ΠΡΕΣΒΕΙΑ THΣ ΕΛΛΑ ΟΣ Γραφείο Ο.Ε.Υ. Μαδρίτη, 27 Μαρτίου 2014 Θέµα: ιµερές εµπόριο Ελλάδας - Ισπανίας έτους 2013 Γενικά Η ανοδική πορεία των ελληνικών εξαγωγών των ετών 2009-2012 συνεχίσθηκε και το 2013, µε αύξηση της τάξης του 6,7%, φθάνοντας στα 578,84 εκ., σε σύγκριση µε την αρνητική, συνολική επίδοση των ελληνικών εξαγωγών, για το ίδιο έτος (-0,17%). Ο όγκος των διµερών εµπορικών συναλλαγών σηµείωσε αύξηση, έπειτα από τέσσερα διαδοχικά έτη µειώσεων (3,9%). Η µεταστροφή αποδίδεται στην αύξηση των ελληνικών εξαγωγών, όσο και στην σχεδόν ισόποση, σε απόλυτα µεγέθη, ανάκαµψη των ισπανικών εξαγωγών (αύξηση 2,9%, έναντι µείωσης -6,8% το 2012). Το εµπορικό ισοζύγιο παρέµεινε ελλειµµατικό, εις βάρος της Ελλάδας, εµφανίζοντας όµως ετήσια µείωση -0,3% (υποδεέστερη, εντούτοις, της αντίστοιχης της προηγούµενης περιόδου). Ως ποσοστό του διµερούς εµπορίου το εµπορικό έλλειµµα µειώθηκε στο 40,8%, από 42,3% το 2012. Το ποσοστό κάλυψης των εισαγωγών από τις εξαγωγές αυξήθηκε από 40,5%, σε 42%. Σύµφωνα µε στοιχεία της HELLASTAT η Ισπανία κατατάσεται στην 14η θέση των χωρών-εισαγωγέων ελληνικών προϊόντων, µε µερίδιο 2,1% επί του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών (το 2012 ήταν 15η µε µερίδιο 1,96%). Αντιστρόφως, η Ισπανία ήταν, το 2013, στην 10η θέση, µεταξύ των χωρών-προµηθευτών της Ελλάδας, µε µερίδιο 2,96% επί του συνόλου των ελληνικών εισαγωγών (το 2012 ήταν 13η µε µερίδιο 2,73%). ιµερές Εµπόριο Ελλάδας-Ισπανίας 2010 2011 2012 µεταβολή 2013 µεταβολή Ελληνικές Εξαγωγές 415,36 480,65 542,45 12,9% 578,84 6,7% Ισπανικές Εξαγωγές 1.575,36 1.437,08 1.339,41-6,8% 1.378,05 2,9% Ισοζύγιο -1.160,00-957,57-797,04 (-)16,7% -799,21 (-) 0,3% Όγκος Εµπορίου 1.990,72 1.917,72 1.881,86-1,9% 1.956,89 3,9% % κάλυψης εισαγ./εξαγ. 26,3% 33,4% 40,5% 42,0% Πηγή: EUROSTAT Α/ Ανάλυση ελληνικών εξαγωγών Οι δεκαπέντε πρώτες κατηγορίες (διψήφια ανάλυση κεφαλαίων Συνδυασµένης Ονοµατολογίας/ΣΟ) ελληνικών προϊόντων που εξήχθησαν στην Ισπανία το 2013 είναι οι ακόλουθες: 1) Καύσιµα [27]: 95,67 εκ. (µερίδιο 16,53%, επί του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών), ετήσια µείωση -19,7%. Κύριες υποκατηγορίες (οκτωψήφια ανάλυση): καύσιµα εσωτερικής καύσης (55,8%), ελαφρά έλαια προς επεξεργασία (22,3%) και βενζίνη για κινητήρες (22%). Την τελευταία πενταετία, η µέση ετήσια αύξηση ήταν της τάξης του 52,5%. Το µερίδιο των ελληνικών εξαγωγών στο σύνολο των ισπανικών εισαγωγών της συγκεκριµένης
