Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Αναφορών 31.1.2017 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Θέμα: Αναφορά αριθ. 1405/2007 του Ivaylo Asenov Krastev, βουλγαρικής ιθαγένειας, εξ ονόματος της ένωσης «Προστασία της υγείας και της ζωής του πληθυσμού και του περιβάλλοντος», σχετικά με παράνομη λειτουργία χώρου διάθεσης στερεών οικιακών αποβλήτων 1. Περίληψη της αναφοράς Ο αναφέρων εκπροσωπεί τους πολίτες που έχουν πληγεί από τις ενέργειες του μητροπολιτικού δήμου, ο οποίος στις 4 Δεκεμβρίου 2007 έθεσε αντικανονικά σε λειτουργία έναν παράνομο χώρο επεξεργασίας στερεών οικιακών αποβλήτων, που βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με κατοικημένη περιοχή.. Παρά το γεγονός ότι η Σύμβαση του Aarhus επιβάλλει την υποχρέωση στα συμβαλλόμενα κράτη την υποχρέωση να διεξάγουν υποχρεωτικές εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων για χώρους διάθεσης αποβλήτων χωρητικότητας άνω των 25.000 τόνων, αυτό δεν συνέβη στην εν λόγω περίπτωση. Ο μητροπολιτικός δήμος, με τη δημόσια υποστήριξη του υπουργικού συμβουλίου της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, εκτελεί δραστηριότητες βάσει άδειας, η οποία δεν έχει τεθεί σε ισχύ. Η σχετική άδεια εκδόθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2007 και είναι εκτελεστή μετά τη λήξη της 14ήμερης προθεσμίας ενστάσεων. Το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας περιορίζεται σημαντικά και έχουν δημιουργηθεί αρκετά σημεία ελέγχου εντός της κατοικημένης περιοχής Suhodol. Ο αναφέρων ζητεί να ληφθούν επειγόντως τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να τερματιστεί η ανωτέρω αντικανονική λειτουργία του παράνομου χώρου διάθεσης αποβλήτων. 2. Παραδεκτό Χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 21 Μαΐου 2008. Η Επιτροπή εκλήθη να παράσχει πληροφορίες (άρθρο 216 παράγραφος 6 του Κανονισμού). 3. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 21 Οκτωβρίου 2008. CM\1116024.docx PE415.083v05-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
Σύμφωνα με τον αναφέροντα, ο οποίος εκπροσωπεί τους πληγέντες πολίτες, ο μητροπολιτικός δήμος φέρεται να έθεσε αντικανονικά σε λειτουργία παράνομο χώρο επεξεργασίας στερεών αστικών αποβλήτων, που βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με κατοικημένη περιοχή, στις 4 Δεκεμβρίου 2007. Ο αναφέρων ισχυρίζεται: ότι δεν πραγματοποιήθηκε εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, παρά το γεγονός ότι η Σύμβαση του Aarhus επιβάλλει στα συμβαλλόμενα κράτη την υποχρέωση να διεξάγουν υποχρεωτικές εκτιμήσεις περιβαλλοντικών επιπτώσεων για χώρους διάθεσης αποβλήτων χωρητικότητας άνω των 25.000 τόνων, ότι ο εν λόγω δήμος, με τη δημόσια υποστήριξη του υπουργικού συμβουλίου της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, εκτέλεσε τις δραστηριότητες βάσει άδειας, η οποία δεν είχε τεθεί σε ισχύ. Η σχετική άδεια εκδόθηκε στις 3 Δεκεμβρίου 2007 και θα ήταν εκτελεστή μόνο μετά τη λήξη της 14ήμερης προθεσμίας ενστάσεων. Ο αναφέρων ζητεί να ληφθούν επειγόντως τα απαραίτητα μέτρα προκειμένου να τερματιστεί η αντικανονική λειτουργία του παράνομου χώρου διάθεσης αποβλήτων. Η Επιτροπή έχει κινήσει διαδικασία επί παραβάσει κατά της Βουλγαρίας σχετικά με την έλλειψη επαρκούς συστήματος διαχείρισης και διάθεσης αποβλήτων στη Σόφια. Στις 23 Οκτωβρίου 