85 η σύνοδος ολομέλειας 9-10 Ιουνίου ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα "ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ"

85 η σύνοδος ολομέλειας 9-10 Ιουνίου 2010 CIVEX-V-007 ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα "ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΕΥΡΩΠΑΙΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ" Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ: επισημαίνει ότι η υιοθέτηση του εν λόγω κανονισμού, η οποία καθιστά δυνατή την εφαρμογή δικαιώματος άμεσης συμμετοχής των πολιτών στον δημοκρατικό βίο της Ένωσης, αποτελεί ορόσημο για την εδραίωση των δημοκρατικών αρχών στην Ένωση δίδει έμφαση στο ενδιαφέρον που παρουσιάζει η καθιέρωση της λαϊκής πρωτοβουλίας για τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές, οι οποίες θα μπορούσαν να αποφασίσουν να κινητοποιηθούν οι ίδιες για την οργάνωση ή/και προώθηση συναφών πρωτοβουλιών, λόγω επίσης της εγγύτητάς τους προς τους πολίτες της Ένωσης τονίζει επ αυτού τον εξέχοντα ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Επιτροπή των Περιφερειών, κυρίως χάρη στα μέσα που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της αποκεντρωμένης επικοινωνίας, και οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές, οι οποίες είναι σε θέση να κατευθύνουν άμεσα και σε ευρεία κλίμακα την επικοινωνία προς τους πολίτες συμφωνεί ευρέως με την πρόταση που διατυπώνεται από την Επιτροπή, αλλά θεωρεί ότι σε ορισμένα σημεία υπάρχουν δυνατότητες βελτίωσης θεωρεί ορθότερο τον καθορισμό του κατώτατου ορίου στο ένα τέταρτο των κρατών μελών, γεγονός το οποίο είναι εξάλλου σύμφωνο προς άλλες διατάξεις των Συνθηκών, όπως το άρθρο 76 της ΣΛΕΕ καλεί επίσης τα θεσμικά όργανα να εξετάσουν το ενδεχόμενο να προβλεφθεί κάποια μορφή βοήθειας για τη μετάφραση των βασικών στοιχείων μιας πρωτοβουλίας που θεωρείται παραδεκτή σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να έχουν όλοι οι πολίτες της Ένωσης τη δυνατότητα να λάβουν γνώση της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας προτείνει τη διενέργεια ελέγχου εκ μέρους της Επιτροπής για την εξακρίβωση του παραδεκτού μιας προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών ήδη κατά την καταχώριση αυτής. Έτσι θα μπορούσαν να αποφευχθούν οι άσκοπες επιβαρύνσεις των διοργανωτών για μια πρωτοβουλία πολιτών που δεν θα κριθεί παραδεκτή CdR 167/2010 fin (EN) NΠ/ΑΔ/AZ/OK/γβ Rue Belliard/Belliardstraat 101 1040 Bruxelles/Brussel BELGIQUE/BELGIË Tel. +32 22822211 Fax +32 22822325 Internet: http://www.cor.europa.eu EL

- 1 - Εισηγήτρια η κ. Sonia Masini (IT/PES) Πρόεδρος της επαρχίας του Reggio Emilia Κείμενο αναφοράς Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πρωτοβουλία πολιτών COM (2010) 119 τελικό

- 2 - I. ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΣΥΣΤΑΣΕΙΣ Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ 1. υπενθυμίζει ότι το άρθρο 11, παράγραφος 4, της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση όπως τροποποιήθηκε από τη Συνθήκη της Λισσαβώνας ορίζει ότι «πολίτες της Ένωσης, εφόσον συγκεντρωθεί αριθμός τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου, υπήκοοι σημαντικού αριθμού κρατών μελών, μπορούν με ιδίαν πρωτοβουλία να καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, να υποβάλει κατάλληλες προτάσεις επί θεμάτων στα οποία οι εν λόγω πολίτες θεωρούν ότι απαιτείται νομική πράξη της Ένωσης για την εφαρμογή των Συνθηκών» 2. υπενθυμίζει επίσης ότι το άρθρο 24, παράγραφος 1, της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως τροποποιήθηκε από τη Συνθήκη της Λισσαβώνας, διευκρινίζει περαιτέρω ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο, αποφασίζοντας μέσω κανονισμών και σύμφωνα με τη συνήθη νομοθετική διαδικασία, εκδίδουν τις διατάξεις σχετικά με τις διαδικασίες και την έμπρακτη εφαρμογή του «δικαιώματος πρωτοβουλίας των ευρωπαίων πολιτών» 3. αναγνωρίζει ότι η Επιτροπή, με την Πράσινη Βίβλο της σχετικά με την «πρωτοβουλία ευρωπαίων πολιτών» 1 που δημοσιεύθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2009, προέβη στη διεξαγωγή ευρείας δημόσιας διαβούλευσης με στόχο να συγκεντρώσει τις απόψεις όλων των ενδιαφερομένων μερών σχετικά με τα κυριότερα θέματα προς αντιμετώπιση στο πλαίσιο του κανονισμού για την πρωτοβουλία των πολιτών και τονίζει τη σημαντική συμβολή των τοπικών και των περιφερειακών αρχών στη συγκεκριμένη συζήτηση 4. χαιρετίζει την Επιτροπή για την υποβολή της πρότασης κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πρωτοβουλία πολιτών 2 5. επισημαίνει ότι η υιοθέτηση του εν λόγω κανονισμού, η οποία καθιστά δυνατή την εφαρμογή δικαιώματος άμεσης συμμετοχής των πολιτών στον δημοκρατικό βίο της Ένωσης, αποτελεί ορόσημο για την εδραίωση των δημοκρατικών αρχών στην Ένωση 6. προσβλέπει στην ταχεία έγκριση του κανονισμού σχετικά με την πρωτοβουλία πολιτών από το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο προκειμένου να καταστεί δυνατή η ενεργοποίηση του εν λόγω μηχανισμού στις αρχές του 2011, όπως προβλέπεται στην Πράσινη Βίβλο του 2009 1 2 COM (2009) 622 τελικό. COM (2010) 119 τελικό.

