ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2008-2012

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ 2008-2012

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 2 2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ... 3 3. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ... 5 4. ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ... 8 5. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ... 10 5.1 ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΣΤΑΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ... 10 5.2 ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗΣ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑΣ... 10 5.3 ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΒΡΑΧΥΚΥΚΛΩΣΕΩΣ... 11 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΣΤΑΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗΣ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΒΡΑΧΥΚΥΚΛΩΣΕΩΣ 1

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι Λειτουργικές Μελέτες Ανάπτυξης Συστήματος αποτελούν μια διερεύνηση σε βάθος της συμβατότητας του Συστήματος με τις απαιτήσεις του ισχύοντος Κώδικα Διαχείρισης Συστήματος (ΚΔΣ) στα πλαίσια του μελλοντικού σχεδιασμού που αποτυπώνεται στη Μελέτη Ανάπτυξης Συστήματος (ΜΑΣΜ) της αντίστοιχης περιόδου. Οι κύριοι στόχοι των μελετών αυτών συνοψίζονται ακολούθως: 1. Διερεύνηση της ικανότητας του Συστήματος να μεταφέρει με ασφάλεια την ισχύ των σταθμών παραγωγής στα κέντρα κατανάλωσης, τόσο υπό κανονικές, όσο και υπό έκτακτες συνθήκες λειτουργίας. 2. Ανίχνευση των ασθενών σημείων του Συστήματος και προσδιορισμός των απαραίτητων ενισχύσεων ώστε να επιτυγχάνεται αξιόπιστη και οικονομική λειτουργία για την υπό εξέταση περίοδο. 3. Προσδιορισμός της απαιτούμενης αντιστάθμισης αέργου ισχύος (πυκνωτές, πηνία αντιστάθμισης κλπ) στους διάφορους Υ/Σ ή τα Κέντρα Υπερυψηλής Τάσεως (ΚΥΤ) του Συστήματος για την ασφαλέστερη και οικονομικότερη λειτουργία. 4. Υπολογισμός της στάθμης βραχυκύκλωσης στους Υ/Σ και τα (ΚΥΤ) του Συστήματος, όπως διαμορφώνεται για την υπό εξέταση περίοδο και προσδιορισμός των αναγκαίων ενεργειών ώστε να μην παρατηρούνται υπερβάσεις της στάθμης λειτουργίας του εξοπλισμού. 5. Εντοπισμός προβλημάτων που εμφανίζονται λόγω καθυστερήσεων που παρατηρούνται στην υλοποίηση κάποιων σημαντικών νέων έργων Συστήματος και διερεύνηση βραχυπρόθεσμων τρόπων αντιμετώπισής τους, είτε με εναλλακτικά λειτουργικά σχήματα, είτε με προγραμματισμό νέων έργων. 2

2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Το Σύστημα Μεταφοράς (στο εξής καλούμενο Σύστημα ) στο οποίο αναφέρεται η ΜΑΣΜ της αντίστοιχης περιόδου, αποτελείται από το Διασυνδεδεμένο Σύστημα του Ηπειρωτικού τμήματος της χώρας και των διασυνδεδεμένων με αυτό νησιών στα επίπεδα Υψηλής (150kV και 66kV) και Υπερυψηλής Τάσης (400kV) 1. Το Δίκτυο υπογείων (Υ/Γ) καλωδίων Υ.Τ. που εξυπηρετεί ακτινικά τις ανάγκες της περιοχής της Αττικής είναι στην αρμοδιότητα του Διαχειριστή του Δικτύου και συνεπώς η ανάπτυξή του δεν προγραμματίζεται από το ΔΕΣΜΗΕ. Ωστόσο, επειδή η ανάπτυξη και λειτουργία του Δικτύου αυτού έχει σημαντική επίπτωση στην ανάπτυξη του Συστήματος, στην παρούσα μελέτη περιλαμβάνονται και οι Υποσταθμοί ΥΤ/ΜΤ και τα Κέντρα Διανομής (Κ/Δ) της περιοχής Πρωτεύουσας, οι καλωδιακές τους συνδέσεις με το Σύστημα, καθώς και η μελλοντική ανάπτυξη αυτών, όπως έχει γνωστοποιηθεί από το Διαχειριστή του Δικτύου 2. Κύριο χαρακτηριστικό του Ελληνικού Διασυνδεδεμένου Συστήματος είναι η μεγάλη συγκέντρωση σταθμών παραγωγής στο βόρειο τμήμα της χώρας (Δυτική Μακεδονία, περιοχή Πτολεμαΐδας), ενώ το κύριο κέντρο κατανάλωσης βρίσκεται στο Νότο (περιοχή Αττικής). Δεδομένου ότι και οι διεθνείς διασυνδέσεις με Βουλγαρία και ΠΓΔΜ είναι στο Βορρά, υπάρχει μεγάλη γεωγραφική ανισορροπία μεταξύ παραγωγής και φορτίων. Το γεγονός αυτό οδηγεί στην ανάγκη μεταφοράς μεγάλων ποσοτήτων ισχύος κατά το γεωγραφικό άξονα Βορρά Νότου, η οποία εξυπηρετείται κυρίως από έναν κεντρικό