ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ Δ.Σ. ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΚΥΠΡΟΥ, ΔΡ ΚΡΙΣΤΗ ΧΑΣΑΠΗ, ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ 29/11/2013 Σας καλωσορίζω στην εξ αναβολής Ετήσια Γενική Συνέλευση των Μετόχων του Συγκροτήματος της Τράπεζας Κύπρου. Αντικείμενο της σημερινής συνέλευσης είναι η συνέχιση των εργασιών που είχαν αναβληθεί κατά την Ετήσια Γενική Συνέλευση στις 10 Σεπτεμβρίου 2013. Θα αναφερθώ σύντομα στα οικονομικά αποτελέσματα για το 2012 και στη συνέχεια στις ενέργειες και σχεδιασμούς του Συγκροτήματος. Το 2012 σημαδεύτηκε από την περαιτέρω κλιμάκωση της κρίσης στην Κύπρο, τόσο στον χρηματοπιστωτικό τομέα όσο και στα δημόσια οικονομικά. Ως αποτέλεσμα της μεγάλης επιδείνωσης της οικονομικής κατάστασης στην Κύπρο και την Ελλάδα, αυξήθηκαν δραματικά οι προβλέψεις στο δανειακό χαρτοφυλάκιο της Τράπεζας, που ταυτόχρονα με την απομείωση των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου και άλλων στοιχείων ενεργητικού δημιούργησαν ένα κεφαλαιακό έλλειμμα και το Συγκρότημα αναγκάστηκε να προσφύγει στο κράτος για κεφαλαιακή στήριξη. Ως γνωστό, το ίδιο το κυπριακό κράτος από το 2011 βρέθηκε εκτός χρηματαγορών, και το καλοκαίρι του 2012 απευθύνθηκε στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης για χρηματοοικονομική βοήθεια. Η παράταση της εκκρεμότητας για τη συνομολόγηση Μνημονίου Συναντίληψης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επέτεινε την αβεβαιότητα με περαιτέρω αρνητικές προεκτάσεις τόσο για την οικονομία όσο και για το τραπεζικό σύστημα. Οι χρηματοδοτικές ανάγκες του δημοσίου και οι κεφαλαιακές ανάγκες του τραπεζικού τομέα, σύμφωνα με τους δανειστές της Κύπρου, καθιστούσαν το συνολικό χρέος της χώρας μη βιώσιμο. Αυτή η αλληλουχία γεγονότων οδήγησε τελικά στις αποφάσεις του Eurogroup της 25 ης Μαρτίου 2013 που δημιούργησαν -μεταξύ άλλων- εντελώς νέα δεδομένα στο τραπεζικό σύστημα της Κύπρου. Με την απόφαση της 25 ης Μαρτίου το Eurogroup επέβαλε την ανακεφαλαιοποίηση της Τράπεζας Κύπρου με ίδια μέσα καταλήγοντας στη μετατροπή του 47,5% των μη ασφαλισμένων καταθέσεων σε ίδια κεφάλαια. Η Τράπεζα Κύπρου τελούσε σε καθεστώς εξυγίανσης μέχρι τις 30 Ιουλίου 2013, διάστημα κατά το οποίο ολοκληρώθηκε η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης. 1
Μετά την έξοδο της Τράπεζας από το καθεστώς εξυγίανσης και την απόδοσή της στους νέους μετόχους της, στις 10 Σεπτεμβρίου εκλέγηκε και συστάθηκε σε σώμα το σημερινό Διοικητικό Συμβούλιο που αντιπροσωπεύει τη νέα μετοχική δομή της Τράπεζας. Η νέα αυτή μετοχική δομή χαρακτηρίζεται από την ιδιαίτερα αυξημένη συμμετοχή ξένων επενδυτών. Θεωρούμε ότι αυτή η συμμετοχή αποτελεί πλεονέκτημα τόσο για την διεθνή εικόνα και αξιοπιστία της Τράπεζας, όσο και τις δυνατότητές της να συνεχίσει να πρωταγωνιστεί στην προώθηση της Κύπρου ως κέντρου διεθνών δραστηριοτήτων. Ανάμεσα στις προτεραιότητες του Διοικητικού Συμβουλίου από την ανάληψη των καθηκόντων του, ήταν η εξέταση και η έγκριση των ελεγμένων οικονομικών καταστάσεων για το έτος που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου 2012. Όπως ανακοίνωσε το Συγκρότημα στις 11 Οκτωβρίου 2013, τα κέρδη πριν τις απομειώσεις και τα έξοδα αναδιάρθρωσης του Συγκροτήματος Τράπεζας Κύπρου για το 2012, ανήλθαν σε 620 εκατ., σημειώνοντας μείωση κατά 