- 3-7. υπενθυμίζει ότι έχει ήδη εξάρει τη σημασία του δικαιώματος νομοθετικής πρωτοβουλίας που προβλέπεται από τη Συνθήκη της Λισσαβώνας με στόχο την ενίσχυση των δικαιωμάτων που σχετίζονται με την ιθαγένεια 3. 8. επαναλαμβάνει ότι η παγίωση του θεσμικού της ρόλου προϋποθέτει την κατά προτεραιότητα εφαρμογή των διατάξεων της Συνθήκης της Λισσαβώνας που είναι μείζονος σημασίας για τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές, όπως η προβλεπόμενη πρωτοβουλία πολιτών 4. 9. δίδει έμφαση στο ενδιαφέρον που παρουσιάζει η καθιέρωση της λαϊκής πρωτοβουλίας για τις περιφερειακές και τις τοπικές αρχές, οι οποίες θα μπορούσαν να αποφασίσουν να κινητοποιηθούν οι ίδις για την οργάνωση ή/και προώθηση συναφών πρωτοβουλιών, λόγω επίσης της εγγύτητάς τους προς τους πολίτες της Ένωσης 10. συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία απαιτείται ένα εύχρηστο μέσο για τους πολίτες, με την καθιέρωση απλών και άμεσα εφαρμόσιμων διαδικασιών και την παροχή ξεκάθαρων και ενιαίων υποδείξεων σχετικά με την εφαρμογή του μέσου αυτού, αποτρέποντας παράλληλα οποιαδήποτε δυνητική κατάχρηση του συστήματος 11. κρίνει σκόπιμο, από πλευράς θεσμικής επικοινωνίας, να προαχθούν ευρείας κλίμακας πρωτοβουλίες προκειμένου να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή εξοικείωση των πολιτών της Ένωσης με τη νέα νομοθεσία, αλλά και, γενικότερα, η άμεση συμμετοχή τους στον πολιτικό διάλογο σχετικά με τα θέματα γενικού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος που αποτελούν αντικείμενο των εν εξελίξει πρωτοβουλιών 12. τονίζει επ αυτού τον εξέχοντα ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Επιτροπή των Περιφερειών, κυρίως χάρη στα μέσα που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της αποκεντρωμένης επικοινωνίας, και οι περιφερειακές και οι τοπικές αρχές, οι οποίες είναι σε θέση να κατευθύνουν άμεσα και σε ευρεία κλίμακα την επικοινωνία προς τους πολίτες 13. προτίθεται να συνεισφέρει στη δημιουργία μιας διοργανικής θυρίδας πληροφόρησης, της οποίας η ΕΤΠ θα πρέπει να καταστεί αναπόσπαστο τμήμα 14. υπογραμμίζει ότι ως εταίρος των υπόλοιπων θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και των τοπικών και περιφερειακών αρχών, θα πρέπει να ενημερώνεται πλήρως και, κατά περίπτωση, να γνωμοδοτεί παράλληλα με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αποδοχή ή τη συνέχεια που δίδεται στις πρωτοβουλίες ευρωπαίων πολιτών, καθώς και για τυχόν προτεινόμενες αλλαγές στους όρους και τους κανόνες που διέπουν αυτόν το θεσμό. 3 4 Γνωμοδότηση πρωτοβουλίας της Επιτροπής των Περιφερειών με θέμα «Δικαιώματα των πολιτών: προώθηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων που απορρέουν από την ευρωπαϊκή ιθαγένεια», 9.10.2008, σημείο 58. έγγρ. R/CdR 79/2010, παράρτημα I.

