Ιωάvvπς Γ. Παπαvικολά ου ΠροετοιμάζΟΥτας τους αξιωματικούς για έναν κόσμο που αλλάζει πρόλογος Θάνος Ν τό κος
ΙΩΑΝΝΗΣ Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑLJTό που οπμερα ονομάζετο l Επονάστοσn σnς ΣΤΡΟTlωηκές Υποθέσεις (ΕΠ.Σ. Υ.) συνπθως ΤOυτr'ζετOI με Tn xρnon περισσότερο εξενγμένων OπλJKών συστnμάτων, ενώ το πολmkό κοι κοιvωvlκό περιβάλλον και οllκoιvότnτες των ονθρώπων θεωρούνται δεδομένο και τείνοιν νο αγνοούνται. Ο ovτίκτrυπoς όμως mς ΕΠ.Σ.Υ. σmν ονάπτrυξn του Επαγγελματίο αijωμοηκού είνοl καθορισnκός. Η διαμορφούμενn πρόκλnσn για τους αξιωμαηκούς είναι το πώς να αναβαθμίζοιν Tn μόρφωοπ τους και να αναπτrύσσoνταl δlανοntlκά ώστε να μπορούν να συμβαδίζουν με Τις αλλαγές στο περιβάλλον. Μόνο έτσι θα μnορούν να αφoμrώνoυν Tn ραγδαία εξελjσσόμενn τεχνολογία, κυρίως mv πλπροφορlκπ, και να προετοιμάζουν τον στροtlωtlκό οργανισμό ώστε ο τελεljtαίος να εξοικειώνεται έγκαιρο και αποδοtlκά ~ε Τις πιο πρόσφaτες εξεν'ξεις και να βελtlώνε ι διαρκώς Τις δlnατότnτrές του nροκεlμένου να OλOκλnpώνε σύνθετες ΚΟ Ι oιvόμolες oπoστoλjές. Οι οξιωμσnκοί του μέλλοντος αρεlλουν να avtanokpivovtoi ταljtόχρονα οε τρεις διοφορεηκούς ρόλους, του nyέτnvaxntri, του επιστπμονα και του διπλωμάτn. ΑLJTό απαπεί σnμοvτrκές αλλαγές στον τρόπο που εκποιδεύοντοl, δροσmριαπαιούντοl KOI προάγοντοl το σnμερινά σtελέxn των έλλnνικών ενόnλων δινάμεων. Το παρόν βιβλίο ασχολείται ακριβώς με αljtό το ζπτnμα, δπλαδπ με Τις αλλαγές στον τρόπο παρογωγπς των αijωματrκών των ενόπλων δινάμεων, ώστε αljtοί να είναι ικανοί να συμβαδίζοιν με mv τεχνολογικό και ΚΟΙVωVlκΠ αλλoγri οε όλjn m σταδιοδρομία τους. Ο συγγροφέος προσεγγίζει ης οποπούμενες αλλογές μέσο οπό τπν εξέτοοπ του περιβάλλοντος των ενόπλων δυνάμεων, mv,στορίο KOI mv προκτlκπ που οκολουθείτο l σε άλλες χώρες. Στο τέλος προτείνει ορισμένες ολλογές οι οποίες εάν γίνουν Kατaνoπτές ΚΟΙ υλοποιπθούν σωστά, θα εππρέψοιν σnς ελλjnvlκές ένοπλες δlnάμεlςνα συμβαδίζοιν με τους συμμάχους και να nρonyoύνtai των αvτrπάλων τους. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟΥΡΙΚΗ 11 111 11111 111 97896 1065
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΑΞΤΩΜΑΤΙΙ<ΟΥΣ ΓΙΑ ΕΝΑΝ Ι<ΟΣΜΟ ΠΟΥ ΑΛΛΑ ΖΕ Ι JSBN 978-960-6761-06-5 201 Ο, γ ια όλο τον κ όσμο: ΕκΔΟΣΕ Ι Σ ΤΟΥΡΙΚΗ Γαργητού 134 15 344 Γέρακας - Αθή να Τηλ.: 210 2757217 Fax: 210 2714013 Τuπογρaφ ικές διορ θώσ ε ι ς Γεώ ργιος Ράμμος Επιμέλεια KEIμtv OU: Μάριος Μπλ έτας Απαγορεύεται n ολική ή μερική αναδημοσ ίευση '(ων κειμένων καθώς επίσης κα ι n α ναπαραγωγή κα ι αναιύπωση των σ :χ εδι αγρα μμ ότων. χωρίς rn γραmή ό& ια '{ο υ εκδόtn
Αφήστε ήσυχους αυτούς που γεννιούνται. Μεριάστε να μεγαλώσουν. Μην τα 'χετε σκεφτεί όλα γι' αυτούς. Πάμπλο Νερούδα
