Οργανωσιακή Ψυχολογία

Transcript

1 Οργανωσιακή Ψυχολογία Ιωάννης Νικολάου Επίκουρος Καθηγητής Οργανωσιακής Συμπεριφοράς Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα ιοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας Ιωάννης Νικολάου Πτυχίο Ψυχολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Μεταπτυχιακό (MSc) & ιδακτορικό (PhD) στην Οργανωσιακή Ψυχολογία από τη Σχολή ιοίκησης Επιχειρήσεων του Μάντσεστερ Αγγλία (Manchester School of Management, UMIST) Σύμβουλος (Υποδιευθυντής) Ανθρώπινου υναμικού Τμήμα Συμβουλευτικών Υπηρεσιών Ανθρωπίνων Πόρων της PricewaterhouseCoopers Προϊστάμενος Εκπαίδευσης Εγνατία Τράπεζα Ε-mail: Γραφείο: Πτέρυγα Αντωνιάδου, 3ος όροφος 2 Υπεύθυνος Επαγγελματικής Αποκατάστασης του ΕΤ 1

2 Μία παρένθεση. Εμπλουτίζοντας το βιογραφικό σας Εργασιακή εμπειρία Οι βαθμοί... Extracurricular activities ικτυωθείτε Facebook company profiles Linkedin ραστηριοποιηθείτε Erasmus, ΜΚΟ, AIESEC ΨΑΞΤΕ ΤΟ 3 Χαρακτηριστικά του Μαθήματος Eduportal Eduportal Αξιολόγηση του μαθήματος: Τελικές Εξετάσεις (70%) Τεστ (2) αξιολόγησης (30%) 4 2

3 Τεστ Αξιολόγησης ύο τεστ αξιολόγησης μέσω Internet με την ολοκλήρωση της 7ης και της 13ης εβδομάδας. Η ακριβής ημερομηνία θα ανακοινωθεί μέσω του Eduportal και στη διάρκεια των διαλέξεων. Τα τεστ θα πραγματοποιηθούν on-line και θα είναι διαθέσιμα για συμπλήρωση από όπου θέλετε για χρονικό διάστημα που θα ανακοινωθεί. 5 Τεστ Αξιολόγησης Κάθε τεστ θα αποτελείται από 15 ερωτήσεις και μπορεί να περιλαμβάνει επιλογή μεταξύ των ακόλουθων: Ερωτήσεις πάνω στην αντίστοιχη ύλη του μαθήματος που θα έχει καλυφθεί Ερωτήσεις πάνω στα videos που θα έχουν προβληθεί στη διάρκεια των διαλέξεων Ερωτήσεις πάνω στα cases / tests που θα έχουμε δουλέψει στη διάρκεια των διαλέξεων. 6 3

4 Βιβλίο - Ύλη του μαθήματος Βακόλα, Μ., & Νικολάου, Ι. (2011). Οργανωσιακή Ψυχολογία και Συμπεριφορά. Εκδόσεις Rosili: Αθήνα Παρουσιάσεις και υλικό στο eduportal 7 Μέθοδοι ιδασκαλίας ιαλέξεις Tests Case studies Videos Ομαδικές Ασκήσεις και Συζητήσεις Μικρές εργασίες (assignments) 8 4

5 Δομή του μαθήματος Εισαγωγή στην Οργανωσιακή Ψυχολογία Ψυχομετρική αξιολόγηση Ποικιλομορφία Diversity και Ψυχολογία ατομικών διαφορών Νοημοσύνη, προσωπικότητα, EQ Βασικές έννοιες στην ψυχολογία: μάθηση, αντίληψη και απόδοση αιτιών συμπεριφοράς Στερεότυπα & στάσεις εργαζομένων Ένταξη, κοινωνικοποίηση στον οργανισμό και το Ψυχολογικό Συμβόλαιο Επαγγελματική ικανοποίηση και θετικές εργασιακές συμπεριφορές Επαγγελματικό άγχος & εργασιακή εξουθένωση Εργασιακή Απόδοση και αρνητικές εργασιακές συμπεριφορές υναμική, Ανάπτυξη και Αποτελεσματική ιαχείριση Ομάδων ιαχείριση σταδιοδρομίας και επαγγελματική ανάπτυξη 9 Στόχοι του μαθήματος Εισαγωγή στη σημασία της ψυχολογίας στο χώρο εργασίας Κατανόηση του ρόλου των ατομικών διαφορών στη σύγχρονη επιχείρηση Κατανόηση βασικών εννοιών και πρακτικών εφαρμογών της οργανωσιακής ψυχολογίας και η σημασία τους στην ιοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων 10 5

6 Επιστημονικά περιοδικά Academy of Management Journal Academy of Management Review Applied Psychology: An International Review British Journal of Management Employee Relations European Journal of Work and Organisational Psychology Human Relations Human Resource Management International Review of Industrial and Organisational Psychology International Journal of Selection and Assessment 11 Journal of Applied Psychology Journal of Human Resource Management Journal of Managerial Psychology Journal of Organisational Behaviour Journal of Occupational and Organisational Psychology Journal of Vocational Behaviour Personality and Individual Differences People Management Personnel Psychology Personnel Review Χρήσιμες Ιστοσελίδες Society of Industrial and Organizational Psychology European Association of Work and Organizational Psychology British Psychological Society American Psychological Association Society for Human Resources Management Chartered Institute of Personnel and Development International Association of Applied Psychology Workforce HR world HR guide

