ΜΠΒ Μηχανισμός Προενταξιακής Βοήθειας Επαναπροσανατολισμός της βοήθειας της ΕΕ για τη διεύρυνση Ευρωπαϊκή Επιτροπή
ΜΠΒ Μηχανισμός Προενταξιακής Βοήθειας Επαναπροσανατολισμός της βοήθειας της ΕΕ για τη διεύρυνση
2 Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή οποιοδήποτε πρόσωπο ενεργεί εξ ονόματός της δεν φέρει καμία ευθύνη για την ενδεχόμενη χρήση των πληροφοριών που ακολουθούν. Η Άμεση Ευρώπη είναι μια υπηρεσία που σας βοηθά να βρείτε απαντήσεις στα ερωτήματά σας για την Ευρωπαϊκή Ένωση Αριθμός δωρεάν τηλεφωνικής κλήσης (*): 00800 6 7 8 9 10 11 (*) Ορισμένες εταιρείες κινητής τηλεφωνίας δεν επιτρέπουν την πρόσβαση στους αριθμούς 00 800, ή οι κλήσεις αυτές μπορεί να χρεώνονται. Περισσότερες πληροφορίες για την Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχονται από το Διαδίκτυο μέσω του εξυπηρετητή Europa (http://europa.eu). Πληροφορίες σχετικά με τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης μπορείτε να βρείτε στο δικτυακό τόπο της Γενικής Διεύθυνσης Διεύρυνσης (http://ec.europa.eu/enlargement/). Στο τέλος της παρούσας έκδοσης παρατίθεται σχετική βιβλιογραφία. Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Γενική Διεύθυνση Διεύρυνσης, 2009. ISBN 978-92-79-07933-7 DOI 10.2794/62727 Ευρωπαϊκές Κοινότητες, 2009 Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με αναφορά της πηγής. Printed in Belgium Τυπωμενο σε χαρτι λευκασμενο χωρις χλωριο
ΜΠΒ Μηχανισµός προενταξιακής βοήθειας Επαναπροσανατολισμός της βοήθειας της ΕΕ για τη διεύρυνση 3 Εισαγωγή 4 Τι είναι ο ΜΠΒ 5 Τι κάνει ο ΜΠΒ 6 Γιατί δημιουργήθηκε ο ΜΠΒ 7 Πώς λειτουργεί ο ΜΠΒ 8 Κροατία 9 Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας 10 Τουρκία 11 Αλβανία 12 Βοσνία-Ερζεγοβίνη 13 Κοσσυφοπέδιο 14 Μαυροβούνιο 15 Σερβία 16 Στήριξη πολλών χωρών 17 Τα πλεονεκτήματα του ΜΠΒ 18 Άλλες πληροφορίες για τον ΜΠΒ 19
4 Εισαγωγή Η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέκαθεν αποτελούσε μια αμφίδρομη διαδικασία. Τα νέα κράτη μέλη επωφελούνται από τη συμμετοχή στον μοναδικό αυτό οργανισμό τον μεγαλύτερο εμπορικό συνασπισμό του κόσμου και τον πιο προηγμένο στην άσκηση από κοινού διακυβέρνησης. Όσον αφορά την ΕΕ, κερδίζει με το να επεκτείνεται σε ευρύτερες εδαφικές εκτάσεις, να υποδέχεται νέους πολιτισμούς και να έχει πρόσβαση σε νέες αγορές. Κατά τα τελευταία έτη, η αμφίδρομη αυτή διαδικασία απέκτησε μια συμπληρωματική διάσταση όταν η ΕΕ άρχισε να εντάσσει χώρες από τον ταχέως μεταβαλλόμενο κόσμο που ευρίσκεται στα ανατολικά σύνορά της. Πολλές υποψήφιες χώρες έπρεπε να υλοποιήσουν σημαντικές μεταρρυθμίσεις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές για να έχουν τις προϋποθέσεις ένταξης στην ΕΕ. Οι μεταρρυθμίσεις έχουν θετικά αποτελέσματα για τις χώρες, αλλά συχνά απαιτούν δαπανηρές επενδύσεις και αποτελούν βραχυπρόθεσμες προκλήσεις στην πορεία τους προς την προσχώρηση. Ως αντιστάθμισμα, η ΕΕ παρέσχε στις χώρες αυτές συνδρομή υπό διάφορες μορφές (χρήματα και εμπειρογνωμοσύνη). Από το 2007, όλη η βοήθεια της ΕΕ προς τις χώρες που έχουν τώρα προοπτική προσχώρησης στην ΕΕ Τουρκία και Δυτικά Βαλκάνια συγκεντρώθηκε σε έναν ενιαίο τίτλο, τον Μηχανισμό Προενταξιακής Βοήθειας (ΜΠΒ), με τον οποίο επαναπροσανατολίζεται η βοήθεια της ΕΕ για τη διεύρυνση. Το παρόν φυλλάδιο εξηγεί συνοπτικά τι είναι ο ΜΠΒ, γιατί δημιουργήθηκε, πώς λειτουργεί και γιατί είναι χρήσιμος τόσο για την ΕΕ όσο και για τις χώρες που προσπαθούν τώρα να προσχωρήσουν σ αυτήν. «Το σημαντικότερο απ όλα στη διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ είναι οι πολιτικές, οικονομικές και θεσμικές μεταρρυθμίσεις να αποδώσουν αποτελέσματα επιτόπου σε κάθε χώρα. Πρέπει να αποδώσουν καρπούς σ αυτή τη γεμάτη προκλήσεις διαδικασία. Οι χώρες ωστόσο δεν είναι μόνες, η ΕΕ βρίσκεται στο πλευρό τους και τους παρέχει πολιτική στήριξη, τεχνικές συμβουλές και σημαντική χρηματοδοτική βοήθεια ώστε να μπορέσουν να υλοποιήσουν αυτές τις μεταρρυθμίσεις.» Ομιλία του αρμόδιου για τη διεύρυνση Επιτρόπου Olli Rehn, τον Ιούνιο του 2007, σχετικά με την περάτωση του στρατηγι - κού προγραμματισμού της βοήθειας στο πλαίσιο του ΜΠΒ
