ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014 ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο.Π. Β' ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: Θέμα 85 ο (19368) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10/12/14 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: Καλακόνα Φωτεινή ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1) Βλ. Φ.Β. σελ. 50 και 55 << Κι ακόμα, κύριοι βουλευτές, κανείς... κίνδυνος για τους οπλίτες>>. 2) Εισαγωγή σελ. 20 <<Επίλογος. Με τον επίλογο συνήθως επιδιώκονται... ο επίλογος δεν είναι απαραίτητος>>. 3) Στην 12 ο Μαντίθεος παρουσιάζεται διαφορετικός από τους περισσότερους Αθηναίους, που είναι φιλόδικοι, αφού αρέσκονται να συχνάζουν στα δικαστήρια, είτε ως ενάγοντες είτε ως εναγόμενοι. Ο απολογούμενος υποστηρίζει ότι ποτέ δεν συμμετείχε σε δικαστικό αγώνα, είτε ιδιωτικό είτε δημόσιο. Πρόκειται για ένα ηθικό επιχείρημα, επίσης πολύ ισχυρό, το οποίο χρησιμοποιούσαν και άλλοι ρήτορες εκτός του Λυσία (ο Υπερείδης, ο Δημοσθένης, ο Ισοκράτης) και το οποίο τονίζεται με το πολυσύνδετο οὔτε... οὔτε... οὔτε. Στην 13 γίνεται αναφορά στην εκστρατεία στη Βοιωτία (στην Αλίαρτο) το 395 π.χ. Εκεί ο Μαντίθεος, αν και ανήκε στο ιππικό, ζήτησε από το φύλαρχό του Ορθόβουλο να τον διαγράψει από τους ιππείς για να πολεμήσει ως οπλίτης, αφού δεν ήθελε να εξασφαλίσει τη σωτηρία του, ενώ το πλήθος κινδύνευε. Η αντίθεση ενεργειών και κινήτρων του Μαντίθεου και των άλλων, αποτελεί ισχυρότατο επιχείρημα για την άψογη συμπεριφορά του προς την πόλη. Μάλιστα, για να πιστοποιήσει την αλήθεια των ισχυρισμών του, καλεί τον Ορθόβουλο να καταθέσει ως μάρτυρας. 4) Στις παραγράφους 12-13, το ήθος του Μαντίθεου προβάλλεται μέσα από αντιθέσεις. Ο Μαντίθεος αποδεικνύει τον ανεπίληπτο χαρακτήρα του με τις επιλογές του στο δημόσιο βίο του. Συγκεκριμένα, δεν ήταν φιλόδικος, ήταν ένας σεμνός και φιλήσυχος πολίτης, αν και οι περισσότεροι Αθηναίοι εμπλέκονταν συχνά σε δικαστικούς αγώνες ( 12). Το θάρρος, η ανδρεία και η αυτοθυσία του Μαντίθεου αποδεικνύονται με την επιλογή του να ταχθεί στους οπλίτες και να διακινδυνεύσει τη ζωή του (λόγω του ισχυρού σπαρτιατικού πεζικού), ενώ άλλοι προσπαθούσαν παράνομα και αδοκίμαστοι να καταταγούν στο ασφαλέστερο πεζικό ( 13). 5. α) βουλή βουλεύω δίκη δείκνυμι γραφή γράφω εἰσαγγελία εἰσαγγέλλω ἀγών ἄγω β) 1 γ, 2 στ, 3 α, 4 β, 5 δ Σελίδα

