Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων Ενότητα 9: Αναπτυξιακή Επενδυτική Νομοθεσία Κυριαζόπουλος Γεώργιος Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
Σκοποί ενότητας Να κατανοήσει ο φοιτητής τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου αναπτυξιακού νόμου. 4
Περιεχόμενα ενότητας Επενδυτικός νόμος. Τομείς που καλύπτει ο επενδυτικός νόμος. Περιληπτικά ο νόμος. Κατηγορίες επενδύσεων. Είδη επενδύσεων. Χάρτης περιφερειακών ενισχύσεων-ποσοστά ενισχύσεων ανά Νομό. Υποβολή επενδυτικού σχεδίου. 5
Τομείς που καλύπτει ο επενδυτικός νόμος Τουρισμό. Μεταποίηση. Logistics. Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Παραγωγή και Μεταποίηση Αγροτικών Προϊόντων. Παροχή Υπηρεσιών και λοιπές δραστηριότητες. 6
Περιληπτικά ο νόμος (1) Καλύπτει τους περισσότερους τομείς της οικονομίας. Προβλέπει ποσοστό ενίσχυσης μέχρι και 60%. Παρέχει κίνητρα φοροαπαλλαγών, επιδοτήσεις Leasing ή συνδυασμό των δύο ανάλογα με τον επενδυτή και την επένδυση. Χωρίζεται σε δύο κατηγορίες επενδυτικών σχεδίων: - Γενικά Επενδυτικά Σχέδια και - Ειδικά Επενδυτικά Σχέδια. 7
Περιληπτικά ο νόμος (2) Δεν απαιτείται η κατάθεση ειδικών αδειοδοτήσεων κατά την υποβολή του φακέλου. Δεν απαιτείται κατάθεση επιστολής έγκρισης δανείου κατά την υποβολή του φακέλου. Προβλέπει προκαταβολή έως το 100% της επιδότησης για τα επενδυτικά σχέδια που θα εγκριθούν μέσω του Επενδυτικού Νόμου, ως το τέλος του έτους 2014. Οι υποβολές των Σχεδίων μπορεί να γίνουν μέχρι τις 28/02/2014. 8
Κατηγορίες επενδύσεων (1) 1. Γενική Επιχειρηματικότητα. Αφορά: κάθε επιχειρηματία Προβλέπει: Φοροαπαλλαγές κλιμακούμενες έως και 10 χρόνια, μέχρι το 100% του ανώτατου επιτρεπόμενου ύψους ενίσχυσης 2. Περιφερειακή Συνοχή. Αφορά: επενδυτές με σχέδια που καλύπτουν τοπικές ανάγκες ή αξιοποιούν τοπικά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα. Προβλέπει: όλα τα είδη των ενισχύσεων. Το ποσοστό επιχορήγησης και επιδότησης leasing μπορεί να φτάσει μέχρι και το 70% του ανώτατου επιτρεπόμενου ύψους ενίσχυσης. Για τις νέες επιχειρήσεις, το παραπάνω ποσοστό προσαυξάνεται κατά 10%. 9
Κατηγορίες επενδύσεων (2) 3. Τεχνολογική Ανάπτυξη. Αφορά: επιχειρήσεις που σχεδιάζουν να επενδύσουν στην καινοτομία και να εκσυγχρονίσουν τεχνολογικά την επιχείρηση τους. Προβλέπει: όλα τα είδη των ενισχύσεων. Το ποσοστό επιχορήγησης και επιδότησης leasing μπορεί να φτάσει μέχρι και το 80% του ανώτατου επιτρεπόμενου ύψους ενίσχυσης. 4. Νεανική Επιχειρηματικότητα. Αφορά: επιχειρήσεις νέων, 20 μέχρι 40 ετών. Προβλέπει: ενίσχυση για το σύνολο σχεδόν των δαπανών (και των λειτουργικών) για 5 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας. Η συνολική ενίσχυση μπορεί να φτάσει μέχρι 1.000.000 ευρώ. 10
Κατηγορίες επενδύσεων (3) 5. Μεγάλα Επενδυτικά Σχέδια. Αφορά: επενδυτές με σχέδια ύψους τουλάχιστον 50.000.000 ευρώ. Προβλέπει: όλα τα είδη των ενισχύσεων μεμονωμένα ή συνδυαστικά. Το ύψος της ενίσχυσης μειώνεται όσο αυξάνει το ύψος της επένδυσης. Η επιχορήγηση-επιδότηση δεν μπορεί να ξεπερνά το 60% της συνολικής ενίσχυσης. 11