κορμό 400kV αποτελούμενο από τρεις γραμμές μεταφοράς 400kV διπλού κυκλώματος, οι οποίες συνδέουν το κύριο κέντρο παραγωγής (Δυτική Μακεδονία) με τα Κέντρα Υπερυψηλής Τάσης (ΚΥΤ) που βρίσκονται πέριξ της ευρύτερης περιοχής της Πρωτεύουσας. Η μεγάλη γεωγραφική ανισορροπία μεταξύ παραγωγής και κατανάλωσης είχε οδηγήσει στο παρελθόν σε σημαντικά προβλήματα τάσεων. Στην κατεύθυνση αντιμετώπισης του προβλήματος, έχουν ληφθεί κατάλληλα μέτρα, τα οποία αναλύονται παρακάτω. Η κατάσταση ωστόσο τείνει να βελτιωθεί, καθώς ήδη έχουν τεθεί σε λειτουργία νέοι σταθμοί Φυσικού Αερίου στην Κεντρική Ελλάδα και την Αττική (ΗΡΩΝ ΘΕΡΜΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ και ΑΛΟΥΜΙΝΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ), ενώ δύο ακόμα νέοι σταθμοί είναι σε προχωρημένο στάδιο κατασκευής. Η μέγιστη ζήτηση (αιχμή φορτίου) στο Εθνικό Διασυνδεδεμένο Σύστημα Μεταφοράς ανήλθε σε 10600MW κατά το έτος 2007, που αποτελεί και το ιστορικό μέγιστο έως σήμερα, σε 10393MW κατά το έτος 2008 3 και σε 9828MW κατά το έτος 2009. Το Σύστημα αντεπεξήλθε επιτυχώς στις αυξημένες απαιτήσεις της ζήτησης, διατηρώντας πολύ καλά επίπεδα ποιότητας ισχύος και τάσεων. Κατά το παρελθόν σε περιόδους υψηλών φορτίων, σημαντικά ωστόσο χαμηλότερων του μεγίστου 2007, προβλήματα χαμηλών τάσεων είχαν οδηγήσει σε κατάρρευση του Νοτίου Συστήματος και σε άλλες περιπτώσεις στα όρια της κατάρρευσης. Μία σειρά από μέτρα που εφαρμόσθηκαν συστηματικά στη συνέχεια επέτρεψαν την επιτυχή αντιμετώπιση των υψηλών θερινών φορτίων, διατηρώντας μάλιστα εξαιρετικά επίπεδα τάσεως. Τα κυριότερα από τα μέτρα αυτά είναι τα εξής: Αντιστάθμιση αέργου ισχύος σε επίπεδο Μ.Τ. και Υ.Τ. στους Υ/Σ του Συστήματος, της τάξεως των 1100MVAr. Παράλληλα υπάρχει σημαντική αντιστάθμιση σε επίπεδο Διανομής, σε εγκαταστάσεις καταναλωτών και σε Δημόσια κτίρια. Βελτίωση της συνεκτικότητας μεταξύ του Συστήματος 400kV και του Συστήματος 150kV με την εγκατάσταση οκτώ (8) νέων Αυτομετασχηματιστών 400/150kV συνολικής ονομαστικής ισχύος 2240 MVA. Κατασκευή 450km περίπου νέων κυκλωμάτων μεταφοράς, πόντιση υποβρυχίων καλωδίων μήκους 20 km, εννέα νέων Υ/Σ και σημαντικών ενισχύσεων σε πολλούς παλαιούς. Βέλτιστη ρύθμιση των Αυτομετασχηματιστών του Συστήματος και της αέργου παραγωγής των μονάδων με εφαρμογή και συστηματική χρήση προηγμένων εργαλείων λογισμικού νέας τεχνολογίας. Εγκατάσταση λογισμικού που σε πραγματικό χρόνο προσδιορίζει τα ασφαλή όρια λειτουργίας του Συστήματος, καθώς και ειδικών αυτόματων σχημάτων προστασίας, που επέτρεψαν την ασφαλή λειτουργία του Συστήματος κοντά στα όριά του σε περιπτώσεις εκτάκτων κρισίμων περιστάσεων. Οι περιοχές της Αττικής και της Πελοποννήσου παραμένουν οι πιο κρίσιμες περιοχές του Συστήματος από πλευράς ευστάθειας τάσεων. Η περιοχή της Πελοποννήσου, συνδέεται με την περιοχή της Αττικής μέσω τριών Γ.Μ. 150kV διπλού κυκλώματος και με τη Δυτική Ελλάδα μέσω δύο Υ/Β καλωδίων στο στενό Ρίου-Αντιρρίου. Το Ελληνικό Σύστημα λειτουργεί παράλληλα και σύγχρονα με τα Ευρωπαϊκά δίκτυα της UCTE. Η παράλληλη λειτουργία επιτυγχάνεται μέσω τεσσάρων κυρίων διασυνδετικών Γ.Μ. 400kV που 1 Στο Σύστημα αυτό δεν περιλαμβάνονται τα ανεξάρτητα Συστήματα Μεταφοράς των νησιών (Κρήτη, Ρόδος, Λέσβος, Σάμος), ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη των οποίων είναι στην αρμοδιότητα του Διαχειριστή Δικτύου. 2 Πρόγραμμα Ανάπτυξης Δικτύου 2008 2012. 3 Πραγματοποιήθηκαν συμφωνημένες μειώσεις φορτίου καταναλωτών Μ.Τ. και Υ.Τ. και περικοπές αρδευτικών καταναλώσεων οι οποίες εκτιμώνται σε 400~500MW το 2007 και 150MW το 2008). 3

