ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ 2 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Σ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΙΣΤΟΡΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: 5 ΠΡΩΤΗ ΟΜΑΔΑ Α1. Να δώσετε το περιεχόμενο των κάτωθι όρων: α) ΠΑΟΥΕΡ β) Κοινωνιολογική Εταιρεία γ) Γραφεία Ανταλλαγής Πληθυσμών μονάδες 15 Α2. Να αντιστοιχήσετε στο τετράδιό σας τα δεδομένα των στηλών Α και Β. Στη στήλη Β περισσεύει ένα δεδομένο. Α ΣΤΗΛΗ Β ΣΤΗΛΗ Α) 18 Μαρτίου 1901 1) Ο Δηλιγιάννης καταδικάζει την επανάσταση στο Θέρισο Β) 26 Φεβρουαρίου 1905 2) Παραίτηση Γεωργίου από Αρμοστεία Κρήτης Γ) 12 Μαρτίου 1905 3)Έναρξη επανάστασης Θερίσου Δ) 2 Νοεμβρίου 1905 4) Απόλυση Βενιζέλου από τον Γεώργιο Ε) 12 Σεπτεμβρίου 1906 5) Λήξη επανάστασης Θερίσου ΣΤ)24 Σεπτεμβρίου 1908 6) προκήρυξη προμήνυμα επανάστασης Θερίσου Ζ) 17 Μαϊου 1910 7) Η Κρήτη αναπόσπαστο τμήμα της Ελλάδας Η) 12 Οκτωβρίου 1912 8) Σχηματισμός πρώτης κυβέρνησης Βενιζέλου στην Κρήτη Θ)14 Φεβρουαρίου 1913 9) Το πρώτο ενωτικό ψήφισμα Ι) 14 Νοεμβρίου 1913 10) Αφαίρεση συμβόλων επικυριαρχίας Μ.Δ. και Τουρκίας από την Κρήτη 11) Αποστολή Στ. Δραγούμη ως Γενικού Διοικητή Κρήτης ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ
ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ μονάδες 10 Β1. Να αναφερθείτε στο πρόγραμμα του Τρικουπικού κόμματος ( στόχοι και μέτρα υλοποίησης) μονάδες 12 Β2. Να καταγράψετε τα αίτια της μικρής απήχησης του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα κατά το 19 ο αιώνα έως τη λήξη των Βαλκανικών πολέμων. ΔΕΥΤΕΡΗ ΟΜΑΔΑ μονάδες 13 Γ1. Με βάση τα στοιχεία των παραθεμάτων και στηριζόμενοι στις ιστορικές σας γνώσεις να αναφερθείτε στα πεπραγμένα της Αρμοστείας του Αλ. Ζαϊμη στην Κρήτη από την ανάληψη των καθηκόντων του μέχρι και τη λήξη της θητείας του. 1 ο παράθεμα Ο Αλέξανδρος Ζαΐμης αμέσως μετά την άφιξη του απηύθυνε προκήρυξη προς τον Κρητικό λαό, επισημαίνοντας τον τρόπο κοινοβουλευτικής διακυβέρνησης: <<Και παρά τω κρητικώ λαώ, ως εν εμοί, η αυτή κρατεί αφοσίωσις προς τους ελευθέρους θεσμούς, την ανάπτυξιν δ αυτών απεκδέχομαι από την σύνεσιν των μελών της Συντακτικής Συνελεύσεως, φρονών ότι, όπως η ελευθέρα Ελλάς, ούτω και η Κρήτη, το ηρωικόν τούτο τμήμα του γένους, μόνον δια φιλελευθέρων θεσμών δύναται να προοδεύση >>. Η ομαλότητα και η ησυχία επανήλθαν στην ταραγμένη Μεγαλόνησο και μια περίοδος δημιουργίας και άνθησης εγκαινιάστηκε. Σε αυτό συνέτεινε και η αμνηστία που παρέσχε ο Ζαΐμης στους υπευθύνους των αιματηρών γεγονότων που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της αποχώρησης του πρίγκιπα Γεωργίου. Η ολοκλήρωση μέσα σε τέσσερις μήνες των εργασιών της