Σχολικός κανονισµός 3 ου Γυµνασίου Πειραιά Με τον όρο "σχολικός κανονισµός" εννοούµε το σύνολο των όρων και των κανόνων που αποτελούν προϋποθέσεις για να πραγµατοποιείται απρόσκοπτα, µεθοδικά και αποτελεσµατικά το έργο του σχολείου. Η σχολική κοινότητα ως οργανωµένη κοινωνική οµάδα προετοιµάζει τους νέους να ενταχθούν οµαλά στην κοινωνία. Γι αυτό µε βάση την εσωτερική της οργάνωση οφείλει να εκπαιδεύει και να διαπαιδαγωγεί σύµφωνα µε τα πρότυπα και τις ανάγκες της δηµοκρατικής κοινωνίας. Η δηµοκρατική οργάνωση της σχολικής κοινότητας προϋποθέτει κανόνες, όρια, κατανοµή ρόλων και ευθυνών, καθώς και ιεραρχική διάρθρωση της οµάδας, στοιχεία τα οποία συναντούµε βέβαια και στη λειτουργία µιας αυταρχικά οργανωµένης οµάδας. Είναι φανερό ότι η αυταρχική οργάνωση της οµάδας εξουδετερώνει το άτοµο και το εντάσσει σε µια απρόσωπη µάζα ενώ η δηµοκρατικά οργανωµένη οµάδα «επιβάλλει» στο κάθε άτοµό της την ελεύθερη εκλογή, µε συναίνεση και συµµετοχή και αφήνει περιθώρια εκδήλωσης διαφορών και πλουραλισµού απόψεων. Με βάση το παραπάνω πλαίσιο γενικών αρχών διαµορφώθηκε ο κανονισµός λειτουργίας του σχολείου µετά τη δηµόσια διαβούλευση επί όλων των αρχών οι οποίες επικυρώθηκαν σε κοινή συνεδρίαση του Συλλόγου ιδασκόντων, του.σ. του Συλλόγου Γονέων και Κηδεµόνων και εκπροσώπων της µαθητικής κοινότητας. Με τον παρόντα σχολικό κανονισµό ρυθµίζονται τα καθήκοντα όλων των µελών της σχολικής κοινότητας, όπως εξειδικεύονται παρακάτω. Ι. ΜΑΘΗΤΕΣ 1. Το σχολείο θεωρεί ότι το ευνοϊκό περιβάλλον σχολικής ζωής µέσα στο οποίο ο µαθητής ζει, δραστηριοποιείται και προσπαθεί να καταξιωθεί, θα λειτουργήσει πολύ θετικά στη γνωστική και κοινωνική του εξέλιξη. Η ποιότητα των στοιχείων της ενδοσχολικής ζωής επιδρά στην ποιότητα των στοιχείων της προσωπικότητας του µαθητή. Επίσης, αντίστροφα, η δική του 1
δραστηριότητα επηρεάζει την ποιότητα της σχολικής ζωής, εφόσον ανάµεσα στον µαθητή και το σχολείο υπάρχει δυναµική σχέση αλληλεπίδρασης. 2. Μεγάλη σηµασία στη σχολική ζωή των µαθητών έχουν ο δηµοκρατικός διάλογος και οι κανόνες του. Η αναγνώριση των ρόλων και η δυνατότητα εναλλαγής µε σεβασµό και χωρίς εντάσεις είναι βασικός στόχος της σχολικής αγωγής. Η δηµοκρατία και η δηµοκρατική συµπεριφορά είναι αρετές που εµπεριέχονται ως στοιχεία στην κοινωνικοποιητική αποστολή του σχολείου. Στις σχέσεις µεταξύ των µαθητών πρέπει να κυριαρχούν ο αµοιβαίος σεβασµός, ο δηµοκρατικός διάλογος, η αναγνώριση και η ανοχή του άλλου, η αλληλεγγύη, η υπευθυνότητα, η συνέπεια και η ευγενής άµιλλα. Αν όµως εµφανιστούν συµπεριφορές, όπως η σωµατική ή η λεκτική βία ο- µαδική ή ατοµική και ο εµπαιγµός, θα αντιµετωπίζονται αρχικά µε παιδαγωγικό τρόπο από τους εκπαιδευτικούς «µάρτυρες» του γεγονότος. Αν όµως επανεµφανιστούν µε τους ίδιους πρωταγωνιστές θα αντιµετωπίζονται από τον διευθυντή και τους εκπροσώπους της µαθητικής κοινότητας. Στην περίπτωση όµως που συνεχίζεται η εµφάνιση της αντικοινωνικής συµπεριφοράς, τότε θα επιβάλλονται οι προβλεπόµενες από το άρ.26 του Π. /τος 104/1979 (ΦΕΚ 23 Α ) σχολικές κυρώσεις. 3. Οι µαθητές πρέπει να εκδηλώνουν σεβασµό και αίσθηµα ευθύνης σε ό,τι αφορά την ποιότητα του σχολικού χώρου. Καθαροί και συντηρηµένοι χώροι αιθουσών διδασκαλίας, εργαστηρίων, αίθουσας εκδηλώσεων, χώρων υγιεινής, της αυλής του σχολείου, όλα αυτά διαµορφώνουν τον περιβάλλοντα χώρο, µέσα στον οποίο καλλιεργείται συναισθηµατικά το κάθε παιδί. 4. Η τάξη, η ησυχία και το ήρεµο κλίµα µέσα στην αίθουσα διδασκαλίας είναι προϋποθέσεις αρµονικής συνεργασίας όλων των µελών της οµάδας. Αν δεν εξασφαλιστούν τέτοιες συνθήκες, δεν είναι δυνατόν να παρα- 2