Κατηγορίες επενδύσεων (4) 6. Ολοκληρωμένα Πολυετή Επενδυτικά Σχέδια. Αφορά: επιχειρηματίες με σχέδια υλοποίησης ολοκληρωμένων πολυετών (2-5 έτη) σχεδίων επιχειρήσεων, για τις οποίες έχει παρέλθει τουλάχιστον πενταετία από τη σύστασή τους, άνω των 2.000.000 ευρώ. Στόχος είναι ο τεχνολογικός, διοικητικός, οργανωτικός, και επιχειρησιακός εκσυγχρονισμός. Προβλέπει: φοροαπαλλαγές μέχρι το 100% του ανώτατου επιτρεπόμενου ύψους ενίσχυσης. 12
Κατηγορίες επενδύσεων (5) 7. Σχέδια Συνέργειας και Δικτύωσης (Clustering). Αφορά: επιχειρηματικά σχήματα συνέργειας και δικτύωσης 10 τουλάχιστον επιχειρήσεων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και πέντε στην υπόλοιπη Ελλάδα, υπό μορφή κοινοπραξίας. Προβλέπει τη δυνατότητα παροχής κάθε είδους ενίσχυσης. 13
Είδη ενισχύσεων (1) Φορολογική απαλλαγή. Απαλλαγή από 8 έως 10 χρόνια από την καταβολή φόρου εισοδήματος επί των πραγματοποιούμενων προ φόρων κερδών, τα οποία προκύπτουν με βάση τη φορολογική νομοθεσία, από το σύνολο των δραστηριοτήτων της επιχείρησης. Το ποσό της φορολογικής απαλλαγής συνιστά ισόποσο αφορολόγητο αποθεματικό. Επιχορήγηση. Δωρεάν παροχή χρηματικού ποσού από το Δημόσιο για την κάλυψη τμήματος των ενισχυόμενων δαπανών του επενδυτικού σχεδίου. 14
Είδη ενισχύσεων (2) Επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης (leasing). Κάλυψη από το Δημόσιο τμήματος των καταβαλλόμενων δόσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης που συνάπτεται για την απόκτηση νέου μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού. Ευνοϊκά δάνεια μέσω του ΕΤΕΑΝ. Χρηματοδότηση του ποσού που προβλέπεται να καλυφθεί με τραπεζικό δανεισμό με δάνεια χαμηλού κόστους, από τις τράπεζες που συνεργάζονται με το Εθνικό Ταμείο Επιχειρηματικότητας και Ανάπτυξης (ΕΤΕΑΝ). 15
Χάρτης περιφερειακών ενισχύσεωνποσοστά ενισχύσεων ανά Νομό (1) Πίνακας 1. Πίνακας περιφερειακών ενισχύσεων-ποσοστά (Πηγή: Διδάσκων 2014) 16
Χάρτης περιφερειακών ενισχύσεωνποσοστά ενισχύσεων ανά Νομό (2) Πίνακας 2. Πίνακας περιφερειακών ενισχύσεων (2)-ποσοστά (Πηγή: Διδάσκων 2014) 17
Χάρτης περιφερειακών ενισχύσεωνποσοστά ενισχύσεων ανά Νομό (3) Πίνακας 3. Πίνακας περιφερειακών ενισχύσεων (3)-ποσοστά (Πηγή: Διδάσκων 2014) 18
Χάρτης περιφερειακών ενισχύσεωνποσοστά ενισχύσεων ανά Νομό (4) 19
Χάρτης περιφερειακών ενισχύσεωνποσοστά ενισχύσεων ανά Νομό (5) 20
Χάρτης περιφερειακών ενισχύσεωνποσοστά ενισχύσεων ανά Νομό (6) Πίνακας 6. Πίνακας περιφερειακών ενισχύσεων (6)-ποσοστά (Πηγή: Διδάσκων 2014) 21
Χάρτης περιφερειακών ενισχύσεωνποσοστά ενισχύσεων ανά Νομό (7) Πίνακας 7. Πίνακας περιφερειακών ενισχύσεων (7)-ποσοστά (Πηγή: Διδάσκων 2014) 22
Χάρτης περιφερειακών ενισχύσεωνποσοστά ενισχύσεων ανά Νομό (8) Πίνακας 8. Πίνακας περιφερειακών ενισχύσεων (8)-ποσοστά (Πηγή: Διδάσκων 2014) 23
Χάρτης περιφερειακών ενισχύσεωνποσοστά ενισχύσεων ανά Νομό (9) Πίνακας 9. Πίνακας περιφερειακών ενισχύσεων (9)-ποσοστά (Πηγή: Διδάσκων 2014) 24