κατηγορίας ανήλθε σε 0,71%, από 0,54% πέρυσι. Κυριότεροι προµηθευτές της Ισπανίας είναι: Αλγερία 15,7%, Ρωσία 13%, Νιγηρία 9,7%. 1 2) Ιχθυηρά [03]: 85,34 εκ. (µερίδιο 14,74%), αύξηση 12,8%. Κύριες υποκατηγορίες προϊόντων: τσιπούρες (32,4%), σπαρίδες (21,8%), λαβράκι (20,5%), γαρίδες (6,5%), αντσούγιες (3,6%) και ψάρια γλυκού νερού (3,4%). Την τελευταία πενταετία σηµειώθηκε µέση ετήσια αύξηση 7,9%. Το µερίδιο των ελληνικών εξαγωγών στο σύνολο των ισπανικών εισαγωγών είναι 2,08% (από 1,79%, το 2012). Κυριότεροι προµηθευτές: Αργεντινή 8,9%, Μαρόκο 7,7%, Γαλλία 7,5%. 3) Ζωϊκά και φυτικά έλαια [15]: 55,15 εκ. (µερίδιο 9,53%), αύξηση 141%. Κύριες υποκατηγορίες: παρθένα ελαιόλαδα µη χηµικώς µετασχηµατισµένα (33,3%), λάδια ακατέργαστα (26,7%), παρθένο ελαιόλαδο µειονεκτικό (23,8%), άλλα ελαιόλαδα (4,4%). Αύξηση παρουσίασαν οι εξαγωγές και των τριών κύριων εξαγώγιµων κατηγοριών. Η µέση ετήσια µεταβολή της περιόδου 2009-2013 ήταν 143,5%, αποτέλεσµα των σηµαντικών αυξήσεων των εξαγωγών των τελευταίων δύο ετών. Το µερίδιο των ελληνικών εξαγωγών στο σύνολο των ισπανικών εισαγωγών αυξήθηκε σηµαντικά σε 3,66% (από 0,53%, το 2012). Κυριότεροι προµηθευτές: Ινδονησία (23,2%), Γαλλία (9,8%), Πορτογαλία (8,6%). 4) Φαρµακευτικά [30]: 44,55 εκ. (µερίδιο 7,7%), αύξηση 18,3%. Κύριες υποκατηγορίες: φάρµακα που περιέχουν αλκαλοειδή (86,3%), παρασκευάσµατα µε βιταµίνες (7,4%). Η αύξηση εντοπίζεται στις δύο προαναφερθείσες κατηγορίες. Η µέση ετήσια αύξηση, την περίοδο 2009-2013, ήταν 19,9%. Παρά την αύξηση, το 2013, το µερίδιο των ελληνικών εξαγωγών στο σύνολο των ισπανικών εισαγωγών µειώθηκε σε 0,22% (από 1,21%, το 2012). Κυριότεροι προµηθευτές: ΗΠΑ 21%, Γερµανία 13%, Ην. Βασίλειο 11,9%. 5) Πλαστικά [39]: 33,39 εκ. (µερίδιο 5,77%), αύξηση 4,5%. Κύριες υποκατηγορίες: πολυπροπυλαίνιο (38,5%), πλάκες, φύλλα, µεµβράνες από πλαστικές ύλες (16,4%), πολυουρεθάνιο (10,9%), πλαστικά είδη νοικοκυριού (9,3%) και ταινίες προπυλαινίου (8,1%). Σηµαντικότερη αυξηση παρουσίασαν οι εξαγωγές πλακών, φύλλων, µεµβρανών από πλαστικές ύλες. Η µέση ετήσια αύξηση, 2009-2013, ήταν 11,8%. Το µερίδιο των ελληνικών εξαγωγών στο σύνολο των ισπανικών εισαγωγών δεν µεταβλήθηκε (0,36%, από 0,39% το 2012). Κυριότεροι προµηθευτές: Γερµανία 18,1%, Γαλλία 14,4%, Ιταλία 11,6%. 6) Σίδηρος και χάλυβας [72]: 31,93 εκ. (µερίδιο 5,52%), µείωση -3,7%. Κύριες υποκατηγορίες: σιδηρονικέλιο (63,3%), πλατέα προϊόντα έλασης (23,5%), λευκοσίδηρος (9,9%). Η σηµαντικότερη µείωση σηµειώθηκε στο σιδηρονικέλιο (ύψους 1,34 εκ.). Η µέση ετήσια µεταβολή, το 2009-2013, ήταν 24,7%, µε αυξητική τάση έως το 2011 και πτωτική έκτοτε. Το µερίδιο των ελληνικών εξαγωγών στο σύνολο των ισπανικών εισαγωγών είναι 0,50% (όσο και το 2012). Κυριότεροι προµηθευτές: Γαλλία 20,9%, Γερµανία 13,2%, Ην. Βασίλειο 8,7%. 7) Χαλκός [74]: 23,36 εκ. (µερίδιο 4,04%), µείωση -8,2%. Κύρια υποκατηγορία είναι οι σωλήνες χαλκού (98,2%). Την περίοδο 2009-2013, σηµειώθηκε µέση ετήσια αύξηση 4,8%, µε µεγάλη άνοδο έως το 2010 και σταθερή υποχώρηση µετέπειτα. Το µερίδιο των ελληνικών εξαγωγών στο σύνολο των ισπανικών εισαγωγών είναι 1,8% (έναντι 1,92%, το 2012). Κυριότεροι προµηθευτές: Γερµανία 19,1%, Ιταλία 11,7%, Γαλλία 10,4%. 