συνδέουν το Ελληνικό Σύστημα με τα Συστήματα της Αλβανίας, της Βουλγαρίας και της ΠΓΔΜ (η 2 η διασυνδετική Γ.Μ. 400kV με την ΠΓΔΜ τέθηκε σε λειτουργία το θέρος του 2007), καθώς και μιας διασυνδετικής Γ.Μ. 150kV με την Αλβανία, ελάσσονος όμως σημασίας. Κατά το έτος 2008 ολοκληρώθηκε η διασυνδετικής Γ.Μ. 400kV με την Τουρκία. Επιπροσθέτως, από το 2002 λειτουργεί η καινούργια διασύνδεση Συνεχούς Ρεύματος (Σ.Ρ.) 400kV (ασύγχρονη σύνδεση AC-DC-AC) με την Ιταλία, η οποία καταλήγει στο ΚΥΤ Αράχθου (Βορειοδυτική Ελλάδα). Οι κυριότερες συνιστώσες του υφιστάμενου Συστήματος, κατά το στάδιο εκπόνησης της παρούσας μελέτης, κατά κατηγορία (Υποσταθμοί ΥΤ/ΜΤ, ΚΥΤ, Γραμμές Μεταφοράς) παρουσιάζονται αναλυτικά στο κεφάλαιο 2 της ΜΑΣΜ περιόδου 2008-2012 4. 4 Σχετικό link: http://www.desmie.gr/content/index.asp?parent_id=41&cat_id=87&lang=1. 4

3. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Η ανάπτυξη του Συστήματος σχεδιάζεται με στόχο την ικανοποίηση των απαιτήσεων ασφάλειας που καθορίζονται στον ΚΔΣ&ΣΗΕ. Επιπλέον στοχεύει στην αύξηση των δυνατοτήτων διακίνησης ενέργειας, προς και από τους κόμβους του Συστήματος, αλλά και προς και από τα γειτονικά Συστήματα. Κατά το σχεδιασμό του Συστήματος επιλέγεται μια σειρά πιθανών ακραίων λειτουργικών καταστάσεων του Συστήματος, που σχετίζονται αφενός με τη φόρτισή του και αφετέρου με τη διαθεσιμότητα των στοιχείων του, και πραγματοποιείται έλεγχος ορισμένων κρίσιμων παραμέτρων, που αποτελούν τα κριτήρια σχεδιασμού του Συστήματος, βάσει των οποίων διαπιστώνεται ο βαθμός ικανοποίησης των απαιτήσεων ασφάλειας όπως καθορίζονται στον ΚΔΣ&ΣΗΕ (Άρθρο 247, 3&4). Με τον τρόπο αυτό μελετάται το Σύστημα σε συνθήκες φορτίου παραγωγής κατά τις οποίες ενδέχεται να παρατηρηθεί ισχυρή φόρτιση των Γ.Μ. ή/και ακραία επίπεδα τάσεων στους Υ/Σ, προκειμένου να διαπιστωθεί η ικανότητά του Συστήματος να ανταπεξέλθει στις παραπάνω λειτουργικές καταστάσεις και να εντοπιστούν οι ανάγκες για μελλοντικές ενισχύσεις. Στη συνέχεια αναλύονται οι ειδικές μελέτες που εκπονούνται στα πλαίσια του σχεδιασμού του Συστήματος και τα κύρια κριτήρια που εφαρμόζονται σε κάθε περίπτωση: 1. Μελέτες ανάλυσης στατικής ασφάλειας: στα πλαίσια των μελετών αυτών αναλύεται η συμπεριφορά του Συστήματος στη μόνιμη κατάσταση (ανάλυση ροής φορτίου), σε δύο ακραίες καταστάσεις φόρτισής του, δηλαδή σε συνθήκες μεγίστου και ελαχίστου φορτίου σύμφωνα με τα ακόλουθα κριτήρια: Κριτήριο Ν: αναφέρεται στη λειτουργική κατάσταση όπου όλα τα στοιχεία του Συστήματος είναι διαθέσιμα (κανονικές συνθήκες λειτουργίας) και ορίζει ότι: τα επίπεδα τάσεως στους ζυγούς του Συστήματος θα πρέπει να διατηρούνται εντός των ορίων του 5% της ονομαστικής τους τιμής οι φορτίσεις των Γ.Μ. θα πρέπει να διατηρούνται κάτω από τα θερμικά τους όρια. Επειδή το μέγιστο φορτίο του Συστήματος εμφανίζεται κατά τη θερινή περίοδο, στις μελέτες ανάλυσης στατικής ασφάλειας λαμβάνονται υπόψη τα δυσμενή θερινά όρια λειτουργίας, τα οποία παρατίθενται στη ΜΑΣΜ περιόδου 2008-2012, Πιν. X (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II). Κριτήριο Ν-1: αναφέρεται στην κατάσταση μη διαθεσιμότητας (μη προγραμματισμένης απώλειας) ενός στοιχείου του Συστήματος (έκτακτες συνθήκες λειτουργίας) και ορίζει ότι: τα επίπεδα τάσεως στους ζυγούς του Συστήματος θα πρέπει να διατηρούνται εντός των ορίων του 10% της ονομαστικής τους τιμής όπως και στην περίπτωση του κριτηρίου Ν οι φορτίσεις των Γ.Μ. θα πρέπει να διατηρούνται κάτω από τα θερινά θερμικά τους όρια. Το κριτήριο Ν-1 αναφέρεται στην περίπτωση απώλειας των ακόλουθων στοιχείων του Συστήματος 5 : Μονάδα Παραγωγής Κύκλωμα Γ.Μ. Συστήματος (εναέρια ή καλωδιακή) Αυτομετασχηματιστής (ΑΜ/Σ) 400/150kV Συσκευή αντιστάθμισης (πυκνωτής, πηνίο) Σύνδεσμος DC (1 μονοπολικό) Επιπλέον, στα πλαίσια της ανάλυσης στατικής ασφάλειας εξετάζονται και ορισμένες περιπτώσεις πολλαπλών διαταραχών και συγκεκριμένα περιπτώσεις απώλειας περισσοτέρων του ενός στοιχείων του Συστήματος κατόπιν ενός μεμονωμένου συμβάντος βλάβης. Η επιλογή των περιπτώσεων αυτών γίνεται με βάση την πιθανότητα εμφάνισης του συμβάντος βλάβης, καθώς και τη σοβαρότητα των επιπτώσεων που έχει για το Σύστημα 6. Έτσι, πραγματοποιείται έλεγχος της συμπεριφοράς του Συστήματος: σε συνθήκες ταυτόχρονης απώλειας 2 κυκλωμάτων Γ.Μ. 400kV (N-2), λόγω του κρίσιμου ρόλου του Συστήματος 400kV στη μεταφορά ενέργειας κατά μήκος του άξονα Βορρά-Νότου, καθώς και λόγω του ότι τα δύο κυκλώματα των Γ.Μ. 400kV (μολονότι ελέγχονται από ξεχωριστό διακόπτη) είναι αναρτημένα επί κοινών πυλώνων με αποτέλεσμα να υπάρχει πιθανότητα ταυτόχρονης απώλειάς τους. 5 Με βάση την κοινή πρακτική των TSOs. όπως ορίζεται και στο UCTE contribution for Planning Code, Κεφάλαιο 3, C2. 6 Με βάση την κοινή πρακτική των TSOs. όπως ορίζεται και στο UCTE contribution for Planning Code, Κεφάλαιο 3, G2. 5

