Τμήμα Περιβάλλοντος Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης, και Περιβάλλοντος Μετάβαση στο Φυσικό Αέριο Νομοθετικές και Ρυθμιστικές Προκλήσεις Ειρήνη Κωνσταντίνου Ανώτερος Λειτουργός Τμήμα Περιβάλλοντος 1
Μετάβαση στο Φυσικό Αέριο Νομοθετικές και Ρυθμιστικές Προκλήσεις 1.Συνοπτική Εισαγωγή 2.Master Plan Βασιλικού 3.Βασικότερα Χαρακτηριστικά του έργου (FSRU) 4.Κυριότερες Επιπτώσεις στο Περιβάλλον (κατασκευή και λειτουργία) 5.Σημαντικοί όροι που πρέπει να εφαρμοστούν σύμφωνα με την περιβαλλοντική έγκριση 2
Μετάβαση στο Φυσικό Αέριο Νομοθετικές και Ρυθμιστικές Προκλήσεις Τα έργα υποδομής φυσικού αερίου χωροθετούνται εντός της περιοχής του Χωροταξικού Σχεδίου Ανάπτυξης της περιοχής Βασιλικού. Το Χωροταξικό Σχέδιο Ανάπτυξης της περιοχής Βασιλικού λαμβάνει υπόψη: τις σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου που ανακαλύφθηκαν περί τα τέλη του 2011 στο Οικόπεδο 12 της Κυπριακής ΑΟΖ, τη δυνατότητα ανακάλυψης επιπλέον κοιτασμάτων φυσικού αερίου, τις απαιτήσεις σε γη για ανάπτυξη Σταθμών Υγροποίησης Φυσικού Αερίου, και την κυβερνητική πολιτική για μεταφορά των εγκαταστάσεων εισαγωγής και αποθήκευσης πετρελαιοειδών από την Λάρνακα στο Βασιλικό. 3
4
Νομοθετικό Πλαίσιο Πλωτή μονάδα αποθήκευσης και επαναεριοποίησης (FSRU) Το έργο αποτελεί μέρος του Έργου Κοινού Ενδιαφέροντος (Project of Common Interest - PCI) Removing Internal Bottlenecks in Cyprus to end isolation and to allow for the transmission of gas from the eastern Mediterranean region (CyprusGas 2EU). Η Περιβαλλοντική Αρχή αποτελεί την Αρμόδια Αρχή για τον εξορθολογισμό των διαδικασιών περιβαλλοντικής αξιολόγησης των Έργων Κοινού Ενδιαφέροντος (ΕΚΕ - PCIs), σύμφωνα με τις πρόνοιες του Κανονισμού 347/2013/ΕΕ σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις διευρωπαϊκές ενεργειακές υποδομές, και έχει ετοιμάσει: Καθοδηγητικό Έγγραφο για τον εξορθολογισμό των διαδικασιών εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων - μη νομοθετικά μέτρα και για τη διασφάλιση της συνεπούς εφαρμογής των διαδικασιών εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. 2 Κανονισμούς για την εφαρμογή των νομοθετικών μέτρων για τον εξορθολογισμό των διαδικασιών εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και για τη διασφάλιση της συνεπούς εφαρμογής των διαδικασιών εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων στα πλαίσια: του περί της Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Ορισμένα Σχέδια και/ ή Προγράμματα Νόμου του 2005. του περί της Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Ορισμένα Έργα Νόμου του 2018. 5
Αξιολόγηση του έργου Κατά την περίοδο υποβολής του, ενέπιπτε στις πρόνοιες των περί της Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον Νόμων του 2005 έως 2014, (Παράρτημα Ι). Υποβλήθηκε και αξιολογήθηκε Μελέτη Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον (MΕΕΠ). Η MEEΠ εκπονήθηκε στα πλαίσια συνεργασιας των ιδιωτικών οίκων ΔΙΟΝ. ΤΟΥΜΑΖΗΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ και ΡΟΓΚΑΝ ΚΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Α.Ε. και υποβλήθηκε στην Περιβαλλοντική Αρχή μέσω του Γενικού Διευθυντή του Υ.Ε.Ε.Β&Τ. 2 συνεδρίες της Επιτροπής Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον, στις 22.9.2017 όπου ζητήθηκαν συμπληρωματικά στοιχεία, και επανεξέταση του θέματος στις 26.9.2017. Γνωστοποίηση της υποβολής της ΜΕΕΠ, σε δύο καθημερινές εφημερίδες στις 23.8.2017. 30 ημέρες δόθηκαν βάσει του Νόμου, για απόψεις ή παραστάσεων αναφορικά με το περιεχόμενο της ΜΕΕΠ ή αναφορικά με τις επιπτώσεις που η εκτέλεση ή λειτουργία του έργου ενδέχεται να επιφέρει στο περιβάλλον. 6