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014-2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο.Π. Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: ΘΕΜΑ 89 ο (17382) // παρ. 12-13 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10/12/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ 1. Βλ. φροντιστηριακό βιβλίο, σελ. 50 και σελ. 55 2. Βλ. σχολικό βιβλίο, εισαγωγή, σελ. 12 3. Ο Μαντίθεος παρουσιάζεται διαφορετικός από τους περισσότερους Αθηναίους, που είναι φιλόδικοι, αφού αρέσκονται να συχνάζουν στα δικαστήρια είτε ως ενάγοντες είτε ως εναγόµενοι («Ἔτι δ, ὦ βουλή, οὐδείς... καθεστηκότας»). Μάλιστα το φαινόµενο αυτό αποτελούσε µάστιγα για την εποχή, καθώς ακόµη και για ασήµαντους λόγους και αφορµές οι Αθηναίοι «πήγαιναν» στα δικαστήρια τους συµπολίτες τους. Αντίθετα, ο ίδιος δε συµµετείχε ποτέ σε δικαστικό αγώνα (ούτε σε ιδιωτική δίκη ούτε σε δηµόσια ούτε είχε γίνει καταγγελία εναντίον του για σοβαρό δηµόσιο αδίκηµα). Το ηθικό αυτό επιχείρηµα είναι πολύ ισχυρό και χρησιµοποιείται από αρκετούς ρήτορες, όπως τον Λυσία, Υπερείδη, Δηµοσθένη, Ισοκράτη. Επειδή οι Αθηναίοι ήταν φιλόδικοι, επαινούσαν και εκτιµούσαν ιδιαίτερα αυτόν που δεν πήγαινε στο δικαστήριο ούτε ως κατήγορος ούτε ως κατηγορούµενος. Εποµένως, ο Μαντίθεος, παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως φιλήσυχο, νοµοταγή και σεµνό πολίτη, κερδίζει την εύνοια και τη συµπάθεια των βουλευτών. 4. Η ηρωική στρατιωτική δράση του Μαντιθέου παρουσιάζεται από την επιθυµία του να πολεµήσει ως οπλίτης στη µάχη στην Αλίαρτο. Αρχικά ανήκε στις τάξεις του ιππικού. Με δεδοµένο όµως ότι το ιππικό των Σπαρτιατών δεν ήταν αξιόµαχο και όλοι πίστευαν ότι οι µετέχοντες στο ιππικό κινδύνευαν λιγότερο από τους Σπαρτιάτες, ο Μαντίθεος ζήτησε από τον φύλαρχό του Ορθόβουλο να τον διαγράψει από τους ιππείς, για να πολεµήσει ως οπλίτης, αφού δεν ήθελε να πολεµήσει εκ του ασφαλούς, ενώ το πλήθος κινδύνευε. Το αήττητο πεζικό των Σπαρτιατών έκανε ιδιαίτερα επικίνδυνη τη Σελίδα 1

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014 συµµετοχή των Αθηναίων στο σώµα των οπλιτών, γι αυτό άλλωστε πολλοί, παράνοµα και χωρίς να «δοκιµαστούν», µετατάσσονταν από την τάξη των οπλιτών σ αυτή των ιππέων. Ο Μαντίθεος όµως έκανε το ακριβώς αντίθετο. Μάλιστα, για να αποδείξει την αλήθεια των ισχυρισµών του, καλεί τον Ορθόβουλο να καταθέσει ως µάρτυρας. Εποµένως, παρουσιάζεται ριψοκίνδυνος και φιλόπατρις, µε ήθος ηρωικό και διάθεση αυτοθυσίας. Έχει συναίσθηση του ηθικού του χρέους µπροστά στις δύσκολες ώρες που αντιµετώπιζε η πόλη του και διακρίνεται από φιλότιµο, ανθρωπισµό και κοινωνική συνείδηση. Σε αντίθεση µε τους περισσότερους Αθηναίους, που στη συγκεκριµένη πολεµική αναµέτρηση προσπαθούσαν να διασώσουν τη ζωή τους µε κάθε τρόπο, ο Μαντίθεος επιδίωξε να θέσει τον εαυτό του σε κίνδυνο, ενώ είχε ασφαλέστερη θέση. Η αντίθεση ενεργειών και κινήτρων του Μαντιθέου και των άλλων, αποτελεί ισχυρότατο επιχείρηµα για την άψογη συµπεριφορά του. 5 α ) ενέργεια ή πρόσωπο που αποτέλεσµα κατάσταση ενεργεί ενέργειας ὅρασις ποιητής ὅραµα ἡγήτωρ ποίηµα β) αίσχος: αἰσχράν, αἰσχρὸν έγγραφο: γραφὴν οπτικός: ὁρᾶτε, ἑώρων κατάσταση: καθεστηκότας επίσκεψη: σκέψασθε Σελίδα 2

