέρμανση είναι τριπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο Βουλγαρία Λιθουανία Ελλάδα Κύπρος Πορτογαλία Ιταλία Ρουμανία Σερβία Λετονία Ισπανία Κροατία Ουγγαρία ΕΕ28 Πολωνία Μάλτα Η. Βασίλειο Ιρλανδία Σλοβακία Γαλλία Σλοβενία Βέλγιο Τσεχία Γερμανία Εσθονία Δανία Αυστρία Σουηδία Ολλανδία Λουξεμβούργο Φινλανδία Νορβηγία Ελβετία Πηγή: Eurostat Ποσοστό πληθυσμού που δεν έχει επάρκεια θέρμανσης (216) 8,7% 5 1 15 2 25 3 35 4 45 % πληθυσμού 29,1% 39,2% 15
εκατομμύρια κατοικίες Μεγάλες ελλείψεις θερμομόνωσης μέχρι και την δεκαετία του 198 1,6 Κανονικές κατοικίες κατά είδος μόνωσης και κατά περίοδο κατασκευής 1,4 1,2 1,,8,6,4,2, Πριν το 1919 1919-1945 1946-196 1961-197 1971-198 1981-199 1991-2 21-25 Μετά το 26 Καθόλου μόνωση Μόνωση εξωτερικών τοίχων Διπλά τζάμια και μόνωση εξωτερικών τοίχων Μόνωση εξωτερικών τοίχων και άλλο είδος μόνωσης Διπλά τζάμια Άλλο είδος μόνωσης Διπλά τζάμια και άλλο είδος μόνωσης Διπλά τζάμια, μόνωση εξωτερικών τοίχων και άλλο είδος μόνωσης Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ - Απογραφή πληθυσμού-κατοικιών 211 16
χιλιάδες κατοικίες Κατά συνέπεια, σχεδόν οι μισές κατοικίες δεν έχουν κανένα είδος μόνωσης 3. 45,6% 2.94 2. 26,% 1.655 1. 14,4% 919 Καθόλου μόνωση Διπλά τζάμια 6,3% 42 5,% 322 Μόνωση εξωτερικών τοίχων Άλλο είδος μόνωσης Διπλά τζάμια και μόνωση εξωτερικών τοίχων 1,% 63 Διπλά τζάμια και άλλο είδος μόνωσης,3% 22 Μόνωση εξωτερικών τοίχων και άλλο είδος μόνωσης 1,4% 86 Διπλά τζάμια, μόνωση εξωτερικών τοίχων και άλλο είδος μόνωσης Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ - Απογραφή πληθυσμού-κατοικιών 211 17
Οι ετήσιες επενδύσεις το 216 σε νέες κατοικίες ήταν κατά 95% χαμηλότερες σε σύγκριση με το 27 δισεκ. ευρώ Επενδύσεις σε νέες κατοικίες 3 25 2 15 1 5 24,8 21,7 2,3 17,4 18,4 18,9 15,1 14, 14,6 15,2 11,2 9,6 5,9 4,1 1,9 1,4 1,2 2 21 22 23 24 25 26 27 28 29 21 211 212 213 214 215 216 Πηγή: Eurostat Απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των στόχων η ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος των κατοικιών 18
Η πλειονότητα των νοικοκυριών επηρεάζεται σημαντικά από τις υψηλές τιμές ενέργειας και θεωρεί πολύ σημαντική την εξοικονόμηση ενέργειας Τι επίπτωση πιστεύετε πως επιφέρει η αύξηση της τιμής της ενέργειας στο βιοτικό σας επίπεδο Πόσο σημαντική πιστεύετε ότι είναι για το νοικοκυριό σας η εξοικονόμηση ενέργειας; Μικρή 3% Καμία 1% Σημαντική 28% Μέτρια 15% Πολύ μεγάλη 48% Λίγο σημαντική 4% Μεγάλη 33% Πολύ σημαντική 67% Καθόλου σημαντική 1% Δεν γνωρίζω % Πηγή: Αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης ως προς τη χρήση ενέργειας από τελικούς καταναλωτές και του δυναμικού εξοικονόμησης ενέργειας στην Ελλάδα, 212, IOBE 19