Βασικότερα χαρακτηριστικά του έργου Εντάσσεται στο πλαίσιο του συγχρηματοδοτούμενου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) προγράμματος CYnergy το οποίο έχει χρηματοδοτηθεί από τη Διευκόλυνση Διασυνδέοντας την Ευρώπη (Connecting Europe Facility/CEF). Σκοπός η δημιουργία και ανάπτυξη της αγοράς φυσικού αερίου στην Κύπρο και η εισαγωγή της χρήσης του στους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών. Εμπίπτει στην ενεργειακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των εμπλεκομένων κρατών. Έχει κατηγοριοποιηθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI). Προβλέπεται: Η κατασκευή νέου γεφυρώματος πρόσβασης επί πασσάλων/ αποβάθρας (jetty/ trestle), μήκους 1188 m και πλάτους 14 m το οποίο θα εξυπηρετεί τη μόνιμη παραβολή καθώς και τις διαδικασίες φορτοεκφόρτωσης πλωτής μονάδας αποθήκευσης και επαναεριοποίησης (FSRU) υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) χωρητικότητας έως 160.000 m³ LNG και πλοίου μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNGC) στην περιοχή του Βασιλικού στην Κύπρο. FSRU το οποίο θα είναι μόνιμα αγκυροβολημένο στην πλατφόρμα, με εξαίρεση τις περιπτώσεις όπου δεν το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες και θα ελλιμενίζεται στο καταφύγιο έκτακτης ανάγκης στο Λιμάνι Λεμεσού Τερματικό 2 (Βασιλικό). Συνοδευτικά χερσαία έργα (αγωγοί, μετρητές, buffer zone, κλπ). 7
ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΚΑΙ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ 8
Κυριότερες Επιπτώσεις στο Περιβάλλον Κατά τη διάρκεια των κατασκευαστικών εργασιών: I. Επιπτώσεις στο έδαφος και στον θαλάσσιο πυθμένα λόγω της κατάληψης φυσικού χώρου από τα έργα (χερσαία επιφάνεια έκτασης 71,2 στρεμμάτων (712000 m 2 ) και συνολικής έκτασης 16660 m 2 από το Jetty). Επισημαίνεται ότι, η έκταση που καταλαμβάνεται στον πυθμένα είναι σημαντικά μικρότερη, δεδομένου ότι το έργο κατασκευάζεται επί πασσάλων επί των οποίων εδράζονται γεφυρώματα ανοίγματος 20 m. II. III. Μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στα λιβάδια του είδους Posidonia oceanica και σε άλλα βενθικά ενδιαιτήματα που υπάρχουν στην περιοχή όπου θα κατασκευαστεί το έργο, τα οποία με τις εργασίες είναι αναπόφευκτο να μην επηρεαστούν. Επιπτώσεις στην αλιεία και στους θαλάσσιους οικότοπους και βενθικούς οργανισμούς από τη διατάραξη των φυσικοχημικών παραμέτρων των θαλάσσιων υδάτων (αυξημένη θολερότητα, αυξημένη συγκέντρωση αιωρούμενων σωματιδίων) λόγω των θαλάσσιων κατασκευαστικών εργασιών. IV. Υποβάθμιση του θαλάσσιου περιβάλλοντος, κυρίως από την αγκυροβόληση των πλοίων, την αιώρηση ιζήματος και την αφαίρεση υποστρώματος στο βυθό. V. Ατμοσφαιρική ρύπανση από τις εκπομπές