σε συνθήκες ταυτόχρονης απώλειας 2 ΑΜ/Σ 400/150kV στα ΚΥΤ, για τις περιπτώσεις εκείνων των ΑΜ/Σ που ελέγχονται από κοινό διακόπτη (GEMINI), με αποτέλεσμα η πιθανότητα ταυτόχρονης απώλειάς τους να είναι αυξημένη. σε συνθήκες πολλαπλής απώλειας στοιχείων του Συστήματος (Γ.Μ. και ΑΜ/Σ) σε ορισμένες σοβαρές περιπτώσεις διαφορικής Ζυγών 150kV. Πέραν των παραπάνω εξετάζονται κατά περίπτωση και άλλες λειτουργικές καταστάσεις του Συστήματος, όπως για παράδειγμα: τοπικά μέγιστα ή ελάχιστα όταν αυτά δεν ταυτοχρονίζονται με την αιχμή του Συστήματος (π.χ. Ιόνια) εναλλακτικά σχήματα λειτουργίας ορισμένων κρίσιμων περιοχών του Συστήματος (πέταλο Αττικής, Θεσ/νίκη) Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις η κατανομή της παραγόμενης ισχύος στις μονάδες παραγωγής γίνεται με βάση τις συνήθεις πρακτικές, όπως προκύπτουν από τη σειρά ένταξης των μονάδων, με εξαίρεση μονάδες παραγωγής στο Νότιο Σύστημα, οι οποίες σε ώρες υψηλών φορτίων εντάσσονται έτσι ώστε να εξασφαλίζονται ικανοποιητικά επίπεδα τάσεων στο Σύστημα. Κατόπιν της ανάλυση στατικής ασφάλειας πραγματοποιείται καταγραφή των προβλημάτων και έλεγχος κατά πόσον αυτά αντιμετωπίζονται επαρκώς με τα έργα που προγραμματίζονται βάσει της ΜΑΣΜ της αντίστοιχης περιόδου ή απαιτούνται περαιτέρω ενισχύσεις. 2. Μελέτες ανάλυσης δυναμικής ασφάλειας μεταβατική ευστάθεια: στα πλαίσια των μελετών αυτών εξετάζεται η ικανότητα του Συστήματος να επανέλθει σε ασφαλή κατάσταση λειτουργίας μετά από κρίσιμες διαταραχές (όπως απώλεια μονάδας παραγωγής ή σφάλμα σε Γ.Μ. ή ζυγούς κρίσιμων Υ/Σ ή ΚΥΤ), καθώς και η ικανότητα των μονάδων του Συστήματος να παραμείνουν σε συγχρονισμό. Κριτήρια για την αξιολόγηση της μεταβατικής ευστάθειας του Συστήματος στις παραπάνω διαταραχές, αποτέλεσαν η δυνατότητα διατήρησης του συγχρονισμού των γεννητριών και η ικανοποιητική απόσβεση των ηλεκτρομηχανικών ταλαντώσεων που διεγείρονται, καθώς και η μη εμφάνιση αλυσιδωτών (cascading) φαινομένων απώλειας άλλων στοιχείων του Συστήματος (συμπεριλαμβανομένων και των διασυνδέσεων). στατική ευστάθεια (ευστάθεια μικρών διαταραχών static stability): στα πλαίσια των μελετών αυτών αναλύεται η συμπεριφορά του Συστήματος σε περιπτώσεις μικρών μεταβολών, όπως μεταβολές στο φορτίο και την τοπολογία, με στόχο την ανίχνευση τυχόν ταλαντώσεων χαμηλής συχνότητας. Μια πρώτη ένδειξη πιθανής εμφάνισης προβλημάτων στατικής ευστάθειας παρέχεται από το μέγεθός της διαφοράς γωνίας σε ζυγούς τους Συστήματος. Στο Ελληνικό Σύστημα δεν διαπιστώνονται τέτοια προβλήματα. Το πρόβλημα αντιμετωπίζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οπότε πραγματοποιούνται αντίστοιχες μελέτες που αφορούν το Διασυνδεδεμένο Ευρωπαϊκό Σύστημα (πρώην ζώνη UCTE) από αρμόδιες επιτροπές του ENTSOE. ευστάθεια τάσεων: στα πλαίσια των μελετών αυτών αναλύεται η ευστάθεια τάσεων ιδιαίτερα σε συνθήκες υψηλών φορτίων και μειωμένης παραγωγής στο Νότιο Σύστημα και υπολογίζεται το περιθώριο ασφαλείας σε όλες τις περιπτώσεις διαταραχών (Ν-1). Στις περιπτώσεις που διαπιστώνονται μικρά περιθώρια ασφαλείας προτείνονται κατάλληλα μέτρα, όπως εγκατάσταση αντιστάθμισης ή ενίσχυση του Συστήματος με νέα έργα (ΑΜ/Σ ή Γ.Μ.). Πέραν των μελετών αυτών έχει εγκατασταθεί και λειτουργεί στο Κέντρο Κατανομής Φορτίου ειδικό λογισμικό (VSA) με το οποίο πραγματοποιείται ανάλυση ευστάθειας τάσεων σε πραγματικό χρόνο. 