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014-2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο.Π. Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: ΘΕΜΑ 90 ο (17392) // παρ. 12-13 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10/12/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ 1. Βλ. φροντιστηριακό βιβλίο, σελ. 50 και σελ. 55 2. Βλ. σχολικό βιβλίο, εισαγωγή, σελ. 18 20 Κύρια µέρη ενός ρητορικού λόγου: προοίµιο, διήγησις, πίστις, επίλογος. Προοίµιο: «Προοίµιον είναι η αρχή... του θέµατος» (σελ. 18 19) 3. Στις παραγράφους 12-13 ο Μαντίθεος αναφέρεται στη δηµόσια συµπεριφορά του και επιδιώκει να προβάλει το ανώτερο ήθος του, αντικρούοντας κατηγορίες που θα µπορούσαν να δυσφηµίσουν τη δηµόσια εικόνα του. Συγκεκριµένα, σε αντίθεση µε τους κατηγόρους του και µε πολλούς άλλους Αθηναίους, που ήταν φιλόδικοι, ο ίδιος δε συµµετείχε ποτέ σε δικαστικό αγώνα ούτε σε ιδιωτική δίκη ούτε σε δηµόσια ούτε είχε γίνει καταγγελία εναντίον του για σοβαρό δηµόσιο αδίκηµα («Ἔτι δ, ὦ βουλή, οὐδείς... καθεστηκότας»). Το ηθικό αυτό επιχείρηµα είναι πολύ ισχυρό και πειστικό, και χρησιµοποιείται από αρκετούς ρήτορες, όπως τον Λυσία, Υπερείδη, Δηµοσθένη, Ισοκράτη. Επειδή οι Αθηναίοι ήταν φιλόδικοι, επαινούσαν και εκτιµούσαν ιδιαίτερα αυτόν που δεν πήγαινε στο δικαστήριο ούτε ως κατήγορος ούτε ως κατηγορούµενος. Εποµένως, ο Μαντίθεος, παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως φιλήσυχο, νοµοταγή και σεµνό πολίτη, κερδίζει την εύνοια και τη συµπάθεια των βουλευτών. Επιπλέον, ο Μαντίθεος κρίνει απαραίτητο να συµπληρώσει τη δηµόσια εικόνα του µε αναφορές στη δράση του κατά τις εκστρατείες και τους πολεµικούς κινδύνους, ώστε να διαβεβαιώσει τους βουλευτές ότι υπερασπίστηκε την πατρίδα του ηρωικά και µε διάθεση αυτοθυσίας. Αυτό επιβεβαιώνεται από την επιθυµία του να πολεµήσει ως οπλίτης στη µάχη στην Αλίαρτο. Στη µάχη αυτή ο Μαντίθεος ανήκε στις τάξεις του ιππικού. Με δεδοµένο όµως ότι το Σελίδα 1

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014 ιππικό των Σπαρτιατών δεν ήταν αξιόµαχο και όλοι πίστευαν ότι οι µετέχοντες στο ιππικό κινδύνευαν λιγότερο από τους Σπαρτιάτες, ο Μαντίθεος ζήτησε από τον φύλαρχό του Ορθόβουλο να τον διαγράψει από τους ιππείς, για να πολεµήσει ως οπλίτης, αφού δεν ήθελε να πολεµήσει εκ του ασφαλούς, ενώ το πλήθος κινδύνευε. Το αήττητο πεζικό των Σπαρτιατών έκανε ιδιαίτερα επικίνδυνη τη συµµετοχή των Αθηναίων στο σώµα των οπλιτών, γι αυτό άλλωστε πολλοί, παράνοµα και χωρίς να «δοκιµαστούν», µετατάσσονταν από την τάξη των οπλιτών σ αυτή των ιππέων. Ο Μαντίθεος όµως έκανε το ακριβώς αντίθετο. Μάλιστα, για να αποδείξει την αλήθεια των ισχυρισµών του, καλεί τον Ορθόβουλο να καταθέσει ως µάρτυρας. Η αντίθεση ενεργειών και κινήτρων του Μαντιθέου και των άλλων, αποτελεί ισχυρότατο και πειστικότατο επιχείρηµα για την άψογη συµπεριφορά του. 4. Ο Μαντίθεος παρουσιάζεται διαφορετικός από τους περισσότερους Αθηναίους, που είναι φιλόδικοι, αφού αρέσκονται να συχνάζουν στα δικαστήρια είτε ως ενάγοντες είτε ως εναγόµενοι («Ἔτι δ, ὦ βουλή, οὐδείς... καθεστηκότας»). Μάλιστα το φαινόµενο αυτό αποτελούσε µάστιγα για την εποχή, καθώς ακόµη και για ασήµαντους λόγους και αφορµές οι Αθηναίοι «πήγαιναν» στα δικαστήρια τους συµπολίτες τους. Αντίθετα, ο ίδιος δε συµµετείχε ποτέ σε δικαστικό αγώνα. Επειδή οι Αθηναίοι ήταν φιλόδικοι, επαινούσαν και εκτιµούσαν ιδιαίτερα αυτόν που δεν πήγαινε στο δικαστήριο ούτε ως κατήγορος ούτε ως κατηγορούµενος, και τον θεωρούσαν φιλήσυχο, σεµνό και νοµοταγή πολίτη. 5 α ) γεγενηµένην: γενέτειρα Γύρισε µετά από πολλά χρόνια στη γενέτειρά του πλούσιος και φηµισµένος. καθεστηκότας: κατάσταση Μετά τη χρεοκοπία της επιχείρησής του βρισκόταν σε άσχηµη ψυχολογική κατάσταση. σκέψασθε: σκέψη Υστερα από ώριµη σκέψη, συµπέρανα ότι έχεις δίκιο. ἀναβάντων: βαθµός Ως έναν βαθµό έµεινα ευχαριστηµένος από τη λύση που πρότεινε. ἐξαλεῖψαι: εξάλειψη Σελίδα 2