Σύντομο Βιογραφικό Σπμε ιω μα Ο ανnσυvιαγματάρxης Ιωάνν ης Πα πανικολάου κατάγεται από mv Κυπαρισσία Μεσσηνίας. Αποφ ο ίmσε το 1990 από τη Στρατιωτική Σχολή Ευελπ(δων με το βαθμό του ανθυπολοχαγο ύ Διαβ ιβάσεων. Το 1998 μετατάχθηκε στο ΣώμαΈρευνας κα ι Πληροφορικής τou Στρατού Ξηρά ς. Είνα ι απ όφοιτος των στρατιωτικών σχολών εφαρμογής διαβιβάσεων, διοικιηών υπομονάδων, μονάδων καθώς και τη ς Σχολής Επιτελών. Είναι κάτοχος Μεταmuχιακών Διπλωμάτων στις Επιστήμες των Αποφάσεων (με εξειδίκευση στη Δ ι οικητική) <ou Ο ι κονο μ ικού Πανεπ ιστημίου Αθ ηνών, στα Δίκτυα Υπολογι στών και Επικοινωνιών τou Καποδ ι στριακού ΠανΕΠ ιστημ ίοu Αθηνών και διπλώματο ς Ανώτερων Δ ιπλωμαnκών Σπουδών από το Centre d' Eιudes Diplomatiques et Strategiques, CEDS (Kέvιρo Διπλωμαιικών και Στρατηγικών Σποu δών). Είναι π αvιρεμένoς και έχε ι δύο πωδι ά.
Περιεχόμενα Πρόλογος......... 15 Εισαγωγή...................... 25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ιστορική εξέλ ι ξη των Ενόπλων Δυνάμ εων.......... 29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Μεταβολές στο περιβάλλον των Ενόπλων Δυνάμεων...... 35 Η ΕΠ ΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΙΣ ΕΔ............ 36 Η πληροφορική στις στρατιωτυ,ές επιχειρήσεις............ 38 Ο πλ>1poφopωιa:vτp lkός πόλεμος......41 Το ψ rιφιακό πεδίο μάχη ς...........45 Το Kόσroς ιου πολέμου............47 ΝΕΕΣ (ΑΣΥΜΜ ΕΤΡΕΣ) ΑΠΕΙΛΕΣ..................... 48 ΚυβεΡνοπόλεμος................... 50 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΜΕΣΩΝ ΜΑΖΙΙ<ΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ... 50 Μορφές και τρόποι παρέμβασης των ΜΜΕ...... 52 ΜΜΕ και τεχνολογία.............. 54 Σύγχρονα παραδείγματα χρήσης των ΜΜΕ... 55 Τα ΜΜΕ σroν πόλqιo rov Περσιιωύ Κόλπου...... 55 Τα ΜΜΕ σroν πόλε/ιο σr,ι Γιoυyιcoσλαβία...... 57 Τα ΜΜΕ σrrιν κρίση των ["ίων......... 58 Τα ΜΜΕ σroν ΔεύιεΡΟ Πόλεμο του Περσικού Κόλπου... Ο θεσμός roυ «ενσω"αrσμένo υ» δη μοοιουράφου....... 59.......... 60 Συμπεράσματα για τη σχέση των ΜΜΕ με τις ΕΔ............... 63
8 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΔ ΑΠΟ ΘΕΣΜΟ ΣΕ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ.. Οι θεσμικές και επαγγελματικές πρακτικές....63.... 64 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Αλλαγές στον τρόπο διεξαyωyiις του πολέμου.. ΤΑ ΝΕΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜ ΟΥ.. Η στρατηγική και το στρατηγικό επίπεδο. Το τακτικό επίπεδο ". Το επιχειρnmακό επίπεδο. 71..73 73...... 75........75 Ισroριιdι εξέλ ιξ,ι roυ επιχειρ ησιακού ωιπέδου..... 76 Το επιχεψησζακό εmπεδo σων 210 α ιώνα............. 80 Το επιχειρηματικό επίπεδο ωυ πολέμου.......... 80 Επιχειρηματικό επίπεδο και επιχειρηματική μετατροπή... Ο επ ιχειρηματ ικός ανασχεδιασμός Είδη εmχειρ'li'αrικού ανασχεδ ιαo}lού... Αναμενόμενα οφέλη.. ΠαράΥονιες επιωχίας... Η περίπτωση ωυ αμερικανικού στρατού ΔΙΟ ΙΚΗΣΗ, ΗΓΕΣΙΑ ΚΑΙ ΛΉΨΗ ΑΠ ΟΦΑΣΕΩΝ Μεταβολές του περιβάλλοντος διοίκηση ς και ηγεσίας... Μέθο δοι λήψης αποφάσεων Μέθοδοι λοjqκής επιλoyιjς....... ΦυσlOκΡατικές μέθοδοι λήψης αποφάσεων. Σύγκριση λουικών και φυσιοκρατικών μεθόδων. iιfιψη αποφάσεων στην εποχ ι ί ηις πληροφορίας. Από ων ηρωuζό στον μεταηρωικό ηγέτη.. Η «διοίκηση εκ τ ης αποστολής» στον 21 0 αιώνα ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΕΡΑΡΧΙΚΗ ΔΟΜΗ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΣΗ.. Πολύπλοκα συστήματα...... 