Διοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων Εκπαίδευση - Ανάπτυξη

Transcript

1 Διοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων Εκπαίδευση - Ανάπτυξη Ιωάννης Νικολάου Λέκτορας Οργανωσιακής Συμπεριφοράς Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας 1 Ιωάννης Νικολάου Πτυχίο Ψυχολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Μεταπτυχιακό (MSc) & Διδακτορικό (PhD) στην Οργανωσιακή Ψυχολογία από τη Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων του Μάντσεστερ Αγγλία (Manchester School of Management, UMIST) Σύμβουλος (Υποδιευθυντής) Ανθρώπινου Δυναμικού Τμήμα Συμβουλευτικών Υπηρεσιών Ανθρωπίνων Πόρων της PricewaterhouseCoopers Προϊστάμενος Εκπαίδευσης Εγνατία Τράπεζα Ε-mail: inikol@aueb.gr Ιωάννης Νικολάου 2 Δομή της παρουσίασης Ορόλος και η σημασία της εκπαίδευσης ανάπτυξης στην ΔΑΔ Ο ρόλος και η σημασία της εκπαίδευσης ανάπτυξης στην ΔΑΔ Διάγνωση εκπαιδευτικών αναγκών Η σχέση της εκπαίδευσης με την αξιολόγηση της απόδοσης Τεχνικές εκπαίδευσης Μεταφορά της εκπαιδευτικής γνώσης Ιωάννης Νικολάου 3 Αποσκοπεί στο να βοηθήσει τον οργανισμό να αντιμετωπίσει άμεσες ανάγκες σε θέματα ανθρώπινου δυναμικού. Μακροπρόθεσμα αποσκοπεί να καλύψει τις μελλοντικές προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει ο οργανισμός. Υπάρχουν διάφορες μορφές εκπαίδευσης - ανάπτυξης Στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι ξοδεύονται $30 δισ. ετησίως στην εκπαίδευση προσωπικού. Ιωάννης Νικολάου 4 Διάγνωση & Εντοπισμός των Προηγείται της διεξαγωγής της εκπαίδευσης. Η σημασία της: Έναρξης της απασχόλησης Εναλλαγής θέσεων εργασίας Αξιολόγησης της απόδοσης Διάγνωση & Εντοπισμός των Πρέπει να επικεντρώνεται στα εξής: Τον οργανισμό: Ποιοι είναι οι στρατηγικοί στόχοι του οργανισμού, διαθέτει τους απαιτούμενους πόρους και κουλτούρα εκπαίδευσης; Το έργο/δραστηριότητα: Ποιο είναι το έργο προς πραγματοποίηση; Κάτω από ποιες συνθήκες θα πραγματοποιηθεί; Ο εργαζόμενος: Τι προσωπικές ικανότητες, γνώσεις, δεξιότητες απαιτούνται από τον εργαζόμενο για αυτό το έργο; Ιωάννης Νικολάου 5 Ιωάννης Νικολάου 6 1

2 Μέθοδοι ανάλυσης των 1. Ανάλυση της επιχειρησιακής στρατηγικής 2. Ανάλυση θέσης (job analysis) 3. Eκπαιδευτικοί έλεγχοι (training audit) 4. Ανάλυση της απόδοσης Μεγάλος βαθμός αλληλεξάρτησης αλληλεπίδρασης κυρίως με την αξιολόγηση της απόδοσης αλλά και με τις υπόλοιπες διαδικασίες ΔΑΔ (π.χ. προσέλκυση, επιλογή) Σχεδιασμός προγραμμάτων εκπαίδευσης Στόχος και περιεχόμενο Εκπαιδευόμενοι Χώρος και χρόνος της εκπαίδευσης Εκπαιδευτές Εκπαιδευτικές μέθοδοι-τεχνικές εκπαίδευσης Ιωάννης Νικολάου 7 Ιωάννης Νικολάου 8 Τεχνικές Εκπαίδευσης Στη θέση εργασίας Επίδειξη Ατομική καθοδήγηση (Coaching) Εναλλαγή θέσεων εργασίας Mentoring Πρακτική άσκηση Εκτός της θέσης εργασίας Διάλεξη Χρησιμοποίηση οπτικοακουστικών μέσων Χρησιμοποίηση ηλεκτρονικών υπολογιστών Εξέταση Ατομικών Περιπτώσεων Προσομοίωση Υπόδυση ρόλων Τ-groups & Group Dynamics Ιωάννης Νικολάου 9 I. Ατομική Καθοδήγηση Υλοποίηση μέρους της εργασίας Άμεση σύνδεση με την εργασία Άμεση επαναπληροφόρηση των εκπαιδευομένων Μείωση της παραγωγικότητας του εκπαιδευτή Ιωάννης Νικολάου 10 II. Εναλλαγή Θέσεων Εργασίας Απόκτηση ολοκληρωμένης εικόνας της επιχείρησης Αύξηση εργασιακής ευχαρίστησης Πιθανότητα δημιουργίας προβλημάτων από τη συνεχή εναλλαγή θέσεων εργασίας III. Mentoring Αποτελεσματική εισαγωγή νέων στο επιχειρησιακό περιβάλλον Αυξημένη υποκίνηση Αύξηση εργασιακής ικανοποίησης Ενεργό ενδιαφέρον για ανάπτυξη σε ατομικό επίπεδο Μείωση της αποδοτικότητας του εκπαιδευτή Ιωάννης Νικολάου 11 Ιωάννης Νικολάου 12 2