αέριων ρύπων από τα οχήματα, τα μηχανήματα και τα πλωτά μέσα κατασκευής του έργου καθώς και από τις χωματουργικές εργασίες, τη μεταφορά και φορτοεκφόρτωση αδρανών υλικών, κλπ. VI. Παραγωγή στερεών και υγρών αποβλήτων (πετρελαιοειδή, λιπαντικές ουσίες, υπολείμματα χημικών ουσιών, επικίνδυνες συσκευασίες και μπάζα από τις χερσαίες εκσκαφές). VII. Εκπομπή θορύβου (υποβρύχιου και χερσαίου) και δονήσεων από την κατασκευή των θαλάσσιων έργων, τη διακίνηση των βαρέων οχημάτων εντός και εκτός του εργοταξίου, κλπ. VIII. Επιπτώσεις στο θαλάσσιο περιβάλλον από τυχόν διαρροή πετρελαιοειδών και λιπαντικών κατά τη διαδικασία ανεφοδιασμού των σκαφών με καύσιμα ορυκτέλαια, εάν δεν λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα. Μεγαλύτερες επιπτώσεις αναμένονται στην περίπτωση ατυχήματος, με ανεξέλεγκτη διαρροή καυσίμων ή λιπαντικών. 9
Κατά τη διάρκεια λειτουργίας: Κυριότερες Επιπτώσεις στο Περιβάλλον I. Επιπτώσεις στη θαλάσσια πανίδα και χλωρίδα από την τοποθέτηση και λειτουργία των αγωγών απόληψης θαλασσινού νερού και απόρριψης του νερού θέρμανσης (σε λειτουργία ανοιχτού βρόγχου), από τις εργασίες αεριοποίησης LNG και του θερμού νερού από τις εργασίες συμπύκνωσης ΦΑ. II. Κίνδυνος ρύπανσης του εδάφους και της θάλασσας σε περίπτωση μη ορθολογικής διαχείρισης των παραγόμενων από τις λειτουργικές εργασίες και εργασίες συντήρησης αποβλήτων (π.χ. υδραυλικά έλαια, πετρελαιοειδή, υπολείμματα χημικών ουσιών, επικίνδυνες συσκευασίες, κλπ.). III. Επιπτώσεις στους τοπικούς πληθυσμούς της χερσαίας χλωρίας-πανίδας και θαλάσσιας ζωής λόγω της μόνιμης αλλαγής της μορφολογίας και της χρήσης του χώρου. IV. Επιπτώσεις από την εκδήλωση περιστατικών έκτακτης ανάγκης / ατυχημάτων (π.χ. εκδήλωση πυρκαγιάς, πλημμυρική παραγωγή όμβριων, διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος, αστοχία στην παραγωγική διαδικασία, διαρροή καυσίμων, διαρροή πετρελαιοειδών, διαρροή LNG, διαρροή ΦΥ., κλπ.). V. Ατμοσφαιρική ρύπανση από τις εκπομπές σκόνης και αέριων ρύπων (πτητικοί υδρογονάνθρακες, βενζόλιο, μονοξείδιο του άνθρακα (CΟ), οξείδια του θείου (SO x ), οξείδια του αζώτου (ΝΟ x ), κλπ) από τη λειτουργία του έργου, τη διακίνηση οχημάτων, τη διακίνηση πλοίων, τη χρήση μηχανικού εξοπλισμού, την αεριοποίηση του ΥΦΑ, την παραγωγή ατμών φυσικού αερίου (Boil Off Gas BOG), τη διεξαγωγή εργασιών φορτοεκφόρτωσης ΥΦΑ από πλοία, κλπ. VI. Εκπομπή θορύβου στο περιβάλλον λόγω του τύπου του έργου, των εργασιών που θα διεξάγονται κατά τη φάση λειτουργίας του και την αύξηση της θαλάσσιας κίνησης, κλπ.. VII. Επηρεασμός του θαλάσσιου περιβάλλοντος από τη λειτουργία του έργου. VIII. Διατάραξη των φυσικοχημικών παραμέτρων των θαλάσσιων υδάτων (αυξημένη θολερότητα, αυξημένη συγκέντρωση αιωρούμενων σωματιδίων) λόγω της λειτουργίας του έργου και από την τυχόν πρόκληση ατυχημάτων (π.χ. ατυχηματική διαρροή στη θάλασσα καυσίμων, λιπαντικών, κλπ.) με δυσμενείς επιπτώσεις στις θαλάσσιες βιοκοινωνίες. IX. Επιπτώσεις στα λιβάδια του είδους Posidonia oceanica από τις δραστηριότητες του έργου X. Επηρεασμός της αλιευτικής δραστηριότητας λόγω της μείωσης του αλιευτικού πεδίου και της μακροπρόθεσμης 10 αγκυροβόλησής πλοίων στην περιοχή.