Συντακτικής Συνέλευσης επικύρωσε την επιβολή της αρχής της νομιμότητας και των κοινοβουλευτικών θεσμών. Η οικονομία αναδιοργανώθηκε, ο κρατικός μηχανισμός βελτιώθηκε, η παιδεία και η υγεία κατεβλήθησαν προσπάθειες να εκσυγχρονιστούν και μια σειρά ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ νομοθετημάτων εισήχθη, προκειμένου να βοηθηθεί σημαντικά η λειτουργία του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Και το σημαντικότερο: οργανώθηκε για πρώτη φορά η Πολιτοφυλακή της Κρήτης, που ήταν ουσιαστικά ο πρώτος στρατός της Μεγαλονήσου και εξελίχθηκε σε υπολογίσιμη στρατιωτική δύναμη, όπως άλλωστε αποδείχθηκε λίγο αργότερα στα πεδία μαχών των Βαλκανικών πολέμων (1912-1913). Θ. Χρήστου. «Από τον Ζαΐμη στην αναχώρηση της ευρωπαϊκής δύναμης», Ελευθεροτυπία «Ιστορικά 2 ο παράθεμα Τον Σεπτέμβριο του 1908 οι κινήσεις στο διπλωματικό πεδίο είναι έντονες, αφού οι προσαρτήσεις περιοχών είναι διαδοχικές από Αυστρία και Βουλγαρία. Οι Κρητικοί δεν έχασαν την ευκαιρία. Στις 24 Σεπτεμβρίου 1908 ξέσπασε επανάσταση στο νησί. Χιλιάδε ς πολίτες των Χανίων και των γύρω περιοχών την ημέρα αυτή συγκρότησαν συλλαλητήριο, στο οποίο ο Βενιζέλος κήρυξε την οριστική ένωση της Κρήτης με την μητέρα Ελλάδα. Έχοντας συνεννοηθεί με την ελληνική κυβέρνηση, ο Ζαΐμης αναχώρησε για την Αθήνα πριν από το συλλαλητήριο. Θ. Χρήστου, Ελευθεροτυπία «Ιστορικά» μονάδες 25 Δ1. Με βάση τα παραθέματα που ακολουθούν και τις ιστορικές σας γνώσεις: α) να εξηγήσετε τους στόχους που έθεσε ο Βενιζέλος σχετικά με τη διευθέτηση των ελληνοτουρκικών σχέσεων κατά τη διάρκεια της τελευταίας του πρωθυπουργίας. β) να καταγράψετε το περιεχόμενο των διπλωματικών εγγράφων που επισφράγισαν την ελληνοτουρκική προσέγγιση του 1930. γ) να αποτιμήσετε τις συμφωνίες αυτές από τη σκοπιά του Έλληνα πρωθυπουργού αλλά και των προσφύγων. Κείμενο 1 Ο Ελ. Βενιζέλος δεν ανήκεν εις την κατηγορίαν των ανθρώπων που εδίσταζον να αναλάβουν ευθύνας. Άλλωστε, όταν η Ελλάς είχε βαστάσει το βάρος της Μικρασιατικής καταστροφής, όταν είχεν υποστή τόσας θυσίας εις άψυχον και ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ
ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ έμψυχον υλικόν, ποίαν αξίαν ημπορούσαν να έχουν μερικαί εκατοντάδες χιλιάδων λιρών, όταν δια της θυσίας αυτής επετυγχάνετο ένας ευρύτερος διακανονισμός των ελληνοτουρκικών σχέσεων, εγεφυρούτο το από αιώνων χάσμα μεταξύ των δύο λαών και το Αιγαίον πέλαγος μετετρέπετο από χωριστικόν όριον εις συνδέουσαν γέφυραν; Εάν ο Βενιζέλος δεν ανελάμβανε την ευθύνην της οριστικής εκκαθαρίσεως του κυκεώνος των οικονομικών διαμφισβητήσεων μεταξύ των δύο χωρών, εάν άφηνε τα πράγματα να κυλούν όπως προέβλεπαν αι