Απόψεις των λογιστών για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές του επαγγέλματος τους

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Θέμα πτυχιακής εργασίας: Απόψεις των λογιστών για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές του επαγγέλματος τους Υποβληθείσα στην Καθηγήτρια Φλώρου Γιαννούλα από την σπουδάστρια ΠΙΤΣΑΒΑ ΦΩΤΕΙΝΗ (Καισαρεία, 50010 Κοζάνη) Έναρξη: 16.06.14 Παράδοση: 24.10.14 Καβάλα 2014

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος.... Εισαγωγή.. 1 1. Λογιστική....2 1.1. Έννοια της λογιστικής..2 1.2.Σκοποί της Λογιστικής.4 1.3.Μηχανισμοί Τεχνικές διαδικασίες Στάδια.....5 1.4.Διακρίσεις της Λογιστικής.6 1.5.Λογιστικά συστήματα και μέθοδοι..9 1.6.Βασικές αρχές της Λογιστικής...10 2.Λογιστής....13 2.1.Το επάγγελμα του Λογιστή...13 2.2.Κώδικας δεοντολογίας Λογιστών Φοροτεχνικών...15 2.3.Εργασίες του Λογιστή 30 2.4.Απόκτηση επαγγελματικής ταυτότητας... 32 3.Απόψεις των Λογιστών για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές του επαγγέλματος τους 34 3.1.Ερωτηματολόγιο.. 34 3.2.Αποτέλεσματα..38 Βιβλιογραφία 50

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η παρούσα πτυχιακή εργασία πραγματοποιήθηκε στο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυµα Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, στο τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής στη Καβάλα. Στόχος αυτής της πτυχιακής είναι η μελέτη για τις απόψεις των λογιστών για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές του επαγγέλματος τους. Θέλω να ευχαριστήσω την επιβλέπουσα καθηγήτριά µου κυρία Φλώρου Γιαννούλα η οποία µε βοήθησε πάρα πολύ ώστε να ολοκληρωθεί αυτή η εργασία.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Λογιστική είναι ο κλάδος που ασχολείται με την αναγνώριση, μέτρηση, συστηματική καταχώρηση, συσχέτιση και παρουσίαση χρηματοοικονομικών κυρίως πληροφοριών που αφορούν τις οικονομικές μονάδες, με σκοπό την υποβοήθηση των ενδιαφερομένων γι αυτές στη κατεύθυνση λήψεως αποφάσεων Ο λογιστής αποτυπώνει με συγκεκριμένο τρόπο και τηρεί τον έλεγχο της οικονομικής κατάστασης των εταιρειών. Το ευρύτερο επιστημονικό πεδίο στο οποίο ανήκει το θέμα της πτυχιακής είναι οι απόψεις των Λογιστών για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές του επαγγέλματος τους. Η διαδικασία και γενικότερα οι ραγδαίες εξελίξεις καθημερινά αποτελεί γεγονός που προβληματίζει όλους τους Λογιστές. Γενικότερα μπορεί να λεχθεί ότι όλα τα παραπάνω γεγονότα χαρακτηρίζουν το σύγχρονο τρόπο εργασίας με αποτέλεσμα η επιτυχία ή η αποτυχία των ηλεκτρονικών συναλλαγών να εξαρτάται από τη σωστή ενημέρωση και τη σωστή εξειδίκευση. Σκοπός αυτής της πτυχιακής είναι η συλογή απόψεων από Λογιστές με τη χρήση ερωτηματολογίου. 1

1.ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ 1.1.Έννοια της Λογιστικής Η Λογιστική, κλάδος της Οικονομικής Επιστήμης, είναι ένα σύστημα καταγραφής και ελέγχου της κερδοφορίας οικονομικών δραστηριοτήτων. Με την λογιστική γίνεται συστηματική καταγραφή της χρηματικής αξίας υλικών ή άυλων αγαθών όπως επίσης και δραστηριοτήτων που διαφοροποιούν την χρηματική αξία υλικών ή άυλων αντικειμένων. Με την λογιστική, ως μαθηματικό σύστημα οικονομικού κορμού, οικονομικές δραστηριότητες, χρηματικές πράξεις ή συναλλαγές, προσδιορίζονται και καταγράφονται συστηματικά και μεθοδικά έτσι ώστε να είναι εφικτός ο μελλοντικός έλεγχος. Το σύστημα αυτό χρησιμοποιείται για την καταγραφή και τον έλεγχο οικονομικών πράξεων ιδιωτικού ή και δημοσίου φορέα. Ένας ενδεικτικός ορισμός των νέων τάσεων είναι αυτός που δίνεται από τον καθηγητή Αριστοκλή Ιγνατιάδη: Λογιστική είναι ο κλάδος που ασχολείται με την αναγνώριση, μέτρηση, συστηματική καταχώρηση, συσχέτιση και παρουσίαση χρηματοοικονομικών κυρίως πληροφοριών που αφορούν τις οικονομικές μονάδες, με σκοπό την υποβοήθηση των ενδιαφερομένων γι αυτές στη κατεύθυνση λήψεως αποφάσεων. Το γεγονός ότι με την λογιστική καταγράφονται και λαμβάνουν χρηματική αξία, μεθοδικά, όλες οι οικονομικές δραστηριότητες ιστορικά, από την παραγωγή στην κατανάλωση, κάνει εφικτή την δυνατότητα ο άνθρωπος να προσδώσει με σαφήνεια χρηματική αξία σε όλα τα αγαθά, αναγνωρίζοντας καθαυτό τον τρόπο το κόστος κάθε ύλης, ακόμα και το κόστος του ανθρώπινου δυναμικού. Είναι μια μορφή οικονομικού λογαριασμού που έχει αντικείμενο την εγγραφή των πλευρών της αναπαραγωγής που εκφράζονται σε χρηματική μορφή και τις διάφορες πράξεις που δημιουργούν κίνηση υλικών και χρηματικών μέσων. Οι μέθοδοι και η τεχνική της Λογιστικής σημείωσαν στους αιώνες μια συνεχή βελτίωση. Η λογιστική ως κλάδος της Μαθηματικής επιστήμης βασίζεται σε ένα σύστημα κατάταξης, δηλαδή ανάλογα με τον τύπο της συναλλαγής π.χ. παραγωγής, ανταλλαγής ή κατανάλωσης, δια της ακολουθούμενης στη συνέχεια ανάλυσης και σύνθεσης αυτών επιτυγχάνεται ο ακριβής προσδιορισμός της οικονομικής πραγματικότητας και της πορείας μιας συγκεκριμένης οικονομικής δραστηριότητας. Βάση της παραπάνω μελέτης είναι ο λογαριασμός. Με την εξέλιξη των οικονομικών σχέσεων που συνεχώς γίνονται πιο περίπλοκοι και η λογιστική συνεχώς τελειοποιείται. Κύρια μέθοδος σήμερα της λογιστικής είναι η διπλογραφική σε αντίθεση της απλογραφικής που ακολουθούταν παλαιότερα. 2

Η διπλογραφική μέθοδος δεν περιορίζεται μόνο στην απλή καταγραφή - καταχώρηση αλλά και στη συστηματική παρακολούθηση δια δεύτερου λογαριασμού όπου και κατοπτρίζεται ο αντίκτυπος που έχει ο πρώτος στη θέση της οικονομικής δραστηριότητας ακόμα και σε συγκεκριμένο χρόνο. Η Λογιστική συστηματικά καταγράφει και ποσοτικοποιεί όλα τα μεγέθη μίας επιχείρησης ή επιχειρηματικής μονάδας σε χρηματικές μονάδες. Η λογιστική επιστήμη χωρίζεται σε διάφορες κατηγορίες ανάλογα με το σκοπό και τις πληροφοριακές ανάγκες ποιών ομάδων ενδιαφερομένων εξυπηρετεί. Μια πρώτη διάκριση γίνεται σε: Χρηματοοικονομική λογιστική Διοικητική λογιστική Η πρώτη αυτή γενική διάκριση γίνεται με βασικό κριτήριο την εσωστρέφεια ή την εξωστρέφεια των πληροφοριών. Η Χρηματοοικονομική Λογιστική εξυπηρετεί τις πληροφοριακές ανάγκες των τρίτων, έξω από την επιχείρηση, ενώ η Διοικητική τις πληροφοριακές ανάγκες μέσα στην επιχείρηση. Στον ευρύτερο κλάδο της Διοικητικής Λογιστικής υπάγεται και η Λογιστική Κόστους (ή Κοστολόγηση ή Αναλυτική Λογιστική). Η διάκριση που γίνεται στο Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο (ΕΓΛΣ) είναι σε Γενική Λογιστική (Ομάδες 1,2,3,4,5,6,7,8), Αναλυτική Λογιστική (Ομάδα 9) και Λογαριασμούς Τάξεως (Ομάδα 0). Ερμηνεία έννοιας Ο όρος "λογιστική" προέρχεται από το ρήμα "λογίζω", καθώς αντικείμενο της λογιστικής είναι η τήρηση λογαριασμών μέσω των οποίων αντικατοπτρίζεται ο λογισμός, δηλαδή η καταγραφή-αποτύπωση, Λογιστικών Γεγονότων. Ο αντίστοιχος αγγλικός όρος της λογιστικής είναι "accounting" που προέρχεται από το "account" (v,n) που σημαίνει "λογίζω", "λογαριάζω>λογαριασμός", "λαμβάνω υπόψιν" καθώς η λογιστική τηρεί λογαριασμούς για την αποτύπωση των γεγονότων. Αντιπαραβολή εννοιών Η έννοια της "λογιστικής" δε θα πρέπει να συγχέεται με τον αγγλικό όρο "[[logistics]]" που έχει να κάνει με την "εφοδιαστική αλυσίδα" μιας επιχείρησης ή οργανισμού, δηλαδή τη διαχείριση των αποθεμάτων της, ούτε με παραπλήσιες λεκτικά έννοιες από το χώρο της πληροφορικής και των μαθηματικών. 3

1.2.Σκοποί της Λογιστικής Με βάση τις σύγχρονες απαιτήσεις η Λογιστική έρχεται να εξυπηρετήσει τη ανάγκη παροχής πληροφοριών σε κάθε ενδιαφερόμενο. Οι πληροφορίες αυτές αποτελούν πολύτιμο υλικό για τη λήψη ορθών αποφάσεων σε θέματα όπως : Διαπίστωση της οικονομικής κατάστασης κρατών, κλάδων ή οικονομικών μονάδων οικονομικών οργανισμών. Αξιολόγηση των επιλογών που έχουν γίνει και προγραμματισμού(βραχυπρόθεσμου-μακροπρόθεσμου) Κατανομή των διαθέσιμων πόρων. Η κατανομή αυτή μπορεί να αναφέρεται σε επίπεδο κράτους (φορολογική πολιτική, Δημόσιες επενδύσεις κτλ.) ή ομάδα κρατών(π.χ. αναπτυξιακή πολιτική στα πλαίσια Ε.Ε.). Μπορεί επίσης να ενδιαφέρει Οργανισμούς όπως π.χ. Τράπεζες, με σκοπό να κριθεί η σκοπιμότητα της χρηματοδότησης κλάδων ή και μεμονωμένων οικονομικών οργανισμών. Σε επίπεδο οικονομικής μονάδας για τη αριστοποίηση της κατανομής των διαθέσιμων πόρων μεταξύ των λειτουργιών του οργανισμού στη λήψη τέτοιων αποφάσεων βοηθά η Διοικητική Λογιστική Απαραίτητη είναι η εξασφάλιση ελέγχου(συνεχούς- περιοδικού) για την ομαλή διαχείριση και την τήρηση των διαδικασιών που προβλέπονται από το νομοθετικό πλαίσιο καθώς και τις αποφάσεις του οικονομικού αυτού οργανισμού. Κατά λόγο ο έλεγχος αυτός είναι εσωτερικός. Υπάρχουν όμως πληροφορίες που παρέχονται από τη Λογιστική και απευθύνονται σε ενδιαφερομένους έξω από τον οικονομικό οργανισμό. Οι ενδιαφερόμενοι αυτοί μπορεί να είναι ιδιοκτήτες, προμηθευτές, πελάτες, χρηματοδότες, κρατικές υπηρεσίες, το προσωπικό, επιμελητήρια ή ερευνητικά κέντρα κτλ. 4