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014 Η εξάλειψη των φαινοµένων κοινωνικής παθογένειας αποτελεί επιτακτική ανάγκη στη σύγχρονη κοινωνία. β) Α ΣΤΗΛΗ Β ΣΤΗΛΗ Γ ΣΤΗΛΗ όνοµα κατάληξη επίθετο δίκη -αιος δίκαιος νόµος -ιµος νόµιµος ἵππος -ικός ἱππικός ὁπλίτης -ικός ὁπλιτικός πᾶς -οῖος παντοῖος Σελίδα 2

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014-2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο.Π. Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: ΘΕΜΑ 91 ο (17393) // παρ.12-13 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10/12/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ 1. Βλ. φροντιστηριακό βιβλίο, σελ. 55 56 2. Βλ. σχολικό βιβλίο, εισαγωγή, σελ. 32 3. Στις παραγράφους 12-13 ο Μαντίθεος αναφέρεται στη δηµόσια συµπεριφορά του και επιδιώκει να προβάλει το ανώτερο ήθος του, αντικρούοντας κατηγορίες που θα µπορούσαν να δυσφηµίσουν τη δηµόσια εικόνα του. Συγκεκριµένα, σε αντίθεση µε τους κατηγόρους του και µε πολλούς άλλους Αθηναίους, που ήταν φιλόδικοι, ο ίδιος δε συµµετείχε ποτέ σε δικαστικό αγώνα ούτε σε ιδιωτική δίκη ούτε σε δηµόσια ούτε είχε γίνει καταγγελία εναντίον του για σοβαρό δηµόσιο αδίκηµα («Ἔτι δ, ὦ βουλή, οὐδείς... καθεστηκότας»). Το ηθικό αυτό επιχείρηµα είναι πολύ ισχυρό και πειστικό, και χρησιµοποιείται από αρκετούς ρήτορες, όπως τον Λυσία, Υπερείδη, Δηµοσθένη, Ισοκράτη. Επειδή οι Αθηναίοι ήταν φιλόδικοι, επαινούσαν και εκτιµούσαν ιδιαίτερα αυτόν που δεν πήγαινε στο δικαστήριο ούτε ως κατήγορος ούτε ως κατηγορούµενος. Εποµένως, ο Μαντίθεος, παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως φιλήσυχο, νοµοταγή και σεµνό πολίτη, κερδίζει την εύνοια και τη συµπάθεια των βουλευτών. Επιπλέον, ο Μαντίθεος κρίνει απαραίτητο να συµπληρώσει τη δηµόσια εικόνα του µε αναφορές στη δράση του κατά τις εκστρατείες και τους πολεµικούς κινδύνους, ώστε να διαβεβαιώσει τους βουλευτές ότι υπερασπίστηκε την πατρίδα του ηρωικά και µε διάθεση αυτοθυσίας. Αυτό επιβεβαιώνεται από την επιθυµία του να πολεµήσει ως οπλίτης στη µάχη στην Αλίαρτο. Στη µάχη αυτή ο Μαντίθεος ανήκε στις τάξεις του ιππικού. Με δεδοµένο όµως ότι το ιππικό των Σπαρτιατών δεν ήταν αξιόµαχο και όλοι πίστευαν ότι οι µετέχοντες στο ιππικό κινδύνευαν λιγότερο από τους Σπαρτιάτες, ο Μαντίθεος ζήτησε από τον φύλαρχό του Ορθόβουλο να τον Σελίδα 1