Αλλά, το υψηλό κόστος επεμβάσεων και η έλλειψη χρηματοδότησης φρενάρουν την εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας στις κατοικίες Ποια θεωρείτε ως εμπόδια για την εφαρμογή επεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας στο σπίτι σας; % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% Έλλειψη χρηματοδότησης 4,5% Υψηλό κόστος επεμβάσεων 67,1% Δεν υπάρχει δυνατότητα επέμβασης στο σπίτι Δεν υπάρχει δυνατότητα περαιτέρω μείωσης της κατανάλωσης Δεν είμαι ιδιοκτήτης 4,8% 7,4% 7,1% Δεν αντιμετωπίζω εμπόδια 3,3% Δεν γνωρίζω 2,6% Πηγή: IOBE 2
ενώ η πρόθεση ακόμα και για σχετικά οικονομικές επεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας είναι εξαιρετικά περιορισμένη Επεμβάσεις που σχεδιάζουν τα νοικοκυριά να πραγματοποιήσουν ως το τέλος του έτους Καμιά Άλλη επέμβαση Άλλη επέμβαση Χρήση Μέσων Μαζικής Μεταφοράς ή ποδηλάτου Υιοθέτηση οικονομικής οδήγησης Αγορά υβριδικού Ι.Χ. Αγορά Ι.Χ. μικρότερης κατανάλωσης Κλείσιμο των ηλεκτρικών συσκευών (αντί για standby) Αντικατάσταση ηλεκτρικών συσκευών με αποδοτικές Αντικατάσταση λαμπτήρων Αντικατάσταση του συστήματος παραγωγής ζεστού νερού Αντικατάσταση του συστήματος αερισμού / κλιματισμού Βελτίωση απόδοσης του συστήματος θέρμανσης Αντικατάσταση του συστήματος θέρμανσης Αλλαγή κουφωμάτων Εγκατάσταση διπλών τζαμιών Τοποθέτηση εξωτερικής μόνωσης,% 1,7% 2,7%,%,% 1,9% 4,7% 1,8% 2,3% 3,7% 1,9% 3,7% 5,3% 4,8% 3,% 4,% 72,3% % 1% 2% 3% 4% 5% 6% 7% 8% Πηγή: IOBE 21
Η λειτουργία των προγραμμάτων «Εξοικονομώ» είναι σημαντική για τα ελληνικά νοικοκυριά Περίοδος 214-218 Συγχρηματοδοτούμενα από κοινοτικούς πόρους Εξοικονομώ 218 Κοινωνικά κριτήρια επιχορήγησης Ατομικό Εισόδημα Οικογενειακό Εισόδημα % Επιχορήγησης Αύξηση επιχορήγησης ανά προστατευόμενο μέλος Μέγιστο % επιχορήγησης ~ 1. ~ 2. 6 5 7 1.- 15. 15. - 2. 2. - 25. 25. - 3. 3. - 35. 35. - 4. 2. - 25. 5 5 7 25. - 3. 4 5 7 3. - 35. 35 5 7 35. - 4. 3 5 5 4. - 45. 25 5 5 45. - 5. 22
Συνοψίζοντας Θεσμικές απαιτήσεις (Ευρωπαϊκό και εθνικό θεσμικό πλαίσιο) Κοινωνικές απαιτήσεις (χαμηλό διαθέσιμο εισόδημα, υψηλό κόστος ενέργειας, ενεργειακή φτώχεια) Σημαντικό δυναμικό (πάνω από τις μισές κατοικίες δεν διαθέτουν καμία μόνωση) Χρηματοοικονομικοί παράγοντες εντείνουν το πρόβλημα (π.χ. έλλειψη χρηματοδότησης) Απαραίτητος ο σχεδιασμός κινήτρων για τη μεγιστοποίηση του οικονομικού και περιβαλλοντικού οφέλους από την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων Στη συνέχεια της έρευνας εξετάζουμε τα οικονομικά οφέλη από διάφορα σενάρια ανακαινίσεων και σχετικά κίνητρα που θα μπορούσαν να δοθούν για την υλοποίησή τους. 23
Για την εκτίμηση της επίδρασης από την εφαρμογή παρεμβάσεων εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια στηριχθήκαμε στα σενάρια του ΥΠΕΝ (214) Σενάρια ενεργειακής αναβάθμισης Περίοδος 218-23 Πλήθος ανακαινιζόμενων κατοικιών (% συνόλου) Ένταση ανακαίνισης Είδη κτιρίων (οικιακά, τριτογενής τομέας) Κόστος ανακαίνισης (μέσο κόστος επένδυσης ανά 1kWh) Συνυπολογισμός και της μείωσης στη ζήτηση ενεργειακών αγαθών Σενάριο βάσης Συντηρητικό Σενάριο Φιλόδοξο Σενάριο Σενάριο Στόχων Σενάρια εκτίμησης επίδρασης 24
