Αρχή 1ης σελίδας ΑΓ.ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 11 -- ΠΕΙΡΑΙΑΣ -- 18532 -- ΤΗΛ. 210-4224752, 4223687 Ονοματ/μο: Ημερομηνία: ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ-ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ Κείμενο 1. Η πρόκληση της πολυγλωσσίας. Εορτάζουμε εφέτος το «ευρωπαϊκό έτος γλωσσών». Τιμούμε δηλαδή με διάφορες εκδηλώσεις (ομιλίες, συζητήσεις, μελέτες, αναφορές, εκτιμήσεις κ.λ.π.) τις γλώσσες που ομιλούνται στην Ευρώπη, τιμώντας στην πραγματικότητα τους λαούς που μιλούν αυτές τις γλώσσες και τον πολιτισμό αυτών των λαών, όπως δηλώνεται μέσα από τη γλώσσα τους. Γιατί η γλώσσα είναι το πιο εμφανές γνώρισμα της εθνικής ταυτότητας ενός λαού. Η Ενωμένη Ευρώπη είναι από τη φύση της θεσμός πολυεθνικός, άρα και πολυπολιτισμικός και, κατ ανάγκην, πολυγλωσσικός. [..]Κύρια πρόκληση για τους πολίτες της Ενωμένης Ευρώπης, η πιο πνευματική και ηθικά η πιο ανιδιοτελής, είναι η πρόκληση της πολυγλωσσίας: η πρόκληση και η δημιουργία δυνατοτήτων να μάθουν οι πολίτες της Ευρώπης περισσότερες γλώσσες, ώστε να γνωρίσουν, και να εκτιμήσουν ουσιαστικά, μαθαίνοντας τη γλώσσα τους, τον πολιτισμό των λαών με τους οποίους ζουν μαζί, συνεργάζονται και συναποφασίζουν για ποικίλα θέματα. Δεν υπάρχει πιο άμεσος, πιο ουσιαστικός και πιο σύντομος δρόμος να γνωρίσεις έναν λαό από το να μάθεις τη γλώσσα του. Γιατί η γλώσσα κάθε λαού είναι ο τρόπος που βλέπει, συλλαμβάνει, ταξινομεί και δηλώνει τον κόσμο. Και, όπως λέμε οι γλωσσολόγοι, δεν υπάρχουν ανώτερες και κατώτερες γλώσσες υπάρχουν διαφορετικοί άνθρωποι που εκφράζονται διαφορετικά μέσα από τις δυνατότητες που δίνει στον άνθρωπο το κυριότερο βιολογικό του γνώρισμα: η γλώσσα. Η μόνη διάκριση, που από την πράξη μπορεί να γίνει και γίνεται, είναι η διάκριση σε πολιτισμικά (λογοτεχνικά, φιλολογικά και επιστημονικά) περισσότερο ή λιγότερο καλλιεργημένες γλώσσες. Σε γλώσσες οι οποίες σε μια περίοδο της ιστορίας της χρήσης τους έδωσαν ή πήραν γλωσσικά στοιχεία (λέξεις κυρίως που αποτελούν τα λεγόμενα «λεξιλογικά δάνεια»), πράγμα που συμβαίνει πάντοτε στη συνάντηση λαών και πολιτισμών. Αυτό δεν είναι ούτε μειωτικό, ούτε ολέθριο, φτάνει μόνο να γίνεται σε περιορισμένη έκταση, ώστε να μην αλλοιώνεται η σύσταση της γλώσσας που λειτουργεί ως λήπτης και να γίνεται κατά τρόπον που να εξυπηρετεί πραγματικές επικοινωνιακές ανάγκες και όχι επίπλαστες (λόγους επίδειξης, ξενομανίας). Τέλος, η πρόκληση της πολυγλωσσίας γίνεται όλο και περισσότερο αναγκαία με την περίφημη παγκοσμιοποίηση. Η πιο υγιής προσέγγιση στην πραγματικότητα Τέλος 1ης σελίδας - 1 -
Αρχή 2ης σελίδας της παγκοσμιοποίησης είναι η συνάντηση ατόμων και λαών μέσα από τη γλωσσική πολυμορφία. Η παγκοσμιοποίηση δεν μπορεί και δεν πρέπει να πάρει τον χαρακτήρα τού γλωσσικού εξισωτισμού μέσα από την αναγωγή μιας οποιασδήποτε γλώσσας σε παγκόσμια γλώσσα. Μια τέτοια γλωσσική παγκοσμιοποίηση θα οδηγούσε στον ηγεμονισμό μιας γλώσσας εις βάρος όλων των άλλων, πράγμα που θα ήταν ολέθριο για την πολιτισμική πολυμορφία τού κόσμου μας και για την ίδια την έννοια της παγκοσμιοποίησης, η οποία θα προσλάμβανε έτσι μορφή ανεπίτρεπτης γλωσσικής και πολιτισμικής τυραννίας. (Γεώργιος Μπαμπινιώτης) Κείμενο 2. Η γλωσσομάθεια Είναι περίεργο. Με την χειρότερη ίσως σε μέσα, χρόνο μέθοδο, αναλογία διδασκόντων -διδασκομένων κ.λ.π.