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014 διαγράψει από τους ιππείς, για να πολεµήσει ως οπλίτης, αφού δεν ήθελε να πολεµήσει εκ του ασφαλούς, ενώ το πλήθος κινδύνευε. Το αήττητο πεζικό των Σπαρτιατών έκανε ιδιαίτερα επικίνδυνη τη συµµετοχή των Αθηναίων στο σώµα των οπλιτών, γι αυτό άλλωστε πολλοί, παράνοµα και χωρίς να «δοκιµαστούν», µετατάσσονταν από την τάξη των οπλιτών σ αυτή των ιππέων. Ο Μαντίθεος όµως έκανε το ακριβώς αντίθετο. Μάλιστα, για να αποδείξει την αλήθεια των ισχυρισµών του, καλεί τον Ορθόβουλο να καταθέσει ως µάρτυρας. Η αντίθεση ενεργειών και κινήτρων του Μαντιθέου και των άλλων, αποτελεί ισχυρότατο και πειστικότατο επιχείρηµα για την άψογη συµπεριφορά του. 4. Ο Μαντίθεος παρουσιάζεται διαφορετικός από τους περισσότερους Αθηναίους, που είναι φιλόδικοι, αφού αρέσκονται να συχνάζουν στα δικαστήρια είτε ως ενάγοντες είτε ως εναγόµενοι («Ἔτι δ, ὦ βουλή, οὐδείς... καθεστηκότας»). Μάλιστα το φαινόµενο αυτό αποτελούσε µάστιγα για την εποχή, καθώς ακόµη και για ασήµαντους λόγους και αφορµές οι Αθηναίοι «πήγαιναν» στα δικαστήρια τους συµπολίτες τους. Αντίθετα, ο ίδιος δε συµµετείχε ποτέ σε δικαστικό αγώνα. Επειδή οι Αθηναίοι ήταν φιλόδικοι, επαινούσαν και εκτιµούσαν ιδιαίτερα αυτόν που δεν πήγαινε στο δικαστήριο ούτε ως κατήγορος ούτε ως κατηγορούµενος, και τον θεωρούσαν φιλήσυχο, σεµνό και νοµοταγή πολίτη. 5 α ) ασφαλιστής ἀσφάλειαν επικίνδυνος κινδύνους, κίνδυνον κατάβαση ἀναβάντων, ἀνάβηθι δοκιµασία ἀδοκιµάστων αλοιφή ἐξαλεῖψαι β) Α ΣΤΗΛΗ Β ΣΤΗΛΗ 1. σχῆµα γ) αποτέλεσµα ενέργειας 2. σχολεῖον δ) τόπος 3. ποίησις α) ενέργεια ή κατάσταση 4. ποιητής ε) πρόσωπο που ενεργεί 5. ποιηµάτιον β) υποκοριστικό Σελίδα 2

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014-2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο.Π. Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: ΘΕΜΑ 92 ο (17394) // παρ. 12-13 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10/12/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΓΚΥΡΤΗ ΜΑΡΙΑ 1. Βλ. φροντιστηριακό βιβλίο, σελ. 55 56 2. Βλ. σχολικό βιβλίο, εισαγωγή, σελ. 10 3. Ο Μαντίθεος παρουσιάζεται διαφορετικός από τους περισσότερους Αθηναίους, που είναι φιλόδικοι, αφού αρέσκονται να συχνάζουν στα δικαστήρια είτε ως ενάγοντες είτε ως εναγόµενοι («Ἔτι δ, ὦ βουλή, οὐδείς... καθεστηκότας»). Μάλιστα το φαινόµενο αυτό αποτελούσε µάστιγα για την εποχή, καθώς ακόµη και για ασήµαντους λόγους και αφορµές οι Αθηναίοι «πήγαιναν» στα δικαστήρια τους συµπολίτες τους. Αντίθετα, ο ίδιος δε συµµετείχε ποτέ σε δικαστικό αγώνα (ούτε σε ιδιωτική δίκη ούτε σε δηµόσια ούτε είχε γίνει καταγγελία εναντίον του για σοβαρό δηµόσιο αδίκηµα). Το ηθικό αυτό επιχείρηµα είναι πολύ ισχυρό και χρησιµοποιείται από αρκετούς ρήτορες, όπως τον Λυσία, Υπερείδη, Δηµοσθένη, Ισοκράτη. Επειδή οι Αθηναίοι ήταν φιλόδικοι, επαινούσαν και εκτιµούσαν ιδιαίτερα αυτόν που δεν πήγαινε στο δικαστήριο ούτε ως κατήγορος ούτε ως κατηγορούµενος. Εποµένως, ο Μαντίθεος, παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως φιλήσυχο, νοµοταγή και σεµνό πολίτη, κερδίζει την εύνοια και τη συµπάθεια των βουλευτών. 4. Η ηρωική στρατιωτική δράση του Μαντίθεου παρουσιάζεται από την επιθυµία του να πολεµήσει ως οπλίτης στη µάχη στην Αλίαρτο. Αρχικά ανήκε στις τάξεις του ιππικού. Με δεδοµένο όµως ότι το ιππικό των Σπαρτιατών δεν ήταν αξιόµαχο και όλοι πίστευαν ότι οι µετέχοντες στο ιππικό κινδύνευαν λιγότερο από τους Σπαρτιάτες, ο Μαντίθεος ζήτησε από το φύλαρχό του Ορθόβουλο να τον διαγράψει από τους ιππείς, για να πολεµήσει ως οπλίτης, αφού δεν ήθελε να πολεµήσει εκ του ασφαλούς, ενώ το πλήθος κινδύνευε. Το αήττητο πεζικό των Σπαρτιατών έκανε ιδιαίτερα επικίνδυνη τη συµµετοχή των Αθηναίων στο σώµα των οπλιτών, γι αυτό άλλωστε πολλοί, παράνοµα και χωρίς να «δοκιµαστούν», µετατάσσονταν από την τάξη των οπλιτών σ αυτή των ιππέων. Ο Μαντίθεος όµως έκανε το ακριβώς αντίθετο. Μάλιστα, για να αποδείξει την αλήθεια των ισχυρισµών του, καλεί τον Ορθόβουλο να καταθέσει ως µάρτυρας. Εποµένως, παρουσιάζεται ριψοκίνδυνος και φιλόπατρις, µε ήθος ηρωικό και διάθεση αυτοθυσίας. Έχει συναίσθηση του ηθικού του χρέους µπροστά στις δύσκολες ώρες που αντιµετώπιζε η πόλη του και διακρίνεται από φιλότιµο, ανθρωπισµό και κοινωνική συνείδηση. Σε αντίθεση µε τους Σελίδα 1

