1 Μάθημα: Οργανωσιακή Συμπεριφορά και Διοίκηση Αλλαγών Υπεύθυνοι: Ζωή Δημητριάδη, Ph.D., Καθηγήτρια Δρ. Φώτης Βούζας, Αν. Καθηγητής Σχήμα 1. Προσδιορισμός Οργανωσιακής Συμπεριφοράς Σκοπός του Μαθήματος Το μάθημα αποσκοπεί να δώσει τη δυνατότητα τόσο στα εν ενεργεία όσο και στα εν δυνάμει στελέχη επιχειρήσεων και οργανισμών να αναπτύξουν τις διοικητικές τους ικανότητες και δεξιότητες: να αντιμετωπίζουν προκλήσεις, να επιλύουν προβλήματα, να λαμβάνουν ορθές αποφάσεις τόσο σε στρατηγικό όσο και σε λειτουργικό επίπεδο, να καθοδηγούν τους υφισταμένους τους, να ενεργοποιούν τους συνεργάτες τους, να επικοινωνούν αποτελεσματικά με όλους τους συμμετόχους (stakeholders). Η επίτευξη αυτού του στόχου προϋποθέτει ότι μπορούν να κατανοούν τον εαυτό τους αλλά και τους άλλους, βελτιώνοντας το επίπεδο της συναισθηματικής τους νοημοσύνης (Emotional Intelligence). Θα πρέπει επίσης να είναι σε θέση, αναπτύσσοντας δεξιότητες εισαγωγής οργανωσιακών αλλαγών, να πείσουν για τη χρησιμότητα των προτάσεων και νεωτεριστικών ιδεών τους ώστε να γίνουν αποδεκτές και εφαρμόσιμες. Αλλά το σημαντικότερο, να είναι σε θέση πρώτα να «περάσουν» και κατόπιν να υλοποιήσουν αποτελεσματικά στην Ομάδα, στο Τμήμα, στη Διεύθυνση τις οργανωσιακές αλλαγές που προτείνει η Διοίκηση. Αυτό θα πρέπει να αποτελεί πρωταρχικό στόχο τόσο για την Διοίκηση όσο και για τα Στελέχη κάθε επιχείρησης ή οργανισμού. Εκπαιδευτική Προσέγγιση Στο μάθημα χρησιμοποιούνται έγκυρα διαγνωστικά (tests) και τεχνικές που αναφέρονται στην ανάπτυξη και βελτίωση των ικανοτήτων και δεξιοτήτων της διαχείρισης των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα διοικητικά στελέχη. Η
2 εκμάθηση γίνεται μέσω απόκτησης εξειδικευμένων γνώσεων και ανάπτυξης της κριτικής σκέψης των συμμετεχόντων. Η συζήτηση πραγματικών περιπτώσεων (case studies) και η χρήση απλών μεθόδων στατιστικής και λογικής ανάλυσης εφαρμόζονται σε κάθε διάλεξη του μαθήματος. Δυάδες μεταπτυχιακών φοιτητών αναλαμβάνουν την ανάλυση και προφορική παρουσίαση ενός case study ή μιας σύντομης εμπειρικής έρευνας. Αντίστοιχες παρουσιάσεις γίνονται και από τους διδάσκοντες. Περιγραφή Περιεχομένου του Μαθήματος Διαλέξεις 1 6: Ζ. Δημητριάδη Διάλεξη 1 η : Εισαγωγικές έννοιες. Διαχείριση συναισθημάτων - Θετικές και αρνητικές συμπεριφορές στο εργασιακό περιβάλλον Διάλεξη 2 η : Προσδιοριστικοί παράγοντες ανθρώπινης συμπεριφοράς σε επιχειρήσεις και οργανισμούς: Προσωπικότητα-Αξίες-Στάσεις Διάλεξη 3 η : Ηγεσία Ενεργοποίηση (Παρακίνηση) Διάλεξη 4 η : Επικοινωνία Ομαδική Εργασία (Teamwork) Διάλεξη 