81 82 86 87...... 88......... 89 97... 99 101. 101 102.... 104 105 106... 110...... 112... 114 Συστήματα σμήνους...... 117 Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των οργανώσεων «σμήνους»... 117 Αυωοργάνωση.. 119 Στα όρια ωυ Χάους 121 Προσαρμογή, η βασική απαίτηση για τις ΕΔ στο μέλλον......... 123
περιεχομενα 9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Ν"έο ι ρόλοι για τους επα''(υελμαι ίες στρατιωτικους 125 Ο ηγέτης-μαχητής αξιωματικός 128 Ο επιστήμονας-διανοούμενος αξιωμαιικός 128 Ο διπλωμάτης-πολιιικός αξιωμαιικός 129 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Η εκπαίδευση τω\! αξιωματικών" Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ Η ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Η ΑΚΑΔΗΜΑϊΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ.. Η ΕΠ.Σ.Υ. ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΝΕΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ Εκπαίδευση αξιωμαιu(ών του αμερικαvu(ού σιραιού". Εκπαίδευση αξιωματικών ισυ γερμανικού στραισύ Εκπαίδευση αξιωμαnκών ιου γαλλu(ού σιραιού Εκπαίδευση αξιωμαιu,ών ισυ τουρκικού στρατού Εκπαίδευση αξιωμαιικών ισυ βρετανικού στραισύ. Εκπαίδευση αξιωματικών του ισραηλινού στρατού Εκπαίδευση αξιωμαιu,ών του ελληνικού στρατού Αξιολόγηση της εκπαίδευσης αξιωμαιu<ών.133 136 139 139.143 148 150 150 152 154... 156 157... 161 162... 166 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Προnοιμάζοντας ϊους αξιωμαπκούς για έναν κόσμο που αλλάζει ΝΕΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥ 171... 173 ΑΝΑΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ 175 ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ.. 184 ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΗΓΕΣΙΑ 187 ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑϊΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. 190 Βελτίωση της ακαδημαϊκής εκπαίδευσης 192 Αξιολόγηση της διδακτικής διαδικασίας 194
1 Ο Π ΕΡ Ι Ε ΧΟ ΜΕΝΑ Η σημασία της πληροφορικής στην εκπαίδευση.. 195 ΣΥΓΧΡ ΟΝΗ ΔΙΑΧΕ ΙΡΗΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ............... 196 ΥΠΕΡΝ ΙΚΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΟΥ...... 198 Σύγχρονο όραμα...................... 198 Αλλαγή της υπάρχουσας νοοτροπία ς........ 199 Αλλαγή του τρόπου προαγωγών.. 200 Εμπλοκή των εργαζομ ένων στην προσπάθεω αλλαγής... 200 Κατάργηση εμποδίων και εκχώρηση αρμοδlomτων......... 201 Εκπα ί δευση......... 202 ΑΛΛΑΓΗ ΤΩΝ ΟΡΩΝ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ....... 203 ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠ ΟΙ ΕΙΣΟ ΔΟΥ ΝΕΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ... 204 Επίλογος... Συντομογραφίες Πίνακας Σχημάτων.. ΒιβλlOγραφία.. Ξενόγλωσσα Β ι βλ ία... Ελληνικ ά Β ιβλία Ιστοσελίδες.......... 207... 209.210................ 21 2....... 213 219....... 221