8) Αλουµίνιο [76]: 18,79 εκ. (µερίδιο 3,25%), αύξηση 5,9%. Κύριες υποκατηγορίες: λεπτά φύλλα και ταινίες αλουµινίου (60,4%), πλάκες και φύλλα αλουµινίου (35,4%). Η υποκατηγορία φύλλων και ταινιών σηµείωσε την µεγαλύτερη αύξηση. Οι εξαγωγές εµφανίζουν διακυµάνσεις, την περίοδο 2009-2013, µε µέση ετήσια αύξηση 4,9%. Το µερίδιο των ελληνικών εξαγωγών στο σύνολο των ισπανικών εισαγωγών είναι 0,9% (όπως και το 2012). Κυριότεροι προµηθευτές: Γερµανία 14,3%, Γαλλία 14,1%, Ιταλία 11,1%. 1 Τα στοιχεία για τον προσδιορισµό του µεριδίου επί των ισπανικών εισαγωγών προέρχονται από τα Ισπανικά Τελωνεία. Σηµειώνεται ότι, ειδικά για την κατηγορία των καυσίµων, τα στοιχεία της EUROSTAT έχουν πολύ µεγάλη απόκλιση από εκείνα των Ισπανικών Τελωνείων, τα οποία εµφανίζουν τις ελληνικές εξαγωγές στα 410 εκ.
9) Μηχανήµατα [84]: 16,93 εκ. (µερίδιο 2,93%), αύξηση 32,1%. Κύριες υποκατηγορίες: κινητήρες για αεροσκάφη (35,5%), συσκευές ποτίσµατος (19,3%), µηχανές πριονίσµατος (16,7%), θερµαντήρες νερού (7,2%). Την µεγαλύτερη αύξηση σηµείωσαν οι κινητήρες για αεροσκάφη ( 6 εκ., από µηδενικές το 2012) και οι µηχανές πριονίσµατος ( 2,8 εκ., από 921 χιλ.), ενώ οι συσκευές ποτίσµατος είχαν επίσης µικρή άνοδο ( 3,3 εκ., από 2,8 εκ.). Την µεγαλύτερη µείωση υπέστησαν οι εξαγωγές ψυγείων και καταψυκτών (από 2,4 εκ., σε 9,6 χιλ.) και οι συσκευές επεξεργασίας υλών µε θέρµανση (από 1,2 εκ., σε 236 χιλ.), ενώ µικρότερη οι θερµαντήρες νερού ( 1,21 εκ., από 1,96 εκ.). Η αύξηση, το 2013, των εξαγωγών στην εν λόγω κατηγορία, διακόπτει την πτωτική πορεία των τεσσάρων προηγούµενων ετών, η οποία είχε ως αποτέλεσµα τη µέση ετήσια υποχώρηση να διαµορφώνεται σε -15,6%. Το µερίδιο των ελληνικών εξαγωγών στο σύνολο των ισπανικών εισαγωγών είναι 0,09% (0,05%, το 2012). Κυριότεροι προµηθευτές: Γερµανία 20,3%, Κίνα 12,6%, Ιταλία 10%. 10) Πλεκτά ενδύµατα [61]: 14,07 (µερίδιο 2,43%), αύξηση 79,2%. Κύριες υποκατηγορίες: γυναικείες µπλούζες και πουκάµισα ( 4,87 εκ., από 2,49 εκ.), βαµβακερά φανελάκια και t-shirt ( 1,89 εκ., από 1,68 εκ.), βαµβακερά πουλόβερ ( 1,21 εκ., από 137 χιλ.) και βαµβακερά γυναικεία φορέµατα ( 1 εκ., από 1,08 εκ.). Την περίοδο 2009-2013, η µέση ετήσια αύξηση ήταν 12,1%. Το µερίδιο των ελληνικών εξαγωγών στο σύνολο των ισπανικών εισαγωγών είναι 0,22% (0,08%, το 2012). Κυριότεροι προµηθευτές: Κίνα 24%, Μπαγκλαντές 13,8%, Τουρκία 13%. 11) Ηλεκτρικά µηχανήµατα και εξοπλισµός [85]: 9,56 εκ. (µερίδιο 1,65%), αύξηση 20,25%. Υπάρχει πολύ µεγάλη διασπορά υποκατηγοριών, µικρής µεµονωµένης αξίας. Κύρια υποκατηγορία είναι αυτή των ηλεκτρικών συσωρρευτών (57%), η οποία σηµείωσε αύξηση 58,6%. Η εξέλιξη των εξαγωγών στην συγκεκριµένη κατηγορία εµφανίζει διακυµάνσεις, την περίοδο 2009-2013, µε µέση ετήσια µείωση -6,84%. Το µερίδιο των ελληνικών εξαγωγών στο σύνολο των ισπανικών εισαγωγών είναι 0,03% (0,04%, το 2012). Κυριότεροι προµηθευτές: Κίνα 19,4%, Γερµανία 12,8%, Γαλλία 9%. 