1.3 Μηχανισμοί Τεχνικές διαδικασίες Στάδια Για την επίτευξη των σκοπών που προαναφέρθηκαν η Λογιστική χρησιμοποιεί τεχνικές και διαδικασίες, που από πολλούς συγγραφείς αναφέρονται αι ως σκοποί και ως τέτοιες μπορούμε να αναφέρουμε: 1. Προσδιορισμός της οικονομικής κατάστασης της οικονομικής μονάδας με τη λεπτομερή καταγραφή κατ είδος, ποσότητα και αξία όλων των στοιχείων της περιουσίας της και των πηγών προέλευσης των στοιχείων(σύνταξη απογραφής, ισολογισμού ) 2. Συνεχείς παρακολούθηση των μεταβολών των στοιχείων της οικονομικής κατάστασης της οικονομικής μονάδας με τη χρήση των λογαριασμών 3. Αντιπαραβολή εσόδων προς τις δαπάνες και εξαγωγή του οικονομικού αποτελέσματος. 4. Διενέργεια ελέγχου τυπικών και ουσιαστικών (Ελεγκτική) 5. Συλλογή-επεξεργασία-παροχή πληροφοριών που ζητούν οι ενδιαφερόμενοι. Στάδια των διαδικασιών αυτών είναι 1. Καταγραφή και καταχώρηση οικονομικών συναλλαγών(recording). 2. Κατάταξη και ταξινόμηση τους (classifying) 3. Αναφορά(έκθεσή τους) στους ενδιαφερομένους (reporting) 4. Ανάλυση-ερμηνεία των στοιχείων (analyzing and interpreting ) 5. Διενέργεια προβλέψεων με βάση τα στοιχεία (forecasting and budgeting) 6. Λήψη αποφάσεων (decision making) 5

1.4 Διακρίσεις της Λογιστικής Ανάλογα με το κριτήριο που θα χρησιμοποιήσουμε μπορούμε να κατατάξουμε τη Λογιστική: I. Ανάλογα με το περιεχόμενο της μπορούμε να διακρίνουμε η Λογιστική σε Γενική Λογιστική στην οποία περιλαμβάνονται οι βασικές αρχές οι οποίες χρησιμοποιούνται σε οποιαδήποτε οικονομική μονάδα ανεξάρτητα από το μέγεθος της και στην Ειδική Λογιστική η οποία ασχολείται με ειδικά λογιστικά θέματα που αφορούν τους οικονομικούς οργανισμούς και μπορεί περαιτέρω να διαχωριστεί : II. III. IV. Ανάλογα με τον κλάδο στον οποίο δραστηριοποιείται ο οικονομικός οργανισμός σε Εμπορική, Βιομηχανική, Τραπεζική, Λογιστική των Ο.Τ.Α, των Ν.Π.Δ.Δ κτλ. Με κριτήριο τη νομική μορφή του φορέα σε Λογιστική των ατομικών επιχειρήσεων, εταιριών, Λογιστική σωματείων-ιδρυμάτων, Λογιστική των ενοποιημένων λογιστικών καταστάσεων κτλ. Στην πράξη έχουμε συνδυασμό των κριτηρίων και έτσι μπορούμε π.χ. να διακρίνουμε σε Λογιστική της εμπορικής, ατομικής επιχείρησης, Λογιστική της ανώνυμης τραπεζικής εταιρίας. Με βάση τον τομέα σε ιδιωτική και δημόσια, ανάλογα με τη φύση του φορέα της. V. Με βάση την οικονομική επιστήμη σε Μικροοικονομική Λογιστική και σε Μακροοικονομική Λογιστική. Η Μικροοικονομική Λογιστική μπορεί να υποδιαιρεθεί σε : 1. Επιχειρηματική Λογιστική και περιλαμβάνει την Χρηματοοικονομική και την Διοικητική Λογιστική. 2. Κυβερνητική Λογιστική. 3. Λογιστική της οικογενειακής μονάδας. Η Μακροοικονομική ή Εθνική ή Κοινωνική Λογιστική επιδιώκει τον προσδιορισμό συνολικών οικονομικών μεγεθών για λήψη με βάση αυτά τα στοιχεία αποφάσεων. Υποδιαιρείται σε: 1. Λογιστική Εθνικού Εισοδήματος. 2. Λογιστική Εισροών-Εκροών. 3. Λογιστική Χρηματικών Ροών. 4. Λογιστική Ισοζυγίου Πληρωμών. 6

VI. Από την πλευρά της ακαδημαϊκής διδασκαλίας κύρια η Γενική Λογιστική μπορεί να διακριθεί σε: Βασικές αρχές Λογιστικής, που περιλαμβάνει θέματα όπως η έννοια των λογαριασμών, συστήματα καταχωρήσεων, αποσβέσεις, κατάρτιση Χρηματοοικονομικών καταστάσεων κτλ. Μέση Λογιστική, που περιλαμβάνει λεπτομερή προσδιορισμό εννοιών, όπως έσοδα-έξοδα, ανάλυση θεμάτων περιουσιακής κατάστασης του οικονομικού οργανισμού(αποτίμηση στοιχείων, αποσβέσεις κ.ά.), ανάλυση κεφαλαίου και αποθεμάτων κτλ. Και Προχωρημένη Λογιστική, που περιλαμβάνει συνήθως θέματα λογιστικής των διάφορων οργανισμών (π.χ. Λογιστική Εταιριών και θυγατρικών τους, κατάρτιση ενοποιημένων οικονομικών καταστάσεων, Περιοδικών Οικονομικών Καταστάσεων). VII. Ανάλογα με την ειδικότητα που απαιτείται σε Φοροτεχνική Λογιστική, Λογιστική Εταιρειών κτλ. 7

1. Περιεχόμενο -Γενική Λογιστική. -Ειδική Λογιστική. 2. Κλάδο δραστηριοποίησης του οικονομικού οργανισμού. 3. Με βάση τη νομική μορφή του φορέα. -Βιομηχανική Λογιστική. -Εμπορική Λογιστική. - Λογιστική των Ο.Τ.Α. κτλ. - Λογιστική των ατομικών επιχειρήσεων. -Λογιστική των Σωματείων. 4. Ιδιότητα του φορέα. -Ιδιωτική -Λογιστική των ενοποιημένων λογιστικών καταστάσεων. -Δημόσια 5. Με βάση την οικονομική επιστήμη. 6. Από πλευράς της ακαδημαϊκής διδασκαλίας -Μικροοικονομική Λογιστική -Μακροοικονομική Λογιστική -Βασικές αρχές Λογιστικής -Μέση Λογιστική -Προχωρημένη Λογιστική 7. Ανάλογα με την ειδικότητα -Φοροτεχνική Λογιστική -Λογιστική Εταιριών 8

1.5.Λογιστικά συστήματα και μέθοδοι Τα βασικά λογιστικά συστήματα που χρησιμοποιούνται είναι δύο, η Απλογραφία και η Διπλογραφία ή Διπλογραφική Μέθοδος. α. Η Απλογραφική Μέθοδος ή Απλογραφία στηρίζεται στη μοναδική καταχώρηση σε ένα βιβλίο και ένα λογαριασμό του λογιστικού γεγονότος. Μειονεκτήματα της μεθόδου είναι : Το γεγονός ότι δεν παρακολουθούνται όλα τα λογιστικά γεγονότα (π.χ. λογαριασμός Πελάτες). Δεν παρακολουθούνται με λογιστικές εγγραφές τα αποτελέσματα που προκύπτουν, έτσι δεν εξυπηρετείται ο βασικός σκοπός της Λογιστικής, η παροχή αξιόπιστων πληροφοριών Απευθύνεται σε οικονομικές μονάδες μικρού μεγέθους(π.χ. ελεύθερους επαγγελματίες, μικροεμπόρους). Πλεονεκτήματα της είναι: Το χαμηλό κόστος και Η ευκολία της χρήσης της β. Η Διπλογραφία ή Διπλογραφική Μέθοδος. Η ονομασία της προέρχεται από το γεγονός ότι κάθε Λογιστικό γεγονός προκαλεί μεταβολή σε δύο τουλάχιστον λογαριασμούς(π.χ. η είσπραξη χρημάτων από πελάτη αυξάνει-χρεώνει το λογαριασμό Ταμείο και μειώνει-πιστώνει το λογαριασμό Πελάτες ). Πλεονεκτήματα σε σχέση με τη μέθοδο της Απλογραφίας είναι : Η δυνατότητα συγκέντρωσης παροχής και επεξεργασίας πληροφοριών. Η διευκόλυνση του ελέγχου της ακρίβειας ων συναλλαγών, της διαπίστωσης σφαλμάτων καταχωρήσεων. Η δυνατότητα προσδιορισμού των οικονομικών αποτελεσμάτων με λογιστικές εγγραφές. 9

1.6.Βασικές αρχές της Λογιστικής Η Λογιστική ως ένα σύστημα συλλογής, επεξεργασίας και παροχής πληροφοριών διέπεται από αρχές που αναπτύχθηκαν, εξελίχθηκαν και δοκιμάστηκαν από τη μακρόχρονη εφαρμογή τους. Οι εξελίξεις και αλλαγές που παρατηρήθηκαν στο κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον επηρέασαν και επηρεάζουν και τη Λογιστική Επιστήμη. Σήμερα, μπορούμε να διακρίνουμε κάποιες βασικές αρχές-παραδοχές στις οποίες βασίζεται η Λογιστική, οι κυριότερες από τις οποίες είναι: 1. Αρχή της αυτοτέλειας της λογιστικής οντότητας(accounting entity principle).με βάση αυτή γίνεται διαχωρισμός της οικονομικής μονάδας από τον (ή τους) φορείς της και το λογιστικό ενδιαφέρον συγκεντρώνεται αποκλειστικά σ αυτήν, άσχετα από το αν υπαγορεύουν ή όχι νομικά ή άλλα κριτήρια (π.χ. το κεφάλαιο παρουσιάζεται στο Παθητικό, στις υποχρεώσεις της επιχείρησης ως οφειλή της στον επιχειρηματία) 2. Η αρχή της συνέχειας της δραστηριότητας της οικονομικής μονάδας(the continuity or going concern), που δηλώνει την υπόθεση ότι θα υπάρξει συνέχεια στη δραστηριότητά της στο μέλλον για απροσδιόριστο διάστημα. Η ύπαρξη της είναι απαραίτητη λόγω της διαφορετικής αντιμετώπισης που θα απατούσε αν επρόκειτο π.χ. να τεθεί υπό εκκαθάριση. 3. Αρχή της σταθερότητας της νομισματικής μονάδας (Stability of monetary unit assumption). Η μέτρηση-έκφραση της συνολικής δραστηριότητας της επιχείρησης σε χρηματικές μονάδες έγινε γιατί είναι κοινά αποδεκτή η χρηματική μονάδα ως μέσο συναλλαγών και αποτίμησής τους. Γίνεται για το σκοπό ατό η παραδοχή ότι η νομισματική μονάδα έχει σταθερή οικονομική αξία. 4. Αρχή της αυτοτέλειας των χρήσεων(periodicity principle).h ανάγκη παροχής συγκεκριμένων πληροφοριών σε τακτά χρονικά διαστήματα προς ενδιαφερομένους (π.χ. Εφορία, Δ/νση Εμπορίου, Τράπεζες)κατευθύνει τη μονάδα στη στη διαίρεση της οικονομικής ζωής της σε χρονικές περιόδους προσδιορισμού του οικονομικού αποτελέσματος. Στην Ελλάδα η περίοδος αυτή (διαχειριστική χρήση) συνήθως συμπίπτει με το ημερολογιακό έτος, αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις που απαιτείται και σε μικρότερα διαστήματα δημοσίευση οικονομικών καταστάσεων. Υπάρχουν όμως ορισμένα οικονομικά γεγονότα που επηρεάζουν περισσότερες από μία διαχειριστικές χρήσεις. Γίνεται λοιπόν διαχωρισμός των αποτελεσμάτων των γεγονότων αυτών και στην κάθε χρήση καταλογίζεται το ποσοστό που 10