3. Μελέτες υπολογισμού ισχύος βραχυκυκλώσεως: στα πλαίσια των μελετών αυτών υπολογίζονται οι μέγιστες τιμές ρευμάτων βραχυκυκλώσεως σε όλους τους ζυγούς του Συστήματος, σύμφωνα με το πρότυπο IEC 60909. Ελέγχεται αν η μέγιστη υπομεταβατική στάθμη βραχυκυκλώσεως υπερβαίνει το 90% εκείνης που προβλέπεται στις προδιαγραφές του εξοπλισμού. Το παραπάνω αποτελεί και ένα βασικό κριτήριο σχεδιασμού του εξοπλισμού των Υ/Σ και των ΚΥΤ σύμφωνα με τον ΚΔΣ&ΣΗΕ (Άρθρο 247, 10). Στο Ελληνικό Σύστημα υπάρχουν τα εξής επίπεδα Υψηλής και Υπερυψηλής Τάσεως με τις αντίστοιχες στάθμες βραχυκυκλώσεως: Επίπεδο Υ.Τ. 66kV : Η στάθμη βραχυκυκλώσεως είναι 12kΑ σε τάση 72,5kV. Επίπεδο Υ.Τ. 150kV: Ο παλαιός εξοπλισμός αυτής της βαθμίδας τάσης είναι σχεδιασμένος με βάση μία στάθμη βραχυκυκλώσεως ίση με 20kA σε τάση 170kV, εκτός από ορισμένα ΚΥΤ 6

και ισχυρούς σταθμούς παραγωγής όπου προβλεπόταν στάθμη των 25kA στα 170 kv. Για τον νέο εξοπλισμό αυτής της βαθμίδας που έχει ή πρόκειται να εγκατασταθεί στο Σύστημα, προβλέπεται στάθμη βραχυκυκλώσεως 31kA, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ΚΔΣ&ΣΗΕ (Άρθρο 247 9). Επίπεδο Y.Y.T. 400kV: Η στάθμη βραχυκυκλώσεως είναι 40kΑ σε τάση 420kV. 7

4. ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ ΦΟΡΤΙΑ Τα φορτία που χρησιμοποιήθηκαν κατά την εκπόνηση των μελετών στατικής και δυναμικής συμπεριφοράς του Συστήματος για τις ώρες μεγίστου και ελαχίστου φορτίου για κάθε ένα από τα έτη της περιόδου που καλύπτει η ΜΑΣΜ 2008-212 προέκυψαν από: την εκτίμηση της συνολικής ζήτησης ισχύος και ενέργειας για το Σύστημα που πραγματοποιήθηκε από το ΔΕΣΜΗΕ (μία σύνοψη της οποίας παρατίθεται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II της ΜΑΣΜ περιόδου 2008-2012). Συγκεκριμένα, προκειμένου τα αποτελέσματα των μελετών να είναι από την ασφαλή πλευρά, ελήφθησαν υπόψη οι εκτιμήσεις που προκύπτουν από το ΑΚΡΑΙΟ Σενάριο, το οποίο αντιστοιχεί σε συνθήκες παρατεταμένου καύσωνα κατά τη διάρκεια του Ιουλίου. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι λόγω της σημαντικής μείωσης των φορτίων που σημειώθηκε εν τω μεταξύ (6% κατά το 2009), τα φορτία με βάση τα οποία εκπονήθηκαν οι λειτουργικές μελέτες ξεπερνούν το χρονικό ορίζοντα του 2012, για τον οποίο είχαν αρχικά εκτιμηθεί και πρακτικά εκτείνονται πέραν του 2015. τις εκτιμήσεις του ΔΕΣΜΗΕ σχετικά με την εξέλιξη των φορτίων Διανομής (ΜΑΣΜ περιόδου 2008-2012, ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV, Πίνακες Φ1 έως Φ5) τις προβλέψεις των φορτίων των Καταναλωτών Υ.Τ. (ΜΑΣΜ περιόδου 2008-2012, ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV, Πίνακας Φ6) τις προβλέψεις των φορτίων της ΔΕΗ/ΓΔ Ορυχείων (ΜΑΣΜ περιόδου 2008-2012, ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV, Πίνακας Φ7) Οι προβλέψεις του ΔΕΣΜΗΕ σχετικά με τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα για την περίοδο 2008 2012, συνοψίζονται στον ακόλουθο πίνακα. Πίν. 4.1: Σενάρια ΔΕΣΜΗΕ για ζήτηση ενέργειας στο ΕΔΣ (2008-2012) Σενάριο ΧΑΜΗΛΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ Σενάριο ΑΝΑΦΟΡΑΣ Σενάριο ΥΨΗΛΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ Έτος Ετήσιος Ετήσιος Ετήσιος Ετήσια Ετήσια Ετήσια Ζήτηση ρυθμός Ζήτηση ρυθμός Ζήτηση ρυθμός Αύξηση Αύξηση Αύξηση (GWh) αύξησης (GWh) αύξησης (GWh) αύξησης (GWh) (GWh) (GWh) (%) (%) (%) 2008 56.635 2,5 1.381 56.910 3,0 1.656 57.190 3,5 1.936 2009 58.050 2,5 1.415 58.620 3,0 1.710 59.190 3,5 2.000 2010 59.500 2,5 1.450 60.380 3,0 1.760 61.260 3,5 2.070 2011 60.990 2,5 1.490 62.190 3,0 1.810 63.400 3,5 2.140 2012 62.520 2,5 1.530 64.050 3,0 1.860 65.620 3,5 2.220 Η πρόβλεψη της αιχμής παρουσιάζει εν γένει πολύ μεγαλύτερη αβεβαιότητα από την πρόβλεψη της ζήτησης ενέργειας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ζήτηση ισχύος, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες, οπότε εμφανίζεται η μέγιστη ετήσια αιχμή, εξαρτάται πολύ έντονα από τον καιρό και κυρίως από τη θερμοκρασία, αλλά και δευτερευόντως από τη διάρκεια των περιόδων υψηλών θερμοκρασιών. Οι συνθήκες μεγίστου φορτίου στο Σύστημα εμφανίζονται κατά τη θερινή περίοδο και στη διάρκεια