χθεί σοβαρό σχολικό έργο ούτε στο γνωστικό ούτε στο συναισθηµατικό ούτε στον ψυχοκινητικό τοµέα της µάθησης. Οι µαθητές που δε συµβάλλουν στη δηµιουργία κατάλληλου σχολικού κλίµατος θα αντιµετωπίζονται αρχικά µε παιδαγωγικό τρόπο από τον διδάσκοντα εκπαιδευτικό σε συνεδρία. Θα ενηµερώνονται οι κηδεµόνες µε σκοπό να µεθοδευθεί από κοινού µε το σχολείο η διόρθωση της συµπεριφοράς του µαθητή. Σε όλες όµως τις περιπτώσεις που ο µαθητής συνεχίζει να υπονοµεύει το σχολικό έργο θα αντιµετωπίσει τις προβλεπόµενες από το άρ.26 του Π. /τος 104/1979 (ΦΕΚ 23 Α ) σχολικές κυρώσεις. 5. Οι φθορές ή ζηµίες που προκαλούνται από µαθητές στο σχολικό χώρο ή στη σχολική περιουσία, όπως στα εποπτικά µέσα και στη λοιπή υλικοτεχνική υποδοµή, θα αποκαθίστανται µε ευθύνη και οικονοµική επιβάρυνση των κηδεµόνων. Πέραν όµως της ευθύνης των κηδεµόνων ο µαθητής που σκοπίµως προκαλεί φθορές στη σχολική περιουσία θα αντιµετωπίσει τις προβλεπόµενες από το άρ.26 του Π. /τος 104/1979 (ΦΕΚ 23 Α ) σχολικές κυρώσεις. 6.Το σχολικό βιβλίο που παρέχεται δωρεάν για χρήση στους µαθητές, είναι πνευµατικό δηµιούργηµα των συγγραφέων, συνιστά δηµόσιο αγαθό, το οποίο µάλιστα παράγεται από το υστέρηµα του λαού και δεν επιτρέπεται οι µαθητές να το απαξιώνουν και να το ευτελίζουν. Μαθητές οι οποίοι φθείρουν ή καταστρέφουν τα βιβλία µε οποιονδήποτε τρόπο θα αντιµετωπίζουν τις προβλεπόµενες από το άρ.26 του Π. /τος 104/1979 (ΦΕΚ 23 Α ) σχολικές κυρώσεις. 7. Η φοίτηση των µαθητών πρέπει να είναι τακτική και η παρακολούθηση όλων των µαθηµάτων είναι υποχρεωτική, πέραν αυτών για τα οποία ο κηδεµόνας έχει ζητήσει απαλλαγή σύµφωνα µε την ισχύουσα για κάθε περίπτωση νοµοθεσία. Ειδικότερα, το έλλειµµα στην παρακολούθηση δηµιουργεί γνωστικά κενά, τα οποία σωρευτικά θα συµβάλουν λόγω της γνωστικής ασυνέχειας στην 3
αποµείωση του ενδιαφέροντος, και κατ επέκταση της µελέτης των µαθη- µάτων. Οι απουσίες των µαθητών θεωρούνται σοβαρότατο θέµα το οποίο θα αντι- µετωπίζεται από κοινού από το σχολείο και την οικογένεια µε την ενηµέρωση του κηδεµόνα από τον υπεύθυνο εκπαιδευτικό του τµήµατος, αρχικά τηλεφωνικά και εν συνεχεία γραπτά µετά τη συµπλήρωση των τριάντα (30) απουσιών. 8. Όλοι οι µαθητές, και οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι έχουν µάθηµα την πρώτη ώρα, πρέπει να παρευρίσκονται στην πρωινή συγκέντρωση του σχολείου. Θεωρείται ότι είναι η µοναδική ευκαιρία συγκέντρωσης όλης της σχολικής κοινότητας. Είναι η µοναδική δυνατότητα επαφής, ενηµέρωσης και ψυχολογικής προετοιµασίας για το εκπαιδευτικό έργο που θα ακολουθήσει. Με τη σηµερινή σύνθεση του µαθητικού πληθυσµού είναι πολύ πιθανό να υπάρχουν αρκετοί µαθητές αλλόθρησκοι, ετερόδοξοι, οι οποίοι έχουν δικαίωµα να µη µετέχουν στην πρωινή προσευχή. Παράλληλα όµως έχουν υποχρέωση να σέβονται το δικαίωµα της ενεργού συµµετοχής σ αυτήν των υπολοίπων. Το σχολείο αποδίδει στο σηµείο αυτό τη δέουσα σηµασία. 9. Η έγκαιρη προσέλευση µαθητών και εκπαιδευτικών στο σχολείο και η τήρηση του χρόνου έναρξης και λήξης της σχολικής εργασίας δείχνουν ότι όλοι αναγνωρίζουν πόσο σηµαντικό ρόλο διαδραµατίζει το σχολείο και πόσος σεβασµός πρέπει να επιδεικνύεται στην αξιοποίηση του διαθέσιµου χρόνου. Σε αντίθετη περίπτωση ευτελίζεται το κύρος του σχολείου και απαξιώνεται ο ρόλος του. Με γνώµονα την παιδαγωγική αρχή ότι το µάθηµα δεν πρέπει να διακόπτεται τόσο κατά το χρόνο έναρξης της πρωινής σχολικής εργασίας όσο και κατά τη διάρκεια των ενδιάµεσων ωρών, γιατί διαταράσσεται η οµαλή διεξαγωγή του. Μαθητής που αργοπορεί την πρώτη διδακτική ώρα κατά πέντε λεπτά θα ελέγχεται από τον διευθυντή ή την υποδιευθύντρια ή τον εντεταλµένο εκπαιδευτικό για την καθυστέρηση και αναλόγως θα εφοδιάζεται 4
