Η φύση των αεροµεταφορών στην Ελλάδα: Μια προσέγγιση στην εποχικότητα και τα µοντέλα των αεροπορικών εταιριών ηµήτριος Παππάς ιδάσκων ιοίκησης Τουριστικών Επιχειρήσεων Υπ. ιδάκτορας Πανεπιστηµίου Αιγαίου
The nature of air transport in Greece: An Approach to seasonality and airline models Dimitrios Pappas Tourist Management Teacher PhD candidate University of the Aegean
Αντικείµενα µελέτης Οι Εξελίξεις στις αερομεταφορές στην Ελλάδα την περίοδο (2009 2017) Έρευνα σε δύο πεδία: Εποχικότητα διεθνών αφίξεων σε 24 ελληνικούς αερολιμένες Δείκτης συγκέντρωσης Gini - Hirschman Βαθμός υβριδοποίησης 42αεροπορικών εταιριών και η διείσδυσή τους στους «δευτερεύοντες» αερολιμένες -Μέθοδος Klophaus et Al. 2012
Στόχοι της έρευνας Η κατάρτιση ενός στρατηγικού σχεδίου με βάση τις εξελίξεις στις αερομεταφορές Ο συνδυασμός της ιδανικότερης επιλογής των αεροπορικών εταιριών Αποφυγή δυσμενών καταστάσεων στη συνεργασία προορισμών και αεροπορικών εταιριών
Οι εξελίξεις και το διαµορφούµενο περιβάλλον των αεροµεταφορών στην Ευρώπη Μετά LCC εποχή Επιρροή του ενός μοντέλου με το άλλο Πιθανόν χωρίς νόημα ο υφιστάμενος διαχωρισμός Πιθανός μελλοντικός διαχωρισμός αεροπορικές εταιρίες AEA, ELFAA, μη ενταγμένες
Που οδεύει η αγορά; Αεροπορική εταιρία Χώρα Κατεύθυνση Τάση Επιχειρηµατικού Μοντέλου TUI Airways Ηνωµένο Βασίλειο Charter LCC Thomas Cook Airlines Ηνωµένο Βασίλειο Charter LCC Jet2 Ηνωµένο Βασίλειο LCC Charter Air Lingus Ιρλανδία Full Frills LCC Transavia Ολλανδία Charter LCC TUI Fly Netherlands Ολλανδία Charter LCC Corendon Dutch Airlines Ολλανδία Charter LCC Thomas Cook Airlines Belgium Βέλγιο Charter LCC TUI Fly Belgium Βέλγιο Charter LCC Air Berlin Γερµανία Charter LCC Full Frills Condor Γερµανία Charter LCC TUI Fly Deutschland Γερµανία Charter LCC Travel Service Τσεχία Charter LCC Sunexpress Τουρκία Charter LCC
Μεθοδολογία υπολογισµού εποχικότητας Επιλογή 24 αερολιμένων οι οποίοι πληρούν τα εξής κριτήρια: Έχουν τη δυνατότητα εξυπηρέτησης πτήσεων από το εξωτερικό Παρουσιάζουν πτήσεις εξωτερικού σε κάθε έτος της εξεταζόµενης περιόδου (2009 2017) Η διάρκεια των πτήσεων εξωτερικού είναι τουλάχιστον 1 µήνας ανά έτος
ιαχωρισµός των 24 αερολιµένων µε βάση την επιβατική κίνηση του 2017 1 εκ. και άνω (10) (κύριοι) Αθήνα Ηράκλειο Θεσσαλονίκη Ρόδος Χανιά Κέρκυρα Κως Σαντορίνη Ζάκυνθος Μύκονος Κάτω του 1 εκ. (14) (δευτερεύοντες) Κεφαλονιά Άκτιο Μυτιλήνη Σκιάθος Σάμος Καβάλα Καλαμάτα Κάρπαθος Χίος Αλεξανδρούπολη Άραξος Λήμνος Κύθηρα Νέα Αγχίαλος
Συγκέντρωση διεθνών αφίξεων Χρήση του δείκτη Gini Hirschman Εύρος τιμών [28,9, 100] 28,9 Ισοκατανομή αφίξεων 100 Πλήρης συγκέντρωση αφίξεων σε έναν μήνα
Μέτρηση εποχικότητας των διεθνών αφίξεων στους 24 ελληνικούς αερολιµένες µε το δείκτη Gini Hirschman (2009 2017)