Υποβολή επενδυτικού σχεδίου (1) Ο υποψήφιος επενδυτής κάνει εγγραφή στο Πληροφοριακό Σύστημα Κρατικών Ενισχύσεων μέσω των σχετικών ιστοσελίδων και λαμβάνει κωδικό. Οι σχετικές ιστοσελίδες είναι: - Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, - Γενική Γραμματεία Επενδύσεων και Ανάπτυξης και - Invest in Greece Agency. 25
Υποβολή επενδυτικού σχεδίου (2) Αφού λάβει τον κωδικό μπαίνει στις άνωθεν ηλεκτρονικές διευθύνσεις και υποβάλλει ηλεκτρονικά όλα τα τεχνοοικονομικά στοιχεία του επενδυτικού σχεδίου και των απαραιτήτων δικαιολογητικών. Υποβάλλει σε έντυπη μορφή τον επενδυτικό φάκελο με όλα τα δικαιολογητικά έγγραφα και στοιχεία στο αρμόδιο Γραφείο Εξυπηρέτησης Επενδυτών. Στο φάκελο μέσα πρέπει να περιλαμβάνονται και τα πρωτότυπα έγγραφα. 26
Προέλεγχος Οι αρμόδιοι υπάλληλοι ελέγχουν την πληρότητα του φακέλου, την αίτηση και αφού είναι πλήρης δίνουν απόδειξη. Σε περίπτωση που λείπει κάποιο δικαιολογητικό, αυτό μπορεί να προσκομιστεί εντός 10 ημερών. 27
Αξιολόγηση Κάθε φάκελος ελέγχεται και αξιολογείται σε διάστημα 40 ημερών από την καταληκτική ημερομηνία συμπλήρωσης του από τυχαίους επιλεγμένους αξιολογητές. Ο υποψήφιος επενδυτής μπορεί να παρακολουθεί ηλεκτρονικά την πορεία της αίτησης του. 28
Αποτελέσματα Δημοσιεύεται στο διαδίκτυο προσωρινός πίνακας κατάταξης και βαθμολογία των σχεδίων. Ο υποψήφιος επενδυτής έχει δικαίωμα ένστασης μέσα σε 10 ημέρες. Η διαδικασία των ενστάσεων ολοκληρώνεται εντός 15 ημερών από τη λήξη της προθεσμίας υποβολής της αίτησης. Ο τελικός πίνακας αποτελεσμάτων αναρτάται στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας: www.mindev.gov.gr. 29
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ (1) Ενθάρρυνση της έρευνας και της τεχνολογίας. Ενθάρρυνση και χρηματοδότηση της εκπαίδευσης. Ενθάρρυνση της ιδιωτικής αποταμίευσης και αύξηση της δημοσίας αποταμίευσης. Επενδύσεις στον τομέα της υγείας. o Επηρεάζει την ποιότητα του εργατικού δυναμικού. 30
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ (2) Δημιουργία ευνοϊκού θεσμικού περιβάλλοντος. Ενθαρρύνει την προσπάθεια, την καινοτομία, τη διάχυση της γνώσεως και τη χρήση νέων τεχνολογιών. Αποτελεσματική εποπτεία του χρηματοοικονομικού συστήματος. Προστασία χρηματοδοτών και χρηματοδοτουμένων. Αποφυγή κρίσεων. 31
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ (3) Αποτελεσματικότερη λειτουργία της αγοράς εργασίας. Άμεση και ακριβοδίκαιη εφαρμογή των νόμων. Συνετή μακροοικονομική πολιτική. 32
ΣΤΑΘΕΡΟ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ Χαρακτηριστικά: Χαμηλός πληθωρισμός. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Όχι έντονοι οικονομικοί κύκλοι. Συναλλαγματική σταθερότητα. Δεν υπάρχουν: Χρηματοοικονομικές κρίσεις Μεγάλες ανισορροπίες όπως μεγάλα ελλείμματα του προϋπολογισμού και του ΙΤΣ και μεγάλα χρέη δημόσιο, εξωτερικό, νοικοκυριών, επιχειρήσεων. 33
ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΑΘΕΡΟΥ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (1) Συμβάλλει στη δημιουργία ευνοϊκών συνθηκών για μακροχρόνια ανάπτυξη. Αποτρέπει τη δημιουργία αρνητικών συνθηκών. Καθιστά ευκολότερη την εφαρμογή διαρθρωτικών αλλαγών. o Με στόχο τη δημιουργία μίας περισσότερο ανταγωνιστικής οικονομίας. 34
ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΑΘΕΡΟΥ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (2) Αύξηση των επενδύσεων συνεπάγεται και αύξηση του κεφαλαίου της οικονομίας. Μείωση των στρεβλώσεων: Αύξηση της παραγωγικότητας. Δημιουργία καλυτέρων κινήτρων. Ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας. Ενθάρρυνση σπουδών σε τομείς αιχμής. Ευκολότερη πρόσβαση σε δανεισμό νοικοκυριών και επιχειρήσεων. 35
Στόχος: ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Μεγιστοποίηση των κερδών / ωφελείας. o Επιχειρήσεις: Πάγιες, Αποθέματα. o Νοικοκυριά: Κατοικίες. Περιορισμοί : Χρηματοδότηση. o Ίδια κεφάλαια: Παρακρατηθέντα κέρδη. o Δανειακά κεφάλαια: Δάνεια, Ομόλογα. o Μετοχές. 36
ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Πηγή: Franklin Allen and Douglas (2001), pp 51, Companing Financial Systems, The MIT Press, Cambridge, MA. 37
ΠΑΓΙΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ (1) Πηγή: ΑΓΓ.Α.ΑΝΤΖΟΥΛΑΤΟΣ (2011), «Κυβερνήσεις, Χρηματαγορές και Μακροοικονομία» ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΑ ΑΘΗΝΑ. 38
ΠΑΓΙΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ (2) Πηγή: ΑΓΓ.Α.ΑΝΤΖΟΥΛΑΤΟΣ (2011), «Κυβερνήσεις, Χρηματαγορές και Μακροοικονομία» ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΑ ΑΘΗΝΑ. 39
ΠΑΓΙΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ (3) Πηγή: ΑΓΓ.Α.ΑΝΤΖΟΥΛΑΤΟΣ (2011), «Κυβερνήσεις, Χρηματαγορές και Μακροοικονομία» ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΑ ΑΘΗΝΑ. 40
ΠΑΓΙΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ (4) Πηγή: ΑΓΓ.Α.ΑΝΤΖΟΥΛΑΤΟΣ (2011), «Κυβερνήσεις, Χρηματαγορές και Μακροοικονομία» ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΑ ΑΘΗΝΑ. 41
ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΔΑΝΕΙΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ Πηγή: ΑΓΓ.Α.ΑΝΤΖΟΥΛΑΤΟΣ (2011), «Κυβερνήσεις, Χρηματαγορές και Μακροοικονομία» ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΑ ΑΘΗΝΑ. 42
ΧΡΗΜΑΤΑΓΟΡΕΣ & ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Πηγή: ΑΓΓ.Α.ΑΝΤΖΟΥΛΑΤΟΣ (2011), «Κυβερνήσεις, Χρηματαγορές και Μακροοικονομία» ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΑ ΑΘΗΝΑ. 43
ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΩΜΕΣ Πηγή: ΑΓΓ.Α.ΑΝΤΖΟΥΛΑΤΟΣ (2011), «Κυβερνήσεις, Χρηματαγορές και Μακροοικονομία» ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΑ ΑΘΗΝΑ. 44
ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΘΕΣΗ Πηγή: ΑΓΓ.Α.ΑΝΤΖΟΥΛΑΤΟΣ (2011), «Κυβερνήσεις, Χρηματαγορές και Μακροοικονομία» ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΑ ΑΘΗΝΑ. 45
ΙΣΟΛΟΓΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ 2008 Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, Έκθεση Διοικητή 2009 (Απρίλιος 2010). 46
ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ Πηγή: ΑΓΓ.Α.ΑΝΤΖΟΥΛΑΤΟΣ (2011), «Κυβερνήσεις, Χρηματαγορές και Μακροοικονομία» ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΑ ΑΘΗΝΑ. 47
ΔΙΕΘΝΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Το ισχυρότερο κανάλι μέσω του οποίου η διεθνής οικονομία και οι διεθνείς αγορές επηρεάζουν την εγχώρια οικονομία και τις εγχώριες αγορές Έχουν πολλά θετικά αλλά ενέχουν και μεγάλους κινδύνους. o Είναι καταλύτες κρίσεων. Δεν μπορούν να τιθασευτούν εύκολα. o Οι συναλλαγματικοί περιορισμοί ίσως έχουν χειρότερες παρενέργειες. 48
ΘΕΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (1) Χρηματοδότηση των ελλειμμάτων του ΙΤΣ. Περισσότερες επενδυτικές επιλογές για τους κατοίκους και τις επιχειρήσεις μίας χώρας. Καλύτερα κίνητρα σε όλους: Των Αρχών συμπεριλαμβανομένων. Χρηματοδότηση των άμεσων ξένων επενδύσεων. Μεγαλύτερη και φθηνότερη χρηματοδότηση των εγχωρίων οικονομικών παραγόντων. 49
ΘΕΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (2) Τα θετικά μειώνονται με την πάροδο του χρόνου και με τη βοήθεια του καινοτόμου χρηματοοικονομικού συστήματος, τα μέτρα καθίστανται λιγότερο αποτελεσματικά, αλλά οι έχοντες τα μέσα και τις γνώσεις τα αποφεύγουν με νόμιμο τρόπο και μικρό κόστος. Κάποια στιγμή με την πάροδο του χρόνου, τα αρνητικά υπερτερούν των θετικών. 50
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΙΤΣ (1) Παροδικά ελλείμματα Δεν χρειάζεται να αντιμετωπίζονται με συσταλτική πολιτική. Δεν χρειάζονται υψηλά συναλλαγματικά αποθέματα. o Δημοσιονομικό κόστος. Οι επενδύσεις μίας χώρας δεν περιορίζονται από τις ανεπαρκείς εγχώριες αποταμιεύσεις Ταυτότητα αποταμιεύσεων επενδύσεων CA < 0 S < I. 51
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΙΤΣ (2) Δυνητικοί κίνδυνοι: Υπερδανεισμός νοικοκυριών, επιχειρήσεων, κυβερνήσεως. Μεγάλη έκθεση σε συναλλαγματικό κίνδυνο και των τραπεζών. Αυξημένη πιθανότητα συναλλαγματικής και τραπεζικής κρίσεως. o Πληρώνουν και οι αθώοι. Αδυναμία των Αρχών να περιορίζουν τα αρνητικά και να αξιοποιούν τα θετικά των διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων. 52
ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ Επιχειρήσεις: ΕΠΙΛΟΓΕΣ (1/2) Υψηλότερα δυνητικά κέρδη. Επέκταση στο εξωτερικό μέσω άμεσων ξένων επενδύσεων. Αξιοποιώντας τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματά τους. Επενδυτές: Υψηλότερες δυνητικές αποδόσεις. 53
Χώρα: ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ (2/2) Μεταφορά πλούτου και εισοδήματος στο μέλλον. o CA > 0 S > I. o CA > 0 βελτιώνεται η καθαρή επενδυτική θέση της χώρας και στο μέλλον, θα έχουμε υψηλότερα εισοδήματα από το εξωτερικό. 54
ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΚΙΝΗΤΡΑ (1) Μειώνονται τα στρεβλά κίνητρα που υπάρχουν σε ένα καταπιεσμένο χρηματοοικονομικό σύστημα με συνέπεια την αποτελεσματικότερη λειτουργία των τραπεζών και επιχειρήσεων, οι οποίες δεν απολαμβάνουν πλέον προνομιακή μεταχείριση. Δίδονται κίνητρα για επενδύσεις και παραγωγικές δραστηριότητες και από τους μη-έχοντες πρόσβαση σε προνομιακή μεταχείριση. 55
ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΚΙΝΗΤΡΑ (2) Μειώνεται η διαφθορά που την εκτρέφουν οι συναλλαγματικοί περιορισμοί. Αυστηρότερη πειθαρχία της αγοράς. o Επιχειρήσεις με αποτελεσματικότερη λειτουργία. o Κυβερνήσεις με συνετότερη δημοσιονομική πολιτική και μικρότερη εμμονή σε μη ενδεδειγμένη οικονομική πολιτική. o Η πειθαρχία της αγοράς δεν είναι πάντα αποτελεσματική. 56