την αφορά. Αυτό επιτυγχάνεται με διαχωρισμούς μεγεθών. Η Λογιστική που στηρίζει το λογισμό και τη μέτρηση των εσόδων και των εξόδων στο παραπάνω κριτήριο ονομάζεται και Λογιστική των λογισμένων ή δεδουλευμένων εσόδων-εξόδων. 5. Αρχή της αντικειμενικότητας και της δυνατότητα επαλήθευσης(objectivity and verifiability), που ικανοποιεί την ανάγκη για παροχή αξιόπιστων πληροφοριών. 6. Αρχή του κόστους(the cost principle).το κόστος μετρά την αγοραστική δύναμη σε νομισματικές μονάδες, οι οποίες εκρέουν ή δεσμεύονται για την απόκτηση αγαθών ή υπηρεσιών που είναι απαραίτητες στην οικονομική μονάδα. Θεωρείται η κατάλληλη βάση για τη μέτρηση της αξίας των διάφορων στοιχείων της περιουσίας της. 7. Αρχή της πραγματοποίησης του εσόδου(the revenue realization principle) και αρχή του συσχετισμού(the maching principle). Σκοποί της παραπάνω αρχής είναι ο προσδιορισμός της φύσης του εσόδου και χρόνου αναγνώρισης του. Ως προς τη φύση του ως έσοδο μπορούμε να θεωρήσουμε την αξία των αγαθών και τον υπηρεσιών που ένας οικονομικός οργανισμός παρέχει στους πελάτες του. Το έσοδο προκαλεί αύξηση των περιουσιακών στοιχείων του οργανισμού, προσαυξάνοντας το λογαριασμό του ταμείου είτε τους λογαριασμούς των απαιτήσεων. Ως ενδεδειγμένη χρονική στιγμή αναγνώρισης του εσόδου θεωρείται η στιγμή που ολοκληρώνεται η πώληση ή η παροχή υπηρεσιών και υπάρχει δυνατότητα αντικειμενικής μέτρησης του τιμήματος. Ως έξοδο ορίζεται εκείνο το μέρος του κόστους που είναι ενσωματωμένο στο αγαθό ή την υπηρεσία που έχει πωληθεί. Η αιτία γέννησης του εξόδου είναι η προσπάθεια πραγματοποίησης του εσόδου. Η αρχή του συσχετισμού των εσόδων με τα έξοδα υπαγορεύει τη σύγκριση των αποτελεσμάτων (έσοδα) με τις θυσίες (έξοδα). Η είσπραξη ή καταβολή δεν είναι απαραίτητο στοιχείο γα την αναγνώριση και τον καταλογισμό των εσόδων και των εξόδων. 8. Αρχή της συντηρητικότητας (Conservatism principle),με βάση την οποία είναι προτιμότερη επιχειρηματικά (λόγο επισφάλειας του κοινωνικοοικονομικού περιβάλλοντος) η απαισιόδοξη εκτίμηση από την αισιόδοξη ως προς το τελικό αρνητικό αποτέλεσμα (ζημία) που είναι πιθανό να προκύψει. Η επιλογή της αρχής αυτής έγινε υπό την πίεση ομάδων (π.χ. πιστωτών, Τραπεζικών οργανισμών) με επιδίωξη την καλύτερη τους διασφάλιση, έχοντας ως δεδομένη τη φυσική αισιοδοξία του manager. 11

9. Αρχή της συνέπειας ων λογιστικών μεθόδων (Consistency principle).με βάση την αρχή αυτή θεωρείται απαραίτητη η πάγια χρησιμοποίηση των μεθόδων καταχώρησης λογιστικών γεγονότων, σύνταξης των οικονομικών καταστάσεων, αποτίμησης αποσβέσεων κτλ. Με σκοπό την προστασία των λογιστικών πληροφοριών από τυχόν αυθαίρετη μεταβολή τους. 10. Αρχή της αποκάλυψης ή ανακοίνωσης (The disclosure of financial reporting principle).για να ικανοποιείται αυτή η αρχή πρέπει οι οικονομικές καταστάσεις να είναι πλήρης ως προς τις παρεχόμενες πληροφορίες και να παρουσιάζουν την πραγματική εικόνα του οργανισμού, παρέχοντας, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο, συμπληρωματικές πληροφορίες. 11. Αρχή του ουσιώδους των λογιστικών γεγονότων (Materiality concept), με την οποία γίνεται εκτίμηση ότι : I. Μόνο τα σημαντικά για ον οικονομικό οργανισμό γεγονότα θα πρέπει να καταχωρίζονται με σκοπό την αντιστάθμιση του κόστους εργασίας για τη καταχώρηση από την ωφέλεια που θα προκύψει. II. Η παροχή πολλών και ασήμαντων πληροφοριών παρεμποδίζει αντί να διευκολύνει τη διαμόρφωση αξιόπιστης εικόνας του οικονομικού οργανισμού, λόγο της περιορισμένης δυνατότητας απορρόφησης πληροφοριών από αυτούς που αποφασίζουν. Οι αρχές που προαναφέρθηκαν βρίσκουν εφαρμογή στους περισσότερους οικονομικούς οργανισμούς και παρέκκλιση από αυτές δεν επιτρέπεται, παρότι στην πράξη γίνεται από κλάδους οπού επικρατούν ιδιαίτερες συνθήκες (π.χ. οργανισμούς κοινής ωφέλειας, εξορυκτικές βιομηχανίες). 12

2.ΛΟΓΙΣΤΗΣ 2.1 Το επάγγελμα του Λογιστή Ορισμός: Ο λογιστής αποτυπώνει με συγκεκριμένο τρόπο και τηρεί τον έλεγχο της οικονομικής κατάστασης των εταιρειών. Περιγραφή: Ο λογιστής διατηρεί βιβλία σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή για τον έλεγχο της οικονομικής κατάστασης της εταιρείας. Ο τρόπος με τον οποίο συμπληρώνονται τα βιβλία αυτά ορίζεται από το νόμο και συγκεκριμένα, από το λεγόμενο ελληνικό λογιστικό σχέδιο. Τα βιβλία αυτά διαφέρουν ανάλογα με το είδος της εταιρείας και το μέγεθος της. Στο τέλος του έτους ο λογιστής συντάσσει δύο καταστάσεις για την εταιρεία. Η μία κατάσταση ονομάζεται ισολογισμός και περιγράφει τις οικονομικές υποχρεώσεις και απαιτήσεις της εταιρείας. Η δεύτερη κατάσταση ονομάζεται αποτελέσματα χρήσεως και περιγράφει τα κέρδη ή τις ζημιές της εταιρείας για το χρόνο που πέρασε. Οι δραστηριότητες του λογιστή διαφοροποιούνται ανάλογα με τη θέση που απασχολείται. Στην περίπτωση που εργάζεται σε λογιστήριο επιχείρησης, κάνει εγγραφές στα λογιστικά βιβλία για πληρωμές, εισπράξεις, υποχρεώσεις και απαιτήσεις. Αναλαμβάνει την ταξινόμηση των πιστωτικών και χρεωστικών τιμολογίων. Παρακολουθεί την ταμειακή κίνηση και εκδίδει εντολές πληρωμής. Συντάσσει την κατάσταση μισθοδοσίας. Διεκπεραιώνει τις πληρωμές και υποχρεώσεις της επιχείρησης με τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης και την εφορία. Στο τέλος του έτους διενεργεί απογραφή εμπορευμάτων. Στην περίπτωση που εργάζεται ως φοροτεχνικός, ενημερώνεται για την ισχύουσα νομοθεσία φορολογίας φυσικών προσώπων και εταιρειών. Ενημερώνεται για τα εισοδήματα και τα περιουσιακά στοιχεία του πελάτη και συλλέγει τα σχετικά αποδεικτικά έγγραφα. Συμπληρώνει τις σχετικές φορολογικές δηλώσεις και ενημερώνει τον πελάτη για το ποσό φόρου που θα του επιστραφεί ή θα κληθεί να πληρώσει. Τέλος μπορεί να καταθέτει τη φορολογική δήλωση στην αρμόδια εφορία. Εκπαίδευση: Για την άσκηση του επαγγέλματος απαιτείται πτυχίο οικονομικής κατεύθυνσης Α.Ε.Ι. ή αντίστοιχο πτυχίο Τ.Ε.Ι. Λογιστικής και εγγραφή στο Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδος. Σε τμήματα των Ι.Ε.Κ. διδάσκονται βασικές αρχές λογιστικής, ώστε να γίνει κάποιος βοηθός λογιστή. Οι απόφοιτοι Τ.Ε.Ι. και Ι.Ε.Κ., προκειμένου να αναλάβουν τις ίδιες ευθύνες με τον πτυχιούχο Α.Ε.Ι., θα πρέπει να έχουν ορισμένα έτη προϋπηρεσίας τα οποία διαφέρουν ανάλογα με το επίπεδο των λογιστικών βιβλίων που θα αναλάβουν να τηρούν. Επιπλέον, ο λογιστής που θέλει να εξειδικευτεί χρειάζεται να παρακολουθήσει ειδικά προγράμματα κατάρτισης. 13

Σπουδαιότητα: Ο λογιστής χρειάζεται να είναι οργανωτικός, συστηματικός, τυπικός και πολύ προσεκτικός. Πρέπει να διαθέτει υπολογιστική ικανότητα, καλή μνήμη, εχεμύθεια καθώς και ικανότητα για διεκπεραίωση εργασιών γραφείου. Σήμερα η λογιστική γίνεται μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή (μηχανογραφημένη). Για αυτό το λόγο απαιτείται εξοικείωση στη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Η διαρκής ενημέρωση σχετικά με αλλαγές στη φορολογική νομοθεσία θεωρείται απαραίτητη για την άσκηση του επαγγέλματος. Μέλλον: Οι προοπτικές για τη ζήτηση λογιστών στο μέλλον φαίνονται θετικές, λόγω των εξελίξεων στην αγορά εργασίας. Οι αποδοχές των λογιστών διαφέρουν ανάλογα με την ειδίκευση και την εργασιακή εμπειρία. Περιβάλλον ενασχόλησης: Ο λογιστής μπορεί να εργαστεί σε εταιρείες, δημόσιους ή τραπεζικούς οργανισμούς καθώς και σε επιχειρήσεις του δημοσίου ή της τοπικής αυτοδιοίκησης. Μπορεί να εργαστεί επίσης και ως ελεύθερος επαγγελματίας. Αρκετές φορές οι λογιστές ιδρύουν δικές τους εταιρείες και αναλαμβάνουν τα λογιστικά για πολλές μικρές εταιρείες ή ιδιώτες. Συχνά επίσης, ορισμένοι λογιστές που εργάζονται ως μισθωτοί σε εταιρείες, μπορούν να έχουν και δικό τους φοροτεχνικό γραφείο. Επαγγελματικές συνθήκες: Η εργασία του λογιστή είναι αρκετά τυποποιημένη. Την περίοδο προετοιμασίας των φορολογικών δηλώσεων, καθώς και στις περιπτώσεις που πρέπει να συνταχθεί ο ισολογισμός και τα αποτελέσματα χρήσεως, εργάζεται συνήθως περισσότερες ώρες και πολλές φορές κάτω από συνθήκες πίεσης και άγχους. Οι συνθήκες εργασίας στην επιχείρηση εξαρτώνται από το μέγεθος και το επίπεδο οργάνωσης της επιχείρησης. Όταν ο λογιστής εργάζεται ως ελεύθερος επαγγελματίας χρειάζεται να συναντιέται με τους πελάτες στον τόπο εργασίας τους και γι' αυτό είναι δυνατόν να υπάρχουν μετακινήσεις εντός πόλεως. Οι επισκέψεις επίσης στις εφορίες ή τους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης για την κατάθεση των δηλώσεων είναι συχνές. Οι λογιστές εργάζονται συνήθως σε γραφεία που είναι απομονωμένα από τους χώρους υποδοχής και εξυπηρέτησης πελατών, καθώς η εργασία τους είναι υπεύθυνη και απαιτεί προσοχή και αυτοσυγκέντρωση. Γενικά σχόλια: Ο λογιστής διευθετεί τις οικονομικές υποχρεώσεις της επιχείρησης απέναντι στο κράτος και στους εργαζομένους της. Η δουλειά του απαιτεί συστηματικότητα και οργάνωση, υπευθυνότητα και προσοχή, ώστε να αποφεύγονται καταστάσεις που θα φέρουν σε δύσκολη θέση την επιχείρηση. 14