των μεσημβρινών ωρών, ενώ οι συνθήκες ελαχίστου φορτίου την άνοιξη κατά τις νυχτερινές ώρες. Το απόλυτο ελάχιστο του Συστήματος εμφανίζεται την περίοδο του Πάσχα. Οι προβλέψεις του ΔΕΣΜΗΕ σχετικά με την ετήσια αιχμή φορτίου για το Διασυνδεδεμένο Σύστημα για την περίοδο 2008 2012, συνοψίζονται στον ακόλουθο πίνακα. Στις τιμές αυτές συμπεριλαμβάνονται και οι απώλειες μεταφοράς. Κατά την εκπόνηση των Λειτουργικών Μελετών λαμβάνεται υπόψη το Σενάριο ΥΨΗΛΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ. Πίν. 4.2: Σενάρια ΔΕΣΜΗΕ για ετήσια αιχμή φορτίου στο ΕΔΣ (2008-2012) Έτος Σενάριο ΧΑΜΗΛΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ Σενάριο ΑΝΑΦΟΡΑΣ (MW) Σενάριο ΥΨΗΛΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ 2008 10420 10900 11580 2009 10660 11150 11840 2010 10910 11400 12110 2011 11150 11660 12380 2012 11400 11900 12640 8

Σημειώνεται ότι υπό τις παρούσες συνθήκες, η πρόβλεψη της ετήσιας αιχμής καθίσταται ακόμα δυσκολότερη, αφού δεν είναι δυνατό να εκτιμηθεί η επίπτωση της οικονομικής ύφεσης στη συμπεριφορά των καταναλωτών κατά τις ώρες των θερινών αιχμών, ειδικά σε συνθήκες παρατεταμένου καύσωνα. Σε κάθε περίπτωση, η ελαστικότητα της ζήτησης κατά τις περιόδους παρατεταμένου καύσωνα λόγω της ανελαστικότητας των ψυκτικών φορτίων, εκτιμάται ότι θα είναι πολύ μικρή. Επιπλέον, ο ΔΕΣΜΗΕ οφείλει να σχεδιάζει το σύστημα για τις δυσμενέστερες συνθήκες αιχμής (worst case), ακόμα και αν οι συνθήκες αυτές εμφανίζονται για λίγες ημέρες και ώρες. Με βάση τα παραπάνω, οι επικαιροποιημένες προβλέψεις του ΔΕΣΜΗΕ σχετικά με την ετήσια αιχμή φορτίου για το Διασυνδεδεμένο Σύστημα για την περίοδο 2010 2014 διαμορφώνονται ως εξής: Πίν. 4.3: Επικαιροποιημένες προβλέψεις ΔΕΣΜΗΕ για ετήσια αιχμή φορτίου στο ΕΔΣ (2010-2014) Έτος Σενάριο ΧΑΜΗΛΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ Σενάριο ΑΝΑΦΟΡΑΣ Σενάριο ΥΨΗΛΗΣ ΖΗΤΗΣΗΣ (MW) 2010 10000 10400 10800 2011 10170 10650 11050 2012 10350 10850 11400 2013 10500 11100 11700 2014 10650 11300 12100 ΝΕΟΙ ΥΠΟΣΤΑΘΜΟΙ (Υ/Σ) ΥΤ/ΜΤ Οι νέοι Υ/Σ ΥΤ/ΜΤ που πρόκειται να συνδεθούν στο Σύστημα εντός του χρονικού ορίζοντα που καλύπτουν οι λειτουργικές μελέτες περιγράφονται στη ΜΑΣΜ περιόδου 2008-2012 4.2 καθώς και σε κάθε νέα έκδοση της ΜΑΣΜ. ΜΟΝΑΔΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Για την εκπόνηση των λειτουργικών μελετών λαμβάνονται υπόψη οι υφιστάμενες μονάδες παραγωγής. Σε ότι αφορά τις νέες μονάδες, λαμβάνονται υπόψη οι εκτιμήσεις της ΡΑΕ 7 σχετικά με την εξέλιξη του παραγωγικού δυναμικού κατά την επόμενη πενταετία, και επιπλέον - δεδομένων των αβεβαιοτήτων όσον αφορά την ένταξη των νέων μονάδων παραγωγής -, εξετάζονται εναλλακτικά σενάρια που αφορούν ένταξη των αδειοδοτημένων ΘΗΣ, με έμφαση σε μονάδες παραγωγής που έχουν λάβει Προσφορά Σύνδεσης και βρίσκονται σε ώριμο στάδιο κατασκευής. Οι υφιστάμενες και οι υποψήφιες προς ένταξη μονάδες παραγωγής περιγράφονται στη ΜΑΣΜ περιόδου 2008-2012 4.3 καθώς και σε κάθε νέα έκδοση της ΜΑΣΜ. Σημειώνεται ότι οι εμφανιζόμενες νέες μονάδες παραγωγής στα διαγράμματα ροών φορτίου που ακολουθούν δε στηρίζονται σε εκτιμήσεις σχετικά με το χρόνο ένταξης υπό κατασκευή ή αδειοδοτημένων μονάδων, αλλά αποτελούν υποθέσεις της μελέτης. Επίσης υποθέσεις της μελέτης αποτελεί και οι παραγωγές των μονάδων για κάθε στιγμιότυπο της προσομοίωσης. 7 ΡΑΕ/Ο-28406/22.12.2008 9

5. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 5.1 ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΣΤΑΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Στα πλαίσια των μελετών στατικής ασφάλειας αναλύεται η συμπεριφορά του Συστήματος στη μόνιμη κατάσταση (μελέτες ροής φορτίου) με σκοπό να διαπιστωθεί η ικανότητα του Συστήματος να λειτουργεί με τρόπο ικανοποιητικό, δηλαδή χωρίς να παρατηρούνται παραβιάσεις των κριτηρίων σχεδιασμού, τα οποία αναλύθηκαν στην 3. Θεωρώντας τη μελλοντική ανάπτυξη του Συστήματος όπως σχεδιάζεται βάσει της ΜΑΣΜ περιόδου 2008 2012, καθώς και την εξέλιξη