µε υπηρεσιακό σηµείωµα εισόδου. Εάν η καθυστέρηση είναι µεγαλύτερη των πέντε λεπτών ο µαθητής θα εισέρχεται την δεύτερη διδακτική ώρα ε- φοδιασµένος µε το σχετικό υπηρεσιακό σηµείωµα εισόδου. Σε όλες τις περιπτώσεις καθυστερηµένης προσέλευσης το σχολείο θα επικοινωνεί µε τον κηδεµόνα του µαθητή για να διαπιστώσει αν συντρέχει λόγος για τη µη έ- γκαιρη προσέλευση του µαθητή. 10.Εάν µαθητής ή µαθήτρια δηλώσει στη διάρκεια της παρουσίας στο σχολείο ασθένεια, το σχολείο θα επικοινωνεί µε τον κηδεµόνα του/της µαθητή/τριας για να γνωστοποιήσει το γεγονός και στην περίπτωση που ο κηδεµόνας θεωρεί ότι το παιδί πρέπει να αποµακρυνθεί του σχολείου θα εφοδιαστεί από τον διευθυντή µε υπηρεσιακό σηµείωµα εξόδου, το οποίο θα καταθέσει στον απουσιολόγο του τµήµατος. Οι απουσίες που θα καταχωρηθούν µπορούν να δικαιολογηθούν από τον κηδεµόνα µε αίτηση του. 11. Ένα λεπτό ζήτηµα είναι αυτό που αφορά την κόσµια και ευπρεπή εµφάνιση των µαθητών, τα όρια της οποίας είναι δυσδιάκριτα. Στις προφανείς ακραίες περιπτώσεις η κοινότητα της τάξης µε το σύµβουλο καθηγητή και σε συνεργασία µε τους γονείς θα καταστήσει σαφές ότι η αµφίεση του κάθε µαθητή πρέπει να σέβεται το σχολικό χώρο. Αν αυτό δεν αποδώσει, η ευθύνη µεταφέρεται στο 15µελές µαθητικό συµβούλιο και στο σύλλογο διδασκόντων. 12. Το σχολείο θεωρεί παιδαγωγικά ορθό να αποδοκιµάζει και να µην επιτρέπει το κάπνισµα των µαθητών στον χώρο του σχολείου θεωρώντας αυτή τη στάση επιβλαβή και άχρηστη. Σύµφωνα µε τους επιστήµονες η συνήθεια αυτή στις µαθητικές ηλικίες πιθανότατα θα εδραιωθεί σε όλη τη ζωή του ατόµου. Επιπρόσθετα, η απαγόρευση του καπνίσµατος σε εκπαιδευτικούς χώρους έχει νοµοθετηθεί και ισχύει. 5
13. Η χρήση των κινητών τηλεφώνων στο χώρο του σχολείου δε συµβάλλει στη δηµιουργία ήρεµου παιδαγωγικού, κλίµατος, διαλύει την τάξη και αποσπά την προσοχή των µαθητών κατά τη διάρκεια του µαθήµατος. Εποµένως, η κατοχή και η χρήση των κινητών τηλεφώνων στο χώρο του σχολείου πρέπει να αποφεύγεται. Στην περίπτωση όµως που χρησιµοποιεί ή κατέχει κινητό τηλέφωνο θα αντιµετωπίσει τις προβλεπόµενες από το άρ.26 του Π. /τος 104/1979 (ΦΕΚ 23 Α ) σχολικές κυρώσεις. Άλλωστε το σχολείο µε τα τηλεπικοινωνιακά µέσα (καρτοτηλέφωνο) που διαθέτει µπορεί να υποστηρίξει επαρκώς την ανάγκη τηλεφωνικής επικοινωνίας όλων των µαθητών. 14. Οι ενδοσχολικές εκδηλώσεις, όπως είναι οι σχολικές, οι εθνικές και οι θρησκευτικές γιορτές, οι αθλητικές διοργανώσεις, η έκδοση µαθητικών περιοδικών και εφηµερίδων, η ανάπτυξη και η λειτουργία της σχολικής βιβλιοθήκης, η εφαρµογή προγραµµάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, α- γωγής υγείας, επαγγελµατικού προσανατολισµού, κυκλοφοριακής αγωγής, η τοπική ιστορία και ο πολιτισµός, καθώς και η διαπολιτισµική αγωγή, συνθέτουν ένα πλέγµα δραστηριοτήτων τις οποίες το σχολείο θα αναπτύσσει και στις οποίες όλοι οι µαθητές µπορούν να διοχετεύσουν την ενεργητικότητά τους σε συνθήκες ελεύθερης έκφρασης και αυθόρµητης επιλογής. 15. Το σχολείο θεωρεί την προσπάθεια καταδολίευσης των εξετάσεων µέσω αντιγραφών και υποκλοπών κ.λ. ως πράξη τιµωρητέα σύµφωνα και µε την ισχύουσα εκπαιδευτική νοµοθεσία, τόσο για ουσιαστικούς όσο και, κυρίως, για παιδαγωγικούς λόγους, αφού αλλοιώνεται η πραγµατική σχολική επίδοση του µαθητή. Εξάλλου η χαλαρή αντιµετώπιση του θέµατος καταλύει την αξιοκρατία και υπονοµεύει την αντικειµενική αξιολόγηση. Για τους λόγους αυτούς θα επιβάλλονται στους µαθητές που µετέρχονται τέτοιες µεθόδους οι προβλεπόµενες από την εκπαιδευτική νοµοθεσία σχολικές κυρώσεις. 6