5 η : Οργανωσιακή κουλτούρα και κλίμα Διάλεξη 6 η : Επιπτώσεις της οργανωσιακής συμπεριφοράς σε επιχειρηματικά αποτελέσματα: Ποιότητα Παραγωγικότητα - Ανταγωνιστικότητα - Ανάπτυξη Μεριδίου Αγοράς - Κερδοφορία Ενδεικτική Βιβλιογραφία: Ελληνική Βακόλα, Μ. και Νικολάου, Ι. (2012). Οργανωσιακή Ψυχολογία και Συμπεριφορά. Αθήνα: Rosili. Robbins, S. and Judge, T. (2011). Οργανωσιακή Συμπεριφορά: Βασικές Έννοιες και Σύγχρονες Προσεγγίσεις. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική. Greenberg, J. and Baron, R. (2013). Οργανωσιακή Ψυχολογία και Συμπεριφορά. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg. Χυτήρης, Λ. (2001). Οργανωσιακή Συμπεριφορά: Η Ανθρώπινη Συμπεριφορά σε Οργανισμούς και Επιχειρήσεις. Αθήνα: Εκδόσεις Interbooks. Ξενόγλωσση Bridges, W. and Bridges, S. (2009). Managing Transitions: Making the Most of Change. Da Capo Press. Brooks, I. (2008). Organisational Behaviour: Individuals, Groups and Organisation (4 th Ed.). Pearson.
3 Griffin, R. and Moorehead, G. (2009). Organizational Behavior: Managing People and Organizations. Cengage Learning. Ivancevich, J., Konopaske, R. and Matteson, M. (2007). Organizational Behavior and Management. Irwin/McGraw-Hill. Διαλέξεις 7 12: Φ. Βούζας Διάλεξη 1 η : Ορισμός, φύση και ιδιαιτερότητες της αλλαγής. Αλλαγές στο σύγχρονο περίπλοκο παγκόσμιο περιβάλλον. Επιπτώσεις σε οργανισμούς, επιχειρήσεις. Διάλεξη 2 η : Χαρακτηριστικά της οργανωσιακής αλλαγής. Τύποι, στυλ, ρόλοι, ρουτίνα, συμβολικές δράσεις, δυνάμεις και πολιτικές επιδράσεις κλπ. Διάλεξη 3 η : Διάγνωση και εκτίμηση της αποτελεσματικότητας των ικανοτήτων και των πόρων του οργανισμού/επιχείρησης ως προς την προσαρμογή τους στις αλλαγές του περιβάλλον του. Ανάπτυξη των στρατηγικών διαχείρισης των αλλαγών. Διάλεξη 4 η : Υλοποίηση της διαχείρισης των αλλαγών. Ετοιμότητα για αλλαγή και στρατηγική διαχείριση αυτής. Διαχείριση εξελικτικής και επαναστατικής αλλαγής. Διάλεξη 5 η : Εκτίμηση της ικανότητας του εργαζομένου να αντιλαμβάνεται τις διαδικασίες της διαχείρισης των αλλαγών και την αντίστοιχη επιρροή τους στην απόδοση του. Διάλεξη 6 η : Εθνική - Διεθνής οργανωσιακή κουλτούρα και διαχείριση αλλαγών. Η περίπτωση της Ελλάδας. Εβδομάδα 13η: Γραπτή εξέταση Η εξέταση του μαθήματος περιλαμβάνει είκοσι ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής ή σωστό- λάθος. Η συνολική βαθμολογία του μαθήματος υπολογίζεται ως το άθροισμα: των γραπτών εξετάσεων - (60%) μιας ομαδικής προφορικής παρουσίασης [ενός case study ή μιας σύντομης εμπειρικής έρευνας] - (20%) ενός ατομικού assignment - (20%)