ΟΥΣΙΩΔΕΙΣ όροι πριν την έναρξη των εργασιών κατασκευής του έργου Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης 1. να προβλέπει κατά την περίοδο κατασκευής και λειτουργίας του έργου διεξαγωγή δειγματοληψιών εδάφους, νερού και θαλάσσιων ιζημάτων για παρακολούθηση του θαλασσίου περιβάλλοντος, όπως φυσικοχημικές παράμετρους (ph, temp, salinity/conductivity, O 2, nutrients and Chl-a) και άλλες παραμέτρους για ρύπανση από γενικές εργασίες σκαφών και από πετρελαιοειδή (heavy metals, TPH (ολικά πετρελαιοειδή), FOG (λίπη και έλαια) και PAH (πολυαλογονομένοι υδρογονάνθρακες) ή από οποιοδήποτε άλλο ρύπο που μπορεί να παράγεται από όλη τη διαδικασία, κλπ. Για τον καθορισμό των θέσεων δειγματοληψίας στη θάλασσα πρέπει να ληφθούν υπόψη τα ρεύματα και η κατεύθυνση τους έτσι ώστε να γίνεται σωστή παρακολούθηση των πιο πάνω, να περιλαμβάνει παρακολούθηση βιολογικών ποιοτικών στοιχείων, όπως το βένθος, με υλοποίηση δειγματοληψιών και αναλύσεων πριν την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών για σκοπούς καθορισμού τιμών αναφοράς, να περιλαμβάνει την παρακολούθηση της ποιότητας των ψαριών αλιείας και υδατοκαλλιέργειας με τη λήψη σχετικών δειγμάτων και την ανάλυση τους, να περιλαμβάνει την εφαρμογή βιοτικών δεικτών (π.χ. μακρόφυτα και μακροασπόνδυλα) για την εξασφάλιση καλής οικολογικής κατάστασης, να περιλαμβάνει την παρακολούθηση εισαγωγής ξενικών χωροκατακτητικών ειδών, να περιλαμβάνει την παρακολούθηση των υδροδυναμικών συνθηκών και την αξιοποίηση συστήματος πρόγνωσης του καιρού για σκοπούς προσαρμογής των εργασιών κατασκευής, να περιλαμβάνει την παρακολούθηση του υποβρύχιου θορύβου σε 24ωρη βάση μια φορά ανά μήνα. να περιλαμβάνει μέτρα ελέγχου και διαχείρισης της Posidonia oceanica στη θαλάσσια περιοχή του έργου, η τελική έκθεση να περιέχει ξεχωριστό τμήμα όπου παρουσιάζονται οι επιπτώσεις στη Posidonia oceanica και μέτρα που πρέπει να εφαρμοστούν για μείωση των επιπτώσεων. 11
ΟΥΣΙΩΔΕΙΣ όροι πριν την έναρξη των εργασιών κατασκευής του έργου 2. Με την ολοκλήρωση του τελικού σχεδιασμού του έργου και πριν την έναρξη κατασκευής του να υποβληθεί στο Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας για αξιολόγηση Έκθεση Ασφαλείας σύμφωνα με τις πρόνοιες των περί Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασίας (Αντιμετώπιση Κινδύνων Ατυχημάτων Μεγάλης Κλίμακας Σχετιζόμενων με Επικίνδυνες Ουσίες) Κανονισμών. 3. Διαχειριστικό σχέδιο για τη μεταφορά και συναρμολόγηση του εξοπλισμού, με στόχο την ελαχιστοποίηση των κινδύνων και τη μείωση του κυκλοφοριακού φόρτου χερσαίου και θαλάσσιου, 4. Διαχειριστικό σχέδιο εργοταξίου, 5. Διαχειριστικό σχέδιο εμπλεκόμενων φορέων το οποίο θα εξασφαλίζει την έγκαιρη και ακριβή ενημέρωση των εμπλεκομένων φορέων για τις εργασίες κατασκευής και τον προγραμματισμό αυτών, 6. Σχέδιο Διαχείρισης Περιβάλλοντος. 7. Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων 8. Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων Πλοίου και Καταλοίπων Φορτίου 9. Nα επανεξεταστούν οι υφιστάμενες πληροφορίες σχετικά με τα είδη και τους οικοτόπους της περιοχής και να εκπονηθεί και υλοποιηθεί Σχέδιο Προστασίας της Βιοποικιλότητας, όπου εφαρμόζεται. Ειδική αναφορά θα γίνεται στο προστατευόμενο είδος Posidonia oceanica. 10. Να εκπονηθεί EBS (περιβαλλοντική μελέτη πεδίου) για την περιοχή που θα εκτιμηθεί ότι εμπίπτει στην ακτίνα επηρεασμού του έργου. 11. Να υποβληθεί Εσωτερικό Σχέδιο Εκτάκτου Ανάγκης, το οποίο να περιλαμβάνει, μεταξύ όλων των άλλων, μέτρα και δράσεις προστασίας και των μονάδων υδατοκαλλιέργειας της περιοχής και των αλιευτικών 12 δραστηριοτήτων που διεξάγονται στην περιοχή σε περίπτωση πρόκλησης ρύπανσης στη θάλασσα.