- ξενόγλωσση σχολική εκπαίδευση, η Ελλάδα ανήκει στις χώρες με την υψηλότερη γλωσσομάθεια! Οι Έλληνες μαθαίνουν τελικά ξένες γλώσσες. Η γλωσσομάθεια των Ελλήνων ανάμεσα στους πολίτες της Ευρωπαϊκής κοινότητας είναι στατιστικώς αποδεδειγμένη. Μόνο που μαθαίνουν ξένες γλώσσες πληρώνοντας «έξτρα». Με άλλα λόγια, την Εικόνα 1 απαραίτητη πια σήμερα για τον πολίτη της Ευρώπης γνώση μιας τουλάχιστον ξένης γλώσσας [..] την έχουμε παραχωρήσει στην ιδιωτική πρωτοβουλία, στα φροντιστήρια και στα ιδιωτικά σχολεία, προς δόξαν και πάλι της «δωρεάν παιδείας» που παρέχουμε στην Ελλάδα. Γιατί, όσο και αν έχει βελτιωθεί η κατάσταση έναντι του παρελθόντος, όσο και αν διαθέτουμε σήμερα πια στην δημόσια εκπαίδευση ένα καλό δυναμικό, ικανό να διδάξει σωστά την ξένη γλώσσα, η κατάσταση στη δημόσια εκπαίδευση από πλευράς ξενόγλωσσης παιδείας παραμένει προβληματική έως απογοητευτική. Τα παιδιά δεν μαθαίνουν μέσα στο σχολείο μια έστω ξένη γλώσσα σε επίπεδο που να μπορούμε να πούμε ότι την γνωρίζουν. Για απόκτηση πιστοποιητικού γνώσεως της ξένης γλώσσας, με μόνη την διδασκαλία στο δημόσιο σχολείο, δεν μπορεί φυσικά να γίνει λόγος όπως έχουν σήμερα τα πράγματα. Και όμως η κατάσταση της παιδείας μας και στον τομέα αυτόν πρέπει και μπορεί να αλλάξει ριζικά. Δεν είναι ανέφικτο να μαθαίνουν οι μαθητές μας μέσα στο σχολείο τους μια τουλάχιστον ξένη γλώσσα. Χρειάζεται να αυξηθούν οι ώρες διδασκαλίας των ξένων γλωσσών στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο, να χρησιμοποιούνται κατάλληλα ξενόγλωσσα βιβλία και αποτελεσματικές μέθοδοι διδασκαλίας, να γίνεται η διδασκαλία της ξένης γλώσσας σε ολιγομελή και ομοιογενή, από πλευράς γνώσης και επίδοσης, τμήματα μαθητών, να στηρίζεται οπτικοακουστικά με σύγχρονα μέσα (μαγνητόφωνο, βίντεο, ηλεκτρονικό υπολογιστή), και να έχουν οι διδάσκοντες της ξένης γλώσσας την απαιτούμενη Τέλος 2ης σελίδας - 2 -
Αρχή 3ης σελίδας επιστημονική και διδακτική επάρκεια. Αν γίνουν όλα αυτά, τότε ασφαλώς τα αποτελέσματα θα είναι πολύ καλύτερα. (Γ. Μπαμπινιώτη, Παιδεία, Εκπαίδευση και Γλώσσα) Κείμενο 3 ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Να χαρακτηρίσετε με την ένδειξη (Σ) Σωστό (Λ) Λάθος τις παρακάτω προτάσεις: α) Η γλώσσα αποτελεί βασικό γνώρισμα εθνικής ταυτότητας ενός λαού. β) Η παγκοσμιοποίηση μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της γλωσσικής ταυτότητας. γ) Η υψηλή γλωσσομάθεια των Ελλήνων προκύπτει ως αποτέλεσμα της δωρεάν παρεχόμενης παιδείας. δ) Η αύξηση των ωρών διδασκαλίας ξένης γλώσσας στο Λύκειο θα βοηθούσε στο τομέα της γλωσσομάθειας. Τέλος 3ης σελίδας - 3-2.Πώς συνδέεται η εικόνα 1 με το γραπτό μέρος του κειμένου; Τι προσφέρει σ αυτό; 3.Παρατηρώντας το κείμενο 3 να απαντήσετε ποιο είναι το θέμα του, σε ποιους απευθύνεται, πως σχετίζεται με τα άλλα δυο κείμενα και ποιος είναι ο σκοπός του; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. 4.Να μετατρέψετε στην άλλη φωνή την πρόταση που ακολουθεί και να σημειώσετε τις αλλαγές που προκύπτουν στο νόημά της: «Με άλλα λόγια, την απαραίτητη πια
Αρχή 4ης σελίδας σήμερα για τον πολίτη της Ευρώπης γνώση μιας τουλάχιστον ξένης γλώσσας [..] την έχουμε παραχωρήσει στην ιδιωτική πρωτοβουλία, στα φροντιστήρια και στα ιδιωτικά σχολεία, προς δόξαν και πάλι της «δωρεάν παιδείας» που παρέχουμε στην Ελλάδα». (6 μονάδες) Παραγωγή λόγου Σ ένα άρθρο που θα δημοσιευτεί στη σχολική εφημερίδα ( 250 λ.) να ενημερώσετε τους συμμαθητές σας για την σημασία της γλωσσομάθειας και να προτείνετε τρόπους αναβάθμισης της διδασκαλίας ξένων γλωσσών σε ενδοσχολικό επίπεδο. (24 μονάδες) Αντώνης Γαβρίλης Κότσης Γαβριήλ Φιλόλογοι Τέλος 4ης σελίδας - 4 -
Αρχή 5ης σελίδας