16. Αποκλίσεις των µαθητών από: τη δηµοκρατική συµπεριφορά, τις υποχρεώσεις τους που προβλέπονται από το σχολικό κανονισµό τον οφειλόµενο σεβασµό στον εκπαιδευτικό, στον συµµαθητή, στους γονείς, στη σχολική περιουσία, θεωρούνται σχολικά παραπτώµατα και θα αντιµετωπίζονται από το σχολείο σύµφωνα µε το άρ.26 του Π. /τος 104/1979 «περί σχολικών κυρώσεων» µε γνώµονα την αρχή ότι η επιείκεια χωρίς όρια νοµιµοποιεί τις αποκλίσεις και καλλιεργεί την αντίληψη της ατιµωρησίας. 17. α. Όταν ο µαθητής τιµωρείται µε αποβολή από τα µαθήµατα, αφού ενηµερωθεί ο κηδεµόνας για το γεγονός, την ηµέρα κατά την οποία επιβάλλεται η τιµωρία θα παραµένει στο σχολείο όλες τις ώρες λειτουργίας του στην αντίστοιχη αίθουσα διδασκαλίας µε τη σύµφωνη γνώµη του διδάσκοντα ή θα απασχολείται σύµφωνα µε τις οδηγίες του διευθυντή ή της υποδιευθύντριας ή άλλου εντεταλµένου εκπαιδευτικού. Μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις θα αποµακρύνεται αυθηµερόν µετά από σχετική ενηµέρωση του κηδεµόνα. β. Στην περίπτωση που ο µαθητής τιµωρείται µε ωριαία αποβολή θα οδηγείται από τον απουσιολόγο του τµήµατος στο γραφείο του διευθυντή προκειµένου να ενηµερωθεί για το συµβάν και εν συνεχεία αφού το γνωστοποιήσει στον γονέα θα ορίσει σε άµεσο χρόνο κοινή συνάντηση µε τον διδάσκοντα και τον µαθητή µε σκοπό την ανίχνευση και τη συνδια- µόρφωση κοινού παιδαγωγικού πλαισίου τροποποίησης της αποκλίνουσας συµπεριφοράς. 18. Στους µαθητές που διακρίνονται για την διαγωγή και την επίδοσή τους στα µαθήµατα απονέµονται τιµητικές διακρίσεις ( Βραβεία και Αριστεία) από το Υπουργείο Παιδείας. Επίσης απονέµονται ιδιαίτερες τιµητικές διακρίσεις σε µαθητές για πράξεις αυτοθυσίας ή πράξεις που εκφράζουν ασύνηθες πνεύµα ανιδιοτέλειας και φιλαλληλίας. 7
ΙΙ. ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟΙ 1. Οι εκπαιδευτικοί µε την εν γένει συµπεριφορά τους οφείλουν να συνεισφέρουν στη διαµόρφωση ήρεµου, ευχάριστου και συνεργατικού κλίµατος µέσα στο σχολείο. Πρέπει να διαθέτουν αξιοπρέπεια και κύρος που συµβιβάζονται µε το ρόλο τους. Τις µεταξύ τους σχέσεις είναι απαραίτητο να τις διέπει ο αµοιβαίος σεβασµός και να τις χαρακτηρίζει η ειλικρινής, συναδελφική και ανθρώπινη επικοινωνία. Ανάλογη σχέση συνεργασίας και επικοινωνίας πρέπει επίσης να καλλιεργείται ανάµεσα σε αυτούς και το ιευθυντή του σχολείου. 2. Οι εκπαιδευτικοί έχουν υποχρέωση να σέβονται τις απόψεις, τις ιδέες και τις προτάσεις των άλλων. Όταν έχουν άλλη άποψη, πρέπει να την υπερασπίζονται µε επιχειρήµατα και διάλογο. Σε κάθε περίπτωση, θεωρείται ισχυρή η άποψη που συγκεντρώνει την αποδοχή της πλειοψηφίας και αυτή ισχύει για τη σχολική µονάδα. Εντός του παραπάνω αξιακού πλαισίου όλες οι πλειοψηφικά ειληµµένες αποφάσεις δεσµεύουν όλα τα µέλη του συλλόγου διδασκόντων τα οποία ως εκ τούτου οφείλουν να τις εφαρµόσουν ε- νεργά, να τις αναπτύξουν και να τις υποστηρίξουν. 3. Οι εκπαιδευτικοί που διδάσκουν στο ίδιο τµήµα και εκείνοι που διδάσκουν στα τµήµατα της ίδιας τάξης ανά 15/θήµερο ή και εκτάκτως συζητούν µεταξύ τους εκτός του διδακτικού τους χρόνου για τα προβλήµατα τα οποία αντιµετωπίζουν µέσα στην τάξη, προβληµατίζονται και επιλέγουν κοινούς τρόπους για την αντιµετώπιση φαινοµένων επιλήψιµης συµπεριφοράς µαθητών ή ορισµένων ειδικών περιπτώσεων που απαιτούν ιδιαίτερη φροντίδα, ευαισθησία και λεπτούς χειρισµούς εκ µέρους τους. Η συνεργασία µεταξύ όλων είναι όχι µόνο χρήσιµη αλλά και επιβεβληµένη. 4. Οι εκπαιδευτικοί του ίδιου κλάδου συνεργάζονται µε σκοπό να εξετάζουν τα προβλήµατα που εµφανίζονται στη διδασκαλία των µαθηµάτων του κλάδου τους µέσα στο σχολείο. Οι συνεδριάσεις θα πραγµατοποιούνται ε- 8