12) Σπέρµατα και καρποί [12]: 9,09 εκ. (µερίδιο 1,57%), αύξηση 61,7%. Κύρια υποκατηγορία είναι οι βαµβακόσποροι (84,6%). Το µερίδο των ελληνικών εξαγωγών ανέρχεται σε 0,35%, Κυριότεροι προµηθευτές: Βραζιλία 38,9%, ΗΠΑ 18%, Παραγουάη 10,1%. 13) Όργανα και συσκευές οπτικής, µέτρησης και ελέγχου [90]: 8,99 εκ. (µερίδιο 1,55%), µείωση -35,7%. Κύρια υποκατηγορία: εξαρτήµατα για µετρητές ηλεκτρισµού (92,1%). Η µέση ετήσια αύξηση ήταν 153,8%, αλλά οφείλεται στις εξαγωγές των δύο τελευταίων ετών. Το µερίδιο των ελληνικών εξαγωγών στο σύνολο των ισπανικών εισαγωγών είναι 0,2% (0,33%, το 2012. Κυριότεροι προµηθευτές: Γερµανία 20%, ΗΠΑ 13%, Ολλανδία 9,7%. 14) Ποτά [22]: 8,39 εκ. (µερίδιο 1,45%), µείωση -12,7%. Κύρια υποκατηγορία είναι το ουίσκι (53%). Η συνολική αξία των εξαγωγών κρασιού ανέρχεται µόλις σε 122 χιλ. Η µέση ετήσια µεταβολή, το 2009-2013, ήταν -6,8%. Το µερίδιο των ελληνικών εξαγωγών στο σύνολο των ισπανικών εισαγωγών είναι 0,36% (από 0,43%, το 2012). Κυριότεροι προµηθευτές: Ην. Βασίλειο 22,6%, Γαλλία 17,6%, Ολλανδία 9,1%. 15) Καρποί και φρούτα [08]: 7,2 εκ. (µερίδιο 1,24%), αύξηση 4,3%. Κύριες υποκατηγορίες: ακτινίδια ( 3,2 εκ., από 2,5 εκ.), σταφύλια ( 1,2 εκ., από 1,1 εκ.). Η µέση ετήσια αύξηση, το 2009-2013, ήταν 33,9%. Το µερίδιο των ελληνικών εξαγωγών στο σύνολο των ισπανικών εισαγωγών είναι 0,37% (0,38%, το 2012). Κυριότεροι προµηθευτές: ΗΠΑ 23,4%, Ιταλία 8,1%, Γαλλία 7,2%. Εκ των υπολοίπων κεφαλαίων της ΣΟ, άξιες λόγου εξαγωγικές επιδόσεις σηµειώθηκαν στις ακόλουθες κατηγορίες προϊόντων: Καλλυντικά [33]: 6,5 εκ. (µερίδιο 1,12%), αύξηση 5,7%. Κύριες υποκατηγορίες είναι τα προϊόντα περιποίησης δέρµατος (63,2%) και τα σαµπουάν (17,8%). Το 2013, µειώθηκαν οι
εξαγωγές αρωµάτων ( 172 χιλ., από 599 χιλ.), αλλά αυξήθηκαν εκείνες των προϊόντων περιποίησης δέρµατος ( 4,1 εκ., από 3,3 εκ.) και σαµπουάν ( 1,16 εκ., από 953 χιλ.). Βαµβάκι [52]: 6,3 εκ. (µερίδιο 1,1%), αύξηση 11,2%. Κύρια υποκατηγορία είναι τα νήµατα από βαµβάκι (83,5%) Τεχνουργήµατα κοινών µετάλλων [83]: 5,9 εκ. (µερίδιο 1,03%), αύξηση 31,1%. Κύριες υποκατηγορίες είναι τα καπάκια από µόλυβδο ( 4,26 εκ., από 2,97 εκ.) και άλλα πώµατα ( 1,17 εκ., από 1,07 εκ.). Ανόργανα χηµικά [28]: 5,14 εκ. (µερίδιο 0,89%), αύξηση 92,5%. Κύριες υποκατηγορίες είναι το υδροξείδιο του αργιλίου ( 3,64 εκ., από 1,36 εκ.) και το οξείδιο του ψευδαργύρου ( 1,19 εκ., από 1,28 εκ.). Λιπάσµατα [31]: 5,01 εκ. (µερίδιο 0,87%), µείωση -26,4%. Κύρια υποκατηγορία είναι τα µείγµατα νιτρικού αµµωνίου (85,2%). ιάφορα προϊόντα χηµικών βιοµηχανιών [38]: 4,86 εκ. (µερίδιο 