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014 περισσότερους Αθηναίους, που στη συγκεκριµένη πολεµική αναµέτρηση προσπαθούσαν να διασώσουν τη ζωή τους µε κάθε τρόπο, ο Μαντίθεος επιδίωξε να θέσει τον εαυτό του σε κίνδυνο, ενώ είχε ασφαλέστερη θέση. Η αντίθεση ενεργειών και κινήτρων του Μαντιθέου και των άλλων, αποτελεί ισχυρότατο επιχείρηµα για την άψογη συµπεριφορά του. 5 α ) ἀποδεῖξαι παράδειγµα δύναιτο δύναµη ὁρᾶτε όραση καθεστηκόσι κατάσταση σκέψασθε σκέψη β) ἱππεύειν ἱππόστασις δίκη ἀδικέω -ῶ πολέµιος φίλος φηµί λέγω κατειλεγµένος κατά + λέγοµαι Σελίδα 2

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014-2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο. Π. Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: ΘΕΜΑ 93 (17411) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 12/12/14 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΚΑΝΙΑΡΗ ΜΑΡΙΑ ΕΛΕΝΗ Β Παρατηρήσεις 1) Βλ.Φ.Β. σελ. 55-56 παρ. 13 Πρώτα απ όλα Ορθόβουλε (για να καταθέσεις ). 2) Εισαγωγή σελ. 10 Β Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗΣ ΡΗΤΟΡΕΙΑΣ (Σ. Β. ).. 3) Το ήθος του Μαντιθέου προβάλλεται μέσα από αντιθέσεις.δεν ακολουθεί τη συνήθη τακτική των φιλόδικων Αθηναίων, αλλά απέχει από κάθε είδους δικαστικό αγώνα.σε αντίθεση με τους περισσότερους Αθηναίους που προσπαθούσαν στη μάχη στην Αλίαρτο να διασώσουν τη ζωή τους με κάθε τρόπο, ο Μαντίθεος επιδίωξε να θέσει τον εαυτό του σε κίνδυνο και να πολεμήσει ως οπλίτης, ενώ είχε ασφαλέστερη θέση, αυτή του ιππέα. 4) Γραφή ήταν ο πιο συνηθισμένος τύπος δημόσιας δίκης. Ονομαζόταν έτσι διότι, όπως φαίνεται, αρχικά ήταν ο μόνος τύπος υπόθεσης, όπου η καταγγελία έπρεπε να υποβληθεί εγγράφως. Οι δημόσιες δίκες αφορούσαν αδικήματα τα οποία έθιγαν το σύνολο της κοινότητας, όπως π.χ. η προδοσία, η λιποταξία ή η κατάχρηση δημοσίου χρήματος. Η εισαγγελία στην Αθήνα ήταν δημόσιος τύπος δίκης.ήταν κατηγορία ή καταγγελία για σοβαρότατα δημόσια αδικήματα που αφορούσαν την ασφάλεια του κράτους (προδοσία, συνωμοσία κ.λπ.). Εισαγόταν πρώτα στη Βουλή των πεντακοσίων, η οποία επέβαλλε στον ένοχο πρόστιμο μέχρι 500 δρχ. Για αυστηρότερη ποινή παρέπεμπε την υπόθεση για εκδίκαση στην Εκκλησία του δήμου ή στην Ηλιαία. Η Εκκλησία έκρινε μόνον τις πολιτικές υποθέσεις. Τον 4ο π.χ. αιώνα η χρήση της εισαγγελίας γενικεύθηκε και για υποθέσεις ήσσονος σημασίας. 5)α. παροχή, βοηθός, ποιητής, ἱππεύς, ἀνάβασις β.ἀπό +δείκνυμι κατά +ἵστημι παρά +ἒχω κατά +λέγομαι προς +ἔρχομαι Σελίδα 1