- 4-15. επαναλαμβάνει την πρόθεσή της να διερευνήσει τη δυνατότητα στήριξης των πρωτοβουλιών ευρωπαίων πολιτών που είναι σχετικές με την ΕΤΠ και τις εκπροσωπούμενες τοπικές και περιφερειακές αρχές, ως ακολούθως: με την οργάνωση ακροάσεων για τρέχουσες ή επιτυχημένες πρωτοβουλίες πολιτών, με τη συμμετοχή των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, τοπικών και περιφερειακών αρχών και των ενώσεών τους, καθώς και εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών με την κατάρτιση γνωμοδοτήσεων για επιτυχημένες πρωτοβουλίες πολιτών που είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τις τοπικές και περιφερειακές αρχές και για την ΕΤΠ με δεδομένες τις πολιτικές της προτεραιότητες, ή για αποφάσεις της Επιτροπής σχετικά με την έκβαση ανάλογων πρωτοβουλιών ευρωπαίων πολιτών. 16. υπενθυμίζει ότι τόσο στο πλαίσιο του κανονισμού όσο και κατά την εφαρμογή του απαιτείται να διασφαλισθούν, ειδικότερα, οι αρχές της ισότητας, της διαφάνειας, της χρηστής διοίκησης και της πρόσβασης στη δικαιοσύνη 17. συμφωνεί ευρέως με την πρόταση που διατυπώνεται από την Επιτροπή, αλλά θεωρεί ότι σε ορισμένα σημεία υπάρχουν δυνατότητες βελτίωσης 18. με την επιφύλαξη της πρωτοβουλίας Ευρωπαίων πολιτών, η ΕτΠ τονίζει τη σημασία της ενθάρρυνσης σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο όλων των πρωτοβουλιών που καθιστούν δυνατή τη διαφάνεια, τη συνεργασία και τη συμμετοχή των πολιτών στις δημόσιες πολιτικές, στο πλαίσιο της αρχής της συμμετοχικής δημοκρατίας. Όσον αφορά τον ελάχιστο αριθμό κρατών μελών 19. υπενθυμίζει ότι, βάσει των Συνθηκών, η πρωτοβουλία πρέπει να προέλθει από «σημαντικό αριθμό κρατών μελών» (άρθρο 11, παράγραφος 4, της ΣΕΕ), καθώς και ότι με την απαίτηση αυτή επιδιώκεται να διασφαλισθεί ότι η πρωτοβουλία αποτελεί έκφραση κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος 20. εκτιμά ότι το προβλεπόμενο κατώτατο όριο που αντιστοιχεί στο ένα τρίτο των κρατών μελών είναι υπερβολικά υψηλό, λαμβανομένου δε υπόψη ότι απαιτείται να προαχθεί η άσκηση δικαιώματος άμεσης συμμετοχής των πολιτών στον δημοκρατικό βίο της Ένωσης 21. θεωρεί ορθότερο τον καθορισμό του κατώτατου ορίου στο ένα τέταρτο των κρατών μελών, γεγονός το οποίο είναι εξάλλου σύμφωνο προς άλλες διατάξεις των Συνθηκών, όπως το άρθρο 76 της ΣΛΕΕ Όσον αφορά το ελάχιστο όριο ηλικίας των υπογραφόντων

- 5-22. τάσσεται υπέρ του καθορισμού ελάχιστου ορίου ηλικίας για τους υπογράφοντες πρωτοβουλία πολιτών, αντίστοιχου προς την ελάχιστη απαιτούμενη ηλικία για την απόκτηση δικαιώματος ψήφου στις ευρωεκλογές Όσον αφορά την καταχώριση των προτεινόμενων πρωτοβουλιών και τη συγκέντρωση των δηλώσεων υποστήριξης 23. επικροτεί την πρόβλεψη συστήματος καταχώρισης των προτεινόμενων πρωτοβουλιών σε ειδικό επιγραμμικό μητρώο 24. συμφωνεί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι η εξακρίβωση του παραδεκτού μιας πρωτοβουλίας πολιτών δεν θα πρέπει να περιλαμβάνει επιχειρήματα πολιτικής σκοπιμότητας 5 25. είναι, επομένως, της γνώμης ότι η Επιτροπή θα πρέπει να απορρίπτει την καταχώριση μόνον σε περίπτωση που μια πρόταση κρίνεται «σαφώς καταχρηστική» ή «κατάφωρα αντίθετη με τις αξίες της Ένωσης», διότι η αναφορά στην έννοια της ακαταλληλότητας που γίνεται στην πρόταση κανονισμού δεν θεωρείται ενδεδειγμένη 26. επιδοκιμάζει την πρόταση περί κοινής δέσμης διαδικαστικών απαιτήσεων για τη συγκέντρωση και τον έλεγχο των δηλώσεων υποστήριξης 27. εκφράζει την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι προβλέπεται ένα σύστημα ηλεκτρονικής συγκέντρωσης των δηλώσεων υποστήριξης μιας πρωτοβουλίας Όσον αφορά την αρχή της διαφάνειας και τη διοικητική συνεργασία 28. συμμερίζεται την άποψη της Επιτροπής σύμφωνα με την οποία απαιτείται η διασφάλιση της διαφάνειας των πηγών χρηματοδότησης και στήριξης μιας πρωτοβουλίας που διαθέτουν οι διοργανωτές της 29. επισημαίνει ότι η δυνατότητα υποβολής πρωτοβουλιών θα πρέπει να παρέχεται στο σύνολο των πολιτών και των οργανώσεων και να μην περιορίζεται αποκλειστικά και μόνον στις σημαντικότερες οργανώσεις 30. ευελπιστεί, συνεπώς, ότι θα προβλεφθούν κατάλληλοι μηχανισμοί για την παροχή πρακτικής και τεχνικής βοήθειας προς όλους τους ενδιαφερόμενους διοργανωτές πρωτοβουλιών 5 Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 7ης Μαΐου 2009 με το οποίο ζητείται από την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την εφαρμογή της πρωτοβουλίας πολιτών (A6-0043/2009), Αιτιολογική σκέψη ΚΕ.