0,84%), αύξηση 38,8%. Κύρια υποκατηγορία είναι οι ενεργοποιηµένοι άνθρακες ( 1,86 εκ., από 1,97 εκ.). Αυξήσεις υπήρξαν στα εντοµοκτόνα ( 734 χιλ., από 236 χιλ.), στα επιθέµατα νικοτίνης ( 632 χιλ., από µηδενικές το 2012) και στα αντιδραστήρια διαγνωστικής ( 293 χιλ., από 72 χιλ.). Ενδύµατα, πλην πλεκτών [62]: 4,76 εκ. (µερίδιο 0,82%), αύξηση 1,1%. Κύρια υποκατηγορία είναι τα γυναικεία φορέµατα ( 2,02 εκ.). Προϊόντα κοσµηµατοποιίας [71]: 4,76 εκ. (µερίδιο 0,82%), αύξηση 207,1%. Κύρια υποκατηγορία είναι τα κοσµήµατα από πολύτιµα µέταλλα, άργυρο ή επιστρωµένα ( 2,96 εκ., από 1,07 εκ.). έρµατα πλην γουνοδερµάτων [41]: 4,4 εκ. (µερίδιο 0,76%), αύξηση 121,1%. Κύρια υποκατηγορία είναι τα ακατέργαστα δέρµατα αρνιών ( 2,95 εκ.). Καπνός [24]: 4,12 εκ. (µερίδιο 0,71%), µείωση -53,7%. Οι εξαγωγές, το 2013, αφορούν αποκλειστικά στα τσιγάρα (100%), τα οποία αυξήθηκαν από 2,9 εκ. σε 4,12 εκ. Οι εξαγωγές ακατέργαστων καπνών εκµηδενίστηκαν, από 5,38 εκ. το 2012. Γαλακτοκοµικά [04]: 3,92 εκ. (µερίδιο 0,68%), αύξηση 28,9%. Κύριες υποκατηγορίες είναι η φέτα ( 1,48 εκ., από 1,37 εκ.), ο ορός γάλακτος σε σκόνη ( 1,08 εκ., από 662 χιλ.) και το γιαούρτι ( 885 χιλ., από 607 χιλ.). Χηµικά προϊόντα [34]: 3,4 εκ. (µερίδιο 0,59%), αύξηση 3,6%. Κύρια υποκατηγορία είναι τα παρασκευάσµατα για πλύσιµο και καθαρισµό (69,1%). Παρασκευάσµατα λαχανικών και φρούτων [20]: 3,35 εκ. (µερίδιο 0,58%), µείωση - 33,3%. Κύριες υποκατηγορίες είναι τα ροδάκινα ( 1,08 εκ., από 3,36 εκ.) και οι ελιές ( 1,02 εκ., από 1,24 εκ.). Είδη σχοινοποιίας [56]: 3,19 εκ. (µερίδιο 0,55%), αύξηση 2,5%. Κύρια υποκατηγορία είναι τα υφάσµατα (73%). Κρέατα [02]: 3,13 εκ. (µερίδιο 0,54%), αύξηση 24%. Κύρια υποκατηγορία είναι τα νωπά κρέατα προβατοειδών ή αιγοειδών ( 2,12 εκ., από 1,66 εκ.). ηµητριακά [10]: 3,07 εκ. (µερίδιο 0,53%), µείωση -50,1%. Κύρια υποκατηγορία είναι το ρύζι (50%).
ιάφορα παρασκευάσµατα διατροφής [21]: 2,82 εκ. (µερίδιο 0,49%), αύξηση 60,2%. Κύρια υποκατηγορία είναι τα συµπυκνώµατα πρωτεϊνών ( 2,3 εκ., από 1,52 εκ.). ερµάτινα είδη [42]: 2,51 εκ. (µερίδιο 0,43%), αύξηση 26,6%. Κύρια υποκατηγορία είναι οι τσάντες χειρός ( 1,45 εκ., από 1,36 εκ.). Βαφές και χρωστικές ύλες [32]: 2,35 εκ. (µερίδιο 0,41%), αύξηση 25%. Κύρια υποκατηγορία είναι τα χρώµατα και βερνίκια ( 1,83 εκ., από 1,52 εκ.). Καουτσούκ [40]: 2,29 εκ. (µερίδιο 0,4%), µείωση -15,5%. Κύρια υποκατηγορία είναι τα τεχνουργήµατα από βουλκανισµένο καουτσούκ ( 1,92 εκ., από 1,81 εκ.). Μείωση είχαν οι µεταφορικοί ιµάντες ( 192 χιλ., από 664 χιλ.). Τεχνουργήµατα από χυτοσίδηρο [73]: 2,29 εκ. (µερίδιο 0,4%), αύξηση 74,8%. Κύρια υποκατηγορία είναι οι σωλήνες ( 891 χιλ., από 205 χιλ.). Κυριότερες κατηγορίες ελληνικών εξαγωγών Κατηγορία προϊόντος Αξία ( εκ.) Μερίδιο επί συνόλου Μεταβολή Ορυκτά καύσιµα, λάδια 