3 ΙV. Διάλεξη Αποδοτική μετάδοση πληροφοριών σε μεγάλο κοινό και σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα Μονόδρομη μορφή επικοινωνίας Πιθανότητα δημιουργίας αρνητικής συμπεριφοράς: παθητικότητα & πλήξη Ιωάννης Νικολάου 13 V. Χρησιμοποίηση Οπτικοακουστικών Μέσων Κατηγορίες στατικά μέσα δυναμικά μέσα τηλεπικοινωνίες Αποδοτική παρουσίαση δυναμικών & πολύπλοκων καταστάσεων Απαραίτητη προϋπόθεση η ύπαρξη της κατάλληλης υποδομής Υψηλό κόστος απόκτησης ειδικά διαμορφωμένων (tailor-made) προϊόντων Ιωάννης Νικολάου 14 VI. Χρησιμοποίηση Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Επιμέρους τεχνικές Computer-Aided instruction Εκπαίδευση μέσω Intranet Αύξηση αποδοτικότητας άλλων τεχνικών Εξοικονόμηση πόρων Προϋπόθεση: ύπαρξη υποδομής Προϋπόθεση: στοιχειώδης εξοικείωση των εκπαιδευομένων με τους Η/Υ VII. Εξέταση Ατομικών Περιπτώσεων Διευκολύνει τη μετάβαση από τη θεωρία στην πράξη Ενδέχεται να μην ανταποκρίνεται η συγκεκριμένη ατομική περίπτωση Στις ιδιαίτερες ανάγκες του εκπαιδευόμενου Στις ιδιαίτερες συνθήκες της εργασίας του Ιωάννης Νικολάου 15 Ιωάννης Νικολάου 16 VIII. Υπόδυση Ρόλων Έμφαση σε διαπροσωπικές ικανότητες Περιορισμένη δυνατότητα μεταφοράς της γνώσης στο χώρο εργασίας IX. Προσομοίωση Βελτίωση ικανότητας εκπαιδευομένου στην αντιμετώπιση πραγματικών γεγονότων Ενδεχόμενο λάθος δεν επηρεάζει την εικόνα της επιχείρησης στους πελάτες Δυσκολία αναπαραγωγής των πραγματικών συνθηκών Έμφαση κυρίως σε ποσοτικές παραμέτρους Απαραίτητη προϋπόθεση η ύπαρξη υποδομής Ιωάννης Νικολάου 17 Ιωάννης Νικολάου 18 3

4 T-groups & Group Dynamics Εκπαίδευση ευαισθητοποίησης Στοχεύει στην καλύτερη γνώση του εαυτού, δημιουργία ομαδικού πνεύματος, ανάπτυξη θετικών σχέσεων, κλπ. Απαιτείται η ύπαρξη εξειδικευμένου εκπαιδευτή Αξιολόγηση της εκπαίδευσης Η αποτίμηση της αξίας του προγράμματος σε σχέση με τους αρχικούς στόχους Ιωάννης Νικολάου 19 Ιωάννης Νικολάου 20 Μεταφορά εκπαιδευτικής γνώσης Ορισμός Ο βαθμός που οι εκπαιδευόμενοι εφαρμόζουν τις αποκτηθείσες, μέσω της εκπαίδευσης, γνώσεις, δεξιότητες και συμπεριφορές Παράγοντες I. Χαρακτηριστικά εκπαιδευόμενου II. Σχεδιασμός εκπαιδευτικού προγράμματος III. Εργασιακό περιβάλλον IV. Εκπαιδευόμενος & Εκπαιδευτής Ιωάννης Νικολάου 21 Ιωάννης Νικολάου 22 I. Χαρακτηριστικά εκπαιδευόμενου Ικανότητες Χαρακτηριστικά προσωπικότητας Locus of control Ανάγκη επιτυχίας Self-efficacy Υποκίνηση Ηλικία Άγχος Μνήμη Στυλ μάθησης Πράξη Σκέψη/Συναίσθημα Ιωάννης Νικολάου 23 Ιωάννης Νικολάου 24 4

5 II. Σχεδιασμός εκπαιδευτικού προγράμματος Διαμόρφωση κύριων σημείων μάθησης (learning points) Σαφείς οδηγίες (τι & πώς) Απεικόνιση της επιθυμητής συμπεριφοράς (behavioral modeling) Συμπεριφοριστικές προσδοκίες (τι & πώς) II. Σχεδιασμός εκπαιδευτικού προγράμματος συνέχεια Εξάσκηση Επανατροφοδότηση Ιωάννης Νικολάου 25 Ιωάννης Νικολάου 26 III. Εργασιακό περιβάλλον Παράγοντας πόροι Προϋπολογισμός, εξοπλισμός, χρονικά περιθώρια Κοινωνικός παράγοντας Παροχή ευκαιριών χρήσης / εξάσκησης Υποστήριξη & ενίσχυση από τους συναδέλφους και προϊσταμένους τους IV. Εκπαιδευόμενος & Εκπαιδευτής Α. Ενεργή συμμετοχή Β. Ενθάρρυνση συμμετοχής των εκπαιδευομένων Προσπάθεια ανάπτυξης της υποκίνησης των εκπαιδευομένων Κατανόηση ατομικών ιδιαιτεροτήτων Ιωάννης Νικολάου 27 Ιωάννης Νικολάου 28 Άσκηση Θέμα εκπαίδευσης: Ανάπτυξη ικανοτήτων ομαδικής εργασίας (teamwork skills) μεσαίων στελεχών: Στόχος και περιεχόμενο Χώρος και χρόνος της εκπαίδευσης Εκπαιδευτές Εκπαιδευτικές μέθοδοι-τεχνικές εκπαίδευσης Ιωάννης Νικολάου 29 5