2007 εστάλη μια προειδοποιητική επιστολή 1. Στην επιστολή της, η Επιτροπή ισχυρίζεται ότι η Βουλγαρία δεν έλαβε τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσει ότι η ανάκτηση και η διάθεση των αποβλήτων πραγματοποιείται χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η ανθρώπινη υγεία και χωρίς να χρησιμοποιούνται διαδικασίες ή μέθοδοι που ενδέχεται να βλάψουν το περιβάλλον ιδίως δε χωρίς να δημιουργείται κίνδυνος για το νερό, τον αέρα ή το έδαφος, την πανίδα ή τη χλωρίδα, χωρίς να προκαλούνται ενοχλήσεις από τον θόρυβο ή τις οσμές και χωρίς να βλάπτονται οι τοποθεσίες και τα τοπία που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον (άρθρο 4, παράγραφος 1, της οδηγίας 2006/12/ΕΚ περί των στερεών αποβλήτων 2 ). Η Επιτροπή επεσήμανε επίσης ότι η Βουλγαρία παραβίαζε τις υποχρεώσεις της σχετικά με τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου και κατάλληλου δικτύου εγκαταστάσεων διάθεσης των αποβλήτων, το οποίο θα καθιστά δυνατή τη διάθεση των αποβλήτων σε μία από τις πλησιέστερες κατάλληλες εγκαταστάσεις, με τη χρησιμοποίηση των καταλληλότερων μεθόδων και τεχνολογιών για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, λαμβάνοντας υπόψη τις καλύτερες διαθέσιμες τεχνολογίες που δεν συνεπάγονται υπερβολικό κόστος (άρθρο 5 της ίδιας οδηγίας). Σε ό,τι αφορά την εκμετάλλευση του χώρου υγειονομικής ταφής αποβλήτων στην περιοχή Suhodol, ύστερα από πρόσφατη διερευνητική αποστολή, η Επιτροπή επέστησε την προσοχή της βουλγαρικής κυβέρνησης στο γεγονός ότι η διαχείριση των αποβλήτων πρέπει να πραγματοποιείται σύμφωνα με τη σχετική κοινοτική νομοθεσία. Σε συνέχεια της διερευνητικής αποστολής, η Επιτροπή ενημερώθηκε ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Διαχείρισης των Υδάτων, ως η αρμόδια αρχή για την εφαρμογή της νομοθεσίας σχετικά με την ολοκληρωμένη πρόληψη και τον έλεγχο της ρύπανσης (ΟΠΕΡ), εξέδωσε την απαιτούμενη άδεια ΟΠΕΡ για τη λειτουργία της Φάσης ΙΙ του χώρου υγειονομικής ταφής 1 Ανακοίνωση Τύπου: http://europa.eu/rapid/press-release_ip-07-1539_el.htm 2 Επίσημη Εφημερίδα L 114 της 27.04.2006. PE415.083v05-00 2/5 CM\1116024.docx
αποβλήτων στην περιοχή Suhodol στις 6 Αυγούστου 2008 (ολοκληρωμένη άδεια αριθ.255- HO/2008). Σύμφωνα με τις πληροφορίες που παρείχαν οι βουλγαρικές αρχές, διενεργήθηκαν δημόσιες διαβουλεύσεις στο πλαίσιο της διαδικασίας χορήγησης άδειας. Η Επιτροπή θα συνεχίσει την εξέταση της υπόθεσης σχετικά με την έλλειψη επαρκούς δικτύου εγκαταστάσεων για τη διαχείριση των οικιακών αποβλήτων που παράγονται στην πόλη της Σόφιας και θα παρακολουθεί τη συμμόρφωση με την κοινοτική νομοθεσία κατά την κατασκευή και λειτουργία όλων των σχετικών εγκαταστάσεων διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένου του χώρου υγειονομικής ταφής απορριμμάτων στην περιοχή Suhodol. 4. (ΑΝΑΘ.) Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 20 Νοεμβρίου 2009. Η Επιτροπή απέστειλε στη Βουλγαρία αιτιολογημένη γνώμη 1 επιβεβαιώνοντας τη θέση της σύμφωνα με την οποία η χώρα αδυνατεί να διασφαλίσει τη λειτουργία ενός ολοκληρωμένου και επαρκούς δικτύου εγκαταστάσεων διάθεσης των αποβλήτων, το οποίο θα επιτρέπει τη διάθεση των στερεών αποβλήτων σε μία από τις πλησιέστερες κατάλληλες εγκαταστάσεις, με τη χρησιμοποίηση των καταλληλότερων μεθόδων και τεχνολογιών για την εξασφάλιση