- 6-31. θεωρεί ιδιαίτερα ενδεδειγμένη τη δημιουργία μιας «θυρίδας πληροφόρησης» αφιερωμένης στη νομοθετική πρωτοβουλία των πολιτών, της οποίας η ΕΤΠ θα πρέπει να αποτελέσει αναπόσπαστο τμήμα 32. καλεί επίσης τα θεσμικά όργανα να εξετάσουν το ενδεχόμενο να προβλεφθεί κάποια μορφή βοήθειας για τη μετάφραση των βασικών στοιχείων μιας πρωτοβουλίας που θεωρείται παραδεκτή σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να έχουν όλοι οι πολίτες της Ένωσης τη δυνατότητα να λάβουν γνώση της συγκεκριμένης πρωτοβουλίας Όσον αφορά το παραδεκτό της πρότασης 33. προτείνει τη διενέργεια ελέγχου εκ μέρους της Επιτροπής για την εξακρίβωση του παραδεκτού μιας προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών ήδη κατά την καταχώριση αυτής. Έτσι θα μπορούσαν να αποφευχθούν οι άσκοπες επιβαρύνσεις των διοργανωτών για μια πρωτοβουλία πολιτών που δεν θα κριθεί παραδεκτή 34. τονίζει ότι οι απαιτούμενες προϋποθέσεις για την εξασφάλιση του παραδεκτού των προτεινόμενων πρωτοβουλιών πρέπει να καθορίζονται εν γένει με σαφήνεια και διαφάνεια και να δημοσιοποιούνται επαρκώς, με στόχο τον περιορισμό του αριθμού των προτεινόμενων πρωτοβουλιών που κηρύσσονται ως μη παραδεκτές 35. επιδοκιμάζει τις τιθέμενες προϋποθέσεις σύμφωνα με τις οποίες η προτεινόμενη πρωτοβουλία πρέπει: α) να αφορά ένα θέμα σχετικά με το οποίο μπορεί να εγκριθεί νομική πράξη της Ένωσης για την εφαρμογή των Συνθηκών και β) να υπάγεται στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής για την υποβολή της 36. υπογραμμίζει εξάλλου ότι η έγκριση μιας νομοθετικής πράξης εκ μέρους της Ένωσης, στους τομείς που δεν εμπίπτουν στην αποκλειστική αρμοδιότητά της, οφείλει επίσης να είναι σύμφωνη προς την αρχή της επικουρικότητας, όπως προβλέπεται από το άρθρο 5, παράγραφος 3, της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση 37. σημειώνει επιπλέον ότι κάθε πράξη της Ένωσης οφείλει να σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες που ορίζονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, καθώς και στις γενικές αρχές της Ένωσης 38. κρίνει, επομένως, σκόπιμη την πραγματοποίηση ρητής αναφοράς σε δύο πρόσθετες προϋποθέσεις για την εξασφάλιση του παραδεκτού μιας πρωτοβουλίας, σύμφωνα με τις οποίες η προτεινόμενη πρωτοβουλία θα πρέπει: γ) να σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες που ορίζονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δ) να είναι σύμφωνη προς την αρχή της επικουρικότητας