22% σε σύγκριση με το 2011. Οι προβλέψεις για την απομείωση δανείων και απαιτήσεων μέσα σε αντίξοες οικονομικές συνθήκες, αυξήθηκαν σημαντικά, αντικατοπτρίζοντας την επιδείνωση της ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου και τη συνεχιζόμενη μείωση των τιμών των εξασφαλίσεων. Οι ζημιές μετά τη φορολογία για το 2012, συμπεριλαμβανομένης της απομείωσης Ομολόγων Ελληνικού Δημοσίου (ΟΕΔ), της απομείωσης της υπεραξίας και άλλων άυλων στοιχείων ενεργητικού και τα έξοδα αναδιάρθρωσης, ανήλθαν σε 2.214 εκατ. σε σύγκριση με 1.359 εκατ. για το 2011. Το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων επί του συνόλου των δανείων ανήλθε σε 23,7% στις 31 Δεκεμβρίου 2012 έναντι 10,2% στις 31 Δεκεμβρίου 2011. Λαμβάνοντας υπόψη την επιδείνωση της ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου και τη συνεχιζόμενη μείωση στις τιμές των εξασφαλίσεων κυρίως στην Κύπρο και στην Ελλάδα, το Συγκρότημα προχώρησε σε σημαντική αύξηση των προβλέψεων για απομείωση δανείων, με τις συσσωρευμένες προβλέψεις να ανέρχονται σε 3,7 δις και τον δείκτη κάλυψης των μη εξυπηρετούμενων δανείων με προβλέψεις σε 55%. Παρά τις επικρατούσες αρνητικές οικονομικές συνθήκες, που επηρέασαν την εμπιστοσύνη των καταθετών, οι συνολικές καταθέσεις του Συγκροτήματος στις 31 Δεκεμβρίου 2012 ανήλθαν σε 28,4 δις, σημειώνοντας ελαφρά ετήσια μείωση 4%. Στις 31 Δεκεμβρίου 2012 ο δείκτης δανείων (μετά τις προβλέψεις) προς καταθέσεις ανήλθε σε 86%, ενώ το Συγκρότημα δεν είχε δανεισμό από το Ευρωσύστημα. Στις 31 Δεκεμβρίου 2012, τα ίδια κεφάλαια του Συγκροτήματος ανέρχονταν σε 258 εκατ. με τον δείκτη βασικών ιδίων κεφαλαίων να ανέρχεται σε 0,6% και τον δείκτη κυρίων βασικών ιδίων κεφαλαίων σε -1,9%. Αναμφίβολα στο επίκεντρο της προσοχής όλων, μετόχων και πελατών αλλά και της κοινωνίας ευρύτερα, είναι η διαχείριση της σημερινής, καθοριστικής 2
συγκυρίας και η διαμόρφωση της πορείας που οδηγεί την Τράπεζα Κύπρου με σταθερά βήματα σε μια νέα εποχή ανάκαμψης και βιώσιμης ανάπτυξης. Διαχειριζόμαστε τις προσδοκίες όχι μόνο των μετόχων και των πελατών μας, αλλά και ολόκληρης της κυπριακής κοινωνίας. Διαχειριζόμαστε μια ιστορία 115 χρόνων, άρρηκτα συνδεδεμένη με την πορεία του τόπου. Όραμα μας είναι η δημιουργία ενός υγιούς χρηματοοικονομικού οργανισμού, ικανού να ανταποκριθεί πλήρως στις ανάγκες των πελατών του και στις προσδοκίες των μετόχων του και να πρωταγωνιστήσει στην ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας. Σας διαβεβαιώνω ότι το νέο Διοικητικό Συμβούλιο διαθέτει την απαραίτητη αποφασιστικότητα για αποτελεσματική διαχείριση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει το Συγκρότημα, αλλά και την απαλλαγή από πρακτικές του παρελθόντος που μας οδήγησαν στην παρούσα κατάσταση. Πολιτικές και πρακτικές δανεισμού επανεξετάζονται και ο μη συνετός και στη βάση εγγυήσεων δανεισμός αντικαθίσταται με συνετό δανεισμό στη βάση της αποδεδειγμένης ικανότητας αποπληρωμής, που να συνάδει πλήρως με τις οδηγίες της εποπτικής αρχής. Ταυτόχρονα, με βάση της στρατηγικής μας προχωρούμε με εξειδικευμένη διαχείριση του δανειακού χαρτοφυλακίου και των υπόλοιπων περιουσιακών στοιχείων. Στόχος μας είναι η βελτίωση της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού και η σταδιακή αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των αγορών και των καταθετών