κτός διδακτικού χρόνου τουλάχιστον µία φορά το µήνα υπό την εκ περιτροπής προεδρία όλων των εκπαιδευτικών του κλάδου. 5. εν είναι ορθό ούτε επιτρεπτό να διατυπώνεται, κυρίως προς τους µαθητές, και να υποστηρίζεται η αντίληψη ότι ο ρόλος κάποιων τοµέων της επιστήµης ή µαθηµάτων είναι σηµαντικότερος για την παιδεία τους. ε νοούνται επίσης αντιπαραθέσεις µεταξύ των εκπαιδευτικών για το θέµα αυτό. Το σχολείο παρέχει γενική παιδεία, η οποία είναι κοινή συνισταµένη όλων των µαθηµάτων. 6. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού µέσα στη σχολική κοινότητα είναι ηγετικός και η επίδρασή του καθοριστική. Εκτός από τη διδασκαλία των µαθηµάτων, διαπαιδαγωγεί µε το παράδειγµα και την καθηµερινή του παρουσία. Εποµένως, οι υποχρεώσεις του εκτείνονται πέραν της επιστηµονικής του κατάρτισης και της αποτελεσµατικότητα της διδασκαλίας του. 7. Τα καθήκοντα και οι αρµοδιότητες των εκπαιδευτικών, οι σχέσεις τους µε τα υπόλοιπα µέλη της σχολικής κοινότητας και ο σεβασµός της εκπαιδευτικής ιεραρχίας περιγράφονται από την αντίστοιχη εκπαιδευτική νοµοθεσία και οφείλουν να την τηρούν. 8. Κάθε µαθητής αποτελεί µια ιδιαίτερη προσωπικότητα και έχει τις δικές του ανάγκες, τα δικά του προβλήµατα και τη δική του ψυχοσύνθεση. Αυτό καθιστά εξαιρετικά πολυσύνθετο και δύσκολο το έργο της διαπαιδαγώγησης του µαθητή. Γι' αυτό ο εκπαιδευτικός οφείλει να παρατηρεί, να κατανοεί και να ερµηνεύει σωστά κάθε πρόβληµα προσαρµογής των µαθητών και αφοµοίωσης των κοινωνικών κανόνων εκ µέρους τους. Έτσι θα µπορεί να επιλέγει τους κατάλληλους κάθε φορά διδακτικούς και παιδαγωγικούς χειρισµούς και να τους προσαρµόζει στις ανάγκες των µαθητών του. 9.Η γνώση της οικογενειακής και της κοινωνικής κατάστασης των µαθητών είναι πολλαπλά χρήσιµη για τον εκπαιδευτικό και τον βοηθά στο 9
έργο του, γιατί του επιτρέπει να αντιµετωπίζει µε ευαισθησία και λεπτούς χειρισµούς τα ιδιαίτερα προβλήµατα των µαθητών του και να κατανοεί τη συναισθηµατική και ψυχολογική κατάστασή τους. Η ενηµέρωσή του πάνω σε θέµατα υγείας των µαθητών του κρίνεται απολύτως αναγκαία, γιατί θα του επιτρέψει να προσαρµόσει ανάλογα τη συµπεριφορά του και θα τον προφυλάξει από πιθανά ατοπήµατα στις σχέσεις του µαζί τους. 10. Χρέος του εκπαιδευτικού είναι να προωθεί, να ενθαρρύνει και να οργανώνει τόσο στο µάθηµα όσο και σε άλλες σχολικές δραστηριότητες την ενεργό συµµετοχή των µαθητών και να τους προτρέπει να αναλαµβάνουν πρωτοβουλίες. 11. Ο εκπαιδευτικός έχει συχνή καθηµερινή επαφή και επικοινωνία µε τους µαθητές µέσα στην τάξη κατά τη διάρκεια του µαθήµατος, στην αυλή και τους διαδρόµους του σχολείου κατά τα διαλείµµατα, καθώς και στις οµαδικές εκδηλώσεις εντός και εκτός του σχολείου. Αυτή η πολλαπλή επικοινωνία του µε τους µαθητές πρέπει να γίνεται µε ιδιαίτερη προσοχή και µε τους όρους που επιβάλλει µια έντιµη παιδαγωγική σχέση, η οποία σηµαίνει: α. Ειλικρινή και ανθρώπινη συνεργασία, ενδιαφέρον, δικαιοσύνη και αγάπη για τον µαθητή. β. Σεβασµό στην προσωπικότητα, στις ιδιαίτερες ανάγκες και στις κοινωνικές, πολιτιστικές, θρησκευτικές ή φυλετικές ιδιαιτερότητες του µαθητή, πράγµα που επιβάλλεται και από την πολυπολιτισµική συγκρότηση της σύγχρονης κοινωνίας µας. γ. Σταθερή στάση και επιµονή σε κανόνες κοινά αποδεκτούς, µε παράλληλη απαίτηση να υπάρχει σεβασµός σ αυτούς τους κανόνες και από την πλευρά των µαθητών. δ. Εξασφάλιση της ευταξίας µέσα στην αίθουσα διδασκαλίας και στο σχολικό χώρο, µε τήρηση των κανόνων δηµοκρατικής συµπεριφοράς και µε συνειδητοποίηση του ρόλου που παίζει η εξασφάλιση της ευταξίας για την α- ποδοτική λειτουργία του σχολείου στο γνωστικό τοµέα αλλά και για την 10