ΟΥΣΙΩΔΕΙΣ όροι πριν την έναρξη των εργασιών κατασκευής του έργου 12. Να γίνει χημική ανάλυση στην περιοχή θωράκισης της ακτογραμμής δεδομένης της γειτνίασης με την περιοχή απόρριψης «φωσφογύψου». Σε περίπτωση που προκύψει ότι η περιοχή είναι ρυπασμένη τότε πρέπει να υποβληθεί Μελέτη Απορρύπανσης στο Τμήμα Περιβάλλοντος, πριν την έναρξη των εργασιών κατασκευής των εγκαταστάσεων. 13. Για τις περιοχές του έργου που θα πρέπει να αποκατασταθούν, να εκπονηθεί Σχέδιο Απορρύπανσης το οποίο να περιλαμβάνει εκτός από τα χερσαία και τα θαλάσσια και παράκτια τμήματα των ρυπασμένων περιοχών, εφόσον εφαρμόζεται. 14. Να γίνει απορρύπανση της περιοχής του έργου (θαλάσσιας, παράκτιας και χερσαίας) που θα υποδειχθεί ως ρυπασμένη πριν την έναρξη οποιωνδήποτε εργασιών. 15 Να ορισθεί από τον Φορέα Υλοποίησης του έργου Υπεύθυνος Περιβάλλοντος, ο οποίος θα πρέπει να είναι κατάλληλα καταρτισμένος και να διαθέτει τις απαραίτητες αρμοδιότητες για την αποτελεσματική παρέμβαση στη φάση κατασκευής και λειτουργίας του έργου, ώστε η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης να είναι η αποτελεσματικότερη δυνατή. 16. Να διασφαλιστεί ότι όλα τα πλοία που θα σχετίζονται με το έργο να συμμορφώνονται με την Κυπριακή νομοθεσία και τους κανονισμούς και συμβάσεις του IMO (ενδεικτικά αναφέρονται SOLAS, STCW, COLREG, LC, OPRC-HNS, BWM) ειδικά, δε με το πρωτόκολλο της MARPOL 73/78 ANNEX VI, ανάλογα με τις υπηρεσίες που παρέχουν. 13
Κύριοι όροι κατά το στάδιο Κατασκευής 1. Κατά τη διάρκεια κατασκευής του έργου να τηρείται αυστηρό πρόγραμμα παρακολούθησης έτσι ώστε να μην δημιουργηθεί περισσότερη περιβαλλοντική καταστροφή στα λιβάδια του είδους Posidonia oceanica. Για αυτόν το σκοπό πρέπει να βρίσκεται επί του σκάφους που θα διενεργεί την κατασκευή του Jetty αρμόδιος λειτουργός ή εξουσιοδοτημένο άτομο το οποίο να ελέγχει τις εργασίες αυτές. 2. Να διασφαλίζεται ότι η κατασκευή του έργου γίνεται με τη χρήση των Βέλτιστων Διαθέσιμων Πρακτικών και ότι λαμβάνονται όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα για πρόληψη της ρύπανσης του περιβάλλοντος. 3. Σε όλο έργο (π.χ. FSRU, αγωγός μεταφοράς φυσικού αερίου, buffer storage, κλπ.) να εγκατασταθούν κατάλληλα συστήματα διακοπής έκτακτης ανάγκης (Emergency Shutdown - ESD). 4. Σε όλες τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης φυσικού αερίου (σε αέρια (NG) ή υγρή μορφή (LNG)) να εγκατασταθεί σύστημα ανίχνευσης διαρροών. 5. Οι προδιαγραφές για τις ατμοσφαιρικές εκπομπές πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά την επιλογή και την προμήθεια εξοπλισμού καθώς οι εκπομπές από την καύση φυσικού αερίου ή υγρών υδρογονανθράκων σε στρόβιλους, λέβητες και κινητήρες για παραγωγή ενέργειας και θερμότητας μπορεί να είναι η σημαντικότερη πηγή εκπομπών αερίων από εγκαταστάσεις ΥΦΑ. 6. Για την αποφυγή περαιτέρω επιπτώσεων στους οικοτόπους του είδους Posidonia oceanica τα σκάφη που σχετίζονται με το έργο, όπου δύναται, να προσδένονται σε σημεία πρόσδεσης σε περιοχή με γυμνό αμμώδες υπόστρωμα. 14