Τι είναι ο ΜΠΒ 5 ΜΠΒ (μηχανισμός προενταξιακής βοήθειας) είναι ο ορθολογικός μηχανισμός που Ο δημιούργησε η ΕΕ για να βοηθήσει αποτελεσματικά τα Δυτικά Βαλκάνια και την Τουρκία. Οι ανάγκες διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των υποψήφιων χωρών Τουρκία, Κροατία και πρώ - ην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας και των δυνάμει υποψήφιων Αλβανία, Βο σνία-ερζεγοβίνη, Κοσσυφοπέδιο1, Μαυροβούνιο και Σερβία. ληθούν άμεσα οι πολίτες. Τα έργα που στηρίζει αποσκοπούν στην εναρμόνιση των υποψήφιων και δυνάμει υποψήφιων χωρών με τους κανόνες της ΕΕ. Ο ΜΠΒ άρχισε να ισχύει στις αρχές του 2007 2 και θα χορηγήσει σ αυτές τις χώρες περίπου 11,5 δισεκατ. για την περίοδο 2007 2013. Οι χορηγήσεις ανά χώρα, που έχουν προβλεφθεί για την περίοδο 2007 2012, έχουν ως εξής: Σκοπός του ΜΠΒ είναι να καλύψει ακριβώς αυτές τις ανάγκες μέσω ενός ενιαίου αλλά ευέλικτου μηχανισμού. Στόχος του είναι να επωφε- Χρηματοδοτική βοήθεια της ΕΕ στο πλαίσιο του ΜΠΒ κατά την περίοδο 2007 2012, σε εκατ. ευρώ 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2007 2012 Κροατία 141,2 146,0 151,2 154,2 157,2 160,4 910,2 Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας 58,5 70,2 81,8 92,3 98,7 105,8 507,3 Τουρκία 497,2 538,7 566,4 653,7 781,9 899,5 3.937,4 Αλβανία 61,0 70,7 81,2 93,2 95,0 96,9 498,0 Βοσνία- 62,1 74,8 89,1 106,0 108,1 110,2 550,3 Ερζεγοβίνη Κοσσυφοπέδιο 68,3 184,7 106,1 67,3 68,7 70,0 565,1 Μαυροβούνιο 31,4 32,6 33,3 34,0 34,7 35,4 201,4 Σερβία 189,7 190,9 194,8 198,7 202,7 206,8 1.183,6 Στήριξη 109,0 135,7 160,0 157,7 160,8 164,2 887,4 πολλών χωρών ΣΥΝΟΛΟ 1.218,4 1.444,3 1.463,9 1.557,1 1.707,8 1.849,2 9.240,7 Κατάσταση: Νοέμβριος 2008 1 Δυνάμει της απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών 1244/99 2 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1085/2006 του Συμβουλίου της 17ης Ιουλίου 2006 για τη θέσπιση μηχανισμού προενταξι ακής βοήθειας
6 Τι κάνει ο ΜΠΒ ΜΠΒ παρέχει βοήθεια υπό διάφορες μορφές στις χώρες που πραγματοποιούν πολι- Ο τικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις στην πορεία τους για την ένταξη στην ΕΕ, π.χ.: επενδύσεις, δημόσιες συμβάσεις ή επιδοτήσεις, εμπειρογνώμονες των κρατών μελών για την καθιέρωση διοικητικής συνεργασίας, ενέργειες στήριξης των δικαιούχων χωρών, βοήθεια στην εφαρμογή και διαχείριση των προγραμμάτων, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, δημοσιονομική στήριξη. Σκοπός της βοήθειας είναι να βελτιώσει τις συνθήκες στις δικαιούχους χώρες ώστε να προσεγγίσουν αυτές και οι πολίτες τους την ΕΕ. Τον Ιούνιο του 2007, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ολοκλήρωσε το πρώτο στρατηγικό πρόγραμμα βοήθειας στο πλαίσιο του ΜΠΒ για την περίοδο 2007 2009. Το πρόγραμμα αυτό βασίζεται στις συγκεκριμένες ανάγκες κάθε χώρας και καθορίζει τις προτεραιότητες της χρηματοδοτικής βοήθειας. Ένα πολυκρατικό πρόγραμμα στηρίζει επίσης κοινά έργα στους τομείς της περιφερειακής συνεργασίας, των υποδομών, της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων, της εσωτερικής αγοράς και του εμπορίου, της οικονομίας αγοράς, της στήριξης της κοινωνίας των πολιτών, της εκπαίδευσης, της νεολαίας και της έρευνας. Ο στρατηγικός προγραμματισμός ενημερώνεται κάθε έτος. «Η παρεχόμενη βοήθεια θα χρησιμοποιηθεί στους επόμενους τομείς: ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών και του κράτους δικαίου, περιλαμβανομένης της επιβολής του, προαγωγή και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών καθώς και του μεγαλύτερου σεβασμού των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, προώθηση της ισότητας των φύλων και της μη διάκρισης, μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, οικονομική μεταρρύθμιση, ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών, κοινωνική ενσωμάτωση, συμφιλίωση, λήψη μέτρων οικοδό - μησης της εμπιστοσύνης, και ανασυγκρότηση, περιφερειακή και διασυνοριακή συνεργασία.» Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ, 17 Ιουλίου 2006 Η ΕΕ στηρίζει έργα για την ασφάλεια των θαλάσσιων μεταφορών στην Τουρκία. Οι εργάτες αντιμετωπίζουν κινδύνους όσον αφορά την ασφάλεια και είναι μεγάλος ο αριθμός ατυχημάτων που επιφέρουν βλάβες στον τόπο εργασίας. Τον Μάιο του 2008 άρχισε ένα έργο διάρκειας 18 μηνών για τη βελτίωση της ικανότητας των τουρκικών αρχών στη διενέργεια ελέγχων στους τομείς της υγείας και της ασφάλειας, το οποίο χρηματοδοτήθηκε με 1,3 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του ΜΠΒ.