2.2 Κώδικας δεοντολογίας Λογιστών Φοροτεχνικών I. ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Άρθρο 1 Σκοπός Ο παρών Κώδικας έχει ως σκοπό τη διασφάλιση της ποιότητας και της διαφάνειας των παρεχομένων υπηρεσιών από τους Λογιστές και Φοροτεχνικούς για την προστασία τόσο του ηθικού και επαγγελματικού κύρους τους και των νόμιμων δικαιωμάτων κάθε Φυσικού ή Νομικού Προσώπου που χρησιμοποιεί υποχρεωτικά ή προαιρετικά τις υπηρεσίες τους, όσο και του δημοσίου συμφέροντος. Άρθρο 2 Πεδίο και Έκταση Εφαρμογής 1. Οι διατάξεις του παρόντος εφαρμόζονται σε όλους ανεξαιρέτως τους Λογιστές και Φοροτεχνικούς, ελεύθερους επαγγελματίες ή μισθωτούς, μέλη ή μη του Οικονομικού Επιμελητηρίου (ΟΕΕ), οι οποίοι υποχρεούνται να τηρούν τους γενικούς και ειδικούς κανόνες και αρχές που προβλέπονται στον παρόντα κώδικα καθώς επίσης και όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από διατάξεις άλλων νόμων, προεδρικών διαταγμάτων, υπουργικών αποφάσεων και σχετικών εγκυκλίων. 2. Θέματα που δεν αναφέρονται στον παρόντα Κώδικα συμπληρώνονται με τον ισχύοντα Κώδικα Επαγγελματικής Δεοντολογίας της Διεθνούς Ομοσπονδίας Λογιστών (International Federation of Accountants). Άρθρο 3 Θεμελιώδεις Αρχές Ασκήσεως Επαγγέλματος Ο Λογιστής Φοροτεχνικός πρέπει να συμμορφώνεται με τις ακόλουθες θεμελιώδεις αρχές: 1. Ακεραιότητα - να είναι ευθύς και ειλικρινής σε όλες τις επαγγελματικές και επιχειρηματικές σχέσεις. 2. Αντικειμενικότητα - να μην επιτρέπει την προκατάληψη, τη σύγκρουση συμφερόντων ή την καταχρηστική επιρροή άλλων, την σύμπτωση στο ίδιο πρόσωπο των ιδιοτήτων ελέγχοντος και ελεγχομένου, που αναιρεί την επαγγελματική ή εμπορική κρίση. 15

3. Επαγγελματική επάρκεια και δέουσα προσοχή - να καταβάλει κάθε προσπάθεια για τη διατήρηση των επαγγελματικών γνώσεων και δεξιοτήτων στο επίπεδο που απαιτείται για να διασφαλιστεί ότι ο πελάτης ή ο εργοδότης λαμβάνει τις κατάλληλες επαγγελματικές υπηρεσίες, μέσω συνεχούς επιμόρφωσης με βάση τις τρέχουσες εξελίξεις στην νομοθεσία, την πράξη και τις τεχνικές. 4. Εχεμύθεια - να τηρεί την εμπιστευτικότητα των πληροφοριών που αποκτήθηκαν ως αποτέλεσμα των επαγγελματικών και επιχειρηματικών σχέσεων και συνεπώς, να μην αποκαλύπτει οποιαδήποτε τέτοια πληροφορία σε τρίτους χωρίς την κατάλληλη και ειδική αρμοδιότητα και αν δεν υπάρχει νομικό ή επαγγελματικό δικαίωμα ή υποχρέωση να γνωστοποιήσει, να μη χρησιμοποιεί τις πληροφορίες για προσωπικό όφελος ή για όφελος τρίτων. 5. Επαγγελματική συμπεριφορά - να συμμορφώνεται με τους σχετικούς νόμους και κανονισμούς και να αποφεύγει κάθε ενέργεια που απαξιώνει το επάγγελμα. 6. Κοινωνική υπευθυνότητα - να ασκεί την επαγγελματική του δραστηριότητα με αξιοπιστία και κοινωνική υπευθυνότητα απέναντι στο επάγγελμα, τον πελάτη και το κοινωνικό σύνολο. Άρθρο 4 Εννοιολογικοί προσδιορισμοί Ο Λογιστής Φοροτεχνικός απαιτείται κατά την άσκηση του επαγγέλματός του να εντοπίζει και να αξιολογεί τους κινδύνους με βάση τις θεμελιώδεις αρχές, την ισχύουσα νομοθεσία και τις διατάξεις του παρόντος και να προβαίνει στις κατάλληλες ενέργειες για την εξάλειψη ή μείωσή τους σε νομίμως αποδεκτά επίπεδα. Κίνδυνοι και ενέργειες Α. Κίνδυνοι: ενδέχεται να δημιουργηθούν από ένα ευρύ φάσμα σχέσεων και περιστάσεων. Μια σχέση ή περίσταση δημιουργεί κίνδυνο όταν μπορεί να διακυβεύσει, ή θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι θα διακυβεύσει τη συμμόρφωση του Λογιστή Φοροτεχνικού με τις θεμελιώδεις αρχές. Μια περίσταση ή μία σχέση μπορεί να δημιουργήσει περισσότερους από έναν κινδύνους που μπορεί να επηρεάσουν τη συμμόρφωση με περισσότερες από μία θεμελιώδεις αρχές. 16

Οι κίνδυνοι εμπίπτουν σε μία ή περισσότερες από τις ακόλουθες κατηγορίες: 1. Κίνδυνος προσωπικού συμφέροντος: ο κίνδυνος ότι ένα οικονομικό ή άλλο συμφέρον θα επηρεάσει ανάρμοστα μία απόφαση ή τη συμπεριφορά του Λογιστή Φοροτεχνικού. 2. Κίνδυνος αυτοαξιολόγησης: ο κίνδυνος ότι ο Λογιστής Φοροτεχνικός δε θα αξιολογήσει σωστά τα αποτελέσματα των ενεργειών του ή άλλου ατόμου του γραφείο του. 3. Κίνδυνος υπεράσπισης: ο κίνδυνος να διακυβεύεται η αντικειμενικότητα του Λογιστή Φοροτεχνικού όταν αυτός υπερασπίζεται τον πελάτη ή τον εργοδότη του. 4. Κίνδυνος εξοικείωσης: ο κίνδυνος που οφείλεται στη μακρά και στενή σχέση του Λογιστή Φοροτεχνικού με τον πελάτη ή εργοδότη, η οποία μπορεί να οδηγήσει στον επηρεασμό της αντικειμενικότητάς του στην άσκηση των καθηκόντων του. 5. Κίνδυνος εκφοβισμού: ο κίνδυνος ότι ο Λογιστής Φοροτεχνικός θα αποθαρρύνεται από το να ενεργεί αντικειμενικά, λόγω πιέσεων. Β. Ενέργειες: είναι τα μέτρα που μπορεί να εξαλείψουν τους κινδύνους ή να τους μειώσουν σε ένα αποδεκτό επίπεδο και εμπίπτουν σε δύο γενικές κατηγορίες: 1. Ενέργειες που δημιουργούνται από τον επαγγελματισμό, τις νομοθετικές διατάξεις ή κανονισμούς, δηλαδή: εκπαίδευση, κατάρτιση και εμπειρία για την είσοδο στο επάγγελμα, συνεχής επαγγελματική ανάπτυξη, κανονισμοί εταιρικής διακυβέρνησης, επαγγελματικά πρότυπα επαγγελματική ή κανονιστική παρακολούθηση και πειθαρχικές διαδικασίες, εξωτερική αξιολόγηση από ένα νομικά αρμόδιο τρίτο μέρος των εκθέσεων, των αποδόσεων, των επικοινωνιών ή των πληροφοριών που παράγονται από έναν επαγγελματία Λογιστή Φοροτεχνικό. 2. Ενέργειες στο εργασιακό περιβάλλον. αποτελεσματικά συστήματα κοινοποίησης που λειτουργούν στον οργανισμό, στο επάγγελμα ή σε μια ρυθμιστική αρχή, τα οποία επιτρέπουν στους συναδέλφους, τους εργοδότες και τους πελάτες να επιστήσουν την προσοχή σε αντιεπαγγελματική ή ανήθικη συμπεριφορά, 17

η υποχρεωτική καταγγελία των αντιδεοντολογικών συμπεριφορών. Γ. Επίλυση ηθικού διλήμματος Ο Λογιστής Φοροτεχνικός μπορεί να κληθεί να επιλύσει μια σύγκρουση με τις θεμελιώδεις αρχές. Για να το πραγματοποιήσει αυτό πρέπει να στηριχθεί στα κάτωθι: τα ουσιώδη πραγματικά περιστατικά, τα ηθικά ζητήματα που εμπλέκονται, τις θεμελιώδεις αρχές που συνδέονται με το εν λόγω θέμα, τις βεβαιωμένες εσωτερικές διαδικασίες και τους εναλλακτικούς τρόπους δράσης. Αφού εξετάσει τους σχετικούς παράγοντες και αξιολογώντας το βάρος των συνεπειών κάθε πιθανής πορείας δράσης, ο Λογιστής Φοροτεχνικός καθορίζει την κατάλληλη δράση. Εάν το θέμα παραμένει ανεπίλυτο, ο Λογιστής Φοροτεχνικός μπορεί να διεξάγει διαβουλεύσεις με άλλα αρμόδια πρόσωπα εντός της επιχείρησης ή του οργανισμού για να βοηθήσει στην επίλυση. Τέλος δύναται να επικοινωνήσει με την Κεντρική Υπηρεσία του Οικονομικού Επιμελητήριου που είναι αρμόδιος φορέας εποπτείας της τήρησης του παρόντος Κώδικα Δεοντολογίας. Άρθρο 5 Ορισμοί Για την εφαρμογή του παρόντος, οι παρακάτω όροι χρησιμοποιούνται με τις προσδιοριζόμενες έννοιες: Μέλη του Οικονομικού Επιμελητηρίου είναι αυτά που ορίζονται στο Ν. 1100/1980, όπως ισχύει. Λογιστές Φοροτεχνικοί είναι όσοι έχουν λάβει επαγγελματική ταυτότητα από το Οικονομικό Επιμελητήριο με βάση τις ισχύουσες διατάξεις. Πελάτης είναι κάθε Φυσικό ή Νομικό Πρόσωπο που αναθέτει σε Λογιστή Φοροτεχνικό, μισθωτό ή ελεύθερο επαγγελματία να του προσφέρει τις υπηρεσίες του είτε σε σταθερή σχέση (τήρηση ή επίβλεψη βιβλίων) για ορισμένο ή αόριστο χρονικό διάστημα, είτε εκτάκτως (διάφορες φορολογικές, λογιστικές ή οικονομικές γενικά εργασίες), στα πλαίσια των εκτελουμένων από αυτόν εργασιών. Βοηθός είναι κάθε τρίτος ο οποίος μπορεί να έχει σχέση με τις εκτελούμενες εργασίες από το Λογιστή Φοροτεχνικό, που εγγράφως του έχουν ανατεθεί. Νόμιμη αμοιβή Λογιστή-φοροτεχνικού είναι κάθε αμοιβή η οποία προκύπτει: 1) ύστερα από νόμιμα ανατεθειμένη εργασία, σύμφωνα με την ισχύουσα 18