υψηλού επιπέδου προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας, λαμβάνοντας υπόψη τις καλύτερες διαθέσιμες τεχνολογίες που δεν συνεπάγονται υπερβολικό κόστος (άρθρο 5 της οδηγίας 2006/12/ΕΚ περί των στερεών αποβλήτων 2 ). Αναφορικά με την εκμετάλλευση του χώρου υγειονομικής ταφής απορριμμάτων στην περιοχή Suhodol, η Επιτροπή ενημερώθηκε ότι μετά την έκδοση της άδειας ΟΠΕΡ αριθ. 255- ΗΟ/2008 για τη λειτουργία της Φάσης ΙΙ, οι αρμόδιες εθνικές αρχές εξέδωσαν θετική απόφαση σχετικά με την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τη λειτουργία της Φάσης Ι και, ως εκ τούτου, εκδόθηκε επίσης η άδεια ΟΠΕΡ, αριθ. 376 H0-И0-А0/2009. Η εγκεκριμένη χωρητικότητα της Φάσης Ι ανέρχεται σε 650.000 t (192.000 m 2 ) και θα επιτρέψει, σύμφωνα με τις βουλγαρικές αρχές, τη διάθεση αποβλήτων στον χώρο υγειονομικής ταφής μέχρι το τέλος του 2011, οπότε αναμένεται να λειτουργήσει το νέο σύστημα διαχείρισης των στερεών αποβλήτων για τη Σόφια. Η Επιτροπή εκτιμά επίσης τις πληροφορίες που προσκόμισαν οι βουλγαρικές αρχές τον Σεπτέμβριο του 2009. Συμπεράσματα Η Επιτροπή θα συνεχίσει την εξέταση της υπόθεσης σχετικά με την έλλειψη επαρκούς δικτύου εγκαταστάσεων για τη διαχείριση των οικιακών αποβλήτων που παράγονται στην πόλη της Σόφιας και θα παρακολουθεί τη συμμόρφωση με την κοινοτική νομοθεσία κατά την κατασκευή και λειτουργία όλων των σχετικών εγκαταστάσεων διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένου του χώρου υγειονομικής ταφής απορριμμάτων στην περιοχή Suhodol. 5. (ΑΝΑΘ. ΙΙ) Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 27 Ιανουαρίου 2012. 1 Ανακοίνωση Τύπου: http://europa.eu/rapid/press-release_ip-07-1539_el.htm 2 Επίσημη Εφημερίδα L 114 της 27.04.2006. CM\1116024.docx 3/5 PE415.083v05-00
Την 1η Ιουλίου 2011, η Επιτροπή ενέκρινε απόφαση σχετικά με το μείζον έργο «Ολοκληρωμένο σύστημα εγκαταστάσεων επεξεργασίας αποβλήτων στο δήμο της Σόφιας - Φάση Ι», το οποίο αποτελεί μέρος του επιχειρησιακού προγράμματος «Περιβάλλον» αναφορικά με τις διαρθρωτικές παρεμβάσεις του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ταμείου Συνοχής. Στις 16 Σεπτεμβρίου 2011, η Βουλγαρία προχώρησε στην εφαρμογή της πρώτης φάσης του μείζονος έργου «Ολοκληρωμένο σύστημα εγκαταστάσεων επεξεργασίας αποβλήτων στο δήμο της Σόφιας», με την έναρξη των εργασιών κατασκευής των σχετικών εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων (http://ope.moew.government.bg/bg/sofia_waste). Στις 29 Σεπτεμβρίου 2011, υπό το φως της απόφασης της Επιτροπής της 01/07/2011 και της ταχείας έναρξης της κατασκευής των σχετικών εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων στο δήμο της Σόφιας, το Σώμα των Επιτρόπων αποφάσισε να αναστείλει την εκτέλεση της απόφασής του να παραπέμψει τη Βουλγαρία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σχετικά με την εκκρεμούσα διαδικασία επί παραβάσει. Η αναστολή της εν λόγω διαδικασίας επί παραβάσει θα επιτρέψει στη Βουλγαρία να υλοποιήσει την πρώτη φάση του μείζονος έργου «Ολοκληρωμένο σύστημα εγκαταστάσεων επεξεργασίας αποβλήτων στο δήμο της Σόφιας» και να σχεδιάσει τη δεύτερη φάση, όπως διευκρινίστηκε στα μέλη της επιτροπής αναφορών που συμμετείχαν στη διερευνητική αποστολή στη Βουλγαρία από τις 29 Ιουνίου έως 2 Ιουλίου 2011. Εάν η Βουλγαρία αποτύχει να υλοποιήσει το εν λόγω έργο, η διαδικασία επί παραβάσει θα αρχίσει εκ νέου και η Επιτροπή θα προσφύγει κατά της Βουλγαρίας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. 