Γιατί δημιουργήθηκε ο ΜΠΒ 7 Στόχος του ΜΠΒ είναι να ανταποκριθεί με τη μεγαλύτερη ακρίβεια και αποτελεσματικότητα στις πραγματικές προενταξιακές ανάγκες χάρη σε ένα ενιαίο απλουστευμένο πλαίσιο. Ενισχύει τη συνοχή και τη συνεκτικότητα της δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επιτρέπει την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων με τους διαθέσιμους πόρους. Ο ΜΠΒ αντικαθιστά τα πέντε προηγούμενα προ - ενταξιακά μέσα της ΕΕ Phare, ISPA, SAPARD, το πρόγραμμα για την Τουρκία, και CARDS. Σκοπός του νέου μηχανισμού είναι επίσης να ανατεθεί σταδιακά η διαχείριση των κονδυλίων της ΕΕ στις διοικήσεις των δικαιούχων χωρών. Εκτός από την ενθάρρυνση της ανάληψης ιδίας ευθύνης στα προενταξιακά έργα, ο ΜΠΒ θα βοηθήσει επίσης τις χώρες να προετοιμαστούν στις μεθόδους διαχείρισης τις οποίες θα πρέπει να εφαρμόσουν όταν θα διαθέτουν πλέον πόρους ως κράτη μέλη της ΕΕ. Θα βοηθήσει τις υποψήφιες χώρες να εφαρμόσουν πλήρως την κοινοτική νομοθεσία («κοινοτικό κεκτημένο») όταν γίνουν κράτη μέλη και τις δυνάμει υποψήφιες χώρες να εναρμονιστούν σταδιακά με την κοινοτική νομοθεσία.
8 Πώς λειτουργεί ο ΜΠΒ ΜΠΒ εστιάζεται στις ανάγκες. Οι προτεραιότητές του επομένως βασίζονται σε σα- Ο φείς αξιολογήσεις. Τα βασικά στοιχεία είναι οι ευρωπαϊκές εταιρικές σχέσεις και οι εταιρικές σχέσεις για την προσχώρηση τις οποίες έχει συνάψει η ΕΕ με καθεμία από τις δικαιούχους χώρες, το έγγραφο στρατηγικής για την διεύρυνση της Επιτροπής και οι ετήσιες εκθέσεις για κάθε χώρα. Τα κριτήρια κατανομής λαμβάνουν υπόψη την ικανότητα κάθε χώρας να χρησιμοποιεί και να διαχειρίζεται τα κονδύλια, καθώς και την τήρηση των όρων προσχώρησης. Εάν δεν πληρούνται οι όροι, μπορεί να εφαρμοστεί ρήτρα αναστολής. Κατ αυτό τον τρόπο, ο ΜΠΒ αποτελεί το σύνδεσμο μεταξύ του πολιτικού πλαισίου για τη διεύρυνση και της διαδικασίας του προϋπολογισμού της ΕΕ. Ο ΜΠΒ περιλαμβάνει πέντε συνιστώσες. Οι δύο από αυτές, η γενική ανάπτυξη ικανοτήτων και η διασυνοριακή συνεργασία, αφορούν όλες τις δικαιούχους χώρες. Οι τρεις άλλες, περιφερειακή ανάπτυξη, ανάπτυξη των ανθρώπινων πόρων και αγροτική ανάπτυξη, αφορούν μόνο τις υποψήφιες χώρες. Δεδομένου ότι οι τρεις αυτές πτυχές του ΜΠΒ προετοιμάζουν ειδικά για τη διαχείριση των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ και τη στήριξη της γεωργίας, απαιτούν διοικητικές ικανότητες και δομές αρκετά ανεπτυγμένες. Τα κονδύλια χορηγούνται σύμφωνα με ένα ενδεικτικό πολυετές (τριετές) δημοσιονομικό πλαίσιο το οποίο αναθεωρείται και το οποίο συνδέεται με το πολιτικό πλαίσιο της διεύρυνσης. Το πλαίσιο αυτό παρέχει πληροφορίες σχετικά με τις προθέσεις της Επιτροπής ανά χώρα και ανά συνιστώσα. Σε αυτή τη βάση, συντάσσονται στη συνέχεια πολυετή προγράμματα ενδεικτικού σχεδιασμού για κάθε χώρα (συν ένα για το πολυκρατικό πρόγραμμα). Τα έγγραφα αυτά περιέχουν τους ειδικούς στόχους και τις επιλογές της Επιτροπής για την προενταξιακή βοήθεια, και αναθεωρούνται επίσης και ενημερώνονται κάθε έτος. Ποιος μπορεί να συμμετάσχει; Δυνατότητα συμμετοχής στις δημόσιες συμβάσεις ή στις συμβάσεις έχουν όλοι οι υπήκοοι κράτους μέλους, τα νομικά πρόσωπα που είναι εγκατεστημένα σε κράτος μέλος της ΕΕ ή του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ), χώρα δικαιούχος του ΜΠΒ ή του ευρωπαϊκού μηχανισμού γειτονίας και εταιρικής σχέσης, καθώς και οι διεθνείς οργανισμοί. Ο ΜΠΒ λειτουργεί επίσης ως καταλύτης για την προσέλκυση περισσότερων εγχώριων και ξένων επενδύσεων η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, μεταξύ άλλων, χορήγησε 25 εκατ. ευρώ για αγροτικά και στεγαστικά δάνεια υπέρ των μικρών επιχειρήσεων και νοικοκυριών στη νοτιοανατολική Ευρώπη. «Οι ενέργειες αυτές είναι απόλυτα σύμφωνες με το μηχανισμό προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ) στόχος του οποίου είναι να προσελκύσει επενδυτές του ιδιωτικού τομέα σ αυτή την περιοχή.» Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, Νοέμβριος 2007.
