ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 20.6.2011 SEC(2011) 763 τελικό ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΥΝΟΨΗ ΤΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ που συνοδεύει το έγγραφο Πρόταση κανονισµού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για τα τρόφιµα τα οποία προορίζονται για βρέφη και µικρά παιδιά και για τα τρόφιµα που προορίζονται για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς [Πρώην σύνοψη της εκτίµησης επιπτώσεων που συνοδεύει την πρόταση αναθεώρησης της νοµοθεσίας-πλαισίου για τα διαιτητικά τρόφιµα] {COM(2011) 353 τελικό} {SEC(2011) 762 τελικό}
1. ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ Τα τρόφιµα για ειδική διατροφή ή «διαιτητικά» τρόφιµα είναι τρόφιµα τα οποία διαφέρουν από τα τρόφιµα που προορίζονται για συνήθη διατροφή και είναι ειδικά παρασκευασµένα προϊόντα που προορίζονται να ικανοποιήσουν τις ειδικές διατροφικές απαιτήσεις συγκεκριµένων κατηγοριών του πληθυσµού, π.χ. τροφές για βρέφη και µικρά παιδιά, τρόφιµα για ιατρικούς σκοπούς, τρόφιµα για απώλεια βάρους, τρόφιµα χωρίς γλουτένη. Η νοµοθεσία για τα διαιτητικά τρόφιµα τέθηκε σε εφαρµογή το 1977, προκειµένου να διασφαλίσει την ελεύθερη κυκλοφορία των εµπορευµάτων και την πρόληψη της δηµιουργίας άνισων συνθηκών ανταγωνισµού. Αποτελείται από µια οδηγία-πλαίσιο 1 και ειδικά µέτρα που έχουν θεσπιστεί για ορισµένες κατηγορίες τροφίµων: - παρασκευάσµατα για βρέφη και παρασκευάσµατα δεύτερης βρεφικής ηλικίας 2 - µεταποιηµένες τροφές µε βάση τα δηµητριακά και παιδικές τροφές για βρέφη και µικρά παιδιά (παιδικές τροφές) 3 - τρόφιµα που προορίζονται για χρήση σε δίαιτες µειωµένων θερµίδων για απώλεια βάρους (τρόφιµα αδυνατίσµατος) 4 - τρόφιµα για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς (ιατρικά τρόφιµα) 5 - τρόφιµα για άτοµα µε δυσανεξία στη γλουτένη (τρόφιµα χωρίς γλουτένη) 6. Λόγω της διαφοροποίησης και της εξειδίκευσης των τροφίµων κατά τις τελευταίες δεκαετίες, έχουν εγκριθεί νέες νοµοθετικές πράξεις. Ιδιαίτερης σηµασίας στο πλαίσιο αυτό είναι η νοµοθεσία για τα συµπληρώµατα διατροφής 7, τα εµπλουτισµένα τρόφιµα 8 και οι ισχυρισµοί διατροφής και υγείας 9. Από τις συζητήσεις µε τα κράτη µέλη και τα ενδιαφερόµενα µέρη προέκυψαν δυσκολίες που αφορούν την εφαρµογή της νοµοθεσίας για τα διαιτητικά τρόφιµα και την αλληλεπίδρασή της µε τις πιο πρόσφατες νοµοθετικές πράξεις. Τα κύρια προβλήµατα που εντοπίστηκαν σχετίζονται µε τα ακόλουθα ζητήµατα. «ιαιτητικά» τρόφιµα ή «κανονικά» τρόφιµα Καθώς η ανάπτυξη των τροφίµων και η εµπορία τους επικεντρώνεται όλο και περισσότερο σε συγκεκριµένες κατηγορίες καταναλωτών (π.χ. εµπλουτισµένα τρόφιµα για παιδιά, συµπληρώµατα διατροφής για έγκυες γυναίκες, εµπλουτισµένα τρόφιµα για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήµατος κ.