218 219 22 221 222 223 224 225 226 227 228 229 23 εκατ. 218 219 22 221 222 223 224 225 226 227 228 229 23 218 219 22 221 222 223 224 225 226 227 228 229 23 Ποσοστό επί του συνολικού αποθέματος κατοικιών ktoe Προβλέψεις κόστους και εξοικονόμησης ανά σενάριο 3,5% 3,% 2,5% 2,% 1,5% 1,%,5% Ανακαινιζόμενες κατοικίες 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Eξοικονόμηση ενέργειας,% Βάσης Συντηρητικό Φιλόδοξο Στόχων Βάσης Συντηρητικό Φιλόδοξο Στόχων Μείωση δαπάνης για ενεργειακά αγαθά 14 12 1 8 6 4 2 Σενάριο Στόχων - Κόστος ανακαινίσεων: 57 εκατ. - 8 εκατ. ετησίως - Μέσος βαθμός εξοικονόμησης ενέργειας: ~4% Συντηρητικό Φιλόδοξο Στόχων 25
Λαμβάνοντας υπόψη τις πολλαπλασιαστικές επιδράσεις στην οικονομία, εκτιμήθηκε ο αντίκτυπος των σεναρίων στο ΑΕΠ ως το 23, από 111 εκατ. - 1,7 δισεκ. ετησίως εκατ. 218 219 22 221 222 223 224 225 226 227 228 229 23 1.8 ΑΕΠ 1.6 1.4 1.2 1. 8 6 4 2 Συντηρητικό Φιλόδοξο Στόχων Οι μειώσεις οφείλονται στην μείωση της δραστηριότητας στους κλάδους που σχετίζονται με την πώληση ενεργειακών προϊόντων 26
στην απασχόληση από 2,8 χιλ. 4 χιλ. θέσεις εργασίας ετησίως χιλιάδες ΙΠΑ 218 219 22 221 222 223 224 225 226 227 228 229 23 45 Απασχόληση 4 35 3 25 2 15 1 5 Συντηρητικό Φιλόδοξο Στόχων 27
και στα δημόσια έσοδα από 35 εκατ. ως και 537 εκατ. ετησίως εκατ. 218 219 22 221 222 223 224 225 226 227 228 229 23 6 Έσοδα του Δημοσίου 5 4 3 2 1 Συντηρητικό Φιλόδοξο Στόχων 28
Στο σενάριο επίτευξης των στόχων, τα οφέλη στην οικονομία είναι σημαντικά Για κάθε 1 επένδυσης στην ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων προστίθενται περίπου 1,43 στο ελληνικό ΑΕΠ και περίπου,5 στα έσοδα του Δημοσίου Τέλος, κάθε 1 εκατ. επένδυσης δημιουργεί 34 θέσεις απασχόλησης στην ελληνική οικονομία 29
Η μεγιστοποίηση του οφέλους από την ενεργειακή αναβάθμιση για την ελληνική οικονομία ίσως απαιτήσει παροχή κινήτρων από το Κράτος προς τα νοικοκυριά Έκπτωση Φόρου 2% Έκπτωση Φόρου 5% 3 8 25 2 6 4 15 1 2 5-5 -1-7 -3-43 Συντηρητικό Φιλόδοξο Στόχων Έκπτωση Φόρου Πρόσθετα φορολογικά έσοδα Δημοσιονομικό αποτέλεσμα -2-4 -6-12 -241-413 Συντηρητικό Φιλόδοξο Στόχων Έκπτωση Φόρου Πρόσθετα φορολογικά έσοδα Δημοσιονομικό αποτέλεσμα Απαραίτητη η κινητοποίηση ιδιωτικών πόρων (εντός και εκτός τραπεζικού συστήματος) με παροχή κινήτρων Μελετήσαμε το σενάριο παροχής φορολογικών κινήτρων και συγκεκριμένα 2-3-4-5% έκπτωσης φόρου Υπολογίσαμε το ετήσιο δημοσιονομικό αποτέλεσμα ανά σενάριο και % έκπτωσης 3
Η επιλογή του φορολογικού κινήτρου και του ύψους πιθανής έκπτωσης φόρου είναι αποτέλεσμα της επιλογής τύπου μεσοπρόθεσμης πολιτικής Με παροχή φορολογικών κινήτρων Χωρίς φορολογικά κίνητρα Επίτευξη στόχων, περιβαλλοντικά οφέλη, κλιματική αλλαγή Ανεκμετάλλευτο δυναμικό εξοικονόμησης ενέργειας Οικονομικά οφέλη (ΑΕΠ, απασχόληση) Έλλειψη προωθητικών πολιτικών για ανάπτυξη 31
Ευχαριστώ για την προσοχή σας www.iobe.gr 32