Κροατία 9 Για την Κροατία, η στρατηγική προενταξιακής βοήθειας επικεντρώνεται στη θεσμική ανάπτυξη, τη διασυνοριακή συνεργασία και την προετοιμασία για την εφαρμογή της κοινής γεωργικής πολιτικής και της πολιτικής συνοχής της ΕΕ. Τον Δεκέμβριο του 2007, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε επένδυση 180,7 εκατ. ευρώ για τέσσερα προγράμματα στην Κροατία, σχετικά με την ανταγωνιστικότητα των περιφερειών, τις μεταφορές, την προστασία του περιβάλλοντος και την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού. Τον Φεβρουάριο του 2008, η Επιτροπή ενέκρινε ένα πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης ύψους 76 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του ΜΠΒ για την Κροατία, το οποίο θα συμβάλει στον βιώσιμο εκσυγχρονισμό του γεωργικού τομέα, καθώς και της βιομηχανίας μεταποίησης. Το πρόγραμμα αυτό θα επενδύσει σε συγκεκριμένους τομείς και, παράλληλα, θα προωθήσει τις βελτιώσεις σε τομείς σχετικούς με την κοινοτική νομοθεσία ιδίως όσον αφορά την ασφάλεια των τροφίμων, τους κτηνιατρικούς, φυτοϋγειονομικούς, περιβαλλοντικούς και άλλους κανόνες. Αυτό όχι μόνο θα βοηθήσει στην αειφόρο ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, αλλά και θα επιτρέψει στη χώρα να αποκτήσει την εμπειρογνωμοσύνη που θα χρειάζεται και την οποία θα απαιτήσει από αυτήν η ΕΕ όταν θα αποτελέσει κράτος μέλος. Η αλιεία παραμένει σημαντική για την Κροατία και αποτέλεσε ένα από τα σημεία συζήτησης στις διαπραγματεύσεις ένταξης. Η ΕΕ βοηθά τον τομέα αυτόν αφενός με νέες προβλήτες και αφετέρου ενισχύοντας την ικανότητα της χώρας για τον έλεγχο της αλιείας. Έχουν προβλεφθεί 12 εκατ. ευρώ γι αυτή τη βοήθεια, στο πλαίσιο της υποχρέωσης της ΕΕ να αυξήσει την ενίσχυση προκειμένου να εναρμονισθεί ο τομέας με την κοινοτική νομοθεσία.
10 Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας Τα μεγάλα προγράμματα για βοήθεια στο πλαίσιο του ΜΠΒ στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας αφορούν τη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, του δι - καστικού σώματος και της αστυνομίας, τη βελτίωση των τοπικών υποδομών, τη συνδρομή προς τη χώρα για να θεσπίσει και να εφαρμόσει την κοινοτική νομοθεσία και τους κοινοτικούς κανόνες, και την προετοιμασία για την εφαρμογή των πολιτικών συνοχής και αγροτικής ανάπτυξης της ΕΕ. Στο πλαίσιο του εθνικού προγράμματος του 2007, 9 εκατ. ευρώ προορίζονται για τη μεταρρύθμιση της αστυνομίας σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο. Η διευκόλυνση για την προετοιμασία των έργων, ύψους 3 εκατ. ευρώ, θα επιτρέψει την ταχεία υλοποίηση των έργων και την κατάρτιση των μελλοντικών προγραμμάτων του ΜΠΒ. Τον Δεκέμβριο του 2007, η Ευρωπαϊκή Επιτρο πή ενέκρινε στο πλαίσιο του ΜΠΒ ένα πρόγραμ - μα αγροτικής ανάπτυξης για τη χώρα ύ ψους 19 εκατ. ευρώ, το οποίο θα βοηθήσει στον βιώσιμο εκσυγχρονισμό του γεωργικού τομέα. Το ίδιο μήνα, η Επιτροπή ενέκρινε προγράμματα ύψους 56,8 εκατ. ευρώ για την περιφερειακή ανάπτυξη (συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών και του περιβάλλοντος) και την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας. Στόχος του πρώτου έργου του ΜΠΒ που εφαρμόστηκε στην Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας ήταν να συμβάλει στην ανάπτυξη της αστυνομίας δεδομένου ότι η ΕΕ αποδίδει μεγάλη σημασία στη μεταρρύθμιση της αστυνομίας. Το έργο αυτό, το οποίο προβλέπει τη συνεχή παροχή συμβουλών στην αστυνομία σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, καθώς και στο Υπουργείο Εσωτερικών, αποτελεί την τελευταία φάση μακρόχρονης στήριξης για τη μεταρρύθμιση του τομέα της δικαιοσύνης και των εσωτερι - κών υποθέσεων. Ένα άλλο πρόσφατο έργο προέβλεπε για την αστυνομία εξοπλισμό με νέα μέσα ραδιοεπικοινωνίας.