6. Απάντηση της Επιτροπής (ΑΝΑΘ. ΙΙΙ), που ελήφθη στις 30 Αυγούστου 2012. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που διαθέτει η Επιτροπή, το "Ολοκληρωμένο Σύστημα των Δημοτικών Εγκαταστάσεων Επεξεργασίας Λυμάτων για τον Δήμο Σόφιας" έργο υλοποιείται σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα που παρουσιάζεται στο έντυπο αίτησης. Οι εργασίες για την κατασκευή του χώρου υγειονομικής ταφής Sadinata βρίσκονται σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του 2012. Ο ανάδοχος για τις εγκαταστάσεις για την επεξεργασία των πράσινων και βιολογικών αποβλήτων στην περιοχή Han Bogrov έχει επιλεγεί. Οι εργασίες αναμένεται να ξεκινήσουν τον Σεπτέμβριο του 2012 και να ολοκληρωθούν έως το τέλος του 2013. Η προσφορά ΜΒΤ κατασκευή αναζωπυρώθηκε και οι προσφορές που υποβλήθηκαν είναι επί του παρόντος υπό αξιολόγηση. Η σύμβαση αναμένεται να υπογραφεί μέχρι το τέλος του 2012 και το εργοστάσιο αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία μέχρι το τέλος του 2014. Αν αποτύχει η Βουλγαρία στην υλοποίηση του έργου, η Επιτροπή θα συνεχίσει τη διαδικασία επί παραβάσει και να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με την περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ. PE415.083v05-00 4/5 CM\1116024.docx
7. Απάντηση της Επιτροπής (ΑΝΑΘ. IV), που ελήφθη στις 31 Ιανουαρίου 2017. Τον Ιανουάριο του 2012 οι υπηρεσίες της Επιτροπής ενημέρωσαν την Επιτροπή Αναφορών ότι η διαδικασία επί παραβάσει, η οποία αφορά την αδυναμία της Βουλγαρίας να εξασφαλιστεί η κατάλληλη υποδομή διαχείρισης αποβλήτων στη Σόφια, ανεστάλη λόγω της εφαρμογής του συγχρηματοδοτούμενου έργου της ΕΕ για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος δημοτικών εγκαταστάσεων επεξεργασίας στερεών αποβλήτων. Στη συνέχεια, οι υπηρεσίες της Επιτροπής παρείχαν πληροφορίες σχετικά με την υλοποίηση του παραπάνω έργου. Το έργο περιλαμβάνει την κατασκευή ενός νέου χώρου υγειονομικής ταφής, μιας μονάδας βιολογικού καθαρισμού και μιας εγκατάστασης μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας αποβλήτων και ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2015. Ο χώρος υγειονομικής ταφής στην περιοχή Suhodol, ο οποίος αποτελεί το αντικείμενο της ανησυχίας του αναφέροντος, έπαυσε τις δραστηριότητές του τον Δεκέμβριο του 2012, όταν ένας νέος χώρος υγειονομικής ταφής, συμβατός με την οδηγία περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων, τέθηκε σε λειτουργία. Οι δύο άλλες εγκαταστάσεις που αποτελούν μέρος του ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης αποβλήτων της Σόφιας - ήτοι ο σταθμός κομποστοποίησης για τα βιολογικά και τα πράσινα απόβλητα και η εγκατάσταση μηχανικής βιολογικής επεξεργασίας αποβλήτων - λειτουργούν αμφότερες από τον Ιανουάριο του 2014 και τον Σεπτέμβριο του 2015 αντίστοιχα. Συμπέρασμα Μετά από ενδελεχή εξέταση των πραγματικών περιστατικών και αφού ολοκληρώθηκε το συγχρηματοδοτούμενο έργο της ΕΕ, οι υπηρεσίες της Επιτροπής διαπίστωσαν ότι η Βουλγαρία είχε συμμορφωθεί προς την υποχρέωσή της να εξασφαλίσει την κατάλληλη υποδομή διαχείρισης αποβλήτων στη Σόφια. Κατά συνέπεια, η διαδικασία επί παραβάσει έκλεισε. CM\1116024.docx 5/5 PE415.083v05-00