καλλιέργεια της αυτοπειθαρχίας και της κοινωνικής συνείδησης στους µαθητές. 12.Η δίκαιη συµπεριφορά του εκπαιδευτικού καθώς και ο παιδαγωγικός τρόπος επικοινωνίας εκπαιδευτικών - µαθητών είναι χρήσιµο να επιβεβαιώνεται καθηµερινά στην πράξη και πρέπει να στηρίζεται στα εξής κυρίως στοιχεία: α. Στον τρόπο µε τον οποίο οι εκπαιδευτικοί απευθύνουν τις ερωτήσεις και δίνουν τις απαντήσεις κατά τη διάρκεια του µαθήµατος και γενικά στον τρόπο µε τον οποίο αντιµετωπίζουν τους µαθητές. β. Στον τρόπο µε τον οποίο βαθµολογούν και αξιολογούν τους µαθητές τους. γ. Στον τρόπο µε τον οποίο εκτονώνουν τις εντάσεις που παρουσιάζονται µέσα στην τάξη και στην αποφασιστικότητα µε την οποία αντιµετωπίζουν δυσλειτουργίες. δ. Στη συχνότητα µε την οποία καταφεύγουν στον ιευθυντή του σχολείου για να αντιµετωπίσει προβλήµατα που αναφύονται µέσα στην τάξη και τα οποία θα µπορούσαν να επιλύσουν οι ίδιοι. 13. Οι εκπαιδευτικοί ενδιαφέρονται για την προστασία του σχολικού χώρου και της περιουσίας του σχολείου καθώς και για την ευκοσµία της τάξης µέσα στην οποία διδάσκουν αλλά και του σχολείου γενικότερα. Παράλληλα, προσπαθούν να ευαισθητοποιούν τους µαθητές σε θέµατα που αφορούν την καθαριότητα, την υγιεινή και την αισθητική του χώρου µέσα στον οποίο φοιτούν. 14. Οι εκπαιδευτικοί φροντίζουν για την ασφάλεια των µαθητών κατά τη διάρκεια της παραµονής τους στο σχολείο και κατά την πραγµατοποίηση εκδηλώσεων που γίνονται µε ευθύνη του σχολείου. Ιδιαίτερη φροντίδα καταβάλλεται κατά την είσοδο και την αποχώρηση των µαθητών από το σχολείο, κατά τη διάρκεια των διαλειµµάτων καθώς και κατά την αποµάκρυνσή τους από την αίθουσα διδασκαλίας. 11
15. Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να τηρούν εχεµύθεια σε ό,τι αφορά τις αποφάσεις του συλλόγου των διδασκόντων, τις συζητήσεις και τις εκτιµήσεις σχετικά µε τη σχολική επίδοση, τη συµπεριφορά και τη διαγωγή των µαθητών, τη βαθµολογία στις εξετάσεις και, γενικά, για όλα τα στοιχεία που αφορούν το σχολείο. 16. Η ενηµέρωση των γονέων και κηδεµόνων των µαθητών θα γίνεται συστηµατικά, προγραµµατισµένα και όπως προβλέπεται από την κεί- µενη νοµοθεσία. Κάθε εκπαιδευτικός οφείλει να γνωστοποιήσει εγκαίρως τις ηµέρες και τις ώρες της εβδοµάδας κατά τις οποίες µπορεί να δέχεται τους γονείς και να τους ενηµερώνει λεπτοµερώς και υπεύθυνα. ΙΙΙ. ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Ο ιευθυντής του σχολείου βρίσκεται στην κορυφή της πυραµίδας µέσα στη σχολική κοινότητα και γι αυτό έχει και τις περισσότερες ευθύνες. Οι αρµοδιότητες, οι ευθύνες και τα καθήκοντά του ιευθυντή του σχολείου που περιγράφονται παρακάτω προβλέπονται από την εκπαιδευτική νοµοθεσία. 1. ιευθυντής και Μαθητές Α. Όταν ο ιευθυντής επικοινωνεί µε τους µαθητές, όταν απευθύνεται σ' αυτούς ή αντιµετωπίζει ειδικά ζητήµατα, θα δείχνει αγάπη, ενδιαφέρον και φροντίδα γι αυτούς, γιατί θεωρείται ότι η παιδαγωγική του ευθύνη είναι να διδάξει στην πράξη τους δηµοκρατικούς κανόνες οργάνωσης της κοινωνίας του σχολείου. Β. Ο ιευθυντής στις σχέσεις του µε τους µαθητές οφείλει να µην δείχνει έλλειψη ενδιαφέροντος για όσα γίνονται στο σχολείο ούτε να αµελεί να κάνει αισθητή την παρουσία του. Αποκλίσεις από τους κανόνες του σχολείου και γενικά τη σωστή µαθητική συµπεριφορά τις παρατηρεί, τις αντιµετωπίζει µε παιδαγωγική ευθύνη, κάνει τις αναγκαίες υποδείξεις, ανακαλεί στην τάξη αυτούς που διέπραξαν παραπτώµατα και, αν χρειαστεί, 12
τους τιµωρεί σύµφωνα µε το άρ.26 του Π. /τος 104/1979 «περί σχολικών κυρώσεων», γιατί διαφορετικά η ανοχή σε ακραία φαινόµενα θα λειτουργήσει αρνητικά στη συνοχή και την αποτελεσµατικότητα του σχολείου. Γ. Η πρόσβαση των µαθητών στο Γραφείο του ιευθυντή θα γίνεται µε τους ακόλουθους τρόπους: α. Με τη διαµεσολάβηση του εκπαιδευτικού συµβούλου του κάθε τµήµατος και αφού προηγουµένως ο εκπαιδευτικός έχει αξιολογήσει ότι το αίτηµα του µαθητή πρέπει να υποβληθεί από τον ίδιο. β. Όταν ο µαθητής ασθενεί. Στην περίπτωση που ο κηδεµόνας κρίνει ότι ο µαθητής πρέπει να µεταβεί στην οικία του, θα προσέρχεται στο σχολείο και µε ευθύνη του θα συνοδεύει τον µαθητή εκτός σχολείου αφού προηγουµένως εφοδιαστεί µε υπηρεσιακό σηµείωµα εξόδου. ιευκρινίζεται ότι οι