ά.), µπορεί να διατυπωθεί ο ισχυρισµός ότι ένας µεγάλος αριθµός των προϊόντων που διατίθενται στην αγορά σήµερα έχουν αναπτυχθεί/προορίζονται για µια συγκεκριµένη οµάδα του πληθυσµού µε ειδικές διατροφικές ανάγκες. Ορισµένες φορές είναι όλο και πιο δύσκολο να διαπιστωθεί που 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ΕΕ L 124 της 6.5.2009, σ. 21. ΕΕ L 401 της 30.12.2006, σ. 1. ΕΕ L 339 της 6.12.2006, σ. 16. ΕΕ L 55 της 6.3.1996, σ. 22 ΕΕ L 91 της 7.4.1999, σ. 29. ΕΕ L 16 της 21.1.2009, σ. 5. ΕΕ L 183 της 12.7.2002, σ. 51 57. ΕΕ L 404 της 30.12.2006, σ. 26-38. ΕΕ L 404 της 30.12.2006, σ. 9-25. 1
έγκειται αυτός ο διαχωρισµός µεταξύ των «κανονικών» τροφίµων που προορίζονται για τον «γενικό» πληθυσµό και των «διαιτητικών» τροφίµων που προορίζονται για µια «ειδική» οµάδα του πληθυσµού. Κατανόηση της αλληλεπίδρασης δήλωση καταλληλότητας ή ισχυρισµός «διαιτητικό»; Όταν εγκρίθηκε η νοµοθεσία-πλαίσιο, τον εκέµβριο του 1976, η υποχρεωτική δήλωση καταλληλότητας «διαιτητικό» που προβλεπόταν να αναφέρεται στην επισήµανση των διαιτητικών τροφίµων είχε ως στόχο να καλύψει ένα ευρύ πεδίο εφαρµογής και δεν περιοριζόταν σε συγκεκριµένες πληροφορίες. Μετά την έγκριση του κανονισµού σχετικά µε τους ισχυρισµούς διατροφής και υγείας το 2006, ο οποίος καλύπτει όλες τις δηλώσεις στα τρόφιµα που υποδηλώνουν ότι προσφέρουν κάποιο όφελος για τη διατροφή και/ή την υγεία, η αλληλεπίδραση µεταξύ των διαφόρων νοµοθετικών πράξεων καθίσταται λιγότερο σαφής. Σήµερα, σε περιπτώσεις όπου δεν έχουν οριστεί ακόµη κανόνες σε ειδικές νοµοθετικές πράξεις, η ένδειξη καταλληλότητας «διαιτητικό», όπως αναφέρεται στον κανονισµό σχετικά µε τους ισχυρισµούς, θα περιοριζόταν στην ένδειξη της οµάδας του πληθυσµού για την οποία προορίζεται το τρόφιµο. Ευκαιριακή επιλογή νοµοθεσίας Τα κράτη µέλη ανέφεραν 10 ότι η νοµοθεσία σχετικά µε τα διαιτητικά τρόφιµα χρησιµοποιείται από ορισµένους επιχειρηµατίες για να παρακάµψουν τους κανόνες της µεταγενέστερης νοµοθεσίας για τα τρόφιµα, στρεβλώνοντας έτσι την έννοια των τροφίµων που προορίζονται για ειδική διατροφή και προκαλώντας, σε ορισµένες περιπτώσεις, σύγχυση σε σχέση µε την εφαρµογή της. Φαίνεται ότι ορισµένες επιχειρήσεις κοινοποιούν ένα «κανονικό» τρόφιµο στο πλαίσιο της νοµοθεσίας για τα διαιτητικά τρόφιµα, ώστε να µπορούν να χρησιµοποιήσουν τη δήλωση καταλληλότητας «διαιτητικό» (υποχρεωτικό σύµφωνα µε τη νοµοθεσία για τα διαιτητικά τρόφιµα), αντί του ισοδύναµου ισχυρισµού και, συνεπώς, να αποφύγουν τις απαιτήσεις του κανονισµού σχετικά µε τους ισχυρισµούς (προέγκριση µε επιστηµονική αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Η δυνατότητα αυτή συνιστά στρέβλωση της αγοράς και έχει ως αποτέλεσµα τη δηµιουργία άνισων όρων για τις επιχειρήσεις τροφίµων και αθέµιτου ανταγωνισµού, καθώς ορισµένες επιχειρήσεις µπορούν να αποκτήσουν αθέµιτο πλεονέκτηµα έναντι ενός ανταγωνιστή, χρησιµοποιώντας µια δήλωση διαιτητικού τροφίµου αντί να αιτηθούν την έγκριση του αντίστοιχου ισχυρισµού. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα δυνητικά διαιτητικά τρόφιµα που υπόκεινται στη διαδικασία κοινοποίησης ή για τα οποία δεν έχουν καθοριστεί ειδικοί κανόνες. Συγκεκριµένα παραδείγµατα στρεβλώσεων είναι τα εξής: Μεταξύ κρατών µελών και επιχειρήσεων Ορισµένα κράτη µέλη θα θεωρήσουν ότι ένα τρόφιµο που διατίθεται στην αγορά ως «τρόφιµο κατάλληλο για άτοµα µε πεπτικές διαταραχές» είναι ένα «κανονικό» τρόφιµο που φέρει ισχυρισµό σύµφωνα µε τη νοµοθεσία σχετικά µε τους ισχυρισµούς διατροφής και υγείας και θα αιτηθούν να υποβληθεί στη διαδικασία προέγκρισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άλλα κράτη µέλη θα το θεωρήσουν ως «διαιτητικό» τρόφιµο που πρέπει να κοινοποιηθεί σε εθνικό επίπεδο. Μια επιχείρηση που λειτουργεί σε διαφορετικά κράτη 10 Ανάλυση των ευρωπαϊκών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων των επιλογών πολιτικής για την αναθεώρηση της οδηγίας-πλαισίου για τα διαιτητικά τρόφιµα Έκθεση για τη µελέτη Agra CEAS Consulting. 2
µέλη ενδέχεται, εποµένως, να πρέπει να συµµορφωθεί για το ίδιο προϊόν µε διαφορετικούς κανόνες ανάλογα µε την ερµηνεία της νοµοθεσίας από τις αρµόδιες αρχές. Για τους καταναλωτές Ένας καταναλωτής µπορεί να πληρώσει πιο ακριβά µια «διαιτητική σοκολάτα κατάλληλη για διαβητικούς» που θεωρείται ότι είναι ειδικά σχεδιασµένη για διαβητικούς από ό,τι µια αντίστοιχη «κανονική» σοκολάτα που φέρει τον ισχυρισµό διατροφής «χαµηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη». Ενδιαφερόµενοι που επηρεάζονται περισσότερο Η πρόταση θα έχει άµεσες επιπτώσεις στους παραγωγούς εξειδικευµένων διαιτητικών τροφίµων και στις αρµόδιες αρχές των κρατών µελών, ενώ θα έχει έµµεσες επιπτώσεις στους παραγωγούς γενικών τροφίµων και τους καταναλωτές στην ΕΕ. Αναγκαία παρέµβαση Έπειτα από περισσότερα από 30 χρόνια ύπαρξης της οδηγίας-πλαισίου για τα διαιτητικά τρόφιµα, η αναθεώρηση αυτή είναι επίσης µια ευκαιρία για την απλούστευση του νοµικού πλαισίου, τη µείωση του διοικητικού φόρτου, όταν είναι δυνατόν, τη διευκόλυνση της καινοτοµίας, καθώς και την παρέµβαση µόνο όταν η δράση της ΕΕ προσφέρει σηµαντική προστιθέµενη αξία σε σχέση µε τις µεµονωµένες δράσεις των κρατών µελών. 2. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟΤΗΤΑΣ Η οδηγία-πλαίσιο βασίστηκε στο άρθρο 100α της Συνθήκης ΕΚ, που αποτελεί πλέον το άρθρο 114 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), και αποσκοπεί στη δηµιουργία µιας εσωτερικής αγοράς για τα διαιτητικά τρόφιµα διασφαλίζοντας παράλληλα ένα υψηλό επίπεδο προστασίας των καταναλωτών. Πριν από την έγκριση της οδηγίας-πλαισίου, τα εθνικά µέτρα στα κράτη µέλη διέφεραν από το ένα κράτος µέλος στο