95,67 16,53% -19,7% Ιχθυηρά 85,34 14,74% 12,8% Ζωϊκά και φυτικά έλαια 55,15 9,53% 141,0% Φαρµακευτικά προϊόντα 44,55 7,70% 18,3% Πλαστικά προϊόντα 33,39 5,77% 4,5% Προϊόντα σιδήρου και χάλυβα 31,93 5,52% -3,7% Χαλκός και προϊόντα χαλκού 23,36 4,04% -8,2% Αλουµίνιο και προϊόντα 18,79 3,25% 5,9% Μηχανήµατα 16,93 2,93% 32,1% Πλεκτά ενδύµατα 14,07 2,43% 79,2% Ηλεκτρικά µηχανήµατα και εξοπλισµός 9,56 1,65% 20,2% Σπέρµατα και καρποί 9,09 1,57% 61,7% Όργανα και συσκευές µέτρησης και ελέγχου 8,99 1,55% -35,7% Ποτά 8,39 1,45% -12,7% Καρποί και φρούτα 7,20 1,24% 4,3% Σύνολο 15 κατηγοριών 462,48 Πηγή: EUROSTAT Παρατηρήσεις Τα αγροτικά και µεταποιηµένα αγροτικά προϊόντα αποτελούν την κατηγορία προϊόντων µε τη µεγαλύτερη συµµετοχή στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών στην Ισπανία, µε µερίδιο 31,9%. Εξ αυτών, το ήµισυ είναι µεταποιηµένα και το εν τρίτο προορίζεται απ ευθείας για κατανάλωση. Αύξηση σηµειώθηκε το 2013 σε όλες τις υποκατηγορίες, µε σηµαντικότερη εκείνη των µεταποιηµένων προϊόντων που προορίζονται για περαιτέρω βιοµηχανική χρήση (βαµβακόσποροι). Τα ιχθυηρά παραµένουν τα προϊόντα µε τον καλύτερη επίδοση, σε όρους µεριδίου αγοράς, επί των ισπανικών εισαγωγών, ενώ σηµαντική ήταν η αύξηση των εξαγωγών λαδιού (λόγω της χαµηλής ισπανικής παραγωγής, την προηγούµενη περίοδο). Αύξηση είχαν και οι εξαγωγές καρπών και φρούτων, οι οποίες όµως διατηρούνται σε χαµηλό επίπεδο, σε απόλυτους όρους, όπως επίσης και εκείνες των ποτών (υποχώρησαν το 2013). Οι πρώτες ύλες (πλην καυσίµων) αποτελούν το 27,5% του συνόλου των εξαγωγών της Ελλάδας, εκ των οποίων η πλειοψηφία (93%) έχει υποστεί κάποιας µορφής αρχική
επεξεργασία. Το 2013 υπήρξε µείωση των εξαγωγών τόσο των επεξεργασµένων (-4%), όσο και των κατ' εξοχήν πρώτων υλών (-30,4%). Τα καταναλωτικά αγαθά κατέχουν µερίδιο 17,1%, µε σηµαντικότερη υποκατηγορία τα µη διαρκή (67%), ενώ ακολουθούν τα ηµιδιαρκή (28,2%) και τα διαρκή (4,9%). Το 2013 παρουσίασαν αύξηση οι εξαγωγές ηµιδιαρκών (25,4%) και µη διαρκών (16,3%), ενώ υποχώρησαν εκείνες των διαρκών (-9,3%). Αξιόλογη αύξηση παρατηρήθηκε στις εξαγωγές φαρµακευτικών, ενδυµάτων (οι δύο σηµαντικότερες, σε όρους απόλυτων µεγεθών) και δευτερευόντως καλλυντικών και ειδών κοσµηµατοποιίας. Οι εξαγωγές καυσίµων αντιστοιχούν στο 16,5% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών (µείωση -19,7%). Τα κεφαλαιουχικά αγαθά συµµετέχουν µε µικρό ποσοστό, µόλις 2,3%, στο σύνολο των εξαγωγών, είχαν δε το 2013 µείωση της τάξης του -19,2%. Τέλος, ο εξοπλισµός µεταφορών αποτελεί το 2,3% του συνόλου, παρουσιάζοντας ετήσια αύξηση 140,6% (βλ. ανωτ. κινητήρες αεροσκαφών). Η εξέλιξη των εξαγωγών στις κατηγορίες πρώτων υλών (επεξεργασµένων και µη) και ενδιάµεσων βιοµηχανικών αγαθών αντανακλά, ως ένα βαθµό, τη δραστηριότητα