Τουρκία 11 βοήθεια του ΜΠΒ προς την Τουρκία περιλαμβάνει θεσμική στήριξη του δικαστικού Η σώματος, των υπηρεσιών επιβολής της νομοθεσίας και των βασικών τομέων της δημόσιας διοίκησης τους οποίους αφορούν άμεσα οι πολιτικές μεταρρυθμίσεις, και περαιτέρω ενίσχυση για την ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών. Προ βλέπεται επίσης ενίσχυση για τη θέσπιση και την εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου, ώστε να προετοιμαστεί η Τουρκία για να αναλάβει τις υποχρεώσεις του μέλους. Σημαντική θέση κατέχει επίσης η προώθηση του διαλόγου μεταξύ των κοινωνιών των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας. Η βοήθεια της ΕΕ θα συμβάλει επίσης στην προετοιμασία της χώρας για τη συμμετοχή στην κοινοτική πολιτική συνοχής και στα μέσα αγροτικής ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή ενέκρινε επίσης τέσσερα πολυετή προγράμματα βοήθειας η οποία φθάνει τα 682,7 εκατ. ευρώ για την περίοδο 2007 2009 για την ανταγωνιστικότητα των περιφερειών, το περιβάλλον, τις μεταφορές και την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού στην Τουρκία. Η Επιτροπή ενέκρινε πολυετές πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης στο πλαίσιο του ΜΠΒ για την Τουρκία, του οποίου το ποσό ανέρχεται σε 159 εκατ. ευρώ για τα έτη 2007 2009, προκειμένου να συμβάλει στον εκσυγχρονισμό του γεωργικού τομέα και να προωθήσει την εναρμόνιση με την κοινοτική νομοθεσία όσον αφορά την ασφάλεια των τροφίμων, τους κτηνιατρικούς, φυτοϋγειονομικούς, περιβαλλοντικούς και άλλους κανόνες. «Οι λαοί των κρατών μελών της ΕΕ και της Τουρκίας πρέπει να γνωριστούν καλύτερα. Πρέπει να ενισχύσουμε περισσότερο τον πραγματικό διάλογο της κοινωνίας των πολιτών μεταξύ της επιχειρηματικής κοινότητας, των συνδικάτων, των πολιτιστικών οργανώσεων, των ομάδων ανταλλαγής απόψεων και των ΜΚΟ.» ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής José Manuel Barroso, Μεγάλη Τουρκική Εθνοσυνέλευση, Άγκυρα, 10 Απριλίου 2008 Ένα έργο που χρηματοδοτήθηκε από την ΕΕ υποστήριξε τις προσπάθειες της Τουρκίας για την κατάργηση της παιδικής εργασίας το αργότερο το 2011. Το έργο αυτό προέβλεπε την παροχή υπηρεσιών εκπαίδευσης, αποκατάστασης και στήριξης σε 3000 παιδιά και τις οικογένειές τους. Τα έξοδα εκπαίδευσης των άνω των 2000 παιδιών που εγγράφηκαν στο σχολείο καλύ - φθηκε από τον προϋπολογισμό του έργου.
12 Αλβανία βοήθεια της ΕΕ προς την Αλβανία εστιάζεται κυρίως στην οικονομική και κοινωνική Η ανάπτυξη και στη σταθεροποίηση της δημοκρατίας. Ο ΜΠΒ θα διασφαλίσει τη συνέχιση των προγραμμάτων θεσμικής ανάπτυξης, ώστε να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των εκτελεστικών και νομοθετικών οργάνων της Αλβανίας. Θα δοθεί βοήθεια επίσης για να βελτιωθεί η ασφάλεια δικαίου σε θέματα ιδιοκτησίας και η επιβολή κράτους δικαίου. Τα κονδύλια του ΜΠΒ θα προωθήσουν την κοινωνική και οικονομική ένταξη των μειονοτήτων και των ευάλωτων ομάδων, έργα για την καταπολέμηση της διαφθοράς, καθώς και την ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών, ώστε να επιτευχθεί σταθεροποίηση της δημοκρατίας. Θα δοθεί ενίσχυση και σε άλλους τομείς, όπως οι μεταφορές, το περιβάλλον και η αγροτική και περιφερειακή ανάπτυξη. Τέλος, τα κονδύλια στο πλαίσιο του ΜΠΒ θα ενισχύσουν τη διασυνοριακή συνεργασία της Αλβανίας με την Ελλάδα, το Μαυροβούνιο και την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακε - δονίας, καθώς και τη συμμετοχή της Αλβανίας στο διακρατικό πρόγραμμα για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, το οποίο διευκολύνει την καλύτερη ενσωμάτωση στην ευρύτερη περιοχή. Η ΕΕ χρηματοδότησε το νέο αυτό δικαστικό μέγαρο στην Αυλώνα της Αλβανίας. Η δημοκρατία και το κράτος δικαίου στη χώρα θα ενισχυθούν ακόμη περισσότερο με ένα έργο του ΜΠΒ διάρκειας 30 μηνών, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί με 4,5 εκατ. ευρώ και το οποίο άρχισε τον Μάιο του 2008 για να συμβάλει στην ανάπτυξη ενός αμερόληπτου σύγχρονου συστήματος δικαιοσύνης
Βοσνία-Ερζεγοβίνη 13 Ανάμεσα στους κύριους στόχους του ΜΠΒ στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη είναι η ενίσχυση των διοικητικών ικανοτήτων και η στήριξη των εθνικών προσπαθειών για τη δημιουργία δημοκρατικών θεσμών, ώστε να αποτελέσει πιο δημοκρατικό, βιώσιμο και λειτουργικό κράτος. Επίσης θα δοθεί ενίσχυση για την ανάπτυξη της τοπικής δημοκρατίας και της κοινωνίας των πολιτών, ώστε να συμβάλουν, μεταξύ άλλων, στην καταπολέμηση της διαφθοράς. Οι άλλες προτεραιότητες του προγράμματος είναι η βοήθεια προς το δικαστικό σώμα, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η κοινωνική ενσωμάτωση και η προστασία των μειονοτήτων, οι επαναπατριζόμενοι και οι ευάλωτες ομάδες. Επίσης θα δοθεί ενίσχυση για την οικονομική ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης, την προσαρμογή του εκπαιδευτικού συστήματος στις ανάγκες της αγοράς εργασίας και τη μεταρρύθμιση του δημόσιου συστήματος υγείας. Ο ΜΠΒ θα στηρίξει τη διασυνοριακή συνεργασία με τα γειτονικά κράτη της Κροατίας, του Μαυροβουνίου και της Σερβίας, καθώς και με την Ιταλία μέσω του προγράμματος του ΜΠΒ για την Αδριατική. Η ΕΕ χρηματοδοτεί επίσης την εκπαιδευτική μεταρρύθ - μιση, αφενός για να βελτιωθεί η σύνδεση με την αγορά εργασίας και αφετέρου για να εκσυγχρονιστούν οι εγκαταστάσεις. Το δημοτικό σχολείο του Hadzici- Binjezevo ήταν σε αθλία κατάσταση όταν, με τη χρημα - τοδότηση της ΕΕ, εγκαταστάθηκε η θέρμανση και αποκαταστάθηκαν οι αίθουσες διδασκαλίας, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιούνται. Σήμερα, υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες για την παρακολούθηση των μαθημάτων από τα 80 παιδιά που φοιτούν στο σχολείο.