νομοθεσία, βάσει ιδιαίτερης συμφωνίας των δύο πλευρών, 2) για τους παρέχοντες τις υπηρεσίες τους με υπαλληλική σχέση, βάσει της εργατικής νομοθεσίας σε συνδυασμό με τις συλλογικές ή ατομικές συμβάσεις εργασίας. ΙΙ. ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ, ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ Άρθρο 6 Αρχές παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών 1. Ο Λογιστής Φοροτεχνικός οφείλει να παρέχει τις επαγγελματικές υπηρεσίες του κατά τρόπο που να διασφαλίζει τη νομιμότητα στην παροχή των υπηρεσιών του αυτών και την εγκυρότητα της εκφραζόμενης απ' αυτόν επαγγελματικής γνώμης. Προς τούτο είναι υποχρεωμένος να τηρεί παράλληλα με τις διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας και τον παρόντα Κώδικα. 2. Ο Λογιστής Φοροτεχνικός δικαιούται να χρησιμοποιεί βοηθούς για την παροχή των επαγγελματικών υπηρεσιών του, έχει όμως την ευθύνη για την εργασία που εκτέλεσαν οι βοηθοί του, τους οποίους υποχρεούται να επιβλέπει και να αναθέτει σ' αυτούς μόνο τις εργασίες που είναι σε θέση να εκτελέσουν ικανοποιητικά. 3. Ο Λογιστής Φοροτεχνικός πρέπει να αξιολογεί τυχόν κινδύνους που απειλούν τη συμμόρφωση με τις θεμελιώδεις αρχές, όταν γνωρίζει περιστάσεις ή σχέσεις που μπορεί να εμποδίζουν την τήρηση αυτών των θεμελιωδών αρχών. 4. Ο Λογιστής Φοροτεχνικός λαμβάνει τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά στοιχεία υπόψη κατά την αξιολόγηση της σημασίας του κινδύνου. Εάν ο κίνδυνος είναι πολύ σημαντικός, ο Λογιστής Φοροτεχνικός θα πρέπει να παραιτηθεί από την οποιαδήποτε δέσμευση έχει αναλάβει ή από την επιχείρηση που τον απασχολεί. Εάν ένας Λογιστής Φοροτεχνικός παραβιάσει χωρίς υπαιτιότητα μια διάταξη του παρόντος Κώδικα, ανάλογα με τη φύση και τη σημασία του θέματος, μια τέτοια ακούσια παραβίαση μπορεί να θεωρηθεί ότι δεν θίγει την τήρηση των θεμελιωδών αρχών που προβλέπονται, εφόσον η παραβίαση εντοπίστηκε, διορθώθηκε αμέσως και εφαρμόστηκαν όλα τα αναγκαία μέτρα διασφάλισης. Όταν ένας Λογιστής Φοροτεχνικός αντιμετωπίζει ιδιαίτερες συνθήκες κατά τις οποίες η εφαρμογή μιας ειδικής διάταξης του Κώδικα θα οδηγούσε σε ανεπιθύμητο αποτέλεσμα ή εναντίον του δημόσιου συμφέροντος, συνιστάται αυτός να συμβουλεύεται τις υπηρεσίες του Οικονομικού Επιμελητήριου που είναι αρμόδιος φορέας εποπτείας της εφαρμογής του παρόντος Κώδικα. 19

Σε κάθε περίπτωση, ο Λογιστής Φοροτεχνικός οφείλει: 4.1. Να συμπεριφέρεται με αξιοπρέπεια έναντι των αντισυμβαλλομένων μερών, των συναδέλφων και των μελών των θεσμοθετημένων οργάνων. 4.2. Να ασκεί την επαγγελματική του δραστηριότητα χωρίς να θίγει την τιμή και την υπόληψη των συναδέλφων του ή να προκαλεί αμφιβολίες για την επαγγελματική τους ικανότητα ή αξιοπιστία. 4.3. Να παρέχει τις επαγγελματικές υπηρεσίες του με τρόπο αντικειμενικό τηρώντας τη Λογιστική και Φορολογική Νομοθεσία αλλά και κάθε Νόμο που αφορά στο επάγγελμα του Λογιστή Φοροτεχνικού. 4.4. Να μην εγκαταλείπει χωρίς αναίτιο λόγο οποιαδήποτε εργασία του έχει ανατεθεί αφήνοντας εκτεθειμένους συνεργάτες, πελάτες και εργοδότες. 4.5. Να μην παρέχει ανακριβή ή παραπλανητικά στοιχεία και πληροφορίες σε συνεργάτες ή πελάτες του εργοδότη-πελάτη του ή και τρίτους καθώς και στα θεσμικά ή εντεταλμένα Κρατικά Όργανα, Φορείς και Δημόσιες Υπηρεσίες. Εάν η υποχρέωσή του αυτή γίνει αιτία να λυθεί η έμμισθη ή επαγγελματική σχέση του, λόγω άρνησής του έναντι εντολών του εργοδότη ή πελάτη του, είναι υποχρεωμένος να το καταγγείλει άμεσα στο Οικονομικό Επιμελητήριο. 4.6. Να μη δυσφημεί, απειλεί, προσβάλλει συναδέλφους, συνεργάτες, πελάτες ή και τρίτους, να μην ανταγωνίζεται με αθέμιτο τρόπο συναδέλφους και να μην επιδιώκει την προσέλκυση ή διατήρηση εργασιών με μη διαφανή μέσα ή ψευδείς πληροφορίες ως προς τα επαγγελματικά του προσόντα. 4.7. Να τηρεί το επαγγελματικό απόρρητο για τις υποθέσεις που χειρίζεται και αφορούν τον εργοδότη ή πελάτη του ακόμη και αν θεωρεί ότι η παροχή κάποιων πληροφοριών που τους αφορούν δε πρόκειται να τους βλάψει. 4.8. Να μην υπογράφει και να μη διεκπεραιώνει εργασίες οι οποίες δεν καλύπτονται από την επαγγελματική ταυτότητα όπως αυτή χορηγείται από το Οικονομικό Επιμελητήριο, σύμφωνα με τις ισχύουσες κάθε φορά διατάξεις. 4.9. Να εφαρμόζει την εργατική και ασφαλιστική νομοθεσία, όπως ισχύουν κάθε φορά. 4.10. Να προστατεύει και να σέβεται τις οδηγίες και τις κατευθύνσεις της Δημόσιας Διοίκησης και του Οικονομικού Επιμελητηρίου και να μη συγκαλύπτει καμία παράβαση του παρόντος Κώδικα που περιήλθε από οιονδήποτε και με οποιοδήποτε τρόπο σε γνώση του. 20

4.11. Να μη δέχεται να προσφέρει υπηρεσίες με αμοιβή ή δωρεάν, σε επαγγελματίες, εταιρείες και ιδιώτες, αν δεν υπάρχει μεταξύ τους υπαλληλική σχέση με όλες τις προϋποθέσεις που ορίζει η εργατική και ασφαλιστική νομοθεσία ή σύμβαση ανεξάρτητων υπηρεσιών, με την έκδοση του προβλεπόμενου στοιχείου του Κ.Φ.Α.Σ και η οποία προϋποθέτει έναρξη εργασιών σε Δ.Ο.Υ. Εξαιρετικώς, επιτρέπεται η παροχή υπηρεσιών, χωρίς τον ως άνω περιορισμό προς σύζυγο ή προς συγγενή εξ αίματος ή εξ αγχιστείας μέχρι του τρίτου βαθμού, καθώς και προς Λογιστή Φοροτεχνικό ή συνταξιούχο Λογιστή Φοροτεχνικό, εφόσον πρόκειται για προσωπική τους υπόθεση. 4.12. Σε περίπτωση αντικειμενικής αδυναμίας λόγω έκτακτου γεγονότος, σοβαρής ασθένειας ή ανωτέρας βίας, για την κάλυψη των αναγκών των πελατών του και σε συνεργασία μαζί τους, να απευθύνεται σε συνάδελφο Λογιστή Φοροτεχνικό ίδιας τάξης. 5. Σε κάθε περίπτωση, ο Λογιστής Φοροτεχνικός παρέχει τις επαγγελματικές υπηρεσίες του ατομικά μόνο αν η επαγγελματική του ταυτότητα είναι σε ισχύ. 6. Κάθε Λογιστής Φοροτεχνικός σε περίπτωση συνταξιοδότησής του είναι υποχρεωμένος, εντός 3 μηνών από την κατάθεση της αίτησης συνταξιοδότησης, να ενημερώσει το Οικονομικό Επιμελητήριο και να καταθέσει την επαγγελματική του ταυτότητα. Άρθρο 7 Ανεξαρτησία και Αντικειμενικότητα 1. Ο Λογιστής Φοροτεχνικός οφείλει πάντοτε να ασκεί το Λογιστικό Φοροτεχνικό έργο κατά τρόπο αντικειμενικό και ανεξάρτητο από κάθε είδους επιρροή. 2. Ο Λογιστής Φοροτεχνικός που διαπιστώνει σοβαρές παρατυπίες οφείλει να μην αποδεχθεί ή να διακόψει άμεσα τη συγκεκριμένη εργασία, ενώ απαγορεύεται να συμπράττει σε φοροδιαφυγή ανεξαρτήτως ποσού. 3. Ο Λογιστής Φοροτεχνικός, όταν απειλείται η ανεξαρτησία του και αδυνατεί να παράσχει μία έντιμη και αμερόληπτη γνώμη, οφείλει να μην αποδεχθεί την εργασία ή να σταματήσει μια συνεργασία λόγω παράβασης φορολογικών διατάξεων, παρά την αντίθετη προφορική ή έγγραφη ενημέρωση του πελάτηεργοδότη του, ενημερώνοντας παράλληλα τις αρμόδιες αρχές για την λήψη των απαιτούμενων μέτρων. 4. Ο Λογιστής Φοροτεχνικός οφείλει να τηρεί τους ακόλουθους κανόνες ώστε να εξασφαλίζει την ανεξαρτησία και την αντικειμενικότητά του: 21

4.1. Να μην εκτελεί οιανδήποτε εργασία χωρίς να εκδίδει τα νόμιμα δικαιολογητικά και αποδείξεις. 4.2. Να μην αποφασίζει ο ίδιος σε θέματα μη αρμοδιότητάς του. 4.3. Να είναι συνεργάσιμος με τις φορολογικές ή άλλες κρατικές αρχές και να συνδράμει στην ομαλή διεξαγωγή κάθε είδους ελέγχου που δέχεται η Επιχείρηση ή ο Πελάτης του ή ο Εργοδότης του, εκτός των περιπτώσεων αντικειμενικής αδυναμίας. 4.4. Να τηρεί αυστηρά τις κείμενες νομοθετικές διατάξεις και αποφάσεις του Οικονομικού Επιμελητηρίου και να φροντίζει για την τήρηση των ασυμβίβαστων σχετικά με το επάγγελμα. 4.5. Να καταγγέλλει στην Επιτροπή Τηρήσεως Δεοντολογίας του Οικονομικού Επιμελητήριου κάθε τρίτο που ενεργεί ενάντια στον παρόντα Κώδικα αλλά και που εξασκεί το επάγγελμα ευκαιριακά χωρίς επαγγελματική ταυτότητα ή παρανόμως. 4.6. Να θέτει τη σφραγίδα και την ηλεκτρονική υπογραφή του σε κάθε έντυπο ή έγγραφο που συντάσσει, βάσει των στοιχείων που τέθηκαν υπόψη του. 4.7. Να μη δέχεται δώρα ή φιλοξενία σημαντικής αξίας καθώς υπάρχει το ενδεχόμενο να επηρεάσουν την αντικειμενικότητά και την ανεξαρτησία του. 4.8. Να μην αποδέχεται πρόταση από επιχειρήσεις στις οποίες είναι υπεύθυνος για την Λογιστική Φοροτεχνική τους κάλυψη, για την συμμετοχή του στο εταιρικό ή μετοχικό κεφάλαιο εταιρειών ή στην διοίκηση επιχειρήσεων καθ' οιονδήποτε τρόπο, καθώς υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο να απολέσει την ανεξαρτησία του και την αντικειμενικότητά του και να υποπέσει σε παραβάσεις του παρόντος Κώδικα. 4.9. Να μην αποδέχεται πελάτης του να ορισθεί εγγυητής σε δάνειο που χορηγήθηκε στον ίδιο ή πρόσωπο της οικογένειας του. 4.10. Να θέτει τις προϋποθέσεις εκείνες, ώστε οι φιλικές ή οικογενειακές σχέσεις που αναπτύσσονται σε βάθος χρόνου να μην επηρεάζουν την ποιότητα των υπηρεσιών του, την ανεξαρτησία και την αντικειμενικότητά του. 5. Ο Λογιστής Φοροτεχνικός που μετέχει ή πρόκειται να μετάσχει, είτε ως ομόρρυθμος μέλος ή διαχειριστής σε ΟΕ ή ΕΕ ή ΕΠΕ, είτε ως μέλος σε Δ.Σ. Ανωνύμων Εταιρειών, υποχρεούται εντός μηνός να γνωστοποιεί στο Ο.Ε.Ε. οποιαδήποτε μεταβολή αφορά τις ιδιότητές του αυτές, προσκομίζοντας 22