σε κλάδους της ισπανικής οικονοµίας, για τους οποίους προορίζονται (µεταποίηση, κατασκευές). Τοιουτοτρόπως, δύναται να ερµηνευθεί η αύξηση σε ορισµένες κατηγορίες προϊόντων και η µείωση σε άλλες. Θετικό στοιχείο αποτελεί η αύξηση των εξαγωγών µηχανηµάτων και ηλεκτρικών µηχανηµάτων και εξοπλισµού, στο µέτρο που τα εν λόγω προϊόντα ενσωµατώνουν, σε ποικίλο βαθµό, µέση και υψηλή προστιθέµενη αξία. Οι αυξήσεις στις εξαγωγές βιοµηχανικών και ενδιάµεσων προϊόντων (εκτός των 15 πρώτων) εντοπίζονται σε κατηγορίες µε µικρή συµµετοχή στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών (τεχνουργήµατα µετάλλων, χρώµατα, χηµικά προϊόντα, καουτσούκ). Αξίζει να σηµειωθεί ότι, σχεδόν για όλα τα υπό εξέταση δασµολογικά κεφάλαια, διαπιστώνεται υψηλή συγκέντρωση σε περιορισµένο αριθµό υποκατηγοριών προϊόντων (ιδιαίτερα χαµηλός βαθµός διαφοροποίησης του εξαγωγικού µείγµατος). Γενικότερα, τα πέντε πρώτα κεφάλαια αντιπροσωπεύουν το 54,3% της συνολικής αξίας των ελληνικών εξαγωγών, ενώ τα δεκαπέντε πρώτα το 80%. Συµπεράσµατα Η άνοδος των ελληνικών εξαγωγών στην Ισπανία συναρτάται σε σηµαντικό βαθµό µε την ανάκαµψη της ισπανικής οικονοµίας. Σηµειώνεται, εν προκειµένω, ότι, σύµφωνα µε εκτιµήσεις της Κεντρικής Τράπεζας της Ισπανίας, η επιστροφή σε θετικό ρυθµό ανάπτυξης, που ξεκίνησε τα δύο τελευταία τρίµηνα του 2013, θα εδραιωθεί την περίοδο 2014-2015 µε ετήσιες µεταβολές της τάξης του 1,2% και 1,7%, αντιστοίχως (το 2013, συνολικά, ήταν -1,2%). Χαρακτηριστικό της ισπανικής οικονοµίας την περίοδο αυτή, εκτιµάται ότι θα είναι η σταδιακή υποκατάσταση της εξωτερικής ζήτησης από την εσωτερική, ως κινητήριας αναπτυξιακής δύναµης. Σε κάθε περίπτωση, η αύξηση της εσωτερικής ζήτησης πρόκειται να έχει βραδύτερο ρυθµό, σε σύγκριση µε προηγούµενες περιπτώσεις οικονοµικής ανάκαµψης. Αναλυτικότερα, η εσωτερική ζήτηση προβλέπεται να εµφανίσει θετικό ρυθµό µεταβολής την περίοδο 2014-2015 (0,3% και 0,9%, αντίστοιχα), για πρώτη φορά από το 2007. Εντούτοις, η αύξηση της δαπάνης των νοικοκυριών θα είναι πιο συγκρατηµένη, ως αποτέλεσµα της συνέχισης της διαδικασίας αποµόχλευσης. Η ιδιωτική κατανάλωση εκτιµάται ότι θα διαµορφωθεί σε 1,1% το 2014 και 1,2% το 2015 (από -2,1%, το 2013). Οι επενδύσεις κεφαλαιουχικών αγαθών προβλέπεται να αυξηθούν κατά 6,3% το 2014 και 7,5% το 2015 (από 2,2% το 2013), ενώ εκείνες του κλάδου των κατασκευών θα παρουσιάσουν θετικό ρυθµό µεταβολής το 2015 (1,7%, έναντι -4,4% το 2014 και -9,6% το 2013). Οι δηµόσιες δαπάνες θα διατηρήσουν συσταλτική πορεία (-1,5% το 2014, -2,5% το 2015). Οι εισαγωγές εκτιµάται ότι θα αυξηθούν κατά 3% το 2014 και 4,4% το 2015 (από 0,4% το 2013), θα αφορούν δε κυρίως ενδιάµεσες εισροές των ισπανικών εξαγωγικών κλάδων και κεφαλαιουχικά αγαθά). Οι εξαγωγές θα αυξηθούν κατά 5,1% το 2014 και 6,1% το επόµενο έτος (έναντι 4,9% το 2013).
