Έρευνα και Ανάλυση Παρατηρητήριο Ανταγωνιστικότητας Τεύχος 15 εκέµβριος 23 ελτίο Ανταγωνιστικότητας Τα εµπόδια στην επιχειρηµατικότητα στην
Σύνοψη: Η έκθεση που ακολουθεί επισηµαίνει ως κύρια εµπόδια της επιχειρηµατικότητας τα εξής : 1. Το µεγάλο κόστος σε χρόνο και χρήµα για την ίδρυση µιας επιχείρησης 2. Το κόστος σε χρόνο για να κλείσει µια επιχείρηση 3. Η ανελαστικότητα στην αγορά εργασίας 4. Οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές νοµικών προσώπων 5. Οι ανεπαρκείς υποδοµές 6. Η διαφθορά 1. Το µεγάλο κόστος σε χρόνο και χρήµα για την ίδρυση µιας επιχείρησης Για να ξεκινήσει µια επιχείρηση στην απαιτούνται: i. Να ολοκληρωθούν 16 διαδικασίες (έκδοση των απαραίτητων αδειών, συµπλήρωση όλων των απαραίτητων εγγράφων, πιστοποιήσεων και γνωστοποιήσεων). Ο αριθµός αυτός είναι ο µέγιστος αριθµός διαδικασιών στην ΕΕ. Οι διαδικασίες είναι περισσότερες και από όσες απαιτούνται στην και στην. 2 15 1 5 Αριθµός ιαδικασιών απαιτούµενος για να ιδυθεί µια επιχείρηρση 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 7 14 12 1 8 6 4 2 ii. Να αναλωθούν 45 ηµέρες 9 9 9 9 1 1 1 1 1 Ηµέρες που απαιτούνται για την ίδρυση µιας επιχείρησης 11 11 12 12 12 13 13 4 4 11 11 12 16 18 23 26 27 29 29 3 31 33 38 45 45 46 48 53 56 61 65 16 88 95 98 115 2
7 6 5 4 3 2 1 iii. Να πληρωθούν 8115 δολάρια που ισοδυναµούν µε το 69,6% του κατά κεφαλήν εισοδήµατος, το µεγαλύτερο ποσοστό στην ΕΕ, µεγαλύτερο από αυτό που αναλογεί σε χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και στην. Κόστος ίδρυσης µιας επιχείρησης ως % του κατά κεφαλήν εισοδήµατος 2,3 24,1,6,8 1 3 3,1 5,9 6,3 6,6 8,3 9,3 1,21,411,311,711,712,513,113,714,314,715,516,4 2. Το κόστος σε χρόνο για να κλείσει µια επιχείρηση. Για να κλείσει µια επιχείρηση στην απαιτούνται: Έτη i. Περίπου 2 χρόνια για να ολοκληρωθούν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες. Ο χρόνος είναι µεγάλος, έστω και εάν σε αρκετές άλλες χώρες είναι µεγαλύτερος. 1 8 6 4 2 Έτη που απαιτούνται για να ολοκληρωθεί η διδικασία κλεισίµατος µιας επιχείρησης 37,1 64,3 69,6 4,8,4,9,9 1 1,2 1,2 1,2 1,3 1,3 1,5 1,5 1,5 1,8 2 2 2,2 2,4 2,6 2,6 2,6 3 3,2 3,6 3,7 3,8 4,2 Ην. 9,2 ii. Εντούτοις το κόστος σε χρήµα ως ποσοστό των περιουσιακών στοιχείων του ενεργητικού είναι σχετικά χαµηλό σε σύγκριση µε τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ. Κόστος ως ποσοστό των περιουσιακών στοιχείων του ενεργητικού Ποσοστό 4 3 25 2 15 1 5 1 1 4 4 4 4 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 18 18 18 18 18 18 18 18 18 3 38 38 38
3. Η ανελαστικότητα στην αγορά εργασίας i. Αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο στις πολιτικές προσλήψεων. Η έχει την µεγαλύτερη έλλειψη ευελιξίας στις πολιτικές προσλήψεων συγκρινόµενη µε όλες τις χώρες της ΕΕ, όπως και µε την, την Βουλγαρία, την, την και την. Στην κλίµακα έως 1, µε το 1 να σηµαίνει αυστηρότερο κανονιστικό πλαίσιο, η βαθµολογείται µε 78. είκτης ευελιξίας προσλήψεων είκτης 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 17 17 33 33 33 33 33 33 33 34 43 46 48 48 51 53 56 58 58 63 63 65 71 71 76 76 76 78 Ην. Βασίλειο ii. Σχετική ανελαστικότητα των πολιτικών απολύσεων Η έχει σχετικά πολύπλοκο κανονιστικό πλαίσιο όσον αφορά τις πολιτικές απολύσεων. Στην κλίµακα έως 1, µε το 1 να σηµαίνει το πολυπλοκότερο κανονιστικό πλαίσιο, η βαθµολογείται µε 43 καταλαµβάνοντας την 16 η θέση σε σύνολο 21 χωρών της ΕΕ. 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 5 9 Ην. Βασίλειο είκτης ευελιξίας απολύσεων 14 17 17 22 23 26 26 27 29 3 31 31 32 33 39 4 41 42 43 45 45 52 57 6 71 73 4
4. Οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές Φορολογικός Συντελεστής Νοµικών Προσώπων Νορβηγία Ισλανδία Μάλτα Λουξεµβούργο Εσθονία Κύπ ρος ΕΕ 25 Χονγκ Κόνγκ Ιαπ ωνία 1 12,5 15 18 19 18 17 28 34,5 34,33 34 33,99 33 31 3,38 3 3 29 28 27 26 25 25 34,2 39,58 38,25 4 42 5 1 15 2 25 3 4 45 1 Ιανουαρίου 22 (%) 1Ιανουαρίου 23 (%) Πηγή: KPMG s Corporate Tax Rates Survey January 23/ European Commission, Unice Calculations. Οι επιχειρήσεις στην φορολογούνται µε τον τρίτο υψηλότερο φορολογικό συντελεστή ανάµεσα στις χώρες της ΕΕ25. Το αποτέλεσµα είναι να αποθαρρύνονται αρκετοί επιχειρηµατίες Έλληνες και ξένοι που θα ήθελαν να ανοίξουν κάποια επιχείρηση στην χώρα. 5
5. Οι ανεπαρκείς υποδοµές Στην οι υποδοµές είναι: Ποσοστό απαντήσεων % 3% 25% 2% 15% 1% 5% % 1,2% Υποανάπτυκτες και ανεπαρκείς 1,84% 28,92% 3,12% 25,3% 3,61%,% 1 2 3 4 5 6 7 Είναι από τις καλύτερες στον κόσµο Πηγή: ΣΕΒ, επεξεργασία στοιχείων WEF, Global Competitiveness Survey 23-24 Το 41% των επιχειρήσεων δήλωσε, στην έρευνα του World Economic Forum για την ανταγωνιστικότητα των οικονοµιών, δυσαρεστηµένο µε τις υπάρχουσες υποδοµές. Οι κύριες ανεπάρκειες εστιάζονται στο οδικό δίκτυο και στις λιµενικές υπηρεσίες. 6. Η διαφθορά Σε ερώτηση που τέθηκε στην έρευνα που πραγµατοποιήθηκε από το World Economic Forum σε συνεργασία µε τον ΣΕΒ, για την ανταγωνιστικότητα των οικονοµιών, οι επιχειρήσεις απάντησαν ότι σε τρεις τοµείς στην πραγµατοποιούνται έξτρα πληρωµές ή δωροδοκίες: Για τις ετήσιες πληρωµές φόρων Για την ανάθεση δηµοσίων συµβάσεων Για τον επηρεασµό νόµων, πολιτικών και κανονισµών προς όφελος επιλεγµένων επιχειρηµατικών συµφερόντων. Ποσοστό επιχιερήσεων που πιστεύουν ότι γίνονται συχνά έξτρα πληρωµές ή δωροδοκίες που σχετίζονται µε: 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 21,59% 18,52% Άδειες Εισαγωγών - Εξαγωγών Συνδέσεις µε επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας ( ΕΗ, ΟΤΕ κτλ) 49,37% Ετήσιες Πληρωµές Φόρων 15,19% Αιτήσεις ανείου 58,67% Ανάθεση δηµοσίων συµβάσεων 49,% Επιρροή νόµων, πολιτικών, κανονισµών 24,68% Ευνοϊκή διαµόρφωση δικαστικών απόφασεων Πηγή: ΣΕΒ, επεξεργασία στοιχείων WEF, Global Competitiveness Survey 23-24 6
Συµπέρασµα: Για να ενθαρρυνθεί η επιχειρηµατικότητα στην απαιτείται: Να µειωθεί η γραφειοκρατία µειώνοντας τον αριθµό των εγγράφων που απαιτούνται για την ίδρυση όπως και για το κλείσιµο µιας επιχείρησης (άδειες, πιστοποιήσεις, γνωστοποιήσεις). Να µειωθεί το χρηµατικό κόστος που συνεπάγεται η ίδρυση µιας επιχείρησης. Να µειωθεί ο απαιτούµενος χρόνος για την ίδρυση όπως και για το κλείσιµο µιας επιχείρησης. Να γίνει πιο ευέλικτη η αγορά εργασίας κάνοντας ελαστικότερο το ρυθµιστικό πλαίσιο που αφορά τις πολιτικές προσλήψεων απολύσεων και µειώνοντας το µη µισθολογικό κόστος. Να µειωθούν οι φορολογικοί συντελεστές νοµικών προσώπων. Να βελτιωθούν οι υποδοµές. Να βελτιωθεί η διαφάνεια. 7