4
Στελέχη Επιχειρήσεων Μάθημα: Οργανωσιακή Συμπεριφορά και Διοίκηση Αλλαγών 1 Υπεύθυνοι: Ζωή Δημητριάδη, Ph.D., Καθηγήτρια Δρ. Φώτης Βούζας, Αν. Καθηγητής Σχήμα 1. Προσδιορισμός Οργανωσιακής Συμπεριφοράς Σκοπός του Μαθήματος Το μάθημα αποσκοπεί να δώσει τη δυνατότητα στα στελέχη επιχειρήσεων και οργανισμών να αναπτύξουν τις διοικητικές τους ικανότητες και δεξιότητες: να αντιμετωπίζουν προκλήσεις, να επιλύουν προβλήματα, να λαμβάνουν ορθές αποφάσεις τόσο σε στρατηγικό όσο και σε λειτουργικό επίπεδο, να καθοδηγούν τους υφισταμένους τους, να ενεργοποιούν τους συνεργάτες τους, να επικοινωνούν αποτελεσματικά με όλους τους συμμετόχους (stakeholders). Η επίτευξη αυτού του στόχου προϋποθέτει ότι μπορούν να κατανοούν τον εαυτό τους αλλά και τους άλλους, βελτιώνοντας το επίπεδο της συναισθηματικής τους νοημοσύνης (Emotional Intelligence). Θα πρέπει επίσης να είναι σε θέση, αναπτύσσοντας δεξιότητες εισαγωγής οργανωσιακών αλλαγών, να πείσουν για τη χρησιμότητα των προτάσεων και νεωτεριστικών ιδεών τους ώστε να γίνουν αποδεκτές και εφαρμόσιμες. Αλλά το σημαντικότερο, να είναι σε θέση πρώτα να «περάσουν» και κατόπιν να υλοποιήσουν αποτελεσματικά στην Ομάδα, στο Τμήμα, στη Διεύθυνση τις οργανωσιακές αλλαγές που προτείνει η Διοίκηση. Αυτό θα πρέπει να αποτελεί πρωταρχικό στόχο τόσο για την Διοίκηση όσο και για τα Στελέχη κάθε επιχείρησης ή οργανισμού. Εκπαιδευτική Προσέγγιση Στο μάθημα χρησιμοποιούνται έγκυρα διαγνωστικά (tests) και τεχνικές που αναφέρονται στην ανάπτυξη και βελτίωση των ικανοτήτων και δεξιοτήτων της διαχείρισης των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα διοικητικά στελέχη. Η εκμάθηση γίνεται μέσω απόκτησης εξειδικευμένων γνώσεων και ανάπτυξης της
2 κριτικής σκέψης των συμμετεχόντων. Η συζήτηση πραγματικών περιπτώσεων (case studies) και η χρήση απλών μεθόδων στατιστικής και λογικής ανάλυσης εφαρμόζονται σε κάθε διάλεξη του μαθήματος. Δυάδες μεταπτυχιακών φοιτητών αναλαμβάνουν την ανάλυση και προφορική παρουσίαση ενός case study ή μιας σύντομης εμπειρικής έρευνας. Αντίστοιχες παρουσιάσεις γίνονται και από τους διδάσκοντες. Περιγραφή Περιεχομένου του Μαθήματος Διαλέξεις 1 6: Ζ. Δημητριάδη Διάλεξη 1 η : Εισαγωγικές έννοιες. Διαχείριση συναισθημάτων - Θετικές και αρνητικές συμπεριφορές στο εργασιακό περιβάλλον Διάλεξη 2 η : Προσδιοριστικοί παράγοντες ανθρώπινης συμπεριφοράς σε επιχειρήσεις και οργανισμούς: Προσωπικότητα-Αξίες-Στάσεις Διάλεξη 3 η : Ηγεσία Ενεργοποίηση (Παρακίνηση) Διάλεξη 4 η : Επικοινωνία