άλλο. Οι διαφορές µεταξύ των νοµοθεσιών αυτών υποχρέωναν τις βιοµηχανίες διαιτητικών τροφίµων να διαφοροποιούν την παραγωγή τους ανάλογα µε το κράτος µέλος για το οποίο προορίζονταν τα προϊόντα αυτά. Για το λόγο αυτόν, εγκρίθηκαν γενικοί κανόνες και µια σειρά συγκεκριµένων µέτρων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο πλαίσιο εναρµόνισης του εµπορίου στο εσωτερικό της Ένωσης και του εµπορίου µε τρίτες χώρες, η Επιτροπή έχει το δικαίωµα να αναλαµβάνει δράση. Ωστόσο, αυτό πρέπει να αντισταθµίζεται µε την αναλογικότητα του µέτρου και την προστιθέµενη αξία που θα προσδώσουν οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στους πολίτες όλων των κρατών µελών. 3. ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Συνολικοί στόχοι: Ο κύριος σκοπός της αναθεώρησης είναι να διασφαλίσει την κατάλληλη ενηµέρωση των καταναλωτών για τα ειδικά τρόφιµα και την καλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς στο πλαίσιο της δέσµευσης της Επιτροπής για την έξυπνη νοµοθεσία (αναλογικότητα, µείωση του φόρτου, νοµική σαφήνεια και καλύτερη επιβολή) για τα κράτη µέλη και τις επιχειρήσεις. Ειδικοί στόχοι: 3
Στόχος αριθ. 1: Συνοχή Να εξαλειφθεί η διαφορά στην ερµηνεία και η δυσκολία στην εφαρµογή της νοµοθεσίας για τα διαιτητικά τρόφιµα, δεδοµένης της εξέλιξης των νοµοθεσιών για τα άλλα τρόφιµα, καθώς και να συντονιστούν κατάλληλα και να εναρµονιστούν οι κανόνες για συγκεκριµένα τρόφιµα µε τη νοµοθεσία για τα άλλα τρόφιµα. Στόχος αριθ. 2: Απλούστευση Να καταργηθούν οι κανόνες που έχουν καταστεί περιττοί, αντιφατικοί και ενδεχοµένως αλληλοσυγκρουόµενοι και να µειωθεί ο διοικητικός φόρτος που συνδέεται µε την εφαρµογή της νοµοθεσίας. Στόχος αριθ. 3: Εναρµόνιση Να διασφαλιστεί ότι τα οµοειδή προϊόντα αντιµετωπίζονται κατά τον ίδιο τρόπο σε ολόκληρη την Ένωση και να επιτραπεί η ελεύθερη κυκλοφορία και η δηµιουργία ίσων όρων ανταγωνισµού για τα εµπορεύµατα. Στόχος αριθ. 4: Μικρές επιχειρήσεις και καινοτοµία Να διασφαλιστεί ότι οποιαδήποτε αλλαγή στη διαχείριση των τροφίµων που καλύπτονται σήµερα από την οδηγία-πλαίσιο δεν επηρεάζει δυσανάλογα τις µικρές επιχειρήσεις (καθώς έχουν περιορισµένες δυνατότητες να επενδύσουν πρόσθετους πόρους στην εξεύρεση εξωτερικής νοµικής εµπειρογνωµοσύνης για την κατανόηση της νοµοθεσίας) και δεν δηµιουργεί περιττές πρόσθετες επιβαρύνσεις για τις επιχειρήσεις τροφίµων που µπορεί να παρεµποδίσουν την καινοτοµία. 4. ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Μπορούν να προσδιοριστούν διάφορες επιλογές πολιτικής για την επίτευξη καθενός από τους τέσσερις στόχους που περιγράφονται στην παράγραφο 3: Επιλογή 1 - Κατάργηση όλης της νοµοθεσίας σχετικά µε τα διαιτητικά τρόφιµα (οδηγίαπλαίσιο και όλες τις επιµέρους οδηγίες που εκδόθηκαν δυνάµει του εν λόγω πλαισίου) Επιλογή 2 - Κατάργηση της οδηγίας-πλαισίου σχετικά µε τα διαιτητικά τρόφιµα, αλλά διατήρηση ορισµένων από τις ειδικές ρυθµίσεις που θεσπίζονται δυνάµει του εν λόγω πλαισίου Επιλογή 3 - Αναθεώρηση της οδηγίας-πλαισίου για τη θέσπιση ενός θετικού καταλόγου διαιτητικών τροφίµων µε συγκεκριµένους κανόνες ως προς τη σύνθεση και/ή την επισήµανση Επιλογή 4 - Τροποποίηση της οδηγίας-πλαισίου για την αντικατάσταση της διαδικασίας κοινοποίησης µε µια κεντρική διαδικασία προηγούµενης έγκρισης της Ένωσης βάσει επιστηµονικής αξιολόγησης 5. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Στο πλαίσιο της εκτίµησης επιπτώσεων, προσδιορίστηκε µια σειρά πιθανών επιπτώσεων µέσω διαβουλεύσεων µε τα κράτη µέλη και τους ενδιαφεροµένους. Η εκτίµηση αυτή αναλύει τις ενδεχόµενες άµεσες ή έµµεσες κοινωνικές, οικονοµικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις των διαφόρων επιλογών πολιτικής. Καθώς η νοµοθεσία-πλαίσιο σχετικά µε τα διαιτητικά τρόφιµα θεσπίστηκε για να διασφαλίσει την καλή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, η ανάλυση εστιάζεται κυρίως στις οικονοµικές επιπτώσεις των επιλογών (διοικητικός φόρτος, αναδιατύπωση και επισήµανση, καινοτοµία, ανταγωνιστικότητα και τιµή) και όχι στο κοινωνικό κόστος (π.χ. δηµόσια υγεία). Ωστόσο, όπως σε ορισµένους τοµείς, µπορεί να υπάρξουν τέτοιου είδους πιθανές κοινωνικές επιπτώσεις - προστασία και πληροφόρηση του 4
καταναλωτή και απώλεια της εργασίας και οι επιπτώσεις αυτές, όπου είναι δυνατόν, αξιολογήθηκαν. Η απώλεια της εργασίας υπάγεται στις οικονοµικές επιπτώσεις, ιδίως όταν πρόκειται για τις επιπτώσεις στις ΜΜΕ. Από την ευρύτερη κοινωνική ανάλυση των τεσσάρων επιλογών, δεν προσδιορίστηκαν άλλες σηµαντικές επιπτώσεις ιδίως στην κοινωνική ευηµερία. Από την εκτίµηση κάθε επιλογής όσον αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, δεν προέκυψαν σηµαντικές επιπτώσεις (είτε θετικές είτε αρνητικές). Σύνοψη των επιπτώσεων: Θετικές επιπτώσεις κάθε επιλογής πολιτικής Αρνητικές επιπτώσεις κάθε επιλογής πολιτικής 10 12 Θετική επίπτωση 8 6 4 2 Κοινωνική Οικονοµική Αρνητική επίπτωση 10 8 6 4 2 Κοινωνική Οικονοµική 0 Επιλογή 1 Επιλογή 2 Επιλογή 3 Επιλογή 4 0 Επιλογή 1 Επιλογή 2 Επιλογή 3 Επιλογή 4 Επιλογή 1 Η κατάργηση της έννοιας της διαιτητικών τροφίµων θα αποτρέψει τη δηµιουργία περαιτέρω στρεβλώσεων µεταξύ των διαιτητικών τροφίµων και των «κανονικών» τροφίµων µε ισχυρισµούς. Ωστόσο, αν και µια τέτοια επιλογή φαίνεται να είναι καλή όσον αφορά την απλούστευση και τη µείωση του διοικητικού φόρτου, το αντάλλαγµα από την άποψη της καθιέρωσης εθνικής νοµοθεσίας για την αντιστάθµιση της κατάργησης ορισµένων νοµοθετικών πράξεων της ΕΕ σε σχέση, για παράδειγµα, µε τα τρόφιµα που προορίζονται για βρέφη και µικρά παιδιά, µπορεί να είναι σηµαντικό. Επιλογή 2 Η επιλογή 2 παρέχει τα ίδια οφέλη ως προς την απλούστευση και τη