των φορτίων βάσει των εκτιμήσεων που αναλύθηκαν στην 4 πραγματοποιείται διερεύνηση για μέγιστες και ελάχιστες συνθήκες φόρτισης του Συστήματος για κάθε έτος της εν λόγω περιόδου. Κατά την παραπάνω διερεύνηση εξετάζονται κανονικές συνθήκες λειτουργίας του Συστήματος (Ν), καθώς και όλες οι περιπτώσεις απλών και σύνθετων διαταραχών που αναλύθηκαν στην 3. Τα αποτελέσματα της διερεύνησης αναλύονται ακολούθως και συνοψίζονται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι. Σε γενικές γραμμές διαπιστώνεται η ικανότητα του Συστήματος να ανταποκριθεί ικανοποιητικά στις περισσότερες περιπτώσεις διαταραχών χωρίς να παρατηρούνται σοβαρές παραβιάσεις των κριτηρίων ασφαλείας, ενώ τα προβλήματα που εμφανίζονται στην πλειονότητά τους αντιμετωπίζονται επιτυχώς με τα προγραμματισμένα έργα μεταφοράς της ΜΑΣΜ περιόδου 2008 2012. 5.2 ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗΣ ΕΥΣΤΑΘΕΙΑΣ Στα πλαίσια των Μελετών Μεταβατικής Ευστάθειας εξετάζεται η ικανότητα του Συστήματος να επανέλθει σε κανονική κατάσταση λειτουργίας μετά από κρίσιμες διαταραχές. Οι διαταραχές αυτές αφορούν την εισαγωγή τριφασικού στερεού βραχυκυκλώματος σε ένα αριθμό σημαντικών για την λειτουργία του Συστήματος ζυγών. Τα σφάλματα διαρκούν 150msec και θεωρείται ότι εκκαθαρίζονται από την λειτουργία της διαφορικής προστασίας των ζυγών, κάτι που έχει σαν αποτέλεσμα την αποσύνδεση όλων των στοιχείων που συνδέονται σε αυτούς. Τα σενάρια τα οποία θεωρήθηκαν αφορούν τις ακραίες καταστάσεις ελαχίστου και μεγίστου φορτίου του Συστήματος για τα έτη 2008 και 2012. Οι περιπτώσεις που εξετάσθηκαν, δίνονται στον πίνακα που ακολουθεί. Πίν. 5.1: Ζυγοί Σφάλματος Ζυγός Σφάλματος 2008 Μέγιστο 2008 Ελάχιστο 2012 Μέγιστο 2012 Ελάχιστο Ζυγός 150kV ΚΥΤ ΦΙΛΙΠΠΩΝ X X X X Ζυγός 150kV ΚΥΤ ΚΑΡΔΙΑΣ X X X X Ζυγός 150kV ΚΥΤ ΛΑΡΥΜΝΑΣ X X X X Ζυγός 400kV ΛΑΥΡΙΟ X X X X Ζυγός 150kV KΟΡΙΝΘΟΣ X X X X Ζυγός 150kV KYT MΕΓΑΛΟΠΟΛΗΣ X X Στο ΠΑΡΑΤΗΜΑ ΙΙ της παρούσας μελέτης, παρατίθενται ενδεικτικά αποτελέσματα από τις προσομοιώσεις που πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια της μελέτης. Τα αποτελέσματα αυτά περιλαμβάνουν τις μεταβολές των γωνιακών θέσεων των δρομέων και των τάσεων επιλεγμένων γεννητριών. Όπως φαίνεται από τα διαγράμματα αυτά, το Ελληνικό Σύστημα είναι μεταβατικά ευσταθές για τις εξεταζόμενες διαταραχές, ενώ η απόσβεση των ηλεκτρομηχανικών ταλαντώσεων γίνεται με ικανοποιητικό ρυθμό. Οι ταλαντώσεις με τον μικρότερο ρυθμό απόσβεσης παρατηρήθηκαν στους δρομείς των γεννητριών των θερμικών σταθμών Κομοτηνής και Μεγαλόπολης, στο σενάριο μεγίστου φορτίου του 2008. Όπως προέκυψε από την μελέτη, οι ταλαντώσεις αυτές διεγείρονται όταν συμβαίνουν διαταραχές κοντά στους σταθμούς. Ειδικά στην περίπτωση σφάλματος στο ΚΥΤ Φιλίππων, όπως μπορεί να φανεί από το αντίστοιχο διάγραμμα, η ταλάντωση των δρομέων των γεννητριών του σταθμού παραγωγής της Κομοτηνής, παρουσιάζει διαφορά φάσης 180 ο ως προς αυτή των δρομέων των γεννητριών του σταθμού Μεγαλόπολης. Το παραπάνω φαινόμενο, μπορεί να δικαιολογηθεί ποιοτικά, λόγω της ασθενούς σύνδεσης των σταθμών αυτών με το Σύστημα μέσω δικτύου 150kV. Η κατάσταση σε ότι αφορά την απόσβεση των παραπάνω ηλεκτρομηχανικών ταλαντώσεων βελτιώνεται με την ολοκλήρωση των έργων 400kV της Θράκης, όπως φαίνεται στα αντίστοιχα διαγράμματα για το σενάριο μεγίστου φορτίου του 2012. 10

Ένα επιπλέον μέτρο που θα βελτιώσει τον ρυθμό απόσβεσης των ταλαντώσεων αυτών, είναι η εγκατάσταση σταθεροποιητών ισχύος (power system stabilizers) στις εμπλεκόμενες γεννήτριες. Η εγκατάσταση αυτή έχει προγραμματισθεί με πρωταρχικό στόχο την βελτίωση του ρυθμού απόσβεσης των ταλαντώσεων του Ελληνικού Συστήματος ως προς αυτό της UCTE. Με κατάλληλη ρύθμιση των παραμέτρων τους, μπορεί να βελτιωθεί και ο ρυθμός απόσβεσης των ταλαντώσεων που εξετάζουμε. Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που παρατηρήθηκε από τα αποτελέσματα της μελέτης μεταβατικής ευστάθειας είναι ότι για κάποιες από τις διαταραχές που προσομοιώθηκαν, η βύθιση τάσης η οποία προκλήθηκε είχε σημαντική γεωγραφική έκταση. Για παράδειγμα, στο Σχήμα 1 αναπαρίσταται χρωματικά η γεωγραφική κατανομή της βύθισης τάσης που προκλήθηκε από τριφασικό βραχυκύκλωμα στον ζυγό 150kV του ΚΥΤ Λάρυμνας, για το σενάριο ελαχίστου φορτίου 2012. Στο ίδιο σχήμα, αναπαρίστανται ενδεικτικά και οι θέσεις εγκατάστασης των Α/Π που λειτουργούν ή εκτιμάται ότι θα τεθούν σε λειτουργία μέχρι το 2012. Όπως φαίνεται από το σχήμα, σε ένα σημαντικό τμήμα του δικτύου των 150kV η τάση μειώνεται σε ποσοστό μικρότερο από το 80% της ονομαστικής της τιμής. Ένα τέτοιο γεγονός, θα είχε σαν αποτέλεσμα την αποσύνδεση όλων των ανεμογεννητριών που συνδέονται στο τμήμα αυτό. Λαμβάνοντας υπόψη και την αναμενόμενη αιολική διείσδυση το έτος 2012, η απότομη απώλεια παραγωγής θα μπορούσε να οδηγήσει το Σύστημα σε μη ασφαλή κατάσταση λειτουργίας. Προκειμένου να αντιμετωπισθούν τέτοιες καταστάσεις, πραγματοποιήθηκε τροποποίηση του Κώδικα Διαχείρισης του Συστήματος, σύμφωνα με την οποία θα απαιτείται για μεγάλα Α/Π να παραμένουν συνδεδεμένα στο Σύστημα κατά την διάρκεια σφαλμάτων και να μην προκαλούν δυσχέρειες στην επαναφορά της τάσης στα προσφαλματικά επίπεδα (fault ride through capability). Παρόμοιες ενέργειες έχουν γίνει ήδη από χώρες με σημαντική αιολική διείσδυση, όπως η Γερμανία και η Ισπανία, και η τεχνολογία των σύγχρονων ανεμογεννητριών μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις αυτές. Σχήμα 1: Γεωγραφική κατανομή της τάσης σε τριφασικό βραχυκύκλωμα στον ζυγό 150kV του ΚΥΤ Λάρυμνας 5.3 ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΒΡΑΧΥΚΥΚΛΩΣΕΩΣ Ο υπολογισμός της στάθμης βραχυκύκλωσης βασίζεται στις ακόλουθες παραδοχές: Προκειμένου να γίνει αντιληπτός ο βαθμός μεταβολής του μέγιστου ρεύματος βραχυκύκλωσης στους ζυγούς του Συστήματος με αντικειμενικό τρόπο (θεωρώντας καθορισμένη μόνον την τοπολογία του Συστήματος και χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα πιθανά σενάρια παραγωγής ή οι εκτιμήσεις εξέλιξης του φορτίου), ακολουθήθηκαν κάποιες βασικές αρχές που ελήφθησαν από το Πρότυπο IEC 60909. Συγκεκριμένα, θεωρήθηκε ότι: 11

Όλες οι γεννήτριες είναι εντός λειτουργίας και αποδίδουν τη μέγιστη ισχύ τους. Το ίδιο ισχύει και για τις διεθνείς διασυνδέσεις. Οι τάσεις προ του σφάλματος σε όλους τους ζυγούς του Συστήματος είναι ίσες με 1,1p.u. (δηλ. 165kV και 400kV για τους ζυγούς 150kV και 400kV αντίστοιχα). Τα φορτία, οι συσκευές αντιστάθμισης και οι εγκάρσιες αγωγιμότητες αγνοούνται. Τα ρεύματα βραχυκύκλωσης που προκύπτουν με αυτόν τον τρόπο θα είναι οριακά μεγαλύτερα από εκείνα που προκύπτουν σε οποιοδήποτε συνδυασμό σεναρίου παραγωγής εκτίμησης φορτίου, οπότε τα αποτελέσματα είναι στην ασφαλή πλευρά. Αναφορικά με τη συμβολή από τα Α/Π στο συνολικό μέγιστο ρεύμα βραχυκύκλωσης, θεωρήθηκαν τα εξής: Για το 2008 ελήφθη υπόψη η συμβολή από το σύνολο των εγκατεστημένων μέχρι το τέλος του 2007 Α/Π. Για το 2012, εφόσον υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα στην ένταξη νέων Α/Π, θεωρήθηκαν τα δύο ακραία σενάρια: Λαμβάνονται υπόψη μόνον τα Α/Π που έχουν ληφθεί και για το 2008 ή λαμβάνονται υπόψη όλα τα Α/Π που έχουν λάβει προσφορά σύνδεσης μέχρι το τέλος του 2007. Η μεταβολή του μέγιστου ρεύματος βραχυκυκλώσεως στους ζυγούς 150kV και 400kV των Υ/Σ και ΚΥΤ του Συστήματος, η οποία παρουσιάζεται κατά τη διάρκεια της περιόδου 2008-2012, δίνεται στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ, ΠΙΝΑΚΕΣ ΠΙΙΙ-1 & ΠΙΙΙ-2 αντίστοιχα, καθώς και στα Σχήματα ΠΙΙΙ-1 έως ΠΙΙΙ-8. Σημειώνεται ότι οι υπολογισθείσες τιμές ρευμάτων βραχυκύκλωσης αφορούν αποκλειστικά τα συγκεκριμένα στιγμιότυπα που μελετήθηκαν με τις αντίστοιχες υποθέσεις και δεν αφορούν τη διαστασιολόγηση του εξοπλισμού, η οποία πραγματοποιείται αποκλειστικά με βάση τις απαιτήσεις του ισχύοντος ΚΔΣ&ΣΗΕ. Οι ρυθμίσεις των ηλεκτρονόμων Υ.Τ. των χρηστών γίνονται κατόπιν ειδικής μελέτης που εκπονεί ο ΔΕΣΜΗΕ κατά το χρόνο σύνδεσης. 12