αντίγραφο του τροποποιηθέντος καταστατικού είτε των πρακτικών ΓΣ και ΔΣ των Ανωνύμων Εταιρειών. 6. Ο Λογιστής Φοροτεχνικός έχει υποχρέωση να μεριμνά ούτως ώστε η παροχή των εκ μέρους του υπηρεσιών να έχει ανεξάρτητο χαρακτήρα και ο ίδιος να λειτουργεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποτρέπονται φαινόμενα μεροληψίας και υποκειμενικότητας κατά την άσκηση των καθηκόντων του. Άρθρο 8 Εχεμύθεια 1. Ο Λογιστής Φοροτεχνικός και κάθε υπάλληλος ή συνεργάτης του οφείλει να τηρεί το επαγγελματικό απόρρητο και να μην αποκαλύπτει γεγονότα ή πληροφορίες που περιήλθαν στη γνώση του κατά την εκτέλεση του έργου του, εκτός αν έχει τέτοια υποχρέωση από το νόμο. 2. Απαγορεύεται στον Λογιστή Φοροτεχνικό να κάνει χρήση καθ' οιονδήποτε τρόπο για όφελος δικό του, τρίτων ή ανταγωνιστικών επιχειρήσεων των γεγονότων και των πληροφοριών που περιήλθαν σε γνώση του κατά την εκτέλεση του έργου του, εκτός αν η αποκάλυψη των γεγονότων και των πληροφοριών είναι αναγκαία για την υπεράσπισή του ενώπιον δικαστικής αρχής ή την υποστήριξη των θέσεών του ενώπιον των Πειθαρχικών Οργάνων του Οικονομικού Επιμελητηρίου. 3. Ο Λογιστής Φοροτεχνικός οφείλει να τηρεί το επαγγελματικό απόρρητο και μετά τη λήξη της παροχής των επαγγελματικών του υπηρεσιών προς οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο. 4. Ο Λογιστής Φοροτεχνικός οφείλει να υπενθυμίζει στους βοηθούς και τους συνεργάτες του την υποχρέωση τήρησης του επαγγελματικού απορρήτου. Άρθρο 9 Ποιοτική επάρκεια Λογιστικών και Φοροτεχνικών εργασιών 1. Ο Λογιστής Φοροτεχνικός υποχρεούται για κάθε εκτελούμενη απ' αυτόν εργασία να ακολουθεί πιστά ό,τι προβλέπεται από το Π.Δ. 340/1998, όπως αυτό ισχύει κάθε φορά, ό,τι άλλο μελλοντικά ενταχθεί στις υποχρεώσεις του Λογιστή Φοροτεχνικού, καθώς επίσης και ό,τι η εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία ορίζει σαν υποχρεώσεις των επιτηδευματιών ή των ιδιωτών στους οποίους παρέχει τις υπηρεσίες του. Πλημμελής εκτέλεση των καθηκόντων του Λογιστή Φοροτεχνικού επιφέρει τις συνέπειες που προβλέπονται στον παρόντα Κώδικα. 2. Ο Λογιστής Φοροτεχνικός οφείλει να ενημερώνεται συνεχώς για όλες τις 23

νομοθετικές αλλαγές που αφορούν το επάγγελμά του και γενικότερα να φροντίζει για τη «δια βίου» εκπαίδευσή του και μέσω του Οικονομικού Επιμελητηρίου παρακολουθώντας τα τακτικά αναγκαία σεμινάρια που αυτό διοργανώνει, ώστε να διασφαλίζει τον εργοδότη του ή τους πελάτες του μέσω υψηλού επιπέδου παρεχομένων υπηρεσιών. 3. Σε περίπτωση που ζητήσει τις υπηρεσίες του πελάτης τον οποίο δεν μπορεί να εξυπηρετήσει λόγω φόρτου εργασίας ή λόγω έλλειψης των προϋποθέσεων που ορίζουν οι νόμοι, οφείλει να τον παραπέμψει σε συνάδελφο που έχει τα νόμιμα προσόντα ή να επιλέξει από λίστα συναδέλφων που υπάρχει στο ΟΕΕ και έχουν τα νόμιμα προσόντα. Άρθρο 10 Ευθύνη και Υποχρεώσεις του παρέχοντος υπηρεσίες Λογιστή Φοροτεχνικού 1. Ο Λογιστής Φοροτεχνικός ευθύνεται για κάθε περιουσιακή ή ηθική ζημία που προκάλεσε με υπαίτια πράξη ή παράλειψή του κατά την παροχή των υπηρεσιών στον πελάτη ή εργοδότη του, κατά τις κείμενες διατάξεις. 2. Ο αποδέκτης των υπηρεσιών φέρει το βάρος της απόδειξης της ύπαρξης υπαιτιότητας. Για την εκτίμηση της έλλειψης υπαιτιότητας λαμβάνονται υπόψη οι ειδικές συνθήκες, ιδίως: το διαθέσιμο χρονικό περιθώριο μέχρι τη λήξη της καταληκτικής ημερομηνίας, η πληρότητα των στοιχείων που παρέδωσε ο ζημιωθείς, ο εύλογος απαιτούμενος χρόνος για αντίστοιχη υπηρεσία λαμβάνοντας υπόψη τον ιδιαίτερο φόρτο κάποιων χρονικών περιόδων, η αξία της παρεχόμενης υπηρεσίας, η ελευθερία δράσης που δόθηκε στο Λογιστή Φοροτεχνικό στο πλαίσιο της ανατεθείσας εργασίας και το αν ο ζημιωθείς ανήκει σε κατηγορία μειονεκτούντων ή ευπρόσβλητων προσώπων. 3. Η ύπαρξη ή δυνατότητα τελειότερης υπηρεσίας κατά το χρόνο παροχής της υπηρεσίας ή μεταγενέστερα δε θεμελιώνει άνευ ετέρου υπαιτιότητα. 4. Εάν η υπηρεσία δεν παρασχεθεί για λόγους που αφορούν τον παρέχοντα υπηρεσίες, τότε ο πελάτης δικαιούται να λάβει ό,τι κατέβαλε ως αντίτιμο για τη μη παρασχεθείσα υπηρεσία. 24

5. Σε περίπτωση που δεν επιθυμεί τη συνέχιση της συνεργασίας με πελάτη του πρέπει να τον ειδοποιήσει εγγράφως ή με οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο τρόπο( fax ή mail) και να του παρασχεθεί εύλογος χρόνος, ο οποίος δε μπορεί να υπερβαίνει τους δύο μήνες, να βρει άλλο συνεργάτη ανάλογα με την κατηγορία των βιβλίων του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (Κ.Φ.Α.Σ.) που τηρεί. 6. Σε περιπτώσεις που ο πελάτης δε συμμορφώνεται με τις έγγραφες ή προφορικές υποδείξεις του ή παραβαίνει ηθελημένα τη φορολογική νομοθεσία η μη συνέχιση της συνεργασίας μπορεί να γίνει χωρίς την τήρηση της προηγούμενης προθεσμίας. 7. Σε περίπτωση λύσης της συνεργασίας με πελάτη, για οποιονδήποτε λόγο, οφείλει να παραδώσει με πρωτόκολλο παράδοσης παραλαβής όλα τα έγγραφα και τα στοιχεία του πελάτη του στο συνάδελφο του που θα συνεχίσει την παροχή υπηρεσιών, μετά από έγγραφη εντολή του πελάτη ή σχετικό έγγραφο αίτημα του συναδέλφου. Ο Λογιστής Φοροτεχνικός υποχρεούται να μην αναλάβει τη συνέχιση της παροχής υπηρεσιών στον πελάτη εάν στο ως άνω πρωτόκολλο δεν αναφέρεται ρητά ότι έχουν εξοφληθεί, με οποιονδήποτε συμφωνημένο τρόπο, οι αμοιβές για τις υπηρεσίες που ήδη παρασχέθηκαν. Άρθρο 11 Διαφήμιση - Αθέμιτος Ανταγωνισμός 1. Επιτρέπεται η με κάθε μέσο προβολή, δημοσιοποίηση και προώθηση της επαγγελματικής δραστηριότητας των νόμιμα ασκούντων το επάγγελμα Λογιστή Φοροτεχνικού είτε ατομικά είτε με οποιαδήποτε εταιρική μορφή στο μέτρο και το βαθμό που καθορίζεται στο παρόν και με τρόπο που δεν υποβαθμίζει το Λογιστικό Φοροτεχνικό επάγγελμα. 2. Επιτρέπεται ιδίως η δημοσίευση και κυκλοφορία επαγγελματικών καταχωρήσεων, έντυπα ή ηλεκτρονικά, στις εφημερίδες ή τα περιοδικά, με στοιχεία επικοινωνίας και αναφορά είτε σε ιδιαίτερο τομέα δραστηριότητας είτε σε νόμιμα αξιολογημένη κατηγορία. 3. Οποιαδήποτε τέτοια προβολή ή δημοσιοποίηση των υπηρεσιών των Λογιστών Φοροτεχνικών που παρέχονται είτε ατομικά είτε με οποιαδήποτε εταιρική μορφή δεν πρέπει: α. να είναι αθέμιτη, β. να είναι ανακριβής, αναληθής ή παραπλανητική, γ. να περιέχει αναφορές ή συγκρίσεις με άλλους Λογιστές Φοροτεχνικούς σχετικά με την ποιότητα των υπηρεσιών ή την αμοιβή ή τη μέθοδο αμοιβής ή να δημιουργεί αμφιβολίες σχετικά με την επαγγελματική επάρκειά τους και 25

δ. να περιέχει ονόματα πελατών εκτός εάν υπάρχει ρητή έγγραφη συναίνεσή τους προς τούτο. Άρθρο 12 Σχέσεις με συναδέλφους, Ελεγκτικούς Φορείς και λοιπούς Φορείς του Δημοσίου 1. Ο Λογιστής Φοροτεχνικός οφείλει να συμπεριφέρεται με ευγένεια, ειλικρίνεια και εκτίμηση έναντι όλων των συναδέλφων του, είτε αυτοί είναι παρόντες είτε είναι απόντες και να προασπίζει τα νόμιμα δικαιώματά τους που απορρέουν από την άσκηση των καθηκόντων τους. 2. Οι ασκούντες το επάγγελμα του Λογιστή Φοροτεχνικού έχουν υποχρέωση να σέβονται τους υπαλλήλους των υπηρεσιών και των υπουργείων με τους οποίους συναλλάσσονται και τους Δημόσιους Λειτουργούς, ανεξαρτήτως βαθμίδος. Την ίδια υποχρέωση έχουν προς τους Λογιστές Φοροτεχνικούς και οι εκπρόσωποι της Δημόσιας Διοίκησης όπως επιβάλλεται από τη νομοθεσία που τους διέπει. Κάθε παράβαση της αρχής αυτής από οποιοδήποτε μέρος, ελέγχεται και από το Οικονομικό Επιμελητήριο. Αν η παράβαση έγινε από Λογιστή Φοροτεχνικό, η Επιτροπή Τηρήσεως Δεοντολογίας του Οικονομικού Επιμελητήριου αποφασίζει την επιβολή διοικητικών κυρώσεων. Αν έγινε από δημόσιο υπάλληλο ή δημόσιο λειτουργό, η Επιτροπή Τηρήσεως Δεοντολογίας αναφέρει το γεγονός τούτο εγγράφως στην Κεντρική Διοίκηση του Ο.Ε.Ε, προκειμένου να επιληφθεί και να προβεί στις δέουσες ενέργειες. 3. Στην περίπτωση που ο Λογιστής Φοροτεχνικός χρησιμοποιεί συνάδελφό του τακτικά ή έκτακτα ή για τη διεκπεραίωση όλων ή ορισμένων εργασιών του γραφείου του πρέπει: να συμπεριφέρεται προς αυτόν συναδελφικά και με ισοτιμία, να συνεργάζεται μαζί του με συναδελφικότητα, ευγένεια και κατανόηση, να μη θίγει την επαγγελματική και ατομική του αξιοπρέπεια και να μην τον απασχολεί σε μη Λογιστικά ή Φοροτεχνικά καθήκοντα, να καταβάλλει έγκαιρα τη συμφωνημένη αμοιβή, να προβάλλει την εργασία του συναδέλφου του προς τον πελάτη, τις δημόσιες υπηρεσίες και προς τους τρίτους. Άρθρο 13 Προστασία του κύρους του ΟΕΕ 1. Δεν επιτρέπεται στον Λογιστή Φοροτεχνικό η δια δηλώσεων προφορικών ή εγγράφων, υποβάθμιση του επιστημονικού και επαγγελματικού κύρους του ΟΕΕ. 26