Σελίδα ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014

Σελίδα ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014

Σελίδα ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014

Σελίδα ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014-2015 ΜΑΘΗΜΑ: Αρχαία Ο.Π. Β Λυκείου ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: Θέμα 86 ο (17428) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 25/11/14 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: Βέργη Στέλλα-Έλενα 1. Βλ. φροντιστηριακό βιβλίο σελ. 50 και 55. 2. Βλ. σχολικό βιβλίο σελ. 19 («Πίστις επινοεί»). 3. Ο Μαντίθεος στο συγκεκριμένο απόσπασμα αναφέρεται στη δράση του στις εκστρατείες και τους πολεμικούς κινδύνους και προβάλλει τον πατριωτισμό και τον ηρωισμό του (ήθος λέγοντος). Για να γίνει πιο πειστικός καταφεύγει στη χρήση συγκεκριμένων ιστορικών παραδειγμάτων, γιατί γνωρίζει ότι είναι αναμφισβήτητα γεγονότα. Συγκεκριμένα, η μάχη στην Αλίαρτο είναι ένα πρόσφατο ιστορικό γεγονός (395 π.χ.), το οποίο θυμούνται οι βουλευτές. Επίσης, τα λεγόμενά του επιβεβαιώνονται από τον ίδιο τον φύλαρχο ως μάρτυρα και με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται η πειστικότητά τους. Η συμπεριφορά του στα συγκεκριμένα στρατιωτικά περιστατικά υπογραμμίζει τη φιλοπατρία του, το ήθος του και το πατριωτικό του φρόνημα. 4. Ο Μαντίθεος, αναφερόμενος στον δημόσιο βίο του παρουσιάζεται ως φιλήσυχος πολίτης, σε αντίθεση με τους φιλόδικους Αθηναίους. Τονίζει ότι δεν έχει εμπλακεί σε κανενός είδους δικαστικό αγώνα (δίκην, γραφήν, εἰσαγγελίαν). Στην Αθήνα δίκη λεγόταν η ιδιωτική δίκη (αγών ίδιος). Δίκη μπορούσε να κινήσει ως ενάγων (κατήγορος) μόνο άνδρας ελεύθερος, ενήλικας και επίτιμος (με πολιτικά δικαιώματα), εφόσον νόμιζε ότι αδικείται. Γραφή ήταν ο πιο συνηθισμένος τύπος δημόσιας δίκης. Ονομαζόταν έτσι διότι, όπως φαίνεται, αρχικά ήταν ο μόνος τύπος υπόθεσης όπου η καταγγελία έπρεπε να υποβληθεί εγγράφως. Οι δημόσιες δίκες αφορούσαν αδικήματα τα οποία έθιγαν το σύνολο της κοινότητας, όπως π.χ. η προδοσία, η λιποταξία ή η κατάχρηση δημοσίου χρήματος. 5. α) νόμισμα, καθηγητής, απαλοιφή, μελλοθάνατος, επικίνδυνος. β) 1-ε, 2-γ, 3-α, 4-στ, 5-δ. Σελίδα