Κύριοι όροι κατά το στάδιο Κατασκευής 7. Στο χώρο του έργου να υπάρχουν τεχνικά μέσα και εξοπλισμός αντιμετώπισης έκτακτων περιστατικών ρύπανσης της θάλασσας από πετρελαιοειδή (πλωτά φράγματα, απορροφητικές - διασκορπιστικές ουσίες κλπ.) σε συνεννόηση με το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών. Οι δράσεις που θα εφαρμοστούν σε τέτοια περίπτωση να είναι σύμφωνες με το «Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης» (Contingency Plan) για την αντιμετώπιση περιστατικών ρύπανσης της θάλασσας από τη συνήθη λειτουργία του έργου. 8. Να εγκατασταθεί μονάδα συλλογής και επεξεργασίας των πτητικών ενώσεων (ειδικά του Boil Off Gas (BOG)) που θα προκύπτουν από τις δεξαμενές αποθήκευσης. 9. Το σύστημα των αγωγών να παρέχει χωρητικότητα όχι μόνο για τον αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου, αλλά και για την τοποθέτηση αγωγών νερού πυρόσβεσης, καλώδια επικοινωνιών και μελλοντικές ανάγκες. Να υιοθετηθούν κατάλληλα συστήματα ανίχνευσης διαρροών φυσικού αερίου και πυρκαγιάς για τη διαχείριση των κινδύνων που συνδέονται με τη λειτουργία του αγωγού και της προβλήτας (Jetty). Όροι για την προστασία της ατμόσφαιρας Όροι για την προστασία των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων Όροι για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος Όροι για την προστασία του εδάφους Όροι για την ελαχιστοποίηση του θορύβου Όροι για την περιβαλλοντική παρακολούθηση και επιτήρηση (Environmental Monitoring) Το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, να προβεί σε καταγραφή των εναπομεινάντων οικοτόπων και των επηρεαζόμενων εκτός των ορίων του έργου, ώστε να ληφθούν μέτρα για προστατευόμενους οικοτόπους θεμελιώδους σημασίας για την υγεία και την παραγωγικότητα των θαλάσσιων οικοσυστημάτων της Μεσογείου. 15
Όροι κατά το στάδιο Λειτουργίας 1. Για τη λειτουργία της εγκατάστασης FSRU και όποιας άλλης συνδεόμενης θαλάσσιας κατασκευής να εξασφαλιστεί, εφόσον απαιτείται, Άδεια σύμφωνα με το Πρωτόκολλο για την Προστασία της Μεσογείου Θαλάσσης από Ρύπανση που προέρχεται από την Εξερεύνηση και την Εκμετάλλευση της Υφαλοκρηπίδας του θαλάσσιου βυθού και του Υπεδάφους της (Υπεράκτιο Πρωτόκολλο) το οποίο ενσωματώθηκε στην Κυπριακή Νομοθεσία με τον περί της Σύμβασης για τον Προστασία της Μεσογείου Θάλασσας από τη Ρύπανση και περί Συναφών Πρωτοκόλλων (Κυρωτικό) (Τροποποιητικό) Νόμο του 2001 (Ν.20(ΙΙΙ)/2001). 2. Έξι (6) μήνες πριν την έναρξη λειτουργίας της εγκατάστασης να υποβληθεί στο Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας, εφόσον απαιτείται, αίτηση για εξασφάλιση Άδειας Εκπομπής Αερίων Αποβλήτων σύμφωνα με τους περί Ελέγχου της Ρύπανσης της Ατμόσφαιρας Νόμους του 2002 μέχρι 2013 ή αίτηση για εξασφάλιση Άδειας Βιομηχανικών Εκπομπών σύμφωνα με τους περί Βιομηχανικών Εκπομπών Νόμους του 2013 και 2016, ανάλογα με τη θερμική ισχύ της εγκατάστασης. 