Κατάταξη εποχικότητας διεθνών αφίξεων σύµφωνα µε τη ιάµεσο τιµή Gini Hirschman 1 ATH 30,1 30,1 2 SKG 31,6 31,8 3 HER 40,8 40,1 4 CHQ 40,4 40,1 5 KLX 41,4 40,7 6 RHO 41,4 41,5 7 VOL 41,5 41,8 8 KIT 43,3 42,2 9 CFU 42,8 42,7 10 KGS 42,6 42,7 11 MJT 43,0 43,3 12 EFL 43,6 43,7 13 PVK 43,7 43,7 14 JKH 45,0 43,7 15 GPA 43,8 43,7 16 KVA 43,7 44,2 17 ZTH 44,5 44,6 18 SMI 44,6 44,7 19 JTR 44,8 45,2 20 LXS 45,1 45,2 21 AOK 46,4 46,5 22 JSI 46,5 46,6 23 JMK 48,6 48,4 24 AXD 73,1 64,2
Τι παρατηρούµε Η συντριπτική πλειοψηφία εντάσσεται στο διάστημα [40,50] Αντιπροσωπεύει το 87,5% του δείγματος Η Αθήνα (30,1) και η Θεσσαλονίκη (31,8) παραμένουν με μεγάλη διαφορά οι λιγότερο εποχικοί αερολιμένες Καλές σχετικά επιδόσεις το Ηράκλειο και τα Χανιά στα Κύρια (40,1) Η Μύκονος εμφανίζει την υψηλότερη συγκέντρωση από τα κύρια (48,4)
Τι παρατηρούµε Καλαμάτα (40,7), Νέα Αγχίαλος (41,8) και Μυτιλήνη (43,3), εμφανίζουν σχετικά χαμηλές συγκεντρώσεις Οι αιτίες είναι διαφορετικές Η Αλεξανδρούπολη είναι μακράν ο πιο εποχικός αερολιμένας (64,2) Οι Κύριοι αερολιμένες εμφανίζουν χαμηλότερη εποχικότητα σε σχέση με τους Δευτερεύοντες
Κατάταξη σύµφωνα µε τη διαφορά Μέσης τιµής από τη ιάµεσο Gini Hirschman (2009 2014) 1 AXD 8,9 2 JKH 1,3 3 KIT 1,1 4 HER 0,7 5 KLX 0,7 6 KVA 0,5 7 JTR 0,4 8 CHQ 0,3 9 VOL 0,3 10 MJT 0,3 11 SKG 0,2 12 JMK 0,2 13 RHO 0,1 14 CFU 0,1 15 KGS 0,1 16 EFL 0,1 17 GPA 0,1 18 ZTH 0,1 19 SMI 0,1 20 LXS 0,1 21 AOK 0,1 22 JSI 0,1 23 ATH 0,0 24 PVK 0,0
Μέτρηση εποχικότητας των διεθνών αφίξεων στους κύριους και στους δευτερεύοντες αερολιµένες µε το δείκτη Gini Hirschman (2009 2017) 46,0 45,0 44,0 43,0 42,0 Κύρια ευτερεύοντα 41,0 40,0 39,0 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Έρευνα αεροπορικών εταιριών που δραστηριοποιούνται στη Ελλάδα Χρήση της μεθόδου των Klophaus, R., Conrady, R., & Fichert, R. (2012) 12 + 1 κριτήρια Δείγμα 42 αεροπορικών εταιριών που τηρούν τα εξής κριτήρια: υνατότητα απευθείας πτήσεων από το εξωτερικό στα περιφερειακά αεροδρόµια της Ελλάδας Αεροπορική δραστηριότητα πέραν από την Αθήνα & τη Θεσσαλονίκη Προσφορά ελεύθερων θέσεων από τις αεροπορικές εταιρίες
είκτες µεθόδου Κlophaus et Al. (2012) Απλός δείκτης υβριδοποίησης ή LCC 0 3 4 7 Full Service Carriers Hybrids µε Full Service χαρακτηριστικά 8 10 Hybrids µε LCC χαρακτηριστικά 11 13 Low Cost Carriers Χρήση : Προσδιορισµός µοντέλου για κάθε αεροπορική εταιρία
είκτες µεθόδου Κlophaus et Al. (2012) Σύνθετος δείκτης υβριδοποίησης ή LCC Μέση τιμή των ομαδοποιημένων κριτηρίων Ομοιογένεια, Δευτερεύοντες αερολιμένες, Δίκτυο, Τιμολόγηση, Υπηρεσίες Τιμές 0 1 0 απόλυτη FSC 1 απόλυτη LCC Αποφυγή «ισοβαθμίας»