7 Τι είναι Ψυχολογία; Η επιστήμη της μελέτης της συμπεριφοράς και των πνευματικών διαδικασιών του ανθρώπου Η ψυχολογία οριοθετείται ανάμεσα στην Βιολογία και στην «Κουλτούρα» 13 Video Case Παρακολουθήστε το ντοκιμαντέρ και κρατήστε σημειώσεις προκειμένου να συζητήσουμε στην συνέχεια τα ακόλουθα: 1. Ποιες πτυχές της ψυχολογίας συνδέονται με την εφαρμογή της στους χώρους εργασίας; 2. Πώς μπορεί να συνδράμουν οι γνώσεις της ψυχολογίας τον σημερινό εργαζόμενο ή/και στέλεχος; 14 7

8 Ντοκιμαντέρ Κίνητρα-Παρακίνηση Στρες Φύλο-Στερεότυπα Ομάδες-Κοινωνική επιρροή Περιβάλλον Συναισθήματα Λήψη αποφάσεων 15 Ψυχολογία Οι κυριότερες προσεγγίσεις Ψυχαναλυτική προσέγγιση Συμπεριφορική προσέγγιση Γνωστική προσέγγιση Εξελικτική προσέγγιση 17 8

9 Τι είναι Οργανωσιακή Ψυχολογία; Ειδικότητα της Ψυχολογίας που μελετάει την συμπεριφορά και τις πνευματικές διαδικασίες των ανθρώπων σε σχέση με το εργασιακό τους περιβάλλον. 18 Πεδία Εφαρμογής Διοίκηση Ανθρώπινου Δυναμικού Οργανωσιακή Ψυχολογία: Επιλογή Προσωπικού Εκπαίδευση και Ανάπτυξη Οργανωσιακή Ανάπτυξη Διαχείριση της Απόδοσης Ποιότητα Εργασιακής Ζωής Εργονομία 9

10 Η προέλευση της Οργανωσιακής Ψυχολογίας Τα πρώτα βήματα ( ) Galton (Μ. Βρετανία) και Cattell (ΗΠΑ) Taylor & Gilbreth στις αρχές του 20 ου αιώνα Ο σημαντικός ρόλος της Επιστημονικής Διοίκησης του F. W. Taylor Ford and Taylorism 29 10

11 Επιστημονική Διοίκηση F.W. Taylor Κύρια χαρακτηριστικά της Επιστημονικής Διοίκησης Ανάπτυξη τυποποιημένων μεθόδων πραγματοποίησης της εργασίας Επιλογή των κατάλληλων εργαζομένων Εκπαίδευση των εργαζομένων στις τυποποιημένες μεθόδους διεξαγωγής της εργασίας Υποστήριξη των εργαζομένων μέσω του κατάλληλου σχεδιασμού της εργασίας και της αφαίρεσης τυχόν εμποδίων δυσκολιών Σύνδεση των αμοιβών με την παραγωγικότητα των εργαζομένων Επιστημονική Διοίκηση F.W. Taylor Πλεονεκτήματα Τόνισε την σημασία της κατάλληλης ανταμοιβής των εργαζομένων Έδειξε την αναγκαιότητα συστηματικής ανάλυσης των καθηκόντων μίας θέσης Τόνισε την σημασία της κατάλληλης επιλογής και εκπαίδευσης του προσωπικού Μειονεκτήματα Αγνόησε τον ρόλο του κοινωνικού πλαισίου και τις ανώτερες ανάγκες ί ζ έ ικανοποίησης των εργαζομένων Δεν αναγνώρισε την «διαφορετικότητα» των εργαζομένων Στην πράξη θεωρούσε τους εργαζόμενους ως «άσχετους» και μη έχοντες πραγματική συνεισφορά στην επίλυση των θεμάτων που τους απασχολούν 11

12 Ford and Taylorism Ποια είναι τα κύρια σημεία της εφαρμογής του Taylorism στην βιομηχανία του Ford? Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα 30 Η επίδραση των δύο Παγκοσμίων Πολέμων ( ) 1 ος Παγκόσμιος Πόλεμος ΗΠΑ: Αυξημένες ανάγκες σε επιλογή Μ. Βρετανία, Γερμανία: Μελέτη της κόπωσης των εργαζομένων Μεσοπόλεμος Έμφαση στη χρήση των ψυχομετρικών εργαλείων για την επιλογή προσωπικού και στον επαγγελματικό προσανατολισμό Κίνημα των Ανθρωπίνων Σχέσεων (Human Relations Movement) 2 ος Παγκόσμιος Πόλεμος Έμφαση σε: Επιλογή προσωπικού, εργονομία, παρακίνηση, ομαδική εργασία 12

13 Ώριμη Περίοδος ( ) Ανάπτυξη των πεδίων εφαρμογής Η σημαντική επίδραση της δεκαετίας του 1960 / κοινωνικής ψυχολογίας Η ανάπτυξη στον 21 ο αιώνα Ο ρόλος του εργασιακού άγχους / εργασιακής ανασφάλειας Παγκοσμιοποίηση / Οργανωσιακές Αλλαγές Evidence Based Οργανωσιακή Ψυχολογία & Συμπεριφορά Evidence Based Management Oι τεκμηριωμένες επιστημονικές πρακτικές της διοικητικής επιστήμης πρέπει να «μεταφράζονται» σε οργανωσιακές πρακτικές. Αντλεί τις αρχές του από τα επαρκώς τεκμηριωμένα ερευνητικά δεδομένα και τα «μεταφέρει» στους οργανισμούς (Rousseau, 2006). The best available scientific evidence 13