ΑΜΕΣΕΣ ΞΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Μέρος των εισροών διεθνών επενδυτικών κεφαλαίων χρηματοδοτεί άμεσες ξένες επενδύσεις συμβάλλοντας ποικιλοτρόπως στην ανάπτυξη: Εισαγωγή στη χώρα τεχνογνωσίας και διοικητικών ικανοτήτων. Πρόσβαση σε διεθνή δίκτυα διανομής προϊόντων. Αποτελεσματικότερη αξιοποίηση των παραγωγικών πόρων και των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας. 57
ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΕΓΧΩΡΙΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Μεγαλύτερη χρηματοδότηση με μικρότερο κόστος και έτσι αυξάνονται η κατανάλωση και οι επενδύσεις. Δυνητικοί κίνδυνοι: Αποσταθεροποιητικές ροές κεφαλαίων. Έλλειψη της κατάλληλης υποδομής, θεσμικής και χρηματοοικονομικής, για αξιοποίηση των εισροών σε παραγωγικές επενδύσεις. Δανεισμός σε ξένο νόμισμα. 58
ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (1) Εξάρσεις και υφέσεις των ροών επενδυτικών κεφαλαίων συχνά ανεξάρτητα από τις συνθήκες σε μία χώρα και πέρα από τον έλεγχο των Αρχών της. Γίνεται έτσι δυσκολότερη διαχείριση της οικονομίας. Μεγάλες εισροές και εκροές με προβλήματα όπως: o Ενδογενείς πιστωτικοί κύκλοι. o Φούσκες. o Κρίσεις. 59
ΑΡΝΗΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΕΘΝΩΝ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ (2) Τα αρνητικά στοιχεία αυξάνονται με την πάροδο του χρόνου. Στρεβλή κατανομή πόρων και Αναποτελεσματική οικονομία. Στρεβλά κίνητρα: Αντικίνητρα για δημιουργική προσπάθεια και ανάληψη επιχειρηματικών κινδύνων σε βάρος της ανάπτυξης. Νοοτροπία εξάρτησης από την Πολιτεία η οποία εκτρέφει τη διαφθορά. Ωφελούνται οι λίγοι εις βάρος των πολλών και μειώνεται η κοινωνική αποδοχή. 60
ΑΠΟΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ Πηγή: ΑΓΓ.Α.ΑΝΤΖΟΥΛΑΤΟΣ (2011), «Κυβερνήσεις, Χρηματαγορές και Μακροοικονομία» ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΑ ΑΘΗΝΑ. 61
ΑΣΤΟΧΙΕΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ Υπερβολές στις αγορές π.χ., υπεραισιόδοξες προσδοκίες. Στρεβλά κίνητρα των επενδυτών και των δανειζομένων π.χ., δανεισμός σε ξένο νόμισμα, αποσταθεροποιητικές ροές επενδυτικών κεφαλαίων. Εξωγενείς παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν το ισοζύγιο χρηματοοικονομικών συναλλαγών. 62
ΣΤΟΧΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΙΣΡΟΩΝ Προστασία από εξαγορά εγχωρίων εταιρειών και τραπεζών. Έλεγχος του εγχωρίου χρηματοοικονομικού συστήματος. Μείωση των στρεβλών κινήτρων των σταθερών ισοτιμιών. Μείωση της πιθανότητας συναλλαγματικής κρίσεως. 63
ΣΤΟΧΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΚΡΟΩΝ Καταπίεση και έλεγχος του χρηματοοικονομικού συστήματος. Αποφυγή της υποτίμησης και πιθανής συναλλαγματικής κρίσης με πιθανή τραπεζική κρίση. Περιορισμός της επίδρασης των προσδοκιών υποτίμησης. 64
ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ & ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ Αποφυγή περιορισμών σε εισροές: Υπερτιμολόγηση εξαγωγών. Υποτιμολόγηση εισαγωγών. Προείσπραξη εξαγωγών. Αποφυγή περιορισμών σε εκροές: Υποτιμολόγηση εξαγωγών. Υπερτιμολόγηση εισαγωγών. Προπληρωμή εισαγωγών. 65
ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΙΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ Επιπτώσεις: 1) Υψηλότερο κόστος δανεισμού των εγχωρίων οικονομικών παραγόντων: Μικρότερη διαθεσιμότητα κεφαλαίων. Έλλειψη ανταγωνισμού στο εγχώριο χρηματοοικονομικό σύστημα. Υψηλότερα ασφάλιστρα κινδύνου. 2) Μεγαλύτερο κόστος για τους οικονομικά ασθενέστερους: Επιπλέον πολυπλοκότητα στις εταιρικές αποφάσεις. Διαφθορά. 66
ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΟΙ (1) Επιτίθενται σε νομίσματα για τα οποία προσδοκούν ότι η ανάλυση κόστους ωφελείας των Αρχών θα αλλάξει υπέρ της εγκατάλειψης της σταθερής ισοτιμίας. Όταν εκδηλωθεί η επίθεση: Αναλύουν την οικονομική, κοινωνική και πολιτική κατάσταση στις υποψήφιες για επίθεση χώρες. Λαμβάνουν υπ όψιν τις συνθήκες στη διεθνή οικονομία και τις διεθνείς χρηματαγορές. 67
ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΟΙ (2) 1.Μία χώρα με ασθενή θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη θα υποστεί συναλλαγματική κρίση. Οι κερδοσκόποι, απλώς, την επιταχύνουν. o Πριν φθάσει η κατάσταση στο απροχώρητο. o Όπως συμβαίνει με την εξάντληση των συναλλαγματικών αποθεμάτων. 68
ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΟΙ (3) 2.Για την αποφυγή κερδοσκοπικών επιθέσεων και κρίσεων, η καλύτερη συνταγή είναι η πρόληψη δηλαδή: Αποφυγή μεγάλων ανισορροπιών. Αποφυγή καταστάσεων όπου υπάρχει σύγκρουση μεταξύ εσωτερικής και εξωτερικής ισορροπίας. o Σε τέτοιες καταστάσεις, η ανάλυση κόστους ωφελείας των Αρχών μπορεί εύκολα να αλλάξει υπέρ της εγκατάλειψης της ισοτιμίας προσελκύοντας το ενδιαφέρον των κερδοσκόπων. 69
ΚΕΡΔΟΣΚΟΠΟΙ (4) 3.Χωρίς αυστηρούς και αποτελεσματικούς συναλλαγματικούς περιορισμούς, η χρησιμότητα των συναλλαγματικών αποθεμάτων είναι μάλλον μικρή. Όσα αποθέματα και να έχει μία χώρα, δεν θα επαρκέσουν σε περίπτωση κερδοσκοπικής επίθεσης. o Οι κερδοσκόποι μπορούν να κινητοποιήσουν δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια. 70
ΔΙΔΥΜΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ Σε μικρές χώρες, οι δύο κρίσεις συχνά συμβαίνουν ταυτόχρονα. o Η τραπεζική καταλήγει και σε συναλλαγματική. o Η συναλλαγματική καταλήγει και σε τραπεζική. 71
ΔΙΔΥΜΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ ΣΧΗΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ Πηγή: ΑΓΓ.Α.ΑΝΤΖΟΥΛΑΤΟΣ (2011), «Κυβερνήσεις, Χρηματαγορές και Μακροοικονομία» ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΑ ΑΘΗΝΑ. 72
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ Η Μικρή χώρα δεν επηρεάζει σημαντικά τις συνθήκες προσφοράς και ζήτησης στις διεθνείς αγορές. Οι μεταβολές των εισαγωγών της δεν επηρεάζουν σημαντικά τις εξαγωγές των υπολοίπων χωρών. Παίρνει όλες τις τιμές ως δεδομένες όπως: o Το διεθνές επιτόκιο. o Την τιμή του χρήματος διεθνώς. Στη Μεγάλη χώρα συμβαίνει το αντίθετο. 73
ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ Συχνά ανεξάρτητα από τις: Συνθήκες. Ανάγκες. ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ Προθέσεις των Αρχών της μικρής υπό εξέταση χώρας Όμως μια μη αναμενόμενη υποτίμηση καταλαμβάνει εξαπίνης τους επενδυτές. 74
ΜΕΓΑΛΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΧΩΡΕΣ Μεγάλο περιθώριο άσκησης οικονομικής πολιτικής καθώς επηρεάζουν τις συνθήκες προσφοράς και ζήτησης στη διεθνή οικονομία, τις διεθνείς χρηματαγορές και το διεθνές επιτόκιο. Εν πολλοίς ορίζουν και την οικονομική ορθοδοξία οι μεταβολές της οποίας επηρεάζουν, ενίοτε δραματικά, τις μικρότερες (οικονομικά) χώρες. 75
ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ ΣΕ ΞΕΝΟ ΝΟΜΙΣΜΑ (1) Η πολιτική σταθερών ισοτιμιών δημιουργεί στρεβλά κίνητρα στους κατοίκους, τις επιχειρήσεις και τις τράπεζες μίας χώρας. Πιθανό σύμπτωμα: Μεγάλες ανισορροπίες. Υπερβολικός δανεισμός, και ιδιαίτερα σε ξένο νόμισμα. Μεγάλη έκθεση σε συναλλαγματικό κίνδυνο. Συνέπεια: Υψηλότερο κόστος εξυπηρετήσεως των δανείων όταν έρθει η ώρα της αναπόφευκτης υποτίμησης. Ακόμη και συνετών οικονομικών παραγόντων. 76
ΔΑΝΕΙΣΜΟΣ ΣΕ ΞΕΝΟ ΝΟΜΙΣΜΑ (2) Δανείζονται περισσότεροι σε ξένο νόμισμα. o Πολλοί χωρίς να έχουν την απαραίτητη τεχνογνωσία και υποδομή για τη διαχείριση του συναλλαγματικού κινδύνου. Όταν επέλθει η αναπόφευκτη υποτίμηση, έχουμε δυσανάλογες επιπτώσεις όπως: Πτωχεύσεις. Ύφεση. Αύξηση των ασφαλίστρων κινδύνου για τη χώρα. 77
ΜΕΓΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΕΡΔΩΝ Πηγή: ΑΓΓ.Α.ΑΝΤΖΟΥΛΑΤΟΣ (2011), «Κυβερνήσεις, Χρηματαγορές και Μακροοικονομία» ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΑ ΑΘΗΝΑ. 78
Τράπεζες: ΕΝΙΣΧΥΤΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΚΑΙ Κίνδυνος ρευστότητας. ΚΡΙΣΕΩΝ Ανάληψη υπέρμετρων κινδύνων. Ηθικός κίνδυνος από: o Μέτρα του θεσμικού πλαισίου. o Τη λειτουργία των κεντρικών τραπεζών ως δανειστών τελευταίας καταφυγής. o Τις παρεμβάσεις των κεντρικών τραπεζών προς αποτροπή των κρίσεων. 79
ΚΡΙΣΗ Πηγή: ΑΓΓ.Α.ΑΝΤΖΟΥΛΑΤΟΣ (2011), «Κυβερνήσεις, Χρηματαγορές και Μακροοικονομία» ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΑ ΑΘΗΝΑ. 80
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΑΓΓ.Α.ΑΝΤΖΟΥΛΑΤΟΣ (2011), «Κυβερνήσεις, Χρηματαγορές και Μακροοικονομία» ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΔΙΠΛΟΓΡΑΦΙΑ ΑΘΗΝΑ. Υπουργείο Ανάπτυξης. 81
Τέλος Ενότητας
Σημείωμα Αναφοράς Copyright ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, Κυριαζόπουλος Γεώργιος. «Ανάλυση Χρηματοοικονομικών Καταστάσεων». Έκδοση: 1.0. Κοζάνη 2015. 83
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο. που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο. που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο. Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. 84
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς. το Σημείωμα Αδειοδότησης. τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων. το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει). μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους. 85