14 Κοσσυφοπέδιο βοήθεια της ΕΕ στο Κοσσυφοπέδιο θα εστι - Η αστεί στην ανάπτυξη σταθερής, σύγχρονης, δημοκρατικής και πολυεθνοτικής κοινωνίας η οποία βασίζεται στο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στο κράτος δικαίου και στα συμφέροντα όλων των κοινοτήτων. Η ενίσχυση του κράτους δικαίου αποτελεί μία από τις προτεραιότητες του προγράμματος του ΜΠΒ για το Κοσσυφοπέδιο, μαζί με τη βοήθεια για την επιστροφή, την επανένταξη και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς. Άλλες προτεραιότητες είναι η δημιουργία ευνοϊκού οικονομικού περιβάλλοντος για όλες τις κοινότητες του Κοσσυφοπεδίου, οι οδικές υποδομές, η στήριξη της τοπικής αυτοδιοίκησης, της εκπαίδευσης, της ενέργειας, της ασφάλειας των τροφίμων, των κτηνιατρικών υπηρεσιών και των δημοσίων συμβάσεων. Το 2008, ο ΜΠΒ άρχισε να δίνει υποτροφίες της ΕΕ για να βελτιωθούν οι επαγγελματικές ικανότητες των δημόσιων υπηρεσιών του Κοσσυφοπεδίου με την παρακολούθηση πανεπιστημιακών σπουδών στα κράτη μέλη της ΕΕ. Ένα αγόρι κρατά το φυλλάδιο «Έλα στην Ευρώπη» στην περιοδεύουσα εκστρατεία της ΕΕ για την ανάπτυξη του ενδιαφέροντος του πληθυσμού για τη διαδικασία ένταξης, στο Klinë/Klina, 18 Μαΐου 2008 Ο ΜΠΒ θα συμπληρώσει τα 50 εκατ. ευρώ που έχει δαπανήσει από το 1999 η ΕΕ για την ανασυγκρότηση της υποδομής μεταφορών στο Κοσσυφοπέδιο, μεταξύ άλλων και για τη νέα αυτή γέφυρα στον αυτοκινητόδρομο Πρίστινας-Σκοπίων.
Μαυροβούνιο 15 Με τη βοήθεια του ΜΠΒ το Μαυροβούνιο θα μπορέσει να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που αποτελούν οι συνεχιζόμενες μεταρρυθμίσεις στο δικαστικό σώμα και τη δημόσια διοίκηση, καθώς και η καταπολέμηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος. Τα έργα θα βοηθήσουν αφενός την αστυνομία στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, των ναρ - κωτικών και της εμπορίας ανθρώπων, και αφετέρου τις αρχές ώστε να παράσχουν την κατάλληλη βοήθεια στα θύματα. Ο ΜΠΒ θα χρηματοδοτήσει επίσης έργα στους τομείς της εσωτερικής αγοράς, των τελωνείων, του ανταγωνισμού, του περιβάλλοντος, της ενέργειας, της γεωργίας και των κτηνιατρικών και φυτοϋγειονομικών ελέγχων. Το πρόγραμμα περι - λαμβάνει επίσης την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας του Μαυροβουνίου και τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Σκοπός των έργων είναι η σταθεροποίηση της μακροοικονομικής κατάστασης, η αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων, η βελτίωση της τεχνολογίας, της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης, καθώς και η βελτίωση των υποδομών στους τομείς των μεταφορών, της ενέργειας και του περιβάλλοντος. Όσον αφορά το περιβάλλον, οι βασικοί τομείς είναι η εκτίμηση των επιπτώσεων, τα λύματα, τα στερεά απόβλητα και η ατμοσφαιρική ρύπανση. Θα δοθεί βοήθεια για τις μεταφορές, ώστε να αναπτυχθεί σχετική πολιτική, νομοθεσία και θεσμική ικανότητα, ιδίως στις αεροπορικές μεταφορές. Το Μαυροβούνιο συμμετέχει επίσης στη διασυνοριακή συνεργασία για θέματα περιβάλλοντος και ναυτιλίας με την Ιταλία, τη Σλοβενία και την Ελλάδα, καθώς και με τη Σερβία, την Κρο - ατία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και την Αλβανία. Η μικρή πόλη Perast αποδεικνύει ότι το Μαυροβούνιο αποτελεί παράδεισο για τον τουρισμό, ο οποίος αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ερείσματα της οικονομίας. Η ΕΕ συνέβαλε στη δημιουργία νομικού πλαισίου για την ίδρυση τουριστικών κοινοπραξιών δημοσίου-ιδιωτικού τομέα. Ο ΜΠΒ θα συμβάλει επίσης στην οριοθέτηση των θεσμικών αρμοδιοτήτων για τον τουρισμό και την προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και στη μεταρρύθμιση της στατιστικής υπηρεσίας της χώρας, ώστε να παρακολουθείται σαφέ στερα ο αντίκτυπος των βασικών βιομηχανιών.