είκτες µεθόδου Κlophaus et Al. (2012) Δείκτης δευτερευόντων αεροδρομίων Σταθμικό ποσοστό προορισμών Τιμές 0 1 (0% -100%) 0 δεν εξυπηρετείται κανένα δευτερεύον αεροδρόμιο 1 εξυπηρετούνται μόνο δευτερεύοντα αεροδρόμια Ικανοποίηση κριτηρίου τουλάχιστον 50%
Κατάταξη µε βάση τον απλό δείκτη (LCCs & Hybrids µε κυρίαρχα LCCχαρακτηριστικά) LCCs 1Primera Air 12 1TUI Airways 12 1TUI fly Deutschland 12 2Transavia France 11 2Volotea 11 Hybrids με LCCs χαρακτηριστικά 3Blue Panorama 10 3Corendon Dutch Airlines 10 3Jet2 10 4Easyjet 9 4TUI fly Belgium 9 4Ryanair 9 4Thomas Cook Airlines 9 4Transavia 9 4TUI fly Netherlands 9 4Wizz Air 9 5Easyjet Switzerland 8 5Iberia Express 8
Κατάταξη µε βάση τον απλό δείκτη (Hybrids µε FSCs χαρακτηριστικά & FSCs) Hybrids με FSCs χαρακτηριστικά 6Germania 7 6Neos Air 7 6Mistral Air 7 7Sunexpress Deutschland 6 7Travel Service 6 8Aer Lingus 5 8Atlas Global 5 8Ellinair 5 8Eurowings 5 8Vueling 5 9Norwegian 4 Norwegian Air 9International 4 9Norwegian UK 4 9Condor 4 9Luxair 4 FSCs 10Aegean Airlines 3 10Alitalia 3 10Austrian Airlines 3 10British Airways 3 11Lufthansa 2 11Edelweiss Air 2 11Finnair 2 11Scandinavian Airlines 2 Swiss International 11Airlines 2 12Aeroflot 1
Τι παρατηρούµε; Pure LCCs από TOs πχ TUI, Primera Air Υβριδικές όσες λανσάρονται ως LCCs πχ Ryanair, Wizz Air, Easyjet κα
Κατάταξη µε βάση το σύνθετο δείκτη 1 TUI Fly Deutschland 0,84 2 TUI Airways 0,75 3 Primera Air 0,73 4 Volotea 0,72 5 Wizz Air 0,71 6 Transavia France 0,70 7 Corendon Dutch Airlines 0,69 8Jet2 0,69 9 Easyjet 0,68 10 Ryanair 0,65 11 Germania 0,64 11 TUI Fly Netherlands 0,64 12 Easyjet Switzerland 0,63 12 Transavia 0,63 13 Blue Panorama 0,62 13 Neos Air 0,62 14 TUI Fly Belgium 0,61 15 Thomas Cook Airlines 0,60 16 Norwegian Air UK 0,58 16 Norwegian Air International 0,58 17 Iberia Express 0,57 17 Mistral Air 0,57 17 Sunexpress Deutschland 0,57 18 Thomas Cook Airlines Belgium 0,56 19 Norwegian 0,54 20 Travel Service 0,52 21 Vueling 0,48 22 Atlas Global 0,47 23 Eurowings 0,40 23 Ellinair 0,40 24 Aer Lingus 0,39 25 Aegean Airlines 0,36 26 Austrian Airlines 0,34 26 Condor 0,34 27 Luxair 0,30 28 Alitalia 0,29 28 Lufthansa 0,29 29 Edelweiss Air 0,27 29 Finnair 0,27 30 British Airways 0,19 31 Swiss International Airlines 0,19 32 Aeroflot 0,17
Τι παρατηρούµε; Μικρή διαφοροποίηση Πολύ μικρός ο αριθμός,διαφοροποιείται πχ WizzAir
Κατάταξη ως προς το δείκτη δευτερευόντων αεροδροµίων Διαχωρίσουμε την κατάταξη σε 3 κατηγορίες: Α) Αεροπορικές εταιρίες που ικανοποιούν το κριτήριο (> ή = 0,5) Β) Αεροπορικές εταιρίες που δεν ικανοποιούν το κριτήριο (< 0,5) Γ) Αεροπορικές εταιρίες που δεν δραστηριοποιούνται σε κανένα από τα 14 αεροδρόμια