Ως υποβάθμιση του επιστημονικού και επαγγελματικού κύρους του ΟΕΕ θεωρείται από μέρους Λογιστή Φοροτεχνικού: η τήρηση ή ο ισχυρισμός τήρησης Φορολογικών ή Λογιστικών αρχών και προτύπων διαφορετικών από τις προβλεπόμενες από τη Εθνική Νομοθεσία ρυθμίσεις, οι επανειλημμένες παρεκκλίσεις από αποφάσεις και οδηγίες του ΟΕΕ, η ανάρμοστη συμπεριφορά κατά οργάνων του ΟΕΕ εκδηλούμενη με τη χρησιμοποίηση απρεπών εκφράσεων ή ειρωνικών σχολίων, σε βάρος αποφάσεων και ενεργειών που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες και τα καθήκοντα των οργάνων αυτών. η απρεπής συμπεριφορά κατά δημόσιου ή ιδιωτικού Ελεγκτικού Φορέα. 2. Δεν εμπίπτει στον ανωτέρω περιορισμό η εμπιστευτική αναφορά προς το ΟΕΕ κάθε Λογιστή Φοροτεχνικού, όταν διαπιστώνει αξιόποινες πράξεις ή παραβάσεις του παρόντος Κώδικα από συναδέλφους ή τρίτους. Άρθρο 14 Τήρηση του παρόντος Κώδικα - Κυρώσεις Με δεδομένη και αναγνωρισμένη την ανάγκη πιστής εφαρμογής του παρόντα κώδικα από όλους ανεξαιρέτως του Λογιστές Φοροτεχνικούς, είτε αυτοί είναι ελεύθεροι επαγγελματίες, είτε απασχολούνται ως μισθωτοί στον ιδιωτικό ή δημόσιο τομέα, είτε είναι μέλη του ΟΕΕ, είτε όχι, το ΟΕΕ είναι αρμόδιο για την επιβολή διοικητικών κυρώσεων. Για τη διαδικασία, τα όργανα και τον τρόπο επιβολής κυρώσεων εφαρμόζονται οι διατάξεις του π.δ. 277/1986 και του άρθρου 11 του Ν. 1100/1980 για όλους ανεξαιρέτως τους υπαγόμενους στις διατάξεις του παρόντος Λογιστές Φοροτεχνικούς. Στο πλαίσιο αυτό το Οικονομικό Επιμελητήριο έχει την αρμοδιότητα να επιβάλει διοικητικές κυρώσεις στους υπαγόμενους στις διατάξεις του παρόντος Λογιστές Φοροτεχνικούς. Άρθρο 15 Διοικητικές Κυρώσεις 1. Η παράβαση των διατάξεων του παρόντος Κώδικα επισύρει πέραν των κυρώσεων και ποινών που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία και τις παρακάτω κυρώσεις: έγγραφη επίπληξη, χρηματική ποινή ή πρόστιμο έως 3.000 ευρώ. Το παραπάνω πρόστιμο ή χρηματική ποινή μπορεί να αυξομειώνεται με απόφαση της Κεντρικής Διοίκησης του ΟΕΕ. 27

Τα ποσά των παραπάνω κυρώσεων θεωρούνται έσοδα του ΟΕΕ και εισπράττονται κατά τη διαδικασία είσπραξης των δημοσίων εσόδων. προσωρινή αφαίρεση της επαγγελματικής ταυτότητας για χρονικό διάστημα έως έξι μηνών και οριστική αφαίρεση της επαγγελματικής ταυτότητας, εφόσον έχει παραβιάσει καθ' υποτροπή τον παρόντα Κώδικα και του έχουν επιβληθεί κυρώσεις. 2. Η διαδικασία επιβολής διοικητικών κυρώσεων κινείται είτε αυτεπάγγελτα από την Επιτροπή Τηρήσεως Δεοντολογίας που συνιστάται με το άρθρο 16 της παρούσας, είτε κατόπιν καταγγελίας Λογιστή Φοροτεχνικού ή Ελεγκτικού Φορέα ή τρίτου. 3. Κάθε Λογιστής Φοροτεχνικός ή οποιοσδήποτε Ελεγκτικός Φορέας ή τρίτος υποχρεούται να καταγγείλει γραπτώς προς την Επιτροπή Τηρήσεως Δεοντολογίας του Οικονομικού Επιμελητηρίου κάθε παράβαση του παρόντος Κώδικα που έχει υποπέσει στην αντίληψή του, αναφέροντας ρητά το ονοματεπώνυμο του Λογιστή Φοροτεχνικού ή την επωνυμία του Φορέα που υπέπεσε στην παράβαση, καθώς και τα περιελθόντα σε γνώση του αποδεικτικά στοιχεία. Η αναφορά είναι απόρρητη και γνωστοποιείται από την Επιτροπή Τηρήσεως Δεοντολογίας μόνο στον αναφερόμενο Λογιστή Φοροτεχνικό ή Φορέα, ο οποίος και καλείται για παροχή εξηγήσεων πριν αποφασιστεί η τυχόν πειθαρχική δίωξή του. 4. Η διαδικασία επιβολής κυρώσεων αναστέλλεται αν για την ίδια πράξη εκκρεμεί ποινική δίωξη, μετά το τέλος της οποίας, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμά της, συνεχίζεται. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις η διαδικασία επιβολής κυρώσεων δεν αναστέλλεται και τα αρμόδια πειθαρχικά όργανα με ειδικά προς τούτο αιτιολογημένη απόφασή τους, επιβάλλουν τις κυρώσεις που προβλέπονται στον παρόντα κώδικα, ανεξάρτητα από την άσκηση ή μη ποινικής διαδικασίας ή την πρόοδό της, ιδίως σε περίπτωση διάπραξης παραβάσεων που αφορούν την απόκτηση της επαγγελματικής ταυτότητας ή την αξιολόγησή τους. 5. Οι παραβάσεις του παρόντος Κώδικα παραγράφονται με την πάροδο τριετίας από την τέλεσή τους. Κάθε όμως πράξη διαδικασίας επιβολής διοικητικών κυρώσεων ή η υποβολή εγκλήσεως καθώς και κάθε πράξη ποινικής δίωξης, διακόπτει την παραγραφή. 28

Άρθρο 16 Όργανα επιβολής Διοικητικών Κυρώσεων Για την επιβολή των Διοικητικών Κυρώσεων και την εκδίκαση των σχετικών παραβάσεων του παρόντος Κώδικα, με απόφαση της Κεντρικής Διοίκησης του ΟΕΕ, συνιστάται Επιτροπή Τήρησης Δεοντολογίας, αποτελούμενη από πέντε μέλη με τριετή θητεία. Η Επιτροπή συνεδριάζει έγκυρα αν είναι παρόντα τουλάχιστον τρία μέλη της, λαμβάνει τις αποφάσεις της με απλή πλειοψηφία των παρόντων μελών, εκλέγει μεταξύ των μελών της έναν πρόεδρο και επιλαμβάνεται είτε αυτεπάγγελτα είτε κατόπιν καταγγελίας για οποιαδήποτε παράβαση του παρόντος. Η Επιτροπή εισηγείται την άσκηση πειθαρχικής δίωξης στα αρμόδια όργανα, για τις δε παραβάσεις του παρόντος και την διαδικασία επιβολής κυρώσεων, εφαρμόζονται οι διατάξεις του π.δ. 277/1986. ΙΙΙ. ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΕΛΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Άρθρο 17 Ισχύς προηγούμενων Αποφάσεων και Οδηγιών Οι μέχρι σήμερα εκδοθέντες Νόμοι και Αποφάσεις σχετικοί με τις προϋποθέσεις ανάληψης και εκτέλεσης πάσης φύσεως Λογιστικών και Φοροτεχνικών εργασιών, ως κανονιστικές διατάξεις, εξακολουθούν να ισχύουν και να εφαρμόζονται υποχρεωτικά από όλους τους Λογιστές Φοροτεχνικούς. Άρθρο 18 Έναρξη Εφαρμογής - Δημοσιότητα 1 Ο παρών Κώδικας Δεοντολογίας τίθεται σε εφαρμογή από την ημερομηνία δημοσιεύσεώς του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 2. Ο παρών Κώδικας μπορεί να γνωστοποιείται σε κάθε ενδιαφερόμενο και πρέπει να είναι αναρτημένος στο δικτυακό τόπο του Οικονομικού Επιμελητηρίου. 3. Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 29

2.3 Εργασίες του Λογιστή 1.Εργασίες ανοίγματος χρήσης Μια οικονομική μονάδα είναι ένας συνδυασμός συντελεστών παραγωγής και κοινό γνώρισμα των μονάδων είναι η ύπαρξη μιας περιουσίας. Η περιουσία λοιπόν του οργανισμού καταγράφεται με την απογραφή και καταρτίζεται ένας ισολογισμός, ο οποίος απεικονίζει την περιουσιακή του κατάσταση. Η πρώτη απογραφή και ο ισολογισμός, που συντάσσεται πριν από την έναρξη της δραστηριότητας του οικονομικού οργανισμού, ονομάζονται αντίστοιχα απογραφή και ισολογισμός έναρξης. Στις επόμενες χρήσεις χρησιμοποιείται ο ισολογισμός και η απογραφή κλεισίματος της προηγούμενης χρήσης. 2.Εργασίες κατά τη διάρκεια της χρήσης Η οικονομική μονάδα παρακολουθεί τα γεγονότα που έχουν οικονομική σημασία για την ίδια κατά τη διάρκεια ζωής της. Απαραίτητη προϋπόθεση για την καταγραφή του οικονομικού γεγονότος είναι να αφορά την οικονομική μονάδα και να υπάρχει κάποιο δικαιολογητικό στοιχείο για το γεγονός. 3.Εργασίες τέλους χρήσης Στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου, για λόγους φορολογικούς και διαχειριστικούς, γίνονται κάποιες εργασίες με σκοπό να προσδιοριστεί το οικονομικό αποτέλεσμα από τη δραστηριότητα της οικονομικής μονάδας. Για το λόγο αυτό προσαρμόζεται η λογιστική εικόνα με την πραγματική περιουσιακή κατάσταση, καταλογίζονται και τακτοποιούνται τα έσοδα και τα έξοδα στη χρήση που αφορούν. Οι τακτοποιήσεις αυτές γίνονται συνήθως όταν έχουμε χειρόγραφη τήρηση βιβλίων σε ένα ημερολόγιο που ονομάζεται Ημερολόγιο εγγραφών τέλους χρήσης, μέχρι την προθεσμία κλεισίματος του ισολογισμού με ημερομηνία 31-12. 30

4.Προσαρμογή των λογαριασμών με βάση την απογραφή Αν υπάρχουν διαφορές μεταξύ της απογραφής και των δεδομένων που παρουσιάζονται στο προσωρινό ισοζύγιο, είναι αναγκαίο να γίνουν οι προσαρμογές των λογαριασμών στα δεδομένα της απογραφής. Η προσαρμογή αυτή γίνεται με εγγραφές που ονομάζονται εγγραφές προσαρμογής (adjusting entries). Μπορούμε να αναφέρουμε ορισμένες συνηθισμένες κατηγορίες αιτίων για διενέργεια τέτοιον εγγραφών : 1)Διαφορές σ λογαριασμούς (π.χ. ταμείο, αποθέματα, αναλώσιμα) 2)Προσαρμογή απαιτήσεων, υποχρεώσεων σε ξένο νόμισμα. 3)Τακτοποίηση εσόδων-εξόδων και καταλογισμός τους στη χρήση που ανήκουν. 4)Διενέργεια αποσβέσεων 5)Διενέργεια προβλέψεων 31