καταχωριζόµενες για το λόγο αυτό απουσίες µπορούν να δικαιολογηθούν. γ. Με τη διαµεσολάβηση του εφηµερεύοντος εκπαιδευτικού σε περιπτώσεις παραπτωµάτων κατά την ώρα των διαλειµµάτων. δ. Με τη διαµεσολάβηση του απουσιολόγου, όταν ο µαθητής διαταράσσει το σχολικό κλίµα κατά τη διάρκεια του µαθήµατος. ε. Με το Προεδρείο του 15µελούς µαθητικού συµβουλίου, όταν πρόκειται να συζητηθούν επείγοντα θέµατα. Επ ουδενί λόγω δεν εισέρχονται οι µαθητές στο Γραφείο για µαθητικά θέ- µατα για τα οποία θα ενηµερώνονται: στην πρωινή συγκέντρωση, από τον πίνακα ανακοινώσεων, από τους διδάσκοντες και από την ιστοσελίδα του σχολείου, ή για θέµατα λειτουργίας του σχολείου όπως η τροποποίηση του ωρολογίου προγράµµατος, για τις αλλαγές του οποίου θα ενηµερώνονται οι απουσιολόγοι από την υποδιευθύντρια ή τον υπεύθυνο του προγράµµατος διδασκαλίας. Σε όλες τις περιπτώσεις η συζήτηση µε τους µαθητές και η επικοινωνία µαζί τους θα γίνεται ελεύθερα αλλά και µε τον πρέποντα σεβασµό εκ µέρους 13
τους. Η επικοινωνία αυτή δε σηµαίνει υιοθέτηση της απόλυτης ισοπέδωσης, η οποία αποδυναµώνει την παιδαγωγική λειτουργία του ρόλου του. Η δη- µοκρατική επικοινωνία έχει κανόνες και όρια συµπεριφοράς, αναγνωρίζει ρόλους και απαιτεί από όλους διάθεση να υπερασπιστούν το ρόλο τους.. Ο ιευθυντής δε θα διαφοροποιεί κατά περίπτωση τη συµπεριφορά του προς τους µαθητές, γιατί µε τον τρόπο αυτό τίθεται η δικαιολογηµένη απαίτηση για ισότιµη και δίκαιη συµπεριφορά προς όλους. Θα χρησιµοποιεί µε δικαιοσύνη και χωρίς διακρίσεις τα οποιασδήποτε µορφής κίνητρα, θετικά ή αρνητικά. 2. ιευθυντής και Γονείς Α. Ο ιευθυντής διατηρεί τακτική επαφή µε τους γονείς επιδιώκοντας την ανάπτυξη πνεύµατος συνεργασίας ανάµεσα στο σχολείο και την οικογένεια. Με τη συνεργασία και την κοινή προσπάθεια επιλύονται καλύτερα και αποτελεσµατικότερα τα προβλήµατα που παρουσιάζονται. Οι αποφάσεις του ιευθυντή για θέµατα που αφορούν άµεσα τους γονείς και τους µαθητές θα προκύπτουν ύστερα από συνεργασία µε τους γονείς και το σύλλογο Γονέων και Κηδεµόνων. Όλοι οι γονείς γίνονται δεκτοί στο γραφείο καθόλη τη διάρκεια λειτουργίας του σχολείου. 3. ιευθυντής και Εκπαιδευτικοί Α. Ο ιευθυντής του σχολείου οφείλει: Να δηµιουργεί κλίµα αµοιβαίας κατανόησης και εκτίµησης ανάµεσα σ αυτόν και τους εκπαιδευτικούς και να εξασφαλίζει τη συναίνεση και τη συνεργασία τους. Να λειτουργεί µε αίσθηµα δικαίου προς όλους. Να αποφεύγει να συγκροτήσει προσωπικό «περιβάλλον». Όταν διαπιστώσει ότι εκπαιδευτικός του σχολείου ασκεί πληµµελώς τα καθήκοντα του, όπως καθυστερηµένη προσέλευση, αποφυγή εφαρµογή των αποφάσεων, συµπεριφορά προς τους µαθητές που αποκλίνει από τις παιδαγωγικές αρχές, µη εφαρµογή της εκπαιδευτικής νοµοθεσίας παρά τη συ- 14
νεχή ενηµέρωση κ.ά., πριν από την επίκληση και την ενεργοποίηση των σχετικών διατάξεων θα αναφέρει αρχικά κατ ιδίαν στον εκπαιδευτικό και εν συνεχεία στη συνέλευση των διδασκόντων τη µη προσήκουσα εργασιακή συµπεριφορά. Ο κάθε παράγοντας της σχολικής κοινότητας οφείλει να ασκεί διακριτά τον ιδιαίτερο ρόλο, που έχει το δικό του περιεχόµενο και τη δική του σηµασία. Β. Ο ιευθυντής του σχολείου στον τοµέα άσκησης του εκπαιδευτικού έργου οφείλει να δίνει τη δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς του σχολείου να ικανοποιούν την ανάγκη για αναγνώριση της προσωπικότητας και της αξίας τους µέσα στο σχολικό περιβάλλον. Εντός αυτού του ψυχολογικού πλαισίου δίνει τη δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς να σχεδιάζουν και να οργανώνουν την εργασία τους και να αξιοποιούν όλα τα εποπτικά µέσα και τον τεχνολογικό εξοπλισµό του σχολείου. Εξυπακούεται ότι η επικοινωνία πρέπει να είναι αµφίδροµη και ο εκπαιδευτικός οφείλει για κάθε καινοτοµική διδακτική