ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2017-2018 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ MΑΪΟΥ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΑΞΗ: Α ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 1/6/2018 ΩΡΑ:.. ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 Ώρες ΒΑΘΜΟΣ: /20 Ολογράφως.. Υπογραφή. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ: ΤΟ ΓΡΑΠΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΕΝΝΕΑ (9) ΣΕΛΙΔΕΣ. Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από τέσσερα (4) μέρη. Να ακολουθήσετε προσεκτικά τις οδηγίες κάθε μέρους. Απαγορεύεται η χρήση διορθωτικού υγρού ή ταινίας (Tipp-Ex). ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Α (4 μονάδες) Οδηγία: Να απαντήσετε υποχρεωτικά και στα δύο (2) θέματα. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με δύο 2 μονάδες. Α1 Να συσχετίσετε τους όρους της Στήλης Α με τους όρους της Στήλης Β, γράφοντας το γράμμα δίπλα στον αριθμό που αντιστοιχεί. Προσοχή: Στη Στήλη Α περισσεύει ένα στοιχείο. (4 χ 0,5=2 μ.) Στήλη Α Στήλη Β Α Κίμωνας 1 Ιερογλυφικά Β Αίγυπτος 2 Σπάρτη Γ Ευαγόρας 3 Τύραννος Δ Απέλλα 4 «Και νεκρός ενίκα» Ε Πεισίστρατος 5 1 2 3 4 Α2 Να προσδιορίσετε αν το περιεχόμενο των ακόλουθων προτάσεων είναι σωστό ή λάθος, γράφοντας τη λέξη ΣΩΣΤΟ ή ΛΑΘΟΣ δίπλα σε κάθε πρόταση. (4 χ 0,5=2 μ.) α) Η εφεύρεση του τροχού ανήκει στους Σουμέριους β) Τον Μινωικό Πολιτισμό έφερε στο φως ο Ερρίκος Σλήμαν. γ) Οι νεκροί στην Κύπρο κατά τη Νεολιθική εποχή θάβονταν σε εμβρυακή στάση. δ) Στη μάχη των Θερμοπυλών οι Έλληνες νίκησαν τους Πέρσες. 1
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Β (6 μονάδες) Οδηγία: Από τις τρεις (3) ερωτήσεις να απαντήσετε ΜΟΝΟ στις δύο (2). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες. Β1 Να γράψετε κατατοπιστικά σημειώματα για τους πιο κάτω ιστορικούς όρους. (2 χ 1,5=3 μ.) α. Κυκλώπεια τείχη (σε ποιον πολιτισμό ανήκουν, ποιοι τα έκτισαν κατά την παράδοση, τι φανερώνει η ύπαρξή τους.).... β. Ιωνικός Δωρικός ρυθμός ( δυο (2) χαρακτηριστικά για κάθε ρυθμό ).. Β2 α. Να αναφέρετε δύο (2) αίτια του Β Ελληνικού Αποικισμού (8 ος αι.π.χ.). (2Χ1=2 μ.) 1.. 2. β. Να εξηγήσετε τους όρους οικιστής και μητρόπολη (2Χ0,5=1 μ.) 1 2.. 2
Β3 Να γράψετε: α. τρία (3) χαρακτηριστικά της καθημερινής ζωής του παλαιολιθικού ανθρώπου. (3 χ 0,5=1,5 μ.) 1. 2. 3. β. τρία (3) χαρακτηριστικά της καθημερινής ζωής του νεολιθικού ανθρώπου. (3 χ 0,5=1,5 μ.) 1 2 3... ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ Γ (6 μονάδες) Οδηγία: Από τις τρεις (3) ερωτήσεις να απαντήσετε ΜΟΝΟ στις δύο (2). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τρεις (3) μονάδες. Γ1. Με βάση την πιο κάτω πηγή 1και τις ιστορικές σας γνώσεις, να απαντήσετε στα πιο κάτω ερωτήματα: ΠΗΓΗ 1 Η πρώτη κοινωνική πληγή που θεώρησε απαραίτητο να θεραπεύσει ο νομοθέτης ήταν η άθλια κατάσταση των φτωχών: άλλοι είχαν καταντήσει δούλοι, άλλοι πουλήθηκαν ή είχαν δραπετεύσει σε άλλες χώρες, ενώ οι υπόλοιποι απειλούσαν, εξαιτίας της συνεχούς και αχόρταγης πλεονεξίας των πλουσίων, να προκαλέσουν μεγάλη εμφύλια αναταραχή. Ο νομοθέτης, λοιπόν, προσπάθησε να αποτρέψει την εμφάνιση φοβερών κακών στην πόλη με νόμους που ετοιμάστηκαν, για να απαλλάξουν τους κατοίκους από το άχθος, το βάρος. Έτσι, δίκαια ο μεγάλος εκείνος άνδρας φαίνεται να περηφανεύεται περισσότερο γι αυτή τη διάταξη παρά για κάθε άλλο νομοθέτημά του. Επίσης, στους ιάμβους του έλεγε ότι αυτός ελευθέρωσε 3
αυτούς που πριν ήταν υποδουλωμένοι, καθώς και πολλούς από τους πολίτες που πριν είχαν καταντήσει να ζουν ατιμωτικά ως δούλοι είτε σε ξένη χώρα είτε στην πατρίδα τους. Πηγή: Κ. ΠΑΠΑΡΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ.(διασκευή) Γ1 α. Πώς ονομάζεται η σειρά νόμων στους οποίους αναφέρεται η πιο πάνω πηγή 1; (0,5 μ.). β. Ποιος είναι ο νομοθέτης για τον οποίο γίνεται λόγος στην πηγή 1; (0,5 μ.) γ. Ποια πόλη αφορούν οι νόμοι; Σε ποια ιστορική εποχή δημιουργήθηκαν ; (0,5 μ.) δ. Να γράψετε δυο (2) πρόνοιες των νόμων αυτών. (2χ0,75=1,5 μ.) Γ2 Με βάση την πιο κάτω πηγή 2 και τις ιστορικές σας γνώσεις, να απαντήσετε στα πιο κάτω ερωτήματα: ΠΗΓΗ 2 «Οι λαοί που ανήκαν στο απέραντο περσικό κράτος ήταν τελείως διαφορετικοί (με άλλη γλώσσα, ξεχωριστή θρησκεία και διαφορετικές συνήθειες), χωρίς καμία αίσθηση ενότητας μεταξύ τους. Έχοντας χάσει την εθνική τους ελευθερία δεν ένιωθαν κανέναν δεσμό με την υπόσταση της αυτοκρατορίας, γι αυτό και η αγωνιστική τους διάθεση στους πολέμους ήταν πολύ περιορισμένη. Στις πολεμικές επιχειρήσεις, ο βασιλιάς ήταν υποχρεωμένος να χρησιμοποιεί στρατιωτικά σώματα από διαφορετικές εθνικότητες και με διαφορετική αγωγή, στολή και συνήθειες. Οι Πέρσες, σαν ηπειρωτικός λαός, δεν είχαν πείρα στο ναυτικό, γι αυτό ήταν αναγκασμένοι να στηρίζονται στους υπηκόους τους. 4
Το περσικό πεζικό και οι ακοντιστές στερούνταν μετάλλινου οπλισμού. Το ελληνικό πεζικό ήταν οπλισμένο με ακόντια και σπαθιά και προστατευόταν από σιδερένιες περικεφαλαίες και σιδερένιους θώρακες και δερμάτινες ασπίδες» Περσικοί Πόλεμοι, Αθ. Καλογεροπούλου, Ιστορία Αρχαίων Χρόνων Γ2 α. Να γράψετε τρεις (3) λόγους για τους οποίους οι Έλληνες νίκησαν τους Πέρσες κατά τους Περσικούς Πολέμους. (3χ0,5=1,5 μ.) 1... 2.. 3.. Γ2 β. Να γράψετε τρεις (3) συνέπειες της νίκης των Ελλήνων επί των Περσών. (3χ0,5=1,5μ.) 1 2.. 3. 5
Γ3. Με βάση την πιο κάτω πηγή (ΠΗΓΗ 3) και τις ιστορικές σας γνώσεις, να απαντήσετε στα πιο κάτω ερωτήματα: ΠΗΓΗ 3 «Υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ειλώτων και των δούλων στις περισσότερες ελληνικές πόλεις. Γενικά ένας δούλος ήταν ιδιοκτησία του κυρίου, ενώ αντίθετα ο είλωτας ανήκε στο κράτος των Σπαρτιατών. Είχε δηλαδή παραχωρηθεί από το κράτος σε κάποιον πολίτη, ο οποίος όμως δεν είχε το δικαίωμα να τον