16 Σερβία Μετά την υπογραφή, τον Απρίλιο του 2008, μεταξύ της Σερβίας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συμφωνίας χρηματοδότησης για ένα πρόγραμμα του ΜΠΒ για το 2007, μπορούν πλέον να ξεκινήσουν στη Σερβία συγκεκριμένα έργα. Η ΕΕ βοηθά τη Σερβία να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που είναι απαραίτητες για την προσχώρησή της στην ΕΕ. Τα έργα εστιάζονται μεταξύ άλλων στην ενίσχυση των θεσμών του κράτους και της δημόσιας διοίκησης, στην καταπολέμηση της διαφθοράς, στην ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη και στην προώθηση της συμμόρφωσης προς το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία. Άλλα έργα προβλέπουν βοήθεια για τους εκτοπισθέντες στο εσωτερικό της χώρας και τους πρόσφυγες και τη δημιουργία του γραφείου διαμεσολαβητή. Στόχος τους επίσης είναι η μείωση της ρύπανσης και η βελτίωση της ασφάλειας της κυκλοφορίας στον Δούναβη. Χορηγήθηκε συνολικό ποσό 165 εκατ. ευρώ για 37 έργα. Ένα από αυτά, το οποίο ανέρχεται σε 21 εκατ. ευρώ, αφορά την περιφερειακή κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη. Η Σερβία θα συμμετάσχει επίσης σε διασυνοριακά προγράμματα με τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Ουγγαρία και τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Μία από τις προτεραιότητες της ΕΕ είναι η ανάπτυξη της γεωργίας της Σερβίας και της ικανότητας του Υπουργείου Γεωργίας. Εμπειρογνώμονες από την περιφέρεια της Rioja της Ισπανίας βοηθούν τους Σέρβους αμπελοκαλλιεργητές να βελτιώσουν την ποιότητα και την ανταγωνιστικότητά τους, και τους δημόσιους υπαλλήλους να απλουστεύσουν τους κανόνες για τους παραγωγούς και τους καταναλωτές σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία.
Στήριξη πολλών χωρών 17 Το πρόγραμμα πολλαπλών δικαιούχων στηρίζει δραστηριότητες οι οποίες προωθούν την περιφερειακή συνεργασία μεταξύ των δυνάμει υποψήφιων και των υποψήφιων χωρών. Εστιάζεται στα κοινά συμφέροντα και στις κοινές ανάγκες και έχει ως γενικό στόχο να αυξήσει τη συνοχή και να ανεβάσει το οικονομικό επίπεδο της περιοχής. Το πρόγραμμα αυτό συμπληρώνει τις δράσεις που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο των εθνικών προγραμμάτων του ΜΠΒ. Μέσω του προγράμματος πολλαπλών δικαιούχων χορηγούνται 800 εκατ. ευρώ περίπου, για να ενισχυθούν οι προσπάθειες ενόψει της ένταξης στην ΕΕ. Ορισμένες από τις δραστηριότητες αυτές είναι: παρεμβάσεις από κοινού με διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς για την αντιμετώπιση των αναγκών για οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη η μεταρρύθμιση των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και η προώθηση των ανταλλαγών φοι - τητών και ακαδημαϊκού προσωπικού στο πλαί - σιο των προγραμμάτων Tempus και Erasmus η ενίσχυση των διοικητικών ικανοτήτων και η παροχή συνδρομής για την εναρμόνιση των εθνικών οργανισμών και της νομοθεσίας με το κοινοτικό κεκτημένο η ενίσχυση για το διάλογο και την ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών η διοικητική και δικαστική μεταρρύθμιση και η καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος και της διαφθοράς η θέσπιση περιφερειακής στρατηγικής για τη μείωση των κινδύνων καταστροφών στα Δυτικά Βαλκάνια και την Τουρκία. Τα προγράμματα πολλαπλών δικαιούχων ενισχύουν τις πολυμερείς εμπειρίες των δικαιούχων και ενθαρρύνουν τις σχέσεις καλής γειτονίας που αποτελούν προϋπόθεση για την προσχώρηση στην ΕΕ. Επίσης προωθούν την ανάπτυξη και τη σταθερότητα στην περιοχή, από την οποία επωφελούνται επίσης όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Η βοήθεια της ΕΕ στη χάραξη περιφερειακής στρατηγικής για τη μείωση των κινδύνων καταστροφών στα Δυτικά Βαλκάνια και την Τουρκία θα συμβάλει στην καταπολέμηση των φυσικών καταστροφών όπως οι πυρκαγιές, οι πλημμύρες και οι σεισμοί, και θα εξασφαλίσει, επίσης, καλύτερο συντονισμό για την αντιμετώπιση των συνεπειών τους.