3. Να περιοριστούν στο ελάχιστο τεχνικά δυνατόν οι ζώνες απαγόρευσης αλίευσης και άλλων δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τους κατοίκους και τους επισκέπτες των παράκτιων κοινοτήτων ανατολικά του έργου και αφορούν στην πλεύση σκαφών αναψυχής, θαλάσσιων αθλημάτων προστασίας των λουομένων κλπ. σε συνεργασία με τα αρμόδια Τμήματα. 4. Κατά την έναρξη των εργασιών λειτουργίας να εγκατασταθούν και λειτουργούν για 2 (δύο) έτη ρευματογράφοι, επιφανειακά και στο βυθό, που να καταγράφουν τα ρεύματα (διεύθυνση, ένταση, κλπ) σε πραγματικό χρόνο (Real Time Current Meters) με στόχο την καταγραφή των θαλάσσιων ρευμάτων σε ημερήσια βάση. 5. Να επανεξεταστούν οι υφιστάμενες πληροφορίες σχετικά με τα είδη και τους οικοτόπους της περιοχής και να εκπονηθεί και υλοποιήσει Σχέδιο Προστασίας της Βιοποικιλότητας, όπου εφαρμόζεται. Ειδική αναφορά θα γίνεται στο προστατευόμενο είδος Posidonia oceanica. 16
Όροι κατά το στάδιο Λειτουργίας 6. Να διασφαλισθεί οικονομική κάλυψη για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος σε περίπτωση πρόκλησης περιβαλλοντικής ζημιάς μέσω ασφάλισης σε ασφαλιστικό ίδρυμα το οποίο διαθέτει αποδεδειγμένη εμπειρία στην ασφάλιση εγκαταστάσεων παρόμοιας δραστηριότητας και δυναμικότητας ή μέσω τραπεζικής εγγύησης. Το ύψος της οικονομικής κάλυψης να διερευνηθεί μέσω εξειδικευμένης για το σκοπό αυτό μελέτης κινδύνου, η οποία πρέπει να εκπονηθεί από τον Φορέα Υλοποίησης και να υποβληθεί στην Περιβαλλοντική Αρχή. Το τελικό ύψος της οικονομικής κάλυψης θα αποφασισθεί από την Περιβαλλοντική Αρχή σε συνεργασία με τα εμπλεκόμενα Τμήματα και Υπηρεσίες. 7. Να λαμβάνονται όλα τα απαιτούμενα μέτρα ώστε οι ιχθυοκαλλιέργειες που βρίσκονται στην περιοχή του έργου, οι αλιευτικές δραστηριότητες που διεξάγονται στην περιοχή και οι τουριστικές δραστηριότητες στην Ακτή του Κυβερνήτη να μην επηρεάζονται κατά οποιαδήποτε εργασία που σχετίζεται με το έργο. Όροι για την προστασία της ατμόσφαιρας Όροι για την προστασία των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων Όροι για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος Όροι για την προστασία του εδάφους Όροι για την ελαχιστοποίηση του θορύβου Όροι για την περιβαλλοντική παρακολούθηση και επιτήρηση (Environmental Monitoring) 8. Ανάλογα με τα αποτελέσματα της Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης το Τμήμα Περιβάλλοντος σε συνεργασία με άλλες εμπλεκόμενες Αρμόδιες Αρχές μπορεί να θα καθορίσει πρόσθετα μέτρα αντιμετώπισης ή/ και μετριασμού των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. 17