διαθέσει, όπως ο ίδιος επιθυμούσε. Επίσης, σε άλλες περιοχές οι δούλοι συχνά μπορούσαν να αποκτήσουν την ελευθερία τους. Αντίθετα, στη Σπάρτη ένας είλωτας δεν ήταν δυνατό να απελευθερωθεί, παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.» Θουκυδίδης, Ιστοριών 1.101.7-9 Γ3 α. Να αναφέρετε δύο (2) διαφορές που υπήρχαν μεταξύ των ειλώτων και των δούλων, σύμφωνα με την πιο πάνω πηγή 3. (2χ0,5=1μ.) 1 2 Γ3 β. Να ονομάσετε δύο άλλες (2) κοινωνικές τάξεις ( εκτός από τους είλωτες) που υπήρχαν στη Σπάρτη και να γράψετε από ένα (1) χαρακτηριστικό για την κάθε μια. (4χ0,5=2 μ. ) 1.... 2.. 6
ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ Δ : ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ (4 μονάδες) Οδηγία: Από τις τρεις (3) ερωτήσεις να απαντήσετε ΜΟΝΟ στις δύο (2). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με δύο (2) μονάδες. Δ1.Να παρατηρήσετε προσεκτικά τις πιο κάτω εικόνες (ΠΗΓΗ 4) και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις, να απαντήσετε στα πιο κάτω ερωτήματα: ΠΗΓΗ 4 Εικόνα 1 Εικόνα 2 Δ1.α Να περιγράψετε τη διάταξη και το σχέδιο των σπιτιών στους οικισμούς της Χοιροκοιτίας. Να αναφέρετε πέντε (5) χαρακτηριστικά προσοχή! σ αυτά δεν συμπεριλαμβάνονται τα οικοδομικά υλικά ). (5 χ 0,25= 1,25 μ.) 1 2 3 4 5 Δ1.β Να γράψετε τα οικοδομικά υλικά που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι της Κύπρου, για να οικοδομήσουν τα σπίτια τους. (θεμέλια, πάνω μέρος, στέγη). (3χ 0,25=0,75 μ.) 7
Δ2.α Να γράψετε γιατί η ειρήνη που αναγκάστηκε να υπογράψει ο Ευαγόρας Α με τον «Μέγα Βασιλέα» των Περσών χαρακτηρίζεται ως έντιμη. (1μ.) β. Να αναφέρετε δυο (2) όρους της ειρήνης (2χ0,5=1μ.) Δ1. Με βάση την πιο κάτω πηγή (ΠΗΓΗ 5) και τις ιστορικές σας γνώσεις, να απαντήσετε στα πιο κάτω ερωτήματα: ΠΗΓΗ 5 Με τον αποικισμό της Κύπρου από τους Μυκηναίους το ελληνικό στοιχείο επικράτησε. Η γλώσσα, οι συνήθειες, η θρησκεία των Ελλήνων διαδόθηκαν ανάμεσα στους Κύπριους, διαμορφώνοντας από την εποχή αυτή τον ελληνικό χαρακτήρα του κυπριακού λαού. Οι παλαιότεροι κάτοικοι του νησιού αφομοιώθηκαν και η γλώσσα τους ξεχάστηκε. Η αλλαγή αυτή πραγματοποιήθηκε με ειρηνικό τρόπο, γιατί ακριβώς οι Μυκηναίοι στην Κύπρο έφτασαν ως έμποροι και άποικοι. Ιστορία της Κύπρου, Κάτια Χατζηδημητρίου Δ3.α Να γράψετε δύο (2) λόγους για τους οποίους ήρθαν οι Μυκηναίοι στην Κύπρο. (2χ0,5=1μ.) 1. 2. 8
Δ3.β Να αναφέρετε δύο (2) τομείς στους οποίους διακρίνεται ο εξελληνισμός της Κύπρου από τους Μυκηναίους. (2χ0,25=0,5μ.) 1. 2. Δ3.γ Πώς αυτός ο εξελληνισμός αποδεικνύεται από αρχαιολογικά ευρήματα; Να αναφέρετε δυο (2) στοιχεία. (2χ0,25=0,5μ.)... ΟΙ ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΕΣ Η ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΡΙΑ Η ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Ιωάννα Μεταξά Β.Δ. Ιωάννα Μεταξά Β.Δ. Βαρβάρα Κάσσαρη... Αθηναϊς Χριστοφή.. Ελένη Σιαλή.. 9