18 Τα πλεονεκτήματα του ΜΠΒ μηχανισμός προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ) Ο δεν συμβάλλει μόνο στη μεγαλύτερη απήχηση της ΕΕ λόγω των επενδύσεων που κάνει για να βοηθήσει τις χώρες που οδεύουν προς την προσχώρηση. Διοικητικά, ο ΜΠΒ παρέχει στην ΕΕ ένα συνεκτικό πλαίσιο για τη διαχείριση και τη σταδιακή αποκέντρωση ή την ανάθεση διαχείρι σης στις δικαιούχους χώρες. Επιτρέπει επίσης κάποια ευελιξία κατά την υλοποίηση της βοήθειας. Δημιουργεί ισχυρό σύνδεσμο ανάμεσα στις δημοσιονομικές και πολιτικές πτυχές της διεύρυνσης. Εξηγεί σαφώς στις δικαιούχους χώρες τι βοήθεια μπορούν να περιμένουν, εφόσον πληρούν τις σχετικές προϋποθέσεις. Κατ αυτό τον τρόπο, ο ΜΠΒ δίνει μεγαλύτερο βάρος στις κατευθύνσεις που δίνει η ΕΕ στις υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες χώρες σχετικά με τις προτεραιότητες που θα πρέπει να επιδιώξουν. Πάνω απ όλα, ο ΜΠΒ βοηθά στο να διασφαλιστεί ότι οι χώρες αυτές, που δεν είναι μόνο οι γείτονές της, αλλά επίσης δυνάμει μελλοντικά μέλη της ΕΕ, αναπτύσσουν τα πρότυπα και τις αξίες στις οποίες έχει οικοδομηθεί η ΕΕ. Επομένως, ο ΜΠΒ αποτελεί πραγματική επένδυση στο μέλλον τόσο για τις δικαιούχους χώρες όσο και για την ίδια την ΕΕ. Δίνει νέο στόχο στη βοήθεια της ΕΕ για τη διεύρυνση. «Η ΕΕ συνεχίζει να υποστηρίζει τις μεταρρυθμίσεις στις χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης και την ανάπτυξή τους χάρη στον ΜΠΒ. Κατά την περίοδο 2007 2011 θα χορηγούνται στα Δυτικά Βαλκάνια κατά μέσο όρο 800 εκατ. ευρώ ετησίως. Πρόκειται για το υψηλότερο κατά κεφαλή ποσό που έχει χορηγήσει ποτέ η Επιτροπή σε περιοχή της γης.» Olli Rehn, Συνάντηση για την ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών στις χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης, Βρυξέλλες, 17 Απριλίου 2008
Άλλες πληροφορίες για τον ΜΠΒ 19 ΓΔ Διεύρυνσης διαθέτει ευρύ φάσμα πληροφοριών για τον ΜΠΒ, καθώς και για όλες τις πτυχές της διαδικασίας διεύρυνσης και τις υποψήφιες και δυνάμει υποψήφιες για προσχώρηση Η στην ΕΕ χώρες. Βλέπε http://ec.europa.eu/europeaid/index_el.htm. Τα βασικά κείμενα σχετικά με τον ΜΠΒ είναι: Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1085/2006 του Συμβου - λίου, της 17ης Ιουλίου 2006, για τη θέσπιση μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας (IPA) [Επίσημη Εφημερίδα L 210 της 31.7.2006]. Απόφαση της Επιτροπής, της 14ης Νοεμβρίου 2007, για την κατάρτιση του καταλόγου των περιφερειών και των περιοχών που είναι επιλέξιμες για χρηματοδότηση στο πλαίσιο της συνιστώσας διασυνοριακής συνεργασίας του μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας για τους σκοπούς της διασυνοριακής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών και των δικαιούχων χωρών για την περίοδο 2007 2013 [Επίσημη Εφημερίδα L 310 της 28.11.2007]. Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 718/2007 της Επιτροπής της 12ης Ιουνίου 2007 για την εφαρμογή του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1085/2006 του Συμβουλίου για τη θέσπιση μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ) [Επίσημη Εφημερίδα L 170 της 29.6.2007] Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Μηχανισμός προενταξιακής βοήθειας (IPA) Πολυετές ενδεικτικό δημοσιονομικό πλαίσιο για τη διετία 2010 2012 [COM(2008) 705 τελικό].
20 Ευρωπαϊκή Επιτροπή Γενική Διεύθυνση Διεύρυνσης ΜΠΒ Μηχανισµός προενταξιακής βοήθειας Επαναπροσανατολισμός της βοήθειας της ΕΕ για τη διεύρυνση Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων 2009 20 σ. 14.8 21 cm ISBN 978-92-79-07933-7 DOI 10.2794/62727
Πώς να προμηθευτείτε τις εκδόσεις της ΕΕ Eκδόσεις που πωλούνται: από το EU Bookshop (βιβλιοπωλείο της ΕΕ) (http://bookshop.europa.eu), από το βιβλιοπώλη σας με αναφορά του τίτλου, του εκδότη ή/και του αριθμού ISBN, απευθυνόμενοι σε έναν από τους πράκτορες πώλησής μας. Για τα στοιχεία επικοινωνίας τους μπορείτε να ανατρέξετε στη διαδικτυακή διεύθυνση http://bookshop.europa.eu ή να στείλετε φαξ στον αριθμό +352 2929-42758. Εκδόσεις που διατίθενται δωρεάν: από το EU Bookshop (βιβλιοπωλείο της ΕΕ) (http://bookshop.europa.eu), από τα γραφεία εκπροσώπησης ή τις αντιπροσωπείες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Για τα στοιχεία επικοινωνίας τους μπορείτε να ανατρέξετε στη διαδικτυακή διεύθυνση http://ec.europa.eu ή να στείλετε φαξ στον αριθμό +352 2929-42758.
A2-81-07-176-EL-C Ευρωπαϊκή Επιτροπή Γενική Διεύθυνση Διεύρυνσης Διοικητική μονάδα A2: Πληροφόρηση και επικοινωνία Διεύθυνση: Rue de la Loi 200, B-1049 Brussels Τηλ.: (+32-2) 295 36 79 Φαξ: (+32-2) 299 17 77