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014-2015 ΜΑΘΗΜΑ: Αρχαία Ο.Π. Β Λυκείου ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: Θέμα 87 ο (17429) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 25/11/14 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: Βέργη Στέλλα-Έλενα 1. Βλ. φροντιστηριακό βιβλίο σελ. 50 και 55. 2. Βλ. σχολικό βιβλίο σελ. 31-2 («Το 404 π.χ. με την εγκαθίδρυση Πολεμάρχου»). 3. Ο Μαντίθεος προβάλλει την ανδρεία και την αυτοθυσία του στους πολέμους (ήθος λέγοντος), τονίζοντας την επιθυμία του να πολεμήσει ως οπλίτης στη μάχη στην Αλίαρτο και υπογραμμίζοντας την αντίθεση του ήθους του με το ήθος των συμπολεμιστών του. Παρ όλο που ο Μαντίθεος ανήκε στις τάξεις του ιππικού, ζήτησε από τον φύλαρχό του, τον Ορθόβουλο, να τον διαγράψει από τους ιππείς για να πολεμήσει ως οπλίτης, αφού δεν ήθελε να εξασφαλίσει τη σωτηρία του ενώ το πλήθος κινδύνευε. Οι ιππείς των Αθηναίων και των Βοιωτών θα είχαν ευκολότερο έργο, διότι και πολλοί και ικανοί ήταν, ενώ το ιππικό των Λακεδαιμονίων δεν ήταν αξιόμαχο. Αντίθετα, οι οπλίτες θα αντιμετώπιζαν σοβαρούς κινδύνους λόγω της ισχύος του εχθρικού πεζικού. Γι αυτό πολλοί, παράνομα και χωρίς να περάσουν τη δοκιμασία, κατατάσσονταν από την τάξη των οπλιτών σε αυτήν των ιππέων. Ο Μαντίθεος όμως έκανε ακριβώς το αντίθετο, εξαίροντας τον ηρωισμό του. Μάλιστα, για να πιστοποιήσει την αλήθεια των ισχυρισμών του, καλεί τον Ορθόβουλο να καταθέσει ως μάρτυρας. Η αντίθεση ενεργειών και κινήτρων του Μαντιθέου και των άλλων, αποτελεί ισχυρότατο επιχείρημα για την άψογη συμπεριφορά του προς την πόλη. 4. Η φράση αυτή λειτουργεί ως μετάβαση στην παρουσίαση της πολεμικής δράσης του Μαντιθέου. Έχει ήδη παρουσιάσει τη συμπεριφορά του στην ιδιωτική και στη δημόσια ζωή, ενώ προαναγγέλλει ότι πρόκειται να αναφερθεί και στον στρατιωτικό του βίο. Στις δίκες δοκιμασίας στόχος ήταν να εξεταστούν όλοι οι τομείς της ζωής του δοκιμαζομένου. Αναφερόμενος στο τρίπτυχο οικογενειακή ζωή δημόσιος βίος στρατιωτικές υποχρεώσεις καταφέρνει να κερδίσει τις εντυπώσεις και να αποσπάσει την εύνοια των βουλευτών. Έπειτα, καλώντας τους βουλευτές να αναλογιστούν τις υπηρεσίες που έχει προσφέρει στην πόλη, τονίζει την φιλοπατρία και την ανδρεία του. Προβάλλοντας τον πατριωτισμό και τη γενναιότητά του επιτυγχάνει την ηθοποιία (ήθος λέγοντος) 5. α) παρά + ἔχω, ἀνά + βαίνω, ἀ(στερητικό) + δοκιμάζω, ἐκ + αλείφω, παρά + σκευάζω. β) κατάλογος, στράτευμα, ἡγεμών, ὅρασις, παρασκευή. Σελίδα

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014-2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ Ο.Π. (Β ΛΥΚΕΙΟΥ) ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: 17340 (ΘΕΜΑ 81 ο ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 25/11/2014 ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΚΑΤΣΑΝΤΩΝΗ ΕΛΕΝΗ 1. Βλ. Φρ.Β. σελ. 50 & 55 2. Βλ. εισαγωγή σχολ. Βιβλίου σελ. 20 (Τα πάθη) 3. Επειδή οι Αθηναίοι ήταν φιλόδικοι, επαινούσαν αυτούς που δεν πήγαιναν στο δικαστήριο είτε ως κατήγοροι είτε ως κατηγορούμενοι. Έτσι, ο Μαντίθεος, τονίζοντας το γεγονός ότι δεν έχει εμπλακεί ποτέ σε ιδιωτική ή δημόσια δίκη, σ αντίθεση με τους περισσότερους Αθηναίους, προβάλλει το φιλήσυχο και ανεπίληπτο χαρακτήρα του και κερδίζει έτσι την εύνοια των ακροατών. Με το ηθικό αυτό επιχείρημα αποδεικνύει ότι διαθέτει το κατάλληλο ήθος για το βουλευτικό αξίωμα. 4. δίκη: Ήταν ιδιωτική δίκη. «Δίκη» μπορούσε να κινήσει ως ενάγων μόνο άνδρας, ελεύθερος, ενήλικας και επίτιμος (=με πλήρη πολιτικά δικαιώματα), εφόσον νόμιζε ότι αδικείται. γραφή: Ήταν ο πιο συνηθισμένος τύπος δημόσιας δίκης, όπου η καταγγελία υποβαλλόταν εγγράφως. Εισηγητής της «γραφής» ήταν μάλλον ο Σόλων, που την καθιέρωσε στη νομοθεσία του. Οι δημόσιες δίκες αφορούσαν αδικήματα που έθιγαν το σύνολο της κοινότητας (π.χ. προδοσία, κατάχρηση δημοσίου χρήματος ή λιποταξία), ενώ οι ιδιωτικές δίκες αφορούσαν αδικήματα που έθιγαν άτομα μεμονωμένα (καταπάτηση περιουσίας, κλοπή κλπ.). 5. α) ενέργεια ή κατάσταση κατάστασις ποίησις πρόσωπο που ενεργεί ἱππεύς ἡγεμών αποτέλεσμα ενέργειας κατάστημα β) σκέψασθε: σκέψις ἀγών: ἀγωνίζομαι ἀσφάλεια: κίνδυνος ὁρῶ: θεωρῶ ἀποδείξας: ἀπό + δείκνυμι Σελίδα