- 7-39. υπενθυμίζει την εμπειρία που έχει αποκομίσει η ΕΤΠ όσον αφορά την αξιολόγηση της επικουρικότητας και δηλώνει πρόθυμη να συνεργαστεί με την Επιτροπή για τον έλεγχο της συμμόρφωσης των προτεινόμενων πρωτοβουλιών προς την εν λόγω αρχή 40. επισημαίνει ότι η απόφαση σχετικά με το παραδεκτό μιας πρωτοβουλίας απαιτείται να κοινοποιείται στον διοργανωτή της πρωτοβουλίας και να δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης 41. εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η απόφαση σχετικά με το παραδεκτό μιας προτεινόμενης πρωτοβουλίας δύναται να υπόκειται στον δικαστικό έλεγχο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, δυνάμει των άρθρων 263 και 265 της ΣΛΕΕ, και ευελπιστεί ότι το εν λόγω δικαίωμα δικαστικού ελέγχου θα αναφερθεί σαφώς στον κανονισμό 42. συμμερίζεται το μέλημα της Επιτροπής για τον περιορισμό στο ελάχιστο του διοικητικού φόρτου και των δημοσιονομικών δαπανών που συνεπάγεται ο έλεγχος και η εξακρίβωση της γνησιότητας των δηλώσεων υποστήριξης των πρωτοβουλιών που κρίνονται παραδεκτές και σημειώνει, εν προκειμένω, ότι σε πολλά κράτη η εν λόγω διαδικασία θα απαιτήσει τη συμμετοχή των περιφερειακών και των τοπικών αρχών Όσον αφορά την εξέταση μιας πρωτοβουλίας από την Επιτροπή 43. επικροτεί την πρόταση σύμφωνα με την οποία η Επιτροπή οφείλει, εντός διαστήματος 4 μηνών, να εξετάσει μια πρωτοβουλία η οποία της έχει τυπικά υποβληθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του κανονισμού και να εγκρίνει ανακοίνωση στην οποία θα εκθέτει τα συμπεράσματά της σχετικά με την πρωτοβουλία, τις ενδεχόμενες ενέργειες στις οποίες προτίθεται να προβεί και τη δέουσα αιτιολόγησή τους 44. επισημαίνει επ αυτού ότι, σε περίπτωση αδυναμίας της Επιτροπής να λάβει απόφαση εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας, υπάρχει δυνατότητα άσκησης προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, δυνάμει του άρθρου 265 της ΣΛΕΕ, και ευελπιστεί ότι το εν λόγω δικαίωμα δικαστικού ελέγχου θα αναφερθεί σαφώς στον κανονισμό 45. τονίζει ότι η Επιτροπή οφείλει να λαμβάνει σοβαρά υπόψη της κάθε πρωτοβουλία η οποία φέρει την υπογραφή τουλάχιστον ενός εκατομμυρίου πολιτών 46. είναι της γνώμης ότι η ανακοίνωση που θα εγκρίνει η Επιτροπή σχετικά με την εκάστοτε πρωτοβουλία πολιτών θα πρέπει, εκτός από την κοινοποίησή της στους διοργανωτές της, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, να δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να διαβιβάζεται στην Επιτροπή των Περιφερειών, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και στα εθνικά Κοινοβούλια.

- 8 - II. ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΕΣ ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία 1 Άρθρο 4 (3) Τροπολογία της ΕΤΠ Άρθρο 4 Καταχώριση της προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών 1. Πριν από την έναρξη της συγκέντρωσης των δηλώσεων υποστήριξης από τους υπογράφοντες σχετικά με προτεινόμενη πρωτοβουλία πολιτών, ο διοργανωτής οφείλει να καταχωρίσει την πρωτοβουλία στην Επιτροπή, παρέχοντας τις πληροφορίες που αναφέρονται στο παράρτημα II, ιδίως σχετικά με το αντικείμενο και τους στόχους, καθώς και με τις πηγές χρηματοδότησης και στήριξης της προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών. Οι πληροφορίες αυτές παρέχονται σε μία από τις επίσημες γλώσσες της Ένωσης, σε επιγραμμικό μητρώο το οποίο διατίθεται ειδικά για τον σκοπό αυτό από την Επιτροπή (στο εξής «το μητρώο»). 2. Με εξαίρεση τις περιπτώσεις που προβλέπονται στις παραγράφους 3 και 4, η Επιτροπή καταχωρίζει χωρίς καθυστέρηση την προτεινόμενη πρωτοβουλία με ενιαίο αριθμό μητρώου και αποστέλλει βεβαίωση της καταχώρισης στον διοργανωτή. 3. Δεν θα καταχωρίζονται οι προτεινόμενες πρωτοβουλίες πολιτών οι οποίες εύλογα μπορούν να θεωρηθούν ακατάλληλες διότι είναι καταχρηστικές ή στερούνται σοβαρότητας. 4. Η Επιτροπή απορρίπτει την καταχώριση προτεινόμενων πρωτοβουλιών πολιτών οι οποίες είναι κατάφωρα αντίθετες με τις αξίες της Ένωσης. 5. Οι προτεινόμενες πρωτοβουλίες πολιτών που έχουν καταχωρισθεί δημοσιεύονται στο μητρώο. Άρθρο 4 Καταχώριση και κρίση του παραδεκτού της προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών 1. Πριν από την έναρξη της συγκέντρωσης των δηλώσεων υποστήριξης από τους υπογράφοντες σχετικά με προτεινόμενη πρωτοβουλία πολιτών, ο διοργανωτής οφείλει να καταχωρίσει την πρωτοβουλία στην Επιτροπή, παρέχοντας τις πληροφορίες που αναφέρονται στο παράρτημα II, ιδίως σχετικά με το αντικείμενο και τους στόχους, καθώς και με τις πηγές χρηματοδότησης και στήριξης της προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών. Οι πληροφορίες αυτές παρέχονται σε μία από τις επίσημες γλώσσες της Ένωσης, σε επιγραμμικό μητρώο το οποίο διατίθεται ειδικά για τον σκοπό αυτό από την Επιτροπή (στο εξής «το μητρώο»). 2. Με εξαίρεση τις περιπτώσεις που προβλέπονται στις παραγράφους 3 και 4, η Επιτροπή καταχωρίζει χωρίς καθυστέρηση την προτεινόμενη πρωτοβουλία με ενιαίο αριθμό μητρώου και αποστέλλει βεβαίωση της καταχώρισης στον διοργανωτή. 2. Η Επιτροπή, εντός δύο μηνών από την παραλαβή της αίτησης που αναφέρεται στην παράγραφο 1, εκδίδει απόφαση για το παραδεκτό της πρωτοβουλίας. Η προτεινόμενη πρωτοβουλία πολιτών θεωρείται παραδεκτή εφόσον πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) αφορά ζήτημα για το οποίο μπορεί να εκδοθεί νομική πράξη της Ένωσης για την εφαρμογή των συνθηκών και β) η υποβολή της πρότασης υπάγεται στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής. γ) σέβεται τις θεμελιώδεις αξίες και τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το σύνολο των θεμελιωδών δικαιωμάτων της ΕΕ όπως ορίζονται στο Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ δ) είναι συμβατή με την αρχή της