µείωση του διοικητικού φόρτου µε αυτά της επιλογής 1, αλλά παρέχει επίσης στην ΕΕ τη δυνατότητα να διατηρήσει για ορισµένες κατηγορίες τροφίµων κανόνες των οποίων η εναρµόνιση έχει προσφέρει προστιθέµενη αξία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Εφόσον δεν υπάρχουν πλέον γενικοί κανόνες σχετικά µε τα διαιτητικά τρόφιµα, σαφέστεροι κανόνες για ορισµένα ειδικά προϊόντα θα πρέπει να διασφαλίζουν τον καλύτερο συντονισµό µεταξύ των απαιτήσεων των διαφόρων νοµοθετικών πράξεων. Επιλογή 3 Το κύριο πλεονέκτηµα της δηµιουργίας ενός θετικού καταλόγου για τα διαιτητικά τρόφιµα µε συγκεκριµένες απαιτήσεις επισήµανσης και σύνθεσης, είναι ότι θα ισχύουν τυποποιηµένοι κανόνες για τον τοµέα των διαιτητικών τροφίµων, διασφαλίζοντας την εναρµόνιση σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, η επιβάρυνση που θα υποστεί η βιοµηχανία και τα κράτη µέλη για να συµµορφωθούν µε πρόσθετες ειδικές νοµοθετικές ρυθµίσεις για τα διαιτητικά τρόφιµα, προκειµένου να µπορέσουν να εστιάσουν ορισµένα τρόφιµα σε συγκεκριµένες οµάδες του πληθυσµού µπορεί να θεωρηθεί δυσανάλογη, ιδίως λαµβάνοντας 5
υπόψη τα ελάχιστα πρόσθετα οφέλη ως προς τη δηµόσια υγεία και την ενηµέρωση των καταναλωτών. Επιλογή 4 Η εφαρµογή µιας τυποποιηµένης διαδικασίας προηγούµενης έγκρισης θα εξασφάλιζε µεγαλύτερη εναρµόνιση σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση από τη γενική διαδικασία κοινοποίησης που ισχύει σήµερα. Ωστόσο, η επιβάρυνση της εξασφάλισης προηγούµενης έγκρισης πριν από τη χρήση δήλωσης καταλληλότητας για ένα «διαιτητικό» προϊόν φαίνεται να είναι δυσανάλογη σε σχέση µε την προστασία και την ενηµέρωση των καταναλωτών και θα ήταν ιδιαίτερα δαπανηρή για τον κλάδο και ιδίως για τις ΜΜΕ. 6. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΛΟΓΩΝ Επιλογή 1 Επιλογή 2 Επιλογή 3 Επιλογή 4 Γενικοί Στόχοι ιατροφική ποιότητα για την προοριζόµενη χρήση Ενηµέρωση του καταναλωτή Λειτουργία της εσωτερικής αγοράς - - - - Συνοχή - κατάργηση διαφορών στην ερµηνεία - συντονισµός και εναρµόνιση µε άλλους κανόνες - Απλούστευση - κατάργηση περιττών κανόνων - - -- Ειδικοί Στόχοι - µείωση διοικητικού φόρτου Εναρµόνιση -- - να διασφαλιστεί ότι τα οµοειδή προϊόντα αντιµετωπίζονται κατά τον ίδιο τρόπο σε ολόκληρη την Ένωση - - ΜΜΕ και καινοτοµία - µη δυσανάλογες επιπτώσεις για τις ΜΜΕ - -- - σαφείς και απλοί κανόνες για την πρόληψη των εµποδίων στην καινοτοµία - -- Μέγεθος επιπτώσεων από τα συγκρινόµενα κριτήρια: πολύ θετικές; θετικές, -- πολύ αρνητικές, - αρνητικές Οι επιπτώσεις των επιλογών που εξετάζουν την κατάργηση της νοµοθεσίας για τα διαιτητικά τρόφιµα (επιλογές 1 και 2) εκτιµήθηκαν κατά κύριο λόγο ως θετικές σε σχέση µε τους στόχους της αναθεώρησης - συνοχή και απλούστευση της νοµοθεσίας, εναρµονισµένο εµπόριο στο εσωτερικό της Ένωσης και ανάπτυξη των αγορών και λαµβάνοντας υπόψη τις ΜΜΕ. Ωστόσο, αυτές οι θετικές επιπτώσεις αντισταθµίζονται από την απώλεια των εναρµονισµένων κανόνων για τα προϊόντα που προορίζονται για ευάλωτες οµάδες του 6