Ειδικές πρόνοιες Η Περιβαλλοντική Έγκριση εκδόθηκε υπό τις πιο κάτω προϋποθέσεις: (α) της πιστής τήρησης του σχεδιασμού του έργου ο οποίος περιλαμβάνει μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος, (β) της εφαρμογής των μέτρων περιβαλλοντικής προστασίας που προτείνονται στην υποβληθείσα Μελέτη Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον, (γ) της εφαρμογής των όρων του Παραρτήματος της ΜΕΕΠ, (δ) της υποβολής, πριν την έναρξη κατασκευής του έργου, Φακέλου Συμμόρφωσης του Τελικού Σχεδιασμού, παρέχοντας πιο αναλυτικά στοιχεία σχετικά με τον σχεδιασμό του έργου. Παράλληλα, θα πρέπει να συνταχθεί κατάλληλο πρόγραμμα παρακολούθησης του θαλάσσιου περιβάλλοντος στην περιοχή του έργου. (ε)της υποβολής αρχικών μετρήσεων (μετρήσεις βάσης αναφοράς) των παραμέτρων του Προγράμματος Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης όπως αυτό διαμορφώνεται μέσα από την εγκεκριμένη ΜΕΕΠ και την παρούσα Περιβαλλοντική Έγκριση μετά την ολοκλήρωση των εργασιών κατασκευής και πριν την έναρξη λειτουργίας του, (στ) της υποβολής Έκθεσης Συμμόρφωσης με τους Περιβαλλοντικούς Όρους πριν την έναρξη των εργασιών κατασκευής και την έναρξη της λειτουργίας του Έργου. 18
Ειδικές πρόνοιες Η Περιβαλλοντική Έγκριση εκδόθηκε με την πρόνοια της επιβολής πρόσθετων όρων, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των Εκθέσεων που θα υποβάλλονται στα πλαίσια της περιβαλλοντικής παρακολούθησης και επιτήρησης (Environmental Monitoring) του έργου (Φάση Κατασκευής και Φάση Λειτουργίας). Δύναται να επιβληθούν πρόσθετοι όροι από την Περιβαλλοντική Αρχή κατά την κρίση της ή μετά από εισήγηση της Εθνικής Αρμόδιας Αρχής για τα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (ΕΚΕ), οι οποίοι μπορεί να αφορούν μεταξύ άλλων είτε συμπληρωματικότητα με άλλα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος (π.χ. Αγωγό EastMed pipeline), είτε τις επιπρόσθετες επιλογές του εν λόγω ΕΚΕ όπως αυτές υποβάλλονται ανά δύο έτη από το Φορέα Υλοποίησης του έργου στο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του Ευρωπαϊκού Δικτύου (ΤΥΝDP), είτε εισηγήσεις των Ενδιαφερόμενων Μερών στα πλαίσια της Δημόσιας Διαβούλευσης για τη Διαφάνεια και τη συμμετοχή του Κοινού στην Κύπρο ή και σε άλλα επηρεαζόμενα Κράτη Μέλη, είτε άλλα λιμενικά έργα και δραστηριότητες στη περιοχή Βασιλικού, είτε συμπληρωματικότητα με έργα που αφορούν τα Motorways of the Seas. Επίσης, τα έργα περιβαλλοντικής διαχείρισης και προστασίας θα πρέπει να τυγχάνουν προτεραιότητας από τον Φορέα Υλοποίησης του έργου και ως εκ τούτου θα πρέπει να εξασφαλίζονται οι απαιτούμενες σχετικές δαπάνες από τις πιστώσεις του έργου. Οι όροι που τέθηκαν από την Περιβαλλοντική Αρχή για εφαρμογή πριν την κατασκευή του έργου είναι ουσιώδεις. Δεν μπορεί να προχωρήσει η χορήγηση οποιασδήποτε άδειας κατασκευής/ λειτουργίας του έργου πριν τη σχετική γραπτή συνεννόηση με την Περιβαλλοντική Αρχή, όσον αφορά την ικανοποίηση των όρων αυτών. 19
Ε υ χ α ρ ι σ τ ώ γ ι α τ η ν π ρ ο σ ο χ ή σ α ς 20