- 9 - επικουρικότητας. 3. Δεν θα καταχωρίζονται κρίνονται παραδεκτές οι προτεινόμενες πρωτοβουλίες πολιτών οι οποίες εύλογα μπορούν να θεωρηθούν ακατάλληλες διότι είναι σαφώς καταχρηστικές ή στερούνται σοβαρότητας ή αντίκεινται στις αξίες της ΕΕ. 4. Η Επιτροπή απορρίπτει την καταχώριση προτεινόμενων πρωτοβουλιών πολιτών οι οποίες είναι κατάφωρα αντίθετες με τις αξίες της Ένωσης. 4. Η απόφαση που αναφέρεται στην παράγραφο 2 γνωστοποιείται στον διοργανωτή της προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών και δημοσιεύεται. 5. Οι προτεινόμενες πρωτοβουλίες πολιτών που έχουν κριθεί παραδεκτές καταχωρισθεί δημοσιεύονται στο μητρώο. 6. 5. Οι υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μεταφράζουν σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ τα βασικά στοιχεία κάθε πρωτοβουλίας πολιτών που θεωρείται παραδεκτή. Αιτιολογία Η εξέταση του παραδεκτού μπορεί να πραγματοποιείται ήδη με την καταχώριση μιας πρωτοβουλίας σύμφωνα με το άρθρο 4. Δεν είναι εύλογο να καταχωρίζεται μια πρωτοβουλία και μετά, αφού κατατεθούν 300.000 υπογραφές που πρέπει να προέρχονται από τουλάχιστον 3 κράτη μέλη, να κρίνεται μη παραδεκτή, π.χ. επειδή διαπιστώνεται ότι η ΕΕ δεν διαθέτει αρμοδιότητες σε έναν ορισμένο τομέα. Γι αυτό και με την τροπολογία προτείνεται η συγχώνευση των άρθρων 4 και 8 της πρότασης κανονισμού.

- 10 - Τροπολογία 2 Άρθρο 7 (1) Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία της ΕΤΠ Ελάχιστος αριθμός υπογραφών ανά κράτος μέλος 1. Οι υπογράφοντες πρωτοβουλία πολιτών προέρχονται από το ένα τρίτο τουλάχιστον των κρατών μελών. Ελάχιστος αριθμός υπογραφών ανά κράτος μέλος 1. Οι υπογράφοντες πρωτοβουλία πολιτών προέρχονται από το ένα τρίτο τέταρτο τουλάχιστον των κρατών μελών. Αιτιολογία Η πρωτοβουλία ευρωπαίων πολιτών πρέπει να αποτελεί μέσο προσιτό στους πολίτες και, επομένως, το κατώτατο όριο δεν θα πρέπει να είναι υπερβολικά υψηλό. Η απαίτηση να προέρχονται οι υπογράφοντες από το ένα τέταρτο των κρατών μελών (δηλ. από επτά εκ των 27 κρατών μελών που απαρτίζουν επί του παρόντος την ΕΕ) συνάδει με την πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Τροπολογία 3 Άρθρο 7 (1) Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Στο ένα τρίτο των κρατών μελών οι υπογράφοντες ανέρχονται τουλάχιστον στον ελάχιστο αριθμό πολιτών που προβλέπεται στο παράρτημα I. Τροπολογία της ΕΤΠ Στο ένα τρίτο τέταρτο των κρατών μελών οι υπογράφοντες ανέρχονται τουλάχιστον στον ελάχιστο αριθμό πολιτών που προβλέπεται στο παράρτημα I. Αιτιολογία Η πρωτοβουλία ευρωπαίων πολιτών πρέπει να αποτελεί μέσο προσιτό στους πολίτες και, επομένως, το κατώτατο όριο δεν θα πρέπει να είναι υπερβολικά υψηλό. Η απαίτηση να προέρχονται οι υπογράφοντες από το ένα τέταρτο των κρατών μελών (δηλ. από επτά εκ των 27 κρατών μελών που απαρτίζουν επί του παρόντος την ΕΕ) συνάδει με την πρόταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Λογικά, επομένως, το ίδιο πρέπει να ισχύσει στο άρθρο 7 παρ. 2.