πληθυσµού. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να διατηρηθούν ειδικές νοµοθετικές πράξεις για τις κατηγορίες τροφίµων για τις οποίες η έλλειψη πρόσθετων κανόνων σύνθεσης και επισήµανσης εκτός από τους γενικούς κανόνες θα µπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη διατροφική ασφάλεια. Οι επιλογές της διατήρησης και ενίσχυσης της νοµοθεσίας σχετικά µε τα διαιτητικά τρόφιµα (επιλογή 3: µε τη διατήρηση και τη θέσπιση ειδικών κανόνων ή η επιλογή 4: µε την επιβολή καθεστώτος προέγκρισης σε όλα τα διαιτητικά τρόφιµα) θεωρήθηκαν ότι προκαλούσαν στη βιοµηχανία, τα κράτη µέλη και την Επιτροπή δυσανάλογες επιβαρύνσεις (διοικητικές, λειτουργικές, εκτελεστικές) σε σύγκριση µε το όφελος για τη δηµόσια υγεία και την ενηµέρωση των καταναλωτών. Επιπλέον, το εµπόριο µε τρίτες χώρες ενδέχεται να επηρεαστεί από τις πρόσθετες απαιτήσεις και µια τέτοια προσέγγιση θα µπορούσε να κλείσει τον κλάδο και να περιορίσει την ανταγωνιστικότητα (ιδίως για τις ΜΜΕ). Προτιµώµενη επιλογή εδοµένου ότι η διατήρηση ξεχωριστής νοµοθεσίας σχετικά µε τα διαιτητικά τρόφιµα πέραν των άλλων υφιστάµενων κανόνων της νοµοθεσίας για τα τρόφιµα δεν δικαιολογείται πλέον στη σηµερινή αγορά τροφίµων, συνάγεται το συµπέρασµα ότι η αναθεώρηση της νοµοθεσίας θα πρέπει να πραγµατοποιηθεί σύµφωνα µε την επιλογή 2. Σύµφωνα µε την πολιτική της Επιτροπής για την έξυπνη νοµοθεσία, η επιλογή 2 προσφέρει τη βέλτιστη προσέγγιση για την απλούστευση, τη σαφήνεια, τη συνοχή και τη µείωση του διοικητικού φόρτου, διατηρώντας ταυτόχρονα την εναρµόνιση που έχει αποδειχθεί ευεργετική σε επίπεδο ΕΕ όσον αφορά τη διατροφική ασφάλεια των καταναλωτών και τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Η κατάργηση της έννοιας της διαιτητικών τροφίµων θα εξαλείψει τις διαφορές στην ερµηνεία, καθώς όλα τα τρόφιµα θα αντιµετωπίζονται κατά τον ίδιο τρόπο από τη γενική νοµοθεσία. Ωστόσο, η ανάλυση της επιλογής 2 καταδεικνύει ότι ορισµένοι κανόνες που έχουν θεσπιστεί στο πλαίσιο των ειδικών νοµοθετικών πράξεων για τα διαιτητικά τρόφιµα θα πρέπει να διατηρηθούν, όταν κρίνεται ότι οι γενικοί κανόνες επισήµανσης και ασφάλειας δεν επαρκούν για να εξασφαλιστεί η επαρκής θρεπτική σύσταση του τροφίµου για την προστασία των πλέον ευπαθών καταναλωτών και η κατάλληλη ενηµέρωση των καταναλωτών σε όλα τα κράτη µέλη (π.χ. τρόφιµα που προορίζονται για βρέφη και µικρά παιδιά και ιατρικά τρόφιµα). 7. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Προτάθηκε η συλλογή ενός συνόλου δεικτών και δεδοµένων, προκειµένου να καταστεί δυνατή στο µέλλον η µέτρηση των οικονοµικών και κοινωνικών επιπτώσεων της πρωτοβουλίας. 7