παρέµβαση, πέραν της παραδοσιακής, να τον ενηµερώνει. Γ. Ο ιευθυντής του σχολείου κατανοώντας τον σηµαντικό ρόλο του ανθρώπινου παράγοντα για την οµαλή λειτουργία του σχολείου, φροντίζει να αναπτύσσονται θετικές στάσεις µεταξύ των υφισταµένων του και διαµεσολαβεί αντικειµενικά στις περιπτώσεις συγκρούσεων µε στόχο την εξοµάλυνση των σχέσεων για την εξυπηρέτηση των γενικών αρχών του σχολείου. ΙV. ΓΟΝΕΙΣ 1. Φυσικοί κηδεµόνες του µαθητή είναι ο πατέρας και η µητέρα του. Αυτοί είναι κηδεµόνες του µαθητή, εφόσον κατοικούν στην πόλη όπου βρίσκεται το σχολείο. ιαφορετικά, ορίζουν οι ίδιοι µε έγγραφη Υπεύθυνη ήλωση-εξουσιοδότηση τον κηδεµόνα του µαθητή. 2. Οι γονείς και οι κηδεµόνες εγγράφουν το µαθητή σε κάθε τάξη του σχολείου από τις 20 Ιουνίου ως τις 10 Σεπτεµβρίου, επικοινωνούν συχνά 15
µε το ιευθυντή και τους εκπαιδευτικούς της τάξης, παρακολουθούν µε ενδιαφέρον τη φοίτηση, τη διαγωγή και τη σχολική επίδοση και ενηµερώνουν υπεύθυνα το σχολείο για όλα τα ζητήµατα τα οποία σχετίζονται µε τον µαθητή και επηρεάζουν τη συµπεριφορά του στο σχολείο. Για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας, δύο φορές την εβδοµάδα όλοι οι εκπαιδευτικοί του σχολείου θα τους ενηµερώνουν βάσει ενός προγράµµατος που θα τους κοινοποιηθεί µε ευθύνη του διευθυντή. 3. Κάθε φορά που δηµιουργείται θέµα το οποίο σχετίζεται µε συγκεκριµένο µαθητή και πρόκειται να απασχολήσει το σχολείο, ο πρώτος που ενηµερώνεται σχετικά είναι ο γονέας - κηδεµόνας, ο οποίος µε τη σειρά του θα πρέπει να συνεργαστεί µε το σχολείο. 4. Για τη συµµετοχή του µαθητή σε ορισµένες σχολικές εκδηλώσεις, όπως σχολικές εκδροµές και διδακτικές επισκέψεις, θα ενηµερώνεται µέσω ενηµερωτικού σηµειώµατος ο κηδεµόνας και θα υπογράφει την ανάλογη Υπεύθυνη ήλωση σχετικά µε την έγκριση ή µη της συµµετοχής του µαθητή, όπως ορίζεται από την κείµενη νοµοθεσία. Επίσης το σχολείο µπορεί να ζητήσει τη γνώµη ή την έγκριση του γονέα - κηδεµόνα για κάποιες άλλες εκδηλώσεις, για τις οποίες δεν υπάρχει σχετική πρόβλεψη. Αυτή η συνεργασία εµπεριέχει σηµαντική ευθύνη και πρέπει να διεκπεραιώνεται εντός των χρονικών ορίων που ανακοινώνονται. 5. Οι γονείς των µαθητών της Α Γυµνασίου είναι υποχρεωµένοι εντός του Σεπτεµβρίου να προσκοµίσουν το προβλεπόµενο από το νόµο ιατρικό δελτίο υγείας του µαθητή, συµπληρωµένο από τον οικογενειακό γιατρό τους, και να ενηµερώσουν την ιεύθυνση του σχολείου για τυχόν ειδικά προβλή- µατα υγείας των παιδιών του. 6. Ο γονέας - κηδεµόνας δικαιούται να έχει πλήρη και υπεύθυνη ενηµέρωση για το µαθητή, αλλά οφείλει και ο ίδιος να ενηµερώνει το σχολείο για θέµατα που µπορεί να επηρεάζουν την επίδοση ή τη συµπεριφορά του µα- 16
θητή στο σχολείο. Ιδίως περιπτώσεις «µαθητών µε αναπηρία και µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες» πρέπει να αναφέρονται στο σχολείο, αφού υπάρχει γι αυτή την κατηγορία µαθητών ειδικό νοµικό πλαίσιο. 7. Το σχολείο ( ιευθυντής και εκπαιδευτικοί), αναγνωρίζοντας ότι το ιοικητικό συµβούλιο του συλλόγου γονέων και κηδεµόνων αποτελεί τη συλλογική έκφραση της άποψης των γονέων και κηδεµόνων των µαθητών θα επιδιώκει τη συνεργασία για την προαγωγή του σχολικού έργου. Είναι όµως νοµοθετικά κατοχυρωµένο ότι το εκπαιδευτικό έργο εµπίπτει στην αρµοδιότητα και ευθύνη των εκπαιδευτικών, του συλλόγου διδασκόντων και του ιευθυντή του κάθε σχολείου. Στα θέµατα όµως των ενδοσχολικών και εξωσχολικών εκδηλώσεων και του γενικότερου κλίµατος στον σχολικό χώρο, θεωρείται επιβεβληµένη η καλή συνεργασία των εκπαιδευτικών και του συλλόγου γονέων και κηδε- µόνων για την επίτευξη του στόχου. Το παρόν κείµενο µε τίτλο «σχολικός κανονισµός» εγκρίθηκε σε συνεδρίαση του Σχολικού Συµβουλίου που πραγµατοποιήθηκε στις 12 Ιουνίου 2012 17