προς το Συγκρότημα μας. Το Διοικητικό Συμβούλιο επεξεργάστηκε και ολοκλήρωσε το Σχέδιο Αναδιάρθρωσης του Συγκροτήματος, το οποίο εγκρίθηκε από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου στις 26 Νοεμβρίου 2013. Το Σχέδιο προβλέπει: Εξειδικευμένη διαχείριση της μεγάλης έκθεσης της Τράπεζας στον τομέα της ανάπτυξης ακινήτων, και κεντροποιημένο χειρισμό των μη εξυπηρετούμενων δανείων ώστε να επιτυγχάνεται η γρήγορη ανάκτηση τους ή αναδιάρθρωση των δανείων σε βιώσιμες επιχειρήσεις Ολοκλήρωση της ενοποίησης εργασιών με την πρώην Λαϊκή Τράπεζα με στόχο την αξιοποίηση συνεργιών και βελτίωση της συνολικής αποδοτικότητας. Σταδιακή ομαλοποίηση των όρων χρηματοδότησης και ενδυναμωμένη διαχείριση της ρευστότητας Αναδιοργάνωση υπηρεσιών και μείωση λειτουργικού κόστους. Η υλοποίηση αυτού του στόχου άρχισε ήδη με τη δραστική μείωση του αριθμού καταστημάτων, καθώς και τις μειώσεις μισθών και το πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου που αντιπροσωπεύουν εξοικονομήσεις ύψους 35% του κόστους του ετήσιου μισθολογίου του Συγκροτήματος στην Κύπρο. Η υλοποίηση του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης θα συμβάλει ουσιαστικά στη δυναμική προσαρμογή της Τράπεζας Κύπρου στο νέο κοινωνικό και 3
επιχειρηματικό περιβάλλον και στη διαμόρφωση ενός νέου επιχειρηματικού μοντέλου, ανταγωνιστικού, πελατοκεντρικού και ευέλικτου. Η Τράπεζα Κύπρου αποτέλεσε διαχρονικά τον στυλοβάτη της Κυπριακής Οικονομίας και ήταν παρούσα σε κάθε στάδιο της οικονομικής διαδρομής του τόπου, ΚΟΙΝΟ ΚΥΠΡΙΩΝ. Η υπέρμετρη όμως ανάπτυξη των εργασιών από το 2007 μέχρι το 2011, ιδιαίτερα στο εξωτερικό, δεν έγινε με συνετό τρόπο ως θα έπρεπε. Η υπέρμετρη αύξηση των εργασιών δε συμβάδιζε με τις δυνατότητες του Ομίλου για τη διαχείριση των κινδύνων που αναλάμβανε. Το εποπτικό πλαίσιο ήταν αδύναμο και η κεφαλαιακή βάση ανεπαρκής. Ως αποτέλεσμα, το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης ειδικότερα στην Ελλάδα, βρήκε το Συγκρότημα ανέτοιμο, και ελλείψει εξωτερικής βοήθειας, οι καταθέτες και οι παλαιοί μέτοχοι ανέλαβαν δυστυχώς, το κόστος της αναδιάρθρωσης και ανακεφαλαιοποίησης της Τράπεζας. Η Τράπεζα Κύπρου σήμερα είναι μια νέα τράπεζα, - δεν είναι υπερβολή να το πούμε έτσι - σε ότι αφορά τουλάχιστο τις δομές και τη στελέχωση της σε επίπεδο διοίκησης και μετόχων. Αντιμετωπίζει όμως παλιά προβλήματα τα οποία αντανακλούν στα αποτελέσματα που μόλις παρουσίασα. Στο εσωτερικό τα προβλήματα αυτά εστιάζονται κυρίως στον τομέα των ακινήτων και δεν είναι διαφορετικά από εκείνα του υπόλοιπου τραπεζικού συστήματος. Η τραπεζική είναι πρωτίστως υπόθεση εμπιστοσύνης. Ο δικός μας ξεκάθαρος στόχος είναι η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πελατών, της κοινωνίας, ντόπιων και ξένων επενδυτών. Σε αυτή μας την προσπάθεια στηριζόμαστε στη συνεπή υλοποίηση του Μνημονίου Συναντίληψης από την Κυβέρνηση, την πορεία εξυγίανσης των δημόσιων οικονομικών, την ανακεφαλαιοποίηση και αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα ευρύτερα. Η στήριξη του κυπριακού τραπεζικού συστήματος συμβάλλει στη διαφύλαξη των συμφερόντων της Κύπρου ως αξιόπιστου διεθνούς επιχειρηματικού κέντρου και αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη της χώρας. Η δική μας ευθύνη, η δική μας δέσμευση είναι η υλοποίηση του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης της Τράπεζας, η διαρκής εφαρμογή μέτρων για επάνοδο στην ομαλότητα και σταθερότητα, η καθημερινή προσπάθεια να στηρίξουμε τον επιχειρηματικό κόσμο, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά ώστε να επαναδραστηριοποιηθούν και να ανακάμψουν από τη σημερινή ύφεση. Ένα πρώτο δείγμα της πελατοκεντρικής φιλοσοφίας του Συγκροτήματος και της προσαρμογής στα νέα δεδομένα ήταν η μείωση κατά 2% των επιτοκίων στις πιστωτικές κάρτες και κατά 1% της επιβάρυνσης επί των καθυστερήσεων, ενώ όπως έχουμε ήδη ανακοινώσει προχωρούμε με στήριξη των ευάλωτων ομάδων της κοινωνίας με μειώσεις επιτοκίων στα στεγαστικά και φοιτητικά δάνεια. Μελετούμε περαιτέρω μειώσεις και θα προχωρήσουμε 4
ανάλογα με τις δυνατότητες του Συγκροτήματος και τις εξελίξεις στην κυπριακή οικονομία. Η εμπιστοσύνη των πελατών και της κοινωνίας θα είναι η δίκαιη ανταπόδοση στις προσπάθειες μας. Παρά τις δυσκολίες, είμαστε αισιόδοξοι ότι εφαρμόζοντας την αναθεωρημένη στρατηγική, θα μπορέσουμε να συμβάλουμε στην ανάκαμψη του Συγκροτήματος και θα θέσουμε τις υγιείς βάσεις για ανάπτυξη των εργασιών γιατί πρωτίστως έχουμε εμπιστοσύνη στο ανθρώπινο δυναμικό μας. Το ανθρώπινο δυναμικό της Τράπεζας, παρά το ότι βίωσε πρωτόγνωρες συνθήκες, με το ζήλο και τον επαγγελματισμό που το διακρίνει, αντιμετώπισε και συνεχίζει να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις προκλήσεις και πρωταγωνιστεί στη δημιουργία της νέας αναπτυξιακής δυναμικής του Συγκροτήματος. Το παρών Διοικητικό Συμβούλιο, αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, επιδίωξε το διορισμό ενός προσοντούχου τραπεζικού στελέχους με διεθνή εμπειρία για να αναλάβει την εκτελεστική διεύθυνση του Συγκροτήματος σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία. Στο πλαίσιο αυτό, στις 22 Οκτωβρίου 2013, το Διοικητικό Συμβούλιο προχώρησε στο διορισμό του κ. John Patrick Hourican ως Διευθύνοντα Συμβούλου του Συγκροτήματος. Καταλήγοντας, επιτρέψετε μου να συνοψίσω τον απολογισμό του νέου Διοικητικού Συμβουλίου στο σύντομο χρονικό διάστημα μετά την εκλογή του, αναφέροντας επιγραμματικά τις κύριες ενέργειές του: Ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του 2012 αλλά και του δεύτερου εξαμήνου του 2013, εκπληρώνοντας την υποχρέωση ενημέρωσης των μετόχων και του επενδυτικού κοινού Ολοκλήρωση του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης στη βάση αναθεωρημένης στρατηγικής, έγκρισή του από την Κεντρική Τράπεζα και άμεση υλοποίησή του Ενεργή παρακολούθηση και έλεγχο των Διεθνών Δραστηριοτήτων στα πλαίσια της υλοποίησης των στόχων του Σχεδίου Αναδιάρθρωσης Διαρκής διαβούλευση με όλους τους αρμόδιους φορείς, κρατικούς και εξωτερικούς, για διαχείριση των προβλημάτων της Τράπεζας Υιοθέτηση πολιτικής για μείωση επιτοκίων και στήριξη ευάλωτων ομάδων με βάση τις δυνατότητες του Συγκροτήματος Διασφάλιση της συνέχισης του μεγάλου έργου της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης του Συγκροτήματος Διαμόρφωση της νέας διευθυντικής πυραμίδας με το διορισμό έμπειρου και δυναμικού Διευθύνοντος Συμβούλου, του κ. John Hourican. Με αφετηρία αυτές τις ενέργειες συνεχίζουμε με σίγουρα βήματα σε μια νέα εποχή σταθερότητας και βιώσιμης ανάπτυξης. Αγαπητοί Μέτοχοι σας ευχαριστώ για την προσοχή σας και παρακαλώ τον Διευθύνοντα Σύμβουλο να προσέλθει για τη δική του Ομιλία. 5