Μακροπρόθεσµα, η προοπτική αύξησης των ελληνικών εξαγωγών προϋποθέτει διαφοροποίηση του εξαγωγικού µείγµατος, µε έµφαση σε ενδιάµεσα κεφαλαιουχικά αγαθά, κατά προτίµηση εκείνα που ενσωµατώνουν υψηλή τεχνολογία και ανταποκρίνονται στις ανάγκες του µεταποιητικού τοµέα. Η σταδιακή αποκατάσταση της ισορροπίας προσφοράς και ζήτησης στον κλάδο των κατασκευών στην Ισπανία (ο χρονικός ορίζοντας τοποθετείται στο τέλος του 2015), εκτιµάται ότι θα δηµιουργήσει τις προϋποθέσεις για αύξηση των εξαγωγών δοµικών υλικών. Η δυνατότητα εναλλακτικών λύσεων στην Ισπανία δεν είναι εύκολη, καθώς στις κατηγορίες που η Ελλάδα εµφανίζει παραδοσιακά καλές εξαγωγικές επιδόσεις, όπως τρόφιµα, αγροτικά προϊόντα και καταναλωτικά βιοµηχανικά είδη (κλωστοϋφαντουργικά, έτοιµα ενδύµατα), η διείσδυση στην ισπανική αγορά είναι περιορισµένη, λόγω της µεγάλης ανταγωνιστικότητας των οµοειδών ισπανικών προϊόντων. Στα τελικά καταναλωτικά προϊόντα, η ικανοποιητική παρουσία στους κλάδους προϊόντων ιχθυοκαλλιέργειας, φαρµακευτικών και καλλυντικών υπογραµµίζει την ανάγκη αφενός αποτελεσµατικής διάγνωσης περιθωρίων της εγχώριας αγοράς, αφετέρου δε εφαρµογής ικανού και πρωτοποριακού marketing για να ξεπερασθεί η µικρή αναγνωρισιµότητα των ελληνικών εµπορικών σηµάτων και να αξιοποιηθεί ενδεχόµενο συγκριτικό πλεονέκτηµα. Β/ Ανάλυση ισπανικών εξαγωγών Η αύξηση που σηµείωσαν οι ισπανικές εξαγωγές προς την Ελλάδα, το 2013, καλύπτει τις 11 από τις 15 κύριες εξαγωγικές κατηγορίες, µε την εξαίρεση των φαρµακευτικών (-4,6%), των οργανικών χηµικών (-15,2%), του σιδήρου και χάλυβα (-23,1%) και των πλεκτών ενδυµάτων (-0,9%). Μεγαλύτερη αύξηση παρουσίασαν οι εξαγωγές καυσίµων (35,7%), ενδυµάτων άλλων από πλεκτά (5,2%), πλαστικών (17,7%), κρεάτων (28,7%), χαλκού και προϊόντων αυτού (22,7%), µηχανηµάτων (21,8%), χαρτιού (53,8%) και ιχθυηρών (22,8%). Η διασπορά των ισπανικών εξαγωγών δεν µεταβλήθηκε σηµαντικά, καθώς οι δέκα πρώτες κατηγορίες αντιστοιχούν στο 56,7% του συνόλου (έναντι 56,1% το 2012) και οι δεκαπέντε πρώτες στο 70,2% του συνόλου (από 70,3%, το 2012). Κυριότερες κατηγορίες ισπανικών εξαγωγών Κατηγορία προϊόντος Αξία ( εκ.) Μερίδιο επί Μεταβολή του συνόλου Ορυκτά καύσιµα, λάδια 127,59 9,26% 35,7% Ενδύµατα, πλην πλεκτών 107,07 7,77% 5,2% Ενδύµατα πλεκτά 94,37 6,85% -0,9% Φαρµακευτικά προϊόντα 92,31 6,70% -4,6% Πλαστικά προϊόντα 83,23 6,04% 17,7% Οχήµατα 63,65 4,62% 7,7% Κρέατα 55,77 4,05% 28,7% Χαλκός και προϊόντα χαλκού 54,67 3,97% 22,7% Μηχανήµατα 51,36 3,73% 21,8% Οργανικά χηµικά 49,54 3,60% -15,2% Χαρτί 44,56 3,23% 53,8% Ιχθυηρά 41,92 3,04% 22,81% Υποδήµατα 38,66 2,81% 13,6% Σίδηρος και χάλυβας 31,75 2,30% -23,1% ιάφορα προϊόντα διατροφής 30,50 2,21% 7,7% Σύνολο 15 κατηγοριών 967,02 70,17% Πηγή: EUROSTAT