Α) Ικανοποίηση κριτηρίου ευτερευόντων (9) Αερολιµένων (> ή = 0,5) 1Mistral Air 0,85 2Transavia 0,64 3Jet2 0,61 3Travel Service 0,61 4Finnair 0,58 5TUIfly Deutschland 0,55 6Aegean Airlines 0,54 6TUI Airways 0,54 7Blue Panorama 0,53
Β) Μη ικανοποίηση κριτηρίου (< 0,5) µε δραστηριότητα όµως σε ορισµένα από τα 14 αεροδρόµια (18) 8TUI Fly Netherlands 0,47 9Neos Air 0,43 9Easyjet 0,43 10Vueling 0,40 11British Airways 0,37 12Ellinair 0,36 13Thomas Cook Airlines 0,35 14Condor 0,33 14Volotea 0,33 15Eurowings 0,26 16Austrian Airlines 0,25 17Wizz Air 0,24 18Jetairfly 0,23 19Norwegian 0,18 20Norwegian UK 0,15 21Corendon Dutch Airlines 0,12 21Germania 0,12 22Ryanair 0,08
Γ) Μη ικανοποίηση κριτηρίου (<0,5) καµία δραστηριότητα στα 14 αεροδρόµια 23Norwegian Air International 0,00 23Aer Lingus 0,00 23Aeroflot 0,00 23Alitalia 0,00 23Easyjet Switzerland 0,00 23Edelweiss Air 0,00 23Iberia Express 0,00 23Lufthansa 0,00 23Luxair 0,00 23Pegasus Airlines 0,00 23Primera Air 0,00 23Sunexpress Deutschland 0,00 23Swiss International Airlines 0,00 23Atlas Global 0,00 23Transavia France 0,00
Τι παρατηρούµε; Ανησυχητικά δεδοµένα 45,0% 42,9% 40,0% 35,7% 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 16,7% 19,0% 21,4% > ή = 0,5 < 0,5 0 15,0% 14,3% 11,8% 10,0% 5,0% 7,0% 4,8% 4,8% 4,8% 4,8% 4,8% 4,8% 2,4% 0,0% LCCs Hybrids LCCs Hybrids FSCs FSCs Σύνολο
Συµπεράσµατα Ενεργός συμμετοχή των shareholders σε κάθε περίπτωση Ανάγκη για την κατάρτιση σχεδίου στρατηγικής Οι LCCs δεν είναι πλέον τόσο pure LCCs Δεν περιορίζεται αλλά αυξάνεται ο ρόλος των TΟs Έχουμε παλαιούς (X3, MT) & νέους παίκτες (FR, V7)
Συµπεράσµατα Εξέταση της επιρροής των νέων παικτών στην εποχικότητα Όπου υπήρχε θετική επιρροή διέκοψαν τη δραστηριότητά τους (πχ Ryanair) Δεν επηρέασαν την εποχικότητα στα περισσότερα αεροδρόμια και κυρίως στα 14 Κερδισμένα τα περισσότερα από τα 10 κύρια αεροδρόμια μη αποκέντρωση ή αποσυμφόρηση Περισσότερο «κεντροποιημένα» δρομολόγια
Συµπεράσµατα Ενδείκνυνται αεροπορικές εταιρίες με χαμηλότερες ή μηδενικές απαιτήσεις Ιδιαίτερη προσοχή στο επίπεδο εμπλοκής των tour operators Συν διαμόρφωση ειδικών προγραμμάτων προβολής με το Υπουργείο Τουρισμού Ενίσχυση branding (πχ Μύκονος, Σαντορίνη)
Συµπεράσµατα Συμμετοχή στις ετήσιες εκδηλώσεις (πχ Routes Europe & Connect ) Διαρκής επικοινωνία με τους TOs & τις αεροπορικές εταιρίες Υπομονή στις διαπραγματεύσεις Συμβατοί οι στόχοι με τα τουριστικά δεδομένα του προορισμού Πολιτική επενδύσεων στον τουρισμό
Συµπεράσµατα Ανάγκη για διερεύνηση περισσότερων τουριστικών αγορών Αποκέντρωση του ενδιαφέροντος για νέες πτήσεις Παροχή κινήτρων και διαπραγματεύσεις ιδιαίτερα στους δευτερεύοντες αερολιμένες Δημιουργία Εθνικής Πολίτικης Αερομεταφορών!
Σας ευχαριστώ πολύ για την Προσοχή σας!!!