- 11 - Τροπολογία 4 Άρθρο 8 Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Τροπολογία της ΕΤΠ Απόφαση για το παραδεκτό προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών 1. Μετά τη συγκέντρωση 300.000 δηλώσεων υποστήριξης, σύμφωνα με το άρθρο 5 από πολίτες προερχόμενους από τρία τουλάχιστον κράτη μέλη, ο διοργανωτής υποβάλλει στην Επιτροπή αίτηση για την έκδοση απόφασης σχετικά με το παραδεκτό της προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών. Για τον σκοπό αυτό, ο διοργανωτής χρησιμοποιεί το έντυπο του παραρτήματος V. 2. Η Επιτροπή, εντός δύο μηνών από την παραλαβή της αίτησης που αναφέρεται στην παράγραφο 1, εκδίδει απόφαση για το παραδεκτό της πρωτοβουλίας. Η προτεινόμενη πρωτοβουλία πολιτών θεωρείται παραδεκτή εφόσον πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) αφορά ζήτημα για το οποίο μπορεί να εκδοθεί νομική πράξη της Ένωσης για την εφαρμογή των συνθηκών και β) η υποβολή της πρότασης υπάγεται στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής. 3. Η απόφαση που αναφέρεται στην παράγραφο 2 γνωστοποιείται στον διοργανωτή της προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών και δημοσιεύεται. Απόφαση για το παραδεκτό προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών 1. Μετά τη συγκέντρωση 300.000 δηλώσεων υποστήριξης, σύμφωνα με το άρθρο 5 από πολίτες προερχόμενους από τρία τουλάχιστον κράτη μέλη, ο διοργανωτής υποβάλλει στην Επιτροπή αίτηση για την έκδοση απόφασης σχετικά με το παραδεκτό της προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών. Για τον σκοπό αυτό, ο διοργανωτής χρησιμοποιεί το έντυπο του παραρτήματος V. 2. Η Επιτροπή, εντός δύο μηνών από την παραλαβή της αίτησης που αναφέρεται στην παράγραφο 1, εκδίδει απόφαση για το παραδεκτό της πρωτοβουλίας. Η προτεινόμενη πρωτοβουλία πολιτών θεωρείται παραδεκτή εφόσον πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις: α) αφορά ζήτημα για το οποίο μπορεί να εκδοθεί νομική πράξη της Ένωσης για την εφαρμογή των συνθηκών και β) η υποβολή της πρότασης υπάγεται στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της Επιτροπής. 3. Η απόφαση που αναφέρεται στην παράγραφο 2 γνωστοποιείται στον διοργανωτή της προτεινόμενης πρωτοβουλίας πολιτών και δημοσιεύεται. Αιτιολογία Συνέπεια της τροποποίησης στην σύσταση 1.

- 12 - Τροπολογία 5 Άρθρο 9 Κείμενο που προτείνει η Επιτροπή Διατάξεις για τον έλεγχο και την πιστοποίηση των δηλώσεων υποστήριξης από τα κράτη μέλη 1. Μετά τη συγκέντρωση των απαιτούμενων δηλώσεων υποστήριξης από τους υπογράφοντες σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 7, και εφόσον η Επιτροπή έχει αποφασίσει ότι μια προτεινόμενη πρωτοβουλία πολιτών είναι παραδεκτή σύμφωνα με το άρθρο 8, ο διοργανωτής υποβάλλει τις δηλώσεις υποστήριξης, σε έντυπη ή σε ηλεκτρονική μορφή, προς έλεγχο και πιστοποίηση στις οικείες αρμόδιες αρχές που προβλέπονται στο άρθρο 14. Για τον σκοπό αυτό ο διοργανωτής χρησιμοποιεί το έντυπο του παραρτήματος VI. Ο διοργανωτής υποβάλλει τις δηλώσεις υποστήριξης στο κράτος μέλος που εξέδωσε το έγγραφο αναγνώρισης που αναφέρεται στη δήλωση. 2. Οι αρμόδιες αρχές, εντός προθεσμίας που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες, ελέγχουν τις διαβιβασθείσες δηλώσεις υποστήριξης, βάσει των κατάλληλων ελέγχων, και παραδίδουν στον διοργανωτή πιστοποιητικό σύμφωνα με το υπόδειγμα του παραρτήματος VII, στο οποίο πιστοποιείται ο αριθμός των έγκυρων δηλώσεων υποστήριξης για το εν λόγω κράτος μέλος. 3. Το πιστοποιητικό που προβλέπεται στην παράγραφο 2 εκδίδεται δωρεάν. Τροπολογία της ΕΤΠ Διατάξεις για τον έλεγχο και την πιστοποίηση των δηλώσεων υποστήριξης από τα κράτη μέλη 1. Μετά τη συγκέντρωση των απαιτούμενων δηλώσεων υποστήριξης από τους υπογράφοντες σύμφωνα με τα άρθρα 5 και 7, και εφόσον η Επιτροπή έχει αποφασίσει ότι μια προτεινόμενη πρωτοβουλία πολιτών είναι παραδεκτή σύμφωνα με το άρθρο 8, ο διοργανωτής υποβάλλει τις δηλώσεις υποστήριξης, σε έντυπη ή σε ηλεκτρονική μορφή, προς έλεγχο και πιστοποίηση στις οικείες αρμόδιες αρχές που προβλέπονται στο άρθρο 14. Για τον σκοπό αυτό ο διοργανωτής χρησιμοποιεί το έντυπο του παραρτήματος V, επισυνάπτοντας τον προϋπολογισμό των εξόδων που πραγματοποιήθηκαν και τις πηγές χρηματοδότησης που χρησιμοποιήθηκαν. Ο διοργανωτής υποβάλλει τις δηλώσεις υποστήριξης στο κράτος μέλος που εξέδωσε το έγγραφο αναγνώρισης που αναφέρεται στη δήλωση. 2. Οι αρμόδιες αρχές, εντός προθεσμίας που δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες, ελέγχουν τις διαβιβασθείσες δηλώσεις υποστήριξης, βάσει των κατάλληλων ελέγχων, και παραδίδουν στον διοργανωτή πιστοποιητικό σύμφωνα με το υπόδειγμα του παραρτήματος VII, στο οποίο πιστοποιείται ο αριθμός των έγκυρων δηλώσεων υποστήριξης για το εν λόγω κράτος μέλος. 3. Το πιστοποιητικό που προβλέπεται στην παράγραφο 2 εκδίδεται δωρεάν. Αιτιολογία Το άρθρο 4 υποχρεώνει τον οργανωτή να αναφέρει τις πηγές χρηματοδότησης από τις οποίες θα καλυφθούν οι δαπάνες που σχετίζονται με την πρωτοβουλία. Σε αυτό το σημείο της διαδικασίας, όπως αναφέρεται στην τροπολογία που κατατίθεται, είναι πιθανό να μην είναι γνωστές όλες οι οικονομικές ενισχύσεις που θα ληφθούν, κατά συνέπεια είναι αναγκαίο στο τέλος της διαδικασίας να ζητηθεί έκθεση που θα αιτιολογεί τις δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν και την προέλευση των πόρων που χρησιμοποιήθηκαν, πληρώντας έτσι την αρχή της ενημέρωσης και της διαφάνειας. Θα ήταν