μέχρι τότε συμβάσεις, αι ελληνοτουρκικαί σχέσεις καθημερινώς θα εδηλητηριάζοντο, η καχυποψία αμοιβαίως θα εγένετο εντονωτέρα, η προσφυγή εις τους εξοπλισμούς θα καθίστατο αναπόφευκτος, με αποτέλεσμα την επιβάρυνσιν της Ελλάδος δια ποσών θετικώς μεγαλύτερων από την αρνητικήν ζημίαν που υπέστη δια της παραιτήσεως από μιας αξιώσεως αμφιβόλου βασιμότητας. Το θέμα ήτο: Εσύμφερεν ή όχι την Ελλάδα να λησμονήση το παρελθόν και να επιδίωξη ειλικρινώς την αποκατάστασιν φιλικών σχέσεων με την Τουρκίαν; Εσύμφερεν ή όχι να μεταβληθή ο προαιώνιος εχθρός εις φίλον; Εφ όσον η απάντησις εις το ερώτημα τούτο θα ήτο καταφατική, η συμφωνία της 10ης Ιουνίου παρουσιάζετο ως το καλύτερον δυνατόν πρώτον βήμα δια την συμφιλίωσιν με την Τουρκίαν. Οι επικριταί, άλλωστε, του Βενιζέλου, όπως απέδειξεν η μετά ταύτα πολιτική των, επίστευον ότι η συμφωνία εκείνη ήτο κατά βάσιν ορθή. Το επιστέγασμα της επελθούσης συνεννοήσεως ήτο το ταξίδιον του Έλληνος πρωθυπουργού εις Άγκυραν, κατόπιν προσκλήσεως της τουρκικής κυβερνήσεως, και η υπογραφή του συμφώνου φιλίας, ουδετερότητας και διατησίας. Γρ. Δάφνη, Η Ελλάς μεταξύ δύο πολέμων (1923-1940), τόμ. Β, εκδ. Κάκτος, Αθήνα 1997, σσ. 66-68 Κείμενο 2 << Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι οι περιουσίες που είχαν αφήσει οι Έλληνες στη Μικρά Ασία περιήλθαν, σύμφωνα με την ελληνοτουρκική συμφωνία του 1930, αυτόματα στο τουρκικό κράτος και συμψηφίστηκαν με τα αντίστοιχα δικαιώματα των Οθωμανών ανταλλαξίμων και του ελληνικού κράτους. Με βάση τα στοιχεία της εποχής η συνολική αξία των ελληνικών περιουσιών στην Τουρκία έφθανε τα 100 δισεκατομμύρια δραχμές ή 268 εκατομμύρια λίρες Αγγλίας. Παρόλα αυτά, ο Βενιζέλος, στα πλαίσια της συμφιλιωτικής πολιτικής του με την Τουρκία,δέχθηκε ότι οι περιουσίες των Τούρκων στην Ελλάδα ήταν ανώτερες (!) ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ
ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ από εκείνες των Ελλήνων στην Τουρκία κατά 125 χιλιάδες λίρες Αγγλίας. Η εξήγηση που δόθηκε επίσημα ήταν ότι οι περιουσίες των Ελλήνων ήταν κυρίως κινητά κεφάλαια και ότι, συνεπώς, το μέγιστο μέρος από αυτά το είχαν συναποκομίσει μαζί τους οι πρόσφυγες, ενώ οι περιουσίες των Τούρκων ήταν κατά το μέγιστο μέρος αγροτικά κτήματα και ακίνητα. Παρά τη γενική κατακραυγή στην Ελλάδα, το συμφιλιωτικό πνεύμα με την Τουρκία επικράτησε και εγκρίθηκε από τη Βουλή η σχετική Σύμβαση.>> Ιστορία Ελληνικού Έθνους, τόμος ΙΕ, σελ. 331 Εύχομαι επιτυχία! μονάδες 25 Την επιμέλεια των θεμάτων έχει ο υπεύθυνος του μαθήματος της Ιστορίας της Γ Τάξης Γενικού Λυκείου για τη Θεωρητική Κατεύθυνση, Άρης Τσιαντόπουλος ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