Ομαδική Εργασία (Teamwork) Διάλεξη 5 η : Οργανωσιακή κουλτούρα και κλίμα Διάλεξη 6 η : Επιπτώσεις της οργανωσιακής συμπεριφοράς σε επιχειρηματικά αποτελέσματα: Ποιότητα Παραγωγικότητα - Ανταγωνιστικότητα - Ανάπτυξη Μεριδίου Αγοράς - Κερδοφορία Ενδεικτική Βιβλιογραφία: Ελληνική Βακόλα, Μ. και Νικολάου, Ι. (2012). Οργανωσιακή Ψυχολογία και Συμπεριφορά. Αθήνα: Rosili. Robbins, S. and Judge, T. (2011). Οργανωσιακή Συμπεριφορά: Βασικές Έννοιες και Σύγχρονες Προσεγγίσεις. Αθήνα: Εκδόσεις Κριτική. Greenberg, J. and Baron, R. (2013). Οργανωσιακή Ψυχολογία και Συμπεριφορά. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg. Χυτήρης, Λ. (2001). Οργανωσιακή Συμπεριφορά: Η Ανθρώπινη Συμπεριφορά σε Οργανισμούς και Επιχειρήσεις. Αθήνα: Εκδόσεις Interbooks. Ξενόγλωσση Bridges, W. and Bridges, S. (2009). Managing Transitions: Making the Most of Change. Da Capo Press. Brooks, I. (2008). Organisational Behaviour: Individuals, Groups and Organisation (4 th Ed.). Pearson.
3 Griffin, R. and Moorehead, G. (2009). Organizational Behavior: Managing People and Organizations. Cengage Learning. Ivancevich, J., Konopaske, R. and Matteson, M. (2007). Organizational Behavior and Management. Irwin/McGraw-Hill. Διαλέξεις 7 12: Φ. Βούζας Διάλεξη 1 η : Ορισμός, φύση και ιδιαιτερότητες της αλλαγής. Αλλαγές στο σύγχρονο περίπλοκο παγκόσμιο περιβάλλον. Επιπτώσεις σε οργανισμούς, επιχειρήσεις. Διάλεξη 2 η : Χαρακτηριστικά της οργανωσιακής αλλαγής. Τύποι, στυλ, ρόλοι, ρουτίνα, συμβολικές δράσεις, δυνάμεις και πολιτικές επιδράσεις κλπ. Διάλεξη 3 η : Διάγνωση και εκτίμηση της αποτελεσματικότητας των ικανοτήτων και των πόρων του οργανισμού/επιχείρησης ως προς την προσαρμογή τους στις αλλαγές του περιβάλλον του. Ανάπτυξη των στρατηγικών διαχείρισης των αλλαγών. Διάλεξη 4 η : Υλοποίηση της διαχείρισης των αλλαγών. Ετοιμότητα για αλλαγή και στρατηγική διαχείριση αυτής. Διαχείριση εξελικτικής και επαναστατικής αλλαγής. Διάλεξη 5 η : Εκτίμηση της ικανότητας του εργαζομένου να αντιλαμβάνεται τις διαδικασίες της διαχείρισης των αλλαγών και την αντίστοιχη επιρροή τους στην απόδοση του. Διάλεξη 6 η : Εθνική - Διεθνής οργανωσιακή κουλτούρα και διαχείριση αλλαγών. Η περίπτωση της Ελλάδας. Εβδομάδα 13η: Γραπτή εξέταση Η εξέταση του μαθήματος περιλαμβάνει είκοσι ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής ή σωστό- λάθος. Η συνολική βαθμολογία του μαθήματος υπολογίζεται ως το άθροισμα: των γραπτών εξετάσεων (50%) μιας ομαδικής προφορικής παρουσίασης ενός case study ή μιας σύντομης εμπειρικής έρευνας (50%)