- 13 - σκόπιμο για τη διευκόλυνση της πλήρωσης αυτής της προϋπόθεσης να σχεδιαστεί ένα έντυπο που θα συναφθεί ως Παράρτημα στον Κανονισμό. Βρυξέλλες, 10 Ιουνίου 2010 Η Πρόεδρος της Επιτροπής των Περιφερειών Mercedes Bresso Ο Γενικός Γραμματέας της Επιτροπής των Περιφερειών Gerhard Stahl * * *

- 14 - III. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ Τίτλος Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πρωτοβουλία πολιτών Έγγραφο αναφοράς COM (2010) 119 τελικό Νομική βάση Άρθρο 41 του Εσωτερικού Κανονισμού Κανονιστική βάση Γενικός εισηγητής Αίτηση γνωμοδότησης του Συμβουλίου 27 Απριλίου 2010 Αίτηση γνωμοδότησης του Κοινοβουλίου 2 Ιουνίου 2010 Απόφαση του Προεδρείου/της Προέδρου 17 Μαΐου 2010 Αρμόδια επιτροπή CIVEX Εισηγήτρια η κ. Sonia Masini (IT/PES) Επεξηγηματικό σημείωμα 5 Μαΐου 2010 Εξέταση στην επιτροπή - Υιοθέτηση από την επιτροπή - Αποτέλεσμα της ψηφοφορίας στην επιτροπή Υιοθέτηση από την Ολομέλεια 10 Ιουνίου 2010 Παλαιότερες γνωμοδοτήσεις της ΕΤΠ Λευκή Βίβλος για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση (CdR 89/2009). Γνωμοδότηση πρωτοβουλίας της 9 ης Οκτωβρίου 2008 με θέμα "Δικαιώματα των πολιτών: προώθηση των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των δικαιωμάτων που απορρέουν από την ευρωπαϊκή ιθαγένεια" (CdR 78/2008) Γνωμοδότηση της 19 ης Ιουνίου 2008 με θέμα "Σύμπραξη για την επικοινωνιακή προβολή των ευρωπαϊκών θεμάτων" (CdR 295/2007) Γνωμοδότηση της 7 ης Φεβρουαρίου 2008 με θέμα "Προώθηση της ενεργού συμμετοχής στα κοινά των νέων μέσω της εκπαίδευσης" (CdR 173/2007) Γνωμοδότηση της 27 ης Ιουνίου 2006 με θέμα "Σχέδιο Δ για δημοκρατία, διάλογο και δημόσια συζήτηση" και "Λευκή Βίβλος για μια ευρωπαϊκή πολιτική επικοινωνίας" (CdR 52/2006) Γνωμοδότηση της 14 ης Δεκεμβρίου 2000 με θέμα "Νέες μορφές διακυβέρνησης: ένα πλαίσιο πρωτοβουλίας των πολιτών" (CdR 182/2000) CdR 167/2010 fin (EN) NΠ/ΑΔ/AZ/OK/γβ