2.4 Απόκτηση επαγγελματικής ταυτότητας α) Επαγγελματική ταυτότητα Λογιστή Φοροτεχνικού Β τάξης χορηγείται από το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδος στους κατόχους απολυτηρίου Γενικού Λυκείου, οι οποίοι ασκούν επί επτά (7) έτη από τη λήψη του απολυτηρίου τους το επάγγελμα του βοηθού λογιστή ή στους κατόχους απολυτηρίου Επαγγελματικού Λυκείου ή Ενιαίου Πολυκλαδικού Λυκείου κλάδου Οικονομίας, οι οποίοι ασκούν επί έξι (6) έτη από τη λήψη του απολυτηρίου τους το επάγγελμα του βοηθού λογιστή ή στους κατόχους πτυχίου Ινστιτούτου Επαγγελματικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.) Λογιστικής, οι οποίοι ασκούν επί πέντε (5) έτη το επάγγελμα του βοηθού λογιστή ή στους αποφοίτους των μακροχρόνιων προγραμμάτων κατάρτισης του Ελληνικού Κέντρου Παραγωγικότητας (ΕΛ.ΚΕ.ΠΑ.), οι οποίοι ασκούν επί πέντε (5) έτη το επάγγελμα του βοηθού λογιστή. β) Επαγγελματική ταυτότητα Λογιστή Φοροτεχνικού Β τάξης χορηγείται από το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδος στα μέλη του Ο.Ε.Ε., στους πτυχιούχους τμημάτων Οικονομικής κατεύθυνσης των Πανεπιστημίων, στους πτυχιούχους των Τμημάτων Οικονομικής κατεύθυνσης της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Τ.Ε.Ι.) και στα φυσικά πρόσωπα που πληρούν τις προϋποθέσεις επαγγελματικών προσόντων του Π.Δ. 38/2010 (Α 78). γ) Επαγγελματική ταυτότητα Λογιστή Φοροτεχνικού Α τάξης χορηγείται στα μέλη του Ο.Ε.Ε., στους πτυχιούχους τμημάτων Οικονομικής κατεύθυνσης των Πανεπιστημίων, στους πτυχιούχους των Τμημάτων Οικονομικής κατεύθυνσης της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Τ.Ε.Ι.) και στα φυσικά πρόσωπα που πληρούν τις προϋποθέσεις επαγγελματικών προσόντων του π.δ. 38/2010, που ασκούν επί τριετία το επάγγελμα του Λογιστή Φοροτεχνικού Β τάξης. δ) Για τους κατόχους αναγνωρισμένου μεταπτυχιακού τίτλου στη Λογιστική- Ελεγκτική, Εσωτερικό Έλεγχο, Κοστολόγηση και Διοίκηση Επιχειρήσεων, ο απαιτούμενος χρόνος άσκησης του επαγγέλματος Λογιστή Φοροτεχνικού για την απόκτηση άδειας ανώτερης τάξης μειώνεται για χρόνο ίσο προς τη διάρκεια σπουδών για την απόκτηση του μεταπτυχιακού τίτλου. ε) Η άδεια άσκησης επαγγέλματος ανωτέρας τάξεως πέραν των ετών υπηρεσίας θα αποκτάται μετά από πιστοποίηση παρακολούθησης επιμορφωτικών σεμιναρίων σε λογιστικά και φορολογικά θέματα και αξιολόγησης των υποψηφίων κατά τη διάρκεια παρακολούθησης αυτών. Τα επιμορφωτικά σεμινάρια θα διενεργούνται τουλάχιστον μία φορά κάθε έτος από το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδος ή από το Ινστιτούτο Εκπαίδευσης και Επιμόρφωσης των Μελών του, που θα χορηγούν και το σχετικό πιστοποιητικό παρακολούθησης και αξιολόγησης. 32

στ) Οι κάτοχοι επαγγελματικής ταυτότητας λογιστή φοροτεχνικού Β' τάξης διενεργούν κάθε είδους λογιστικές και φοροτεχνικές εργασίες επιτηδευματιών τηρούντων απλογραφικά βιβλία. ζ) Οι κάτοχοι επαγγελματικής ταυτότητας λογιστή φοροτεχνικού Α' τάξης διενεργούν κάθε είδους λογιστικές και φοροτεχνικές εργασίες επιτηδευματιών τηρούντων απλογραφικά και διπλογραφικά βιβλία. 33

4. ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ ΤΟΥΣ 4.1 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Το παρών ερωτηματολόγιο δημιουργήθηκε στο πλαίσιο πτυχιακής εργασίας του τμήματος Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής του ΤΕΙ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων για την συμμετοχή σας. 1) Φύλλο o Άνδρας o Γυναίκα 2) Ηλικία o 18 25 o 26 35 o 36 45 o 46 + 3) Επίπεδο σπουδών o Μέση(Λύκειο) o Ανώτερη(ΤΕΙ) o Ανώτατη(ΑΕΙ) o Μεταπτυχιακό/Διδακτορικό 4) Αξιολογήστε την ικανότητα σας στη χρήση Η/Υ. Ανεπαρκής - 1 2 3 4 5 - Άριστη 5) Διαθέτετε Η/Υ με πρόσβαση στο διαδίκτυο στην κατοικία σας ή στην εργασία σας; o ΝΑΙ o ΟΧΙ 34

6) Χρησιμοποιείτε ηλεκτρονικά μέσα στις καθημερινές σας συναλλαγές ; Καθόλου 1 2 3 4 5 Πάρα πολύ 7) Είστε ικανοποιημένος από την απόδοση των ηλεκτρονικών λογιστικών συναλλαγών ; Καθόλου 1 2 3 4 5 Πάρα πολύ 8) Με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές κερδίζετε ή χάνετε χρόνο ; o Χάνω χρόνο o Ούτε χάνω, ούτε εξοικονομώ o Εξοικονομώ χρόνο 9) Με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές η εξυπηρέτηση σας έχει βελτιωθεί; Καθόλου 1 2 3 4 5 Πάρα πολύ 10) Υπάρχουν ισχυρά κίνητρα για τη χρήση ηλεκτρονικών συναλλαγών ; o ΝΑΙ o ΟΧΙ 11) Έχετε ενημερωθεί για τις νέες δυνατότητες που σας προσφέρουν ; o ΝΑΙ o ΟΧΙ 12) Πιστεύετε ότι η χρήση των ηλεκτρονικών δικτύων βελτιώνει την παροχή υπηρεσιών στους πελάτες, δηλαδή εξυπηρετούνται πιο γρήγορα και με λιγότερη ταλαιπωρία ; o ΝΑΙ o ΟΧΙ 35

13) Πόσο συχνά δημιουργούνται προβλήματα κατά τη χρήση ηλεκτρονικών συναλλαγών για τα οποία δεν ευθύνεστε ; o Καθόλου o Σπάνια o Συχνά 14) Φοβάστε ή όχι την πιθανότητα λάθους όταν χρησιμοποιείτε ηλεκτρονικά δίκτυα και προηγμένες τεχνολογικές εφαρμογές ; o ΝΑΙ o ΟΧΙ 15) Έχετε ενημερωθεί σχετικά με τους κινδύνους χρήσης ηλεκτρονικών συναλλαγών; o ΝΑΙ o ΟΧΙ 16) Σημειώστε παρακάτω τις συναλλαγές που συνήθως εκτελείτε ηλεκτρονικά πιο συχνά ; o Φορολογικές δηλώσεις o Κλειδάριθμοι o Μισθοδοσίες o Άλλο 17) Συμφωνείτε ή όχι ότι οι ηλεκτρονικές συναλλαγές είναι διαθέσιμες χωρίς χρονικό περιορισμό ; Διαφωνώ απόλυτα 1 2 3 4 5 Συμφωνώ απόλυτα 18) Συμφωνείτε ή όχι ότι είναι απλό να πραγματοποιηθεί η συναλλαγή; Διαφωνώ απόλυτα 1 2 3 4 5 Συμφωνώ απόλυτα 36

19) Συμφωνείτε ή όχι ότι είναι απλό να αποκτήσει κανείς πρόσβαση; Διαφωνώ απόλυτα 1 2 3 4 5 Συμφωνώ απόλυτα 20) Συμφωνείτε ή όχι ότι η χρήση τους είναι δύσκολη και πολύπλοκη ; Διαφωνώ απόλυτα 1 2 3 4 5 Συμφωνώ απόλυτα 21) Συμφωνείτε ή όχι ότι η χρήση τους είναι βαρετή ; Διαφωνώ απόλυτα 1 2 3 4 5 Συμφωνώ απόλυτα 22) Συμφωνείτε ή όχι ότι τα προσωπικά δεδομένα είναι ασφαλή ; Διαφωνώ απόλυτα 1 2 3 4 5 Συμφωνώ απόλυτα 23) Τι θα προτείνατε να αλλάξει ή να γίνει για την ηλεκτρονική διευκόλυνση σας; (Προαιρετικά) 37

4.2 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Φύλλο Άνδρας 32 38% Γυναίκα 52 62% Ηλικία 18-25 3 4% 26-35 36 43% 36-45 42 50% 46+ 3 4% 38

Επίπεδο σπουδών Μέση(Λύκειο) 2 2% Ανώτερη(ΤΕΙ) 32 38% Ανώτατη(ΑΕΙ) 44 52% Μεταπτυχιακό/Διδακτορικό 6 7% Αξιολογήστε την ικανότητα σας στη χρήση Η/Υ 1 0 0% 2 1 1% 3 4 5% 4 63 75% 5 16 19% 39

Διαθέτετε Η/Υ με πρόσβαση στο διαδίκτυο στην κατοικία σας ή στην εργασία σας ; ΝΑΙ 84 100% ΟΧΙ 0 0% Χρησιμοποιείτε ηλεκτρονικά μέσα στις καθημερινές σας συναλλαγές ; 1 0 0% 2 1 1% 3 5 6% 4 45 54% 5 33 39% 40

Είστε ικανοποιημένος από την απόδοση των ηλεκτρονικών λογιστικών συναλλαγών ; 1 0 0% 2 0 0% 3 14 17% 4 48 57% 5 22 26% Με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές κερδίζετε ή χάνετε χρόνο ; Χάνω χρόνο 6 7% Ούτε χάνω, ούτε εξοικονομώ 19 22% Εξοικονομώ χρόνο 59 71% 41

Με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές η εξυπηρέτηση σας έχει βελτιωθεί ; 1 0 0% 2 0 0% 3 3 4% 4 41 49% 5 40 48% Υπάρχουν ισχυρά κίνητρα για τη χρήση ηλεκτρονικών συναλλαγών ; ΝΑΙ 84 100% ΟΧΙ 0 0% 42

Έχετε ενημερωθεί για τις νέες δυνατότητες που σας προσφέρουν ; ΝΑΙ 45 53% ΟΧΙ 39 47% Πιστεύετε ότι η χρήση των ηλεκτρονικών δικτύων βελτιώνει την παροχή υπηρεσιών στους πελάτες, δηλαδή εξυπηρετούνται πιο γρήγορα και με λιγότερη ταλαιπωρία ; ΝΑΙ 71 84% ΟΧΙ 13 16% 43

Πόσο συχνά δημιουργούνται προβλήματα κατά τη χρήση ηλεκτρονικών συναλλαγών για τα οποία δεν ευθύνεστε ; Καθόλου 2 2% Σπάνια 68 81% Συχνά 14 17% Φοβάστε ή όχι την πιθανότητα λάθους όταν χρησιμοποιείτε ηλεκτρονικά δίκτυα και προηγμένες τεχνολογικές εφαρμογές ; ΝΑΙ 48 57% ΟΧΙ 36 43% 44

Έχετε ενημερωθεί σχετικά με τους κινδύνους χρήσης ηλεκτρονικών συναλλαγών; ΝΑΙ 58 69% ΟΧΙ 26 31% Σημειώστε παρακάτω τις συναλλαγές που συνήθως εκτελείτε ηλεκτρονικά πιο συχνά ; Φορολογικές δηλώσεις 50 60% Κλειδάριθμοι 17 20% Μισθοδοσίες 16 19% Άλλο 1 1% 45

Συμφωνείτε ή όχι ότι οι ηλεκτρονικές συναλλαγές είναι διαθέσιμες χωρίς χρονικό περιορισμό ; 1 0 0% 2 0 0% 3 7 8% 4 60 71% 5 17 20% Συμφωνείτε ή όχι ότι είναι απλό να πραγματοποιηθεί η συναλλαγή ; 1 0 0% 2 0 0% 3 5 6% 4 47 56% 5 32 38% 46

Συμφωνείτε ή όχι ότι είναι απλό να αποκτήσει κανείς πρόσβαση; 1 0 0% 2 2 2% 3 1 1% 4 37 44% 5 44 52% Συμφωνείτε ή όχι ότι η χρήση τους είναι δύσκολη και πολύπλοκη ; 1 38 45% 2 45 54% 3 1 1% 4 0 0% 5 0 0% 47

Συμφωνείτε ή όχι ότι η χρήση τους είναι βαρετή; 1 52 62% 2 31 37% 3 0 0% 4 0 0% 5 1 1% Συμφωνείτε ή όχι ότι τα προσωπικά δεδομένα είναι ασφαλή ; 1 1 1% 2 51 61% 3 28 33% 4 3 4% 5 1 1% 48